Dagblad voor Leiden en Omstreken.
NIEUWE LEIDSCHE
AISOSSEWEiiSEiaTSPREJS
In Leïclcn en buiten Lelden
waar agenten gevestigd zijn
1*er kwartaal f 2.50
Per week f 0.19
(Franco per post per kwartaal ......f2.93
4de JAARGANG. - WOENSDAG 17 OCTOBER 1923 - No. 1064
BureauHooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936
ADVERTENTIE-PHiJS
/.Gewone advertentiën per regel 22 cenèj
Ingezonden Medédeelingen, dubbd tarief)
.Bij contract, belangrijke reductie. j
Kleine advertentiën bij vooxuitbeta*
van ten boogste 30 woorden, wcrdeii
dagelijks geplaatst ad 50 cent.
Dik nummer bestaat uit twee
bladen.
Inflatie.
Tegenwoordig wordt veel
geschreven, "over het bovenstaande ondcr-
twel gewenscht.
Volgiens onze meening is er onder te ver
staan: Een algemeen© prijsstijging van
goederen, als gevolg van het overmatig in
omloop brengen van betalingsmiddelen.
Eenige economisten stelden daarvoor op
de zoogenaamde quantiteitsformule, d. w.
z. zij hebben betoogd, dat vermeerdering
of vermindering van ruilmiddelen, een
evenredige verhooging of verlaging van
het algemeen geldprijzen-niveau ten ge
volge heeft.
In het algemeen is do formule zoo niet
juist, omdat zeer veel andere amstandig-
heden invloed op het geldprijzen-niveau
kunnen uitoefenen.
Wel staat vast, dat vermeerdering der
ruilmiddelen verhooging der prijzen ten
gevolge kan hebben en overmatige
uitgifte daarvan absolute ver
hooging van het geldprij-
z e n-n i v e a u ten gevolge heeft.
Alleen wanneer verhooging van het
geldprijzen-niveau ontstaat, doordat de
hoeveelheid ruilmiddelen to groot is voor
het verkeer, spreekt men van infatie. De
prijzen, kunnen n.L ook stijgen, niet ten
gevolge van vermeerdering van ruilmidde
len, maar doordat de vraag naar goederen
grooter is dan het aanbod. (To weinig
productie, misoogst, oorlog enz.)
Er is voornamelijk sprake van tweeërlei
soort inflatie: le. de inflatie, ontstaan
doordat de. circulatiebank te voel papieren
geld in omloop brengt, 2e: de inflatie, ont
staan, doordat de banken te vrijgevig zijn
met het verstrekken van crediet (crediet-
inflatie.)
Overmatige Uitgifte papieren geld.
Het zal den lezer bekend zijn, dat on
der circulatiebank wordt verstaan: een
instelling, welke het recht heeft verkregen
bankbiljetten uit te geven. Dit geldtecken
circuleert als geld. Bij voorkeur ma
ken wij hier gebruik van het woord „geld-
teeken", omdat de innerlijke waarde van
het papieren geld, zooals begrijpelijk bij
na nihil is. Het publiek kan aan hét pa
pieren geld, wanneer dat met zorg wordt
uitgegeven, in het verkeer dezelfde waarde
toekennen als aan volwaardige metalen
munten.
Wanneer, om de een of andere reden het
publiek papieren geld niet meer voor do
volle waarde aanneemt, m.a.w. minder
metalen munten geeft dan de nominale
waarde van het papieren geld aangeeft,
spreekt men van depreciatie van het. pa-
pieren geld.
De circulatiebank is niet vrij in bare
bewegingen. Zijmoet voldoen aan bepa
lingen omtrent dekking. De Nederlandsclie
Bank moet van hare uitgegeven biljetten,
credit-saldi in rek.-courant en assignaties
een dekking hebben van 20
Onze centrale bank ijioet dus 20 harer
schulden in wettige betaalmiddelen of
muntmateriaal aanwezig hebben. Zooals
men ziet, kan zij dus niet onbeperkt haro
uitgifte van biljetten voortzetten: want
daartoe heeft zij noodig een voorraad
goud of Vettige betaalmiddelen. Wordt er
veel goud ingevoerd, dan is de Nederland-
sclie Bank in de gelegenheid veel biljetten
uit te geven, omdat dit metaal veelal weer
in haro kassen vloeit. Er zou dan inflatie
kunnen ontstaan.
De leiding van de centrale bank is daar
om o.m. verplicht zorg te drageh, dat hare
rente niet te laag wordt. Immers verlaagt
zij hare rente om het gekochte metaal,
door uitgifte van biljetten welke zij in
betaling geeft aan hen, die van haar leenen
rentegevend te maken, dan zal er meer
geleend worden of m.a.w. er komt meer
papier engeld in circulatie. Verlaging van
de rente kan dus inflatie in.de hancl wer
ken. Zij behoeft dit niet tot gevolg to
hebben, mits de leiding der circulatiebank
slechts zorg draagt, dat do rente niet
daalt onder de „natuurlijke", dat is do
rente, die betaald zou kunnen worden in
©en maatschappij waar geen geldverkeer
bestaat.
Hiervoor zagen wij, dat ©en circulatie
bank dekking meet hebben in wettig©
betaalmiddelen en muntmateriaal. Hierbij
zullen wij even stilstaan. Vroeger is er
groote strijd geweest over de vraag:
Wat - moet er zijn, Staatsbank of particu
liere bank onder staatstoezicht 1
Bij ons is dezo vraag ten voordeele van
'de laatste beslist.
Onder meer overwoog men, dat een
staatsbank meer het oog zou houden op
het algemeen belang, dan een particuliere
instelling. Hierop antwoordden de voor
standers van een particuliere instelling,
dat de Staatsbank geneigd, is, als alge
meen belang to beschouwen, het belang
van hem, deStaat, waarbij met succes
kon worden gewezen op den ellendigen
toestand, waarin het geldstelsel verkeerde
in landen, waarin eerr Staatsbank was.
Voor den oorlog zouden wij ons zeker
hebben kunnen scharen aan de :#jde van
de voorstanders van een particuliere bank.
Nu kunnen wij dat niet meer. Wij hebben
gezien, dat in tijden van oorlog alles moet
wijken voor dat eene, n.l. d© eer van het
land. Wij hebben gezien, hoe de circulatie
bank aan den leiband harer regeering
loopt. In de meeste oorlogvoerende landen
gaf die regeering zelf ook papieren geld
uit of schatkistbiljetten of schatkistpro
messen, welke de bank als dekking mocht
aannemen. Of de regeering verhoogde, bij
noodwet, het maximum bedrag, dab aan
bankbiljetten in omloop mag zijn, of zij
maakte een wet, waarbij aan de circula
tiebank werd toegestaan minder dekking
te hebben. (Voor den wereldoorlog moest
de Nederlandsche Bank 40 dekking heb
ben.)
Vooral wanneer de circulatiebank onder
haro dekking mag meerekenen, het papie
ren geld door den staat uitgegeven, zal
het duidelijk zijn, dat het gevaar voor de
preciatie van het papieren geld niet ge
ring wordt. Voor dat Staatspapierengeld,
muntbiljetten genaamd, is immers weinig-,
slechte-, of in het geheel geen dekking.
Een circulatiebank kan een. regeering
ook nog op andere wijze helpen. Zij kan
haar direct helpen, door de stukken,,
welke de Staat uitgeeft cm in zijn be
hoeften aan gelden op korten termijn te
voorzien, in disconto te nemen of te koo-
pen (schatkistpromessen] en schatkistbil
jetten.) Indirect helpt zij door te verkla
ren deze stukken van andere instellingen
te zullen koopen, wanneer haar dat ge
vraagd wordt.
Kan de regeering deze stukken bij het
publiek plaatsen, en bestrijdt de laatste
de gelden, voor den koop noodig, uit ge
vormde besparingen, dan is dat niet zoo
erg, wanneer het werkelijk vlottende
schuld isk dus gelden opgenomen als voor
schot op belastingen, of om om te zetten
in schuld op langen termijn aangegaan
voor productieve doeleinden.
:>Wanneer deze gelden echter worden ge
leend om de begrooting sluitend te ma
ken, terwijl de stukken voor heb grootste
gedeelte in de portefeuille van de centrale
bank terecht komen^ dan is de kans, dat
inflatie ontstaat, niet gering. De circula
tiebank immers geeft voor het geld, dat
doör haar betaald moet worden, bankbil
jetten uit en deze vermeerderen de geld
voorraad in omloop, waardoor, zooal geen
evenredige verhooging van het geldprijzen-
niveau, heb duurder worden der goederen
kan plaats hebben. Een groot gevaar
voor inflatie is dus aanwezig, wanneer de
regeering van een land haar begrooting
niet sluitend kan krijgen, en ook wanneer
zij op schrift een sluitende begrooting in
levert, welke later blijkt toch met een
aanzienlijk tekort te sluiten.
H. D. M. KNOL.
Octpber 1923.
V Ce slag begonnen.
Na een voorloopig treffen de vorige»
week, dat echter voor de aanvallers ver
van aangename gevolgen had is gisteren
het groote Vlootwet-debat begonnen.
T)e heer Dreselhuys karakteriseerde de
vorige week ten onrechte het optreden
van den heer Colijn als dat van „den man
die lacht en de man die huilt".
Van den heer Hugenholtz die gisteren
het debat met een rede die 2 lA uur duur
de opende, is deze kwalificatie echter ten
volle van toepassing.
Het oeile ©ogenblik was liij do man van
de ontwapening. De oorlog „een
beestachtig overblijfsel uit een beestach-
tigen tijd" moet worden bestreden door
de wapenen weg te werpen en ons land
en onze koloniën weerloos te make'1
Maar het volgend oogenblik was hij
man van de bewapening en werd
het ontwerp bestreden hmdat de te bou
wen vloot in een eventueelen oorlog abso
luut onvoldoende is.
Nu eens werd gespeculeerd op de vre-
des-stemming die zich langzamerhand
haanbreekt en dan weer werden do ge
weldige oorlogstoebereidselen van de ons
omringende naties tegen het ontwerp uit
gespeeld.
Het eene oogenblik heette de vloot een
overbodige luxe en dan weer werd er de
regeering een verwijt van gemaakt, dat
ze, terwijl toch onze gebiedsdeelen in de
Stille Zuidzee rechtstreeks in een even
tueelen oorlog gemoeid zullen worden,
met een wrutsvlootje" wil volstaan.
Zoo praatte de heer Hugenholtz heen
en weer en hij scheen niet te hegrijpen
dat hij dus doende bezig was het stand
punt van de Regeering te verdedigen.
Immers^ zij houdt rekening, aan de
eene zijde" met het feit dat een oorlog vol
strekt niet onwaarschijnlijk is, en aan de
andere zijde met onze beperkte draag
kracht.
Tweede spreker was gisteren de lieer
Marchant die als gewoonlijk zijn kracht
zocht in hatelijkheden en die de kosten
van de Vlootwet veel bcoger raamde dan
de deskundigen dat gedaan hadden.
Een der bladen wist (e* iceMen dat gis
teren eed3 16 sprekers stonden inge
schreven, waarvan 2 het woord voerden.
We hebben dus nog den tijd.
Naar verluidt zouden vandaag een drie-;
tal Katholieke sprekers wier optreden 1
met bijzondere belangstelling wordt tege
moet gezien hun. licht laten schijnen.
V Het petitionnement.
Gisteren is door de aanbieding van het
adres de petitiohnementsactie van de S.
D. A. P. en het N. V. ,V. tegen do Vloot
wet beëindigd.
Het adres bevatte 'naar werd medege
deeld 1.132.228 handteekeningen.
Opziclizelf een indrukwekkend getal.
Bij nadere beschouwing blijkt echter
de beteekenis van dit petitionnement zeer
gering.
Bij humio propaganda hebben de lei
ders toch geen oogenblik de zaken naar
waarheid voorgesteld.
Men heeft de menschen laten teekenen
tegen een denkbeeldig plan, met denk
beeldige kesten en met denkbeeldige ge
volgen.
Daardoor hebben duizenden menschen
die, waren ze naar waarheid ingelicht,
niet geteekend zouden hebben deze be
weging gesteund.
Ondanks deze misleidende actie echter,
ondanks de geweldige hetze die ontketend
werd, ondanks het feit dat duizenden pro
pagandisten gedurende eenige weken dag
aan dag in de weer waren om handteeke
ningen te verzamelen, heeft toch nog
niet een derde deiel van de
meerderjarige ingezetenen
het adres geteekend.
Trekt men daarvan af het getal derge-
nen die meermalen teekenden of die niet
wisten waarvoor ze teekenden, dan waar
schijnlijk nog geen vierde deel.
Indien dit petitionnement dus iets be
wijst. dan is het dit, dat de ov.ergroote
meerderheid .van ons volk met deze bewe
ging niet instemt.
Het Volk heeft dit blijkbaar gevoeld.
In eenzelfde artikel toch, waarin het
heet dat aan de regeering een daverend
„tot hiertoe en niet verder" is toegedon-
derd, wordt tevens gezegd dat men. hier
slechts met een steekproef te
doen hebben.
De daverende donder blijkt dus niets
anders te zijn dan tooneeldonder.
Het Katwijksche adres.
liet Katwijksche adres aan do Tweede
Kamer, waarhij een dertigtal handteeke
ningen op het petitionnement werden
teruggenemen, hleek Mr Troelstra danig
dwars le zitten.
En dat is verklaarbaar omdat door dat
simpele adres zoo overtuigend do abso
lute waardeloosheid van het petitionne
ment wordt aangetoond.
Op hoogen toon verklaarde Mr. Troel
stra de Katwijksche handteekeningen te
zullen onderzoeken om na te gaan of dat
wel zuivere koffie is.
Onwillekeurig denkt men hierbij aan
het spreekwoord van den waard en zijne
gasten.
De wijze waarop het petitionnement tot
stand kwam is toch hekend.
Op groote schaal werd het volk misleid
en verleugend. En mag men de berich
ten in de verschillende bladen gelooven,
dan werd rijp en groen in 'de gelegenheid
gesteld to teekenen, terwijl tal van per
sonen meermalen hunne handteekening
plaatsten.
In de Tribune welk orgaan mede
iel tegen de Vlootwet ageert, werd zelfs
medegedeeld dat in het Amsterdamsche
werkhuis met zijn 1200 verpleegden, een
ambtenaar twee dagen van dienst werd
vrijgesteld, om de verpleegden te bewer
ken en ze tot teekenen te bewegen.
Zoo kwam het petitionnement lot stand.
Geen wonder dat Mr. Troelstra zich
onrustig gevoelde.
Geen wonder ook, dat hij, door op hoo
gen toon het Katwijksche ad res te he
spreken, de aandacht van het rood© adres
met zijn duizende waardelooze handtee
keningen trachtte af te leiden.
Het Katwijksche adres lieeft blijkbaar
doel getroffen.
STADSNIEUWS.
OUDERLINGEN-CONFERENTIE.
Hedenmiddag werd in de kerkeraads-
kamer van de Geref. Kerk (Hooigracht)
alhier de derde conferentie gqhouden van
ouderlingen der Goref. Kerken in de
classis Leiden.
Do vergadering werd geopend door den
voorzitter, de heer J. W. van Wijnen
alhier, die liet zingen Psalm 105: 5 en
daarna in gebed voorging.
Nadat vervolgers gelezen wan Mallh.
18: 12, sprak de Voorz. een openings
woord, waarin hij allen welkom heette
en dank bracht aan den Kcrktrsad van
do Geref. Kerk te Leiden voor het af
slaan van het vergaderlokaal.
De Heore, aldus spr., schenkt on3 net
voorreoht voor de derde maal samen te
■komen. Werd het vorig jaar door Br.
Blommendaal een inleiding gehouden
over het huisbezoek, ditmaal zal als in
leider optreden Br. de Jong. met het niet
minder actueele onderwerp „Kerk en kind"
JVij kunnen zggen dat dit het onder
werp i.'j van dezen tijd, godachtig aan het
woord „geef mij het kind en ik heb de
toekomst" en bovenal gehoorzamend aan
het woord van Jezus: „Laat do kinder-
kens tot Mij komen en verhindert ze niet,
want dezulken is het Koninkrijk der He
melen."
De kinderen tot Jezus te brengen en
kind te zijn, dat is de eisch van Gods
.Woord. Als we enszelf Icjoin. en nederig
weten voor God en voor elkander, dan
zullen we de echte ouderlingen zijn en
degenen die aan onze zorgen zijn toever
trouwd als kinderen des Verbonds, naar
Gods Woord kunnen opvoed'en.
Na gewezen te hebben op de moeilijke
taak die de ouderlingen hebben in be
trekking tot de kinderen en op de heer
lijke vruchten die- dit werk kan geven,
eindigde Spr. met de aanwezigen, op te
wekken ook de kinderen en de jongei men
schen door middel van het huisbezoek te
brengen tot Jezus.
Vervolgens werd het woord gegeven aan
den heer.A. de Jong Ez. om tel spreken
over het aangekondigde onderwerp:
Kerk en Kind.
De inleider merkt op, dat zijn bedoeling
niet is het onderwerp te behandelen
in den meest uitgebreiden zin van het
woord, maar alleen in zoover het in
verband staat met den arbeid der ouder
lingen. Hij wenscht alleen een inlei
ding te geven om een vruchtbare be^
spreking to verkrijgen van dit vraagstuk.
Na eerst gereleveerd te hebben, dat de
arbeid onder de jeugd van de hoogste be
teekenis is, wat in onze Jagen verstaan
wordt door de vijanden van de kerk niet
't minst, getuige de opwekking van allerlei
jougd-organisaties, communistischo zoowel
als socialistische, wordt do aandacht ge
vestigd op do hooge taak die do kerk
heeft, om te bewaren in de eerste
plaats de lammeren der kudde. Gewezen
wordt op de talrijke gevaren.- dio ben be
dreigen, op straat, in bioscoop, in allerlei
vriendenkringen, ij? lectuur cn dagblad.
De vraag wordt onder 't oog gezien: Wat
hebben we te verstaan onder ,,Do Kerk"
en hoe is de verhouding van het kind tot
do kerk en vervolgens nagegaan hoe het
verband tusschen die twee tot openba
ring komt en welke taak de ouderlingen
hebben cm den band te bewaren en te
versterken, opdat de kinderen straks als
kerkelijke menschen mogen openbaar wor
den en den strijd in de volle wapen rustig
mogen strijden tegen alleswat niet is
:iaar Godsv wil.
Spreker acht dat de eerste eisch is om
dien arbeid onder de kinderen met vrucht
to kunnen verrichten, dat de ouderling
zich zelf ,„ldnd" weet, dat levensgemeen
schap heeft met den Vader. Voorts dat
hij in zijn eigen] gezin met ernst er voor
staat zijn kinderen een waarachtig Chris
telijke opvoeding te geven. Zelftucht is de
eerste eisch voor vruchtbaren arbeid. De
arbeid openbaart zich op verschilende
wijze:
1. Bij het huisbezoek, waar het kind
niet mag worden vergeten omdat het een
lid is van de kerk en van het gezin. Hce
dit huisbezoek in verband met do kinderen
moet plaats hebben, wordt nader aange
toond.
2. Bij de catechisatie, waarbij toezicht
vaiv do ouderlingen wordt aanbevolen;
waar nauwkeurig vastgestelde samenwer
king dient te zijn tusschen ouderling, pre
dikant en huis; waar een goed ingerichte
localiteit en voldoende leermiddelen die
nen te zijn.
3. Bij de Prediking des Woords. De
ouderlingen hebben te waken, dat hot
kind in de Prediking niet vergeten worde
maar dat het zaad. der gémeente op een
natuurlijke wijze iu den dienst des
Woords wordt gedacht.
4. Bij het Vercenigingslevcn, In verband
daarmede wordt het al of niet wer.ischc-
lijke van een jeugd-ouderling behandeld.
Spreker is over 't algemeen daar geen
voorstander van. Alleen dan, wanneer
daarvoor te vinden is een ouderling, die
kind met de kinderen kan zijn cn zich ge
heel aan den arbeid kan geven. Do taak
van tien- je.ugd-ouderling wordt nador na
gegaan. Hij dringt aan op do verzorging
van de jeugd in hét huisgezin, in do ecr-
sto plaats; de ouderling arbeide in de
eerste plaats aan de verheffing van het
huiselijk leven; in de tweede plaats aan
de versterking der jeugd-organisaties.
5. Eindelijk worden een paar woorden
gewijd aan het verband tusschen school
en kerk.
Spreker eindigt met Paulus' woord fian
de gemeente te Efeze over do wapenrus
ting van den Christen, in herinnering te
brengen en met het oordeel, dat do Hei
land uitspreekt over hen, die ,.een van
deze kleinen ergert."
De vergadering duurt voort.
Conferentie G. S. E. „Jcruël".
Zooals te begrijpen is, vormen dc
avondsamenkomsten steeds de hoogtepun
ten in de. conferentietijd.
Dan komen de zangers, dan komen do
sprekers, de bekenden en de gasten, cn
dreigt men steeds weer ruimte te kort te
zullen komen.
Na de praohtig geslaagde bijeenkomst
van Maandag was ook die van gisteren
avond zeer druk bezocht. Er heerschte
weer de echte opgewekte stemming.
Aan hel Zoeklicht
s Leiden 17 October 1923.
In wat voor wereld leven wij toch!
In een van de dorpen in den omtrek
was een huisvader met een groot gezin,
maar zooals het meer gaat een klein
inkomen.
Zijn zaakje floreerde niet.
Slechts door de uiterste krachtsinspan
ning gelukte het hem in het allernoodig-
ste te voorzien.
En zoo geviel het, dat hij arbeid ver
richtte' op een bij de Arbeidswet verboden
tijdstip. Met het gevolg, dat hij werd
veroordeeld tot f 10.boete.
Had de man het hoofd laten hangen en
de handen in den schoot gelegd, hij zou
ongetwijfeld een fl'nk bedrag aan onder
steuning hebben ontvangen.
Maar hij gaf er de voorkeur aan zelf
de handen uit de mouwen te steken met
het gevolg dat hij veroordeeld werd en
straks misschien, dar hij niet bij machte
is de boete te betalen de doos indraait.
Een Arbeidswet is goed.
Maar het moest toch niet kunnen voor
komen dat op deze wijze een premie op
het nietsdoen werd gesteld.
Dat Jan Salie gesteund wordt, terwijl
J&n Courage in het kot gaat!
OBSERVATOR.
Voor muzikale medewerk ing zorgde
ditmaal het Leidsche Jeruel-Zangkoor,
dat zijn prestaties gaandeweg op hooger
peil brengt, zooals nu bleek.
Als sprekers traden op de heeren Se-
vensma uit Amsterdam, Snoeks uit Haar
lem en v. d. Berg uit Schiedam.
Bezuiniging en Vlootwet.
Deze twee zaken trekken thans allerwe
gen de aandacht.
Krachtig wordt geageerd niot aloen te
gen het vlootplan maar ook tegen de be«.
zuinigingsplannen van Minister Colijn en
de pogingen om tot verhooging der in
komsten te geraken.
Ook in onze kringen worden vaak aller
lei bezwaren geopperd.
't Was daarom een goede gedachlo van
het bestuur der A. R. Kiesvereehigiug om
.in do hedenavond to hcfuden ledenverga
dering deze onderwerpen aan de orde to
stellen.
Verwacht mag dan ook worden dat uit
oen druk bezoek, do belangstelling zal
blijken.
De vergadering wordt gehouden in dei
bovenzaal van „Amicitia."
Ned. Protestantenbond.
De wijkverpleging van de afd. Leiden
van den Protestantenbond herdenkt
haar 25-jarig bestaan. Dien geheclcn kwart
eeuw lieeft deze wijkverpleging welko
haar centraal punt van actie heeft in het
gebouw „Geloof, Hoop en Liefde" nuttig
wc:k verricht en het bestuur meende, en
terecht, dat dit feit feestelijk meest wor
den herdacht. In het Nutsgebouw hadden,
zich gistermiddag velen verzameld, cm do
herdenking en tevens de opening van den
Bazaar, welke ter versterking der geld
middelen wordt gehouden, bij to wonen.
De presidente van het comité, mejuffr.
Snellens opende met een kort woord do
bijeenkomst, en gaf daarna het woord aan
Mej. E. C. Knappert. Dezo bracht in her
innering de wordensgeschiedenis der wijk
verpleging en deed meer speciaal het óoeL
er van uitkomen. De naam: wijkverple
ging is formeel onjuist. De bedoeling toch
van de wijkverpleging is armo zieken aan,
huis te laten behandelen door ervaren
verpleegsters. Oorspronkelijk was de wijk
verpleging oen Engclsch instituut, dc z.g.
^Queen's Nurse Door bestudeering der
verschillende systeemen van verpleging
kwam men in Holland tot de conclusie^
dat het Engelsche systeem de voorkeur
vcrcficn.de boven' andere, in verschillende
plaatsen werdcni liier clan ook wijkvorple-
gingen ingericht. En waarom 1 Omdat do
wijkverpleging zich aanpast, neen ge
grond is in de practijk. Droeve toestanden
kwamen voor 25 jaren in do arbeidersge
zinnen voor en door hun aanschouwing
kwam men tot het besluit hierin verbete
ring aan te brengen.. Te Leiden b.v. was
do eigenlijke aanleiding von een wijkver
pleging de jacht op oen windkussen voor
oen arme zieke vrouw. Burgemeester Was
gaf er den stoot toe. Er zouden naar het
getal der geneesheeren wijken worden in
gericht welke aan één vcreeniging ieder
zouden worden toeyertrouwcl. Do wijk
waar Ds. de Wolff destijds arbeidde weid
aan de Vcreeniging voor Wijkverpleging
van den Ned. Protestantenbond toever
trouwd. Er was toen r^eds een verpleeg
ster, zuster Den Older, werkzaam, doch.
oen kliniek was or nog niet. Sommige
andere verecnigingen, welke, volgens spr.,
niet alleen wijkverpleging ter hand na-
ïnen voor verpleging, hebben zich niet
aan de voorwaarden gehouden.
Spr. gaat uitvoerig de geschiedenis der
wijkverpleging na. Het was spr. opgc\?l-
len, dat in verschillende jaarverslag-n
werd opgemerkt: het werk. der verpleging
gaat rustig zijn gang. Zoo moet het ook.
Doch wil dit ook in dc toekomst kunnen
geschieden, dan zal versterking der mid
delen noodig zijn.* Er is een tekort van
