Dagblad voor Lelden en Omstreken. NIEUWE LEIDSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en bulten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 Per week ...f0.19 Franco per post per kwartaal .V.'V.. f 2.90 Dit nummer bestaat uit twee bladen. De plannen van Colijn. Zal het financieele evenwicht worden hersteld, dan zijn krasse maatregelen noodzakelijk. Maar daaruit volgt nog niet, dat alle middelen die tot het gewenschte doel kun nen leiden toelaatbaar zijn. Wij denken hierbij zeer in 't bijzonder aan de ambtenaarssalarissen. De ambtenaren klampen zich bijna zon der uitzondering vast aan Art. 40 van het Bezoldigingsbesluit en de toezeggin gen in verband daarmede door de Regee ring gedaan. Wat geschreven staat, zoo redeneeren zij, staat geschreven. De Regeering is moreel gebonden en wij denken er niet aan haar van hare verbin tenis te ontslaan. En tegelijkertijd wordt de Regeering gehoond en gesmaad en op hoogen toon veroordeeld, alsof zij de meest zedelooze politiek zou volgen die slechts denk baar is. Dit kortzichtig optreden. dat aller minst in het belang der ambtenaren is kan niet anders dan betreurd worden. Wij vragen, zoo Toept men uit, gelijke rechten. Als er bezuinigd moet worden, als offeTs moeten worden gebracht, dan over heel de linie, door alle burgers zon der onderscheid. Maar men vergeet om te beginnen, dat er breede groepen der bevolking zijn aie nog altijd geen behoorlijke salarisrege ling hebben gehad en die in dit opzicht hij de ambtenaren altijd ten achter ston den. En men houdt evenmin rekening met het feit, dat in tal van particuliere be drijven de loonen beduidend zijn ver laagd. Niet met 10 pet. eooals de Regee ring thans van de ambtenaren vraagt, maar met een veel hooger percentage. Men weigert echter daarmede rekening te houden en ziet eveneens over het hoofd den achteruitgang in het bedrijfsleven, waardoor boeren en tuinders en midden standers, om van kapitalisten maar niet te spreken, ernstig werden getroffen. De ambtenaarssalarissen moeten veilig gesteld worden en eerst als dat gedaan is, mag van hen een gelijk percentage worden gevraagd als van hen, die reeds zoo zwaar door den ongunst der tijden werden getroffen. Het is- jammer, dat met name door de leiders, de zaken niet met icen meer bree- den blik worden bezien en dat op die wij ze alle overleg zonder meer wordt afge sneden. Want alleen in den weg van overleg zal hier een eenigszins bevredigend resul- iaat zijn te verkrijgen. Het is voor de Regeering tenslotte ge makkelijk *on£een door haar noodzakelijk geachte salarisvermindering door te drij- fen. En het is voor de ambtenaarsorganisa- iiën een kleine kunst om hare leden te mobiliseeven en een feilen tegenstand voor te bereiden. Maar op die wijze wördt noch bet lands belang. noch het belang van de ambtena ren gediend. De Regeering moet met eenmaal gege ven beloften ernstig rekening houden, maar zij is tevens aan ons volk en niet in de laatste plaats aan de iambten,aren verplicht maatregelen te nemen die tot dekking van het tekort kunnen leiden. De ambtenaren mogeu niet het oog sui len vcor moeilijkheden waarmee de Re geering hoeft te kampen en voor de ge varen die een niet sluitend budget met zich brengt, maar de Regeering mag niet uit het oog verliezen dat er ook voor de ambtenaren een grens is waar beneden! redelijkerwijs niet kan worden gegaan.v Er zijn Ioonên, ook in Staatsdienst, waar op korting vrijwel onmogelijk is. Daarom moet op het noodzakelijke van overleg sterk den nadruk worden gelegd. En wat nu de overige bezuinigings maatregelen betreft, we zullen er in moe ten berusten. Het is 'niet juist dat de Regeering be oogt een aanslag op het ontwikkelingspeil van ons volk en dat hare bedoeling is do arbeidersklasse zooveel mogelijk terug te dringen. Wie zoo de zaken voorstelt misleidt het volk, welbewust en opzettelijk. Maar in een tijd als deze moeten nu eenmaal allerlei opzichzelf zeer wensche- lijke zaken achterwege blijven en is be perking tot wat noodzakelijk is, ge biedend eisch. Uitbreiding en verbetering van het volksonderwijs is een zeer gewenschte zaak en van veel beteekenis maar oen di recte levensbehoefte is het niet. En ditzelfde geldt van allerlei subsidiën, die zeker nut kunnen stichten, maar die toch zonder levensbelangen te schaden ge schrapt kunnen worden. (Sl'ot volgt). 4lie JAARGANG. - DINSDAG 25 SEPTEMBER 1923 No. 1046 Bureau: Hooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 Zondagsontheiliging. Wij hebben onlangs de aandacht geves tigd op het betreurenswaardige feit, dat voor de door de S. D. A. P. georganiseer de betooging een groot aantal treinen wer den ingelegd, en dat op die wijze met medewerking van de Spoorwegmaatschap pijen en indirect van de Regeering, ont heiliging van den Dag des Heeren op groote schaal, mogelijk werd gemaakt. Dit protest vond in onze pers weinig weerklank. Maar met temeer genoegen makenwij nu melding van wat de Standaard gisteren lover dit onderwerp schreef. Wij laten het hier volgen: i „Do Anti-VlOotwelbetooging is nu ach- iter den rug. En daarom willen we thans twijzen on iets, dat ons uitermate gehin derd heeft. I Het betreft het inleggen van zooveel ex- ilra-treinen op Zondag j.l. I Opzettelijk hebben we daarover gezwe- igen zoolang de betooging niet achter on3 lag. Ons pvotest tegen al die extra treinen •op den Zondag zou, wij zijq er zeker van, imisduid zijn geworden, indien wij cr leerder mee gekomen waren. Men zou oen ihoongelach hebben doen hooTen en gezegd ihebben, dat het ons erom te doen was de Itegenstanders van de Vlootwet te hinde- iren in hunne bctooging. Daarom zwegen Iwe. I Maar nu willen we ^preken. Van een Christelijk ministerie mag ver langd worden dat het ook in- deze dingen van zijn beginsel doet blijken. I Men kan er nu vrij over spreken, zon ieter van bijoogmerken verdacht te wor- •den. En daarom willen we het nu eens iduidclijk zeggen, dat de extra diensten iop Zondag, voor welk doel ook, o.i. niet behcoren bevorderd te worden, i Het is mcenens met de bevordering van de Zondagsrust of het is een praatje. Dat laatste mogen we -niet veronderstel den, maar dan dient tegen een herhaling .van wat op 23 September "geschiedde, - in ihet vervolg te cyorden gewaakt, i Wo spreken hu niet eens van het feit dat naar ons meegedeeld werd op de spoorkosten .40 procent reductie werd .verleend door een maatschappij, wieT te- k o r t door de Riegeering meet worden -bijgepast. j I Nederland is toch in sommige opzichten •een zonderling land. i Het verkondigt den eisch -van Zondags- mist, maar laat foe dat door do Spoor wegen over welke zij volle zegging schap heeft met dien eisch.«geen Teke- ■Töing gehouden wordt. Het ha taalt de te korten op de Spoorwegexploitatie en* is dan zoo vriendelijk om hen die tegen de 'Regeering gaan betoog^ die zich fel veï- •zetten tegen onderscheidene rc-geerings- •maatregelen, voor iets meer dan halven ■prijs in de gelegenheid te stellen zulks te doen. 1 We houdteu niets van Lenin, of van Noske of van Musolini of van Primo de •Rivera, maar iets kan de Regeering van ons goede land misschien van hen toch •nog leeren. Dit n.l., dat ,wie Tegeert van •het semi-Overheidsorgaan verlangen mag, dat rekening worde gehouden met do be ginselen die de Overheid zelf belijdt. En ook, dat men de kosten van oppositie te lgen de Regeering. niict door die Regeering ■zelf iaat betalen." STADSNIEUWS, Chr. Geref. Jong. Vereen. De Christelijk Gereformeerde Jonge- lingsvereeniging alhier is voornemens in den komenden winter een drietal sprekers in openbare vergadering te doen optre den. Op 28 November a.s. zal D.V. optreden Ds. de Bruijn van Veenendaal. der aan te geven onderwerp. Op 10 Ja nuari hoopt Ds. v. d. Zaal van Deventer te spreken over,het Vrouwenkiesrecht. Einde Maart volgt dan nog een lezing van Ds. de Bruijn ven Veenendaal. Onze waarnemend Gemeente ontvanger. A.s. Donderdag 27 September, zoo meldt men ons, hoopt de heer J. W. Lau zijn .zeventigsten verjaardag te herdenken. Welke Leidenaar kent hem niet. De man, die ruim veertig jaar ten kantore van den Gemeenteontvanger de Leid sob" ingezetenen behulpzaam is geweest bij het afdragen van hunne belastingpennin gen of bij bet ontvangen van tractemen- ten, pensioenen etc. Een welwillende, sym pathieke kassier, dat zal wel niemand ontkennen. Na zijn loophaan begonnen te zijn als particulier klerk ten kantore van de in voerrechten en accijnzen alhier, kwam de heer Lau ruim 42 jaar geleden ten kan tore van den toenmaligen Gemeenteont vanger Henkes. Hij heeft zich steeds in een goede gezondheid mogen verheugen, was slechts zelden van zijn post en ver richt nog iederen dag met de grootste op gewektheid zijn werkzaamheden. In April j.l. mocht hij het voorrecht hebben, dat de Raad hem wegens bet over lijden van den heer Kokxhoorn tot waar nemend Ontvanger benoemde. Naar wij vernemen zal de heer Lau zoodra de nieuwbenoemde ontvanger in dienst treedt zijn pensioen aanvragen. Moge hij dan nog vele jaren zijn welver diende rust genieten. Wij zijn er stellig van overtuigd, dat het den jubilaris a.s. Donderdag niet zal ontbreken aan vele blijken van belang stelling, zoowel avn de zijde van het Ge meentebestuur en de ambtenaren als van particulieren." Lesen in elementair Latijn. Hot Leidscli Univ-ersiteits-Fonds heeft besloten in het academiejaar. 19231924 een proef te nemen met het doen bijbren gen van eenige elementaire kennis van Latijn aan studenten der Universiteit, die daaraan behoefte gevoelen. Het zullen geen colléges zijn, maar lessen waarvoor huiswerk zal moeten worden gemaakt. De lessen zullen loopen van de tweede helft van October af gedurende acht weken, en tuschen Kerst- en Paaschvacantie gedu rende ongeveer acht weken; elke week heeft twee op elkaar volgende lesuren. De lesen zullen alleen doorgaan, indien zich daarvoor ten minste tien studenten aan melden. De lesen zullen worden gegeven in het gebouw Kloksteeg door dr. C. de Boer, lector in de Romaansche taal- en letter kunde aan de universiteit en wel op Maan dagavond van 79 uur, te beginnen op 15 October a.s. Bij aanmelding van een groot aantal hoorders, cok op Dinsdag avond van 79 uur. Als hoorders worden alleen toegeven zij, die ingeschreven zijn voor alle colle ges aan de universiteit. De hoorders moe ten vooraf f 10 betalen, te storten bij den pedel tegen een kwitantie van bet Leidseh Universiteits-fonds. De docent heeft de uitdrukkelijke bevoegdheid om aan hoor ders, die..naar zijn oordeel, door onvol doende belangstelling en medewerking den geregelden voortgang der lessen belemme ren, het verder volgen der legsen te ont zeggen. Deze krijgen hun betaling niet te rug. Bovendien heeft do docent de uit drukkelijke bevoegdheid om, als het aan tal gegadigden het hem pasende maximum mocht oversehrUdofr?" geen nieuwe hoor ders toe te laten. Er zal naar -gestreefd worden de lessen in te richten naar de practische behoeften van die groepen van studenten, die acade^ imische examens kunnen afleggen zonder, betzij het staats-examen te hebben gedaan belzrj het gymnasium te hebben bezocht, of ccn opleiding met Latijn te Bandoeng (Java) te hebben genoten. Geref. Jeugdraad. In een der zalen van het „Nul" werd gisteravond de Gereformeerde Jeugdraad opgericht. Voor deze oprichtingsvergadering was groote belangstel'iwg van de zijde der jongeren de ouderen schitterden door afwezigheid. De voorzitter van het voorl. comité, de lieer A. Boekkooi, opende de vergadering met het doen zingen van Psalm 33; 3, gebed en het lezen 'ran Pred. 9 en 11 (ged.). Na een kort openingswoord gaf de voorzitter een exposé van doel en wer kingswijze van het op te richten insti tuut. Onze Jeugdbonden zijn momenteel vier maal sterker dan de socialistische, doch wie schat haair overmacht, vraagt spr. Naast de degelijke zelfstudie, welke hoofdzaak moet b 1 ij v c n moet er komen een krachtig gemeenschappelijk optreden naar huiten. De Jeugdorganisatie bedoelt niet, zegt spr., de rooster van werkzaamheden der verschillende vereenigingen samen te stel len iedere organisatie afzonderlijk blijft baas in eigen huis. Geen dwang of ongevraagd advies mag worden opgelegd, en de finantiën blijven in het beheer der vereenigingen. V r ij moeten de aangesloten vereeni gingen zijn, maar ook één. Deze eenheid moet zijn waarborg voor de toekomst. De propaganda moet gezamenlijk wor den gevoerd èn met kracht, het doen op treden van sprekers geschiedde gezamon- lijk etc. Doel is' dus: het jeugdwerk te bevorde ren, do vereenigingstaak te verlichten en in wijden kring sympathie to wekken voor het werk der Geref. vereenigingen. In laatste instantie hebben de vereeni gingen het zelf in haar hand wat de jeugdraad worden zal. Over do inrichting werd door den voorz. het volgende medegedeeld: De ver eenigingen zijn leden van do J. R. Het bestuur bestaat uit 11 personen, 7 geko zen nit en door elke vereen, en door den J. R. zelve. Een moderamen van 4 leden heeft het uitvoerend bewind dn han den. Elk jaar (in Mei) wordt een alg. verg. gehouden. Over voorstellen wordt gestemd door de afgevaardigden der ver eenigingen. Meerdere problemen, zoo besloot spr., zijn met -de idee Jeugdraad saamgestren- geld, doch de grondgedachte is: samen werking, waar zelfstandigheid onvrucht baar is. De zeer uitgebreide bespreking welke op de bestuursleiding volgde, gaf blijk, dat de leden niet over ajs van een nacht wilden gaan, doch deed eerder vreezen, dat men zoolang wilde wachten, totdat het ijs reeds gesmolten was. Tot slot werd staande de vergadering tot oprichting van den Gereformeerden Jeugdraad besloten, en alle vertegenwoor digde vereenigingen t:aden toe. Namens de vereenigingen werden de le-, den v3v> 1 -ncmité van voorbereiding tot bestuurslid gekozen, terwijl verder werden benoemd de héeren A. J. Anes, Ds. H. J. Kouwenhovën, G. Rietkerk en R. H. Schipper. Tot leden van de commisise van bij stand werden benoemd Mevr. T. Vros Vonkenberg en de heeren H. J. Blommen- daal. F. de Rooy, Ds. H. Thomas, J. Jl. Wattez, J. C. Wirtz Gzn. en R. Zui- dema. Na bespreking werden reglement en statuten voorloor»-'vastgesteld. Gewezn werd op het feit. dat nog niet alien die bij dezen Jeugdraad hooren, aan- esloten zijn, daar deze wil omvatten .11e vereen, die staan op Gereformeer den grondslag, en niet wil dragen een specifiek kerkelijk karakter. Nadat nog enkele zaken van internen aard waren besproken, werd de vergade ring, die een levendig karakter droeg, met het zingen van „Mijn schilt ende betrou wen" en met gebed gesloten. Burgcrwachtss'jccessen. Bij de op 21 en 22 dezer te 's-Graven- liage gehouden - Gewestelijke schietwed strijden werden door de leden van de Leidsche Burgerwacht verschillende suc cessen geboekt. Bij de Personeele wedstrijd behaalden in de Klasse B: W. Alphena-44 p.; J. H. v. Staveren 43 p. en F. W. Breekhuyzen 42 p. In de klasse C werd geschoten: O. Koo reman, 42 p. en D. Bymond 41 p. Bij de Vaste Baanwedstrijd (scherp) schoot de heer J. H. v. Staveren een serie van 46 en van 45 p. Op de geluksbaan, waarin deelnamen 297 schutters, schoot de heer W. Alphena 289 p. (hoogst gescbolene 293 p.) Geslaagd. Be heer R. v. d. Berg alhier, verwierf het diploma van den Alg. Ned. Politie- Bond met aanteekening. Een motorrijder beklaagde er zich over dat hem gistermorgen, terwijl hij langs het Galgewater reed. de inhoud van een emmer water op het hoofd werd ge worpen. Bij onderzoek bleek de attentie te dan ken aan een 13-jarig meisje dat, na de ramen van een bovenverdieping te heb-* ben cvwasschen het gebezigde water naar beneden, had geworpen. -Op het emplacement van de N. Z. H. T. M. had gisteravond omstreeks 7 uur een botsing plaats tusschen twee motor wagens. respect, van de Noordwijksche- en Katwijksche tram. Beide wagens werden slechts licht be schadigd. Als oorzaak werd vastgesteld verkeerden stand van den wissel. Op den hoek Breestraal-Kort Ra penburg had gistermiddag een aanrijding plaats tusschen een jongeheer en een jongedame. «W. S. en C. S. De schuld lag bij eerstgenoemde die zich niet hield taan de aanwijzingen van den verkeersagent. Be aanrijding had geen ernstige gevolgen. Een van de dertien gehouwen op het terrein van het nieuwe Academisch Zie kenhuis, met 'den bouw waarvan in 1914 een begin is gemaakt, het anatomisch la boratorium, is thans zoover gereed, dat het Dinsdag 2 .October in tegenwoordig heid van den minister van onderwijs offi cieel zal worden geopend. Tot dusver maakte ihet anatomisch labo ratorium, meer van vroeger jaren bekend onder den naam van Anatomisch Kabi net, deel uit van het complex gebouwen, waartoe ook het beroemde cryogeen labo ratorium van prof. Kamerlingh Onnes be hoort. De Kamer van Koophandel en Fabrie ken voor Rijnland zal op Vrijdag 29 Sep tember des nam. 2.30 uur op de Bovenzaal der Sociëteit „Amicitia", vergaderen ter behandeling van de volgende punten: 1. Notulen. 2. Ingekomen stukken. 3. Mededeelingen. 4. Vaststelling datum der verkiezing. 5. Douaneloods Leiden. 6. Voorstel van het Bureau der Kamer om aan de Regeering te verzoeken, de in voerrechten op dakpannen gelijk te maken met die, welke in België van de Holland- sehe dakpannen geheven worden. 7. Overweging mogelijkheid om handels beurzen in Leiden te doen opleven. 8. Bespreking districtsbelangen. 9. Rondschrijven aan gemeenten inzake bevordering der inlandsche industrie. 10. Rondvraag. 11. Sluiting openbare vergadering. 12. Begrooting. ADVERTENTIE-PRIJS Gèwone advertentiën per regel 22# cent? [Ingezonden Mededeelingen, dubbel tariet fc'Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentie'?* bij vooruitbeta ling van ten hoogste 30 woorden, worden dagelijks geplaatst ad 50 cent. BINNENLAND De tabakswinkel!er. „Het Tabaksblad" bevat een artikel, dat een mistroostig beeld geeft van den nood toestand, waarin over het algemeen de si garenwinkeliers hier te lande verkceren. Met klem spreekt het de van zekere zijde verkondigde meening tegen, dat do winke liers een ongeheorde winst maken. Het te gendeel is waar, zegt de schrijver. Do concurrentie is moordemi; er zijn in ons land op z'n minste 8000 sigarenwinke ls te veel. Daar komt bij, dat de regeering aan alles en aan iedereen een tabaksver- gunning verstrekt, waardoor de verkoop van tabaksfabrikaten buiten de v/:nkels onrustbarend is toegenomén. Zonder regeeringshulp bereikt men niets. Er zijn eenige harde en ingrijpen de maatregelen noodzakelijk. In de eerste p'r.ats meet de tabaksvergunning gebracht worden op f250, om de inkomsten van den Staat niet minder te maken, indien men gedaan krijgt, dat de tabaksvergun- ning aan caféhouders etc. wordt ingetrok ken, en zoo de vergunning aan deze cate gorie niet ingetrokken wordt, zal hot groote belang bij den verkoop van tabaks fabrikaten bij deze hooge belasting ver dwijnen. Ten tweede zouden de fabrikan ten moeten besluiten hun productie 14 da gen stop te zetten, waardoor de markt- voorraad aanmerkelijk sl'nkt. en verder zich serieus houden aan het beslui ten om niet te leveren pan valuta- winkels etc. Dat stopzetten van do fabrieken zou tevens een massa-pro test beteekenen en de re Peering en de ar beidersorganisaties wakker doen worden. Men voedt hier in Nederland ltevor werkloozen zoo merkt de schrijver hit ter op dan werkers in een gezonde en bioeiende nijverheid. Men maakt ven vlij tige arbeiders steuntrekkende leegloop?: waaruit noodwendig demoralisatie voort spruit.. Men danst op een vulkaan. Dc a.s. Rijwielbelasting. Men schrijft uit Brussel aan de Tel c- graaf: U krijgt oen fietsbelasting? Veel geluk er mee en moge zij zoro eenvoudig worden geïnd als hier. Er zijn hier veel ingewik kelde inningsmethoden. Met de belasting op het fictsverkeer velt liet mee.... Gij loopt een belastingkantoor binnen en betaalt 10 francs. Op staanden voot schrijft de beambte uw indentitcits- kaart af in een daartoe bestemd reg'ster vermeldt er het nummer bij van do „velo- plaat", die hij u ter hand stelt met e?n kwijtschrift. En klaar is Kees. Rijdt iemand fiets zonder dat zijn „vclo- plaat" op oen zichtbare plaats aan het rij wiel is bevestigd, dan. maakt de eerste de beste politieagent procesverbaal op tegen zoo'n ingebreke gebleven belastingbetaler. Maakt, men zich ergens aan een overtre« ding schuldig en poetst men do plaat niet de veloplaat dan is men verraden als iemand het nummer van de „veloplaat" kan opnemen. Er is immers een register, waarin dat nummer staat met naam cn woonplaats. Óm het i jaar dient elkeen opnieuw zijn belasting te betalen: het geëmailleerde plaatje dat bier den vorm heeft van een hart, en dat rood gekleurd is, wordt gelijk alle harten na eenigen tijd afge dankt en vervangen door een green plaat je met gewijzigden vorm. Er zijn veel belastingen die men gemak kelijk ontduikt: die op do fietsen niet. Do inningsmethode en do controle zijn to eenvoudig. Zij werken dag in, dag uit. Uit vluchten zijn welhaast niet mogelijk. Schijn bedriegt wei ccrs. Een inzender vraagt ons, zegt 't H a n- d els blad, „in onze courant aan allen die zich hiervoor interesseeren een uitleg ging te geven van het feit, dat bij de Ka meropening op 18 dezer twee secties ja gers en twee secties grenadiers een ce-e- wacht zullen vormen. Waar komen d o in 's hemelsnaam vandaan? Bij de eerste divisie zijn geen manschappen onder de wapenen. Bovendien zie ik," airlus ver volgt onze inzender, „daarbij wel 600 vrij willige landstormers gemobiliseerd. Hoe kan dat, in de arbeidsuren nog wel? Df gewone vrijwillige landstorm krijgt milë. tair onderricht", 's avonds cn op vr ie middagen. De bijzondere vrijwillige land storm is anti-revolutie-instituut." Een andere quaestie is (voor onzen inzender) „dat op 17 dezer (de leger-bulde) de mu ziek van het Tegiment genietroepen mede defileert." Een en ander geeft onzen inzender aan leiding te vragen „uit welke potjes dat alles betaald wordt, of op welke wijze men aan de soldaten komt." Het antwoord is gemakkelijk te geven, dank zij inlichtingen van het departement van oorlog. Do ccrewacht bij de open ng der Staten-Genëraal werd „gevormd uit milicien-korporaals, die in opleiding 7. jn voor milicien-sergeant en een oefent:jd van negen maanden hebben. De vrijwillige landstormers, waarop in-« zender doelt, „kwamen hiervoor vrijwillig onder de wapenen". Het muziekcorps, dat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1