Dagblad voor Leiden en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS V In Lelden en buiten Lelden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal ....f2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 4Je JAARGANG. - DINSDAG 18 SEPTEMBER 1923 - No. 1040 Bureau: Hooigracht 35 Leiden - Te!. Int. 1278 - Postrekening 58936 ADVERTENTIE-Pfi IJS Gewone advertentiën per regel 22K cent, Ingezonden Mcdedeelingen, dubbel tarief» Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta ling van ten hoogste 30 woorden, worden dagelijks geplaatst ad 150 ecrn. Dit nummer bestaat uit twee bladen. De Troonrede. H. M. de Koningin heeft hedenmiddag de zitting van do Staton-Generaal met de volgende Troonrede geopend: Te midden van U, Leden der Staten- Generaal, is het Mij een behoefte God te danken voor den zegen ons Volk bescho ren. Moge Hij ons de kracht schenken om niet zonder hoop de veelszins duistere toekomst tegemoet te gaan. Zwaar is de druk der tijden. Handel, nijverheid, landbouw en scheepvaart kwij nen tengevolge van omstandigheden, die veerkracht nog vlijt vermogen te dwingen. Werkloosheid heerscht in ernstige mate. Tengevolge van een en ander blijft de financieele en economische toestand des Lands zorgwekkend. De uitgaven gaan ver boven het bedrag der inkomsten uit. Zij hebben een peil bereikt, dat ligt boven de draagkracht van het Volk, terwijl het doorwerken van verschillende der gel dende regelingen verdere stijging zal ver oorzaken. Een blijvend herstel van het economisch leven wordt ook door sommige al te druk kende heffingen belemmerd. Onder deze omstandigheden zullen in grijpende maatregelen getroffen moeten worden om binnen korten tijd het bedrag der uitgaven met dat der inkomsten over heen te brengen en zal met betrekking tot de uitoefening van de Staatszorg naar beperking zijn te streven. Onze betrekkingen met de andere Mo gendheden zijn van vriendschappelijken aard en ge yen aanleiding tot voldoening. IntusscboD blijft de internationale toe stand onzeker en schrijdt de staatkundige en ecenomische ontreddering, die de we reldoorlog beeft achtergelaten, voort. Het belang der geheele menschheid vordert, dat daarin verandering kome en recht vaardigt den wensch, dat voor de hangen de vraagstukken eerlang oplossingen worden gevonden, die den weg openen tot herstel, waaraan, zoowel geestelijk als stoffelijk, dringend behoefte bestaat. Aan herziening van de wetboeken zal verdere voortgang worden gegeven. Een wetsontwerp iot regeling van de invoering van het Nieuwe Wetboek van Strafvor dering zal IJ dezer dagen bereiken. Tot het brengen van wijzigingen in het belastingstelsel zullen U verschillende wetsontwerpen worden aangeboden. Een voorstel zal worden ingediend lot opheffing van privaatrechtelijke belemme ringen. die aan de totstandkoming en de instandhouding van werken in het open baar belang -bevolen of ondernomen, in den weg worden gelegd. Wetsvoorstellen, strekkende tot het brengen van meer eenheid en vereenvou diging in de sociale verzekerings-wet ge ving worden voorbereid, mede om te ko men tot vermindering-van de aan hare uitvoering verbonden lasten. Een wetsontwerp, strekkende om be- sfi"1" en wetgeving van Nederlandsch- Indië te regelen in den geest van de her ziene bepalingen der Grondwet, zal TT eerstdaags bereiken. Ook zal spoedig Uwe medewerking wor den gevraagd voor een wet. krachtens wel ke de verdere exploitatie der tinertsen van Billiton zal geschieden in gemeenschap pelijk bedrijf met de Billilon-maatschap- vij, met overwegende zeggenschap van de Regeering. B? bevordering van de geestelijke en stoffelijke belangen der bevolking, ook van die der overzeesche gebiedsdeelen, blijft, voor zoover de benarde goldeliike omstandigheden dit toelaten, een onder werp van aanhoudende Regeeringszorg uitmaken. Moge Gods zegen op Uwen arbeid rusten Ik verklaar de gewone zitting der Sta- ten-Generaal geopend. Re aanhef van deze rede maakt al da delijk een verheffenden indruk. Het is een Koninklijk woord zooals we dat van een Oranje-Vorstin mogen verwachten. Vorstin en volk zijn door God op bij zondere wijze gezegend. Welnu, staande in het midden van* de Volksvertegenwoordigers is het H. M. een behoefte God daarvoor te danken. En aan den dank paart zich de bed e, dat God ons kracht ma? schenken om niet zonder hoop 3e veelszins duistere toe komst tegemoet te gaan. Re toekomst i s in vele opzichten don ker. Zwaar doet de druk der tijden zich on der alle kringen der bevolking gevoelen. Maar de Koningin is niet zonder hoop. Zij ziet in de eerste plaats omhoog, vanwaar Zij hulp en uitkomst verwacht. Maar aan het bidden moet zich ook het werken paren. De financieele en economische toestand des lands is zorgwekkend. De uit gaven hebben een peil bereikt, dat ligt boven de draagkracht van het volk, ter wijl sommige al te drukkende heffin gen blijvend herstel belemmeren. Daarom worden ingr ij pende maatregelen aangekondigd bm bin nen korten tijd het bedrag der uitgaven met dat der inkomsten overeen te bren gen. Welke die maatregelen zijn wordt niet gezegd. I! t Dat zal blijken als strak? de Millioenen- nota wordt overgelegd. Maar er zal worden ingegrepen, medo door bij de uitoefening van de Staatszorg naar beperking te streven. Zijn onze betrekkingen met de andere mogendheden van vriendschappen jken aard, toch wordt niet verheeld, dat de internationale toestand onze- zeker is. Dat daaruit ook voor ons land zekere consequenties voortvloeien wordt wel niet met zooveel woorden gezegd, maar ligt toch wel in den aard der zaak. Onder de verschillende maatregelen die worden aangekondigd, trekt vooral do aandacht het plan tot het brengen van wijzigingen in het belastingstelsel en tot het brengen van meer eenheid en vereen voudiging in de sociale verzekeringswet- geving. Overigens draagt de Troonrede een uiterst sober karakter, waaruit kan wor den afgeleid, dat de werkzaamheden in het komende parlementaire jaar in de eer ste plaats gericht «uilen zijn op herstel van het financieel evenwicht. Dat is trouwens ook ccn der hoofdza ken. Eerst als dat doel is bereikt, kan weor verder worden gearbeid. Voldoening schenkt zeker de toezegging dat de bevordering van de geestelijke en stoffelijke belangen der bevolking, zoowel hier als in de Tndil'n, een onderwerp van aanhoudende Regeeringszorg uitmaken. De Troonrede eindigt met den wensch, dat Gods zegen op den arbeid van de Sta- ten-Géneraai moge rusten. Een wensch, die wij gcamo en van harte onderschrijven. Want ook hier geldt, dat aan Gods ze gen, 't a STADSNIEUWS. Arbeiderwoningen. Door B. en W. is bij den Gemeenteraad een voorstel aanhangig gemaakt, om het beheer en exploitatie van de 162 in aan bouw zijnde gemeentewoningen aan een speciaal voor dit doel op te richten Stich ting op te dragen. De bedoeling is, dat deze Stichting de exploitatie in vollen omvang zal voeren en dat tot haar taak mitsdien zoowel do verhuring, het innen der huren en de ad- luinisterie behooren, als do zorg, voor on derhoud en vernieuwing. Do eigendom der huizen verblijft aan de gemeente. De huren worden vastgesteld onder goedkeuring van B. on W. In be paalde gevallen zal vrijheid moeten wor den gelaten een toeslag op de huur te geven. Hierbij is speciaal gedacht an gezinenen waarvan een of meer der le den aan tuberculose lijden en voor wier verpleging betere huisvesting een abso luut vereischte is. Een nieuw soort armenzorg dus, ge voerd door een nieuw instituut. Voorgesteld wordt voorts in aanmer king nemende de categorie van personen waarvoor deze woningen mede zijn be stemd, van nemeenlewege zoo noodig een bijslag te verleenen, tot zoodanig bedrag, dat het door de gemeente te brengen of fer, ongeveer gelijk staat met de door het Rijk toegekende premie ad f 300 per wo ning. Daar door den verbouw der Lichtfabrie ken een zeer belangrijke woonruimte aan haar bestemming werd onttrokken is naar B. en W. mededeelen indertijd besloten van de winst dezer abrieken een deel als bouwreserve af te zonderen, mede omdat meerdere huurders genoodzaakt werden een duurdere woning te betrekken dan voor hen paste. Van de gevormde reserve, die thans een bedrag van f 170.725.99 vertegenwoor digt, zou nu over een bedrag van f 48 600 beschikt kunnen worden, tenein de daarmede de bouwkosten te verminde ren. De gemiddelde huurprijs zou dan kunnen dalen van f3.87 tot f3.52. De nor male huurprijs blijft echter f 3.87, zoodat er gelegenheid bestaat in bepaalde geval len huln te verleenen. De bedoeling is, dat het bestuur der Stichting uit ten minste 5 en ten hoogste 7 leden zal bestaan, te bencémen door R. en W.. die zooals Teeds werd m gemerkt ook de huurprijzen moeten goedkeuren. Nieuwe bouw'v Naar B. en W. aan den Raad mededee len, is thans bij het Rijk in behandeling een bouwplan, hetwelk den bouw van 142 woningen van gemeentewege omvat. De bedoeling is dus dat de gemeente op vrij groote schaal woningen zal gaan bou wen, en indirect als woningverhuurster zal optreden. De sociaal-democraten kunnen tevreden zijn. De L. A. W. E.T. Een zegetocht maakt het wakkere La- vret-bestuur ook ten aanzien van het be zoek. In goed twee dagen zijn niet minder dan ruim 3500 bezoekers de Stadsgehoor zaal binnengetreden, en de stroom begint hoe langer hoe sneller te vloeien. Gisteravond was de volte op sommige oogenblikken voor de stands beangsti gend. Het bestuur dat naast drukte ook van orde houdt, zal maatregelen treffen, dat liet verkeer in de Lawetstad goed geregeld wordt, zoodat ieder gelegenheid heeft alle stands der tentoonstelling te bezichtigen. Een groote attractie is steeds het toe kennen der prijzen aan iedere vijfhon- erdste bezoeker (ster). Gisteren konden worden toegekend aan de 2500 bezoeker P. Verlint, Nieuwe Rijn 0, Jubrleumbord aangeboden door Ver. t. Rev. v. vreemdelingenverkeer; 3000e be zoeker J. F. Roekhout, Oude Rijn 140, Schemerlamp; 3500e bezoeker P. M. van Epmond Kaiwïjk Zee, Tabakspot. Ter beschikking staan voor heden; voor de 4000e bezoeker een Foto-toestel; voor de 4500 bezoeker een prachtige vaas; voor de 5000e bezoeker een bon van f 25. voor een geschenk naar eigen verkiezing uit te zoeken op de L. A. W. E. T. Naar aanleiding van verschillende aan vragen wordt medegedeeld, dat bet Lawet- programma eiken dag ingeschreven kan worden, ook al is daar reeds een geschenk op toegeweezen, bij elke inschrijving van hen programma dient men echter zijn toe gangsbewijs te toönen. Een programma kan dus door meerdere personen daarvoor gebezigd worden. Dc Stands. Na oen korte pauze zei ten wij onze wandeling, di© zeker niet aan gebrek aan afwisseling mank gaat,>voort, en brengen in de eerste plaats een bezoek aan liet Lawetplein. Daar hadden we eigenlijk" moeten be ginnen, zoowel omdat dit smaakvolle stadsgedeelte het dichtst bij den ingang is gelegen als om de wel niet vele maar toch builengmvoön moooie stands die men er vindt. De firma H. G. van Lu y ken, die het rechter gedeelte van bet plein in beslag heeft genomen, is op waardige wijze ver tegenwoordigd met haar hoofdartikel gra- mofoons. Niet alleen dat de hoeveelheid tentoon gestelde monsters groot is, maar er is me de een groote afwiseling in soorten en af werkingen. Het meest vaHen op de bekende Bruns- wich ©n His Master's Voice instrumenten. Wie zich rustig enkele nummers wil la ten voorspelen vindt hiertoe in de smaak vol ingerichte stand mime gelegenheid. Dat men bij de fa v. Luyken te kust en te keur kan gaan moge blijken uit het feit, dat men in haar magazijn een gemiddel de voorraad van 10.000 machine's vindt. Een van de meestbezochte en meest productieve afdeelingen op de Lawet is ook wel die, welke is ingenomen door de N.V. „Het Mo tor huis". De „Ford" is de acto voor het volk, in al zijn schakeeringen. Vandaar ook, de enorme vlucht, welke de productie van deze wagens genomen heeft en "als gevolg daarvan beschouwen we ook de toeloop die de stand van hot Motorhuis geniet. Er valt weinig nieuws van de Ford te vertellen daar is het fabrikaat te be kend voor. Het eenige wat we als bezoeker dan ook kunnen doen, is d© opsteller een compli mentje maken over de stand zelve. Even practisch als de tentoongestelde wagens is ook de stand zelve ingericht. We noemen slechts de collectie onderdeo- len het gemak van de Ford. Altijd heeft de repressentante op dit aanbeeld gehamerd, en ze doet dit hiermede hij vernieuwing. Over de prijzen zeggen we niets. De advertentie-colommen behoeven slechts te worden doorgelezen om zich hieromtrent zekerheid en tevredenheid te verschaffen. Zij tenslotte den adspirant-bezoeker medegedeeld, dat naast de Ford ook de studebaker aanwezig is en een collectie motorrijwielen. Wij verlaten de auto-show en gaan bij do stand van de fa. J. H. Philipsen, Hanzestraat 3. onze inkoopen doen in de licatessen. Van al wat het verhemelte streelt is er te koop: Hero-conserven, vruchten cd eigen sap, bonbons, carmels cnz. (a veel om te noemen. En bovendien is de winkel „smaakvol" inceklped. Of de oorzaak hierin ligt, dat het arti kel zooveel ruimte vraagt weten we niet, maar het valt ons op, dat de stands voor auto's en aanverwanten zoozeer op' den voorgrond treden. Een bijzonder fraaie stand bceit wel in genomen de f a. A. J. S t a 11 i n g a. Dczc. komt voor den dag met een keurige zes-persoons Packard en de zoo popu- pulaire Chevrolet. Noemen we daarbij nog de groote collectie ouderdeelen en het Ra leigh- en H. D.-motorrijwiel en de toe loop voor dezen stand is verklaard. Overbodige reclame zal niet veel voor komen, maar we meenen toch een derge lijk geval te kunnen si'gnaleeren. Wij be doelen de stand van het Reclame-bu reau „D e P ij 1". Wij zouden zoo zeggen, de Lawel- plaat maakt reclame voor zich. De heer do Rijk laat evenwel in zijn fraaie Lawet- winkel zien, dat de keurige uitvoering van zijn reclamewerk geen uitzondering doclr regel is. Hoewel de stancl ons voor het artikel niet gelukkig schijnt, verdient de afdeeling van de fa. W. F. P o p t i e toch aller belangstelling. Het aantal geëxposeerde instrumenten is groot en mooi is de af werking, maar het geluid moet bet ten slotte doen. Velen zullen met ons de overtuiging deelen, dat de naam, welke deze firma hier ter stede geniet, van dien aard i3, dat de proef op de som achterwege kan blijven. Met vurige letters wordt ons in de Re dactielaan de weg gewezen naar H e t Bonthuis. Een gansche zaal heeft de fa. Geise en Strottmann noodig geacht om een klein gedeelte slechts van haar geweldigen voorraad te laten zien. Op buitengewoon gelukkige wijze is men daarin geslaagd. Dank zij de fraaie wandbekleeding, welke door de fa. Hoogendoorn," Boter markt, werd geleverd, komt het mooie Vos- en Alaskabont zeer goed uit. Een gezellig zitje om over een en under te pralen met de vriendelijke verkoop sters 't is lp to date. Wie een exceptioneel© gelegenheid om gratis een zeldzaam mooi portret van vrouw of kinderen te verkrijgen, niet voorbij wil laten gaan, bezoeke de Recla melaan, waar geheel achteraan in een der zalen de firma M. Bongenaar resi deert. Dat men bij deze ïirma een fraai por tret kan laten maken, mag als bekend worden verondersteld. Maar gratis Om voor niets niemendal daartoe de gele genheid le verkrijgen vuile men slechts con invulformulier in voor de „T.awst- foto-puzzle" en maakt dan een goede kanst Is de kans verkeken, dan behoeft men niet zoo heel diep in de portemonnaie te tasten om toch in het gelukkige bezit van een fraai portret te geraken. Wij verlaten de reclameiaan niet alvorens Hollandscho Wafelen te hebben gegeten bij de bekend 3 firma E p s- k a m p. Vervuld van zoele gedacV.en klimmen we vervolgens een trapje hooger ">n gaan de echte Ranja G. P. drinken op de In dustriestraat, waar men ons gaarne de proef op de som laat nemen in de stellige? wetenschap, dat dit de beste reclame is. Zij die de Ranja reeds regelmatig op het huishoudelijk menu hebben staan, doen wèl de geurige Mokka G. P. te probeeren. Nog genietende van de heerlijke geuren welke ons van de stand der f a. v. d. V1 i s t zijn bijgebleven willen we weer naar den beganen grond tcrugkeeren, doch eerst vraagt het stucadoors- en gra- nietwerk van onzen stadgenoot J. A r- noldus vanzelf onze aandacht. Allerlei modellen van het hygiënische en practi- sclie terrazzowerk doen ons, ook al door de eigendunkelijke atlractioneelc wijze waarop zij zijn opgesteld, verlangen in eigen home ons zóó in te richten. Voorzeker niet de geringste onder de vele stands in de Gehoorzaal. Bijna zouden we verzuimd hebben om de mooie stand in oogenschouw te nemen, •die de f i r m a H. S. F1 e s in de Midden standstraat heeft ingericht. Het bekende vaat- en kunstaardewerk waarin de firma specialiteite is, leent zich uitnemend voor een mooie etalage, waar van dan ook een ijverig gebruik is ge maakt. De L. A. W. E. T.-prijzen doen het overige. Een groote reclame is wel, dat bij een eetservies een ontbijtservies cadeau wordt gegeven. Aan het einde van deze stand slaan we even links om, teneinde bij de f a. v. Schijndel van de Breestraat een kijk je te nemen. Verrassend is de hoeveelheid zoowel als de verscheidenheid cn aardige groepering van den rijken voor raad kinderspeelgoederen, die we hier in de bekende kwaliteiten aantreffen. Wat ers vervolgens aantrekt is het mooie „hoekhuis" van do Hanzestraat waar do firma van Rossum du Chattel haar tent heeft opgeslagen. Welk 'n artistieke stand! Voor ditmaal beeft firma liaad antiquiteiten eens thuis gelaten: „Deze kent het publiek toch wel dacht ze wellicht, en daaro'n werd nu do voorrang bij de expositie verleerd aan oen geweldig uitgebreide collectie byoutevieon, wo. een nieuwmodisch z.ik-'»aai-g.arui tuur waarop de'fa. po'-it reeft .vuige vraagd, speciaal de aandacht trekt. Do va luta zorgde ten opzichte van d-zartike len voor een exlra-voordeclig I. A. W. E Aan het Zoeklücht Leiden 18 September 1923 Dat de Sociaal-Democraten tegen de outheiliging van den Zondag niet het minste bezwaar hebben is bekend. Het verwondert dan ook niemand, dat de afgeloopen Zondag door heel het land is gebruikt om propaganda te maken voor de te houden anti-vlootwelbetooging. En evenmin, dat voor die fcetooging zelve waaraan duizenden zullen deelnemen, de Zondag wordt gebruikt. Naar het heet, zullen voor die betooging 22 extra-treinen rijden, wat betee- kent, dat een leger spoorwegambtenaren op dien dag extra-dienst moet doen. Voor de S. D. A. P. die met geen hoo- gere ordeningen rekent is dat iets heel ge woons. Men kan van haar ook niet anders verwachten. Maar wel hadden we mogen verwachten dunkt me, dat de Regeering voor deze Zondagsontheiliging op groote schaal een stokje had gestoken. Of is de Maatschappij in dit opzicht oppermachtig en kan rij naar welgeval len zoowel over den Zondag als over het personeel beschikken? OBSERVATOR. T.-prijsje meer mogen wo er niet van zeggen. In de smaakvolle, naar onze meening ook koopkrachtige etalage van de f a. Warnecke in dezelfde straat, ontdek ken we dezelfde ge'oefende hand als in het etalagewerk dat op den Stationsweg steeds dc aandacht vermag te trekken. Vooral is hier rekening gehouden met bet a.s. winter-seizocu, zcodat een keur-coTs lectie van wcltar> 1 V"-^oeder?n valt te bewonderen. „Klein, maar.fijn de typeering die we het liefst zouden gebruiken voor den angrenzenden stand der bekende Sckoe- nen-f i r m a G. v. Dongen. Ook deze firma heeft do L. A. W. E. T. benut om eens extra voor den dag te ko men met luxueuse soorten, wat haar zeer wel gelukt is. De stand maakt een stem- misen degelijken indruk. Voor een Stoffenhuis als dat der f i r- ma Galien, dat we aan de overzijde van de Hanzestraat vinden vertegenwoordigd, gaat het moeilijk- zich bij een gelegenheid als deze bijzonder op den verkooD ter plaatse toe te leggen. Zij heeft zich dan ook beperkt tot het exposeeren van enkele nouveauté's, waarmee zij nieuwo relaties tracht aan te noopen. De mede- deeling, dat zij daarmee veel succes heeft erwonderdt ons niets als we zoowel let-» ten op de smaakvolle prestaties van den etaleur, die hier aan het werk geweest is, als op de degelijkheid, welke alle artike len kenmerkt. Het meest trekken de aan-» dacht eenige seizoen-artikelen als: Regen jassen, Bontjekkers, enz.; dio op den met vermillonkleurigo dahlia's gedrappeerden achtergrond goed tot bun recht komen In, of liever op i' Lviustrtasiruat heb ben we nog niet alles gezien. Lang niet alles, dat dringt vooral tot ons door bij het zien van de etalage der firma B. v. N o o r t wier hoeden- en pettenomzet den laatsten tijd zulk een omvang nam dat zij met den handel in andere mode-artikelen ophield om uitsluitend aan deze h—inch© is.te wijden. Wij behoeven dus niet le zeggen dat do fa. op dit gebied zeer bekend is. De etalage lijkt ons zeer aantrekkelijk: met geweld moet go uw portemonnaie in den zak houden, vooral wanneer u ten over- loede nog een bon wordt aangeboden op vertoon waarvan ge in een magazijn der fa. 10 pet. van het daar bestede bedrag kun gerestitueerd krijgen. Wanneer we de Industriestraat niistapj pen blijven we nog even staan h'i 'en in artistieke vormen opgetrokken stjuwi fa. van Kempen die haar CboeoHtc- rie en fijne bonbonszaak op voortreffelijk ke wijze vertegenwoordigt. De toch reeds smakelijk uitziende as-- sortiments-doozen trekken zoo mogelijk nog meer aan bij de fantastische kleuren' schakeering waarin zij door afwisselend, licht worden gehuld. Onze ommegang heeft thans een eind genomen en we keeren huiswaarts. Niet evenwel met de gedachte nooit weor op de Lawet terug te komen. Vere van dat Aan een bezoek aan de Lawet heeft men niet genoeg. x Wat we zoo vluchtigwee gezien hebben blijft in onze gedachten bewaard, en tot de volgende Lawet ook de namen der exposanten. Der Lawet heil! Oicrenoeschermtnn. De afd. Leiden van de Ned. Vereen, tnt bescherming van dieren en do \ereen. „Het Leidsche Dieren-asjl". hebben een circulaire verspreid waarin zij op den arbeid van deze Yoreonigingen dc aan-, dn-tat vestigen. Het zrerS. zee wordt dna-r. meee-ee deold. is in hoofdzaak verdeeld nvor_ dne gebieden, n.l. de school om bij de jeugd keunis omtrent het dier te verspreiden en 'evoel voor de dieren to ontwikkelen. politie, om de dieren te beschermen en dc groote maatschappij cm hel

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1