Dagblad voor Leiden en Omstreken. NIEUWE LEIDSCHE COURANT ABONNEMENTSPRIJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 'a< per week f 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 S2 4(Je JAARGANG. - ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1923 - No. 1021 BureauHooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Tot offers bereid. Er zit voor het anti-revolutionaif ge moed iets streelends in, dat de leider der partij in deze critieko dagen niet alleen geroepen werd het roer in handen te ne men, maar dat hij tevens van alle zijden wordt begroet als de man van wie ver wacht wordt, dat hij het gestrande schip weer vlot zal weten te brengen. Uitbundig wordt de heer Golijn geprezen Men duidt hem aan als de sterke man, de krach tmensch, de man met de vier kante schouders die voor geen moeilijkhe den op zij gaat, de finacieele specialiteit die weet wat hij wil, maar die ook wil wat hij weet noodig te zijn. Zooiets doet het anti-revolutionair hart «oed. Het is ons een eere dat onze partij die tot voor korte jaren werd aangeduid als een klompenpatrouille en wier aanhan gers nu nog vaak tot de dompers, de on- bewusten worden gerekend, zulk een door vriend en vijand gespecteerd staatsman mocht voortbrengen. Hoe streelend die lof echte? ook mag zijn, toch zullen wij goed doen ons daar door niet van de wijs te laten brengen, maar de werkelijkheid voor oogen te hou den. En de werkelijkheid is, dat de heer Go- lijn een buitengewoon "moeilijke taak op zijne .schouders heeft genomen. Dit blijkt zoowel uit de omstandigheden als uit de feiten. Minister de Geer werd bij zijn optreden als een soort financieel wonder begroet. Algemeen was men het er over eens, dat de Regeering een zeer gelukkige keus had gedaan toen zij den lieer de Geer uitnoo- digde de plaats van Minister de Vries in to nemen. De verwachtingen waren hoog gespan nen. Maar hoe een-bekwaam financier hij ook mag zijn, de heer de Geer is er niet in geslaagd het huflgetair evenwicht te herstellen. Mag men de verschillende persberichten geloovc-n, dan zijn we zelfs verder van het gewenschte doel verwijderd, dan een jaar geleden. Hieruit blijkt niet de onbekwaamheid van den heer de Geer, maar w e 1 de moei lijkheid van het vraagstuk dat om oplos sing roept. Roept. Want als Let zoo -doorgaat, dan is voor heel ons volk, enkele parasieten uitgezonderd, de ellende niet te overzien. Dan zal straks ook hier de bankbiljet- tenpers - in werking moeten worden ge steld, met het gevolg dat de koopkracht van ons geld vermindert. Er moet verandering komen. Een verandering, die Minister de Geer, ondanks 'zijne schitterende capaciteiten, niet heeft weten te bewerkstelligen. Behalve uit de omstandigheden, blijkt ook uit de nuchtere feiten het gewicht van de taak die de heer Golijn op zich nam. De berichten omtrent de komende be grooting stemmen toch hierin overeen, dat er een geraamd tekort is van pl.m. 150 mil lioen gulden. Een tekort, dat bijna drie vierde gedeel de bedraagt van het geheele budget van voo? den oorlog. Wij hebben kunen lezen dat de nieuwe Minister van Financiën met zekere opge wektheid zijn laak heeft aanvaard. Dat ligt in den aard .van zijn karakter. Hij heeft nooit den strijd geschuwd en had nooit de gewoonte voor moeilijkheden uit den weg te gaan. Maar het volgt ook uit zijne geloofs-s- overtuiging. De heer Golijn gaat niet zijn eigen weg. Hij weet dat hij niet alleen staat. Hij wordt gesterkt door do overtuiging dat hij ook in dezen arbeid niet alleen zijn volk, •maar ook zijn God heeft te dienen. Toch mogen we geen oogenblik verge ten dat dit optreden voor onzen partijlei der hel brengen van oen offer beteekent. Het is voor iemand die een reputatie heeft te verliezen altijd een gewaagde on derneming zich te wagen op een zinkend sohip. De kans bestaat dat het proces reeds lever is gevorderd en dat hij ook door gebrek aan medewerking en steun, in zijn pogen niet zal slagen. Heeft de heer Golijn niet zelf verklaard, dat de klok staat op vijf minuten voor 'twaalf? 't Zal er op of er onder gaan. En wie zal - gezien den ernstigen toe feland in geheel Europa en den onwil hij een deel van ons volk om offers te bren gen garandeeren dat. liet ook hier niet fcot oen algemeene inzinking komt? In elk geval, het zou voor den heer Go lijn veel gemakkelijker zijn geweest an deren te critiseeren en zich aan zulk een risquante onderneming niet te wagen. Toen de Koningin hem riep en de plicht gebood heeft hij niet geaarzeld ziolr in 's lands belang beschikbaar te stellen. Maar een offer blijft het Oók voor onze partij. _j\.an openlijke en meer bedekte aanval len zal het niet ontbreken. Verdachtmaking en laster zijn reeds hun treurig werk begonnen. En als straks ingrijpende, hoewel abso luut noodzakelijke maatregelen zullen worden geomen, waardoor persoonlijke belangen worden geschaad en'heilige huis jes opgeruimd, dan zal de tegenstand scherper worden en zal het in figuurlijken zin steenen regenen. Men zal smaden, schelden, lasteren. Aan pogingen, om ontevredenheid te brengen in eigen partij, zal niet ontbre ken. Mislukt het pogen van den heer Golijn dan zal de anti-revolutionaire partij met hem, daarvan de gevolgen hebben te dra gen. En gelukt het hem, het evenwicht te her stellen, dan zal men niet letten op de re sultaten, maar alleen op het pijnlijke van de operatie. Dit alles mogen wij ons geen oogenblik ontveinzen. En de vraag is nu slechts of wij tot het brengen van offers bereid zijn. Of wij als personen offers willen brengén. Of de p a r t ij tot offeren bereid is. En of ons volk als geheel genomen wenscht te offeren. Er zonder zal het niet gaan. Ingrijpcndo maatregelen zullen noodig zijn. Met leuzen en frazen en perspectieven komen we er niet. Er moet worden ingegrepen. Zonder aarzelen en zonder uitstel. Laten wij ons dat toch goed voor oogen stellen. De heer Golijn is een kundig financier, een man met kloek doorzicht en een sterke figuur bovendien, maar hij is geen dui zend-kunstenaar. Hij kan niet bezuinigen en met de mil- lioenen strooien tegelijk. Met vaste hand en een schijnbaar onbewogen hart zal hij moeten optreden. Dit optreden kan voor ons volk tot on- berelcenbar en zegen zijn. Maar dan moet er ook hij ons volk zijn. de bereidheid Om offers te brengen. En met name op den steun en de trouw van zijne naaste geestverwanten, moet de niéuwe Minister van Financiën, althans wat de hoofdzaken van zijn beleid betreft, onvoorwaardelijk kunnen rekenen. V Financieele perspectieven. Interessant is wat de heer Wibaut aan een Handelsblad-redacteur meedeelde om trent de Amsterdamsche gemeentebegroo- ting voor 1924. De ontwerp-begrooting, zoo verklaarde hij, sluit, maar dit resultaat kon alleen worden bereikt, door uit het Reservefonds voor bijzondere doeleinden een bedrag van zes millioen to putten. M.a.w. er is feitelijk een tekort van zes millioen gulden. Die geweldige tekort is voor een deel te verklajen irit de groote uitgaven voor huiszittende armen en uitgetrokken werk- loozen, waarvoor 2% millioen meer werd uitgetrokken, dan het vorig jaar. De hoofdoorzaak van het tekort is ech ter te zoeken in het terugloopen van de ontvangsten. De opbrengst van de Inkomstenbelas ting moest f4.600.000 lager worden ge raamd. Omtrent de financieele vooruitzichten verklaarde de wethouder: „B. en W. zien den financieelen toe stand zóó, dat het voor de begrooting voor 1925 slecht komt te staan. Zij drukken dan ook in deze begrootingsvoor- dracht uit, dat het moet komen tot ver mindering van uitgaven voor de be grooting voor 1925 en daardoor ook voor de begrooting voor- 1924." De heer Wibaut wees er dan nog op, dat de Inkomstenbelasting voor 1924 op niet veel meer dan de helft van 1921 kon worden geraamd, waaruit z.i. volgde dat andere maatregelen dan reor ganisatie noodig zouden zijn om op den duur een sluitende begrooting te krijgen. Een nieuwe waarschuwende stem dus, waarmee de gemeentebesturen bij het doen van uitgaven rekening mogen hou den. Of 't overal gedaan wordt? STADSNIEUWS Boottocht Amsterdam. Zooals rèeds .'per advertentie werd be- kiend gemaakt, geeft „Jahn" de gelegen heid om op 6 Sepember a.s., ter gelegen heid van de huldiging van de Koningin een boottocht te maken naar Amsterdam. De kosten bedragen in de reis heen en terug slechts f 1.25. Wie van dit aanbod wenscht te profitee- ren, zal verstandig doen zich spoedig aan te melden. HET REGEERING-JUBILEUM. Feestelijkheden te Leiden. Wanneer we in ons nummer van Don derdag opmerkten, dat het merkwaardig stil was in de stad was dit slechts in zoo verre juist, dat 'n publiek weinig of in 't geheel niet bekend was met de plannen voor de feestviering. Iliermode is niet gezegd, dat comité leden en deelnemers aan de verse billende onderdeden van hel samengestelde pro gramma siïi gezeten hebben. Verre van aat! Er is hard gewerkt om oen good programma samen te stellen, en do deelnemende vereenigingen en dan bedoelen we meer spciaal die aan de sport- feesten deelnomen hebben met voor- beeldigen ijver geoefend, om wat er ge geven wordt in elk geval in de puntjes te doen zijn. Het programma is niet overladen en zóó ingericht, dat alle lagen der bevolking er voldoening in zullen .vinden. ^Wij willen er thans nog eens uitvoerig op terugkomen. Zooals men dan op de advertentie pagina zal kunnen zien, heeft het comité zich niet beperkt tot de feesten zelf, en doet 't een krachtigen oproep om elk huis waar Oranje- en Koninginneliefde woont te doen tooien in vlaggentooi en verdere versiering. Wij kunnen dit laatste niet genoeg aan bevelen. En nu het- programma, dat in den volks mond bij voorbaat al werd veroordeeld „omdat het toch niets werd". Niet zooals wij schreven te 7 uur maar te 8 uur trekken van drie centra uit mu ziekcorpsen door de stad w. o. het" Stede lijk Muziekcorps, om wie nog in ruste mocht verkeeren niemand natuurlijk 1 het Oranjefeest kond te doen. In de morgenuren iijn er verder de ge wone attractie's van gemeentewege, welke anders op 3 October - worden gehouden. Hoewel niet in het feestprogramma ver meld worden in de Pieterskerk en Hooi- graohtkerk herdenkingsdiensten gehouden, welke to 10 uur v.m. aanvangen. Voor ons Christenvolk dus oen belang rijk onderdeel van de herdenking van het jubileum van H. M. de Koningin. Verder zuilen er voor den middag nog enkele kleine optochten 7an kinderen worden ge houden, welke niet van het feestcomité uil gaan. Kinderfeest. .De groote optocht, van kinderen, welke wél van het comité uitgaat zal to ruim 1' uur samengesteld worden. Do kinderen komen samen op 6 verse:lillende verzamel punten, n.l. Plantsoenscliool, Langebrug, Rapenburg, Van der Werffstraat, Oude Vest en Maresingcl. Ven deze 6 verzamelplaatsen trekken de kinderen voor zien van vlaggen naar de Steenschuur, waar alle kinderen samen komen. In totaal zijn 44 scholen vertegenwoor digd met 1658 kinderen. Vergezeld van twee muziekcorpsen maakt de jeugd een kleine wandeling door de stad naar de Stadsgehoorzaal. Deze zal bij de groote kinderschaar zoowel in de groote zaal als in den Foyer eivol zijn. Te twee uur wordt een aanvang gemaakt met hot programma achtereenvolgens: Poppenkast, Zang door allo kinderen en Gymnastiek, Goochelen,Zang en Linten- xei. In den Foyer wordt voor de pauze uit gevoerd, wat na de pauze in de groote zaal te doen zal zijn. In de groote zaal wordt de uitvoering opgeluisterd door de welwillende mede werking van de vioolclub „Per Aspera ad Astra", terwijl het Leidsche Strijk-En- semble „Bobette" iu den Foyer zal resi- dferen. Het spreekt vanzelf, dat de tr acta tie een niet gering deel van het Programma in beslag neemt. Ook hiervoor is goed gezorgd meer zeggen wij er niet vau. Alleen willen we de ouders nog aanbe velen hun kinderen te tooien met oranje- sjerp of -lint of -knoop; dit zal het karak ter van het o r a n j e-feest meer doen uit komen. Op hel Schuttersveld. Terwijl in de Gélioorzaal de kinderen feestvieren, wordt op het Schuttersveld van 24 uur het Sporlfeest gehouden. Wie zicli evenwel een goede plaats op het veld wil verzekeren, zal goed doen Teeds bij de opening der loketten (te 1 uur) aanwezig te zijn, daar we gToote be langstelling voor het middagfeest ver wachten. De entreeprijs (10 ct.) kan voor nie mand een bezwaar opleveren. Er zijn twee ingangen: aan deii Rijnsburgersin- gel en bij „Zomerlust". Het terrein is als volgt ingedeeld: Er zijn drie speelvelden A, B en G. Het speelveld A inet afmetingen 80 bij 35 M., zal'voornamelijk dienen als korf balterrein, B het Gymnastiekveld is 60 bij 30 M. en G het voetbulterrein is 90 bij 60 M. groot. De velden A en B liggen recht tegen over de school op het Schuttersveld, ter wijl het voetbalveld eenigszins schuins daarop is gelegen, daar waar in den re gel het vuurwerk 'wordt ontstoken. De drie terreinen zijn aan drie zijden afgezet met paaltjes en draad en wel zoo danig, dat aan drie zijden voldoende ruimte overblijft voor het publiek. Indien het publiek zich niet houdt aan orde en regelmaat, «n het veld opdringt, dreigt het geheele feest te ontaarden. Men houde zich dus aan de afzetting. De vierde zijde van het terrein vormt het terras van. do Gemeenteschool hetwelk bestemd is voor de deelnemers, genoodig- den en een muziekcorps. In genoemde school zijn kleedkamers voor de deelnemers, terwijl ook achter op het terrein daartoe ëen gelegenheid is ge vormd. Bij het voetbalveld is het tweede mu ziekcorps opgesteld. De wedstrijden zullen worden opgeluis terd door de Muziekvereenigingen Post- Harmonie „De Post" en het Chr. Muziek gezelschap „Polyhymnia". Een aantal Padvinders, onder leiding van den heer H. Harrasen, zullen voor de regeling op het terrein hun medewerking verleenen. Rondom het terrein zijn meerdere ver- verschingslenten aanwezig. Te twee uur precies wordt op alle drie velden gelijk met de wedstrijden aange vangen Op veld A hinden de eerste twaalftallen der korfbalvereenigingen „Vitesse" en „Fluks" den strijd aan onder leiding van den heer van Gmkel. To 2.45 is het eerste deel van den wed strijd beëindigd, en komen de „Jantjes", leerlingen van de „Kweekschool voor Zee vaart" op het veld, om onder leiding van Luit. ter zee 2de klasse E. J. Borge- sius een demonstratie van „Zweedsche Gymnastiek" te geven. Van 3 uur tot 3.15 geeft de Gymnastiek- veréeniging ,.Exeelsier" standen, waarna de tweede helft van den korfbal wedstrijd aanvangt. Op speelveld B viert de Gymnastiek hoogtij. De leider, de heer A. Metz, heeft een programma hiervoor in elkaar gezét, dat rijk is aam afwisseling. Het begint al met een hijzonder aan trekkelijk nummer: Algemeene Vrije Oefe ningen voor Turners. Hieraan nemen deel de vereenigingen: „Excelsior", „Dv O. S.", „Jahn", „Jeanne d'Arc", „Wilskracht en Genie". Daarna zullen we te zien krijgen: En semble Bru.gturnen door de Gymn.-ver. „Concordia", terwijl een zeer aantrekke lijk nummer wel zal zijn: Paardspringen over levende paarden door manschappen van het 6e Regiment Veld-Artillerie. Van 2.25' tot 2.35 uur worden uitge voerd vrije oefeningen door de damesaf- deeling der R. K. Gymn.-Ver. „Jeanne d'Arc", St-aafoefeningen door de Chr. Gym. Ver. „Jahn"; Brugturnen door hee- ren van „Jeanne d'Arc" en Paardsprin gen door manschappen van de „Veld". Vervolgens komen de adspiranten van „Brunhilde", „Goncordia", „D. O. S.", „Jahn" en „Jeanne d'Arc" in het veld voor vrije oefeningen, waarna een groep van de Ned. Bond voor Lich. Opvoeding spelen zal uitvoeren. Van 3 uur tot 3.15 zal de D. G. V. „Brunhilde' vlagoefeningen houden, ter wijl tot besluit een schitterend nummer algemeene vrije oefeningen voor Turn sters wordt gegeven. Hieraan nemen deel: „Brunhilde", „Goncordia", „D. O. S.", „Jahn" en „Jeanne d'Arc". Na de Gymnastiek wordt" van 3.303.45 uur het nummer Springen gehouden. Er wordt' tremplinpaard gesprongen door „Wilskracht en Genie', „Jeanne d'Arc", „Corcordia" en Brunhilde". Hoogspringen: Dames Gymn. Ver. „Jeanne d'Arc", en Raamspringen door d(* Chr. Gym. Ver. „Jahn". Op het derde speelveld (G) zal wel een groot- deel van het publiek zich samen trekken. De meer sensationeelc zijde van de sportbeoefening zal in een voetbal wedstrijd tusschen A. S. G. en een com binatie van spelers uit andere vereeni gingen naar voren komen. Het zoo mooie nummer schermen, on der leiding van den EuTopéeschen kam pioen A. E. W. de Jong, moest helaas vervallen. De Dames-Gymnastiekvereen. „Brun hilde" was befeid met een evenzeer fraai nummer in te vallen n.l. knotsoefeningen, met welke oefeningen deze vereeniging een zekere naam heeft verkregen. Van 2.453.15 uur wordt op den brug geturnd door „Wilskracht en Genie". Tot slot wordt op dit veld de tweede helft van den voetbal-wedstrijd gespeeld. Na afloop van de oefeningen (te 3.45 uur) worden alle terreinen ontruimd en do afscheidingen weggenomen, zoodat het geheele feestterrein binnen de afzetting ledig is. Van 4 uur 154.30 komt dan aan de ADVERTENTIE-PRIJS Gewone advertentiën per regel 22cen& Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarieL Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën; -bij vooruitbeta* ling van ten hoogste 30 woorden, worden dagelijks geplaatst ad 50 cent. Aan hei Zoeklicht Leiden 25 Augustus 1923. Telkens opnieuw blijkt weer, welk een wanhopige taak zij hebben, die pogen het evenwicht tusschen de inkomsten eu do uitgaven van den tSaat te herstellen, uitgaven van dén Staat te herstellen. Wat aan den eenen kant wordt bezui nigd, wordt aan den anderen kant met handen vol weggesmeten. Een nieuw mode-artikel van dezen tijd is, gelijk men weet het kampleven. Tenten worden op ruime schaal door de Regeering beschikbaar gesteld. Ook Volksweerbaarheid maakt daarvan gebruik. Opzichzelf is daar niets tegen natuur* lijk. Maar wel bedenkelijk acht ik het, dat do leiders van zulk een kamp, behalve wat" voor voeding noodig is, een toelage ent- Vangen van f 12.per" dag. Terwijl de schatkist, ondanks de veel te zware lasten voor de burgerij oen mil- lioenen-tekort aanwijst, wordt hier op roekelooze wijze het geld weggesmc-i ten. Zal het dan nooit tot de betrokken auto riteiten doordringen dat het nu eindelijk tijd wordt aan deze schandelijke verkwis ting voor goed een eind te maken? OBSERVATOR. orde: Patrouillerijden over hindernissen met patrouilles van 5 man) onder leiding van kapitein F. J. J. Trapman 6de Reg. Veld-Artillerie. Na dit aantrekkelijke nummer komt wat we niet schroomcn het mooiste deel van het programma te noemen: Carous- sol-rijden door een 4 stukken batterij van het' 6de Regiment Veld-Artillerie, gecom mandeerd dqor kapitein A. N. J. Sin gels. Na deze „Slotdecoratie" alma vs n >ar de Gehoorzaal, alwaar aan alle -deelne mende vereenigingen een herinnerings- medaille zal worden uitgereikt. Men wordt verzocht voor dezen optocht, welke geopend wordt door de Padvind^s (Tamboers en. Hoornblazers) en v'er- stukken batterij van het- 6dtf Reg. Veld- Artillerie en gesloten- door Patrouillerij ders en Artillerie, den weg zooveel moge lijk vrij te laten. Voor den'te volgen weg schaffe men zich het officieele feestprogramma aan, dat, keurig uitgevoerd door de fa. Ed. IJdo, tegen den zeer lagen prijs van 15 ct. Maandagmorgen verkrijgbaar zal zjjn, en dat vele bijzonderheden bevat. In den stoet gaan de beide muz>ekver- eenigingen mede. Wij meenen, dat men over 't algemeen van goede sport zal kunnen genieten, al geven wij in overweging, uit hoofde van het zeer gemengde gezelschap dat op zal treden, niet als een axioma op te vatten, dat al wat er gebeuren mocht (wij noe men b.v. ruwe taal e.d.) zuiver als tot do sport zou moeten behooren! Gelijk we Donderdag reeds mededeel den, wordt de tijd tusschen sporlfeest en Lichtstoet aangenaam gevuld door een zestal concerten op verschillende punten van de stad. De plaatsen waar deze concerten wor den gehouden vindt men mede in den Feestgids. Dd Lichtstoet. Wij zijn thans in de gelegenheid een en ander mede te doelen over den lichtstoet, die. voor velen tot nu toe eeD raadsel was. Wi© zich voorgesteld had een gecostu- meerde optocht te zullen zien, zal bedro gen uitkomen. Een lichtstoet is een stoet van licht en geen verlichte stoet. Daarom is aan de verlichting alle zorg besteed. De sloet, die te 9 uur zich in beweging zal stellen, wordt voorafgegaan door po litie te paard. Na de muziek komt dan de eigenlijke lichtstoet voorstellende „Nederland en Oranje één". .De stoet is verdeeld in twee hoofdgroe pen. Het eerste deel loopt, terwijl het twee de deel door een reusachtigen'praalwagen wordt gevormd. Het loopende gedeelte is onderverdeeld, in elf groepen elk representeerendo een provincie. Elk der Provincie's wordt voorafgegaan door een schitterend transparant, door vier personen gedragen, waarop naast do naam der provincie, wapens e.d. voor* komen. Deze transparanten van schitterend ge* kleurd glas zijn van binnen helder ver* licht door acetyleen-gas. Iedere „provincie" voert verder oen 8-tal buitengewoon mooie gekleurde lan* tarens op staven mede, welke eveneen* een schitterend effect zullen maken. 1 Tqt slotte zullen behalve deze versierin*. gen verschillende andere verlichtingsvoor* werpen en versieringen worden meege*j voerd. j Zoo zal-b.v. de Burgerwacht een aantalj magnesium-fakkels met zich medevoeren, terwijl andere vereenigingen. uitkomen' met electrisch versierde bogen, lampions, linlén etc. -

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1