tWfflFSSÏÏOTf Dagblad voor Leiden en Omstreken. lEIDSCHE COURANT f- In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 Per week TV.10.19 Franco per post per kwartaal f 2-90 4tie JAARGANG. - DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1923 No. 1007 BureauHooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 t&j coSjf^jfC ^-Kleine advertenlrfn by roorajtbet^ -r j&n tea hèogjta 30 vpordén, irordeqi dagelijks geplaatst ad CÓ cent. V 0e proef op de som. Db Soc. Democratische pers houdt zich nog altijd bezig met het geven van be- sohouwingen over den uitslag van de Ge- meenteraadsverkiezingen. Een nuttig werk, dat verrassende din gen aan den dag brengt. Men heeft b.v. nagegaan welken in vloed het bezetten van wethouderszetels 5n de afgeloopen vierjarige periode heeft gehad op den uitslag der verkiezingen. Het resultaat van dit onderzoek is voor de S. D. A. P. niet moedgevend. Reeds bij een oppervlakkige vergelij king, zoo lezen wij in het Prop. Weten schappelijk Bijvoegsel van ,,Het Volk." kunnen wij constateeron, dat de door ons bereikte verkiezingsresultaten in de ge zamenlijke gemeenten waar wij weihou der szet els aanvaardden, belangrijk ongunstiger zijn, dan de algemeens Tesultaten der verkiezingen voor onze partij in het geheele land." Dit wordt dan met de cijfers nader aangetoond. In alle provincies zijn in diverse ge^ meenten eeD aantal zetels gewonnen en wel totaal 1132 zetels in 96 gemeenten. Bij het beschouwen van de „wethou dersgemeenten" bleek echter, dat maar in vijf van de negen betrokken provincies zeer enkele zetels zijn gewonnen, en wel totaal slechts 11 zetels in 10 gemeenten. Een vergelijking van de winstpercenta-- ges valt voor de „wethoudersgemeenten" zeer ongunstig uit. Bij een beschouwing van de verlo ren zetels in de verschillende gemeenten, komt men tot ongeveer eenzelfde resul taat. Merkwaardig zijn ook de uitslagen in do gemeenten waar de S. D. A. P. in 1919 de volstrekte meerderheid behaalde. Het waren er acht. Maar in niet minder dan zes van die acht gemeenten ging die meerderheid bij de pas gehouden verkiezingen weer ver loren. Geconstateerd wordt dan ook: „ïn de gemeenten waar we de meerderheid hein ben gehad, zijn de invloeden daarvan op het resultaat der verkiezingen in het al gemeen blijkbaar niet gunstig geweest, getuige het feit, dat we in de meeste en nog wel de belangrijkste gemeenten, waar we een meerderheid van den raad uit-* maakten, deze thans weer verspeelden." Als oorzaak van dit verschijnsel wordt aangegeven, dat bij het aanvaarden van wethouderszetels niet altijd de noodige voorzichtigheid is betracht, terwijl het voorts mogelijk wordt geacht, dat de scholing van de leden die tot het wethou dersambt geroepen werden, te wenschen ovèrliet. Hier zijn echter al ziet men die in het rooüe kamp niet ook andere aan wijsbare oorzaken. De S. D. A. P. leeft voor een groot deel van critiek. Van onbillijke, onredelijke critiek vaak. Men stelt, zonder met de werkelijke toestanden rekening to houden, allerlei eischen. ook al is men overtuigd dat aan die eischen niet kan worden voldaan. Wanneer men echter in het college van B. en W. zitting neemt en een deel van de verantwoordelijkheid gaat dragen, moet men zich in zijn critiek eenigszins matigen. Men leert dan de zaken van een min der engen kant bezien. Zelfs komt het voor, dat zulke wethou ders dan door hunne daden toonen hoe onbillijk en oppervlakkig men heeft ge- handeld en ook, hoe royaal men is ge weest in het doen van beloften. Tal van beloften, waarvan vervulling van anderen op hoogen toon geëischt werd, blijken dan .in de practijk niet te verwezenlijken. Met het gevolg, dat de lichtgeloovige massa zich door andere „bieders van het hoogste bod" op sleeptouw laat nemen en dat de meer ernstige elementen zich te leurgesteld afwenden. M j STfiQSNIEUWS ERNSTIG AUTO-ONGELUK, ijgiïl :Wr>" Zes gewonden. .Gistermiddag had op den beruchten Rijns- burgerweg een ernstig auto-ongeval plaats, dat niet nagelaten heeft in de stad opschudding te veroorzaken. Een der autobusen, welke regelmatig het verkeer tusschen Leiden en Katwijk aan Zee onderhouden, kwam te circa 5 uur uit de richting Leiden gereden met flinken, doch niet overmatig snellen gang. Ter hoogte van het voormalige Café Promenade reed een dame per rijwiel in dezelfde richting.. Ondanks herhaalde waarschuwing van den bes'uurder der auto bleef de dame rijden juist buiten de rechter tramrails, zoodat de auto links nog rechts kon pas- seeren, daar bij uithalen links het voer tuig in het onbestrate tramspoor en als gevolg daarvan in de sloot, en bij uitwij ken rechts tegen do boomenrij zou gera- ken. Waar de dame bovendien niet in een rechte lijn reed, doch nu eens links dan weer rechts draaide, zag de bestuurder van de autobus zich genoodzaakt, wilde hij genoemde dame niet overrijden, zijn stuur zeer sterk te wenden. Hoewel tegelijkertijd zCer sterk werd geremd kantelde toch de auto, terwijl een der assen brak en 't geheel met oen ver vaarlijken slag tegen den grond terecht kwam. De spiegelruiten braken, terwijl in de auto, die geheel met passagiers was ge vuld een paniek uitbrak. Door het onge luk kregen zes personen min of meer ernstige verwondingen. Het inmiddels in grooten getale toegeschoten publiek ver leende hulp, waarna de politie verscheen imet een tweetal brancards. J)o heer W. P. B. wanorde te Delft, bleek vrij ernstig verwond-te zijn aan den hals, door de glasscherven, en word naar het Academisch ^Ziekenhuis alhier vervoerd. Naar wij heden vernemen is de toe stand van dezen patiënt redelijk wel en is onmiddellijk levensgevaar niet meer aanwezig, hcewel de wonde ernstig is. De overige gewonden konden, na ver bonden te zijn, naar hun woonplaatsen terugkeeren. De autobus werd naar een reparatie- iDrichting vervoerd. Wij vestigen er den aandacht op, dat den bestuurder en de autobus-onderne ming niet den minsten schuld aan het on geval treft. Hoofdzaak is de situatie van den Rijns- burgcrweg, die dringend verbetering be- Ihoeft. Den bestuurder komt veeleer een woord van lof toe, voor de dame zijn eigen Ie- tven te hebben in de waagschaal gezet. Bedoelde vrouw is onbekend gebleven. Zij zou ongeveer 25 jaar oud zijn, was vermoedelijk gekleed met rok en lichte ge streepte blouse en blootshoofds. 1 Zij wordt verzocht zich tot het verstrek ken van inlichtingen te vervoegen aan het bureau van politie te Leiden, afieeling recherche. Gemeente-ontvanger. Na het bedanken van den heer J. A. A. van de Garde ia door B. cn W. een nieu we voordracht opgemaakt voor de benoe ming van een Gemeente-ontvanger. Op deze voordracht zijn geplaatst de heeren: 1. H. Filippo W.Fzn., ontvanger der gemeente Harlingen; 2. TL J. Doorn, ontvanger en accountant der gemeente Maassluis. Vercerencc uilnoodigirrg. Het Bestuur van „Goh Amore" Ghr. Zangvereen. voor Gem. Koor te Leiden, is de eer te beurt gevallen een uitnoodi- ging te ontvangen van „Het Comité tot aanbieding van het Nat. Huldeblijk", "om ,met enkele vooraanstaande koren uit Ne derland op 6 Sept. a s. in den namiddag Het Huldigingslied uit te voeren op den Dam in Amsterdam. Het bestuur heeft bovengenoemde uit-; noodiging geaccepteerd en zoo zal dus op 6 Sept. „Gon Amore" het genoegen heb- ben H. M. toe te zingen het „Huldigings^ lied", woOrden van A. E. Dudok van Heel, en gecomponeerd door Kor Kuiler, die de uitvoering zelf zal dirigeeren. Ongelukken. ^p«r 1 Gistermiddag werd op de Boommarkt een door een jongen bestuurden groen- lenwagen aangereden door een auto. De handwagen werd geheel vernield. De jon gen werd niet ernstig verwond. De politie doet een onderzoek naar den schuld vraag. 1 Aan de Vink was gisteren een met selaar werkzaam aan de dakgoot. Hij viel van den ladder en kwam op zijn hoofd terecht. De man bloedde hevig uit zijn ooren. Per auto werd hij naar het Elisabeth's gesticht vervoerd. Zijn toe stand was heden reeds aanmerkelijk be ter. Gisteravond wilde op de Broestraat de 13-jarige Hendrik Zw. van een in gang /zijnden wagen springen. Hij gleed echter van den opstap af en kwam onder den iwagcn te liggen. Het voorwiel van het vrij zware voertuig reed hem over het lichaam. De koetsier remde uit alle macht waardoor voorkomen werd dat ook het achterwiel hem over het lichaam zou Tijden. Per auto van den 'Eersten Ilulp Dienst werd de knaap naar liet Aead. Ziekenhuis vervoerd. Aldaar J.';vk dat vermoedelijk zijn r-uggegraat is - en. Mej. H. G. Schrcuder alhier is gisteren te Amsterdam geslaagd voor Handenarbeid (Diploma B.) ggljatSEIiLftüB De crisis aan „Financiën." De „N. R. Ct." deelt mede, dat de heer IL Colijn, die wordt genoemd voor de por tefeuille van financiën, gisteren op het mi nisterie van financiën in conferentie ge weest is met den demissionnainen minis ter, jhr. mr. De Geer. Naar De 14jd nog verneemt, kan de op lossing der crisis aan financiën spoedig worden tegemoet gezien. Naar ons uit Den Haag geseind wordt, kan thans worden medegedeeld, dat eerlang de benoeming van den ou d-m inister van Oorlog, den heer H. Co- lijn, lid der Tweede Ka mer, t ot.Minis ter van Fi nanciën kan worden te- gernoot gezien. Het jubileum van de Koningin. Op 17 dozer zullen do Nedcrlandsche padvinders de Koningin huldigien op de hoide bij Astel. H.M. heeft beloofd, daar bij persoonlijk tegenwoordig te zullen zijn. Behalve troepen uit alle deelen des lands, zullen aan de huldiging een Zwitsersche en een Engelsche troep deelnemen, die op het oogenblik in het land zijn. De feesten in de Residentie. Te 's-Gravenliage is thans een aanvang gemaakt met den bouw van de tribune voor de volksfeesten en het vuurwerk tij dens de huldiging van de Koningin. De tribune, welke gebouwd wordt op het Malieveld, aan de zijde van de Boorlaan, uitziende naar dem Leidschen Straatweg, wordt 127 Meter lang en zal ongeveer 1500 zitplaatsen bevatten. Het middengedeelte, dat 7 Meter breed wordt., is bestemd voor de Koninklijke Familie. De tribune, die ontworpen' is door Gemeentewerken, wordt uitgevoerd door de firma J. van Rossum. *f Socialisten en COmmunistenL De S. D. A. P. zal in combinatie met het Ned. Vakverb. op 23 September a.s. groote betoogingen tegen de Vlootwet or- ganiseeren. I Het bestuur van de Communistische partij hoeft verzocht aan de Amsterdam- sche bctooging mee te mogen doen. Actie tegen de Tabakswet. ïn een dezer dagen te Amsterdam ge houden vergadering van het comité van actie tegen de tabakswet is besloten aan de commissie van deskundigen voor den Tabaksaccijns te verzoeken rapport te mogen ontvangen in verband met de in diening der ontwerpen Tabakswet respec tievelijk van de Bossche Fabrikanten en den Bond ,v. Sigarenwinkeliers-vereeni- gingen. Nog werd besloten op Maandag 27 Augustus een vervolg-vorgadering te be leggen te Utrecht om het antwoord van voornoemde commissie en een nieuwe agitatie tegen do vigeerendo wet te be spreken. Rijksctommissie werkverruiming. Deze commissie heeft den 2den dezer vergaderd onder voorzitterschap van prof. dr. W. H. Nolens. De vergadering was hoofdzakelijk ge wijd aan de behandeling van gevallen, waarin de bemiddeling van de commissie werd ingeroepen om te bevorderen, dat werken en leveringen, welke naar het buitenland dreigen te gaan, in ons land blijven. Er blijken nog dikwijls gemeentebestu ren Bija, *lie bfj het rorlrcnoa van op drachten om technische redenen de voor keur geven aan buitenlandsche onder- nemingen b r on Nederlandsche, hoewel de bei rokko r. "N rieriandsche ondornemin- gen bewezen ;bon, voldoende vertrou wen in haar technisch kunnen t9 verdie nen, zoodat een gemeentebestuur zonder te veel risico haar de opdracht zou kun nen geven. De wensche'ijkheid werd uitgesproken, dat hij het uitvoeren van groote openbare werken, dezö niet in één perceel worden aanbesteed, maar dat afzonderlijk aan bestedingen zullen plaats hebben, b.v. voor de metaalconstructies, het grond werk, het betonwerk, enz. Besloten werd dat do commissie zal trachten de moeilijkheden, welke nog be staan over het aanleggen van de nieuwe aarde baan voor den rijksweg bij Noor den, op te lossen. Het bleek niet mogelijk, de levering van een aantal spoorwagens door een Duit- sche combinatie aan de Ned.-Indische spoorwegen te beletten. Medegedeeld werd, dat regelingen zijn tot stand gekomen, waardoor eenige voor de werkverruiming belangrijke werken zullen worden uitgevoerd. Zoo zullen on- derdeelen van het Reggeplan worden ter hand genomen, naar gelang de werkloos heid in de betrokken streek het eisoht. Ontginningen in de Haskerveenpolder !bij Heerenveeh zullen worden opgezet, waardoor gedurende 3 winterseizoenen er voor 4 5 maanden per seizoen werk zal zijn voor 125 man. Het rijk zal 40 pet. der kosten en de betrokken gemeen ten ieder 20 pet. bijdragen. Het waterschap de Noordervechtdijken zal gronden om en bij Staphorst door drooglegging voor de cultuur beter ge-< schikt maken. Het rijk zal bijdragen 50 pet. der loonen en de provincie Over- ijsel geeft een subsidie van f 50.000. Door dit werk zal er werkgelegenheid zijn gedurende 1 jaar voor 150 man. Het jubileum van de Koningin. Naar Vlaamscho bladen melden, was in Belgische regeeringskringen het plan ge opperd, om ter gelegenheid van het regeo-i rings jubileum van Koningin Wilhelmina, een delegatie naar Den Haag af te vaar* digen, ten einde aan H. M. de gelukwens schen van België over te brengen. "Waar de Nederlandsche regeering inmiddels echter, in verband met de moeilijke inter nationale verhouding, als haar wensch te kennen gegeven heeft, dat er geen buiten- landscho afgevaardigden naar Den Haag zouden komen, is, naar aan de „N. R. Ct." wordt bericht, van Belgische zijde met spijt van dit plan afgezien. Ten einde de jubileumfeesten zoo alge meen mogelijk te maken, heeft, naar aan hetzelfde blad wordt gemeld, de Bond van Nederlandsche Vereenigingon en Licha men in België aan tachtig Nederlanders in de provincie do gelegenheid opengesteld, op 8 September a.s., voor zijn rekening, naar Brussel te komen, om de kerkdienn sten en de feestvoorstelling in den Vlaam- schen Schouwburg bij te wonen. Een maaltijd zal hun worden aangeboden en de reiskosten zullen worden vergoed. De Koningin in Engeland geblesseerd. Naar „Het Vaderland" bericht, had dei Koningin op een wandeltocht in do En gelsche bergen het ongeluk te vallen en een been te bezeeren, zoodat zij daarna veel per rijtuig, coach of auto moest af doen, maar de andere leden der „house party" hebben zich in de ongeëvenaard zuivere buitenlucht niet weerhouden van uitgestrekte tochten, waarbij Prinses Ju liana zich als een uitstekende klimster deed kennen. Een tekort van f 140 miliioen. Naar de „Rsb." meedeelt, wijst de oor spronkelijke staatsbegrooting voor 1924 een tekort van 140 miliioen aan. Intusschen wordt, volgens het blad, in dezo begrooting aanzienlijk besnoeid en zijn zeer ingrijpende bezuinigingsmaat-* regelen in voorbereiding. Bestrij'ding van mond- en klauwzeer. Prof. Pfoiler heeft zijn onderzoekingen naar een ©entstof tegen het mond- eni klauwzeer voorloopig moeten staken, daar er voor een verder onderzoek geen geld meer is. Do directeur van hot instituut te Jena, aan welke inrichting Prof. Pfeilet werkzaam is, heeft aan de bevoegde auto riteiten medegedeeld, dat do verkregen resultaten hoogst bemoedigend zijn. Nu tracht men hulp te krijgen uit hefe buitenland. Als Duitsch onderdaan kan Prof. Pfeiler moeilijk het resultaat zijner onderzoekingen1 allereerst in hot buitere land bekend maken; wel is het hem ge oorloofd dit tegelijkertijd in Duitschland en in het buitenland te doen. De proefne mingen op marmotjes zijn afgeloopen; het» is gelukt deze dieren immuun te maken. Thans moeten de onderzoekingen voort-' gezet word'enl op runderen ten kalveren^ waarvoor geld moet verzameld worden. Vanuit Jena is gevraagd die gelden via do firma Misset te Doetichem, over te dragen aan dr. Fischer, secretaris dor „Vcrein der Freunde der Universitat" al daar. Op verzoek van het Kon. Nedcrl. Land- bouw-Comité hebben do heeren Prof. D. A. de Jong te Leiden en A. II. Veenbaas te Leeuwarden zich bereid verklaard ter plaatse oen onderzoek in te stellen naar do wijze, waarop de proeven van Prof. Pfeiler eventueel gesteund kunnen worden. FEUILLETON Den Vaderland ghetrouvve. Een vertelling uit den. Franschen tijd.' is) HOOFDSTUK VI. "SWISH!*! J Do gevangen schaapherder was geens- 5ins van plan zich zonder meer in zijn 3ot te schikken, en daar de ruimte, waar iinnen hij zich bevond, hem nauwkeurig bekend was, vond hij al spoedig een yooruitspringend brok ijzer in den wand, •maarkeen hij zich kon voortwentelen, om er zijn banden op door te schuren. Wat echter de verdere bevrijding aanbelangt, was goede raad duur. De staven' voor het venster kende hij als muurvast-bevestigd; tegen do deur leunde hij uit alle kracht; met zijn volle gewicht wierp hij er zich legen aan, maar ze week of boog niet. Een doorbreken van den muur zou dagen arbeid vorderen, zelfs al had hij 't ge reedschap er voor bij de hand. Geens zins echter nog ontmoedigd, zette hij zich een wijle neer, ten einde te overleggen, wat nu^ te deen. Plotselingwat hoor de hij daar? builen weerklonk een hem bekend blaffen; Sultan was hem op 't spoor. Blijkbaar had deze de schapen verzameld en naar huis gedreven, en was nu uitgezonden om-hem op te zoeken. De schaapherder sprong naar 't venster en floot schel, een juichend geblaf antwoord de hem. Maar hoe kon do hond hem hier van nut zijn? Hoogstens voor do deur liggen en zich de pooten aan bloed krabben. Thuis was hij veel meer noo- dig, de kudde had anders geen bewaker. Hij wenkte met de hand buiten 't venster, en riep om den hond terug te jagen, maar zoodra Sultan de wenkende handen be speurd en de bekende stem van zijn meester gehoord had, jankte hij van vreugde, rende ettelijke malen langs de gracht heen en weer, en sprong er toen blijkbaar in. Zien kon Brun Dierks het trouwe dier niet, maar hij hoorde toch het plassen en vervolgens een krabben, een steunen en hijgen, steenen rolden als de hond eens!het snuiven werd sterkerhij kwam over 't puin dich terbij neen, hij gaf een schreeuw een brok van het muurwerk storte naar benedeneen geweldige plons volgde... de hond was verloren Neen, toch nietweer een steunen en hijgen, nu hooger op ha, tot vlak onder de sta ven reikte een deel van den schuins-afge- brokkelden muur als hij het waagde, als hij er eens in slaagde op de smalle, wankele rest dichterbij te kruipen het was onmogelijkja toch, nu weer dichter bijo, als God hem toch maar wilde leiden verder, altijd verder rollende steenen een ongeduldig jan ken heftig krabben en daar hief zich de spitse snuit al tot 't venster op; de hond stond op de achterpooten en reikte jpist zoo hoog, dat de schaapher der door de staven heen hem tien kop streelen kon. Alleen stond Sultan op deze wijze blijkbaar te onvast, zoodat hij zich niet veel bewegen kon, en het scheelde geen haar, of bij een sprong om beter 't Aenster te kunnen bereiken, was hij naar beneden gestort. Het greep den schaapherder in 't hart, dat het dier gevaar liep zich nutteloos voor hem op te offeren; bezorgd wilde hij hot naar huis sturen; daar viel hem op eens een denkbeeld in. Haastig zocht hij een stukje papier in zijn zak, schreef er enkele woorden op en schoof ze den hond onder den halshand. „Ga naar moeder," zei hij, en toen Sultan aarzelde, herhaal de hij het bevel; de kop verdweeneen zich laten glijden nogmaals een neer storten van puin een luide plons en dan was .«fles stil. „O Heere mijn Godhelp toch den hond." De schaapherder bad voor het trouwe dier en dacht, dat God het hem veTgeven zou, zoo hij in zijn bekommernis en angst zondigde. Wat zou men thuis zonder den hond beginnen? Zijn zieke vrouw kon zich niet helpen, de kinderen waren te klein om alleen op de kudde te passen, van de schapen zou niets terecht komen; do troep was vandaag wie weet hoè erg al gedund. Had hij dan in 't geheel geen werktuig om zich te bevrijden? Bij een haastige poging brak zijn mes af en aan den stomp had hij niets. De zon was al on dergegaan en 't donkerde snelhoor, daar was wéér het blaffenmet groote sprongen kwam Sultan aanrennen en wierp zich zonder aarzelen in het water. Ditmaal kende hij den weg en kwam hij beter vooruit, en zie, dol van blijdschap, dook hij al voor 't venster op. De naar stig tastende hand van den schaapherder voelde een hard voorwerp aan den hals band,en bevend van vreugdige opwinding greep hij een vijl. i Nogmaals schreef hij enkele gerust stellende woorden voor zijn vrouw en zond den hond terug; hij wist, dat hij nu gered was, want het doorvijlen der ijzeren hindernis vercisclite slechts ge duld en kracht van zijn arm, en aan geen van beide ontbrak het hem. Eeni- •gen tijd later kon hij zich door het smal le gat heenwringen, gleed dan langs de brokken muur naar beneden, sleepte even als do. hond onder 't vallen puin en steenen mee in de gracht, en toen stond hij op den anderen oever en was vrij en kon naar huis snellen. Was hij vrij? De Franschen waren thans zijn vijanden geworden en zouden hem nooit vergeven, wat hij gedaan had. Liet hij zich in den omtrek zien, dan na-i men zo hem nogmals gevangen. Doch neendie trokken immers verder: zij waren do Brunswijkers op 't spoor en ko zen zeker een anderen weg terug; 't pad door 't moeras lokto niemand aan, die er niet noodzakelijk langs moest. Tenminslo in den eersten tijd zou hij do Franschen niet te vreezen hebben; hij was werkelijk vrij. 1 Rustig ontkleedde hij zich; wrong do verschillende kleedingslukken uit cn trok ze toen weer aan. In zijn scheperskar vond hij zakken, waarop hij gewoon was zich te slapen te leggen; dio s'oeg hij om en daarmee Lsch'utto hij zich tegen do nachtelijke koude, want het was kil. Hij wilde naar zijn vrouw, naar huis, maar zijn voet kwam niet goed vooruit. Wal hij dan stijf geworden? Hij stond stil eni peinsde na; zijn gedachten konden den juislcTi weg niet vindon. i (Wordt vervolgd), t

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1