Dagblad voor Leiden ©n Omstreken. NIEUWS LEIDSCBE COURANT n®©sTOEHEü¥SPiiajs In Leiden en bulten Lelden ,r waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 Per week f 0.18 Franco per post pèr kwartaal „i; f2.90 Rome en de S. D, A. P. Hot gebeurde bij de verkiezing van Ge deputeerden in Noord-Holland, waarbij de R. Katholieken met de Soc. Democra ten samenwerkten met het gevolg dat de A. R.-candidaat uitviel, werd door Het Volk met vreugde begroet. Het Socialistische hoofdorgaan is over dit optreden van de R. K. Statenleden zeer tevreden en schrijft o.m.: „Het behoeft niet onopgemerkt te blijven, dat voor het eerst in de nieu were politieke geschiedenis van dit land bij deze verkiezing de scheidingslijn tusschen wat men gewend was te noe men de rechterzijde en de linkerzijde is vervallen. Er stonden, reeds bij de eerste stemming, twee combinaties te genover elkaar, die men, als men daar toe lust heeft, eerder zou kunnen ver- deelen naar de kenmerken democra tisch en conservatief. Is het s-iet merk waardig genoeg, om het even vast te leggen?" Deze conclusie van Het Volk schijnt ons wel ietwat voorbarig. Immers, het optreden van de Noord- Hollandsche Statenfractie werd door de R. K. pers, vrijwel eenstemmig afge keurd. Toch kan het gebeurde niet zonder meer worden voorbij gegaan, temeer daar hier gehandeld werd onder leiding van Mr. Bomans, die zichzelf gaarne tot de R. K. leiders rekent. Friesland. Maakt wat in Noord-Holland gebeur- de een hoogst pijnlijken indruk, ontkend, kan niet worden, dat de uitslag in Fries land eveneens een onaangenamen indruk maakt. Het college van Gedeputeerde Staten wordt thans gevormd door 2 Vrijheids bond ers, 1 Anti-revolutionair, 1 Soc. De mocraat en 1 Ghr. Historische. 't Lag voor de hand dat hierin veran dering zou komen. De rechtsche partijen die tot nu toe in de minderheid waren, werden na de jong ste verkiezingen even sterk als de geza menlijke linksche fracties. De verhouding werd 25 rech-ts en 25 links. Het spreekt vanzelf, dat dit van invloed moest zijn op de samenstelling van het Gedeputeerde college. Maar wat is er nu gebeurd. Als men de verschillende berichten ge- ïooven mag, dan hebben de Anti-revolu tionairen met de Soc. Democraten een af spraak gemaakt om het college als volgt samen te stellen: 2 Anti-revolutionairen, 2 Soc. Democraten, 1 Ghristelijk-Histori- sche en 1 Vrijheidsbonder. Toen echter de Vrijheidsbond voor de eer bedankte, werd in de plaats van een Vrijheidsbonder een der R. Katholieke le den aangewezen. Hier hebben dus de Soc. Democraten meegewerkt om do rechterzijde in het Gedeputeerde-college in de meerderheid te brengen. Over het resultaat kunnen we dus te- vreden zijn. Maar minder tevreden kunnen we zijn, over het feit dat de A. R.-fractie niet piet andere rechtsche clubs, maar met de S. D. A. P. samenwerkte. Of is dit niet een feit? Zijn de hieromtrent in de pers gelan ceerde berichten onjuist en onvolledig? Hebben onze A. R. leden zich van de andere rechtsche fracties losgemaakt of hebben hier andere factoren gewerkt? Een „nadere toelichting" is hier zeker niet overbodig. Socialisten en Communisten, Door Edo Fimmen, de machtige secretaris van het machtige I. V. V. werd bepleit een samengaan met de vanuit Moscou ge regeerde Communister, teneinde geza- 4ile JAARGANG. - MAANDAG 9 JULI 1923 - No. 980 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Pdètrek&g 58936 ApVERTERITIE.PnyS -gewone advertentie" per regel S2H cont ^Ipgezondsji Mededeelingen, dubbel tarieft concractfc, belangrijke reductie. .^Kjtine advertentiën bij voozuitbeta* Hng -- van ten hoogste 30 woorden, worden dagelijks geplaatat ad 50 cent. menlijk het kapitalisme te vernietigen en het socialisme te grondvesten. Dit optreden wordt door Henri Polak volgenderwijs veroordeeld: „Een samengaan met de Communis ten heeft voor onze beweging, voor onze werking, voor ons optreden, voor onze doeleinden, niet do geringste wezenlij ke, practische beteekenis. 't Kan slechts strekken tot vernietiging van onze or ganisaties, zooals het de Franscbe ver- nietigd, zooals het 't N. A. S. uiteen* gerukt heeft. Want do beweging, die zich als communistisch aankondigt, is van destructieven aard. Zij zal nooit an* ders wezen, omdat zij niet anders kan zijn. Vandaar dat elke aanraking met baar tot eiken prijs vermeden moet worden. Een leider, die het omgekeerde wil, het omgekeerde doet, en dat nog wel op de wijze als door Fimmen geschied is, kan geen leider van onze beweging blij ven, omdat hij de organisatie, die hij heeft groot, sterk en bloeiend te maken, naar den ondergang voert, tenzij hij tot inkeer komt, verklaart het verkeerde van zijn optreden in te zien en het ge beurde zoo snel en zoo radicaal moge* lijk ongedaan maakt, onder waarbor gen tegen herhaling. In dit zoo ernstige tijdsgewricht kun nen geen andere overwegingen gelden dan zulke, die innig verband houden met het onwrikbaar handhaven van de grondslagen op welke onze beweging gefundeerd is. Van transigeeren mag thans geen sprake zijn." Dat is althans duidelijke taal. Toch blijft voorzichtigheid met onze roode vrienden geboden. Men herinnert zich hoe de heer Hey* koop te Rotterdam in een critiek tijdsge* wricht verklaarde dat hij zijn verstand overboord gooide en den Communisten de hand reikte. Mr. Troelslra gaf in die dagen niet minder blijk dat zijn verstand, zooal niet overboord gezet dan toch aan den haal was. En in den Leidschen Gemeenteraad sprak het vorig jaar een der Sociaal-De mocraten van de Communisten als zijne geestverwanten. STJ%OSfi§EU¥¥§ Loonsverlaging bij da Tramwegeih Naar aanleiding van do door verschil lende Tramwegmaatschappijen w.o. ook de N. Z. H. T. M. aangekondigde loons verlaging, welke op 15 Juli sou ingaan, zijn ook hier ter plaatse door de verschil lende organisaties vergaderingen gehou- den, ter bespreking van den toestand. Woensdag j.l. vergaderde ook de plaat selijke afd. van de Prot. Ghr. Bond v. Spoor- en tramwegpersoneel. In deze vergadering werd besloten om tegen a.s. Woensdag een conferentie met de directie aan te vragen teneinde de aan gekondigde loonsverlaging op een zoo klein mogelijk percentage terug te bren gen. Blijft de verlaging, zooals die thans is aangekondigd, gehandhaafd, dan zal op het minimum loon, zijnde f29.50 (met 0 dienstjaren) een korting worden toege past van f 3.G0 plus 3.5 pet. Deze verlaging geldt voor de Iste en Ilde klase. Voor de klassen IIIVII is een verlaging van f2.60 aangekondigd, waarbij echter met de dienstjaren wordt gerekend. Op de conferentie van a.s. Woensdag zal ook het hoofdbestuur van genoemden Bond zijn vertegenwoordigd. Naar wij nog nader \ernemen hebben gisteren en heden ook de R. K. en Mo derne organisaties vergaderd, welke even eens een conferentie hebben aange vraagd. Brandje. Op een: etage van het venduhuis van den heer B., is gistermiddag een binnen brandje ontstaan, doordat gordijnen door de tocht van een openstaand raam in aanraking werden gebraokt met een brandend gascomfoor. Een meisje wierp de brandende gordij nen op straat, waardoor erger werd voor-i komen. Inbraak, Hedennacht is ingebroken in het kan toor van de houthandel der firma T., aan den Zoeterwoudschenweg. De inbrekers hebben getracht de brand kast te forceeren, wat hun echter geen resultaat opleverde. Er wordt niets ver mist. -Ui Woest zuinig met duinwater. Bij de plotselinge belangrijke tempera- tuursverhooging der laatste dagen wordt veelal een ruimer gebruik van het duin water gemaakt, doch dit moet niet in een „roekeloos waterverbruik" ontaarden, inet liet gevolg dat water wordt ver spild, waardoor dan een natuurlijke ürukvermindering intreedt. Daarom vestigen wij in het algemeen belang de aandacht op de advertentie der Duitwater Maatschappij, om zooveel mo gelijk waterverspilling, in welken vorm ook, tegen te gaan. Berichten hierover zullen gaarne nader Worden onderzocht door de Maatschappij. Aanrijdingen. Zaterdagmiddag zijn op de Hooge- woerd twee wielrijders tegen elkaar op gereden, waarbij een der rijwielen ernstig werd beschadigd. Beiden ontkenden eenige schuld, aan het ongeval te hebben, zoodat de schadever goeding langs anderen weg zal moeten worden geregeld. Even later werd ongeveer op de zelf de plaats een juffrouw aangereden, door een wielrijder genaamd, v. d. B. De aangeredene bekwam echter geen noemenswaardig letsel. Op den hoek van den Rijnsburger- singel en den Stationsweg bad gistermor gen een botsing plaats tusschen een mo torrijwiel en een transportrijwiel, waar op een bus met melk werd vervoerd. De melk ging verloren, terwijl ook het rijwiel ernstig werd. beschadigd. De schuld lag aan den motorrijder, v. d. O., die niet goed uitweek. Een- aanrijding tusschen 2 motoei wielen had gistermorgen reeds te 7 uur plaats op den hoek StationswegMorsch- singel. In dit geval werden beide voertuigen ernstig beschadigd, van welker berijders er één zal verbaliseerd worden wegens te bard rijden. Verdronken. Gistermiddag is in de Molensloot bij de Zijl verdronken de 24-jarige J. G. W. terwijl hij aan het zwemmen was. Hoewel onmiddellijk pogingen werden aangewend om het bewustzijn op te wek ken, kon niet anders worden geconsta teerd dan dat de dood was ingetreden. W. kon goed zwemmen, zoodat aan een bijkomstige oorzaak wordt gedacht. '~T5;r'- Ongeluk. Bij het verrichten van werkzaamheden in de Vestestraat is vanmorgen om 9 uur de 45-jarige werkman J. J. E., van een ladder gevallen, waarbij hij zijn rechter been brak. Door de Geref. Stadsevangelisatie werd ten behoeve van de Bijbeltent van iemand, dit onbekend wenscht te blijven als steunpenning, een gift van f 10 ont vangen. De 3-jaTige P. P. D., is gisteravond spelenderwijs in het water aan de Oude Heerengracht geraakt en helaas ver dronken. Zijn ouders die diep terneerge slagen zijn, wonen op de Houtmarkt. Prof. dr. Schreinemakers. P- Het was Zaterdag 25 jaar geleden, dat do Senaat der Rijksuniversiteit alhier, aan dr. F. A. Schreinemakers, die toendertijd als lector werkzaam was. honoris causa het doctoraal verleende. Prof. Schreinemakers, die in 1901 de op volger werd van prof. v. Bemmelen alhier, heeft zich een grooteii naam verworven door zijn theorethische en experimenteele onderzoekingen op het gebied der phasen- leer. Voor zijn prestaties op dit gebied werd hem in 1906 de Rakkuis-Roozeboom me daille verleend door de commissie, daar voor door de Kon. Academie van Weten- aangewezen» Door Mevrouw de Weduwe Mr. W. A. Paap geboren van der Schalk, in de maand Mei j.l. te Zeist overleden, is een bedrag van f 5000 vrij van successierecht gelega teerd aan het Leidsch Universiteitsfonds. In de Stedelijke Werk-Inrichting zijn in de week van 1 tot en met 7 Juli opgenomen 146 volwassen personen en 14 kinderen; totaal 160 personen. ZOMERHITTE EN ZUIGELINGEN. De directeur van den gemeentelijken geneeskundigen en gezondheidsdienst te Amsterdam, verzoekt publicatie van bet Bij de thans heerschende zomerhitte moeten zuigelingen zooveel mogelijk daar tegen beschermd worden. De moeders moe ten zorgen, dat de kamers goed door waaien en dat de zuigelingen zeer luchtig worden gekleed en toegedekt. Houdt voor al het hoofdje koel; de hooge temperatuur welke het gevolg is van het warm toedek ken van de kinderen uit vrees voor kou vatten, is voor zuigelingen zeer gevaarlijk. De melk voor de kinderen, die ongelukki gerwijs geen borstvoeding hebben, moet buitengewoon goed worden verzorgd en koel worden bewaard, door de flesscben of kommen in koud water te plaatsen en dit water zooveel als noodig is te ververschen. Verplichte winkelsluiting. De gemeenteraad van Hengelo (O.), had op 13 Maart 192 de verordening op de winkelsluiting in die gemeente, en het sluitingsuur in plaats van op 8 uur op 7 uur bepaald. Bij Kon. besluit is nu deze bepaling vernietigd op grond, dat een verplichte sluiting der winkels om 7 uur des avonds als regel meer dan met het oog op het algemeen belang noodzakelijk is, inbreuk maakt op de vrijheid van bedrijf in de gemeente en misdien moet geacht worden strijdig te zijn met het algemeen belang. Het dagblad „De Dag". De geruchten, die de laatste dagen steeds hardnekkiger werden verbreid om trent het feit, dat van het verschijnen van het met zooveel ophef aangekondigde dagblad „De Dag" van den heer Broek- huijs niets zal komen, worden meer en meer bevestigd. Sinds Donderdagmorgen ligt het be- tonneeringswerk voor het gebouw, waar de drukkerij zou worden gevestigd, stil. Voorts wordt gemeld, dat belanghebben den tevergeefs trachten contact te krijgen met den heer Broekhuys, die buitenslands moet toeven. Het behoeft niet gezegd, dus meldt men aan de Maasb., dat de jongste zet van den wispelturigen, avontuurlijken ex- loterijman en adspirant-dagblad-uitgever Aan fiat Zoeklicht 1 i Leiden 8 Juli 1923. Het blijft nacht bij „De Dag". Nadat Willem Broekhuys met de hulp van zoo ongeveer do heele vaderland* sche pers, ons volk van ettelijke millioe* pen had ontlast, beloofde hij dat volk ge lukkig te maken met een nieuw dagblad. „De Dag" zou het heeten. Journalisten met klinkende namen wer* den van verschillende bladen wegge kocht. Eerst waren de directies voor hé> goud van dezen oplichter bezweken st stelden ze de advertentiepagina's ter zij ner beschikking. E daarna deed een le,, er van journalisten een knieval voor het gouden kalf. Eerst had Broekhuys, het goedgeloovi* ge publiek alle denkbare ir. aterieela voordeelen beloofd en 't daardoor geke tend aan zijn zegekar. En nu zou hij de man die ettelijke vonnissen wegers oplichterij achter den. rug heeft en die heel wat jaren in de bajes logeerde, met i d i e e 1 e goederen ons volk begiftigen. Maar Broekhuys is zichzelf gelijk ge-* bleven. Hij is zonder een spoor achter U laten naar het buitenland vertrokken, waar hij zich ongetwijfeld vroolijk maakt over het Nederlandsche publiek en de Ne-» derlandsche pers, waardoor hij zoo mooi te paard werd geholpen. 't Is jammer voor de bedrogenen. Maar voor onze pers, die zich met de Broekhuys-affaires toch reeds danig compromiteerde, acht ik het een zegen, dat „De Dag" sterft nog voor zij geboren werd. OBSERVATOR. Willem Broekhuijs in den kring van da- betrokkenen allereerst, maar ook daar*: buiten heel wat opschudding heeft ge-* wekt. Zonder voorafgaande kennisgeving is Broekhuijs naar het buitenland vertrok-* ken, de mededeeling achterlatend, dat hij zich verder niet meer met „De Dag'* wenscht in te laten. Zaterdagochtend ontving de reeds-ge* vormde personeel-staf, dit korte, rauwe i bericht, hetwelk velen in zwaar-pessimis* tische stemming bracht. De oorzaak van een en ander ligt in een „verschil van meening" ontstaan i tusschen den heer Willem Broekhuijs eü den hoofdredacteur, den heer Schroder, J met het gevolg, dat de heer Broekhuijs geen enkele verplichting erkent en gezegd i heeft zich van alles terug te trekken. Na onderling overleg hebben de redac*, teuren besloten zelfstandig de uitgavei van een dagblad ter hand to nemen, aan; i welk blad, de naam „De Nieuwe Dag" ge* 1 geven zal worden en hetwelk voorloopig op bescheiden schaal uitkomt. De „N. R. Ct." vernam verder, dat da cauties bij banken, welke verschillende^ leden der redactie bij hun aanstelling verlangd hadden, alle -staan op naam van den heer Broekhuijs. Wat de contracten: betreft, deze waren niet door den heer, Broekhuijs, maar door den heer Schrö* der onderteekend; er zouden nieuwe con* tracten komen, zoodra de Koninklijke be* williging op do statuten van de vennoot* j schap zoude zijn verkregen. Bezuiniging. Naar de Tel. verneemt, is een zestigtal i tijdelijke ambtenaren van de Rijksverze* - keringsbank te Amsterdam bij wijze van bezuinigingsmaatregel op 1 dezer ontslag aangezegd tegen 1 October a.s. Markikaarten. De directie van de Nederlandsoh® Spoorwegen zal binnenkort een proef ne* men met do uitgifte van marktkaarten' van kleine naar grootere stations tegen 'buurtverkeertarief. FEUILLETON Van hooger Orde. Naar het Engelsch. 116) Guy vertelde op zijn eigen openhartige manier zijn geheele geschiedenis en die van Wililam Ravenel; hoe de laatste naar Amerika gekomen was, vastbesloten zijn lot, goed of kwaad, te verbinden aan dat van Maud's broeder, - hoofdzakelijk, gelijk Guy langzamerhand begrepen had, omdat hij Maud's broeder was. Tenslotte in de open boot op den Atlantischen oceaan, toen de dood, die groote open baarder van alle dingen, hun in 't gezicht staarde, kwam het geheele geheim uit. 't Maakte hen meer dan vrienden broe ders. Dit was Guy's verhaal en toen hij zag hoe ernstig, neen droevig zijn vader zat te luisteren, eindigde hij gelijk hij be gonnen was: „Vader, als u hem maar eens ken de „Mij'n kennis en oordeel schijnen; weinig ■waard te zijn geweest, mijn zoon. 't Zij zoo. Er is Een Wijzer dan ik -Een, in wiens handen alle dingen berusten." „Vader, uwe beslissing was juist William zegt 't. Hij zegt ook, dat \t niet anders had kunnen zijn dat wat hij sedert ^geworden is hij aan u verschul digd is en aan wat er dien dag gebeurd is. Hoewel hij haar nog steeds liefheeft en nooit iemand anders liefhebben zal, verklaart hij toch, dat haar verlies zijn behoud is gebleken. „Hij heeft gelijk," zeide mevrouw Ha lifax. „Liefde is niets waard, "welke de proef niet doorstaan kan ;-* een harde proef als 't wezen moet. En gelijk ik John vaak heb hooren zeggen gelijk hij 't toen op dien avond zeide in deze we-: reld is een niet, en mag er niet zijn een woord als „te laat"." John antwoordde niet. Een paar malen zuchtte hij diep. Guy hernam haastig: „Vader, ik héb hem gezegd, dat ik hem dezen dag óf schrijven of opzoeken zou." „Waar is hij?" „In Norton Bury. Niets zou in staat zijn hem hier te doen' komen, tenzij hij zeker is, dat gij 't wilt en verlangt." „Ik verlang het." Guy sprong met groote vreugde op. „Zal ik hem dan schrijven!?" „Ik zal hem zelf schrijven." Maar John's hand beefde zoo, dat hij alleen vlekken op 't papier maakte. Hij leunde achterover in zijn stoel en zeide zacht: „Ik „word een ou<le man, zooaM riet. Guy 't was hoog tijd, dat ge thuis kwaamt." Mevrouw Halifax dacht, dat hij ver moeid was en liet hem enkele minuten op haar peluw rusten. Maar toen stond hij op en zeide, dat hij zelf naar Norton Bu ry zou rijden om onzen ouden vriend te halen. „Neen, laat mij schrijven vader. Mor gen is 't ook goed." Maar de vader schudde 't hoofd. „Neen 't moet vandaag gebeuren." En John ging. Guy bekende zich den koning te rijk. Hij verzekerde verder dat hij in deze zaak, Welke lang zwaar op zijn gemoed gedrukt had, als een groot diplomaat had gehandeld dat hij ge lijk de goden tijd en ruimte vernietigd had en twee geliefden had gelukkig ge maakt. „En ik ben er zeker van, dat ik ook ge lukkig zal zijn, als ik hem gelukkig zie. Zij moeten terstond trouwen. En wij zul len William tot onzen compagnon ma ken dat was een1 gril van hem, moe der wij noemen elkander „Guy en „William" juist als broeders. Ja, ja, ik ben érg blij; u ook niet? De moeder glimlachte. „U zult spoedig niemand anders dan mij overhouden, 't Doet er niet toe. 'Ik zal u dan voor mij geheel alleen hebben en tegelijk een be dorven kind en eem zeldzaam yioolijke oude vrijer zijn.." Weer glimlachte de moeder, zonder te antwoorden. Zij ook dacht ongetwijfeld, da't zij een groote diplomate was. William Ravenel sedert was hij nooit iets anders voor ons dan „Wil liam" kwam met mijnheer Halifax thuis. De moeder zag hem 't eerst. Daar na hoorde ik den vader naar de kamer gaan, waar Maud zich den ganschen dag opgesloten had arm kind! om zijn dochter te halen. Ten slotte zag ik hen beiden mijnheer Ravenel en juffrouw Halifax in den tuin wandelen en naar 't beukenbosch gaan. Die dag was een wondere dag. Dien avond waren, wij allen te zamen verga derd om de familietafel Guy, Edwin, Walter, Maud, Louise en William Rave nel allen veranderd, maar niet een. verloren, 't Was een echt feest van lief de; een hernieuwde viering van het fami- lieverbond, dat standgehouden had te midden van veel droefheid en dat nu nog vaster werd gesloten om nooit meer ver broken te worden. Do tafel zag er uit als van ouds; allen namen instinctief precies dezelfde plants in, behalve dat de moeder op haar sofa lag en Maud haar plaats had ingenomen £Lan 't hoofd van de theetafel. Hèt deed iemand goed naar Maud te aten gelijk zij druk bezig was, als „vice-reine" van de huishouding. Men kon zien hoe diep zij gevoelde, dat hij haar zeer lief had dat haar liefdo voor hem was alsof zijn jeugd tot hem terugkeerde. Die groote verantwoorde* lijkheid maakte haar vrouwelijk en ern stig. Zij wilde voor hem zijn tegelijk vrouw en kind, speeltuig en vertrooster, zij wilde hem steunen en door hem ge* steund worden. F Zij waren niet een slechts partij voor elkander, niettegenstaande die twintig jaren. Wij spraken maar weinig, onze hartenl i waren te vol. Vroeg, voordat nog iemand aan heengaan dacht, bracht John zijnl j vrouw naar boven, zeggende, dat, al zag zij er nu wel goed uit, ze toch op moest J passen. j Toen hij weer beneden kwam, stond bij nog eenigen tijd met mijnheer Ravenel t&. praten. En terwijl hij sprak vond ik, dak, hij er moe uitzag bleek, bijna uitgepukj zelfs; een paar minuten later verliet hijL zonder iets te zeggen de kamer. Tk volgdsy hem en vond hem leunend tegen dentf schoorsteenmantel in zijn studeerkamer. „Wie is daar?" Hij spTak zacht hij zag er uit als een geest. Ik riep hem b'j zijn gaam. ,.Kom binnen. Haal niemand erbij# Sluit de deurl" (NYprdt vervolgd),

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1