m®mmEMmT&PE.us Dagblad voor Leiden en Omstreken. DSCHE GODBANT ,-v. In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 Per week ,,..f0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 4üe JAARGANG, - WOENSDAG 27 JUNI 1923 - No. 970 Bureau: Hooigracht 35 Leiden - Tsl. Int. 1278 - Postrekening 5S936 ABVEÜTEÜTIE-PHIJS Gewone advertentiën por regel 22J4 cent» 'Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief» Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta* ling van ten hoogste 30 woorden, werden dagelijks genlaatst ad 50 cent. Dit numntes* bestaat uit twee bladen. 7 Het Hanze-crediet. Het voorstel van de Regeering om van Staatswege om op de begroting een «memoriepost uit te trekken, teneinde maatregelen to kunnen raemen om be drijven die gelden op-namen van de Ilanzecred ietbanken en die geacht kun nen worden gezond en credietwaardig to zijn te behoeden voor onderg. welke hen bedTe.igt doer de financieele moeilijkheden waarijn do Hanzebanken yerkoeren, .heeft reeds heel wat stof opgejaagd. Men heeft bezw'aa'r gemaakt omdat .hier een bepaailde Middenstandsbont ge- .holpen werd. En zelfs is hier en daar geprotesteerd omdat hier alweer een pogen was om het .geld van de belastingbetalers Voor P.oo msche doeleinden te gebrui ken. Daar gaat, zoo schreef do vorige week een der bladen, het belastinggeld -van de Protestanten. Rome va'aTt er wel bij. Het is daarom go-ed dit voorstel nuch ter te bekijken. Wat bedeelt het wetsontwerp? Voorop staat, dat de Regeering er niet aan denkt om de baraken to helpen. „Dat kan zij natuurlijk niet doen. Wat zij wil, zeg.t de N. P r. G r. Grt., is te zorgen, dat de debiteuren,, -die voor bun zaken geld van de Hanzebank leen den, opnieuw crediet kunnen verkrijgen. Er za'l door bemiddeling van de Neutrale Middenstandsbarak met hulp van de Ned. Bank en onder een zekere garantie van den Nederlaradschen staat een instelling in 'het leven worden geroepen, die de cre- dieten verleent. De debiteuren kunnen het opgezegd crediet aflossen en toch hun zaken gaande houden. De regeering zegt, dat zij ook de Boaz- baniken had kunnen vragen om te helpen, maar de tijd was te bort en daarom iwerd alleen overleg gepleegd mei do neu trale middenstandshank. v. Blijven de zaken, die innerlijk gezond rijn, in het leven, dan zijn zij er spoedig 'weer boven o.p, de regeering behoeft geen cent te geven en zij heeft voel onheil ■voorkomen. Natuurlijk wordt doo*r deze wijze van deen in zekeren zin o'>k do Hanzebank geholpen. - Als A. aan B. honderd gulden schuldig is en ik geef hem die honderd gulden, dan kan ik dat doen op het motief: ik wil IA. helpen. Ik kan zeggen: die B. laat mij koud. Ik zou er niet aan denken om hem rte hulp te komen. Ik let allten op de be langen van A. Maar als ik A. in staat stel de honderd gulden aan B. te betalen, dam zal natuurlijk ook B. geholpen zijn. Maar bij behoeft er mij geen dank voor 'te weten. In dien zin wordt ook do bank Hetzelfde hebben wij gezien bij hot kweekerscredi'et. Ook de kweekers wilde men staande houden, daar de banken hun geld opvroegen en zij niet konden betalen. De regcerirag heeft toen ook ge holpen, niet om de banken maar om de kweekeïs. Toch leden de banken da'aT- do-or minder schade. Men moet hier echter het uitgangs punt in het oog houden. Het gaat hier raiet om do baraken of om do crediteuren, bet .gaat om het in het leven houden vara goede bedrijven die tijdelijk in nood ko men door hot feit dat de Hanzebank in moeilijkheden konrat." Dat is in het belang van die hedTij'ven, maar tevens een volksbelarag. Dit mag raiet uit het oog worden verlo ren. Wa'arom hebben wij gelden beschik baar gesteld -voor het .economisch leven in Duitschland en voor de reconstructie van Oostenrijk? Dat is, zoo heeft men gezgd, de groot ste dwaasheid. Op dio wijze wordt de buifcenlaradsche nijverheid in staat gesteld de onze te beconcurreeren. De zaak is echter, dat terecht gevreesd werd voor do geweldige gevolgen die de inzinking va.n een Land a»!s Duitschland ook voor ons land zou hebben. En zoo gaat het nu ook hier. Do val van het eene handelsgebouw, beleekent tevens do ondergang van weer andere bedrvijen. Daarom is het van zoo groote bete-eke- nis dat maatregelen worden genomen op dat wat innerlijk gezond Is, ook kan blij- Sren staan. Daarom werd ook de Algemeene Cen trale Bankvereeniging -voor den Midden stand tweemaal geholpen en daarom werden ook de tuinders met credieten gesteund. Nu kan men nlatuu'rlijk over de betee- kenis van deze maatregelen van meening verschillen. De ervaring mei het kweekerscredict opgedaara was naar uit de mededeelfn- gen van den Minister aara Gedep. Statten van Zuid-H-ollarad. bleek .niet bemoedi gend. Bij al dio bezwaren moet echter de werkelijkheid niet uit het oog worden verloren. En die is dat h'et hier niet gaiat om de Hanzebank of om een bepaa.ld volksdeel, maar dat hier alleen aan de orde i9 de Vraag op welke wijze levensvatbare be drijf en in het loven kunnen worden ge houden. V Bezwaren. Tegen het voorstel van de R ogee ring zijn inderdaad ernstige bezwaren aan te voeren. Uit wat nu bekend geworden is, is toen wel gebleken dat do betrokken banken een zeer lichtvaardige politiek hebben gevoerd en dat bij het verleenem van cre dieten aa.n de credietwaardigheid niet voldoende aandacht is geschonken. Ook de leiding schijnt te wenschen te hebben overgelaten. Er is gespeculeerd en zelfs schijnt een soort valutahandel te zijn gedreven in de hoop op die wijze het zinkende schip te redden. Dat is het spreekt vanzelf geen gezonde barakpoliliek. Het lijkt maar niets. En zoo kan do steun door den Staat vea'eend, tot op zekere hoogte worden beschouwd als een premie op de onvoor zichtigheid en onbezoranenheid. Een ander bezwaar is zeker, da|t maast de hierbij betrokken credietwaax- digo bedrijven die geholpen worden, vele andere bedrijven staan die in niet ftninder moeilijke omstandigheden ver- keeren en die raiet worden- geholpen. Een bezwaar is ook, dat, wanneer een maal A gezegd is, de Regeering vender zal moeten gaan. Ook andere en zeer groote bankinstel lingen kunnen in financieele moeilijk heden geraken, zoodat ook dan de Regee- rikig zedelijk verplicht zal zïj'n bij to ispringen. Voorts is opgemerkt dalt door de aange jaagde surcOanoe vara betaling de be trekken banken toch reeds ontheven zijn tvam de noodzakelijkheid om tot gefor ceerde liquidatie der uitstaande credie ten over te gaam. I Ook zonder regeeringshulp zullen dus vlo werkelijk soliede crediteuren, die zoo tooodig een ander onderkomen kunnen winden, geholpen kunnen worden. Met deze bezwaren moet zeker ernstig yworden gerekend. 1 I Overigens mag zeker ook aandacht fwofröen geschoraken aan het feit, dat de fftegeering zeker niet zonder noodzaak «net dit voorstel zou zijn gekomen, i Minister de Geer werd bij zijn optre den uitbundig geprezen, als de financi eel© specialiteit. j Welnu, als deze Minister, die tevens ♦als bezulni.gingsministor fungeert, de laatste maanden, het voorgestelde orat- Iwerp voor zijn veranbwoordig raeemt, ♦dan geeft dat toch wel eenige zekertveid, ♦dat hij het verleenen van credieten de ♦noodige omzichtigheid niet uit he|t oo|g z;al worden verloren. STADSNIEUWS L. A. W. E. T. De ledenvergadering der Vereeniging tot instandhouding van de Leidsche Al gemeene Winkel Etalage Tentoonstel ling, welko gisteravond in „De Harmo nie" gehouden werd, was vrij goed be zocht. De voorz., de heer H. W. Cahen, •opende de vergadering en deelde mede, dat o.a. de drie Middenstandsvereenigin- •gen als buiten-gewoon lid zijn toegetre den, en sprak den wensch uit, dat dit tot bloei van den middenstand mocht strek ken, tevens met genoegen constatoeren- (de, dat deze toetreding een officieel ca chet aan de L.A.W.E.T. geeft. Do afgevaardigden van deze organ isa- ■tie's zijn de heeren Levie, Deene en Zie- gelaar resp. namens de Neutrale, R. K. en Chr. Organisatie's. Do V o o rz. deelt ve'rder mede, dat en kele donateurs zijn toegetreden, en sprak zijn verheuging er over uit, dat niet alleen middenstanders, doch ook of ficieel© lichamen en 'de dagbladpers baar belangstelling toonden. Nadat de notulen waTen goedgekeurd, en de ballotage van 21 nieuwe leden had plaats gevonden, werd voorlezing gedaan van de ingekomen stukken. Hieronder de Koninklijke Goedkeu ring van de Vereeniging. Verder een schrijven van de K. v. K. •dat zij als donatrice toetrad, en waarin o.a. de wenschelijkheid geuit werd, dat des Zondags de L.A.W.E.T. wordt ge sloten. De voorz. zeide, Ida-t de bezwaren van de IC. v. K. niet in alle opzichten door het bestuur wordt gedeeld. Echter zal de 'Kamer een w-aardeerend schrijven wor den toegezonden. P u n t 4. L. A. W. E. T. De voorz. deelde bij punt 4a mede, dat de „Lawet" gehouden zal worden ira •de Stadsgehoorzaal van 1423 Septem ber. De officieele opening zal geschieden op Vrijdag 14 September te 2 uur n.m. Verder deelde de voo rz. mede, dat aan het bezwaar van de K. v. K. tege moet is gekomen, en de Lawet op Zon- '<?ag zal zijn gestolen. Het cabaret, dat in een andere zaal wordt gehouden zal geopend blijven. Do leden hebben recht van voorkeur voor starads. Do circulaires betreffende de inschrij ving -zullen heden wor'den verzonden. Op 2 Juli zal een bijeenkomst worden gehouden, waarin bij loting 'wordt be paald de volgorde van het recht van Voorkeur. Daarna volgen de donateurs, vervol gens de stadiÉrenooten, en dan de overi gen, niet-stadgenooten. Voorloopig is de inschrijving niet bin dend. Indien -de bij lotilng toegewezen plaats niet raaar den zin is, kan men zich als nog terugtrekken. Verder deelde de voorz. mede, dat de indeeling van de zaal zoodanig zal zijn, dat de muziek in het midden van de zaal zal worden opgesteld op een verheven heid. Hierdoor wordt het gezellige ideo der tentoonstelling verhoogd. De doorgaragen tusschen de rijen van stands zullen betiteld worden met ver schillende „straatnamen" als „Midden standsstraat", „L'aiwet-plein" etc. Het reglement op de tentoonstelling zal bij de officieele toewijzing ter visie (liggen. Uit den stroom van technische mede- deelingen door het bestuur medegedeeld, de,elen wij nog mede. dat de prijzen der stands varieeren van f5 tot f 15 per 'strekkende meter. Eventueel© baten komen voor de helft ten goede van de loden, die daardoor dn een benijdenswaardige positie verkoe len. Voor do Lawet, die gerioten zal wor'den Zaterdag, 22 September, zal op groot se h'-eeplsche wijze reclame '.woeden ge braakt. Een programma, met een oplaag van 20.000 exemplaren, zal gratis aan be zoekers wor'den ter hand gesteld. In de pers zal een peel ïme-campagno worden gevoerd, terwijl in stad en lande reclame-biljetten zullen worden opge hangen. Kortom: de groote trom wordt geroerd. Een groot bezoek, aldus de voorz,, zal immers noodig zijn, wil 'de expositie een succes worden. Het ligt niet in do bedoeling van bet [bestuur finajitieel exorbitant gunstige resultaten te bereiken, doch zuiver om •do reclame voor Leiden's winkelstand aan ie wakkeren. Een van de middelen zal zijn de gra tis in-vitatieeen-ding van toegangsbewij zen door eta'ndhcudcrs aan hunne clien tèle. Voor hen zullen daartoe toegangsbe wijzen tegen sterk verminderde prijzen beschikbaar worden gestdd. De prijs, varieerend naar gcfklig va'n !het aarat'al verbruikte kaarten, vara 15 30., terwijl de gewone entree-prijs f0.50 bedraagt. Ten aaraaien van deze bestuursvoorstel len ontspon zich een levendige discussie. >Sommige leden wenschten een gelijk verminderd tarief voor do standhoudters, daa*r men anders voor „collectieve aaji- feco-p' bevreesd was. Het bestuur zegde overweging toe, •doch vonfd het der standhouders onwaar dig te doen voorkomen, of zij door „ach terdeurtjes" den algom. opzet, ook fi- nantteiel zouden benadeelen, dus ook izichzelve. Gevraagd word cok, of de aanwezig heid bij de loting direct noodzakelijk is, •waar-cp geantwoord werd, dat machti ging aan töerden kan worden verleend. De heer Offenberg informeerde of (ten aanzien van do reeds afgesloten contracten do vereeniging finamtioel i!s •gedekt, waarop bevestigend werd gcant- Iwoord. Uit de beantwoording van enkele vra gen be treffen da de wijze van loting bleek ons, dat de toewijzing der plaatsen strikt eerlijk zal geschieden. Het bestuur heeft het recht naa'.' go- lang vara do deelname een maximum grootte der stara'ds toe te wijzen, hierbij lettende op den aard van het bedrijl. Verschillende vragen werden over de inrichting der tentoonstelling' gesteld, «waarvan do Vermelding ons te ver zou jvooren. Een door het bestuur overgelegde be- Igrooting, waaruit bleek, dat aan finan- •tieele schade vrijwel niet kan worden go- dadht, kon, na eene toelichting van don voorzitter aller instemming "wegttragen. De voorzitter hoopte, dat aantal leden-staradhouders zoo groot in-ocht zijn, dat van deelname vara niet-leden geen ■sprake is, en stelde in het vooruitzicht, 'dat bij guristfg verloop in de toekomst buiten de Stadsgehoorzaal een „Oud Lei-« ■den" zal worden ingericht De lieer Geytenbeek bracht gaar-» ne hulde aara het bestuur voor zijn en-» ergie en werkkracht, doch wilde vragen, of de Z-ora-dagssluih'ng wel de goedkeuring ran geheel de vergadering kan wegdra-i Igen. Do voorz. antwoordde, over deze kwestie geen discussie toe te staan, daaV de Inrichting vara de Lawet een zaak is, die alleen het bestuur aangaat. Is men het met de houding van het be-» stuur niet -eens, dan bestaat na de Lawet Vatti dit jaar de gelegenheid open hier tegenop to komen. Do heer Geytenbeek vond het In consequent dara wel het Cabaret *s Zon dags geopend te houden, waarmee do voorz. niet accoord kon gaan, daar zonder Lawot er óók een of aradere voor stellingen in de Gehoorzaal wordt gehou-» •den. Naar aanleiding van een geopperde vraag ten aanzien van do kosten der pro-» {gramma's deelde 'do voorz. mede, dat de drukkosten jjedekt moeten worden door advertentie's. De programma's zullen worden genum merd, terwijl Voor het publiek bij wijze <van attractie op vertoon van nader aan to duiden numme*rs fraaie prijzen zullen worden toegekend. De uitgave vara het fraai uit t.o voeren programma zal door het bestuur zelve ter hand worden genomen, hoewel reels aan biedingen gedaan zijn, om met een bate voor de vereeniging de uitgave te verzor gen. Het bestuur heeft deze aanbiedingen afgewimpeld, evenals het verzeek van een persbureau, cm het alleenrecht van pho- toprafie te mogen bozitten. Uit de leden werd er op gewezen, dat vele z.g. „persphotografen" pariiculiero bestellingen aannemen. Het bestuur stelde strenge contrc«le ira het vooruitzicht. De voorz. liet vervolgens circuleeren, een door An-dré "Vlaan'deren ontworpen artistieke reclameplaat, die aller bewon dering wegdroeg. Een Leidsch reclamebureau, mede ve'r-> •tegenweordigd op doVergadering, sprak zijn afkeuring uit over het voorbarig buiten de stad geven van dit werk. De voorz. deeldo mede, dat ieder vrij was ontwerpen hij het bestuur ira te dienen, doch dat do plaat artistiek en! toch sprekend moet zijn. Tevens verzocht spr. machtiging voo* het bestuur om een keus to doen uit proe ven van bestuursinsigraes. Seizoensopening. De voorz. zeide, dat voor velen dit agendapunt wel een raadsel zal zijra ge weest Het ligt echter in do bedoeling, aldus spr., zidh niet tot het houden van een tentoonstelling in do Gehoorzaal te beperken, doch de Lawet-Vereeni'girag meer te doen strekken tot nut van den middenstand in het algemeen. Dientengevolge zal dan ook getracht worden op nader to bepalen dagen geza menlijk vcor- en najaarsseizoen te ope nen. Indien alle winkeliers dara ai ia het ook geen directe winkelweek hun beste beentje voor zetten om goed vopr den dag te komen, zal evenals dit in an dere gemeenten bleek de toeloop naar Leiden enorm groot zijn, en daarom ook Leiden als winkelstad naam krijgen. De seizoensopening zal dan gepaard gaan met rondgaragen met muziek door do stad, het rondtrekken van herauten etc. V.ooral met do nieuwo verbind ira,gen tnaar grcolere steden, moet do Leidsche winkelstand paraat zij.n, om „d e" in- k-oopstad van de geheel© omgeving to bi iijven. De voorz. kon met genoegen memo- FEUILLETON Van hooger Orde. Naar het Engelsch. 107) „Ik hoop, dat ik mag ik vertrouw op den Hemel dat ik mag!" Hij sprak langzaam en hield haar hand als in vereering, zonder haar te kussen, gelijk hij vroeger altoosgedaan had. „Maud denk aan mijl mijn liefste kind, wees getrouw en denk aan mei" Maud vloog weg, kinderlijk snikkend en half hoos, gelijk de moeder dacht en zij maakte verontschuldigingen tegen over haren gast, dat „haar dochter zoo ondeugend was." Lord Ravenel zat een langen, langen tijd zwijgend. Juist toen wij dachten, dat hij zou heengaan, zeide hij haastig: „Mijnheer Halifax mag ik u vijf minuten spreken in uwe studeerkamer?" De vijf minuten werden een half uur. Mevrouw Halifax was nieuwsgierig waarover ze wel zouden kunnen spreken. Ik hield me stil. Eindelijk kwam de vader alleen bin nen. „John, is Lord Ravenel „Nog niet." „Wat kon hij u wel te zeggen hebben?" John zat naast zijn vrouw; zij zag ter stond dat iets hem pijn gedaan had en in de war gebracht. „O man, is 't een nieuw ongeluk?" „Neen, lieve," en terwijl hij haar op- vroolijktó met een glimlach, „hij vroog om de hand van Maud." „Waarom?" vroeg de moeder. „Onmo gelijk! 't Is belachelijk, heelemaal be lachelijk! Zij is nog maar een kind!" „Toch wenscht Lord Ravenel met onze kleine Maud te trouwen." „Wil Lord Ravenel met onze kleine Maud trouwen?" Mevrouw Halifax herhaalde dit meer dan eens voor zich zelf, voor zij in staat bleek 't als waar aan to nemen. „O, John! ik hoopte, dat we nu van deze dingen af zouden zijn. Ik had ge dacht, dat we nu in vrede met de rest van onze kinderen zouden leven." John glimlachte weer, maar toen bei den opzagen stond Lord Ravenel voor hen. Zijn houding was flink, flinker dan gewoonlijk. Statig trad hij voorwaarts, boog en kuste de hand vara Maud's moe der. „Mijnheer Halifax heeft u alles ge zegd, is 't niet?" „Ja, dat heeft hij." „Mag ik dan, in vol vertrouwen op u beiden, 't antwoord vernemen?" Hij wachtte, geduldig genoeg, blijk baar niet erg in twijfel wat 't wezen, zou. Men mocht 't Lord Ravenel wel ver geven, dat hij, opgevoed in de groote wereld, zich wel bewust was van de po sitie, welke hij daarin bekleedde, dat hij wel wist, dat 't niet enkel William Ra venel, maar do eenige zoon en erfgenaam van den graaf van Luxmoro was, die Maud's hand kwam vragen. Nog eens vroeg, na een geruimen poos, de minnaar om een antwoord. ,,'t Is moeilijk to geven. Ik merk, dat mijn vrouw, zoo min als ik zelf, eenig idee had van uwe gevoelens. Het zeer plotselinge „Pardon, mijn plara is niet overhaast gemaakt, 't Is maanden lang gegroeid jaren lang, zou ik wel mogen zeg gen." De moeder zeide zoo iets over het groote verschil tusschen hen. „In leeftijd bedoelt gij? Ik ben mij daarvan wel bewust," antwoordde hij, met eenige droefheid, „maar twintig ja ren verschil zijn bij een huwelijk niet een onoverkomelijke hinderpaal." „Neen," zei mevrouw Halifax in ge dachten. „Era wat eenig ander verschil =5 in fortuin of rang aangaat „Ik geloof, Lord Ravenel," en do moeder sprak met trots „dat u genoeg weet van mijn man's karakter era opvat tingen, om verzekerd te zijn, hoe gering hij zulk een verschil zou achten als gij bedoelt het verschil, dat geacht wordt te bestaan tusschen den zoon van den graai van Luxmore en de dochter van John Halifax." De jonge edelman kleurde. „Daar ben ik blij om. Laat mij u verzekeren, dat er geen belemmering zal zijn van den kant van mijne familie. De graaf heeft al lang gewild, dat ik zou trouwen. Hij weet al to goed, dat ik trouwen kan, wie ik wil en alleen uit liefde zal trouwen. Geeft mij uwe toestemming om uw kleine Maud te winnen." Een doodelijke stilte volgde. Ten slotte zeide Lord Ravenel, eenigs- zins uit de hoogto: „Laat mij 't nog eens herhalen, mijnheer Halifax, dat ik uwe toestemming vraag om de genegen heid van uwe dochter to winnen en ter gelegener tijd haar hand." „Ik wilde, dat u mij iets anders had gevraagd, dat voor mij minder onmoge lijk zou zijn geweest u te geven." „Onmogelijk! Wat bedoelt u? mevrouw Halifax." Ursula's oogen waren vol droeve vrien delijkheid maar zij antwoordde be slist: „lk gevoel, gelijk mijn man, dat'zulk een huwelijk onmogelijk zou zijn." Lord Ravenel werd vuurrood ging zitten ging weer opstaan en zag haar bleek en hooghartig aan. „Als ik vragen mag uw redenen?" „Nu gij ze vraagt zeker", antwoord de John. „Hoewel, ik, geloof me, ze met do meeste smart geef. Lord Ravenel. be grijpt, u zelf niet, dat onze Maud „Wacht even," viel hij hem in de redo. „Er kan toch niet reeds een genegenheid bestaara?" Deze veronderstelling deed de oudera glimlachen. „Neen, niets van dien aard. Zij is nog een kind." „U denkt dus, dat zij nog te jong ia om te trouwen?" was 't haastige ant woord. „Laat 't zoo zijn. Ik zal wachten» hoewel mijn jeugd, helaas, mij langzaam gaat begeven, maar ik zal wachten twee jaren drie hoeveel gij maar wilt." John antwoordde niet. Lord Ravoncl'a trots kwam weer naar voren: „Zou 't zulk een groot ongoluk voor. uwe dochter wezen wanneer ik haar Vis countess Ravenel maak ie en naderhand Countess van Luxmore?" (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1