gS35ïnÈü»r
Ds Gerei. Kerck vanïoogmads.
NIET ONBAATZUCHTIG.
Wij lezen in „Pati'imonium":
De heer Simon A. Maas is leider van
de meest reactionaire werkgevers in Ne
derland en oefent- als zoodanig niet wei
nig critiek op de „vrijgestelden" der ar
beiders, op die „betaalde pleibezorgers".
Voor de toewijding van deze mannen, die
slechts een zeeivmatig inkomen genieten,
hoeft hij geen oog. 1
Maar de heer Maas is er zelf niet af-
keerig van om zich te laten betalen voor
werk, dat hij in dienst eener organisatie
verricht! Dat is dezer dagen wel geble
ken. 3'
Gelijk men weet, pleit de heer Maas den
eenen dag voor „bezuiniging", vooral na
tuurlijk op sociale uitgaven, terwijl
hij den anderen dag ijvert, als voorzitter
van een Bond van Distillateurs en Likeur
stokers, vóór het doen van onecono
mische uitgaven, vóór het gebruik van
alcoholische dranken.
Nu ligt het „Vrijheidsbondsche" Ka
merlid Staalman, Secretaris van de orga
nisatie der vergunninghouders, met den
heer Maas overhoop. En als ,de kok en de
keukenmeid kijven, komt- men er achter,
waar. de boter blijft.
Zoo is, naar de W e r e 1 d s t r ij d
mededeelt, dezer dagen op een vergade
ring te Amsterdam de vraag gesteld:
,.Ts het juist, dat de- heer S. A. Maas,
behalve een salaris van f20.000 per jaar,
als voorzitter van den Bond van Distilla
teurs en Likeurstokers in Nederland, bo
vendien -van zijn leden f 1ontvangt
voor eiken H.L. gedistilleerd ad 50 pCt.,
dien zij in het binnenlandsch verkeer
brengen, waardoor do heer Maas onge
veer f150.000 per jaar ontvangt, welk in
komen stijgt naarmate de omzet van het
gedistilleerd stijgt?"
De heer Maas ontkende dit niet. Wan
neer zijn werk, zoo zei hij, zooveel waard
geacht wordt, komt het hemzelf, maar
ook de vergunninglióuders ten goede, in
wier belang spr. gedurende zeven jaar
veel tot stand heeft gebracht. Men Wordt
betaald naar men waard is.
Aan het einde der vergadering deelde
de heer Maas nog mee, dat sinds 1 Febr.
het tantième van fl per H.L. niet meer
betaald wordt. Heelemaal niet meer?
Zoodat het salaris des hecren Maas in
eens van f150.000 tot f20.000 wordt ver
laagd? Of tijdelijk niet meer? Of zoo, dat
de anderhalve ton op een andere manier
wordt bereikt?
En dat heerschap, dat zoo onbaatzuch
tig voor de belangen van den drank
handel ijvert, oefent critiek op het insti
tuut der vrijgestelden van de arbeiders
organisaties! Onder die „vrijgestelden"
zijn er velen, die nog lang niet per jaar
verdienen, wat de heer Maas zijn organi
satie per week liet betalen!
Wij kunnen niet zeggen, dat de-werf
"gc ers van het Fabrikanfenverbond ge
lukkig zijn met de menschen, die zij naar
vo^en brengen.
Baron van Hardenbroek die voor be
zuiniging ook op den woningbouw ijvert,
bleek onlangs als grondspeculant tien
duizenden te hebben verdiend aan een
terrein, waarvan hij wist,-dat het voor
mrheiderswoningbouw bestemd zou wor
den En de heer Maas schijnt ook al niet
te hehooren tot de personen, die zich
gansch onbaatzuchtig 'voor een beweging
geven. Het is trouwens ook heel moeilijk
aan te nomen, dat iemand zich bij de pro
paganda vóór den drankhandel door
ideëels1 overwegingen laat leiden!
Zouden niet alle arbeiders het kloek be
sluit willen nemen, om het product van
de hecren Maar c.s. te „boycotten"?
Pen boycot" in den vorm van ge-
n r. 1 n tij öuding!
Verkiezingsvana. Tï
Bij de raadsverkiezing in Utingeradeel
was op een biljet van de anti-revolutio
nairen het puntje niet met rood, doch met
zwart potlood ingevuld. De stem werd
daarom ongeldig verklaard, wat in dezen
een zetel kostte. Was zij geldig verklaard,
dan had de A.-R.-partij een zetel in den
gemeenteraad gehad.
Doodgereden.
Even over de Belgische grens, op den
weg naar Lanaeken, is de motorrijder
Croux uit Lanaeken, met zijn motorrijwiel
tegen een boom gereden en op slag ge
dood. De man was gehuwd en vader van
elf kinderen,
Langs de Zuid-Willemsvaart in de na
bijheid van Helmond werd O. uit deze
plaats door een auto overreden. Het
slachtoffer is later aan de bekomen ver
wondingen bezweken.
Wonder boven wonder gered.
De student Emil M. Voüte uit Delft was,
verblind door de felle schijnwerpers van
«enige passeerende auto's, op de tramrails
langs den Delftweg te 'Rijswijk uitgeweken
De machinist van de in aantocht zijnde
tram, ook in de war door het scherpe
licht, kon niets op de baan zien. Het ge
volg bleef niet uit. De heer V. werd om
vergereden. In zijn val greep bij bij toe
val de vacuumslang en zoo kwam hij, op
den schokbreker te liggen. In dezen liache-
lijken toestand werd hij pl.m. 100 M. mee
gesleurd. De machinist had dadelijk met
kracht geremd, toen hij voelde, dat hij
tegen iets aanreed. Per motor met zijspan
werd V. naar „Bethel" te Delft vervoerd.
Hij had twee wonden aan het linkerbeen
en een hoofdwonde bekemen. Als door een
wonder is hier dus een menschenleven ge
spaard.
Een verbijsterende inbraak.
De politie te 's-Gravenhage vond een
dezer nachten de deur van een kappers
zaak in de omgeving van het Plein open
staan. Bij onderzoek bleek dat er was in
gebroken en dat de cassa, die op de toon
bank stond, was geforceerd. Wat er gesto
len was kon men niet nagaan, omdat de
bewoner afwezig was. Een agent van poli
tie wachtte den bewoner af, die eerst den
volgenden morgen kwam opdagen.
Het eerste werk was natuurlijk de som
te bepalen, die de inbrekers hadden ont
voerd. De buit bestond uit den gebeelen
inhoud der cassa.
Deze was volgens verklaring van den
kapper niet minder danf 0.25 groot.
Daarvan zullen de dieven tijdens de Pink
sterdagen wel geen buitenlapdsehe reis
hebben gemaakt,
Ernstig ongeluk te Amsterdam.
Gisterènmiddag omstreeks vijf.uur heeft
op het terrein van de voormalige Ooster
gasfabriek te Amsterdam een ernstig on
geluk plaats -gevonden, waarbij helaas de
dood een slachtoffer heeft geëischt.
Een aantal werklieden, die hier 'reeds
geruimen tijd doende zijn met het verrich
ten van opruimings- en sloopingswerkzaam
heden, hadden thans de verwijdering uit
een der gebouwen van een aantal 10 Meter
hoocre ijzeren palen, ieder ter zwaarte van
ongeveer 1800 K.G., welke in verband met
de vroegere bestemming der gebouwen daar
aanwending hadden gevonden, onder han
den genomen. De palen waren daartoe van
hun voetstukken losgemaakt en met tuien
aan den kop vastgezet. Een drietal werk
lieden was juist boven in een paal bezig
deze tuien te bevestigen, toen een dienst
auto der gemeentetelefoon het terrein der
gasfabriek opreed en noodlottigerwijze niet
een der gespannen tuien in aanraking kwam
De tui brak af, met gevolg, dat de paal
omver viel.
Een der werklieden, de arbeider Bruna,
kwam onder den paal terecht en werd op
slag gedood, de beide anderen, de arbei
ders van Lunteren en Natte, werden met
min of meer ernstige inwendige kwetsuren
opgenomen en per auto-ziekenbrancard
naar het Binnengasthuis vervoerd.
Gisterenavond laat was de toestand van
v. L., die slechts zijn hiel gebroken en een
schaafwonde in het gelaat had bekomen,
heel goed, die van Natte redelijk wel, hoe
wel ernstiger.
1 Uitvinder overleden.
Te Baden-Baden is tengevolge van
hartverlamming overleden prof. dr. Hans
Goldschmidt, uitvinder van het thermiet,
waarmee de hooge temperatuur ontwik
keld wordt, als bijvoorbeeld bij het las-
schen van rails noodig is.
Goldschmidt werd in 1861 te Berlijn
geboren, studeerde in de "scheikunde en
deed verschillende belangrijke uitvindin
gen, zoo b.v. die van dé brandbom en van
de lichtkogels voor machinegeweren.
Het meest bekend is wel zijn booger
bedoelde uitvinding der alluminothermie,
d:i. bet chemisch proces tot verwekking
van hooge temperaturen (tot 3000 gra
den) door het verbranden van aluminium
met.een metaal-oxyde.
De mengsels van het oxyde met alumi
nium (thermet) worden door een bepaal
de ontstekingsmethode tot verbranding
gebracht.
Het door middel van ijzer-thermiet ver
kregen. vloeibaar thermiet-ijzcr dient
voor het lasschen van rails.
OaTOE OHHGEVBïiG
LEIDERDORP.
De uitslag van de j.l.
Woensdag gehouden verkiezing voor leden
van den gemeenteraad is als volgt:
Uitgebracht 776 stemmen; van onwaar
de 18 stemmen; geldige 758 stemmen.
Hiervan verkregen de Anti Revol. Partij
431; Christ. Hist. Unie 211; R. K. Staats
partij 116.
Bij de verkiezing voor de Prov. Staten
op 11 April j.h was de uitslag: A. R. 417;
C. H. 203; R. K. 74. Wij wonnen dus 14
stemmen, de C. H. 8 en de R. K. niet min
der dan 42.
Do zetels werden als volgt verdeeld:
A. R. 4 (thans 3); C. H. 2 (3); R, K. 1 (1.)
De raad is dus thans in volstrekte meer
derheid Anti Revolutionair.
NOORDWIJK AAN ZEE.
De heer A, Beeftinck a 1-
hier is benoemd tot onderwijzer aan een
Chr. School te Amsterdam.
WOUBRUGGE.
Uit het verslag van de
Bazaarcommissie bleek, .dat alle geschon
ken goederen zijn verkocht. Uit dc verlo
tingen behaalde de heer V. G. een spreij,
op no. 41; een ander viel bij Mej. van
Leijden, Mej. C. Beijrik raadde de geboor
te van een pop. De dames A. Heenk en
G. Boer wonnen de andere pop bij loting,
daar deze die den naam van „Cleotilda"
droeg) door deze natuurlijk door niemand
was benoemd. Op de no. 6, 36 en 54 viel
een prijs uit de kunstvoorwerpen.
Do Voorzitter van bet bestuur van het
„Groene Kruis" Dr, Loth, sloot de bazaar,
dankte alle geefsters en gevers en vooral
ook de verkoopsters voor hun ijver. Aan
al de leden der Mandolineclub werd een
lint met de initialen van „Het Groene
Kruis" toegezegd. De dames commissie
leden en ook de heeren, o.a. de heer en
Buntsma en Luijf, die „als opperbevelheb
bers met hun stafofficieren de veldslag
uitnemend hadden geleid", werden harte
lijk bedankt en niet het minst de familie
Guldeinond voor het belangloos beschik
baar stellen van de zaal.
Het bestuur zal nu spoedig beraadslagen
amtrent den bouw van het steenen ge
bouw voor magazijn.
OUDE-WETERING.
Donderdagmö'r ge n geraak
te een zwaar met graan'1 beladen wagen
bij het afrijden van de pont aan bet zuid-
einde alhier te water.' Vooi-man en paarden
bleven op liet droge, maar dc wagen met,
de lading kwamen er niet zoo goed af.
Talrijke zakken lagen in de Wetering te
drijven. Voor (den eigenaar ee?t belang
rijke schadepost.
NIEUWE-WETERING.
Gistermiddag h i e ld een
afdeeling militaire motorrijders uit Den
Haag met eenige vliegtuigen alhier een
oefening. Hierbij is een ernstig ongeluk
gebeurd. Een motorrijder werd n.1. bij liet
nemen der bekende scherpe bocht bij de
woning van den heer Straathof van zijn
motor geslingerd met gevolg, dat hij een
been brak. De man werd bij den heer
Straathof binnengedragen en later naar
Haarlem vervoerd.
HAARLEMMERMEER.
De uitslag van de stem-
ming van den Gemeenteraad is als volgt:
uitgebracht 877 stemmen op V. B., 2215
op C. H., 835 op A. R., 154 op Soe. partij;
2069 op R. K., 1419 op A. K., 1141 op S.D.
A.P., 122 op de Arbeiderspartij.
Gekozen zijn: V. B.A. Roodenburg, A.
Buurtman; C. H.: K. Kistenmaker, J. W.
Bras, W. Biesheuvel Bzn., J. A. Bos en G.
C. van Arendonk; A. R.: P. Borst, Chr.
v. d. Heuvel, G. A'. A. Knaap, P. Ouwer-
kerk, J. Biemondt; R. K.: El. van Schoo
ien, H. Koning, C. Jansen en A. J. Bus;
S.D.A.P.W. Scheffer, C. Gerritse, J.
Griekspoor.
In den tegenrwoordigen raad hebben zit
ting V. B. 2; C. H. 3; A. R. 5; R. K'. 4 en
S.D.A.P. 3.
De nieuwe samenstelling is: V. B. 2;
C. H. 5; A. R. 5; R. K. 4 en S.D.A.P. 3.
WASSENAAR.
Bij de gisteren geliou-
den gemeenteraadsverkiezing zijn uitge
bracht op de Vrijz. 575, de R. K. 1381, de
Chr. Hist. 347 en de Anti Rev. 453 stem
men, zoodat de Vrijz. de R. K. 6, de
Chr. Hist. 2 en de Anti Rev. 2 zetels ver
krijgen.
In den ouden raad zaten 2 Vrijz., 6 R.
K., 1 Chr. Hist, en 2 Anti Rev. Thans is
het ledental met 2 uitgebreid met boven
genoemde verhoudingen.
Gistermiddag is de e ersté
proefrit gehoudeni op de electrische lijn
WassenaarDen Haag. Om ongeveer drie
uur arriveerde twee motorwagens met een
aanhangwagen aan de Lange Kerkdam
alhier, geheel gevuld met leden. der_direc-
tie en personeel. Het was een verheffend
gezicht dat Wassenaars vooruitgang geheel
typeerde. De afwerking der wagens is
schitterend. Geen wonder dat deze eerste
rit zeer veel belangstelling trok.
-r- Predikbeurten Ned'.
Herv. Kerk Dorp voorm. 10 uur Ds. de
Vey Mest-dagb.
School Zijdeweg voorm. 10 uur Ds. te
Winkel van Den Haag.
Geref. Kerk voorm. 10 en nam. 5 uur Ds.
v. d. Heijden.
Burgerlijke Stand. G c-
boren: Egbert z. van E. v. d. Kaaij en Y.
Faas Agnes Engelina d. van J. Brekel-
mans en O. A. Rozier Frederik Louis
z. van F. W. Pijnacker Hordijk en M. Th.
J. Alers Nora d. van P. Dekker en G.
C. v. d. Stadt.
Ondertrouwd: M. Albers en J. P.
Looijestein.
Getrouwd: H. C. v. Zijl en M. C.
v. d. Ham.
Een diamant voor een florijn.
Hot is geen mensch, maar een steen,
waarom het hier gaat, zoo schrijft de
„Frf. *Ztg." Want do „Florentijner" is op
drie 11a de grootste diamant ter wereld.
Zijn naam draagt liij sinds den tijd, dat
hij in het bezit was van de rijkste familie
in Florence, de Medici. Vroeger had de
diamant behoord aan Karei den Stouten
van Bourgondië, die hem in den slag van
Granson verloor. Een zwarte soldaat vond
liem maarverkocht liem, de waarde er
niet van kennende, voor een gulden. Nu
ging hij, voor steeds hooger prijs, snel
door vele handen. In de 16de eeuw kwam
hij in het bezit der Medici. Maar de Me
dici stierven 'uit en Frans Stephanus van
Lotharingen erfde den „Florentijner."
Door de'zen, den gemaal van Maria The-
resia, kwam hij onder de Eabsburgsche
krc-onjuweelen. To enkeizer Karfel na den
verloren oorlog zijn land verliet, nam hij
de familiejuweelen mee als vrijwel laatste
rest van zijn roerend vermogen, ook den
Florentijner. De meeste kleinoodiën wer
den in Zwitserland verkocht,wat nog tot
heel wat processen aanleiding gaf, maar
de Florentijner bleek onverkoopbaar, en
is nu vrijwel het eenige wat de keizerin-
weduwe Zita nog aan vermogen bezit.
Welk lot zal den steen beschoren zijn. Zal
hij nog eenmaal den tooi vormen van een
dollar-prinses? De tijd zal 't leeren.
Laesai- mn TasEïabouw
De nood in den Tuinbouw.
Op vragen van het lid van de Tweede
Kamer, den beer Deckers, betreffende -het
nemen van maatregelen in bet belang van
de kweekers, die niet in staat zijn de
rente van het hun verleende krediet te be
talen, hebben de ministers van binnen-
landsche zaken en landbouw en van fi
nanciën geantwoord:
Het antwoord op de in de eerste drie
zinsneden gestelde vragen luidt bevesti
gend, onder opmerking, dat ten aanzien
van de in de tweede zinsnede bedoelde
tuinders bij .de vaststelling van het te ver
strekken krediet behalve met bun schul
den aan de zouterij ook rekening is ge
houden met de directe credietbelioeften
van bun bedrijven.
Het is den ondergeteekenden niet ge
bleken, dat kredietnemers genoodzaakt
zijn geworden een deel van hun inventa- 1
ris tot schade van bun bedrijf te verkoo-
pen, ten einde de verschuldigde rente
over het hun onder Staatsgarantie ver-
leende krediet te betalen. Wel is in een
enkel geval tot inkrimping van het be
drijf verplicht, wanneer zulks, mede in
het belang van den betrokkene gewenscht
bleek te zijn.
Aan kredietnemers, van wie blijkt, dat
zij inderdaad niet in staat zijn de door
ben- verschuldigde rente en aflossing ten
vervaldag© te voldoen, wordt uitstel van
betaling toegestaan.
Verzoeken om uitstel van betaling zijn
o.m. van de overgroots meerderheid van
de in Pijnacker en omgeving gevestigde
kredietnemers ingekomen en aanvankelijk
toegestaan. Sedert is evenwel gebleken,
dat verscheidene hunner wel in staat zijn
bun verplichtingen na te komen. Renten
en aflossingen van andere schulden, hy
potheken e.d., maar ook van schulden
aan familieleden, bleken door velen met
nauwgezetheid en tijdig te worden be
taald, doch tégenover den Staat aan-
vaarde verplichtingen werden veronacht-
zaamd.
In verband met de te dezen aanzien'
door den Staat op zich genomen verplich
ting (garantie van hoofdsom en rente tot
90 pet.), kan daarmede geen genoegen
genomen worden en de liquidateur voor
de zaken der Regeeringscommissie voor
Kweekerscrediet, heeft dan ook te recht,
alvorens verzoeken om verder uitstel toe
te staan, in gevallen, waarin het onver
mogen tot betalen niet of niet voldoende^
duidelijk bleek, mede in het belang van
de credietnemers, maatregelen getroffen
om de regelmatige betaling te verzekeren.
In geval van onvermogen is niet tot
toepassing van rechtsmaatregelen overge
gaan. In het in do zesde zinsnede klaar
blijkelijk bedoelde geval is dan ook het
faillissement niet aangevraagd. Toen de
belanghebbende, die aanvankelijk de uit-
noodiging tot betaling onbeantwoord liet,
bleek inderdaad niet te kunnen betalen,
is hem uitstel verleend tot 15 Juni a.s.
Het is den minister gebleken, dat de
liquidateur voornoemd op zakelijke wijze
do credieten aan kweekers en tuinders be
handelt en, met verzorging van het gelde
lijk belang van den Staat, de -belangen
va# de bona fide credietnemers niet uit
het oog verliest. Dat het doel der crediet-
verleèning door dit optreden zou worden
gemist, behoeft niet te worden gevreesd.
Dé zorg van staatswege voor het wel
zijn der tuinders en kweekersbedrijven
kan echter alleen dan doeltreffend zijn,
wanneer de direct belanghebbenden hun
verplichtingen naar hun vermogen nako
men.
In verband met bet vorenstaande be
staat er geen aanleiding vpp- liet treffen
van bijzondere maatrjge'm.
Veiling, gehouden te H i i f Qg~o in~0p 34
Mei, onder Directie van Holland's Bloem-,
bollenhuis:
E.V.T. Verm. Brillant f0.54, E.V.T.
Proserpine f 0.66, E.W. l'Innocence f-0.44
E.B. Schotel f0.41, E.R. Jacques f 0.61,
E.B. Enchantress f 0.40, E.R. Gen. de
Wett f 0.55, E.B. Mari f 0.44; E.W. Arien-
tine Arendse f 0.42, Dw. La Grandesse
f 0.43, Dw. La Tour d'Auvergne f 0.40, E.
R. L. La Victoire f 0.50, E.W. La Grandes
se f 0.42, EJ3. Grand Monarque f 0.34, E.
B. Grand Maïtre 0.55, E.B. Johan f 0.43,
E.B. Perle Brillant f 0.45, Dw. Remen-
branche f 0.16, Dw. Wm. Copland f 0.25,
Dw. Isis f 0.23, Dw. Etna f0.17, Mr. Thor
becke f 0.13, Dw. Bleu Amable f0.16, Dw.
Prof. Rauwenhoff f 0.37, Dw. Scarlet Per-,
fection f 0.38, E.V.T. Van der Meer f0.32,
E.V.T. Wauwerman f 0.29, E.V.T. Grysó-
lora f 0.15, E.R. Gertrude f0.45, E.G.
Yellow'Hammei' f 0.55, E.R. Robert Stei
ger f 0.31, E.G. King of the Yellow f 0.36,
E.R. Gen. Pelissier f 0.50, E.G. City of
Haarlem f 0.61E.B. King of the Blue
f 0.50, E.G. Gew. Buttler f0.40, E.R.
Queen of the Pinks f 0.62, E.R. Giganthea
f 0.62, Dw. Le Notre f 1, Dw. Princes Eli
sabeth f 0.90, Dw. Zulu f 0.16, Dw. Faust j
f 0.28, Dw. Wm. Pitt f 0.93, Dw. Petrus j
Hondius f 0.66, Dw. Flambeau f0.12, E.P
Laura f0.33. Alles per regel. Gewas Hva-
cinthen over 't algemeen goed. Tulpen vrij
góed.
i.
Toen wij in 1912 een beschrijving ga
ven van het Hervormd Kerkgebouw te
iWoubrugge, was het onze begeerte dit
ook te doen van het Hervormd Kerkge
bouw te Hoogmade. Niet omdat dit Kerk
gebouw, wat architectuur betreft kan
wedijveren met dat van Woubrugge,
maar omdat het om zijn historische
waarde, toch recht op een beschrijving
heeft, daar zelfs Koninklijke steun werd
erlangd. x)
Dank zij hetgeen in de archieven en bi
bliotheken wordt bewaard vooral in
dat der Heerlijkheid Hoogmade, is" alles
te vinden wat noodig is was bet mo?
gelijk een beschrijving saam te stellen.
In het jaar 1904 werd door ons een
schets gegeven van het voormalig kerk
gebouw, dat nadat de kapel in 1370 was
gesticht, in 1438 tot een parochiekerk
was verheven door Paus Eugenius. 2)
Uit het bestek bleek ons, dat die schets
juist was, n.m. dat het tegenwoordig ge
bouw op de oude fundeering was opge
trokken. 3) Alleen het priesterkoor bleef
bij den bouw van 1730 achterwege. 9)
Het opschrift van genoemd bestek
luidt: „Op de naarvolgende conditiën soo
zijn de berx mrs. Cornelis van Campen
en Nioolaas Tiarck in qualite als Execu
teurs van 't Testament van wijlen de heer
Cornelis Sprongh in zijn leven, vrij-
Orondt-Heor van Hoogmade van meij-
ninge te besteden het afbreek en en weder
mieuw opmaacken van de Gerefor-
1:. eerde Kerck te Hoogmade."
Uit het verzoek van de Heeren Mrs.
Van Campen' en Tiarck aan de Staten van
Holland omtrent dit kerkgebouw weten
wij wat er toe geleid heeft een nieuw ge
bouw te doen verrijzen, zie hierover Bij
lage A.
Uit de eerste predikatie welke in het
vernieuwde gebouw door Professor Fran-
ciscus Fabricius is gehouden en die in
druk verscheen 5), vernamen wij het vol
gende:
Blz. 4. „Hier in deeze vrij-grond- heer-
lykheijd van Hoogmade was de eerste
Tempel e), indien niet geheel verwoest,
egter zeer oud en bouwvallig geworden.
Om dien nu in haar standplaats weder te
herstellen, het volk én gemeijnte hier toe
behoorende uyt haer zeiven niet in staet
en onmagtig zijnde, zie hier mildaedige
Heeren 8) van God gezegent en als
vorsten in de lande, die, schoon ook tot
de uyterlijke gemeynschap dezer Kerke
niet behoorende, dog Christenen, uyt
hunne Kerkelijke goederen dit tweede
huys met een zoo volprezene volvaerdig-
heyd en cieraad 't hunner Kosten hebben
doen opbouwen."
Den 7en Mei 1729 kwam het antwoord
op het verzoek van de heeren Van Cam
pen en Tiarck aan de Staten van Holland
om het Kerkgebouw te vernieuwen.
Een afschrift van dit verzoek hebben
wij in de archieven niet gevonden, uit de
declaratie van den procureur Philips Big-
gelaer blijkt, dat deze het verzoek heeft
opgesteld „de request ten bovengem(elde)
eynde opgesteld" bij rekeende daarvoor 1
gulden en 8 stuivers, en vermoedelijk zal
het afschrift onder zijn protocollen zijn
gebleven. 1
Gezien den tragen gang van zaken in
dien tijd en de omslachtige wijze van be
handeling der zaken, welke ook blijkt uit
de declaratie van dezen procureur, kan de,
tijd van aanvraag tot vernieuwiug der
Kerk gerust gesteld worden op het begin
van het jaar 1729.
Nu wij de reden van het vernieuwen
van dit Kerkgebouw hebben vernomen en
door wien bet geschiedde, kunnen wij ons
meer bepalen tot den bouw, waarvan de
bestekken ons een juist overzicht geven.
Volgen wij dan:
„De algemeene conditiën wegens de be-
stedinge van de Kerck te Hoogmade".
„Voor eerst moet de aannemer de
OuweKerck soo als die tegenwoordig
staet geheel afbreecken en dan op het
oude fondament dat soo veel afgebroo-
cken moet werden geoordeelt, sal werd
goed te zijn, van de eene op den anderen
oude pilaer te maken, om het fondament
Vi steen breeder te krijgen, een aerd-
booge van 1 steen hooge en Y* steen dik".
Omtrent dat afbreken lezen wij dat de
timmerman vóór (het afbreken uit de
Kerk „de Preeckstoel ende sitte bancken
daer van daen brenge sonder schade aen
te doen."
Da-aruit -blijkt dat bet Kerkmeubilair
nog afkomstig zijn uit de aloude parochie
kerk.
Volgen wij nu, om een overzicht te ne
men van den bouw, de bestekken, zijnde
6 in getal n.m. van den timmerman, den
metselaar, den loodgieter, den steen-hou-.
wer, den smid en den glazenmaker.
Opmerkelijk dat wij van het schilder
werk niets vermeld vinden; of dit van
wege het Kerkbestuur is geschied, is ons
niet bekend. &,-r\ u
De namen der aannemers zijn ons be
waard gebleven, respectievelijk: Gerrit
van der Hart, Dammis van daveren, A.
Barnar, Andries Hancourt, Harme
Sckuyrman en Pieter de Vogel.
Eerstgenoemde werd als timmerman
opgedragen den metselaar te helpen bij
het sloopen; die moest beginnen 14 dagen
na de aanneming, zijnde 7 Juni 1729.
Het timmerwerk werd aangenomen
voor de som van 948 gulden. Alles moest
„van goet greenen hout weese, dog alleen
de kas daer het uyrwerek zal staen kan
van vuure sonder uyleveer gemaeckt wer
den". 1
Heden den 7 Devember 1834, mogten
wij ons verblijden, de te doene reparaten
aan ons Kerkgebouw en Predikantswo
ning geheel voltooid te zien. Onzer Ge
meente, ook bij de meeste welwillendheid
bet vermogen ontbrekende, ter bestrijding
der onkosten, zoo werden ons door goed
gunstig besluit van zijne Majesteit den
Koning de aanzienlijke som van f 1500
geschonken" enz. (Boekzaal).
2) Zie den brief van Paus Eugenius in
„Wandeling door Woubrugge en Hoog
made". Bijlage P.
3) Er staat: „op deese oude fondamen-
te nadat sij regt ende waterpas gemaeckt
sijn op te metselen" enz.
4). In het jaar 1904- is op die plek, op
verzoek' van Dr. H. P. de Pree, door H.H.
Kerkvoogden een oqnsistorie gebouwd.
B) „Leerrede Ter gelegentheijd van de
vernieuwde Kerck. En bevestiging van
een nieuw leerraarIn de Gemeijn
te der vrije-grond Heerlijckheijd van
Hoogmade. Uytgesproken door Francis-
cus Fabricius."
e)Die eerste „Tempel" bad daar reed-s
291 jaren gestaan en was in 1577 tot de
Gereformeerde Godsdienstoefeningen in
gericht.
De Roomsch Katholieken vergaderden
in een boerenwoning aan de Frederiks-
kade, die tevens tot pastorie was inge
richt en waar naast men in 1742 met toe
stemming van de Staten van Holland een
Kerkgebouw stichtte.
7) In dit oud bouwvallig gebouw had
Ds. Johannes van Gouwenhoven 31 jaren
.-gepredikt, van 14 December 1698 tot
1729.
Volgens Prof F. Fabricius had bij gaar
ne 11a zooveel jaren, het oude gebouw be
treden te hebben en bet evangelie daarin
te hebben verkondigd, ook het nieuwe
willen aanschouwen en voor de gemeente
des Heeren weder optreden; er staat dat
bij met „groote begeerte had verlangt dit
Kerkgevaerte voltrokken te zien".
Dit verlangen werd niet bevredigd. Wel
heeft hij het oude gebouw zien afbreken;
den 21sten Juni 1729 werd daarmee een
aanvang gemaakt en den lsten Septem
ber; d.a.v. stierf hij. De godsdienstoefenin-
gen werden tijdens den bouw, in de v
school gehouden, bet buis thóns staande
ten oosten van het Kerkgebouw.
8) De heeren Mrs. Cornelis van Campen
en Nicolaas Tiarck.
j
(Wordt vervolgd.)
