Dagblad voor Leiden en Omstreken. H. DE WILDE, ABOMMEmiËNTSPftlJS In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal -»f2.50 Per week f0.19 Franco per post per kwartaal f2.90 3de JAARGANG. - WOENSDAG 28 MAART 1923 No. 906 BureauHooigracht 35 - Leiden - Tei. int. 1278 - Postrekening 58936 ADVERTENTIE-PlüJS Gewone advertentiën per regel 22Y» cent, Ingezonden. Mededeelingen, dubbel tarief, £®ij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta- ling van ten hoogste 30 woorden, worden 'da-gclüks eenlaatsfr ad Ml Op Vrijdag 30 Maart (Goede Vrijdag) zal de „Nieuwe Leidsche Courant" niet verschijnen. V Principieele partijgroepeering. Door den heer Idenburg is in de Eerste Kamer nog eens de princioieele partij groepeering zooals wij die in ons land kennen, ter sprake gebracht. Hij wees er op, dat deze partijgroepee ring niet absurd is, doch rationeel, niet altijd en overal, maar wel hier in Neder land en in dezen tijd, nu de grondslag van het maatschappelijk en staatkundig leven blootstaat aan ontwortelende krach ten. „Het gaat, aldus de heer Idenburg, om de vraag, of ons Staatkundig en maat schappelijk leven met medewerking van de Overheidsmacht voortgaand zal wor den ontkerstend, of de band, die ons pu blieke leven aan God als zijn oorsprong bindt, zal worden doorgesneden, 'of naar Kuyper's woord: de Christelijke grond slagen zullen worden gehandhaafd. Op die vTaag antwoorden de partijen der rechterzijde bevestigend. Daarin ligt de band tusschen do par tijen der rechterzijde en tusschen de rechterzijde en dit Kabinet. De heer van Embden heeft er nog aan herinnerd, dat soms de eenstemmigheid zoek schijnt, ook op punten, waar die naar billijkheid kon worden verwacht. Het moge waar zijn, dat een allerdiepste wortel is "aan te wijzen, waaruit de par tijen der rechterzijde gemeenschappelijk leven, het is niet minder waar, dat reeds zeer kort boven dien wortel de splitsing begint, die oorzaak is van verschil van inzichten tusschen de rechtsche partijen op Staatkundig gebied, waaruit volgt, rlat een goed samengaan, indien dit noo- dig wordt geacht, alleen kan geschieden met wederzijdsche opofferingen. Maar al zeg ik dit zoo duidelijk en zoo scherp, ik weet daarnaast, dat hetgeen ons a^s partijen der rechterzijde vereenigt sterker is don wat ons scheidt, en dat waar de nood ons opgelegd is, om wecr- stand te bieden arm wat ik noemde de ontwortelende krachten, die op ons Staatsleven werken, aan de krachten, die de Christelijke wereldbeschouwing de heerschappij in het publieke leven be twisten, wij schouder aan schouder zullefi. staan en samen dien gemeenschappelij- ken tegenstander het hoofd zullen bieden. Want bij alle partijen der rechterzijde gaat ten slotte het geestelijke boven het stoffelijke, het beginsel boven het belang. Daarom ben ik overtuigd, dat evenals in de vorige parlementaire periode ook in deze parlementaire periode vruchtbare samenwerking mogelijk zal kunnen zijn van de partijen der rechterzijde met het Kabinet, dat op die partijen steunt." V De macht van Rome. Tegen de samenwerking van de recht sche partijen op politiek gebied wordt soms bezwaar gemaakt omdat liet gevolg daarvan naar met meent is, dat de macht van Rome toeneemt. Daarom kan het geen kwaad nog even te wijzen op wat de vorige week door den heer de Vos van Steenwijk in de Eerste Kamer werd opgemerkt. Na te hebben gewezen op de verdruk king van de anti-revoiutionaire richting door het liberalisme, ging hij aldus voort: Het was in de dagen toen de groote Nederlander, die Dr. Schaepman heet te, eens tegen mij zeide: „Als zij dat waren de liberalen aan het be wind zijn, is het voor ons nog zoo erg niet: zij zoeken altijd zoete broodjes met ons te bakken, maar jullie haten en vervolgen zij." Deze herinnering is even juist als leer zaam. De liberalen hebben liet men de R. Ka tholieken steeds goed kunnen vinden. En het is dan ook dwaasheid te mee- nen, dat door een verbreking van de sa menwerking, de invloed van Rome zou verminderen. Als het door onze beginselen geëischt wordt, dan mogen wij geen oogenblik aarzelen ons terug te trekken en alleen te gaan staan. De samenwerking is middel, geen doel en mag het ook nooit worden. Maar zij die nu in hunne onnoozelheid het land doortrekken om tegen die samen werking te waarschuwen, teneinde R o- me te treffen, zullen verstandig doen nog maar eens te denken aan wat Dr. Schaep man verklaarde. V De nood der armen misbruikt. De vorige week kwam in den Amster damse hen Raad een voorstel aan de orde om aan de werkloozen in de week voor Paschen een extra-week uitkeering te ge ven. Hèt werd ingediend door den commu nist Wijnkoop en behalve door een zijner partijgangers ook door de Soc. Democra tize leden bestreden. En na die bestrijding werd het voor stel met 23 tegen 3 stemmen verworpen. Men begreep terecht dat het voorstel alleen op het maken van propaganda be rekend was. Dat de bedoeling niet was de werkloozen te helpen, maar kiezers te lokken. Aan dit onwaardig gedoe, dit spelen met den nood der armen, wenschten de Socialistische leden niet mee te doen. En. dit eert hen. Maar dit kon de Leidsche Soc. Demo craten toch niet verhinderen het voor beeld van Wijnkoop te volgen. Hun eerste en voornaamste gedachte is „groot" te werden, kiezers te winnen. En in de middelen om clit doel te berei ken is men niet kieskeurig. De eenc keer stelt men aan B. en W. eischen waaTvan men zelf getuigt dat dit college ze niet kan inwilligen. Een ander maal komt men met belas tingvoorstellen, die men intrekt uit vrees dat ze zullen worden aangenomen. En nu weer trachtte men do werkloozen te paaien met een voorstel, waarvan men niet alleen de onbillijkheid moet erken nen, maar waarvan men tevens "weet, dat al werd het door den Raad aangenomen, toch niet zou kunnen worden uitgevoerd. Misschien zal men straks ook kunnen zeggen dat men door deze onwaardige middelen dan toch maar groot is ge worden. Maar als men dan eens een eerlijk oogenblik heeft, zal men tevens moeten erkennen, dat een overwinning ook te duur kan worden gekocht. Dat éen feitelijke overwinning een m o- r e e 1 e nederlaag kan beteekenen. En dat men politiek al zeer diep ge zonken moet zijn om den nood der armen te misbruiken voor politieke doeleinden. Maandag de Heer 2 April spreekt Lid van Ged. Staten van Zuid-Holland, in de Stads-Gehoorzaal te Leiden. STADSNIEUWS Aanbesteding. Aanbesteed is de verbouwing schoolge bouw Hooigracht No. 99 tot Catechisatie lokalen en Kerkcraadskamer. A. van Hoven f 8376.- J. de Lange en P. v. Rooyen 8021.—= A. G. v. Osnabrügge, Leiderdorp 6179.- H. van Dalen en Zn. 6167.-^ Metsel-, timmer- en stuca- doorswerk: rJ. van Iterson Jz., Rijnsburg 5000.— Metsel- en Timmerwerk: Alberts en De Jong 4645.=^ A. J. De Later 4450.- J. van Iterson Jr., Rijnsburg 4400.--= Metselwerk: A. G. v. Osnabrugg, Leiderdorp 1050.: Timmerwerk: A. van Hoven 3592 H. van Dalen en Zn. - - 2285.—= Stucadoorswerk: J. Bekooy 665. Lood-, zink- .en mastiekwerk, Sanitaire- artikelen en wa-t terleiding: C. v. d. Puil en G. F. Enseling 1235.^ Firma D. H. v. d. Zeeuw 1197.50 Sanitaire-artikelen en water leiding Firma W. Ruyzendaal en X Le Blansch 275.- Glas- en Schilderwerk: W. G. J. Le zwijn en G. Veer man f, 1157.; H. Schutte Jr. 1094.-= P. A. de Jong 965.- Glas-, Schildek en- behang- werk: E. Schoneveld, Katwijk a. Zee 850. Smidswerk: Ph. Mooten 175. Waar niet vermeld is de woonplaats Leiden. Het vreemdelingenbezoek. Gisteren brachten do onderwijzers en onderwijzeressen uit Zuid-Afrika, Canada en Australië, na de bezichtiging van het Bijnlandshuis een bezoek aan het Stadhuis Aldaar werden zij in de kamer van B. en W. ontvangen en op hartelijke wijze ver welkomd door den Burgemeester. In zijn toespraak deed de burgemeester uitkomen hoe Nederland nog met banden van vriendschap is verbonden aan de lan den waaruit de dames en heeren waren gebracht aan de Hooglandsche Kerk, den Burcht en de Lakenhal, waarna het gezel- in „In den Vergiflden Turk" een gastmaal werd aangeboden. In den avond vertrok het gezelschap naar Den Haag. De heer J. Noorlandt als No. 8 geplaatst op de candidatenlijst van de A. R. Kiesvereeniging heeft Yoor eene can- didatuur bedankt. Hierdoor is het noodig dat de overige candidaten, de heeren Kuperus, Goslin- Lambooy en Grotenhuis opschuiven, terwijl als no. 12 aan de lijst is toege voegd de heer P. J. Gijsman. Het is zaak voor elke winkelier met ;'n tijd mee te gaan. Wie dit niet doet raakt in de knel. Het Amsterdamscli C o u p o n= Magazijn 'is ziek niervan blijkbaar volkomen bewust. In de drie jaar dat deze firma hier ter stede gevestigd werd werd de zaak even zooveel malen uitge breid en gemoderniseerd. Was vroeger van dit magazijn de roep: „Je kunt er alles geschikt krijgen...., maar- het is er.zoo donker", lhans is dit bezwaar vooral door de laatste verbou wing, die onder leiding van de fa. Ver beek werd voltrokken, volkomen opge heven. Bovendien is de ruimte dermate ver groot, dat een ieder een rustig hoekje kan uitzoeken, om zijn keus te doen uit de geweldige colectie wollen- en zijden- Da mes- en Heeren-stoffon. Wij twijfelen niet, of de goede naam die de fa. J. v. d. Wijk hier ter ste&e heeft, zal versterkt worden. Wij herinneren nog eens aan de vergadering der Gkr. Politiemannen, die hedenavond te 7 Yi uur in ..Prediker" wordt gehouden, waarin Ds. H. Thomas zal spreken over „De Zondagswet." Dat alle Chr. Politiemannen present zijn daar twijfelen we niet aan. Doch ook de burgers mogen hun be langstelling wel eens tooiien, voor deze mannenbroeders, die den harden strijd tegen de verlammend© neutraliteit hebben te Door een der heeren van hefc gezelschap, een Nieuw-Zeelander, wers voor de har telijke ontvangst bedankt. Na een bezoek aan het Pesyns-Hofje, de woonplaats weleer van John Robinson, don stichter en hoofdman der Pilgrim-Fathers, werd eenigen tijd vertoefd in het Univer- siteitsgèbouw, waar prof. dr. van Nes, in de Senaatskamer een keurige toespraak tot hen richtte, waarna door de echtgenoote van den Burgemeester, Mlvr. de Gijselaar ..Viruly en andere dames den gasten een thé werd aangeboden.- Na afloop hiervan worden nog bezoeke:i Een opwekking onzerzijds! Met het oog op den Goeden Vrij dag, werd heden de wekeliiksch© vee markt gehouden. De aanvoer was ruim, handel matig. Ondanks het nauwkeurige politie toezicht komen op de veemarkt nog vreemde toestanden - voor. Of eigenlijk op de veemarkt niet, maar bij liet vervoer en meer speciaal bij het auto-vervoer. Do motorische kracht is nu ook in dienst van het veevervoer ge steld maar hoe! We zagen dezer dagen een vrachtauto (noem het vee-auto) waarin, naar zeg gen van den bestuurder, 83 zegge drie en tachtig lammeren werden geladen Na 's morgens in de vroegte uit de ver- ischilende dorpen te zijn „aangevoerd" en enkele uren onder politioneel toe zicht op de Leidsche veemarkt te heb ben verkeerd, werden de enkele weken oude dieren onder het gehos van de auto over Hollandsch' vlakk©(?) wegen naar Purmerend vervoerd. Met hun drie-en-tachtigen. Of ze levend aankwamen? Door Mej. F. wonende Klikslraat is aan het bureau van politie alhier kennis gegeven, dat door een onbevoegde haar muntgasmeter zou zijn gelicht, waarbij daaruit 70 cent is weggenomen. Door den wagenverhuurder P. Z. is aangifte gedaan, dat hij sinds ongeveer anderhalve week een hem toebehoorenden handwagen vermist. De wagen is groen geschilderd en heeft aan den binnenkant twee houten klampen. Het is vandaag 25 jaar geleden dat de heeren D. J. Thiel, kleermaker, en D. J. Schaap, schoenmaker, in dienst traden van de gestichten Endegeest e.a. De jubilarissen mochten talrijke blijken van waardeering en sympathie ontvan gen. Ongeveer elf uur werden zij en hun fa= milieleden, per auto afgehaald, ontvan gen in de versierde centrale werkplaats, waar zij in aller bijzijn werden toege sproken door Dr. J. v. d. Kolk, genees heer Directeur, en daarna door de hee ren v. Hiele, hoofd van den oeconorrƒ- schen en administratieven dienst, en een collega, den heer Passchier. (Wet houder Pera was door drukke werk zaamheden verhinderd). Deze hartelijke toespraken gingen ver= gezeld van stoffelijke bewijzen van waar= deering. Aan ieder een enveloppe met in houd overhandigd namens het gemeente bestuur en van directie en personeel werd den heer D. J. Tiel een pendule aangebo den en den heer D. J. Schaap 4 stoelen en 2 fauteuilles. De heer v. Thiel dankt© namens beide jubilarissen. BINNENLAND Hofbericht. De Koningin vergezelde gisterochtend den Prins naar de godsdienstoefening onder gehoor van ds. Herbst in de Duitsch-Evangelische kerk aan het Bleyenburgh, waar alleen de Prins deel nam aan het heilig avondmaal, dat vol gens de voorschriften van den Luther- schen godsdienst plaats had, terwijl de Koningin voornemens is Goeden Vrijdag des avonds, onder gehoor van ds. Schok king, de godsdienstoefening in de Nieu we Kerk aan het Spui bij te wonen en alsdan aan het heilig avondmaal deel te nemen. Do gemalin van den ex-Keizer. Gisteravond is de gemalin van den ex- keizer met haar kinderen per D-trein van Amersfoort naar Duitschland vertrokken. De Zomertijd. De bond Westland, waarbij aangesloten zijn bijna alle groen ten veilingen in het Westland, zal de Eerste Kamer verzoeken het wetsontwerp Braat tot afschaffing van den zomertijd aan te nemen. Dr. J. G. Scheurer. Naar gemeld wordt heeft Dr. J. G. Scheurer, het lid der Tweede Kamer in de Geref. Ziekenverpleging te Amsterdam een vrij ernstige operatie ondergaan. De patiënt is zwak en erg vermoeid, maar maakt het naar omstandigheden nu goed. De Leerplichtwet. „De Standaard" bespreekt de working der leerplichtwet en betoogt daarbij, dat Ier heel wat onnoodige schrijverij enz. verricht wordt. Immers de cijfers wijzen uit, dat er in ons land geen volstrekt schoolverzuim bestaat, terwijl het relatie ve op andere manier heter te bestrijden is. De ouders moet men leeren inzien, hoe noodlottig ongeregeld - schoolbezoek hun ner kinderen bij ons klassikaal onder wijs moet werken. Oudercommissie of schoolbestuur moe-* ten door huisbezoek, door het uitloven van prijzen of het organiseeren van fees ten en bespreking op de ouderavonden bewegen tot getrouw schoolbezoek. De statistiek móet heel nauwkeurig bij gehouden worden en in plaatselijke bla= den gepubliceerd. Het blad verwacht, dat er dan een heilzame cpncurrentie tus schen de scholen zal komen. Voor enkelen, voor wie dit niet vol doende zal zijn, zal men bijzondere maat regelen moeten treffen. Een en ander be hoeft natuurlijk een wettelijke regeling. „Worden deze punten wettelijk gere geld, dan zijn we er zeker van, dat heel veel noodelooze schrijverij wordt voor komen; dat de schuldigen veel vlugger achterhaald zullen worden en dat 't ver- fcuim veel beter bestreden zal worden dan nu 't geval is. Het zou wel de moeite loonen eens uit te rekenen hoeveel millioen kilo's papier zonder eenige noodzaak als gevolg van de (leerplichtwet zijn verknoeid en hoeveel igeld dit aan schrijf loonen, enz. gekost heeft. Alleen aan de verhoogde toelagen voor de arrondissementsschoolopzieners is in 20 jaar uitgegeven 20 X 125 X £800 f 1.600.000, zegge zestien ton! En dat zon der noodzaak en zonder succes, want heel die paperassen-omslag werd veroorzaakt door het niet-bestaande volstrekte school- Subsidiën voor drankbestrijding. qaiz eip 'ueSuiSraeeJaA aep uejojseq oq bestrijding van het alcoholisme ten doel stellen en voor 1923 in aanmerking wen- schen te komen voor subsidie, worden uitgenoodigd hun verzoek voor 1 Mei e.k. aan de Koningin te doen toekomen. Werktijd Departementen. Men deelt uit Den Haag mede, dat de Ministerraad afgezien heeft van een ver lenging van den werktijd op de Depar tementen van algemeen bestuur. Echter zijn scherpe maatregelen getrof fen, dat de gestelde uren, waarop de twerkzaamheden moeten aanvangen, niet overschreden worden. Provinciale Staten van Zuid-Holland. In de buitengewone vergadering van de Provincial© Staten van Zuid-Holland op 5 April zal, behalve de verkiezing van een lid der Eerste Kamer ter voorziening in de vacature-mr. L. W. C. van der Berg, ook aan de orde worden gesteld het voorstel van Ged. Staten tot het toeken nen van een provinciaal subsidie in de verbetering van den weg onder Overschie, van de Doenkade tot de grens met de ge meente Rotterdam. De zitting zal niet in de vergaderzaal van de Tweede Kamer, maar in die van de Eerste Kamer worden gehouden. Werktijd in de betonnijverheid. De minister van arbeid, handel en nij verheid heeft: a. aan hoofden of bestuurders van fa brieken van betonwaïen in alle gemeen ten des rijks vergund, dat in afwijking van art. 24 der Arbeidswet 1919 in het tijdvak van 1 April tot en met 30 Septem ber 1923 arbeiders van 16 jaar of ouder gedurende 9 lA uur por dag en 53 uren per week arbeid verrichten, een en ander onder voorwaarde, dat: Aan het Zoeklicht Leiuen, 28 Maa t 1923. Ik vraag een standbeeld voor Prof. van Embden, lid van de Eerste Kamer, de man die het militaire vraagstuk althans wat de financieele zijde betreft, heeft op- gelost. Hij stelde voor de militaire uitgaven .tot 30 millioen iu te krimpen. En op de vraag waarom juist 30 mil= lioen kwam prompt het antwoord: omdat Denemarken met zijn veel kortere land grens en zonder koloniën ook niet meer uitgeeft. Een kostelijk denkbeeld is dat. En onbegrijpelijk, dat men niet eerder deze oplossing heeft gevonden. Want we zijn nu uit den brand. De ministers gaan eenvoudig op zoek naar landen met lagere begrootingen. Zoo zou b.v. Minister de Visser een be-< zoek kunnen brengen aan een of ander itje in Zuid-Afrika en wat daar voor onderwijs wordt uitgegeven als richtsnoer nemen. En als hij dan voor de jaarwedden van de hoogleeraren do salarissen van de on derwijzers als limiet neemt, dan is het salaris-vragstuk meteen opgelost. t Is alles zoo eenvoudig als het ei van Columbus. En dan spot men soms nog met de ver-< strooiittieid van de professoren. OBSERVATOR. de arbeidstijd van deze arbeiders in zijn geheel gelegenvis tusschen 6X> uur des voormiddags en 6J^ uur des namid- lss' 2. arbeiders, ten aanzien van wie van deze vergunning wordt gebruik gemaakt, in het tijdvak van 1 October 1923 tot en met 31 Maart 1924 niet langer arbeid verrichten dan 8 uren per dag en 45 uren per week; 3. indien van de vergunning wordt ge bruik gemaakt, gedurende het geheele tijdvak van 1 April 1923 tot 1 Anril 1924 de voor dat tijdvak geldige arbeidslijst opgehangen blijft; b. hoofden of bestuurders van de onder a bedoelde ondernemingen er aan herin-* nerd, dat het hierboven bepaalde geen bevoegdheid geeft, om, behoudens bijzon-t dere vergunning, af te wiiken van het be-: paalde bij art. 31 der Arbeidswet 1919 (dat op dagen, waarop meer dan 5V* uur arbeid wordt verricht, na ten hoogste 4J4 uur arbeid een onafgebroken rusttijd van ten minste J4 uur wordt genoten). Arbeidstijd in banketbakkerijen. De Minister van Arbeid heeft goedge-* vonden: A. aan hoofden of bestuurders van ban ketbakkerijen in alle gemeenten des rijks te vergunnen, dat in afwijking van de ar tikelen 23 en 24 der Arbeidswet 1919 op de hieronder vermelde data door mannen en door jeugdige personen van 16 en 17 jaar en vrouwen resp. het hieronder ge noemde aantal uren arbeid wordt ver richt: 26 Mrt. 8* u. resp. 8 u. 27 Mrt. 84 u. resp. 8 u. 28 Mrt. 84 u. resp. 8 u. 29 Mrt. 10 u. resp. 10 u. 1 \30 Mrt. 10 u. resp. u. 31 Mrt. 11 u. resp. 10 u. :14 Mei 84 u. resp. 8 u. .15 Mei 84 u. resp. 8 u. 16 Mei 84 u. resp. 8 u. 17 Mei 10 u. resp. 10 u. 18 Mei 10 u. resp. 10 u. 19 Mei 11 u. resp. 10 u. een en ander onder voorwaarde, dat 1. de arbeidstijd op genoeMfle dagen in zijn geheel gelegen is tusschen 7 uur des voormiddags en 8 uur des namiddags: 2. zoolang van de vergunning gebruik wordt gemaakt uit een naast de arbeids lijst opgehangen geschrift op duidelijke wijze van de regeling van arbeids- en rusttijden blijkt. B. hoofden of bestuurders van de on der A. bedoelde ondernemingen er aan te herinneren, dat het hierboven bepaalde geen bevoegdheid geeft om, behoudens bij zondere vergunning, af te wijken van het bepaalde bij artikel 31 der Arbeidswet 1919 (dat op dagen, waarop meer dan 54 uur arbeid wordt verricht, na ten hoogste 44 uur arbeid een onafgebroken rusttijd van ten minste 4 uur wordt genot^rG BUITENLAND DE RUST IN HET ROERGEBIED. Een uitweg geopend. De conditio sine qua non. De Kolenoorlog. Duitschland heeft een stap nader ge daan op den weg naar vrede. De minister van Buitenlandsche zakerq Von Rosenberg heeft gereageerd op een voorstel van den Amerikaanschen staats secretaris, Hughes. De Amerikaansche staatsman had ge zegd, dat een conferentie moest worden, bijeengeroepen van mannen*, die in bij zondere mate in aanzien stonden in fi nancieele en ook in andere kringen van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1