NIEUWE LEIDSCHE COURANT «nSPSSSre?» I Dagblad voor Leiden en Omstreken. In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal ......f2.90 3üe JAARGANG. - MAANDAG 26 MAART 1923 - No. 904 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 ADVEiriT&NTIE-PiiUS Gewone advertentiën per regel 2214 cent. Ingezonden Mcdedeelingen, dubbel tariefc Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta* ling van ten hoogste 30 woorden. »^rden pro f «.i rr> rr"-t Décentraiisatie. Wij zijn voorstanders van décentraii satie en niet van centralisatie, d.w.z, dat wij niet van boven af beginnen "rn het land in stukken te verdeelen en ook van boven af bevelen to geven, maar dat wij verwachten, dat van onder op de behoef te gevoeld wordt aan eenheid, zoodat men werkelijk tot eenheid komt en boven aan niet zoo zeer staat een bestuur, maar een of ander samenstel van perso nen, die uitvoering kunnen geven aan de genomen besluiten. Onze Gereformeerde Kerken geven vrijwel een beeld van het geen we bedoelen. Iedere plaatselijke kerk is zelfstandig; er zijn echter zaken, die men niet af kan, of waarin men ad vies behoeft, of ook die meerdere kerken raken. Daarom vereenigt men zich ieder kwartaal in een classis en eens per jaar wordt het een particuliere of provinciale synode, ja, zelfs vergaderen alle Geref. Kerken van Nederland eens per drie jaar in een generale synode. Dit is een voorbeeld van decentralisatie: de kracht ligt in iedere plaatselijke kerk, maar men komt toch hooger op tot eenheid. Ook het Gereformeerd Schoolverband heeft ditzelfde beginsel toegepast: de plaatselijke school is het uitgangspunt; bestuur en personeel van die school zijn souvereinvin eigen kring. Daar zijn ech ter zaken, die op meer dan één school betrekking hebben; het kan ook zijn, dat men eens wil weten, hoe anderen over een bepaald punt denken, of ook hoe men dit of dat elders inricht. Welnu, daar voor zijn de districts-samenkomsten. De meer dan 300 aangesloten scholen vor men 28 districten en deze vertoonen een heel verschillend beeld. In sommige is een opgewekt leven; men vergadert gere geld tweemaal per jaar; bij vele wordt de huishoudelijke samenkomst gevolgd door een openbare, waarin men een spre ker laat optreden om ook de ouders en de belangstellenden in te l\chten omtrent zaken van algemeen belang. Uit andere districten hoort men zelden iets; daar •schijnt met zelfgenoegzaam te zijn en niet veel behoefte te gevoelen aan steun van anderen. Toch is dit vaak niet meer dan schijn. Vele besturen gevoelen wel behoefte aan samenleven, maar ze wach ten op elkaar; ze meenen niet bekwaam genoeg te zijn tot het nemen van initia tief; ze worden liever geleid dan dat ze zelf leiden. Met de onderwijzers gaat het soms evenzoo, of ook ze hebben het zoo druk met allerlei, dat ze aan het samen leven der scholen niet toekomen, "t Is daarom van zoo heel groot belang goed uit te zien bij de keuze van een voorzit ter en secretaris voor het districtsbe- stuur. Zijn dit menschen, die meeleven; menschen, die op tijd de scholen samen roepen, dan gaat alles naar wensch; dan bemerkt men wel, dat er werk genoeg is; -lat men op de districtsvergaderingen el kaar niet behoeft aan te kijken. In enkele provinciën heeft men het ge bracht tot oen gewestelijk© organisatie, die eens per jaar samenkomt en de za ken behandelt, die van meer algemeenen aard zijn. De provincie Groningen heeft zelfs een eigen commissie van arbitrage, gekozen door de besturen en de onderwij zers. Gelukkig heeft deze commissie nog niet veel te doen gehad, daar het altijd mooier is, wanneer men in kleinen kring de ge schillen kan oplossen. Toch is het wel gebeurd, dat juist door tusschenkomst \an deZe commissie groote oneenigheid is voorkomen. Om slechts één voorbeeld te noemen: een Schoolbestuur had een besluit genomen over een onderwijszaak, terwijl het hoofd der school meende, dat dit niet in het belang der school was en dat het eigenlijk behoorde tot zijn roe ping daarin te beslissen. Wanneer de twee partijen beide hadden vastgehou den, zou dit op moeilijkheden zijn ge- loopcn, maar gelukkig kwamen ze dade lijk overeen het geschil aan de commis sie van arbitrage te onderwerpen. Deze kon de zaak tot een goed einde brengen en zoo werd Verdeeldheid voorkomen. Ook Friesland heeft een sterke provin ciale organisatie, terwijl in Drente wel samenwerking is tusschen de districten, maar een volledige gewestelijke organi satie er nog niet is. Het schijnt wel, dat men in het noorden beter dan in het midden en in het Zuiden van ons land gevoelt, dat eendracht tot macht voert. Eens per jaar heeft de algemeene ver gadering van het Verband plaats; meest al in Utrecht, omdat dit nu eenmaal het centrum van ons land is. Daar komen de zaken van algemeen belang aan de orde; daar wordt gedebatteerd over het referaat en daar krijgt de Commissie van Uitvoering de opdrachten, die de geza menlijke scholen noodig achten. Zooals men ziet is er geen algemeen bestuur, doch slechts een commissie, die uitvoert wat het Verband besluit. En om te zor gen, dat daar geen permanente com* missie uit groeit, moet er ieder jaar één lid aftreden, dat niet dadelijk herkies baar is. Alleen voor den secretaris is een uitzondering gemaakt, daar deze niet zoo gemakkelijk vervangen kan worden. Die commissie van uitvoering Bestaat op dit oogenblik uit do Heereu Prof. Dr. A. Noordtzij, Prof. dr. T. Hoekstra, Ds. J. H. Binnema, Dr. K. Dijk, J. van Dijk, Mr. G. van Baren, G. H. de Jong, J. v. d. Waals en J. C. Wirtz Gz. Dit jaar moet de voorzitter, Prof. Noordtzij eSr treden en door een ander vervangen wor den. Deze commissie vergadert enkele malen per jaar om de opdrachten der alge meen© vergadering uit te voeren; ze zorgt voor het geregeld verschijnen van het orgaan en roept de algemeene vergade ring samen, waar de besturen en de per- soneelen der scholen een gelijk aantal stemmen uitbrengen. J. C. WIRTZ Cz. STADSNIEUWS Kiezerslijst. "Wij brengen nogmaals in her innering, dat de voorloopige kiezerslijst, voor een ieder ter inzage ligt. Statenverkiezingen. De „Organisatie" van de A.R. Kiesver- eeniging alhier zal a.s. Woensdagavond opnieuw vergaderen ter voorbereiding van de verkiezingswerkzaamheden. Wij wekken allen die voor dezen arbeid in aanmerking komen op, dan tegen woordig te zijn en tot het welslagen van de verkiezingsactie mee te werken. Het is kort dag. Woensdag 11 April heeft reeds de stem ming plaats. Schakelen we de Zondagen uit. dan blijven na Woensdag nog slechts tien „werkdagen" over. Werkloozen. De heer J. J. van Stralen, heeft bij den Raad een voorstel ingediend, om ter ge legenheid van de Paaschdagen, of indien dat niet meer mogelijk is, op een iets la ter tijdstip, aan allo werkloozen, die van gemeentewege werkloozenondersteuning ontvangen, een extra uitkeering te ver strekken en wel, aan hen, die 3 maanden of langer werkloos zijn, een bedrag gelijk aan hun wekelijksche uitkeering; aan hen, die 2 maanden of langer, doch korter dan 3 maanden werkloos zijn, een bedrag gelijk aan hunner wekelijksche uitkeering; aan hen, die 1 maand of langer, doch korter dan 2 maanden werkloos zijn, een bedrag gelijk aan V» hunner wekelijksche uitkeering. Een soortgelijk voorstel kwam de vo rige week in den Amsterdamschen Raad aan de orde. Daar werd het verdedigd door den heer Wijnkoop, communist, maar zelfs door diens partijgenoot Collij als een soort vlagvertoon on verkiezing s- parade gekarakteriseerd. Het voorstel werd dan ook verworpen met 27 tegen 3 stemmen. Alle Soc. Demo craten stemden tegen. Naar aanleiding hiervan schreef Het Volk o.m.: „Oppervlakkig beschouwd zal menig een dit voorstel nog zoo slecht niet vin den. Er wordt onder de werkloozen veel armoede geleden en de gedachte dat door een extra-uitkeering een lichtstraaltje ge bracht zou kunnen worden in de hopeloos duistere ellende, die zoo menig arbeiders gezin in dezen tijd met ondergang be dreigt, is voor ons sociaaldemokraten, die zelf steeds voor verzachting van het lot der werkloozen en hun gezinnen in de bres staan, uitteraard zeer aantrekkelijk. Voorzoover dan ook bij dit kommunis- tisch voorstel de bedoeling voorzit door werkloosheid noodlijdende gezinnen een extra steuntje te verschaffen, heeft het onze volle sympathie. Doch daarmee houdt dan ook hetgeen* wij van dat voorstel voor goeds kunnen zeggen, ten eenenmale op. Het op zichzelf aanlokkelijke denkbeeld toch is uitgewerkt op een wijze, die tot de schromelijkste onbillijkheden bij de toepassing zou voeren. Indien het name lijk ooit tot eene toepassing zou komen. Hetgeen (en dat is van dit voorstel het allermeest bedenkelijk) reeds op zichzelf zoo goed als uitgesloten is. Want de door onze kommunisten voorgestelde regeling levert reeds in zichzelf de wapenen, waar mee Gedeputeerde Staten of Regeering, stel dat het in den Raad aanvaard werd, het zouden vernietigen. Een van de hoofdkenmerken toch van 't koramunistisch voorstel is, dat, .terwijl in 't algemeen do workloczenuitkeeringen naar vaste regelen worden bepaald, dit voorstel op een willekeurig oogenblik bij raadsbesluit een extra-bijdrage zou wil len toekennen. Een willekeurig oogenblik. Want waarom juist eeu Paasch-gave cn niet b.v. een uitkeering met Kerstmis, toen toch de omstandigheden voor de gezin nen, in verband met den winter, nog heel wat moeilijker waren? Waarom niet ook een extra-toelage op den eersten Mei? Of met Pinkste ren? Wij stellen deze vragen om dui delijk te doen gevoelen hoe aan het voor stel van de kommunisten een element van willekeur ten grondslag ligt, dat niet al leen bij een gemeentelijk financieel be leid onbruikbaar is, maar bovendien er toe zou leiden, dat praktisch, ook al werd het voorstel aangenomen, van de gc- heele uitkeering niets terecht zou komen. Alleen toch reeds op dien grond zou den Gedeputeerde Staten ongetwijfeld hun goedkeuring aan een begrootiqgspost van dezen aard onthouden. En wie ook maar even de mentaliteit in hoogere re gionen kent, weet dat een beroep daarte gen den gemeenteraad niet helpen zou. Trouwens, de regeering zou waarschijn lijk niet eens afwachten en zelfstandig ingrijpen. Is niet het vorig jaar reeut», toen door Den Haag een. hoogere weke lijksche steun werd uitgekeerd dan door den minister geschorst? Al deze feiten wijzen er op, dat een zoo slecht gefun deerd voorstel als dat der kommunisten nooit tot het betoogde doel zal kunnen lei den. En wat hebben de noodlij dende gezinnen aan een groot gebaar als ten slotte de steun toch achterwege blijft?" Door P. T. B. is aan bet bureau van politie kennis gegeven, dat hij gister avond in het portaal van zijn winkel een heerenrijwiel heeft aangetroffen, waar van de herkomst onbekend is. Ieder dié inlichtingen hieromtrent kan verschaf fen, wordt verzocht zich daartoe aan het politiebureau to vervoegen. Het „bevolkingsvraagstuk" voor den Baad is in dien zin opgelost, dat in het binnenvak twee tafeltjes zijn aangebracht waar het 32ste en 33ste raadslid een plaatsje kunnen vinden. Bij wijze van proef, hadden de heeren Wilbrink en Knuttel aan die tafeltjes plaats genomen. Door het Bestuur van de Neder- landsche Broederschap van Accountants- is voor het jaar 1923 benoemd in de exa mencommissie voor het bijvak economie de heer H. D. M. Knol, Accountant, al hier. Door G. v. L. is aangifte gedaan dat gisteravond zijn rijwiel is ontvreemd uit het portiek van het St. Elisabethgesticht. Van den dader geen spoor. Zekere J. H. heeft gistermiddag een glasruit vernield van de woning van P. v. E. in de Wittelaan alhier. Tegen den dader is proces-verbaal opgemaakt. Boor J. d. V. is kennis gegeven, dat door hem sedert den nacht van 15 op 16 Maart j.l. 2 duiven worden vermist. Ver moed wordt dat de beesten gestolen zijn. Zaterdagmiddag werd alhier een al gemeene vergadering van aandeelhouders der N. V. Nettenfabriek v./h. Jaeger ge houden, waarin o.a. het dividend over het afgeloopen jaar werd vastgesteld op 10 pet. (vorig jaar 9 proc.) Directeur de heer D. Jaeger, die on langs werd aangesteld tot directeur van het agentschap Leiden van de Ned. Bank had als zoodanig bedankt, waarom in zijn plaats werd benoemd de heer G. S. A. Grevenbroeck, die thans als procura tiehouder bij de N.V. werkzaam is. Morgenochtend te 11 uur zal het Genootschap NederlandEngeland alhier ontvangen een 30-tal onderwijzers en on derwijzeressen uit Zuid-Afrika cn Austra lië, die vanwege the League of Empire in de gelegenheid zijn gesteld, een bezoek aan ons land te brengen. Na in den morgen dc bezienswaardig heden der stad te hebben bezichtigd, hoopt het gezelschap zich 's middags te vereenigen in de Senaatskamer der Uni versiteit, waar prof. v. Nes hen zal toe spreken. Het bezoek zal worden besloten met een gemeenscha.npelijken maaltijd in „In den Vergulden Turk". De drogisterij Hoogewoerd 3, die in verband met de onteigening van dit per ceel moet worden verplaatst, wordt over gebracht naar perceel Hoogewoerd 33. Was het oude pand een mooi en groot pand (245 Ma.) het nieuwe pand over treft het oude aanmerkelijk, dit heeft een oppervlakte van 715 Ms. In de Stedelijke Werk-Inrichting zijn in de week van 18 tob en met 34 Maart, opgenomen 149 volwasen personen en^ 14 kinderen. Totaal 183 personen. ËHGIHENLftND De Zomertijd. De Nederl. Ghr. Voetbalbond heeft ad- liacsie betuigd aan het adres tot behoud van den Zomertijd. De Bond van Kaasproducenten, geves tigd te Gouda, heeft aan de Eerste Kamer der Staten-Generaal als zijn op de prac- tijk gebaseerde overtuiging te kennen ge geven, dat land- en tuinbouw zich niet kunnen aanpassen aan een zomertijd, om dat het werk te nauw samenvalt met den zonnestand. De stad kan het door haar zoozeer be geerde eveneens bereiken door op kan toor en werkplaats één uur eerder te be- ginnen. De Bond kan in de actie tegen afschaffing van den zomertijd niets an ders zien dan eenerzijds een miskenning van ernstige bezwaren en anderzijds een zich zelf weinig aanpassen om tot een gewenscht resultaat te komen en dring1, mitsdien aan op aanneming van heft wetsontwerp. Wetsontwerpen ingetrokken. Ingetrokken zijn de wetsontwerpen tot Tegeling van het bcwaarschoolonderwïjs en tot regeling van lichamelijke ontwik keling van de rijpere mannelijke jeugd. Alg. Schippersbond failliet. Be Algemeene Schippersbond, die in dertijd zoo veel van zich heeft doen spre ken, die een tijdlang de schrik was van den handel in heel het land, wiens macht zelfs de regeering indertijd erkende, heeft langen tijd niets van zich doen hooren. Dat was te verklaren, meldt de „Prov. Gron. Crt." kien was bezig de za ken van den Bond te liquideeren. En nu opeens doet hij weer van zich spreken. In de zitting der Groningsche rechtbank i^.de Bond n.l. failliet verklaard, blijk baar op verzoek van een der oud-ambte naren, die een salarisvordering heeft. Men bezuinigt Een reserve-luitenant kwam met het s.s. „Johan de Wittuit Holland. Bij aankomst werd hem medegedeeld dat hij met 114 jaar activiteits-tracto- mentdadelijk kon rcpatriceren. Hetgeen schielijk aangenomen wordt en per keerende „Johan de Wilt" gaat de man terug, al's zijnde 1 ier „overbo dig". Versmeten aan belastinggeld: Uitrustingskosten. Ie klasse passage v.v. 114 jaar activiteits-tractement. Een goede reputatie van waarachtige bezuiniging. Hoevelen zullen nog in zoo'n geval ko men te verkeeren? Wie is de schuld? Hoe is de verhouding tusschen Indië en Plein dat zooiets kan voorkomen? Wij vragen slechtszegt de „Java-» Bode". De burgemeestersbenoeming te Boskoop. De beer Schaper, lid van de Tweede Ivr.mer, heeft aan den minister van bin- nenla-ndscho zaken en landbouw gevraagd: 1. Is het juist, dat vanwege eenige hon derden ingezetenen van alle gezindten te Boskoop een verzoek aan de betrokken autoriteiten is gedaan om een bekend en algemeen geacht ingezetene tot burge meester te benoemen? 2. Zoo ja, waarom is dan door den mi nister tot dat ambt voorgedragen een niet-ingezetene, die tot nu toe in de ge- meento vrijwel onbekend waal Opleiding reserve-officier. "Ter kennis wordt gebracht, dat voor dienstplichtigen, behoorende tot de voor- jaarsploeg 1923 van het wapen der infan terie, die werden aangewezen voor dfe op leiding tot reserve-officier evenals in 1922 ook dit jaar deze opleiding des- gewenscht torstoncl (aanvangende 3 April e.k.) zal kunnen ingaan aan een der scholen voor verlofsofficieren. Voor hen, die dit niet wenschen, zal do opleiding met 1 October e.k. aanvangen; dosgewenscht zal hun tot dien datum ver lof worden verleend. Premie Woningbouw. Ten vervolge op de mededecling van den Minister van Arbeid in de Staatscourant van 15 Juni 1S22 wordt er de aandacht van belanghebbenden op gevestigd, dat FEUILLETON Van hooger Orde. Naar hek Engelsch. 53) „En ik zou je gaarne getrouwd zien. Zeker, wij vrouwen moeten huwen of in 't geheel niets zijn. Maar uit liefde trou wen, zooals wij gewoonlijk dachten en als aardige dichters ons willen doen ge- looven mijn beste, nous avons changé tot cela." Ursula antwoordde niet. „Ik denk, mijn beste, dat de jonge bourgeois erg verliefd op je is? Op „les beaux yeux de votre cassette", zweert Richard, maar ik weet beter. Wat te zeggen? Alle mannen zeggen, dat ze slechts ééne liefhebben maar dat houdt geen stand, 't Slijt uit. 't Is in een jaar voorbij, zooals wij vrouwen al- Ion weten. Is 't niet zoo, mevrouw Jes- sop? Ah! zij is verdwenen." Waarschijnlijk meenden zij, dat ik ook verdwenen was zij namen ten minste geen notitie van me en gingen door met praten: „Jane zou het niet met u eens geweest zijn, nicht Caroline; zij beminde haar man zeer toen zij een meisje was. Zij waren arm en hij wa» bang om te trou wen en daarom liet hij haar gaan. Dat was verkeerd, geloof ik." „Hoe verstandig worden wij nu in deze dingenl" lachte Lady Caroline. „Maar, komaan ik stel geen belang in oude tor telduiven. Spreek over je zelf." „Ik heb verder niets meer te zeggen." „Niets moer? Parbleul weet ge, dat Richard woedend is; dat hij zweert elke cent van je vast te houden wettig of niet zoo lang als hij kan? Dit heeft hij van morgen ook al gezegd. Heeft de jonge Halifax je dat verteld?" „Mijnheer Halifax heeft 't mij verteld." „Mijnheer Halifax, hoe trotsch zegt ge dat! En zult ge dan nog met hem trou wen?" J a. „Hoe! een bourgeois een handwerks man? met niet meer geld, dan zulk soort menschen gewoonlijk bezitten, geloof ik. Gij, die alle sooTten van weelde hebt ge kend en altoos als een dame leefde. Ze ker, hoewel ik een huwelijk uit liefde in theorie prachtig vind praktisch denk ik, dat gij gek zijt volmaakt gek, mijn beste." „Denkt u?" „En hij ook! Waarlijk, wat zijn de mannen! Vooral verliefde mannen! Aller maal egoisten." „Caroline!" „Ts 't geen egoismo, een aardig seltep- l sel neer te halen en iran haar een sloof, een slavin te maken een vrouw van een arm man?" „Zij zal trotsch zijn, dat te wezen!" barstte zij los met verontwaardigde steml „Lady Caroline, u mag tegen me zeg gen, wat u verkiest; u waa altijd vriende lijk, en ik hield van u, maar gij zult niets zeggen vam mijnheer Halifax. Gij kent hem niet r hoe zoudt ge hem ken nen?" „En gij dan? Ohl ma petite, wij den ken dat allen, totdat we tot de ontdekking van 't tegendeel komen. En dus dwingt hij je te trouwen dadelijk rijk of arm op gevaar af van alles, ten koste van alles? Ik gis 't al half smeekend half overredend „Zoo heeft hij niet gedaan!" En de stem van het meisje was scherp van smart „Ik zou 't u niet hebben gezegd maar nu moet ik terwille van hem. Hij heeft me, dezen middag nog, gevraagd of ik bang was om arm te wezen? of ik ook wachten wilde en hem alleen laten wer ken tot hij mij alles verschaffen kon, wat met mijn stand overeenkwam? Dat deed hij, Caroline." „En gij antwoordde „Neen, duizendmaal, neen! Hij zal oen harden dobber hebben. Zou ik hem daar bij alleen telen? als ik hem helpen kan als hij zegt, dat ik dat kan?" „Ach kind! gij, die niets weet van ar moede, hoe zult ge dat kunnen uithou den?" „Ik zal 't probeer en l" „Gij, die nooit een huishouden be stuurd hebt 1 „Ik kan leeren." „Verbazend, 't is wonderbaarlijk! En deze jonge man heeft geen vrienden, geen betrekkingen geen vermogen! alleen zichzelf." „Alleen zichzelf," zei Ursula, met trot- scho verachting. „Wilt ge mij dan eens zeggen, mijn beste, waarom je hem trouwt?" „Omdat" en Ursula sprak zacht, als wij zij gedwongen tegen baar wil te spreken, „omdat ik hem eer, omdat ik hem vertrouw, en, al ben ik jong, ik heb toch génoeg van de wereld gezidn om dankbaar te zijn, dat er één man is, op wien ik kan vertrouwen, wien ik kan eeren, geheel en al. Daarom hoewel ik vaak met schaamto denk, dat 't zelfzucht van mij is omdat hij, toen ik in moei te verkeerde, mij hielp; toen. ik miskend werd, hij in mij geloofde; toen ik droef en verlaten was, hij me liefhad. En ik ben trotsch op zijn liefde ik roem er in! Niemand zal dat van mij nemen niemand zal 't kunnen, tenzij ik 't zelf onwaardig mocht blijken" Lady Caroline zweeg. Tegen wil en dank, ontglipte haar een zucht, welke ontsnapte aan de diepte van dat licht zinnige, ijdele hart. „Bien! Ghacun a son goütl Maar over oen kleinigheid hebt ";i nog niet gespro ken niet onnoodig wellicht, hoewel df meeste gehuwde lieden het heel goed et buiten stellen „Eeren" ..vertv u- wen", bah! Mijn kind hebt gij mijn heer Halifax lief?" Geen antwoord. „Neen waarom l>ang te wezen? In Engeland, zegt men, en onder 't volk neem mij niet kwalijk, ma petite houdt men soms van den man, dien men trouwt. Zeg mij, want ik moet weg. heb je hem lief? één woord, ja of neen?" Juist werd 't licht binnen gebracht, 't scheen op Ursula's gezicht, schoon, door iets meer nog dan geluk, terwijl zij o?n>« voudjg zei: „John weet rL" (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1