Dagblad voor Leiden en Omstreken. NIEUWE LEIDSCHE COURANT 3de JAARGANG. - DONDERDAG 22 MAART 1923 - No. 901 BureauHooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58S3S AiSOMMElMËNVSPHflJ* In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Per kwartaal f2.50 Per week f 0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 Denk aan Keuchen.us! II. Van Jozef lezen wij dat hij tot zijne broeders zeide: Gijlieden wel, gij hebt kwaad tegen mij gedacht, doch God heeft dat ten goede gedacht, opdat Hij deed gelijk het ten dezen dage is, om een groot volk in het leven te behouden." Iets dergelijks zien we voortdurend in de geschiedenis. Wat de menschen ten kwade denken, wordt door God ten goede gekeerd. Wij hebben dat gezien in den school st r ij d. En we kunnen het ook zien in het optre den van de liberalen tegen Keuchenius. Deze trouwe belijder en kloeke getuige werd genoodzaakt ontslag te nemen. En in Keuchenius hoopte men de anti revolutionaire partij doodelijk te treffen. Doch juist het omgekeerde gebeurde. De val van Keuchenius was oorzaak dat de oogen van het antirevolutionaire volk geopend werden, voor het gevaar dat van de zijde der Eerste Kamer dreigde. Begrepen werd, dat men door alleen aan de Tweede Kamer aandacht te schonken, slechts half werk deed. Wat had men aan een rechtsche meer derheid in de Tweede Kamer en aan een rechtsch Kabinet, zoolang de Eerste Ka mer bij machte was elk oogenblilc een ^paak in het wiel te steken? Men gevoelde dat een stembusover winning waardoor de Tweede Kamer werd omgezet nog weinig beteekende als ook niet in de Eerste Kamer een recht sche meerderheid kon worden verkre gen. En omdat toen, evenals nu de Eerste Kamer door de Provinciale Staten geko men werd, begreep men, dat ook aan de Slatenverkiezingen volle aandacht be hoorde te worden geschonken. Die arbeid is niet té vergeefs geweest. Ook de Staten zijn omgezet. Toen in 1901 de Staten van Zuid-Hol land „om" gingen, was ook het lot van Je Eerste Kamer in beginsel beslist. En toen in 1904 de liberale meerder heid van die Kamer aan het Kabinet Kuyper den voet dwars zette, kon de premier aan H. M. de Koningin advisee- ren die Kamer te ontbinden omdat hij wist dat in de Staten de bordjes waren verhangen. Zoo werd Keuchenius gewroken. De val van Keuchenius was oorzaak dat ons volk wakker werd. Het liberalisme viel in zijn eigen ga- ren. Het groef zijn eigen graf. STADSNIEUWS GEMEENTERAAD. De Baad dezer Gemeente zal a.s. Maan dag des nam. te 2 uur vergaderen ter be handeling van de volgende punten: 1. Benoeming van 4 schoolartsen voor het tijdvak 1 April 1923—1 April 1924. 2. Voorstel in zalco de opzegging van de overeenkomst betreffende de levering van electrischen stroom, aan N. Z. Holl. Tram weg Maatschappij. 3. Voorstel: a. tot nadere vaststelling van de rooi lijnen van een gedeelte van den Heeren- singel en van de Juliana straat; b. tot afstand van eenige strooken grond deel uitmakende van den Heerensingel en de Julianastraat, aan het B. K. Kerkbe stuur der Parochie van O. L. Vr. Hemel vaart en het Bestuur der Eerw. Zusters Carmelitessen van het Goddelijk "Hart. 4. Voorstel tot het geven van namen aan de brug over de Zoeterwoudscho Sin- gelgracht in het verlengde van de Zijd gracht en aan de straten van het woning complex „Tuinstadwijk." 5. Praeadvies op het verzoek van H. Kroeze, om de levering van zand en grint in het vervolg in het openbaar aan te be steden. 6. Voorstel inzake de onderbrenging van de O. L. Scholen aan de Maro A en B, in het schoolgebouw aan het Schuttersveld en den overgang van de aan die scholen verbonden hoofden en het verder onder wijzend personeel. 7. Voorstei, om alsnog een bedrag van f 100.000.ter beschikking van de Com missie tot Steunverleening te stellen. 8. Voorstel in zake de opheffing van het hulpkantoor B van de Gemeentelijke Bank van Leening en tot vaststelling van de Verordening, houdende Reglement van de Gemeentelijke Bank van Leening te Lei den. A. R. Kiesvereeniging. De A. R. Kiesvereeniging „Nederland en Oranje" alhier kwam gisteravond op nieuw bijeen om verder de candidaten- lijst voor de a.s. Raadsverkiezingen vast te stellen. Nadat do vergadering op de gebruike lijke wijze was geopend en de notulen van de vorige vastgesteld, werd de stem ming over de candidaten voortgezet. Het resultaat hiervan was, dat de can- didatenlijst nu definitief als volgt werd vastgesteld: 1. W. Pera, 2. A. Mulder, 3. F. Eikerhout. 4. B. J. Huurman, 5. R. Zuidema, 6. A. J. Schoneveld, 7 J. van der Steen, 8. J. Noorlandt, 9. G. Ku- perus, 10 T. S. Goslinga, 11. H. Lam- booij, 12. J. B. H. Grotenhuis. Vervolgens werd het concept-program van actie verder behandeld. Behalve het reeds vroeger bepaalde werden nog de volgende punten vastge steld: Art. 9. Zeer energieke bezuiniging op alle uitgaven der gemeente om te ko men tot belastingverlaging. Art. 10. a. Opheffing der gemeentelij ke kweekschool voo;r onderwijzers en on derwijzeressen. b. Meerdere tegemoetkoming van ge meentewege in de stich tings- en exploi tatiekosten van bijzondere bewaarscho len. Op voorstel van enkele leden werd voorts nog besloten een nieuw artikel in te voegen van den volgenden inhoud: „Bevordering van het Georganiseerd Overleg." Omtrent de regeling van dit over leg zal in een volgende vergadering na der van gedachten worden gewisseld. Na de vaststelling van de candidaten- lijst werd er door den voorzitter op ge wezen, dat een belangrijk stuk werk thans achter den rug is. Maar van niet minder belang is de arbeid die thans nog verricht moet worden. Krachtig wekte hij daarom de aanwe zigen op, zich voor het verlciezingswerk beschikbaar te stellen en de (heden avond) te houden vergadering van de „Organisatie" bij te wonen. De vergadering die minder druk be zocht was dan de vorige maal, werd door den heer Mazurel met dankzegging gesloten. Schoolartsen. Door B. en W. wordt aan den Raad voorgesteld, de heeren H. W. Blote, J. A. Schreuder, H. P. Veldhuyzen en Tr. M. Weebers, opnieuw voor een jaar te benoemen als schoolarts. Schoolbevolking. Door B. en W. wordt aan den Raad voorgesteld, het nieuwe schoolgebouw op het Schuttersveld, waarin aanvankelijk de centrale school voor het 7de leerjaar zou worden gevestigd, een andere bestem ming te geven. Dit in verband met het be trekkelijk kleine aantal leerlingen voor de Centrale school. Voorgesteld wordt nu, de leerlingen van de scholen A. en B. aan de Mare in dit gebouw onder te brengen, terwijl de Mareschool die niet meer aan redelijke eischen voldoet, als reserve-schoolgebouw kan dienen. De Centrale school voor het 7de leer jaar dient dan voorioopig in het gebouw aan de van der Werfstraat gevestigd te blijven. Steunverleening werkloozen. Bij raadsbesluit van 22 Jan. j.l. werd een bedrag van f 100.000.toegestaan ten behoeve van de uitgaven der. Commis sie voor steunverleening in het jaar 1923. Blijkens opgave der Commissie is door haar tot 10 dezer (dat is dus gedurende 10 weken) aan ondersteuning met inbe grip van administratiekosten, pl.m. f 62.000 uitgegeven, bovendien is voor re ductie op door de Gasfabriek geleverde cokes (raadsbesluit van 7 December 1922) gedurende 11 weken (laatste week van Januari13 April) pl.m. f 4950 benoo- digd. Afgezien dus van de reductie op den cokesprijs hebben de uitgaven, die in Maart zelfs tot pl.m. f 7800 per week ge stegen waren, gemiddeld per week ruim f 6000 bedragen. Met welk bedrag de toegestane som voor het loopende jaar nog moet worden verhoogd, is uit den aard der zaak niet met eenige nauwkeurigheid te berekenen. Het komt B. en W. daarom met de Com missie het beste voor het crcdiet voorioo pig te verlioogen met f 100.000, te vinden door verhooging van den post „Belas ting naar Inkomen". Met het oog op den aanstaanden zomer en eene dan te verwachten vermindering der werkloosheid, hopen zij, dat verdere verhooging van het crediet in 1923 ach terwege kan blijven." Ernstige aanrijding. Gisteravond omstreeks kwart voor ne gen had op de Hoogewoerd een ernstig ongeval plaats. De heer P. v. R., kwam n.l. met een be spannen rijtuig met vrij groote snelheid de Plantage afrijden. Juist toen hij het paard wilde wenden in de richting van de Breestraat, kwam uit die richting een tram aanrijden, waarbij deze met het rijtuig in botsing kwam en het paard op den grond werd geworpen. De botsing bleek van ernstigén omvang want het paard was door de aan rijding zoodanig gewond, dat het na eenige oogenhlikken aan de gevolgen overleed. De heer v. R., het ongeval ziende aan komen, wilde van den bok springen doch kwam daarbij met zijn hoofd op de straat terecht tengevolge waarvan hij eenige verwondingen aan het gelaat bekwam. Hem werd de eerst hulp verleend door dr. Boonacker. Het gespan bleek eigendom te zijn van den stalhouder Voerman, en was niet ver zekerd. Het cadaver was intusschen onder po litietoezicht naar het Openb. Slachthuis vervoerd. Evenals altijd bij dergelijke gevallen, geven ook nu de bestuurders elkander de schuld, en wordt ieder door zijn eigen getuigen gesteund. - Hedenmorgen had de werkbaas S. de H. van Gebr. van Hoekens houthan del, het ongeluk onder oen stapel battings te geraken. De Eerste Hulpdienst die spoedig ter plaatse was verleende de eerste hulp en constateerde een ribbebreuk. De H. werd ter verdere verpleging naar het Acad. Ziekenhuis overgebracht. Gistermiddag te omstreeks half twee geraakte de student J. B. terwijl hij over het Rapenburg reed, het stuur over zijn rijwiel kwijt, met "het gevolor dat hij en het rijwiel in het water terecht kwa men. Door middel van handreiking is hij door eenige vrienden op den wal ge bracht. Hij had oogenschijnlijk geen let sel hele omen en kon te voet huiswaarts keeren. Even later werd zijn fiets ook op het droge gebracht. Om kwart oveT zeven hedenmorgen werd de 29-jarige W. K. een bekend toe vallijder, on den Maresingel door een toe val getroffen. Hij is binnengedragen in een der lokalen van-bet openbaar slacht huis, alwaar Dr. Paljac de eerste hulp verleende. De Commissaris van Politie te Kerk- rade waarschuwt het publiek tegen het aanknoopen van relaties met de zooge- aiaamde firma „Kunst-Atelie^ Holland"a Kerkrade, Post Haanrade 110" welke se dert Juli 1922 is opgeheven. Gebleken is. dat een gewezen reiziger dier firma, zekere F. Arnold, alsnog be stellingen voor genoemde firma aanneemt (vergrooten van foto's). Door de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Bünland te Leiden, is, na gehouden enquête onder de leden der Kamer een adres verzonden naar de Eer ste Kamer der Staten-Genera-al, met het verzoek, het initiatief-voorstel van de heeren Braat én de Boer, tot afschaffing van den Zomertijd, niet aan te nemen. Een minderheid kon zich met dit ver zoek niet vereenigen. De onlangs gereorganiseerde Ring „Leiden en Omstreken" van Jongelings- vereen. op Gereformeerden Grondslag hield gisteravond zijn eerste huishoude lijk© jaarvergadering in het Nutsgebouw alhier. De zeer goed bezochte vergadering werd door den voorzitter, den her F. Limburg, op de gebruikelijke wijze geopend, waar na aller aandacht werd gevraagd voor het jaarverslag van den secretaris, vr. L. Nauta. Met groote aandacht werd kennis ge nomen van dit verslag, en geen wonder; ieder zag met belangstelling uit naar de resultaten van dit eerste werkseizoen, in den nieuwe vorm van samenwerking doorgebracht. Over het geheel genomen was dit re sultaat bevredigend, inzonderheid wat betreft de onderlinge verhouding der ver- eenigingen. De afstand bleek geen be zwaar meer te vormen voor het bezoeken der vergaderingen, alleen konden enkele vereenigingen zich niet geheel aan het ringleven geven, wegens reorganisatie in eigen boezem. De ring als zoodanig had van dit alles niet te lijden en behoudens een kleine wijziging kon het seizoenpro gramma naar wensch worden afgewerkt. Geen wonder dus dat dit jaarverslag met ingenomenheid werd begroet, getuige liet applaus dat den wakkeren secretaris ten deel viel. Anders was het met de penningen. Tot tweemaal toe moest de benoemde pen ningmeester bedanken wegens vertrek uit de ver. die hem afvaardigde. Maar.,. de penningen waren er, en dat is de hoofdzaak. Nadat de verslagen waTen uitgebracht ging men over tot het officieel vaststellen ven een reglement, 't geen nogal een vlot verloop had. Na de pauze zorgden eenige vrienden door het doen van eenige degelijke voor drachten voor de gewenschte afwisseling, want, naar aller meening wachtte de ver gadering nog een harde -noot, nj. het voor stel-Voor schoten om in den loop van den zomer een,, tooghdach" te houden. Evenwelhet liep nogal met. een sis ser af, daar eenige vereenigingen zich nog niet officieel over hun sympathie of antipathie ten opzichte van dit voorstel konden uitspreken, omdat liet in hare vergadering nog niet was behandeld. Deze schotel werd dus voor een volgenden disch bewaard, tot teleurstelling van lien die er naar watertandden. Daar de rondvraag niet veel bijzonders opleverde, was de agenda vrij spoedig af gehandeld, dus werd de zeer geanimeer de vergadering geslolen, waarna vr. Kap- tein voorging in dankgebed. .De nieuwe ring is dus den eersten mijl paal voorbij. BIStiB@0£LAÜÏS De Herclassificatie. De heer Suring heeft aan den minister van Financiën het volgende gevraagd: Is het juist, dat tengevolge van een opdracht van den minister tot herclassi- ficatie der gemeenten in zake de sala- rieering der ambtenaren, door de centrale commissie voor georganiseerd overleg in ambtenaarszaken oen rangschikking der gemeenten in vijf klassen wordt voorbe reid? II. Is de minister bereid, ten einde aan de ongerustheid in ambtenaarskringen een einde te maken, aan de Kamer mede te deelen, welke ten deze de voornemens zijn van den minister? Jhr. A. F. de Savornin Lobman. Naar het Handelsbl. verneemt, is de gezondheidstoestand van den Minister van Staat jhr. mr. A. F. de Savornin Lobman in de laatste dagen weder min der gunstig. Zilverbons. Gisteren is verschenen heb Staatsblad No. 70, besluit van 13 dezer, houdende wc- deTopeTLstelling van de gelegenheid tot inwisseling van de zilverbons van 2.59, omschreven in artikel 1 van het Konink lijk besluit van 31 Maart 1915 (Sfcbl. No. 174), gewijzigd bij Koninklijk besluit van 14 Juni 1918 (Stbl. No. 357), als zilverbons van f 1, omschreven in artikel 1 van het Kod. besluit van 22 April 1916 (Stbl. No. 136), zooals dat laatstelijk is gewijzigd bij Koninklijk Beel. van Febr. 1920 (Stbl. No. 82), als zilverbons van de eerste soort. Land- en Tuinbouwongevallenwet. Bij K. B. is bepaald, dat een onderzoek, als bedoeld in art. 64 der Land- en Tuin- bouwongevallenweit 1922, niet kan worden opgedragen aan een ambtenaar bij een Raad van Arbeid, benevens den rang van klerk. Ten aanzien van het boven bepaalde wordt, een ambtenaar bij een Baad van Arbeid, die een betrekking bekleedt, wel ke door den Raad van Arbeid is gerang schikt in een schaal van bezoldigingen met een aanvangswedde, niet beneden die van klerk, geacht een rang te hebben niet beneden dien van klerk („St.-Ct.) Bloembollencultuur. Op 3 April wordt te Haarlem een ver gadering gehouden van de Alg. Vereeni- ging voor Bloembollencultuur. Er komt een voorstel van Oegstgeest aan de orde om elk jaar omstreeks Kerstmis tentoon stellingen te houden van gebroeide bol gewassen. De Tabakswet. Naar aanleiding van het bericht, dat de regeering ernstig overweegt een wij ziging der Tabakswet, in dier voege dat niet meer de losse sigaren, doch alleen de kistjes met sigaren gehanderolleerd zou den behoeven te worden, kan worden meegedeeld, dat de minister van finan ciën omtrent de mogelijkheid van een wetswijziging in dien zin dezer dagen het oordeel heeft gevraagd van de com missie van deskundigen voor den ta baksaccijns, bedoeld in art. 53 der Ta bakswet. Dat advies is nog niet ingeko men. Staking in het meubelmakers- en behangersbedrijf. Van werkgeverszijde bericht men ons Dinsdag heeft te 's-Gravenhage een con ferentie plaats gehad tussehen de com missie van vertegenwoordigers van werk geversorganisaties in de meubelmakers-, stoffeerders- en aanverwante bedrijven cn de vertegenwoordigers der 3 werknemers bonden in deze bedrijven. Nadat alle voorstellen der werkgevers ten aanzien van een nieuwe collectieve ar beidsovereenkomst aan een bespreking waren onderworpen en partijen ieder af zonderlijk gedurende eenigen tijd hadden beraadslaagd, verklaarde^de werkgevers zich bereid, hun eisch, dat een regeling van den werktijd niet in het contract zou A13VEftT£ftTiE-Pt<iJ3 Gewone advertentiën per regel 22V» cent. Ingezonden Mededeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kleine advertentiën bij vooruitbeta- ling van ten hoogst» 30 woorden, worden d» f-cdiips i f st n 1 worden opgenomen, zoodot wanneer gedu rende den loop van het contract de Ar beidswet zoodanig gewijzigd mocht wor den, dat een langere werktijd don 4S uur per week mogelijk zou zijn, de werkgevers daarvan gebruik zouden kunnen maken, prijs te geven. Zij verklaarden genoegen te willen nemen me een bepaling in het con-* tract, dat met betrekking tot de regeling van den werktijd de bepalingen zouden gelden van de Arbeidswet, zooals die op het oogenblik van dc afsluiting der over eenkomst luidt. Hiermede was den werk nemers dus de 48-urige werkweek gewaar borgd. Nochtans weigerden de werknemers dit te aanvaarden, aangezien, naar hun mee ning, de Arbeidswet te veel ruimte laat voor heb maken van overuren. Zij wensch- ten het aantal overuren beperkt te zien tot 150 per jaar, zooals aanvankelijk m de •Arbeidswet was opgenomen cn in verband daarmede ook in de beide vorige collec tieve contracten was voorgeschreven Hun vroeger gedaan voorstel van een loonsverlaging van 13 pCt. handhaafden de werkgevers, alsmede hun voorstel nm het extra bedrag voor overuren te bepa len op 15 pCt. voor de eerste twee uur en 20 p'Ot. voor de overige overuren De werknemers stelden hiertegenover ten slotte een verlaging van 6J4 pCt., ter wijl zij voor alle overuren een extra-beta ling van 25 pCt. verlangden. Partijen gingen uiteen zonder dat eenige verdere toenadering werd verkregen. Wat de staking betreft, wordt medege deeld, dat in Bolsward, Rhenen. Assen, Kampen en Apeldoorn de werknemers de verlaagde loonen aan den arbeid zün gebleven, terwijl in Waddinxveen steeds meer werknemers den arbeid beginnen te hervatten, op de voorwaarden, door de werkgevers gesteld. Ds Sencritas. De. gemeenteraad van 's-Hortoeenbosch heeft in zijn vergadering van Dinsdag avond zijn goedkeuring gehecht aan do nieuwe regeling voor het maken van seno- ritas, gelijk die do/cv <te te Wad is meerede?11 TWEETS KAMER* Interpellatie. Aan de orde .is do behandeling van het verzoek van den heer van den Tempel om verlof tot het richten van vragen aan. den Minister van Binnenlandsche Zaken en Landbouw aangaande de regelen vol gens welke door het Rijk aan de ccmeen- ton bijdragen worden verleend in de kos ten van werkverschaffing en wcrkloozen- ondersleuning. en den omvang dier bij dragen; betreffende -de voorwaarden wel ke daarbij aan de gemeenten worden ge steld; en in het algemeen betreffende de bemoeiing van de regeering met de ges tie der gemeenten te dezer zake ook in geval het Rijk geen financieelcn steun verleent. Do interpellatie wordt toegestaan en hij zal op een nader te bepalen dag plaats hebben. Voorstcl-Boon. Aan de orde is heb voorstel van. web van den heer Boon tot wijziging der Kies wet .en tot afwijking van eenige bepalin gen van de Kieswet en de Provinciale Wet met betrekking tot de verkiezmgvan leden der Provinciale Staten van Gelder land in den kieskring Tiel. De algemcene beschouwingen worden geopend. De heer Troelstra (S.D.) wil gaar ne een fout in een wet als deze herstel len. Maar er zit meer aan vast dan wel lijkt. Dergelijko gebreken komen iu al lerlei wetten voor. liet is hier icn deli cate zaak. Spr. betoogt dat het hoofdstem- bureau geen schuld treft maar alleen den voorzitter. Het ware beter geweest dat de heer Boon steun had gezocht bij andere partijen. Echter scheen daarvoor de tijd te ontbreken. Waarom hebben de heeren hetzelfde niet gedaan in het geval van Eist? Spr. keurt deze incidentccle wetgeving onvoorwaardelijk af,omdat zij de deur openb voor een wijzp van doen die le Mi tot al lerlei voorstellen. De heer Van Ravcstoyn (G. PA, spreekt. (Onderwijl is er veel lawaai in de Ka mer, doordat de heeren van Rappard en J ter Laan een woordenwisseling hebben, waarbij de laatste den eerste voor ..schoft' uitscheldt). De heer Van Ravcstoyn (C. P.) is ook tegen dit ontwerp, omdat het gele genheidswetgeving is van slechte soort. De heer .T. Ter Laan (S.D.) zegt, riafi dc heer van Rappard stiaks zeide, dat spr.'s partij geen ridderlijkheid kende. Daarover was spr. zeer gegriefd. Het spijt hem dat hij daarbij het woord schoft, heeft gebruikt. Hij wil ridderlijk dit woord terugnemen. De heer Van Rappard (V. B.) zegt,' dat hij ridderlijk wil verklaren dat hij niet de partij van den heer Ter Laan heeft willen heleedigen. Mej. Van Dorp (Lib.) verklaart zich vóór het ontwerp. Nu dreigt er echter gevaar. Het gevaar dat we overmoedig worden en zorgeloos. Sinds 1904 is de «Eerste Kamer rechts gebleven. Maar die rechtsche meerderheid gaat wankelen. Als we nog slechts een paar Staten- zetels verliezen dan is het met de meer derheid der Christelijke partijen in de Zuid-Holandsche Staten gedaan. En dan bestaat tevens de kans, dat de Eerste Kamer wordt omcrezet en dat een herhaling van wat in 1890 gebeurde mo gelijk wordt gemaakt. Daarom roepen wij, nu we weer staan aan den vooravond van de Statenverkie zingen onzen lezers toe: denkt aan Keuchenius! Trecht herhaling van wat toen plaats vond te voorkomen. Maakt, wat in 1922 bij de Kamerver kiezingen hér ei kt werd, niet ongedaan Brengt straks uw stem uit, op de A n t i-R evolutionaire candi daten!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1