Dagblad voor Leiden en Omstreken. B1 e' iisöftSdïsarafclBSHi&KdïsSIPïSiJs» In Leiden en buiten Leiden waar agenten gevestigd zijn Por kwartaal f2.50 Per week f0.19 Franco per post per kwartaal f 2.90 AtuVëriTEMTiE- P» 4> JS Gewone advsrtenfciën per regel 2214 ö&nU Ingezonden Mcdedeelingen, dubbel tarief. Bij contract, belangrijke reductie. Kletoo advertentiën bij vnoruitbeta- ling van ten hoogste 30 woo-I-n '-a 3de JAARGANG. - WOENSDAG 21 FEBRUARI 1923 - No. 876 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden Tel. int. 1278 - Postrekening 58936 Oit nummer bestaat uit twee biaden. V Wat bezielt onze menschen toch. Dezo vraag stelt de heer Henri Polak, een der socialistische voormannen in het Weekblad van den A. N. D. B. Met „onze menschen" worden dan be doeld de Sociaal-democraten, die om kie zers to lokken het „geen man en geen cent" als leuze hebben aangenomen en te pas en te onpas over ontwapening ba zelen. Ook de „bewuste proletarische vrou wen,, waren onder de bekoring van den schoonschijnende leuze gekomen. Toen dan ook in het Socialistische blad „De Proletarische Vrouw" de moge lijkheid werd besproken dat ons land in de Roermoeilijkheden zou worden betrok ken en de vraag werd gesteld of „onze jongens" dan moeten schieten, luidde het resolute antwoord: „Onze meeninig is, dat dan dienst ge weigerd moet worden, Dienst geweigerd in groolen getale, en dat daarmee onze ontwapeningseisch wordt onderstreept. O, het is waar, wat er in het manifest der internationale transportarbeiders staat: de massa is nog niet gereed, nog niet bereid. Maar velen zijn toch wel gereed, toch wel bereid. En aan hen is het waarneid te maken de schoone woorden, die op het vrodescongres in Den Haag werden ge sproken. Naar aanleiding hiervan schrijft de 'heer Henri Polak in het „Weekblad van den A. N. D. B.": ,.Er behoort moed toe, een dergelijk advies zoo maar kalmpjes neer te pennen de moed der onverantwoordelijke on nadenkendheid. Want als ons land werkelijk zou aan gevallen worden (ik geloof echter niet dat daarop ook maar de geringste kans be staat), dan zouden de „velen", van welke „De Proletarisch Vrouw" spreekt, toch maar een handjevol vormen tegenover de honderdduizenden, die geen dienst zouden weigerenen die „velen" zouden dan zon der veel omslag gefusileerd worden, Het advies van „De Proletarische Vrouw" zou, word het toegepast, tot niets anders leiden dan tot het met zekerheid in den dood jagen van een aantal jonge men schen. Over dit onderwerp is in den laatston tijd door verschillende schrijvers in „Het Volk" ook weer zwaar geboomd. Wat bezielt onze menschen toch tegenwoordig? Hetgeen altijd in onze beweging be schouwd word als anarchistische dwaas heid, als syndicalistische fraseologie, wordt thans in onze kringen uitgekraamd als de nieuwste en de hoogste wijsheid. Hebben onze voorgangers, hebben wij zelf het dan altijd mis gehad? Hadden de anarchisten en syndicalisten gelijk met iiun persoonlijke dienstweigering en hun algemeene werkstaking, met hunne zin ledige anti-militaristische windmakerij? De anarchisten en syndicalisten hebben volkomen gelijk als zij ons hoonend toe voegen, dat men thans in ons kamp do middelen aanprijst, die zij reeds sinds tal van jaren aangeprezen, doch die wij im mer bestreden hebben. Een soort van hysterie heeft zich in en .na den oorlog van velen; zoo als Stenhuis terecht opmerkt: van de vrouwen-vereenigineren niet het minst, meester gemaakt. Het is te hopen, dat de zulken spoedig hunne bezinning zullen nerkrijgen. Doch het is in elk geval de taak van hen, dio hun bezinning niet ver loren hebben, niet .zuinig te zijn met de koude douches." Daar kunnen de sociaal-democratische agitatoren het moe doen, zouden we z<fco zeegen. Do mooie leuzen waarmede zij de een voudige kiezers trachten te verstrikken, worden hier volkomen terecht aangeduid als anarchistische dwaasheid, als syndicalistische fraseolo- Mèt den heer Polak hopen wij dat do Socialisten spoedig van hunne hysterio zullen genezen en hunne bezinning her krijgen. Vóór de verkiezingen is daarop echtor weinig kans. De zaak is, dat men met deze misleiding van de massa groot hoopt te worden. V Provinciale lasfen. Bij de straks te houden Statenverkie zingen gaat het om de beginselen, zeer zeker, maar toch ook om de belan gen van de Provincie en hare ingeze tenen. Dat een rechtsche meerderheid onder leiding van een rechtsch college van Ged. Staten volkomen in staat is die belangen te behartigen, leert het volgende staatje. Gelijk bekend int de Provincie de noo- dige belastingen in den vorm van o p- centen op de grondbelasting, de perso- neele belasting, de vermogensbelasting en de rijksinkomstenbelasting. En wat blijkt nu? Dat juist in die provinciën waar de rechterzijde in de meerderheid is, deze belastingen het laagst zijn, met uitzon dering van Zeeland, waar met zich groo- te uitgaven voor noodlijdende polders en voor de stoombootverbindingen moet ge troosten. Qrondbelastlng Oeb Ongeb. CL H R. Ink. bel. Zuid-Holland 23 23 20 2 2 Gelderland 20 20 20 2 2 Utrecht 20 20 20 5 5 Drenthe 50 50 50 20 20 Groningen 50 50 50 20 20 N.-Holland 36 36 36 17 17 Friesland 38 50 28 11 4 Overijssel 34 39 27 13 13 Zeeland 50 50 50 20 20 N.-Brabant 30 30' 30 8 8 Limburg 27 34 20 10 10 De beginselen zijn bij de rechtsche meerderheid volkomen veilig. Maar ook o n z o belangen zijn bij haar in goede handen, zooals bovenstaand staatje leert en wij ook nog nader ho pen aan te toonen. V Onze Politie. Bij de behandeling van de Leidscho Ge- meentebegrooting voor 1923 werd de mee ning uitgesproken, dat bij do benoemin gen van politiepersoneel niet de ge- wenschte onpartijdigheid werd betracht. De sollicitanten van Christelijke begin selen zouden worden voorgetrokken, bo ven anderen. Bij het debat bleek, dat deze beschuldi ging ongegrond was. Dit blijkt ook uit wat in de de vorige week gehouden vergadering van Christe lijke politieambtenaren werd meege deeld. Het aantal leden van de afdeeling be draagt slechts 17. Van het ongeveer 150 leden tellende corps behoorde dus slechts ruim 11 pet. tot de protestantsch Christelijke organi satie. Hieruit volgt dat van partijdigheid bij benoemingen geen sprake kan zijn. Maar hieruit blijkt ook, daar partijdig heid in andere richting eveneens uitgeslo ten moet worden geacht, dat er bij onze politie nog tal van beambten moeten zijn, die krachtens hun beginsel, in een Chris telijke organisatie behooren. Er is hier dus voor den Bond van Chr. politieambtenaren nog een rijk ar- bei dsveld. Mogo zijn arbeid rijke vruchten dra gen. Worde ook bij onze politie levendig de overtuiging, dat personen van Christelij ke levensovertuiging zich ook bij een Christelijke organisatie behooren aan to sluiten. STAEBSÜSEfijWS De verkiezing Prov. Staten. Vanwege de Dem. Partij is in den kies kring Leiden do volgende definitieve candidate ml ijst voor de Prov. Statenver kiezingen vastgesteld: 1. A. I. Wit-ma.no Nzn., Leiden; 2. D. van Gruting, Katwijk; 3. jonkvr. mr. B. Elias, Den Haag; 4. J. Ebbink, Leiden; 5. L. Weijl, Ledden 6. Th. B. V. Dill, Den Haag7. gen. G. J. W. Koolemans Beynon Den Haag; 8. J. N. de Jong, Botterdam; 9. J. A. van Syn, Rotterdam; 10. G. Th. Stibbe, Den Haag. 'Java-Comité. Het driemaandelijks zendingsblad van hot Java-Comité bevat o,a. van den arbeid uitgaande van de classis Leiden de vol gende mcdedeelingen: „Het ressort Pargaroetan, met Br. Eg- gink als zendoling, telt 6 gemeenten met 784 leden. Ook hier is het kerkbezoek goed. want gemiddeld wonen 737 perso nen do godsdienstoefeningen bij. Vier ge meenten hebben een school. Dezo scholen worden bezocht door 210 leerlingen. Sinds Juni j.l. verblijdt Br. Eggink zich in het bezit van een liulpziekonhuis, waar reeds vele patiënten worden gehol pen. Alleen in de maand September werden aan 321 personen 1866 maal medicijnen uitgereikt. Een InL verpleger staat Br. Eggink terzijde." Wij kunnen hieraan nog toevoegen dat de Rogeeringsinspectenr, die oen bezoek bracht aan dit hulpziekenhuis, zijn groo- te tevredenheid aver het beheer en do in richting te kennen gaf. De posten op Sumatra worden ook be zocht door Dr. Zwemer den bekenden Amorik. zendeling. Het artikeltje eindigt: „Zoo worden dan toch op het terrein, waar de oude Br. Dammerboer ouder zoo vele bezwaren begon, heerlijke vruchten gezien. Het werk onder de Mohammeda nen daar is zeer moeilijk; de tegenstand is er niet minder intensief dan op Java, en toch mogen wij spreken van zegen en overwinning." Wij willen er hier nog even op wijzen, dat ieder die voor dezen schoonen arbeid voelt, zijn bijdragen kan deponeeren bij den heer W. F. Eggink, Bilderdijk- straat 17 a. Radio-Demonstratie. Gisteravond vondt in een der zalen van „Zomerzorg" een Radio-demonstratie plaats, welko was georganiseerd door en kele particulieren die de draadlooze tele graphic allerwege willen bevorderen. Een Marconist lo klas leidde dezo de monstratie. Aan de hand van vorschillendo toestel len werden, nadat in een korte inleiding het verband tusschen wat Jules Verne uitdacht en de tegenwoordige „Wireless" was verklaard, de inductieverschijnselen, de werking van het magnetisch veld, co herer van Brownley enz. verklaard. Met de eenvoudige toestellen werden reeds zeer goede seinen gegeven. De geheele constructie en werking van een draadloos ontvang en zendstation werd daarna, op geestige wijze uiteenge zet. Roerende voorbeelden werden vervolgens door den leider, die een man van de praktijk is, aangehaald, om het nut van de draadlooze vooral ook op zee te ver klaren. Na de pauze werden zeer interessante proeven genomen met do magnetische de tector van Marconi. De verklaring van het gebruik van lam pen etc. kon om des tijds wil niet worden gegeven. De demonstr xtie's zullen even wel binnenkort worden voortgezet. Te vens zal dan oen concerttoestel aanwezig zijn. 't Was een welgeslaagde avond. De zaal was geheel bezet Raden S. Mimpoena. Hedenavond hoopt in 't kerkgebouw Hooigracht bovenstaande „zwarto" broe der te spreken over het Zendingswerk der Geref. Kerken op Midden-Java. Deze adellijke Javaan spreekt goed Hol- landsck. Hij is door den arbeid onzer Zending voor Christus gewonnen en buigt zijn knieën voor denzelfden God als wij. Hedenavond kunnen we dus niet alleen „ïiooren" van de Zonding, maar wó kun nen ook een vrucht ervan „zien". Dat is heerlijk! Niemand blijvo weg, ook niet om de kou of de sneeuw. Een groote opkomst verwarmt het kerkge bouw. Laat deze laatste opwekking daar toe mogen medewerken. Beklimming van den Gross Glockner. Over Leidens sneeuwvelden zijn we gis teren geglibberd naar de kleine Stads- zaal, waar ing. E. Hansmann uit Gross een jammer genoeg niet al te tal rijk gezelschap met zich zou nemen in dat andere rijk van sneeuw en ijs, naar den Gross Glockner. Zulk een tocht is niet in een paar uur te maken, doch vordert dagen. Ing. Hansmann vertelde en ver telde, eenvoudig en smakelijk, aanwij zend als een rasechte „Eührer", de on telbaar velo mooie punten en vergezichten van Salzburg, een der aan natuurschoon rijkste proviciën van Oostenrijk. Dat ge deelte van Oostenrijk is wondermooi en terwijl spr. vertelde, zagen wij hem gaan door de dalen, langs de rotswanden, over de gletschers en de toppen bestijgen van Klein Glockner en Gross Glockner. Want zich aansluitend bij de lezing projec teerde do heer H. Schildknecht een rijke serie van schitterende lichtbeelden op het witte doek. Zelden zagen wc zulke scherpe pholo- graphieën, die de meest majestueuso ver gezichten met verbluffende duidelijkheid lieten aanschouwen. Toen de heer Hansmann mededeelde dat al de kieken uit het hooggebergte door den heer Schildknecht zelf genomen waren, klonk een spontaan applaus op. Dat wij niet ons beetje sneeuw en ons dun vlies je ijs in grachten cn sloten, nog niet te klagen hebben, vergeleken bij den sneeuwval daar boven, ongeveer 4000 Me ter boven den zeespiegel, lieten de foto's heel mooi zien. Zelfs in den „Hochsommer" kan het daar aardig spoken. De schitterende panorama's hebben bij velen ongetwijfeld don lust doen ontwaken om de foto's ook in natura to zien. Da genen, die zulke verlangens ook kunnen verwerkelijken kunnen in ing. Hausmann een voorlreffelijken leidsman vinden. Door de afdeeling Leiden der Vcr- eemging „Nederlandsch Fabrikaat" zal op Dinsdag 27 Februari in de kleine zaal van do Stadsgehoorzaal een filmvoorstel ling worden gegeven betrekking hebbendo op do Nedcrlandsche Ipdustrie. O.a. zul len films worden vertoond betrekking hebbende op: steenkolenmijnbedrijf, scheepsbouw, vervaardiging van glas en van gloeilampen, meubelindustrie enz. 1 Maart a.s. is de heer N. Ton 25 jaar concierge ten kantore van do hypo theken en het kadaster alhier. Vanmorgen waren de trams voor 't eerst weer gesierd met de bekende witte ijsclub-vlaggetjes. Na twee dagen hard workons is liot bestuur er in geslaagd de ijsbaan (voor 't eerst van 't jaar) to ope nen. Reeds heden werd er een vrij druk gebruik van gemaakt. Het ijs is zeer sterk en volkomen betrouwbaar. Tenge volge van den sneeuwval liet do berijd baarheid van het ijs eerst nog wel iets to wenschen over, doch na de inundatie van gister is ook dit bezwaar opgeheven. Vooral aan do zijde van den Maredijk is het ijs goed. Voor heden gelden do blau we kaarten, morgen zullen roode dag kaarten worden uitgegeven. Wij herinneren aan de Openbare Evangelisatie-Samenkomst die heden avond vanwege het Lcidsche Comité voor Tent-Evangelisatie in gebouw Prediker" zal worden gehouden. Verschillende predikanten en andere broeders uit diverse kerken zullen toe spraken houden. Zang en muziek zullen de noodige afwisseling geven. De toegang is geheel vrij. 1Te Helmond werd dezer dagen een knaap aangetroffen, die zich noemde Jo zef Lindeman, geboren 18 of 19 Maart 1910, laatstelijk wonende ten huize van zijn vader Frits Lindeman te Schinveld, Sittardscheweg. Bij informatie bleek, dat de knaap, evenals zijn vader, aldaar on bekend zijn. De opgegeven straatnaam bestaat ter plaatse niet. Verder doet ge melde knaap omtrent zijn familie nog het volgende verhaal: „Mijn vader wordt ge woonlijk genoemd „Do Uiks", reist met een woonwagen en is voor de tweede maal getrouwd. Mijn grootste broer heet Wil lem en was werkzaam op een gasfabriek. Met dezen broer heb ik ongeveer twee jaar geleden-de ouderlijke woning verlaten, omdat wij daar slaag kregen. Ik ben op school geweest hij een onderwijzer, ge naamd Richard, terwijl op diezelfde school ook 'n onderwijzer, genaamd Hil- lekamp, en een kleine onderwijzeres wa ren". Genoemde knaap maakt den indruk dat zijn geheele verhaal onwaar is, en uit vrees voor terugkeer naar zijn ouder lijke woning zulks doet. Allen, die wellicht inlichtingen kunnen verschaffen welke leiden tot vaststelling van de indentiteit van bedoelden knaap, worden verzocht, zich daartoe te vervoe gen aan hét Bureau van Politie alhier. BIÜENENLAitiD AFWEZIGE KAMERLEDEN. In ons nummer van Maandag hebben wij gewezen op het betreurenswaardige dat van do zestig rechtsche Kamerleden slechts 47 aan de stemming deelnamen. Wij weten niet, zoo schreven wij toen, de namen van de voor- en tegenstemmers en we weten dus ook niet welke leden af wezig waren. Maar als de Kies ver eenigingen zich ontzaglijke moeiten getroosten om zoo mogelijk één zetel to winnen, dan is het zeer verdrietig, als telkens weer blijkt, dat bij belangrijke stemmingen een deel der leden afwezig blijft". Het doet ons genoegen hieraan tbans toe te kunnen voegen, dat de A. R. leden hierbij geen blaam treft. Onzerzijds waren alleen de hoeren Duv- maer v. Twist (wegens familieomstandig heden) en Scheurer (wegens ongesteld heid), afwezig. L. P. J. Stracké. t De beeldhouwer L. P. J. Stracké, wo nende te 's-Gravenhage, is Saterdag, 71 jaar oud, overleden. De Zomertijd. De Tweede Kamer besloot gisterenmid dag het voorstel Braat lot afschaï£ng van den zv>mo>tijd op de agenda to plaat sen vóór het ontwerp-Jachtwet. Een auto-staking. Men meldt ons uit Amsterdam: In verband met het feit, dat lieden in den gemeenteraad de voordracht van B. en W. zal worden behandeld om de deel neming aan (le centrale facultatief tc stel len, zijn de chauffeurs der huurauto's hedenmorgen nog in staking gegaan bij wijze van demonstratie voor het behoud den auto-centrale en als protest tegen de voorgestelde regeling. Omstreeks 10 uur evenwel zijn bij de taxi- en atax-onder- neming de chauffeurs aan liet werk ge gaan, zoodat verschillende taxi's toen weer uitreden. Een en ander ging met molestatie gepaard en enkele ruiten in het gebouw van de A'damsche Rijtuigmij. op den Overtoom moesten het ontgelden. De politic moest enkele malen optreden. De débaclc van „De Amsterdammer". Een aantal obligaiiehouders van „De (Chr.) Amsterdammer" hield gisteravond een vergadering. Van de bestuurstafel werd voorgesteld aan (le oud-commissarissen mr. S. de Vries Czn. en mr. H. Bijlevcld on aan de commisarissen D. "Wijnbeek, A. I. (la Costa, J. H. Spier en dr. B. Wiclonga een brief lo verzonden, waarin zij op hun verplichtingen gewezen worden. In dozen brief wordt geconstateerd dat zij die voor den ondergang van ,.Do Amsterdam mor" verantwoordelijk zijn, niets gedaan bob ben om do door do obligatiohoudcrs gele den schade te vergoeden. Betoogd wordt, dat dc commissarissen zich niet kunnen verschuilen achter de opvatting dat hun taak oen louter mo- rcelc was, omdat zij het recht hadden, ten allo tijde de kantoren der „Amster dammer" te betreden en inzage le nomen van boeken en kas. Zij haddon zich jegens de beleggers verbondon toe te zien op het rich ti ge be^ lieer van hun geld. Vele brieven getuigen, dat do namen der commissarissen deden besluiten geld in „De Amsterdammer" te beleggen. Het zou, aldus vervolgt de brief, te be treuren zijn indien commissarissen on willig bleven hun houding te herzien. Dat zou het Comité v. Leeuwen c.s. kunnen nopen tot voortvaren zoo noodig in den weg van het wereldlijke recht. De koning van Zweden. Men meldt aa-u het „Hbld.": In verband met het bezoek van Z. M. den Koning van Zweden aan cms land op 2 en 3 Maart zal te Amsterdam "en care- en paleiswacht worden ingesteld, die door mariniers en matrozen gezamen lijk tot een getal van 100 zal worden be* trokken, onder bevel van den kapitein der mariniers V. F. M. Yssel de Schepper, waaraan wordt toegevoegd de le luit. del mariniers J. J. A. Kouchenius, benevens een luitenant ter zee 2e kl. Het staf- muziekkorps der marine zal van 13 Maart mede te Amsterdam tegenwoordig zijn. Op 3 Maart zal Z. M. te 10 uur 45 aan het Maasstation te Rotterdam aankomen, waarbij eveneens een eere wacht, be staands uit 100 mariniers, tamboers cn pijpers, onder bevel mn den kapitein der mariniers G. J. van Loenen en den luit©- remt der mariniers W. A. J. Ttoelofs zal worden opgesteld, waarna Z. M. zich aan boord, van de stoomboot „Stad Rotten dam" zal inschepen. De Koning zal mét den trein van 1 uur 7 min. dien dag van het station D. P. vertrekken, waarbij do ©erewacht weder zal zijn opgesteld. Dultsehers' naar Nederland. Men meldt tut Vaals aan de JN- R- Crt.": Honderden automobielen passceren hier do Nedcrlandsche douane met families, die uit -het bezette gebied wegtrekken. Dc invoer van Duitschc artikelen is zoo over weldigend, dat het douane-station wel op een marktplein gelijkt. De uitvoer van levensmiddelen naar het bezette gebied neemt onrustbarend toe. Do uitvoer van het bezette gebied naar het onbezette Duitscliland vindt op zeer groote schaal plaats, via Zuid-Nederlandscho grenspos ten. „Welkom Vreemdeling." In „D© Nederlander" wordt aan do Re geering ge-vnaoigd„Mag het Nedcrland sche volk er op vertrouwen, dat voldoen de ma-a-fcregeden genomen zijn, om even als in 1914 en 191S ook in 1923 te voor komen, dat gewapende militairen van vreemd© nationaliteit het Nederlandscho grondgebied zouden betreden?" Naar aanleiding hiervan schrijft men uit Limburg aan „Do Tijd": „Hier door het grensdorp Mhcer zijn ten minste eenmaal meerdere auto's komen doorrijden met hoogcre Belgiseho, Fransohe en Engelscho militairen in uni form. Aan do kerk le Mhee-r hebben dcc© officieren zich zelfs laten fotograf ©oren. Alleen ven plciriortocht 1 mogen wc vra gen". Ilior.iib trijkt, zeat ..De Tijd", dat de vraag van de cd." het stollen ©n be antwoorden. wel Y/aard is. Onze kolenproduetie. Door optelling van dc geregeld in het „Maandschrift van het Centraal Bureau voor dc Statistiek" gepubliceerde cijfers der maandproductie aan steenkolen van de Limburgsche mijnen, blijkt dat onze productie sinds 1913 ruim is verdubbeld; zij bedraagt nu 17 pet. meer dan in 1921 Uitbetaling, van salaris na overlijden. Het Weekbl. voor do rdm. der direct o belastingen meldt-, dat do Minister van Financiën aan oen deputatie van dc Eroo- dorsohap van ontvangers hoeft medege deeld, dat een olgemceuc regeling van de uilbetolling va-n salaris na het- overlijden van den ambtenaar in voorbereiding is. De huurwetten. De hee«r Oud c. s. hoeft op hot wetsont werp tot wijziging van do Hum-commis sie wet en de Hiuirop/.cggingswct ©en amendement ingediend, beoogende om in art. 1, sub. I, in plaats van „50 pOt." „35 pGt." to lezenheb bepaald© in art. T, sub III, t© laten vervallen cn in art.. 3, sub Te en 4c, telkens in plaats van ,,37 pCt." te lozen ,£5 pCi.". Dc voorstellers achten de vcriioogbig van het vrij© percentage van £0 on 10 pCt. op 50 en 37 pCt. lo hoog cn met overeenkomstig de geleidelijkheid, dio bij do laatste wijziging der Huurcaranws.c- wot werd beoogd. De hoor van Rappard c.s. heeft amendementen ingediend, waarvan do strekking is, dat woningen, tot oen be drijf bohoorcn.de, in den vervolge aan de' werliug der •Huurcoinmkslewet cn der Iluuropzeggingswet zullen zijn cnttcox- kcn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1