Dagblad voor Leiden en Omstreken Priisralapg Msnliën. ABONNEMENTSPRI S r" IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL t 12.50 PER WEEK 10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL Ï2.90 3de JAARGANG. - VRIJDAG 12 JAGUARS 1923 - No. 842 Bureau: Hooieracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekeninq 58936 ADVERTENTIE-PRIJS DES ZATERDAGS 10.30 f PER GEWONE REGEL 10.221 t KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens .f 30 woorden 50 cent; Zaterdag» ceot bij vooruitbetaling. INGEZONDEN RECLAME* - y Dit nummer bestaat uit twee bladen Vanaf heden hebben wij den rogel- prijs onzer advertentiën verlaagd en als volgt vastgesteld: Gewone Advertentiën 221/2 cent per regel. Hande!s-Advertentiën tf1/, cent per regel. Kleine Advertentiën 50 cent, maximum aantal woorden 30. ingezonden Mededeelingen dubbel tarief. Wij merken op, dat dezen regelprijs geldt voor alle dagen, dus ook op Zaterdag. De Administratie. V Een treurdag. Voor Duitschland zijn donkere dagen aangebroken. „Met een goedgeplaatste 6lag treft de Fransche vuist de onbeschermde levens ader van het Duitsche economische leven" Duitschland, dat toch reeds zoo zwaar beproefd werd de laatste jaren, krijgt tlhane de ellende van de vreemde heer- echappij te dragen. En kracht om zich te verdedigen heeft bet niet. Het kan de vuisten ballen, maar het heeft geen wapen in dezen, strijd. In verband met dezer tijden nood heeft nu president Ebert een proclamatie tot het volk gericht, waarin het aan het slot heet: - „Een zware tijd breekt aan, zwaarder nog dan de jaren die wij sinds den oorlog hebben meegemaakt. Niemand kan zeggen hoe lang deze beproeving zal duren. Wij weten slechts dat. de nood grooter wordt indien volk en staat haar niet eensge zind bestrijden. Maar wij weten en hopen, dat de hechtste samenwerking van het gansche volk den nood zal verkorten. Tot dit. doel willen wij elkaar de hand reiken. Laat ons den aanstaanden Zondag in de stad en op het land aan onze inner- lijkste gevoelens wijden en overal in hot gansche Duitsche land in huis en hut ons vaderland, ons lijden en zijn recht geden ken". President Ebert heeft, oen treurdag uitgeschreven. Dat is niet zonder boteekenis. Hier komt zoo echt het sociaal-demo cratische standpunt uit. Als de gelegenheid ontbreekt om zich' te verdedigen en van zich af te slaan, dan heeft het Socialisme niots meer te zeggen. Voor den Christen blijft er nog altijd licht ook in de zwartste duisternis. Als er nergens redding i6 en uitkomst dan slaat hij nog het oog naar bovetf, naar God. de bron van alle licht en kracht Maar die uitweg is voor president Ebert en zijne partijgenooten afgesloten. De Sociaal-democratie heeft God uitge schakeld. Daarom kan het ook niet bidden tot God. Daarom kan de Duitsche president ook niet een biddag uitschrijven, maar be paalt hij zich tot een treurdag over hot lijden dat over het Duitsche volk kwam. Hoe a r m .is toch de Sociaal-Democratie STADSMIEUWS. Week der gebeden. Ook gisteravond was de opkomst over weldigend. Ondanks de ingebruikneming van hulp bankjes en tabourel.ten moesten nog eenigen zich met een staanplaats levredon stellen. Hot onderwerp voor dezen avond was ..Uitwendige Zending", en de spreker die het zou behandelen. Mr. de Schepper, zendingseonsul in Indië. Door de stampvolle Oosterlcerk ruisch- te: *k Sla de oogen naar 't gebergte he nen waarna Mr. de Schepper voorlas: Jesaja 55 en Johannes 12:44einde, waarop de vergadering antwoordde met •het. laat el e vers uit. de Lofz. v. Zacharias: Voor elk die in het duister dwaalt-, verspreidt deez' zon een helder licht, enz. Het leven der menschen in onze dagen, aldus epr., is een uiting van, do geestelijke armoede. 1 De menschheid hoeft in de centra van baar bestaan den band verbroken die haar met den Eeuwige verbond. En toch: het was alleen die band met den Eeuwigen, het was alleen hot. streven naar die heilige eenheid, die haar in staat stelde te groeien en te bloeien, en haar taak naar ciseh van haar roeping te ver vullen. Maar inplaats van een God boven zich te erkennen, dacht men zich zelf een God uit. En de resultaten? Wij aanschouwen ze allen rondom ons heen. De wereldoorlog heeft de boozb machten ontketend in den mcnsch en daardoor het innerlijke van den mcnsch onthuld, en aangetoond wat oen mensch heid beteekent zonder God. Do massa van onze dagen is door den geestelijken nood tot bezinning gebracht. Zonder religie heeft (het leven geen doel, geen zin. Godsdienst en wetenschap blijken dich ter bij elkander te liggen dan men oor spronkelijk wilde erkennen. Men tast weer naar boven. Zal het nu beter worden of zal de we reld ondergaan? Een Duitsch geleerde acht de religie het probloem van onzen tijd. Dozelfde geleerde echter vreest dat de menschheid ondanks het inzicht in de on misbaarheid van de geestelijke dingen, niet tot dien grooten stap zal kunnen overgaan, waarom dit tijdperk dreigt te worden een tragisch tijdperk. Het is goed dat we in do week der ge boden bij deze dingen uitvoerig stilstaan. De wereld wankelt ten doodo. Helt reeds over naar don afgrond. Maar juist daarom moet de gemeente van Christus overtuigd zijn van de roe ping dien zij ton opzichte van die zinkon- de menschheid heeft te vervullen. Men acht het zendingswerk dikwijls zoo klein, zoo eenvoudig, en men denkt alles wel te kunnen goed maken, door wat geld bij elkander to brengen. De Zending is echter zoo veel meer omvattender. Uw en mijn zendingszaak is niet min der dan met Jezus Christus te strijden om de wereld voor Hem te winnen, zoodat Hij ze kan overgeven als een vernieuwde schepping in de handen van den Vader. De wereld is zich thans Ihaar hulplo os- beid bewust. Zullen we onze roeping verstaan? Men spreekt van den nood der zending, maar is het niet gebleken dat het boter is te spreken van den nood der gemeente? Is de nood der Zending geen weerspie geling van den geestelijken nood der ge meente? Men kan geen oog hebben voor den nood der zending, zoo de oogen niet zijn geopend voor den nood in eigen land en Kerk. Do groote fout is dat men dc Zending ale iets bijkomstigs beschouwt. Het eenig kenmerk is, dat zij bijzonder lastig is, en veel vraagt. Het eenigo middel om echte zendings liefde te kweeken is zelf te arbeiden. Er is zooveel zending die nog niet aU zoodanig wordt beschouwd. Laat ieder arbeiden op zijn terrein. In de school, op de werkplaats, kortom op de .markt van het leven. We moeten altijd en in alles getuige van Jezus Christus. En hoe eenvoudiger en natuurlijker dat getuigenis is, hoe treffender. Wanneer alle leden van de Kerk van Christus eens zoo getuigdenDan be hoefde zeker ook de noodklok niet te wor den geluid voor de Zending. Het offer voor do Zending, ook het kleine, krijgt juist waarde door de liefde waarmede het wordt gein-acht. Laten we moeite, geld, ja eer offeren voor de zending, om een einde te helpen maken aan den doodstrijd der wereld. Gezongen werd Psalm 40:5: Onbcgrenst is het terrein waarop wij aaiu de zending hebben te arbeiden. Niet alleen onder Chineezen of Javanen enz., maar ook in eigen kring moet wor den gewerkt dan komen van zelf het ge bed en offer. Alleen door eigen meearbeiden en -le ven krijgt ook de georganiseerde zending pas haar volle beteekenis voor ons. Gebed en offer vormen samen ter ver binding tusschen het middelpunt der kerk, (samen gevat en saamgdhouden door Christus), en de zending, den grooten strijd. Wat de gevolgen zijn, wanneer de ge meente zoo hare roeping verstaat kan imen lezen in de geschiedenis der eerste Chr. Kerk, waar ieder lid aan zending deed, en waardoor een enorme kracht werd ontwikkeld. Dat lean men zien aan de Hernhutter gemeente, die ons allen tot een levend voorbeeld is. Het wordt dikwijls gezegd: God heeft ons niet noodig. Zeker, dat is - tenminste van men- scholijke zijde bov. - Maar God zegt ons in Zijn Woord: Ik wil u gebruiken. Bovendien zal de gemeente, bii oen recht verstaan van haar roeping, zelf in geestelijken riikdom toenemen. Daarom allen het. zwaard aangegord, hetzij oud of jong, van welko maatschap pelijke positie ook. Het gaat om een verloren wereld. Het gaat om éen gemeente, die in noo l is. Het, gaat om den heerlijken Naam van onzen God. Het gaat om het Koninkrijk van Ztvi E eniggeboren Zoon Jezus Christus. Gezongen werd Gezang 87:2. 1 en 5: Na in dankgebed te zijn voorgegaan sloot spr. de samenkomst met het laten zingen van Gez .158: 1, 2 en 3. Aan het personeel van de Leidseho Katoenmaatsdhappij dat morgen ontsla gen wordt, is medegedeeld ,dat aan hen het loon over de feestdagen (Kerstdagen en Nieuwjaarsdag) alsnog zal worden uit betaald. Het overige personeel, voorzoovor het over dozo dagen loon heeft ontvangen, zal dat moeten afbetalen. 't Gebeurde 'hedenmorgen ongeveer half acht, dat de schipper C. R,. uit Nieuwvc-en met een voor de veemarkt be- stomde koe, do Blauwpoorlebrug passeer de, toen het dier plotseling een toeval kreeg. Waar men blijkbaar het ontbieden van een rijwielbrancard minder wenschelijk achtte, liet men do koe vöorloopig op haar plaats, die gelukkig spoedig bijkwam. Het- dier stribbelde echter geweldig te gen, en liep nu voor, dan achteruit. Ongemerkt op het. trottoir gekomen, kwam men op gevaarlijk kleine afstand van de etalage der fa. Hillen, waarvan het raam het tenslotte -'moest ontgelden, daar dit geheel werd ingedrukt. Gisteravond meldde K. v. L. zich bij de politie aan om nachtverblijf, 't welk hem in dubbele mate van het gevraagde werd verstrekt, daar hij nog 2 dagen (kocht en is bleek to moeten ondergaan, waartoe hij hedenmorgen naar Den Haag werd overgebracht. Op den Burcht is een lantaarn gesto len, tocbehoorende aan C. T. J. W.. heeft bij de politie aangifte gedaan dat zijn rijwiel, dat hij even voor een perceel op de Hoogcweerd had la ten staan, aldaar is ontvreemd. BINMEIUANP. Ged. Staten van Zuid-Holland. Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland houden een openbare vergadering op Maandag 15 Jan. 1923, 's middags te 2 uur, in gebouw Korte Voorhout 9, Den Haag. Behandeld zal worden (het door 't bestuur van 't Genootschap tot opvoeding te Roosendaal ingesteld beroep togen het besluit van den Raad der gemeente Oegst- gcost dd- 8 Augustus j.l.. waarbij gol den voor den bouw eener biizondero school aldaar werden geweigerd. Rapporteur is mr. Rutgers. Beperking van drankproductie. De Staatscommissie, welke minister Ruys voor eenige iaren heeft ingesteld om te onderzoeken, de mogeliiklieid om de drank- productie to beperken, heeft, zegt de Kruis banier, in groote trekken ee:i project goed gekeurd, waarin een samengaan nagestreefd wordt van drankbestrijders en drankhan delaars, ten einde tot een zeer geleidelijke beperking van dc gedistilleerd-productie te komen. Dit project zal nader uitgewerkt worden in een rapport met- concept-wets ontwerp en concept-memorie van toelich ting. Uit de S. D. A. P. De Soe.-dem. Arbeiderspartij had op 30 September 1922 585 afdeelingen en telde toen 42.935 leden. In 1920 was hot aantal leden gedaald van 47.870 tot 37,412. «Se dert is er weor eenigo- stijging. In het derde kwartaal van 1922 is het aantal leden in Drenthe met ruim 400 terugge- loopen. Land- en Tainbouw-Ongevallenwct. Het besluit van den 20sten December 1922, tot vaststelling van een algemeenen maatregel van bestuur, al6 bedoeld in art. 53, tweede lid, der Land- cn Tuinbouw- Ongevallenwet 1922, bepaalt het, volgende Het bewijsstuk, bedoeld in het tweede lid van artikel 53 der Land- en Tuin- bouw-ongevallenwet 192, is een door de Bedrijfsvereeniging gewaarmerkt uittrek sel uit het ledenregister, als bedoeld in art. 24, eerste lid, dier wet, en bevat de gegevens, in laatstgenoemd artikel onder a, b, c. en e aangegeven. Bezuiniging bij de Marine. Naar aanleiding van vragen van den heer Hugenhaltzj heeft de lieer Wcster- veld, minister van Marino, o.m. het vol gende medegedeeld Ofschoon reeds in 1921 door den toen- maligen minister van Marino aan het ma rinepersoneel is te kennen gegeven, dat voorstellen, die tot bezuiniging zouden kannen leiden, gaarne werden ingewacht, is ondergeteekende bereid, indien zulks door de vloot commissie gevraagd mocht^ worden, zij het ook zijns inziens ten over vloede, nogmaals een oproep in dezen zin (te doen. Hij heeft echter overwegende bezwaren tegen inmenging van personeels organisaties op dit, geheel buiten haar gebied liggende terrein. Mond- en Klauwzeer. Do Minister van Binnenlandse!)© Za ken heeft: a. met ingang van 12 Januari 1923. (het vervoeren of doen vervoeren van her kauwende dieren en varkens verboden uit, naar of binnen een kring, omvattende het gedeelte der gemeente Mheer, begrensd door Rijksgrens, gemeente Noordbeek, grindweg NoordbeekSt. Gecrtruid cn gemeente St. Geertruid; b. bepaald, dat, wanneer bijzondere re denen afwijking van het sub a bedoelde verbod noodzakelijk maken, zoodanige af wijking kan worden toegestaan door den burgemeester van Mheer, onder de door den inspecteur van den veeartsenijkundt- gen dienst te Maastricht aan te geven voorwaarden. Slagersvakschool te Utrecht. Te Utrecht, zal, naar „De Vee- en Vleeseh handel" mededeelt, waarschijnlijk 15 Fcbr. a.s. een vakschool voor slagers worden ge opend. De directeur van liet Ut recht sclie abat toir heeft met toestemming van B. on "W. twee voor liet doel geschikte lokaliteiten daarvoor beschikbaar gesteld, en heeft zich bovendien bereid verklaard eenige lessen in vlcesclihygiène aan de school te geven. Een Duitsch vakman, die de Nederland- sche taal en dc toestanden in het slagers- bedrijf en do vleeschwaren fabricatie hier te lande kent, zal les geven in worst- en vlceseliwarcnbereiding, zouterij en rookerij. Zoover als de Amerikanen, die op een pas geopende eerste slagersvakschool (in Milwaukee) zelfs onderricht geven in re clame maken en liet practiscli gebruiken van automobielen, gaat de school direct nog niet, doch dit heeft zo met het Ame- rikaansche lesprogram gemeen, dat ook op deze vakschool aan onderwijs, in boekhou ding, veó- en vleeschkemiis, etaleeren, koel techniek, kruidenkennis, een ruime plaats op den lesrooster zal worden ingeruimd. Het. doel van de school is een betere vorming der toekomstige patroons. Het staat nog niet vast, of de eerste cursus twee, dan wel drie maanden zal du ren. De bedoeling is twee klassen van 15 of 20 leerlingen ieder 'te vormen en voor elke klas twee lesdagen per week te stel len, zoodat de cursist niet tiidelvk geheel uit het bedrijf behoeft te treden, docli slechts twee dagen per week. Een toelatingsexamen wordt niet. gehou den, de school is toegankelijk voor ieder die in het slagersbedrijf werkzaam is. Wie aan den cursus wil deelnemen moet zich voor 't einde dezer maand aan het adres dor redactie van het vakblad te Den Haag, Boomkruiperlaan 2 opgeven. BUITENLAND DE BEZETTING VAN HET ROER GEBIED. De bevolking is rustig. Duitschland protesteert. Nadat het Fransche bezettingsleger gistermorgen vroeg Oberhausen had be zet, is 'het om 10 uur begonnen Essen binnen te rukken. Om drie uur waren Bruchhausen, Gel- senkirchen, Essen, Weidon en Ratingen bezet. Het effectief bestond uit twee divisies infanterie en een divisie cavallerie onder bevel van generaal Henrys en onder lei ding van generaal Degoutte. Een Belgisch detachement vergezelde de Fransche troepen. Aan de operatie werd'deelgenomen door een Rijn-flotille, bestaande uit 3 rivier- slooiasdhcpen, genaamd „Lereley", Para- val" en ..Rheinstein". 4 kanonnoerboolen en een aantal kleinere schepen. Do Franschen te Essen. Omtrent de bezetting van Essen wordt- nog het volgende gemeld: Gedurende de nadlit zijn de Fransche troepen in 3 kolonnen hun opmarsch van Düsseldorf en Duisburg uit begonnen. Circa 9 uur kwamen zij in de buurt van Essen, dat zij op oorlogsvoet door mid del van pantseraut.omobiclen en -ruiterij omsingelden. Aan den opmarsch zelf na men troepen van alle wapens deel. Tegen den middag rukten do Franschen het centrum der stad binnen. Zij bezetten het hoofdstation en het raadhuis. Hun aantal wordt op 8 10000 man geschat. Incidenten (hadden niet plaats. De meeste winkels hadden de luiken gesloten en van een aantal huizen waren de gordijnen ge zakt. Generaal Degoutte, opperbevelhebber van het bezettingsleger, heeft, een bezoek gebracht aan minister Lüther, burgemees ter van E&sen, om hem mededeel in g te doen van de in opdracht zijner regee ring door te voeren maatregelen, zooals het requireeren van gebouwen. Hij zeide, dat een deel der bezetting zou worden teruggetrokken, als do bezet ting is doorgevoerd cn orde en rust hcer- schen. Lüther protesteerde namens het ge meentebestuur. Het onderhoud droeg een correct karak ter. Geen incidenten. Er hebben zidh, voor z over tot nog toe bekend, geen incidenten te Essen voorge daan. De bevolking, die zeer kalm was, j logde een zekere nieuwsgierigheid aan den'| dag. De winkels bleven geopend en de trams hebben hun dienst niet onderbro- j ken. Een Fransche proclamatie van gene- j raai Degoutte beveelt, dat de burgerlijke bevolking al de in bezit zijnde wapens moet inleveren, en zegt vervolgens, dat het economische-leven van de stad zoo weinig mogelijk in zijn normalen gang bo- lommerd zal worden, dat weinig opeischin- gen zullen geschieden, dat de pers haar vrijheid behoudt, en tenslotte dat al do Duitsche overheden in haar functie zullen worden behouden. Dc terugtrekking der *\merikaan5che troepen. Do „New York Herald" meldt., dat het onderhoud tusschen Harding en Hughes .over het al dan niet terug nomen der Amerikaansche bozetting, meer dan een uur duurde. Toen kwam Hughes plotse- ling de wachtkamer binnen, waar de jour- nalisten vergaderd waren. tot. het. in ont- - vangst, nomen van het dagclijksche com- muniquo en deelde mede, welk besluit was genomen. Hughes voegde er aan toe, dat i slechts 50 officieren en manschappen, deels in Coblenz, deels in Antwerpen, zullen achterblijven om voor de regeling der achterblijvende voorraden te zorgen. De insdheping der Amerikanen zal op 18 dezer te Antwerpen plaats hebben. Een beslissing omtrent het verder lot van Coblenz is nog niet genomen, doch vermoedelijk zullen do Amerikanen door Franschen worden vervangen, zegt het blad. er op wijzend, dat zich reeds een aantal Franschen in de Amerikaanécho zone bevinden Ier vervanging der Ameri kanen, die roods voor eenigen tijd naar huis terug keerden. De snelheid, waarmede Harding gevolg gegeven heeft aan den wensch van den se naat, kwam vrijwel als een verrassing, daar men algemeen geloofde, dat Harding met hot terugnemen der troepen zou wach ten tot do moeilijkheden tusschen Frank rijk en Duitsdhland achter den rug zou den zijn. Engeland kiest de zijde van Amerika. In Engelsche officieelc kringen toont men zich vrijwel ingenomen met het be sluit van terugroeping dor Amerikaan- echo bezettingstroepen, omdat men in het snelle bosluit van Harding het bewijs riet. dat hij het eens is met den senaat en dat beiden in dit. opzicht meegaan met do Engelsche opvatting, dat de Fransche plannen den verkeerden kant opgaan. Het terugtrekken der Amerikanen wordt beschouwd feitelijk oen ondersteu ning to zijn van de passieve Engelsche houding. Het is echter niet waarschijn lijk. dat Engeland (het. Amerikaansche voorbeeld zal volgen, ook al o^dat de Engelsche politie!: nu eenmaal beoogt dui delijk te doen uitkomen, dat men 't. met Frankrijk in alle opzichten eens is behal ve ten aanzien der sancties. Het. terugnomen der Engebmuc troepen zou derhalve ongewenscht zijn, omdat daardoor het meen in geverschil moer wordt geaccentueerd, dan de kwestie der sancties vordert. DUITSC'HLANDS PASSIEVE f TEGENSTAND. Een korte staking. Uit Londen wordt gemeld, dat men verwacht, dat Frankrijk de teruggave zal eischen van de boeken en verdere beschei den van hot kolensyndicaat en dat, ingc- val eener te verwachten weigering, nieu we sancties of dwangmaatregelen zullen volgen, die dan op hun beurt aanleiding zouden kunenen geven tot moeilijkheden. Van Fransche zijde heeft men tamelijke hoogc verwachtingen op de medewerking van hel Poolscho arbeidselement in het Roerbekken. Deze Polen zijn ruim een kwart eeuw geleden uit politieke ovcrwe- gingen naar hot Roergebied overgebrac ht en waren geruimen tijd anti-Duitech. Naar het. schijnt, is dit echter in den loop van tijd uitgesleten, zoodat dc Fransche verwachtingen op steun van dit Vk mil- lioen Polen vermoedelijk ijdcl zullen blij ken. Uit Berlijn wordt gemeld: De rijkskolencomniissaris heeft het steenkolonsyndieaat opgedragen, terstond na het binnenmarohecren in het Roerge bied op te houden niet het leveren van J steenkolen aan de landen, dio zich aan in- breuk op hot verdrag van Versailles heb-„> ben schuldig gemaakt- De spoorwegdirectie van het district Essen, had gisteren reeds het vervoer van* deze kolen stilgelegd. De arbeidersorganisaties hebben boelo- ten overal in het goheele land op Maan- dag a.s. een proteststaking van een kwar» j tier tot een half uur te organisceren. P0INCARE VOOR DE FRANSCHE i KAMER. Een heftig debat. Poinoorc heeft g: storen in de Kamer een J betrekkelijk lange verklaring afgelegd,*' die natuurlijk weinig nieuwe gozichfspun- ten bracht, doch die niettemin voortdurend ondorbfok' n w. 1 cfwel door de protesten

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1923 | | pagina 1