Dagblad voor Leiden en Omstreken MECANO STABIL BINNENLAND. ik ABONNEMENTSPR JS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL t t 12.50 PER WEEK 10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL f 2.90 3de JAARGANG. - ©SMS0&G 5 DECEMBER 1922 - No. 8!2 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58038 Dit nummer bestaat uit twee bladen Uit de Pers. Wie moeten heengaan. Men deelt one mode, zegt de - a n- daard, dat bij hot Staatsbedrijf dor Posterijen en Telegrafie een aanzienlijk overcompleet aan personeel aanwezig is en dat dit nog zal toenemen na 1 Januari lomdat er dan een nieuwe werktijdregeling komt. In verband daarmee houdt men. zich thans bezig met het ontwerpen van een schema voor de afvloeiing van de over tollige werkkrachten, een schema, dat hierop schijnt neer te komen, dat de oud ste en de jongste ambtenaren in de eer ste plaats voor vertrokken in aanmer king komen. Schijnbaar valt hiertegen weinig in te brengen, maar we vree-zen zeer, dat men toch op die wijze verkeerd handelt. Het is bekend, dat bij Post en Telegraaf vele gehuwde vrouwen in dienst zijn, welke meestal met ambtenaren gehuwd zijn. Wij werden gewezen op gevallen, waar vrou welijke commiezen der P. en T. gehuwd zijn met mannen in dien rang, 6ameu al dus meer dan f8000 inkomen genietend. En in alle rangen schijnen soortgelijke gevallen aan te wijzen. Mot deze feiten voor o-ogen. kunnen we eenvoudig niet aannemen, dat de geruch ten. die de ronde doen over de wijze, waarop men de afvloeiing van het over complete personeel denkt te regelen, juist zijn. Men zal toch 'geen huisvader, die voor een gezin te zorgen heeft, wegzenden en tegelijk toelaten, dat in een ander geval het mes aan twee kanten blijft enijden. Dat zou al to onredelijk zijn. Voorgaan moeten o.i. alle vrouwen wier ©obtgenooten oen andere Rijksbe trekking genieten, en dan eerst kan naar onze meening een schema worden toege past als ontworpen-schijnt. 0?i He Raadstrihune. De Gemeenteraad heeft met de behan deling van de begrooting of beter gezegd met de beschouwingen naar aanleiding van de begrooting, een aanvang gemaakt. Wie op grond van oen uitlating van den leider der Soc. Deun. fractie dat er minder gesproken kon worden, verwacht mocht hebben dat de debatten niet den omvang van vorige jaren zouden krijgen, heeft zidh vergist. In-eersten termijn hebben niet minder dan 16 leden het wooid gevoerd. En van die 16 behoorden er niet min* der dan 6 tot de S. D. A. P. Op één lid na kwam heel de fractie in het vuur. Bij ons zoo verklaarde de heer van Eek in een vorige zitting, spreekt één lid en de anderen volgen. Gisteren had men echter dezen regel omgekeerd. Nu spraken alle leden, terwijl een lid volgde. We zullen geen poging doen van het verhandelde een overzicht te geven. Een nieuw geluid werd niet gehoord, of het meest zijn dat meer dan andere ja-* ren ever bezuiniging gesproken werd.. Daardoor was het debat tamelijk mat. De poging van sommige leden om zich een weinig op te winden, had slechts ma tig resultaat. Het debat bleef lusteloos. Dat bezuiniging dringend geboden is, bleek wel heel duidelijk uit de „opwek kende rede", waarmede de voorzitter de vergadering 6loot. Ilij wilde voor het uiteengaan enkele lichtpunten aangeven en hij deed dat ook, maar naarmate hij langer sprak' werd de toon somloerder, zoodat tenslotte de Raad naar huis ging met de boodschap, dat de toestand, wat deze begrooting betreft, precair is. Bezuiniging is dus wel dringend noo- dig. Maar ondanks het urenlange debat, werd door den Raad toch niet aangege ven op welke wijze de gewenschbe bezui niging verkregen kan worden. Het spreekt wel vanzelf, dat de groote vraagstukken van dezen tijd, de werk loosheid en de woningnood ook" nu van allo kanton bekeken werden. Aan dikke woorden ontbrak het daar bij, van de zijde der S. D. A. P. niet. Het eigenaardige is dat men aan die zijde met de oplossing in den zak loopt, maar als dan een wethouderezetel wordt aangeboden, zoodat men een kans krijgt om ook wat aan do practijk te doen, dan bedankt men voor de eer. 't Scheen wel een ©ogenblik alsof de heer Dubbeldeman van een wethoudersze tel niet geheel af koer ig was, maar zoo lang do heer van Eek hier aan het roer staat,- zal men wol in de opposotie blij ven. Over 't geheel hadden B. en W. geen zwaren dag. De critiek was gematigd en de lof ont brak niet geheel. Alleen de heer Pera had enkele per soonlijke aanvallen te verduren, die ech ter juist omdat ze een zoo sterk persoon lijk karakter droegen, zijne positie weinig hebben geschokt. Het jongste raadslid, de heer Kooistra, Iheeft een goede gelegenheid om te zwij gen laten voorbij gaan. Enkele kleine opmerkingen door hem gemaakt wekten den indruk dat deze keus voor de S. D. A. P. geen slechte was. Maar nu kreeg hij Maandagavond, toen de Raad vrijwel uitgeput was den inval nog eens te herhalen wat door verschillende loden, op veel meer ver dienstelijke wijze reeds herhaald was en dat werd hem noodlottig. Wensdag zijn allereerst B. en W. aan hot. woord. Dan volgen do replieken, vei'volgens het antwoord van B. en W. en dan ein delijk komt de begroeiing in zicht. STADSNIEUWS. Reizende tentoonstelling voor "Volks voorlichting. De tentoonstelling ie tot stand geko men door belangrijken geldolijken en zo- deliiken steun van het Noderlandsehe Rooi© Kruis, en werd dsn 9den Maart van dit jaar voor genoodigden ter bezichtiging gestold in hot Panorama-gebouw te Am- Burgemeester en Wethouders van Lei den, die ook waren uitgenoodigd droegen den directeur van den Geneeskundigen Dienst op, de tentoonstelling te gaan be* zichtigen. Deze bracht gunstige berichten mede terug, en vormde mét goedkeuring van Burgemeester en Wethouders een Comité dat zich ten doel stelde de ten toonstelling ook naai* Lelden te brengen. In het Comité zijn vertegenwoordigd: De Voreeniging „Hot. Noderlandsehe Roe- do Kruis", Kring Leiden; do Zuid-Hol- landscihe Voroeniging „Hot Groene Kruis", Afdeeling Leiden; do Nederland- sche Roomsoh-Kathorieke Volksbond, af deeling Lolden; de Centrale Commissie voor Arbeidersontwikkeling, gevomid uit do L. B. B. on S. D. A. P. te Leiden; de Christelijke Besturenbond te 'Leiden, welke er te- zamen in slaagdon de benoo- digde garantie van f750 bijoen te bren gen. De Gemeenteraad stolde tegen een minimum bedrag de foyer dor Stadsge hoorzaal ter beschikking. Het doel der tentoonstelling is: belang stelling te wokken voor de hygiëne onder ons volle, en het daarvan' wat te loeren. In een tamelijk beknopten vorm zijn iO.Leidsche Ijzerhandel Firma J. C. Bernard """""'""t 25 Kuunnont Uzercosïstructïe-doDZBn Het vermaak in lange Winteravonden voor oud en jong. 801 ADVERTENTIE-PRIJS DES ZATERDAGS s 10.30 PER GEWONE REGEL s 4 10.22* KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 80 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent bij vooruitbetaling. INGEZONDEN RECLAMES T ïp.U een dertigtal afdeelingen bijeengebracht, bestaande uit tal van afbeeldingen en voorwerpen, van korte', pakkende verkla ringen voorzien- Men vindt er een afdoe ling van „Hot Roode Kruis", eon voor keuringsdiensten van levensmiddelen, voor drinkwatervoorziening en faecaliën- afvoer, afdeelingen gewijd aan do hygiëne van de zwangerschap, aan de tropische hygiëne, aan voeding, kleeding, verlich- tfifeig, aan tuberculose-bestrijding, zuigta* lingenzorg, tandverzorging en arbeids- hygiëne; ook zijn er prachtige prepara ten uit Ihet Duiische Hygiëne Museum te Dresden, voorwerpen met betrekking tot de kwakzalverij, tot geslachtsziekten en onreinheidsziekten, een verzameling ge neeskrachtige planten en kruiden, een model van het ziekenhuis te Zevenaar als voorbeeld vam ziekenhuizen ten platte land©. Ook de Volksbond tegen drankmis bruik is met een pakkende uitstalling ver tegenwoordigd, alsmede eerste hulp bij ongelukken, en het bekende Koperen- sto'enfcmds. Tal van geneeskundigen en leeken heb ben aan het samenstellen der tentoon stelling gewerkt, onder leiding van Dr. de Hartogh te Amsterdam. De verzameling ie zoo ingericht, dat al les in zeer korten tijd opgebouwd, en we der gesloopt en. ingepakt kan worden. Een vast personeel; reist mot de tentoon stelling mede, en Steeds is iemand aanwe zig om do bezoekers in te lichten. Het Leidscho Comité meende, dat de nuttige uitwerking der tentoonstelling nog versterkt kon worden, indien eelijk- tijdig een aantal voordrachten werden gc* houden over de belangrijkste vraagstuk ken op het gebied der volksgezondheid, oon donkbeeld dat allerwege instemming vond. Deze voordrachten, welke voor de be zoekers der tentoonstelling kosteloos toe gankelijk zullen zijn, worden des avonds van 89 uur gehouden in do kleine zaal der Stadsgehoorzaal, Het programma is als volgt: Dinsdag 12 December, Dr. G. J. E. Ruysch,te 's-Gravenhage, „Volks- en Schoolbaden" mot lichtbeelden. Donderdag 14 December, Dr. J. J. van Eek, directeur van den Districtskeurings- die-nst van waren „Keuring van Voedings middelen. Vrijdag 15 December, Dr. J. H. P. van Kcrckhoff, „Bestrijding dor geslachts ziekten te Leidon". Alleen toegankelijk voor personen boven den leeftijd van 17 jaar. Zaterdag 16 December, Dr. A. H. Oort, te Oogst geest, „Drankbestrijding to Lei* den". Mot lichtbeelden. Maandag 18 December, Dr. E. Gorter, lector voor kindergpneoskunde, „Bestrijd ding der besmettelijke ziekten". Dinsdag 19 December, Dr. M. D. Horst, directeur van den Gemeentelijken Go neoskundigen Dienst, „Bestrijding der tu berculose te Leiden". Na afloop van elke voordracht zal ge legenheid gegeven worden tot het inwin nen van inlichtingen en stellen van vra gen. Verschillende muziekgezelschappen zul len door een of meer uitvoeringen aan de tentoonstelling luister bij zetten, terwijl plaatselijke bladen, door het, kosteloos opnemen van korte hygiënische wenken gedurende de expositie, er toe mode zullen werken om de bevolking onzer stad van de belangrijkheid der gezondheidszorg te overtuigen. De toegangsprijs is zoo laag mogelijk gesteld n.l. op vijftig ets., terwijl arbei ders, leden der in het Comité vertegen woordigde organisaties aan het bureau hunner organisatie kaarten tegen 25 ets. kunnen bekomen. De tentoonstelling zal van 105 bene vens 's avonds van 7half 11 uur ge- opond zijn, en wordt Donderdagavond 21 December te half 11 gesloten. Mogo deze ondernoming in het belang der volksgezondheid een groot succes worden. Adresboek van Leiden. Een adresboek is de caleidoscoop van het stadsleven, waarin op kleine schaal alles te vinden is van wat er werkt en leeft in de gemeente. Daarom omdat het voorziet in een zeer dringende behoefte begroeten wij de dertiende uitgave van IJdo's Adresboek van Leiden met groote ingenomenheid. Deze vraagbaak bevat letterlijk alles wat men als adres zou kunnen noodig heb ben. Zoo worden 192 pagina's ingenomen door aanwijzing van openb. gebouwen, vereen, en him besturen, Gem.-dienst in al haar scha keeringen, brandkranen en bodediensten en wat dies meer zij. Een volledige Alpha- betische stratenlijst zal zeer ten dienste zijn van middenstand en anderen die hier dagelijks hun adressen uit zullen moeten vinden. Tenslotte do Alphabetisch namen lijst, de clou van het adresboek, die door haar uitgebreidheid zeer dicht nabij de werkelijkheid komt. Jammer is dat de energieke uitgever aan het eind eon klacht moet uiten over de geringe medewerking die hij ontving, speciaal ook wat betreft de vereenigingen. "Wij wekken hier dan ook in het belang van deze zaak die een alge meen belang is op om zich ten spoedigste naar Ploogl. Kerkgr. 4 to begeven waar men gaarne veranderingen die tevens ver beteringen zijn in ontvangst zal nemen. Men dient de geregelde uitgave van dit bekende adresboek ten zeerste door zich als vast inteekenaar op te geven. Vanwege Phylosophiscke faculteit der Leidsclie Studenten, zal op Vrijdag 8 De cember, des avonds te 8 uur een lezing wor den gehouden in het Organisch Chemisch Laboratorium „sur les catalyseurs bioche- miques" door prof. Gabriël Bertrand, di recteur van het biologisch laboratorium van de faultè des sciences te Parijs. Het bouwen van een landhuis in het Eramapark te Oegstgest onder directie van de architecten J. v. d. Voet en B. E. Spijker Azn., is gegund aan de aannemers C. M. W. van Emmerik en W. G. van Dis sel, waarvan de betonfundeerings werken aan de N.V. Wernink's betonfabriek te Leiden. De Haagsclie politie heeft alhier ge arresteerd een zekere P. A. K., die er van verdacht wordt, in Den Haag een bedrag van f 1800 te hebben ontvreemd. Bij een huiszoeking bleek, dat K. nogal royaal met het geld was geweest. Belangrijke nieuwe voorwerpen werden in beslag genomen, zooals een motorrijwiel, divans, een thee- kast enz. enz. Proces-verbaal is opgemaakt tegen M. v. V., afkomstig uit Utrecht, terzake van wederspannigheid tegen eën agent van politie. Do lieer W. M o e n e fcheol. candi- daat alhier ontving oen beroep naar Mo lenaarsgraaf-Brandwijk. De afdeeling Leidon dor A. N. T. B. heeft in oen huishoudelijke vergade ring met algemeen© 6temmen het concept- contract verworpen. Gemeld wordt, dat do Commissie voor Georganiseerd Oyerieg voor Ge meentewerklieden on Ambtenaren tegen Maandag 11 December a.s. is bijeenge roepen ter bespreking van de pensioen bijdragen en verlenging van den arbeids* tijd. HERZIENING DER SOCIALE VERZEKERING I. De Minister van Arbeid heeft tot den Hoogen Raad van Arbeid het volgende schrijven verzonden: „Gelijk ik als U bekend mag onderstel len, ligt het in mijn voornemen de bestaan de sociale vèrzekering aan eene algeheele herziening te onderwerpen ten einde daar door te komen tot vereenvoudiging Jier verzekering en tot nauwer verband tus- 8ehen baar onderscheidene takken. Terwijl ik eenerzijds met die herziening beoog te komen tot een overzichtelijk, afgerond ge heel van wettelijke regeling nopens de verzekering van in het bijzonder de loon arbeiders tegen geldelijke gevolgen van ongeval, ziekte, invaliditeit en ouderdom, staat mij anderzijds als doel voor oogec het tot stand brengen van een regeling, welke de administratieve beslommeringen, in het bijzonder voor de werkgevers, voortvloeiende uit de sociale verzekering, tot een minimum zal beperken en in het algemeen de administratiekosten, verbon den aan de uitvoering der verzekering, tot een zoo laag mogelijk bedrag zal brengen. Van de afdeeling Arbeidersverzekering van mijn Departement gewerd mij een voorstel, bevattende een schema der noo- dige wetswijzigingen, waardoor tevenaan- gegeven doeleinden naar het oordc-rl dier afdeeling zou kunnen worden bereikt. Omtrent dit voorstel, zoucte ik zarno uw advies vernemen. In hst- biizonder zon ik er prijs op stellen uit dat advies te urn- gen vernemen de zienswijze vnn D^en Raad over de navolgende punten: 1. Is het gewenscht de verdichte Ongs- vall en verzekering, de verplichte ziektever zekering on de verplichte inval id StePs- en ouderdomsverzekering uit te strek'-n tot alle personen, die in dïcnsthdr^'' n g te gen loon werkzaam zijn? 2. Is het gewenscht de en e. al thans voor zooveel de gevolgen van z'ch niet uitstrekken tot langer d°n een bepaalden tijdsduur, als ziektegevallen te doen vallen onder de Ziektewet Zoo ja, zal dit dan moeten gel:1 '-n uit sluitend voor zooveel betreft cle toeken ning van geldelijke schadeloosstelling of ook voor zooveel betreft de gonooP>nï,dig© verzorging? 3. Is het gewenscht in de Invalid it eits- wet te breken met het stelsel der indivi dueels rente-bepaling en daarvoor in de plaats te stellen een stelsel van eenheids- renten? 4. Is het gewenscht de collectieve ziek teverzekering van de arbeiders in dienst van den werkgever in de plaats te stellen van de individueels verzekering van den arbeider? 5. Is het gewenscht uitvoering der socia le verzekering op te dragen: a. uitsluitend aan een of meer overheids organen (Rijksverzekeringsbank, Raden van Arbeid); b. uitsluitend aan organen, daartoe in het leven geroepen, hetzij in samenwerking door werkgevers- en werknemersorganisa ties, hetzij door individueels werkgevers (de Bedriifsverecniging in den zin der Land- en Tuïnbouw-Ongevallenwot 1922),_ FEUILLETON. Vervolgd en bevrijd. Historisch verhaal uit den Napoleontisch en tijd. „Waar wil je dan heen?" vroeg Con- „Naar de gevangenis. Ga je mee?" Buiten zichzelf van schrik liet Con- Btanoe haar borduurwerk valleni en keek Margo aan. zeer geneigd een barer gelief koosde uitroepen te slaken, doch de don kere oogen van haar vriendin beletten dit. „Meegaan... naar de gov.?, ik?" sta melde zij. i „Ja, naar de gevangenis, gij en ik," hervatte de koele jonge dame. „Ik zei al, 't ia niet zeer vermake lijk, maar 't zal er zeker ook niet verve lend zijn. De vrienden van ons, die daar hun verblijf houden, zullen wel niet ta veel visites ontvangen, dunkt me." „Maar... in de gevangenis..." hui verde Constance. „Mijn lieve vriendin," zeide Margo op onderwijzenden toon, ,je zult me toch toegeven dat de bewoners do waarde van het huis bepalen, nietwaar? 'Als wij met onze vrienden en vriendinnen willen; spre ken, dam is een tuinmansvoorkamer zó'o J?oed als een salon- Wol?" Daar kon Constance niets op zeg gen. Zij week in haar 'laatste verschan- siTig terug- „Maar zoo, op klaarlichten dag!" Dat is mijn bedoeling niet", hervatte Margo haastig. „Ik zal u vanavond om zoyen uur komen halen, mits ge mij be looft geen hoofdpijn op iets dergelijks te krijgen, want ik ben zoo viij daar bij voorbaat niets van te gelooven. Dat is dus afgesproken? Tot vanavond dan. Adieu!" was zoo goed als haar woord. Klokslag zeven uur kwam zij bij hare vriendin en dwong haar, die tot geen be sluit had kunnen komen, zich gereed te maken. De lucht was betrokken; daardoor viel de duisternis spoedig in- De bedde wan delaareters, in donkere regenmantels ge huld, werden door weinigen opgemerkt, door niemand herkend. De norsohe bewaarder werd bij de ver- tooniing van heb toegangsbewijs en een kwartje („dankte vriendelijk juffrouw!") en weinig toeschietelijker. Hij leidde de meisjes naar een groote kamer, met een ddering, die geschraagd weid door twee geweldig dikke balken en een kinderbalk- eer groot rechthoekig spinneweb. De ête overtreffende indruk, die deze holle ruimte op de beide bezoeksters maakte, was kaalheid. Hot meublement werd ver tegenwoordigd door een groote vierkante tafel, onooglijk smerig, cn een tiental krar 'kende stoelen, zoo gehavend, dat wan neer iemand op den inval was gekomen om uit die tien invalieden, complete stoe len te vervaardigen, hij waarschijnlijk niet in staat was geweest er meer dan vier af te leveren. De vloer was modderig van 't spuwen der bewoners. Er waren twee vensters met kleine ruiten en dikke ijze- rea tralies, die op een binnenplaats met hooge muren uitzagen of liever niet uitzagen, want het vensterglas herinner de zich geen kennismaking met water en luiwagens ;het leek wel matglas, en wan neer de zon er op scheen dan schitterde het met al de kleuren van den regen boog. In deze ruimte van tien meters lang en zes breed, stonden, zalen en lagen bij de dertig mannen van allerlei leeftijd, zin gende, drinkende, roolcendo en pratende. Do grond scheen den meisjes onder de voeten weg te zinken, toen zij dit ellen dige vertrek binnentraden. In de kamer, door eenigo kaarsen meer verduisterd dan verlicht, ontstond een algemeen© stilte op het zien der ongewone bezoeksters, een stilte, spoedig verbroken door half luide, spottende, ruwe gezegden. „Bezoek voor nornmer achtenzestig en negenenzestig!" galmde de opzichter. Uit den donker sten hoek van 't vertrek maakten zich twee schaduwen van den muur los en traden vooruit, welke, naar mate zij moer in 't licht en naderbij kwa* men, in lichamen veranderd-en en de ge lijkenis aannamen van Leo en Jan Cui- lenburg. „Constance, wat een inval!" zoi Leo half verwijtend, als hij vaii zijn eerste verbazing bekomen was- „Is dit 'een plaats voor jonge dames om -er een be zoek te brengen? Maar wij kunnen ergens anders heengaan," en zich naar den ci pier wendend fluisterde hij dezen iets in 'fc oor. „Nou ja, maar die is zoo maar niet voor iedereen te krijgen," gaf deze -op onverschilligen toon ten antwoord. Weer een gefluister. „Nou ja, maar niet voor niks," zei de man met een knorrige uitdrukking op zijn houten gezicht. „Dat zal ik wel goed maken", zei Mar go, wie dat dralen verveelde. „Nou ja, maar vooruit betalen," grom de de vent, die hoo langer hoe nijdiger scheen te worden. „Hoöveel?" vroeg Margo. haar beursje uithalend. „Nouja, voor dezen keer maar een guldon" zei do man op een toon alsof hij de aanhoudende beleedigingen geen oogenblik meer wilde verdragen. „Asjeblieft!" zei Margo, het te-dongen geldstuk in zijn grijpgrage hand latend vallen. „Were zoo goed en wijs ons nu terstond de kamer." „Nou ja, dadelijk!" snauwde de cipier, en na den gulden in een vuil zakje ge bonden te hebben ontstak hij oen kaars op een loodon blaker en liep vooruit, uit gewoonte telkens omziende of zijn gasten hem volgden. Hij liep een gang door, opende een deur en liet de gevangenen met de bezoeksters binnen. Vervolgens zette hij don blaker op do tafel, keek op zijn horloge dat van dof ijzer of lood schoen vervaardigd en beet een gipsen borstbeeld van Napoleon, dat op den hoek coner kast verdwaald, zich stond te vervelen toe: „Nou ja, nog vijf on twintig minuten, langer niet" alsof het beeld op don tijd moest passen; hij ging do kamer uit on trok de dour met een boosaardigen flap in 't elot. ((Wordt Vervolgd)^

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1