PARTIJDAGEN ZOiElïlieCïOM Dagblad voor Leiden en Omstreken N.V.v/h. J.C.BERNARD Wandkoffiemolens BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL 12.50 PER WEEK 10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90 3de JAARGANG. - ZATERDAG 7 OCTOBER 1922 - No. 762 Bureau; Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 ADVERTENTIE-PRIJS. DES ZATERDAGS t 10.30 PER GEWONE REGEL f 0.221 KLEINE ADVERTENTIES van hoogstcna INGEZONDEN RECLAMES DIT**" ARIEfl 80 B'oorden 50 cent; Zaterdags 75 cent bij vooruitbetaling. Dit nummer bestaat uit twee bladen dienen tot versterking van het partij leven f Evenals de Zendingsdagen, brengen de PARTIJDAGEN 'steeds bezieling en geestdrift vo.or de beginselen! Mannen en Vrouwen, in Leiden en Omstreken en. gaat luistereii naar wat mannen als DE VREES, DE WILDE, - SCHOUTEN, v. LUMMEL ,<?ïis te zeggen hebben Dankbaar, niet voldaan. I. Met regeeringsprogram in de Openings- J ontwikkeld, zoo zagen we een vorig il. is in het algemeen met ons Program Actie niet in strijd, t is opzichzelf reeds van beteekenis. "ij vormen met onre 16 Kamerleden, g geen vijftiende deel van de bevol- vertegcoiw o ordi gen slechts een be- Üjk kleine minderheid, wanneer dan toch een Regeerrf?? C'dt-, die met onze wenschen in die e rekening houdt, dat haar program :i arbeid met wat wij wens eken niet u tegenstelling vormt, dan is dat een •it dat tot dankbaarheid kan stemmen. Met had zoo geheel anders kunnen zijn. Wanneer de rechtsche groepen in de minderheid waren gebleven, dan zou mis schien een Kabinet zijn opgetreden, dat lijnrecht tegenover ons stond, dat met onze beginselen en wenschen in geen - en kel opzicht rekende en waarvan voor ons niets goeds viel te hopen. Die kans zou ook hebben bestaan als de rechtsche groepen niet tot overeen stemming waren gekomen. Het klinkt soms wel fier als er gezegd wordt dat we den mood moeten hebben gehc-el cp onszelf te staan en ons te iso- ieeren om in te protesteeren tegen wat anderen doen onze kracht te zoeken, maar wanneer als gevolg daarvan dan een Rood-Roomsch Kabinet zou zijn opgetre den dan is het_zeker zeer de vraag of wij dan reden zouden hebben om te juichen. Zeker, wij moeten'ook den moed hebben om zoo noodig terug te treden. Als de zuivej-heid van het beginsel daar toe noopt, moeten wij bereid zijn alles los te laten. Maar wij mogen toch ook niet lii-ht- vaardif; ons onttrekken aan de verant woordelijkheid die in deze moeilijke tijden rust op iedere partij van ecnige beteeke nis en wij mogen evenmin lichtvaardig van de invloedrijke plaats die ons ge schonken is, afstand doen. Wij hebben reden om dankbaar te. zijn. Maar voldaan zijn we daarom nog niet. Wanneer wij de zaak een oogenblik omkeeren en ons Program van Actie leg gen naast het Regeeringsprogram, dan zien we dat slechts zéér ten deele aan en- zo we# :hen is voldaan, en dat van tal van punten door onze partij van belang geacht, gezwegen wordt. Wij zullen niet alle punten opnoemen. Maar op enkele zaken van beteekenis, willen wij toch oven de ahndaclit vesti gen." Door ons program van actie werd o.a. gevraagd verlichting van den -belasting druk en in de toelichting werd aangege ven op welke wijze dit punt verwezenlijkt zou kunnen worden. „Die verlichting, zoo lezer, wij d&ar, kan onmogelijk verkregen worden, als een gevolg van nog grootero bezuiniging, dan noodig zal zijn jik tot een sluitend bud get te komen. Derhalve moet die. verlhh- ting worden nagestreefd in een andere richting en wel in deze, dat de lasten die het tegenwoordige geslacht op zich heeft moeten nemen als een gevolg van den oorlogstoestand over meerdere generaties zullen moeten worden verdeeld." Voorts werd er op gewezen, dat als een gevolg van den economischen toestand, ook w ij z i g i n g e n in ons tegenwoor dig belastingstelsel -noodzakelijk zouden kunnen zijn. Wij denken hierbij o.m. aan Het re gistratierecht, dat den noodtoestand van onze tuinders, nogal drukkender maakt. Noch van het een, noch van het ander werd echlier in ;de Openingsrede gerept. De Regeering is blijkbaar niet voorne mens, althans in dg naaste toekomst, maatregelen in dezen geest te nemen. Nu kauj. worden taegegeven, d«t dit een- technische kwestie is, die niet ons beginsel raakt. Over de delging van de ooriogsschuld, wordt door verschillende deskundigen anders geoordeeld. Het is een kwestie van financieel inzicht. Anders echter staat het met de Staatsloterij, waarvan de af schaffing door ons program ge vraagd werd. In do Openingsrede werd aan dit punt evcmwel geen aandacht geschonken. Uit niets blijkt, dat de Regeering plannen ia deze richting heeft. Erkend moet worden, dat aan het stop pen van belastingbronnen, in dezen tijd bezwaren verbonden zijn. Hier staat echter tegenover in de per ste plaats, dat de winst uit het loterijbe- drijf betrekkelijk gering is. En daarbij komt dan nog, dat het gel delijk voordeel hier slechts bijkomstige beteekenis heeft. Wanneer iemand parti culiere inkomsten heeft, die hij niet zon der zijn beginsel geweld aan te doen mag aanvaarden, dan moet hij den moed heb ben, die inkomsten los te laten, ongeacht de omstandigheden waarin hij verkeert. Gehoorzamen is beter dan offerande. Ook uit verlies kan winst worden verkregen. Op afschaffing van de Staatsloterij moeten wij daarom blijven aandringen, en wij blijven hopen, dat Minister de Geer tenslotte het gerechtvaardigde van dezen wensch zal inzien. Een ander niet minder belangrijk punt van ons program van actie betrof de los making van dsn finacieelen band tusschen den Staat en de Kerkgenootschappen. 'Wat hiermee bedoeld wordt behoeven we niet opnieuw uiteen te zetten. De bedoeling is niet, een aanslag te doen op verkregan rechten. Aan den eisch tot losmaking werd daarom verbonden den eisch, dat de his torisch verkregen rechten volledig zouden worded" erkend en dat vooraf aan de recht hebbenden zou worden uitbetaald, wat hun rechtens toekomt. Gevraagd, werd niet anders dan volle dige vr ij making van de Kerk, door den band die haar aan de Staatsmacht bindt, lo6 te wikkelen. Hierbij rijn staatkund'.go belangen be trokken, maar deze vrijmaking zou vooral voor de Kerken van de grootste beteeke nis zijn. Een gezond kerkelijk leven, zou daar door worden bevorderd. Aan het steunen op de publieke kassen zou een einde komen en het verantwoor delijkheidsbesef bevorderd. Deze- zaak is niet nieuw. Jarenlang is er over geschreven en ge confereerd;, staatscommissies hébben hun licht Ja-ten schijnen en verwacht had mo gen worden, dat de Regeering deze urgen te zaak althans op haaT program zou hebben geplaatst. Dat dit niet gedaan werd, kan niet an ders dan teleurstellen. Bevordering van de Zondagsrust, was mede een der belangrijke punten van ons program van actie. „Tegen ontheiliging van den Dag des Heeren zoo heette het woordelijk worde opgöl rieden door krachtige bevor dering van de Zondagsrust, in het bijzon der met betrekking tot de publieke dien eten, de openbare middelen van vervoer, de openbare vermakelijkheden en optoch ten en de regeling der winkelsluiting." De ontheiliging van den Dag des Hee ren noemt, hand over hand toe. Niet alleen in de steden, maar ook in de dorpen. Telkens weer kunnn we lezen, dat de igiodsdienstloefeningen worden verstoord, dat de kerkgangers moeite hebben zich van of naar de Kerk te begeven en dat ook in plaatsen waar de bevolking over wegend Christelijk is de rust van den Sab bath wordt verkeerd in onrust. Dit euvel neemt 'steeds grooter afmetin gen aan. Verwacht had daarom mogen worden, dat een Christelijk Kabinet, dit punt een «ereplaats op haar program had gegeven en dat nu eindelijk eens krachtige maat regelen zouden worden genomen om aan dit kwaad een einde'te maken. Maar de Openingsrede zwijgt er van. Heeft de 'Régeering dienaangaande plannen? Het is mogelijk. De Openingsrede geeft slechts de plannen voor de allernaaste toekomst. De kans bestaat dus, dat ook aan deze zaak aandacht is geschonken, maar dat het niet wenschelijk werd geoor deeld, haar op den voorgrond te stellen. Hoe dit zij, wij betreuren het, dat van dit voer ons belangrijke punt, in alle ta len gezwegen wordt. Dankbaar voor wat aanvnakelijk werd toegezegd, zijn we toch allerminst vol daan. Zooals nog nader zal blijken. V Onze taak voor 1923. De tweede spreker op den a.s. Woens dag te 'houden partijdag, M r. J, A. de Wild- e, hoopt te handelen over „Onze Ltaak met het oog op 1923'i, L_ j VISCHMARKT - K00RNBRUGSTEEG Een belangrijk onderwerp. Het komende jaar belooft van groote beteekenis te worden, in verband met de verkiezing voor de Provinciale Staten en de" Gemeenteraden. De verkiezingen voor de Provinciale Staten in Zuid-Holland hebben altijd sterk de aandacht getrokken. Telkens weer ging het er op of er on der. En wanneer onzerzijds niet alle krach ten worden ingespannen bestaat de kans, dat in 1923 de rechtsche meerderheid zal verdwijnen, dat de rechtsche Gedeputeer den door mannen van links worden ver vangen en dat de rechtsche Eerste Kamer leden moeten plaats maken voor vrijzin nigen en socialisten. Ook de Raadsverkiezingen zijn van groot belang. Een belangrijke taak wacht ons dus in 1923. Eu daarom moet - het worden toege juicht, dat-een man als de heer de Wilde, een welbekende leider, die onze beginselen zoo van harte liefheeft en ze sinds jaren met veel talent verdedigt, ons komt wij zen op de taak die wij hebben te vervul len. Wie slechts eenigszins kan, bezoeke daarom a.s. Woensdag den partijdag! V Donkere dagen. Ongetwijfeld, de dagen die we beleven zijn in vele opzichten donker. Velen gaan onder den nood der tijden gebukt. 't Zou te verstaan zijn als er waren die om deze reden a.s. Woensdag niet naar Leiden gingen om daar den partijdag bij te wonen. En toch is het mis! Als we ooit behoefte hebben om de broederen te zien, om samen te zingen en te bidden, om te danken ook, om er bij bepa,ald te worden dat God de Heere I's- geert, dan is het zeker wel in tijden van donkerheid en tegenspoed. Laten alle mannen en vrouwen die on der den last der tijden gebukt gaan, voor één dag dien last van zich afschudden. Het hoofd omhoog! Naar den partijdag a.s. Woensdag! DE ZOMERTIJD. Do Zomertijd eindigt in den nacht van Zaterdag op Zondag, de klokken worden dan om 3 uur een uur teruggezet. Wij adviseeren daarom onzen lezers hedenavond voor het naar bed gaan, de horloges en andere uurwerken 1 uur achteruit te zetten teneinde voor minder gewenschte verrassingen op Zondagmor gen bespaard te blijven. STADSNIEUWS. A. R. Kiesvereeniging. De A. R. Kiesvereeniging alhier hield gisterenavond een matig bezochte verga dering, die door den Voorzitter, de heer Zuidema, met gebed en het lezen van een Schriftgedeelte werd geopend. Onder de ingekomen stukken was een bericht van den heer J. de Lange dat hij ontslag neemt als bestuurslid der Kies- vereemiging. De Voorz. sprak zijn leed wezen uit over dit besluit; oen scherpzin nig en voorzichtig man als den heer de Lange wordt in het bestuur no ode ge mist. De wensch werd uitgesproken dat de heer de L. zich spoedig weer met volle kracht aan het vereenigingsleven mag geven. -Het eigenlijke onderworp voor dezen avond: de teleurstellende uitslag van de gehouden verkiezingen, werd door den Voorz. met een kort woord ingeleid. Al zijn verschillende oorzaken voor .het ver lies van een groot aantal stemmen, aan te geven, het bestuur achtte het toch ge- wenscht dit punt opzettelijk to bespreken opdat, kan worden nagegaan of oo"k in eigen kring oorzaken zijn aan te wijzen waaruit hét stemmenverlies kan worden verklaard. Zullen eventueele fouten die gemaakt werden hersteld worden, dan is voor al les noodig ernstig zelfonderzoek. Een breede bespreking volgde. Achtereenvolgens voerden het. woord de heeren Segaar, Bijleveld, Wassenaar, Kuiper, Vallentgoed, Schoneveld. Pera, Jan de Lange, Cupido, Slecht en horst, Noorlaodt, Loman, Kupcrus, van Lunte- ren, Lambooij, Karstens, Mevr. Kuiper, Rietkerk, Eikerbout on Kuyper. Verschillende grieven werden naar vo- T$a gebracht, wenken werden gegeven enz. Sommige opmerkingen worden door den Voorzitter of door andere leden beant woord, terwijl toegezegd werd, dat wat hier ter sprake werd gebracht, door het bestuur ernstig zal worden overwogen. Medegedeeld werd nog, dat op de vol gende vergadering door den heer Goslin- ga do gemeentebegrooting zal worden be handeld. Nadat de Voorzitter tenslotte nog de aandacht had gevestigd op den a.s. Woensdag te houden part ij dag werd de vergadering door den heer Eikerbout met dankzegging gesloten. PARTIJDAG. 2© Verantwoording. Leiden f 50.— Koudekerk 20.—3 Vorig© opgave. 85. Totaal 155.— Daar verschillende dorpen, groot-ere of kleinere bijdragen hebben toegezegd, waaruit een warm meeleven blijkt, mag ik zeker wel rekenen op toezending voor den Partijdag. H. LAMBOOY Jr., Penuingm. s— Vanwege het Java-Gomité zal a.s. Maandag in de Oosterkerk een bidstond worden gehouden, waarin De. C. M. Luteijn van Rijnsburg als spreker zal optreden. D s. B i e s li a a r van 's-Gravenliage hoopt a.s. Woenedag in gebouw „Prediker" op te tre- den voor de afd. Leiden van den Gerof. Pond. De vereeniginig van oud-leden der Chr. Jong. Vereen. „Prediker" ie voorne mens dezen winter een viertal lezingen te doen houden. Einde dezer maand hoopt op te treden Ds. Voorsteegh van Katwijk a. Zee. Van D s. Impota aldaar werd eveneens toezegging verkregen. Met andore spre kers wordt nog gecorrespondeerd. De Heerenstraat begint langzamer hand meer en moer hot karakter van op winkelstraat te krijgen, wat gezien de uit breiding van het achter gelegen stadsge deelte niet te verwandeeren. is. Ook thans kunnen we weer de opening van een nieuwe zaak memoreoren, n.l. van de brand-stoffenhandel van P. van H a a s- t eren. Het perceel gelegen recht tegenover de 3 Octoberstraat is daartoe geheel inge richt, netjes grijs geverfd en voorzien van Verschillende afdeelingen waar de diver se brandstoffen zijn opgestapeld. Daar •aan de brandstoffen handel oen aardappel- verkoop is verbonden vinden we mede een paar groote bakken puike aardappe- De bewoners van deze buurt zullen van de nieuwe zaak weten te profiteeren. Hedennacht is, vermoedelijk dooT aanvaring, een.' 6chuit geladen met zand in de Nieuwe Rijn, ter hoogte van de Kalkzandsteenfabriek, gezonken. Door de havenmeester zijn onmiddellijk maatrege len genomen door het plaatsen van een rood licht, om de scheepvaart voor mo gelijke onheilen te beveiligen. Vandaag, is een roode vlag geplaatst, De scheepvaart door den Nieuwe Rijn is door het ongeval gestremd. Aan de verschillende brugposten is in structie gegeven, de arriveerende schip pers te waarschuwen. Aangezien vermoedelijk niet voof Maandag a.s. tot lichting van de gezon ken schuit kan worden ovorgee-aan, ves tigen wij met nadruk de aandacht- van be langhebbenden hierop. Hedenmorgen heeft. W. W. bij de po litie aangifte gedaan, dat hij door zekeren W. V. op. hei Levendaal is mishandeld. Zekere M. v. M. hoeft aangifte ge daan dat hij door K. uit Katwijk, op de Aalmarkt is geslagen. Gisterenmiddag omstreeks 12 uur reed een wagen van den kolenhandelaar v. H. do Pelikaanstraat in. juist toen een handwagen voor de zaak van de fa. L. stond. De jongen die don wagen beheerde, wilde dezen achteruit halen, maar door een verkeerde beweging kwam hij terecht in de etalage van de fa. Lezwijn. waar door do spiegelruit werd verbrijzeld. Tweede Kamer. Uit parlementaire kringen wordt, verno men, dat het in de bedoeling zou liggen, dat de Tweede Kamer, na Donderdag 12 dezer de openbare vergaderingen te heb ben hervat, slechts enkele daren te wij den aan afdoening van verschillende wets ontwerpen en mogelijk eenigo interpella ties, om daarna weer een i ge weken uit een te gaan, alvorens de eigenlijke win- tercampagne aan te vangen. Het onderzoek van de Sfaalsbegroo- ting voor 1923 en een aantal andero wets ontwerpen is door vier afdeelingen van de Tweede Kamer reeds beëindigd, en ver wacht werd, clat gisteren ook de vijfde af- deeling met .die taak zou gereed komen. Aan het Zoeklicht. 0 Leiden 7 October 1922. Lang verwacht en toch verkregen! Dat geldt zoo ongeveer van den partij dag die hier a.s. Woensdag wordt gehou den. Ik had* al lang uitgezien of er niet evenals verleden jaar een toogdag zou worden georganiseerd, maar het scheen dat het ditmaal zou zijn: „Lang verwacht en niet verkregen." En toch komt de zaak weer in orde. Woensdag zullen ze naar ik hoop vac alle kanten weer bijeenkomen, ocz« mannen en vrouwen, onze jongelingen e* jongedochters. Het. programma belooft veel goeds. Als er neg een weinig spirit zit in „oa~ ze monschen" als de band van het begin sel nog' een weinig trekt, dan loopt dc Gehoorzaal vol. 't Zou me tegenvallen als het anders was. OBSERVATOR. Het zegeltjesplakkcn. Onlangs werd meegedeeld, dat d? Minis* ter van Arbeid bezig is, een ander stelsel van ouderdomsrente-vorzckcriug te ver vaardigen, waardoor wellicht het zceeRms plakken overbodig zou wörden. Volgens het. „Vad." mnken d: werk zaamheden goeden voortgang. Het wethouderschap van den leer Vliegen. Do Am6terd. corr. van d? „Nol." medt; Eergistermorgen heeft op verroek der Soe. Dem. Raadsfractie een conferentie plaats gehad van vertegrnwoordiger= der verschillende Raadsfracties. Do Soc.- Detm. fractie had deze confer en tin aange vraagd, omdat zij wildo weten, weJce hou ding de verschillende f radios zouden aam- nemen, wanneer de heer Vliegen als wet houder zou aftreden en ten' gevolge waar van ee-ii nieuwe wethouders verkiezing zou moeten plaats hebben. In die conferentie is wel gebleken, dat. door de A. R., C -H. R.-K. en Vrijheidsbondsfraeiie c niets voor gevoeld werd om mede te werken tot de verkiezing van een ander lid der Soe. Dem. fractie tot opvolger van den lrer Vliegen. Ter vergadering i6 cop geopperd de gedachte om een e.v. wet houdtrsvaca tur® tot volgend jaar onvervuld tc lal en, do:h deze gedachte vond wJuig ingang. De conferenlie ging uiteen, zonder dat feitelijk resultaat was bereikt. De Soc. Dem. fractie zal bij vervulling van een wethouders va cal ure met dn. heer Loopuit als candidaat uitkomen. Voorts vernemen wij, dat in den boezem der A.-R. Raadsfractie ernstig wordt overwogen, om wanneer de heer Vlie gen als wethouder aftreedt den Ran voor te stellen die vacature voorloop niet te vervullen. Nat. Comm. tegen het Alcoholisme. Op de onlang6 gohouden vergadering van de Nationale Commissie tegen het Alcoholisme, stond de voorzitter in zijn openingswoord stil bij do aankondiging van een .herziening der drankwet. Als de subsidie Veor drauklv i lijding met ongeveer 60 pet. vermindert, dan zul len do vereenigingen wel zeer veel ener gie moeten ontwikkelen om den uitbouw der laatste jaren te kunnen handhaven. Nadat P. van der Meulen den Voorzit ter met zijne benoeming tot lid van de Eerste Kamer had gelukgewonscht, wor den besproken de toename van drankge bruik cn dranksmokkelen aan de Duit- sehe grens, wat demoralisatie in elk op zicht zeer in de hand schijnt te werken. Besloten wordt de Regeering om onder zoek, eventueel maatregelen te vragen, b.v. geheel verbod van vervoer door jeug dige personen en van ongedekt vervoer in drie grensstreken; onthouding van greus- faciliteiten aan smokkelaars cn drankmis bruikers; casu quo, zoo veel mogelijk,' werkverschaffing. Ieder der aangesloten organisaties zal vorder alles dom wat mogelijk is, om dozo euvelen te bestrij den. De modewerking van den Volksbond zal worden gevraagd. Aan den Gouver neur-Generaal van Ncd. Oosi-Indië zal ■publicatie worden gevraagd van het rap port. dat Mr. F. G. M. van Walsem, in op dracht van den vorigon G. G. heeft uitge bracht, na onderzoek ter plaatse inzake de drooglegging van Noord-Amerika. De volgende vergadering werd vost go- eleld op Donderdag 28 December 1922. Oud Delft ongeschonden. Thans is beslist dat de electri6cho tram te Delft niet zal loopen over 't Oude Delft, doch langs do Watering6che Vest, Phocnixstraat en Westveld naar het Zuid einde. Volkenbond cn Vrede. In een bijzondere bijeenkomst ter gele- genheid van de algemeei# vergadering van de vereeniging voor Volkerenbond cu Vrede op Zaterdag 7 dozer to Dc-n Haag. zal pro£ dr. jhr J. W. M. van Eyeingaj NederlanSseh gedelegeerde cp de Volkom bondsvergadering te Genève, mcdedeelin- gen doen over die vergadering, terwijl prof. Rudolph Laan, uit Hamburg, het j woord zal voeren' over het vraagstuk (ter minderheden. Introducties tot een beperkt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1