Dagblad voor Leiden en Omstreken. N.V.vhJ.C. BERNARD BINNENLAND. 3de JAARGANG. - WOENSDAG 4 OCTOBER 1922 - No. 759 Bureau:Hooigracht35 - Leiden - Tel.lnt.1278 - Postrekening58936 VISCHMARKT - KOORNBRUGSTEEG Huishoudelijke Machines Zie verder in dit blad. ABONNEIENTSPRIJS F IN LEIDEN E BUITEN LEIDEN s WAAR AGENTÏ GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL 12.50 PER WEEK10.19 FRANCO PER POS PER KWARTAAL 12.90 STADSNIEUWS. De 3 Ocber-feesten. De aanvang. Een stralende hfstdag. Tot nu toe wem de 3 October-foesten door prachtig tot begunstigd. Slechts eens, gedurende ade jaren dat Leidene ontzet feestelijk wdt herdacht, viel het feest gedeeltelijk ihet water doordat het water in het feest el. Ditmaal scheen b echter anders te zul len -gaan. Het was nu adagen en weken lang koud en guur eu dregenbuien waren niet yan de lucht, 't Z; er donker uit. Maar hoe werd t feestvierende Leiden verrast, toen gisborgen bleek dat de regen had opgehden en dat de koude temperatuur had pats gemaakt voor het heerlijkste weer, c men slechte denken kon. De honderde vlaien roede vroeg in den morgen of 's avon tevoren uitgestoken, gaven aan de strat die schitterden in de herfstzon een rechfeestelijk aanzien. En dat de feesemming niet ontbrak, bleek toen vroein den morgen dichte drommen zich na den omtrek van het Stadhuis begaven i te .luisteren naar de reveille die vanaf n Stdahuistoren door het Politie-muzi-gezelscbap gegeven werd. Eerst werd het Wilhelmus" gespeeld en daarna „Bovenle Sterren" en „Nun Danket allen Gott Een uur later werd evenals vorige jaren onder leidt van den heer C. B. Duyster in denuin van het Labora torium, koraalmuk ten gehoore ge bracht. Een ontzaglijkenenschenmenigte had zich in don omtr opgesteld. Aan het verzoek in den »twijzer gedaan, om „hot lied van Kopjstok den Veerman" mee te zingen werebor velen voldaan. Namens de zanrs werd, terwijl de muziek het Wilhelm speelde, een krans gehecht aan ihet ststbceld van Van der Werf. De Rijwieltocht. Intusschen vulden ch de straten met belangstellenden in g afmarsch van de deelnemers aan m Elf-dorpen tocht Duizende feostgangj trokken dooT de 6traten. Op sommig pinten scheen het alsof reeds den middêoptocht werd ver wacht. Nadat aan alle elnemers(sters) bij „Musis Sacrum" ee herkenningsteekon was uitgereikt, zette stoet zich in be weging. Voorop ging het ïziekcorps van de le Artillerie-brigade 3 paard, gevolgd door enkele rijtuigewaarin bestuursle den van de 3 Octobvereen, en eenjge auto's voor de contie. De stoet werd opgeluisterd door Venigingen met ha- nieren, enz. Aan den Rijnsburgeeg, het uitgangs punt van den Rijw tocht, werden de deelnemers(sters) in tegenwoordigheid van den burgemees* geïnspecteerd, waarna de tooht een arang nam. Voor bijzonderhedei omtrent dozen tocht verwijzen wij na de 3e pagina. Harinen wittebrood. De belangstelling v een groot deel van het publiek verplakte zich nu naajr den omtrek van het "Vaggebouw, waar de uitdeeling van ha.g en wittebrood plaats vondt. Tijdens de uitreikin ird door het mu ziekgezelschap T. en Poud-tlollandsche .muziek ten gehoore golcht, terwijl een met geuzen bemande bc mede voor de afwisseling zorgde. Zooals reeds werd agekondigd, werd door de fa. van Nello Rotterdam als extra-feestgave een pak;koffie aangebo den, wat natuurlijk et dankbaarheid werd aanvaard. Van 10 tot half 1 werd door den stadsklokkenist, de heer'.. H. Th. van Leeuwen het carilloop meesterlijke wijze bespeeld. In de verschillende kern werden gods dienstoefeningen gehoue. (Zie 3e pa gina). H«0penln cht-Spél. Nauwelijks waren dez diensten af ge- locpen of de menigte sedde zich naar den Hoogen Rijndijk waaie inkomst van Prins Maurit»innen Ber gen op Zoom zou wo?n voorgesteld. Een niet te schattemenschenmassa was op en in den omtrekan het terrein samengestroomd. Zelfs ddaken van de huizen in den omtrek wa. met kijklu6- tigen bezet. Ook de verschillende g*peni in hunne kleurige en' schitterende ceding hadden bij hun tocht naar het estterrein veel bekijks. We beginnen bij de>eschouwingen hierover met de terrein-emissie en de aldaar gestationeerde ptie een extra- pluim te geven voor (buitengewoon goede orde die op en v Cr het terrein geheerscht heeft. Er was geen gedrang wie op het land was kon vanaf een ede zitplaats net spel uitnemend zienJ^ doken omringende huizen zagen zwart van het volk. De vele in het Nieuwe Kanaal gele gen schepen waren feestelijk gepavoi- seerd. Te ruim 1 uur kwam met statigenstap het schuttersvendel het feestterrein opge marcheerd. De musketiers in hun kleurige bruin met rood uniform, de pikeniers de hel men en halskragen schitteriichtend in het 3 October-zonnetje. De poort der veste opende zich, het vendel trad binnen en onmiddellijk reden ook de gezeten bur gers met hun rijke fluweel en brokaat- kleedij in de met 'het wapen van Bergen op Zoom versierde speelwagens de poort binnen, dan-de magistraat de deftige 17-eeuwsche etadsregeering met een gan- .sche sleep van volgelingen onmiddel lijk gevolgd door de uitvoerende macht, de gevreesde heul en zijn rakkers in bonte roode kleedij. De burgere en burgeressen trokken zich echter weinig van hun voorganger aan en huppelden met blij gejubel in bonte rijen het veld op. Om de stemming er in te houden of weer te geven? speelde het „stedelijk muziekcorps" van Bergen op Zoom opgewekte marschen. Ernstig en waardig volgden de drie „Lion's" van gisteren, de mannen van Oir- schot en Gemert, hoog ophoudend hun 150 jaar oude baier d' een het blazoen van Sinte Sobastiaan bont van rood en blauw met gele hoeken en in het midden hetzelf de wapen dat een Vondel en Hooft op hun stukken stempelden het blasoen van „In liefd' bloeyende" d' ander, het kleinere vaandel van het St. Sobastiaan en St. An- thoniusgilde van Gemert, het groen in sierlijke vormen door het doek geweven. Achter deze ernste mannen wéér een gfoop van jolijt. Dan was het een oogenblik stil, of be ter, dan kwamen de tongen van het pu bliek los en men roemde de keurige klee dij, de muziek, het vendel, ja, wat al niet. Doch het oponthoud ^as van korten duur. Het muziekkorps van het 3e Regi ment Huzaren lcwam stapvoets het veld op rijden, direct gevolgd door de ©ere wacht te paaid met het vaandel der 3 Oc- tober-Vereen. Precies als zij het geheele veld waren rondgereden ging er een stem- mengolf van verbazing over het veld. Wat, de oorzaak was? In vliegende galop renden een tiental ruiters het veld op. Ah ?a wat reden die kerels. Hoog op in het zadel, de stalen borstkurassen prankelend van zonnelicht. Hel het rood en groen der onderkleeren. Dat waren geen mannen van Jan Salie het verleden van Leiden fcn van Bergen op Zoom, do heele historie do roemrijke sprak tot ons. Als zij tot de poort genaderd waren bliezen de trompettors en men antwoord de van den burchttrans. In sierlijke gol ven zwaaiden de vendrig de oranje-banje- bleu vlag. De stad begroette haar bevrij ders en als burgers en magistraat de stad uitstroomden kwam Maurits in koperen harnas blootshoofds het veld op 6tappen. Een o ogenblik van ontroering en van bezieling tevens. Er klepte iets in het hart van die duizenden, ak de verloste Borge naars het oude „Wilhelmus" aanhieven en juichten om hun bevrijder te Ingroe ien. Maar er was geen oogenblik van niets doen Mansveld en de zijnen kwa men het veld op rijden. Al de aanwezige deelnemers vormden een wijden boog en zagen toe. In groeten cirkel draafden ze daar voort de kroatische ruiters. Een toeken van Mansveld, allen zwenk ten en verdeelden, zich in groepen van vier, wéér een signaal, allen draafden in een grooten S-vorm over het vrijgelaten deel van het veld en zoo ging het voort draven en zwenken, verdoelen en weer eaamvoegen. De omstanders juichten, neen, braken los in schier eindeloos geju bel. Dan traden de lieftallige burgeressenen ernstige burgers naar voren en voerden dansen uit. Vroolijk speelde do 17e- ceuwsche muziek en mot langzaam en eit-,. naardig getrip-trap, van buigen en keeren, van zwaaien en zwenken, huppel den ze daar voort. Dat ook dit gedeelte van het feest ge waardeerd werd, bleek wel uit het knet terend applaus der duizendkoppige me nigte. De burgers traden weer terug en luide klonken de commando's. Het vendel trad naar voren. De fluitist pijpte, de trommel rombomde en met een sierlijke zwenking hield de troep 6tand voor den veldheer. Het bosch van pieken boog zich naar voren en maakte eerbie dig saluut; dan werd de troep in tweeën verdeeld en daar ging het 6chuin tegen elkaar in, recht, naast elkaar, opsluiten en afstand nemen, alles onder bevel van den kranigen kapitein met broed-geveder- den hoed. Een treffend oogenblik. Maurits de troepen inspectoerend en door de rijen stappend, gevolgd door den moorschen page, de eore-krans des veldiheers tor- schend. Schitterend voerden do troepen hun ex- cercities uit en de veldheer, do groote Maurits, beloonde den kranigen kaptein met het historische eereteeken den loof krans was het symboliek? maar deze droeg al de cere die hij ontving over op de geliefde kleuren die hij had verdedigd en bekranste den geuzen en vrijheidsvlag. Het vendel trok a| en drie aimpelo min nen traden op dat heel groote veld naar voren. Wie echter mocht hebben gemeend: we hebben het mooiste gehad, die had zich vergist. De twee vendelzwaaiers hebben boven alle lof hun oefeningen uitgevoerd. Heerlijk was het, dat wapperen van die groote oude vlaggen in het brieschje te hooren. Nog heerlijker toe te zien en te genieten want dat was het. Te beschrij ven vallen deze zaken haast niet, men moet gezien hebben. Alleen vroegen we ons elk oogenblik af: „Hoe is 't mogelijk." Hoe is 't moge lijk dat deze menschen pal op den grond liggend toch nog een vlag van 23 kilo boven 't hoofd kunnen zwaaien, hot geheel in corect horizontalen stand om hun hals kunnen laten draaien of om den bal van hun voet kunnen doen cirkelen. Het applaus en gejuich was dan. ook niet van de lucht en ging af en toe als een der twee een zeldzaam kunststukje uitvoerde zooals het opspringen over den vlag heen als deze in horizontalen 6tand boven de aarde zweefde of (dit was de „slotdecoratie") met vlag en al kop peltje over duikelde in een ovatie over. De Trommelaar leidde het geheel en hoewel wij zelf het niet goed begrepen een der vendelzwaaiers verzekerde ons, dat het zonder dat eentonige telkens van accent verwisselende geroffel niet had ge gaan. Onder enorm gejuich reikte de voor zitter aan elk der drie een herinnerings- bordje met het opschrift „Haring en wit tebrood, Leiden is uit den nood" uit. Ook wij voegen onzen dank bij de zijne en roe pen de Brabantsche vendelzwaaiers we spreken toch ook wel namens onze le zers? een tot-weerziens toe. Het schit terend geslaagde openluchtspel was afge- loopen en de optocht werd samenge steld. Dc optocht. De optocht was ook in verband met de voorafgaande spelen minder groot dan yorige jaren, maar de mindere omvang werd door de kwaliteit ruimschoots ver goed. Er was slechte één roep: Zeldzaam mooi, schitterend! En zoo was het ook inderdaad. Do stoet maakte met zijn schitterende uniformen, een overweldigenden indruk. Voorafgegaan door politie te paard, en den Commissaris van Politie, die heel den dag is actie was, volgde eerst het vaandel van de 3-October-Vereeniging, omgeven een eerewacht te paard. Daarna verschillende rijtuigen met be stuursleden van de Vereeniging. De Burgemeester-eere-Voorzitter der 3-October-Vereeni^ing maakte heel den tocht mee en was telkens weer het voor werp van een hartelijke ovatie. Dan volgde, voorafgegaan door het muziekcorps van het 3e Reg. Huzaren, dat telkens weer zijn vroolijke toonen liet hooren, het Bergen-op-Zoomsche schuttersvendel, voorgesteld door de Chr. Muziek vereen. „Jahn" en de Chr. J. V. „Dient den Heer." Hoewel dit vendel reeds den geheelen dag in touw was,, bleven de manschappen heel den weg frisch en flink. Hierna volgden in schitterende unifor men de Gouverneur en de Krijgsraad van Bergen op Zoom, voorafgegaan door twee trompetters te paard, en gevolgd door Gedeputeerden der Staten-Colleges binnen Bergen op Zoom, Twee hellebaardiers en twee Statenbo- den met staven, gingen voor deze Gede puteerden uit. De volgende groep stelde voor, de magistraat van Stad en _Markiezaat Ber gen op Zoom, gedeeltelijk in karossen en voorafgegaan door twee stadsboden en een scherprechter met zwaard. De eerste afd. werd gesloten met bur gerij en belangstellenden van Stad en Lande, en van Bergen op Zoom en om-, streken, vendelzwaaier en tamboer en een muziekcorps. De tweede afdeeling toonde ons Prins Maurits van Nassau en gevolg, w.o. graaf Frederik Hendrik. Een zeldzaam mooie groep. Met. name Prins Maurit6 met zijn schitterende uni form trok sterk de aandacht. De derde afdeeling stelde voor Graaf Eernst van Mansfeld en gevolg. Door het muziekcorps van de le Artil lerie-Brigade te paard, werd de optocht gesloten. Wo geven van den stoet geen nadere beschrijving. Er zullen weinig Leidenaars zijn, die den optocht niet hebben gezien en bewon derd. Dc politie had een moeilijke taak, daar de straten overvol waren on een ieder gaarne in het eerste gelid wilde staan. Een ""Enkel* m^l was zij genoGdzaakt met geweld ruim baan to maken. Zoo b.v. op de Hooigracht, met het gevolg dat oen paar monschen op straat vielen' en een kinderwagen gedeeltelijk werd ver nield. Op straat en veld. Na afloop van den optocht trok een deel van het publiek naar ihet feestterrein. Een ander deel begaf zich naar de ker ken, waar opnieuw herdonkingssamen- komsten werden gehouden en weer anderen gaven er de voorkeur aan, ©enige uren in de Stads-Gehoorzaal te vertoe ven, waar een vroolijken avond was ge organiseerd. Ook in de straten bleef het druk. Gele- genheids-muziekcorpsjes waren overal in de weer en zorgden dat de feestelijke stemming bleef. Vermelding verdient nog, dat een groepje soldaten van het Leger der Heils door muziek en zang, temidden van het feestgewoel, do blijde boodschap trachtte te brengen. Al6 naar gewoonte waren 's avonds op het Schuttersveld duizenden samenge stroomd om te genieten van de vermake lijkheden die hier werden aangeboden. Er werd gehost, gedanst, gezongen en gesprongen, door de uitgelaten menigte. Naar wij vernamen viel het niet moeilijk bij dit gedeelte van het feest, dat in niets aan de gebeurtenissen die herdacht wei>» den herinnerde en daarmee niet het minste verband hield, de orde te handhaven. Het vuurwerk. Precies te half elf verkondigde een zware luchtkannonnade, dat het vuurwerk een aanvang had genomen. Buitengewoon groot was de belangstel ling voor dit feestnummer. Toen het magnesiumlicht het terrein op schitterende wijze verlichtte, zag men niets dan één menschzee. Duizenden en nogeens duizenden waren bijeen. Het stille weer werkte mee om het vuurwerk geheel tot zijn recht te doen komen. Snel volgden de stukken elkaar op en veel te vroeg naar veler oordeel kwam het groote slotstuk waarin het erkentelijk Leiden aan den burgemeester een schitte rende hulde bracht. Langzaam verspreidde zich de menigte. Treinen en trams en auto-bussen brach ten "de feestgangers naar hunne diverse woonplaatsen en toen te middernacht het feestterrein ontruimd werd, toen duurde het niet. lang of Leiden was weer in rust. De 3-October-Feesten behooren weer tot het verleden. A. R. Kiesvcreen. Blijkene eene in dit nummer voorko mende advertentie zal de A. R. Kies'ver- eeniging alhier a.s. Vrijdag een ledenver gadering houden. Er is zeker alle reden om een druk be zoek te verwachten. De uitslag van de verkiezingen wa6, al thans wat Leiden betreft, niet bevredi gend. Verschillende oorzaken zijn aan te ge ven, die dit resultaat ©enigermate ver klaarbaar maken, maar het bestuur was van oordeel dat hier ook zelfonder zoek noodig is. Daarom zal de vraag aan de orde wor den gesteld of er ook in eigen kring oor zaken zijn aan te wijzen. Er zal, naar ons gemeld werd, ruime gelegenheid worden gegeven tot bespreking. Gaarne wekken wij daarom de leden op zooveel mogelijk aanwezig te zijn en, deze vergadering die zeer belangrijk belooft te worden, niet te verzuimen. Ook de vrouwelijke leden worden ver wacht! De ftjs. Partijdag. Voor den partijdag wolke a.s. Woensdag 11 October in de Stadsaaal plaats hoeft, blijkt naar ons gemeld' wordt, ook dit jaar groote belang-* stelling te zijn. Van enkele dorpen kwamen reeds bijdragen in, n.l. uit Ldsse f 15, uit Hillegom f 40, uit Noord wijk f 15. Het Comité houdt zich natuurlijk gaar no voor meerdere bijdragen aanbevolen. Mot het organiseeren van een partijdag zijn altijd aanzienlijke koeten gemoeid, laten daarom al onze partijgenooten medewerken dat oaze t o o g d' a g ook in financieel opzicht zal 6lagan. In ©en advertentie in dit nummer kunnen enze lezers de onderworpen der sprekers vinden, die ongetwijfeld tot het bijwonen van den partij dag zullen lokken. Met een vierden spreker is men nog in onder» handeling. Hoewel dit niet zoo gemakkelijk 6chijnt te vlotten, vertrouwt het regelingscoicité dat hot ook daarin nog wel slagen zal. Behalvo dat er veel goed6 te hooren is, zal voor de partijdaggangers ook nog iets to z i e n zijn. Onder leiding van den heer C. A. de Rruijn, Locraar Gymnastiek M. O. alliier. zal in do middagbijeenkomst een Oranjehuldo worlïn to aanschouwo gegeven, waartoe een groot aan- tal dames hunne medewerking verleenen. Allen die den heer de Bruijn als organi sator van standen en reiën kennen, zullen ons toegeven -dat dit nummer wat goeds zal zijn en een' aardige afwisseling zal bi den. Vol belang stelling gaan wij weder onzen a.s. partijdog tegemoet. Van hot woor, zooals verleden jaar, toon de ADVERTENTIE-PRU^. DES ZATERDAGS (0.30 PER GEWONE REGEL (0 221 KLEINE ADVERTENTIES hoogston. INGEZONDEN RECLAMES Dl"— .UIER 30 voorden 50 centZaterdags 75 ceot bij vooruitbetaling. r-: Partijdag op Den Burcht plaats had. zijn wo dit jaar niet zoo afhankelijk. De Gehoorzaal biedt plaats aan circa 1500 bezoekers. Laten onze mannen en vrouwen zich tijdig van een programma, dat oindo dezer weok in Leiden en in de dorpen verkrijgbaar zal worden gesteld voorzien. Moge ons A. R. volk straks verkwikt en vor- sterkt van onzen toogchag naar do respectieve^ lijke woonplaatsen terugkeeren en voor de ko* mende verkiezingen voor Staten en Gemeente raad^ weder geest, geestdrift en geestkracht ont» vangen. Namens het Comité voor Hongaarscho kin-* deren, afd. Loiden en Omstreken, wordt ons be richt. dat er gelegenheid zal bestaan om mot den kindortrein, die omstreeks 10 Oct.^ a^. naar Hongarije vertrekt, gratis pakketten mot levens middelen en andere zaken, uitgezonderd i Jak, sigaren en sigaretten, to verzenden aan bepaalde adressen in Budapest en omgeving. Dezo pakket ten moeten echter gemakktelijk - te kanteeren zijn, het liefst kistjes, en van duidelijke adressen voorzien. Voor nadere bijzonderheden wende men zich tot den heer D. M. van Nes, Vreewijkstraat 8 te Leiden. Do lieer A. E. van dor Voet, Hoef- en Kacholsmederij, aan den Morsckweg alhier, hoopt a.s. Woensdag 11 October den dag te her denken dat hij zich als smid aan don Morschweg vestigde. Wanneer men den omvang van 's hoeren van der Voets' bedrijf van thans vergelijkt met dat van 25 jaar geleden, bij do vestiging, dan mo gen wij spreken van geweldige uitbreiding en bloei. De llo October zal ongetwijfeld, zoowel voor den heer v'an der Voet als diens personeel een feestdag zijn. Nadat Zondag voor een weck voor het eerst een Protest antsche godsdienst oefening had plaats gehad onder leiding van Minister ar. J. Th. de Visser, is Zon dag veer de eerete maal in hei Acade misch Ziekenhuis alhier de H. Mis onge dragen. hetgeen in den vervolge ali'ld zal geschieden. De Zeerecrw. Pasioor A. Leasen, elio het H. Misoffer opdroeg 'hield na het Evangelie een prodicatie. Zijneerw. bracht dank aan al degenen, die hadden medege werkt om de verpleegden en verplegers (zusters) in de gelegenheid te stellen i *L reu Zondag in het ziekenhuis zelf iL II. Mis bij te wonen en te eommunicocii n De kerkelijke plechtigheid werd bi ge- woond door den voorzitter van curatoren, burgemeester De Gijeelaar, den direv-ur» den heer Wicherink; de directrice mej. Bloemere; ds. Nauta, legerpred:leant, Wethouder Bots en een aantal \e: 1 - (zusters) en verpleegden. f Mei. O. Parmentier alhicis benoèmd tot lid van de Commissie voor de dezen winter te houden examens L. O. akte U (handelskennis). De. G. H. Beekenkf.mp, pred. bij de Ned. Herv. Gemeente alhier ontving een beroep naar Zeist. Eerc-diploma Nederl. JornaÜstenkring. Het bestuur van den Nederlands dien Journalisten Kring heeft oen cere diplo ma doen ontwerpen en uitvoeren. Dit diploma was bestemd voor den #ro- voorzitter en de eere-leden. Een exemplaar ervan was tevens aangeboden aan do stichting der anti-revolutionaire partij „Het Kuyper-huis", zulks ter nagedachte nis aan Dr. A. Kuyper, die in loven ocre- voorzitter en voorzitter van den Kring is geweest. De namen der overige eerc-lcden zouden op eenige van bedoelde diploma's worden vermeld, welks diploma's waren aangeboden aan hot Nederlandsche Perse museum te Amsterdam. Zoowel de liedere van het Kuyper huis, als die van het Persmuseum hebben hot aanbod gaarne aanvaard. Do uitreiking van de eore-diploma's heeft Zaterdagmiddag te 's-Grav y'iago plaats gehad. Daartoe waren aanwezig de leden van het Kringbeetuur, de gedelegeerden, van de bij den Kring aangesloten plaatselijke voroenigingen, ©enigen der tegenwoordige oere-lcden, waaronder de oore-voorzitter, benevens vertegenwoordigers van het Ku3i)or-hui8 en van het Nederlandsche Peremuseum. In het bijzonder is daarbij do geniale journalistenarbeid van Dr. A. Kuyper herdacht. Dc Melkprijs. Naar geméld wordt hebben dc vereeni ging „Hermes" en de georganiseerde melkelijter6 te Amsterdam besloten met ingang van Woensdag 4 October, den melkprijs met. 2 cent to iQfrhoogen. Deze wordt dan 19 cent per liter. De Haagsebc Bedrijfsbelasting. Nu de behandeling van de gomeentebo- grooting voor de deur slaat, zal hot co mité van actie tegen do zakelijke bedrijfs belasting cpnieuw oen kracht igo acti*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1