Derde Blad.
Ingezonden.
Zaterdag 30 Sept. 1922
Oorzaak en gevolg.
In verband met de Turkscho overwin
ningen van de laatste weken schrijft de
heer N ij p e 1 s die veel in het Oosten
reisde in het, H d b 1.
Toen de groote heeren, verblind door
dat zij plotseling den oorlog toch gewon
nen hadden, in Parijs de toekomstige we
reldkaart. aan het maken waren, kwam in
Konstantinopel het bericht van den afloop
van het Italiaansch-Griekscho duel: Veni-
zeloe zou toeslemming gekregen hebben
om onverwijld Smyrna te laten bezetten.
Kolonel Bekir Sami bey een naam
genoot van den vroegeren minister van
buiteulandsohe zaken, die voor Angora
naar Londen en Parijs ging een Tsjer-
kes, riep daarop in Konstantinopel in hot
geheim enkele vroegere krijgsmakkers bij
elkaar, teneinde te heraden of men, nu
Turkije in zoo'n stervensnood gebracht
wwd, in Klein-Azië geen verzet zou begin
nen.
Daar kwamen toen verschillende Turk
scho officieren bij elkaar, waarvan de
meesten later een groote rol in Angora
speelden. Men beeprak den toestand tot
drie uur 's morgens, maar kwam tot geen
besluit.
Men voelde zich machteloos, keek hul
peloos op tegen die groote, nog tot de
tanden gewapende geallieerde mogendhe
den. Bekir Sami bey kon geen steun vin
den en vertrok, woedend, den volgenden
dag naar Panderma.
Enkele dagen later landden de Grieken
te Smyrna. Ze bedingen er de gruwelen,
Hie later door de intergeallieerde enquê
tecommissie zoo streng veroordeeld wer
den, en te Panderma ariveeTden al spoe
dig de eerste réfugiés, die er de gruwelijke
verhalen van de elachting onder de Mo
hammedanen. te Smyrna, AXdin, Menemen,
enz. brachten.
Bakir Sami bey riep, onder den indruk
van al het afgrijselijks, dat hij om zich
heen zag on hooixle, thans opnieuw enkele
vrienden samen.
Uit de omliggende plaatsen op don
Aziatischen oever kwamen onmiddelijk
enkele krijgsmakkers en don volgenden
dag ook meer nog uit Konstantinopol.
Wat het feit alleen van de Grieksche
bezetting van Smyrna niet vermocht had,
dat deden thans de gruwelen daarbij ge
pleegd. In Konstantinopel hadden ze het
in een langen nacht niet eons kunnen wor
den, in Panderma waren ze het direct.
Door de borgen ging ieder hunner naar
de reeds gevormde benden van tsjetees
elk vereenigde een kern van oudgedienden
en officieren om zich heen. De tsjetees
kregen militair deskundige hulp. Lang
zaam maar zeker vormde zich om het
•Grieksche landingsleger die kring van
vrijwilligers en bandieten, die in twee jaar
tijde zou uitgroeien tot het lcgier, dat
thans Anatolïë bevrijd heeft van indrin
gers.
De Turkenslachting op 15 en 16 Mei
1920 te Smyrna en omgeving heeft den
Grieken hun Groot-Griekenland gekost.
En de Engelsche admiraal, die dien dag
niet tussdhenbeide wilde komen of laten
komen en de Franschen zeeofficier, die
zijn matrozen naar land wilde sturen om
aan die slachting op de kade, onder hun
oogen. een eind te maken, mededeelde:
..Wij hebben geen orders, wij moeten de
zen storm kalm over laten waaien" heeft,
zonder dat hij dat toen weten kon, zijn
eigen land en de Grieksche bondgenooten
heel wat op den hals laten halen!
De voordeelen van een regenzomer.
Tot een billijke beoordeeling van dezen
regenzomer dient ook, dat men de voor
dcelen er van erkent.
De Engelsche geneesheer Dr. Wilson
brengt nu naar voren, dat zulk een re
genzomer van hygiënisch oogpunt zeer
toe te juichen is.
Er zijn dan weinig of zoo goed als geen
vliegen, zoodat deze gevaarlijke ziekte-
overbrengers dan niet werkzaam zijn.
Regen en koude dragen er ook veel toe
bij, dat vele gevaarlijke bacteriën gedood
worden.
Jaren met natte en koude zomers wer
ken ten göbde op de bevolkingstoename
want voor de zuigelingen is hitte steeds
een groot gevaar. Vandaar dat ook dezen
zomer de zuigelingensterfte zeer laag is
gebleven.
Oudere mensdhen lijden niet zoozeer
onder' de hitte, en worden niet geplaagd
door bronchitis en longontsteking.
Het sfcu-ütecijfer in Engeland bedroeg
in de laatste natte maanden slechts 9 op
de duizend, daarentegen in Januari 30.
Men heeft ook waargenomen, dat na
koele zomers zich minder epidemieën voor
doen. en voor den komenden winter is geen
sterk heerschcn van influenza te vreezen.
DORRE CIJFERS EN VEEL LEED.
Achter derre cijfers, zegt onze R o t-
t e r d a ra m e r, schuilt soms «onnoeme
lijk veel leed.
Die gedachte rees bij ons op toen we
bladerden in het Maandschrift van het
C' ui .oa! Burton voor de Statistiek, dat
tree opgave geeft van den omvang en het
aantal der stakingen.
lbo:.uit blijkt toch. dat eene benauwen-
- i: \an ark idsconflicten geduren-
d 1. a !e ren plaats vond.
in Nederland kwamen gemid-
f' r - n wolkstakingen voor:
'-.k 1901—1905:* 120.6
1908—1910: 137
1911—1915: 275.8
1916—1920: 412.6
In ons land braken er in 1917 324 sta
kingen uit bijl551 ondernémingen; het
aantal «fcakera was 25.879 en er gingen
verloren 310.000 arbeidsdagen.
In 1918 bij een totaal van 305 stakin
gen bij 1556 ondernemingen: 35.779 sta
kers en 660.000 verloren arbeidsdagen.
In 1919 het groote stakingsjaar: 622
stakingen bij 1551 ondernemingen; het
aantal stakers was 55,857 en het aantal
verloren arbeidsdagen 1.006.000; in 1920:
456 stakingen bij 1930 ondernemingen,
doch het aantal stakers bedroeg 47.027 en
het aantal verleren arbeidsdagen was
1.720.000.
Onnoemelijk veel leed schuilt in deze
sombere getallen.
.Zij spreken van arbeidsloon dat werd
godorven; van ondernemersinkomslen die
ophielden; van kostbare arbeidskracht
die werd verspild.
En wat wel het ernstigste i6, zij sprp-
ken van de verbittering welke door deze
ruwe botsingen in de harten van arbeiders
en patroons moet post vatten.
Wanneer Minister Aalberse, met zijn
ontwerp tot beslechting van arbeidsge
schillen er in/slaagt ook maar voor een
gering gedeelte den airbeidsvrede te her
stellen dan is gezegend werk verricht.
BINNENLAND.
Propaganda.
Reeds langen tijd doet zich in onze Par
tij do behoefte gevoelen aan een propa
ganda geecferilft, geschikt voor ét. raaf.pro
paganda.
De S. D. A. P., R.-K. en Comm. col-
porteeren eiken Zaterdagavond met „Het
Volk", „Notenkraker", „Roskam", „Tri
bune" enz. op de straat, maar onze A.-R.
Propagandisten missen zulk een colpor-
tagegoschrift.
„De Houten Pomp", het door de Druk
kerij „Veritas" te Zwolle uitgegeven A.-
R. caricaturistische Weekblad, wil in de
ze behoefte voorzien.
De Directie van „Veritas" deelt ons
mede, dat zij „De Houten Pomp" beschik
baar wenscht te stellen voor alle Kicsver-
eenigingen. Propagandaclubs en A.-R.
Propagandisten, om dit blad elko week
geregeld op straat en aan huis te verkoo-
pen.
Do abonnementsprijs van het blad is
f 1.per kwartaal „.Veritas" stelt „De
Houten Pomp" echter voor 6 ets. per no.
beschikbaar voor bovengenoemd doel. De
verkoopprijs van 'n los ne. i6 10 ets., zoo
dat. deze colportage niet alleen een goede
propaganda is, maar tevens de kiesver-
eenigingen en clubs in staat stelt, hun pro-
pagandakas te verstevigen.
In plaatsen waar nóch de Kiesver-
eenigingen nóch de Propagandaclub
dit werk ter hand wil nemen, kunnen
ook losse personen, mits lid van onze A.-
R. Partij, van deze aanbieding gebruik
De A.-R. Jeugdorganisatie te Amster
dam is reeds met hot werk begonnen. Een
zestal propagandisten trekken 's Zater
dagsavonds de straat op om te colportee-
ren.
Zoo moet het in alle plaatsen. „De Hou
ten Pomp", het oude Geuzenkanon, vraagt
vrijwilligers om de stukken in de voorste
linies te bedienen. Men melde zidh spoedig
aan!
Voorzitter van den ministerraad.
Bij Kon. besluit van 26 dezer is gewij
zigd het Kon. besluit van 13 September
1918, waarbij de teithouding »an don tij-
delijfccn voorzitter den mirte imani
tot zijn ambtgenooten werd geregeld.
Thans is geschrapt het woord „tijdelijke"
omdat er, aldus is cvorw een ir.r-tic-rda&d
niet de minste reden meer bestaat, den
voorzitter van den raad van mïniet-j an
ders te betitelen dan zoovele voorzitters,
die voor een bopaalden tijdsduur gekozen
en herkiesbaar zijn.
Het ligt tevens in de bed railing, ook
niet meer van ..tijdolijken ondervc c-rzit-
1er" en van „tijdelijken secretaris" van
den ministerraad te spreken.
Wijziging van het reglement van orde
voor den ministerraad is hiertoe niet noo-
dig.
Do opheffing van liet departement van
landbouw.
Hot Kon. Ncderl. Landbouw-Comité
heeft, naar aanleiding van de voorgeno
men opheffing van het departement van
landbouw, aan de Koningin een adres ge-
Tkht, warm het schrijft:
dat,als gevolg van de steeds groeiende
staatszorg, ieds in de jaren tueechen 1890
en 1900 de behoefte aan een centralisatie
van de regeeringsbemoeiïngen voor den
landbouw werd gevoeld;
dat met betrekking tot 'het nauw ver
band, dat er bestaat tussckon de staal s-
zorg voor landbouw, nijverheid on handel,
de instelling van een ministerie van land
bouw, nijverheid en handel, in het jaar
1905 met groote waardeering in lan-d-
bouwkringen is begroot;
dat een decentralisatie van deze staats
zorg, waardoor een doelmatigo beharti
ging van die belangen zal worden ge
schaad, zeer zou %o reien betreurd;
dat in bijna alle andere landen, ook in
clie landen, waar de landbouw niet zoo
zeer op den voorgrond treedt als in ons
land, de behartiging van de belangen van
den landbouw, al dan niet samengevoegd
met die van nijverheid en handel, in een
afzondelijk departement is ondergebracht;
dat de bedoelde wijziging niet in over
eenstemming is met do beteekenis van den
landbouw als voornaamste tak van volks
welvaart;
dat de landbouw in de komende jaren
de bijzondere aandacht van de regccring
zal behoeven, gezien de omstandigheden,
«Waaronder het bedrijf moet worden uit
geoefend ,en de vele belangrijke vraag
stukken, welke nog op oplossing wachten
en zich zullen voordoen;
dat het onderbrengen van de zorg voor
do landbouwbelangen bij oen mjnisterie,
dat sedert 1901 do zorg voor den land
bouw niet meer onder haar bemoeiingen
'heeft gehad, afbreuk zou doon aan een
doelmatige behartiging van die belan-
gon;
redenen, waarom adressant verzoekt,
alvorens aan het in de openingerede geuite
voornemen, uitvoering wordo gegeven, de
dooT adressant, daartegen aangevoerde
bezwaren wel in overweging te willen ne
men.
Smyrna.
Blijkens bij het departement van bui-
tenlandsche zaken ingekomen bericht zijn
behalve te Konstantinopel ook op het
eiland Malta eenige tientallen Nederland-
öche vluchtelingen uit Smyrna, die even
eens in kommervolle omstandigheden ver-
keeren, aangekomen.
Gemengd Nieuws
VOOR MOEDER.
Het Chr. Volksblad bevatte op-
langs een artikeltje „voor moedors", dat
wij hier laten volgen:
Er was visite! De kleine broer liep door
de kamer rond, verveelde zich oen beetje.
Eerst had hij met zijn blokken gespeeld,
toen zijn paard voor den wagen gespan
nen en wait heen en weer getrokken. Nu
stond het stil in het hoekje van do huis
kamer bij het. kindertafeltje, waaronder
het speelgoed 's avonds opgeruimd werd,
zoadat Broer hot den volgenden dag al
tijd weer dadelijk bij de hand had.
Maar nu wou hij zijn p rentenür c-k b»b-
ben en vroeg er Moeder om, drensde wat
aan haar schoot.
„Nee, nu niet. Speel nu nog maar wat
met je blokken of met de wagen", weer
de moeder af. Ze wist heel goed, als ze
nü het prentenboek gaf, dan bleef het
daar niet bij, dan wou hij dat zij méékeek,
en vertelde en dat kón nu niet er
was visite.
Maar Br«>er werd landerig. Och het
was toch zoo vervelend, vond hij. Waarom
ging die vreemde juffrouw, die tegen hèm
niets zei, nu niet eens eindelijk weg? En
waarom praatte Moeder nu niet eene te
gen hem, hij voelde zich tóch al z-oo al
leen, nu zusje ziek was en in bedje liggen
moest.
Verveeld bleef hii bij de tafel 6taan,
legde zijn beide dikke handjes er op.
O, daar zag hij de kopjes op het thee
blad. Die mooie rooie! hè wat wou hij
graag uit zoo'n kopje drinken, dat was nu
eens wat anders.
„Moesje", vroeg hij zacht, „krijg Broer
'n koppie thee?"
Moeder aarzelde! die kopjes van *t
mooie servies! maar nu opstaan en het
oude kopje uit de kast halen, dat ge
scheurde, terwijl de visite er zat en
dan Moeder was mot al haar aandacht
nu juist, bij het interessante geval, waar
de bezoekster van vertelde.
„Moes, ik ook koppie thee" zeurde
Broer weer.
En om maar gauw er vanaf te zijn, nam
moeder nu een van de mooie kopjes van
't blad, schonk het met 'n klein beetje
thee en veel melk, half vol en schoof
hetdan naar Broer heen, met een „voor
zichtig hoor" dón luisterde ze weer
naar de vertelster, onderwijl met 'n half
oogje op Broer lettende.
Maar opeens, cp 'n onbewaakt o ogen
blik trekt Broer het kopje van den ta
felrand en
„O!" roepen Moeder en visite allebei
tegelijk en „oM Toept. Broer na het
mooie kopje ligt gescheurd op den grond...
Wat heftig, door den schrik en de
spijt, pakt Moeder Broer bij den arm,
trekt hem dan, «enigszins hardhandig,
mee de kamer uit naar de keuken.
„Stoute jongen", zegt zo, „nu moet je
maar 's een poosje hier blijven hoor. Nu
mag je niet in de kamer komen, voor ik
je roep. 't Is vorschrikkeliik. Zoo'n mooi
Zondagsch kopie en t kleed nog vuil
ook."
Dan gaat Moeder naar binnen, neemt
eerst, de natte plek van *t vloerkleed op.
Natuurlijk, daar moet de visite maar
©ven bij wachten. Wat. zou deze andere
wel van haar denken als ze 't- z o o maar
liet liggen. En wat een vlek zou het
worden kunnen.
Moeder praat, nog wat verder, maar
niet zoo geïnteresseerd als daar straks.
Telkens moet. ze met 'n spijtig gevoel den
ken aan het kapotte kopje en zegt. ze te
gen zichzelf, bad 'k het maar niet gege
ven. Och, maar die stoute iongen zeurde
ook zoo. Had ik hem maar eer in de keu
ten gebracht. Hij zou zich heusch wel
vermaken en Botje kijkt, wel naar 'm.
Jammer van het kopje!
Broer zit in de keukon. Zachtjes huilt
hij. Moeder pakte hem zoo hard boet, dat
zijn arm nog pijn doet. En ze was zoo
boos. „Stoute Broer" zei zo. Dat doet ook
pijn, in zijn buikje (als Broer hij is een
héél gevoelig ventje iets niet prettig
vindt, is hij gewoon te zeggen, dat. het in
zijn buikje „pijn" doet!)
Och, denkt hij, waarom was Moeder
ook zoo boos. Broer schrok zelf al zoo
toen het viel. Dat stoute kopje ook! Broer
wou 't alleen maar uitdrinken, en, loon
viel het al. Het was zoo'n raar oor, en
dat rare oor viel er gelukkig nèt af.
Waarom was Moeder dan zo-o boos?
bet was niet lief van Moeder, vond Broer.
Nee, hij was boos op Moeder.
Er was een scheur in een Zondagsch
kopje, het oortje was er af.
Er was een pijn, in een kinderarmpje
een roodo vlek van een driftige harde
hand wéés de plek... er was bitterheid
in een kinderhartje.
Moedor dacht maar héél oven aan dat
kinderarmpje, daar in de keuken, maar
de boosheid die ze in dat. hart, sloeg, acht
te zij niet. Moeder dacht, wel en spijtig
aan hel mooie Zondagsche kopje
Ik heb er over gepeinsd wat dat is, in
dat moederhart. Houdt zij van haar mooie
servies méér dan van haar kind? Acht ze
dan werkelijk zoo'n kopje méér waard
dan 't hart van haar kleinen jongen?
Of kan het zijn dat ze meent, dat eon
kinderhartje minder kwetsbaar is, dat
aéar géén scheuren in kunnen vallen?
Oneerlijke bediende.
De politie te Soest heeft. Woensdag in
arrese gesteld den 21-jarigen kantoorbe
diende der posterijen en telegrafie II. de
V. aldaar, die van verduistering verdacht
wordt.
Onder de tram.
Donderdagavo/.d werd de tramconduc
teur Honk uit Eindhoven nabij Hapert
door de Meiei i.jsche Stoomtram overre
den en gedood.
Kijk opgehaald.
Donderdag bij Manenswaard onder
Wagenir.gen ui. den Rijn opgovischt het
lijk van den 19-jarigen H. A. M. Brug
man, uit Winterswijk, leerling van dc
Zeevaartschool, die Vrijdag 22 dezer in
een bad inricht ng te Arnhem is verdron
ken.
Op hceterdaad betrapt
Donderdagmorgen werd do 15-jarigp
Poolsche onderdaan, Abram Bursztijd, op
do weekmarkt te Almelo door de ge
meente-poli tie op heeterdaad betrapt bij
het rollen van een portcmom.aie, inhou
dende ongeveer 15. uit een taschje va»
een dame.
Hij is ter beschikking der justitie ge
steld.
De aanranding bij Vaassen.
Het bericht vermeldend, dat dc daders van
de brutale aanranding nabij Vaassen door de
Apeldoornsche recherche zijn gcarresteevd,
blijkt geheel ongegrond te zijn.
Ernstige mishandeling.
Te Odoorn moest, naar do „Tel." meldt,
de rijksveldwachter J. Bosman een dag
vaarding be tanken en aan zekeren Sch.
Dit geschiedde ion huize van zekeren
Hofman. Terwijl do rijksveldwachter aan
tafel nog een er, ander moest invullen
sloeg Sch. plotseling Bosman met een zwa
re klomp bewusteloos. Dc onbezoldigd
rijksveldwachter Drenthe, die toevallig
bij de woning van Hofman aanwezig was,
schoot op het gerucht toe. doch kreeg van
Sch.. eenb ijlslag. zoodat hij onmiddellijk
naar As^en werd vervoerd. De slag trof
zijn aangezicht en maakte een groote
wond. zoodat dc kaken blooilagen. 7ijn toe
stand is redelijk, terwijl de rijksveldwach
ter Bosman na 10 minuten bijkwam. Sch.
vluchtte na deze daad cp kousen en den
geheelcn avond en nacht hebben gemeen
te- en rijkspolitie vruchteloos gezocht.
Donderdag mocht het gelukken den da
der te arresteeren. Hij is gevankelijk te
Éxloo binnengebracht.
Gisternacht is te Silvodc Ci. v. d.
Kemp uit Ulft «loer zekeren L. uit Niouvv-
dorp zoodanig met een mes bewerkt, dat
men voor zijn leven vreest. De mishandel-
do is voorzien van de H.H. Sacramenten
der Stervenden. De dader werd gearres
teerd en heeft volledig bekend.
Jeugdige avonturiers.
Een winkelier van de Korte Hoogstraat
fc Rot'erdam, stelde de politie ervan in
kennis, dat een jongmensch, dat ir. gezel
schap van een jong dafrietje was, in zijn
zaak, waar hij verschillende inkoopen ge
daan had, een motorfiets had laten staan
en niet teruggekomen was. Het jong
mensch was goed van geld voorzien.
Een hoofdagent van politio werd op on
derzoek gezonden, en toen deze zich in
den winkel betond, kwam daar juist be
doeld jongmensch binnen om zijn motor
fiets te halen. Hem werd verzocht even
mee te gaan naar het politiebureau in de
Groote Paauwcr.sleeg. Daar bleek. dat
men te doen had met den 17-jarigen N. A.
van S. Aanvankelijk vertelde hij, hande
laar in tabak !e zijn. Toen bleek, dat hij
ongeveer ƒ3400 in zijn bezit had. en men
met het oog op zijn jeugdigen leeftijd
naar do herkomst van dat geld vroeg, viel
hij door de mar.ö.
Hij was in Amsterdam in betrekking
geweest als kantoorbediende bij de firma
L. Co.* daar 13 hem den Sisten Augus
tus zijn betrekking opgezegd met ingang
van den 15der. dezer Op dat kantoor
heeft hij een In blanco geteekende kwi
tantie weten le bemachtigen, waarop hij,
na deze te hebben ingevuld, ƒ5000 heeft
geïnd bij do firma F. Th. E. aldaar. Toen
hij in het bezit was van dat geld. is hij
er van door gogaan met zijn meisje, de
17-jarige winkeljuffrouw M. J. S., even
eens (e Amsterdam woonachtig. Voor
475 werd een motorfiets gekocht, en na
eenige dagen in Amsterdam vertoefd te
hebben, vertokken zij beiden, ieder op
eigen gelegenheid, met den trein nanr
Rotterdam.
Het meisje, eveneens aangehouden, ver
lelde nog, dat zij voornemens waren, van
hier per vliegmachine naar Engeland te
vertrekken, on: daar in het huwelijk te
treden.
Het paartje is gisteren met hol in be
slag gene men yc- 1-d en de motorfiets naar
Amsterdam getransporteerd, om daar ter
beschikking van de politie gesteld te
worden.
Letteren en Kunst,
Het oude Dellt.
De vel© beschouwingen, dio naar aanleiding
van hot Delft sch© verkeersprobleem in do pers
zijn verschonen over het Oude Delft", hebben
<1© Nederlandacho Gist- en Spiritusfabriek aan
leiding gegeven een wolbekend kunstenaar, dio
jaren in Delft heeft gewoond en gowsrkt, den
lieer Leon Sen! uit to noodigen dit «tuk oud-
Hollandsch stedenschoon op een aquarel to ver
eeuwigen. Do heer Senf heeft zich met succes
van dezo opdracht gekweten en Van Marken'®
Drukkerij-Vennootschap heeft, in eamenworkiog
met den kunstenaar, dit aquarel gereproduooerd.
Voorzien van een sobere, niet ovorheorschcndo
rand, waa'rin do bekendo naam dor firma en de
wellicht nog moer bekende naam „KonJngsgUt"
opgenomen, mag dozo plaat gerust gorokend
worden tot het best© wat in do laatste jaren op
het gebied van rcproductiekunot Yersckeuon is.
Do artistiek© plaat zal, naar do Nod. Gist- en
Spiritusfabriek ons modedorit. aan haar veie
vrienden in de bakkers wereld worden toegezon
den als een herinnering aan hot mooie Delft,
dat tot dusver aan velen hunner slechts bekend
is als do plaats waar het genoemde voor do bak
kerij onontbeerlijke product wordt vervaar ÜgL
In verband met de historische gebouwen, op
dit aquarel afgebeeld, vermelden wij dat do
eehoove toren behoort tot do Oud© Kerk. waar
van als stichter wordt genoemd Bartholomoua
van der Made, en als jaar van aanvang van den
bouw omstreeks 1240.
Op de linkerzijde van het aquarel vindt men
oen afbeelding van den fraai goornamenteerden
gevol van een laat Gothisch bouwwerk, in hot
begin der 16e eeuw gesticht door J. do Heuy*
ter, schout van Delft, Dit gebouw strekte, ten
tijde dat Prins Willem het Prinsenhof bewoon*
de, tot- woning aan Philip Graaf van Hohen-
loho.
Omstreeks hot midden der ITo eeuw word hot
aangekocht door Dijkgraaf en Hoogheemraden
ran Delfland, en van dien tijd draagt het den
naam van Gemoenlandshuis van Delfland en
erden tevens do wapens van de toenmalige
Hoogheemraden in den voorgevel geplaatst.
(Bni:en verautw.. iuhem «tfr R©d.>
HONGER EN NAAKTHEID.
Een bede aan Nederland's Christenen
ten behoeve van de Kerk in Bronswijk.
Tijdons onze vacantio in dea Harz
kwamen wij ongezocht met do prodikan-
tenworeld aldaar en in 't Brunswijksche.
Wat wij zagen en hoorden was huivering
wekkend. Enkele dagen brachten wij door
met een predikantszoon van 17 jaar, wien
do honger do oogen uitkook. Als lijfgoed
droog hij een hemd, uit juto-zakken ge
maakt, en daarover "heen een versleten
buis. Hij behoorde tot con familie, die het
finantieel tamelijk goed had, vergeleken
bij den sch reiende .n n-ood in de andere pas-
toriën. Hij deed ons over de ambtgenoo
ten zijns vaders verhalen van honger en
ellende, die ons de haren ten berge deden
rijzen, maar ging 's morgens ook zelf zon
der boterham, c>p een enkol bord water
pap naar school.
Wij besloten ons in verbinding te stel
len met den Oberkonsistorialrath Wicke
te Wolfenhüttel. Dezo verschafte ons op
verzoek uitvoerige inlichtingen over een
veertien-tal der óller-armste predikanten,
die geen eigen vermogen hoegenaamd
hebben, evcnpiin als oen tuin om er uit
te eten, en die oen vol jaar moeten door
komen met. een tractement, dat, naar on
zen munlstandaard bereikend, ongeveer
f 100.tot. f 180.bedraagt. Er zijn er
bij met 7, 6, 4 on 2 kinderen. Het honger-
spook is in die huizen binnengetreden. Af
grijselijk is er de «llonde. Al wat waarde
had, is verkocht. Krediet wordt, niet meer
gegeven. Juist in Brunswijk is de toe
stand het treurigst. De regeoring staat er
anders dan b.v. in Pruisen vijandig tegen
over de Kerk on koert geen penning méér
dan voor den oorlog uit. Eigenlijk leeft
de Kerk or onder de vervolging. Voor het
geestelijke leven is dit geen kwaad. Er is,
nu op school geen godsdienstonderwijs
meer gegeven mag worden, behoefte aan
catechetisch-onderwijs en gemeentelijke
samenkomsten ontstaan. Wel zijn er velen
van de Kerk afgevallen, maar do kern
weert zich dapper on in vol vertrouwen op
don God, dio zoo vaak ..een vaste burcht"
gebleken is.
Wie helpt ons vlug om de veertien bo
vengenoemde gezinnon in den komenden
winter voor honger en naaktheid to bewa^
ron? Mot ©en paar duizend gulden is hun
ondergang te voorkomen. Wij vragen uw
giften om Christuswil, in Zijn. Naam on
in naam der één©, heilige, algemeens
Christelijke kerk. die over alle landsgren
zen heenschuift en immens door den Geest
der ontferming bezield wordt. I
Ds. J. J. KNAP. te Groningon. I
Ds. A. N. TONSBEEK, t© Kethel,
H. J. VAN ROSMALEN,
Hoofdcommissaris van Politie t«
Groningen.
PjS. Ter voorkoming van onnoodig©
kosten noodigen wij de weldadigen uit dc
giften bij voorkeur aait don ooret-onderge
teekende te zenden.
g Ons Babbelhoekje.
i
Beoto Jongou® 00 Moidjes.
Ik ontving nog 6lcchto oen paar oploaaingcs
doio weck.
Voor Loiden is de afwezigheid van rel© noch
jos en nichtje® wel oenig&zina to vorklaron, door
d© winkelweek die voel van do aandacht in 1>©<
slag neemt, maar dit geldt toch niet van de dor
ren.
Ik zal daarom hot prijsraadsel nog eon®
plaatoen in do hoop dat allo oud© vriendje® en
vriendinnetjes dan weer aan 't work gaan en
bovendien nog vel© nieuwen, dio natuurlijk ham
tolijk wolkom zijn.
Hier volgt nog oens het: j A
Prijsraadsel.
Mijn gobcel bestaat uit 60 tetter®.
60 4 36 19 36 2 40 17 42 i« oen land in
Europa.
Do 1 35 53 31 u ©en rivier in Midden-Kurop*.
3 4 5 9 48 8 22 b 13 33 40 30 10 een plaat®
in Noorwegen.
Het 28 56 15 29 49 40 31 15 oen zeestraat.
27 57 50 11 54 25 eon stad ia Gelderland.
16 51 24 een dorp in Golderland.
4t 22 30 59 41 28 39 57 55 49 49 19
moor in Friesland.
D© 55 26 32 22 oen rivier in Nederland.
44 21 47 37 6 7 40 45 113 een eiland.
De 43 56 34 46 58 57 12 24 28 een water
in Zeeland.
14 een medeklinker.
Ik reken nu vast op ©en groot aantal oploa-
6ingen, on dat ik do volgende week weer ala
vroogor deze rubriek kan rullen.
Vel© groeten van.
1 Oom F BLIK.
