Gero-Zi Ver. „DE BAZAR", Dagblad voor Leiden en Omstreken. N.V.„(,.J.C. BERNARD DEGELIJKE MEUBELEN ELEGANTE KLEEDING BREESTRAAT 161 ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN "FF? WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PEE KW ART A AD 12.50 PER WEEK10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90 3de JAARGANG. - DINSDAG 26 SEPTEMBER 1922 - No. 753 Bureau: Hooigracht 35 Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 ADVERTENTIE-PRIJo. PER GEWONE REGEL f 0.221 DES ZATERDAGS 10.30 INGEZONDEN RECLAMES DIÏB*T "\RIEH KLEINE ADVERTENTIES ran hoogstens 80 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent bij vooruitbetaling. ï-s Oit nummer bestaat uit twee bladen Winkelweek te Leiden. De Loidsehe winkeliers gaan niet bij de pakken neerzitten. De en gunst der tijden die eek hen treft, de algemeene malaise waardoor de winkel stand niet in de laaste plaats heeft te lij den geeft hen nog geen reden em met de armen over elkaar nu maar in gelatenheid af te wachten wat komen zal. Integendeel de algemeene druk prikkelt tot nieuwe actie. En tot gemeenschappelij- ke actie. Als voorheen de winkelstand in bewe ging kwam dan was het meestal om in onderlingen slrijd de kradhten te verteren. Er word geconcurreerd niet al leen, maar er was ook afgunst en wantrouwen. Men gunde elkaar geen brood en kreeg het daardoor soms zelf niet Vrij algemeen wordt thans echter, ook in Leiden'ingezien dat eendracht macht maakt.. Dat blijkt mede uit de winkelweek die aan den dag vanmorgen geopend wordt. De drie Middenstands vereenigingen hebben samengewerkt voor de organisatie van een winkelweek. Men heeft verstaan, dat er iets gedaan moest worden om nieuw leven te brengen in de zaken en een frisschen wind to doen waaien door de al te stille winkelstraten. Aan inspanning van de zijde der win keliers ontbreekt het niet. En aan belangstelling al evenmin. Het. aantal deelnemens is ongeveer dub bel zoo groot als in 1920. Overal beijvert men zich om, zooal geen prijs te verkrijgen, dan toch een goed figuur te maken en aan he t publiek een goeden indruk te geven. Nog zijn in tal van winkels de gordij nen gesloten. Maar als morgen de gordijnen omhoog gaan, dan zal het belangstellend publiek zich verlustigen in de schitterende uit stallingen, die vooral 'savonds een mooi offect zullen maken. Do winkelweekcomissie heeft geen mid del onbeproefd gelaten om alles voor te bereiden en de winkeliers 'hebben hun beste beentje voorgezet. Maar er is ook van buiten belangstel ling getoond. Dit blijkt het best uit het groot aantal medailles pnz. waaronder van de Ko ninklijke Familie dat beschikbaar werd gesteld. Die belangstelling zal naar wij vertrou wen ook verder blijken. Aangenomen mag toch worden, dat het publiek straks niet alleen zal kijken e<n bewonderen en prijzen, maar ook koopen. Neen, wij willen niemand opwekken on- noodige inkoopen te doen. Daar is het thans geen tijd voor. Maar wel wekken wij onze lozere en le zeressen op, om als zij moeten en willen koopen, dat in Leiden te doen. Nog maar al teveel bestaat de gewoon te om naar buiten te gaan en daar zich aan te schaffen wat men noodig heeft. Welnu, de uitstallingen zullen straks bij vernieuwing lceren, dat men ook hier in Leiden terecht kan. De Leidsche winkeliers geven zich voor het publiek, on ontzien daartoe moeibe noch koeten. Laat straks het publiek toonen, dat het de activiteit van den winkelstand weet te waardeeren. Worde de winkelweek voor de Leidsdhe winkeliers een g o e d o week. VISCHMARKT K00RNBRUGSTEEG STADSNIEUWS. Ingebruikneming van hot Kerkorgel der Chr. Ger. Gemeente. Gisteravond werd bovenbedoeld orgel, waarover ons blad ©enigen tijd geleden rtods ec;n en ander berichtte, in gebruik genomen. Er was veel belangstelling. Zoo groot was de opkomst, dat het Kerkgebouw onmogelijk de sühare kon bevatten, zoodat velen zich met een staan plaats buiten tevreden moesten stellen We vonden gelegenheid voor den aanvang: van de plechtigheid het in strument wat meer vaii nabij te bekijken en moeten getuigen: dit is een orgel, dat *r zijn mag. Het mist ©enige gemakken, 9153 die de reinpneumatische orgels van den laats ten tijd bezitten, maar is niettemin een superieur instrument, waarvan, naar we ons kunnen vooretellen, de organist in Bocholt slechts no ode scheiden ken. Ach ter een eiken, heel lief maar niet-sprekend front bevindt zidh de ontzaglijke massa pijpen van de 28 sprekende stemmen. Acht registers, waarvan vier 16 voeten bevin den zich in het vrij pedaal, waardoor dit iorgel, naar een der organisten ons verze kerde, de grootste pedaalbezetting uit heel de stad heeft. Trouwens, de klank- prestatie is over 't goheel zeer groot, voor het bescheiden kerkgebouw o.i. te groot. De plechtigheid nam een aanvang met het zingen van Ps. 33:2, begeleid op het oude orgel. Gelezen werd Ps. 150, waarna Ds. Jansen voorging in gebed. Vervolgens sprak Z.Eerw. een korte rode uit naar aanleiding van Gen. 4:21. In den staat der rechtheid bezat de mensch geen orgel. Daar was hijzelf een instrument ter-ver heerlijking Gods. Door de zonde is on6 onze Vox Humana ontnomen, maar God Leeft ons vergoeding geschonken in de kunst. Daarom is kunst, ook muziek. God delijk; we moeten dus de kunst liefheb ben, beoefenen en het zoover zien te bren gen, dat de wereild jaloersch wordt op on ze muziek. Na deze rede werd gezongen Ps. 98:3 en 4, nu begeleid op het nieuwe instru ment.' Den organist behoeven we onzen lezers niet voor te stellen. Het was de blinde hoer Boom, de bekende organist van de Marekerk. Nadat, de beide psalmverzen gezongen waren, speelde hij een Fantasie ovor „Dankt, dankt nu allen God." Ds. de Vries van Rijnsburg bracht den gelukwensch van zijn gemeente over. Het is een tweeledige wenscji: Moge de ge meente van Leiden kunnen luisteren en kunnen zingen. Listeren is in laatste in stantie overgave. Zoo moet de gemeente zich in haar gezang kunnen overgeven aan de leiding van het orgel. Maar ook de organist, in het rijk der tonen kunste naar, koning, luistere naar de stem van, geve zich ever aan den allerhoogsten Ko ning. Zingen, zoo zegt Spr. ten tweede, echt zingen komt 6chaars voor, vooral bij de wereld, die noch Ihet ware schuldgevoel, noch den waren lof kent. De geloovige kan zingen: Zacharias, Maria, (Simeon zongen, en ook de gemeente van onzen tijd moet steeds beter loeren zingen do liederen der verlosten, zooals spr. er een aanhaalt, Ge zang 130:6. Nadat gezongen was Ps. 68:16 en 17 en de heer Boom op de hem eigen wijze een Fantasie over Kerstliederen en een Improvisatie 'had ten gehooro gebracht, beklom Ds. Jansen weer den kansel. Z.Eerw. bracht dank aan de orgelcom missie voor haar volhardenden arbeid, die evenwel, schoon aanvankelijk met succes gekroond, nog niet ten einde is; aan de gemeente voor haar milde gaven; aan den heer Van Dam. die het, kerkgebouw de noodige veranderingen had doen on dergaan, zoodat Let orgel naar eisch ge plaatst kon worden; aan den heer Bik, die tot volle tevredenheid van den Kerke- raad zorg had gedragen'voor de plaatsing van het orgel; aan den heer O verduin, die achttien jaar het oude orgel heeft be speeld; aan den heer Boom; aan Ds. De Vries voor den 6teun, dien Spr. van hem heeft mogen ondervinden, maar, en in dit toeken stond de heèle avond, het allermeest aan God, den milden Schenker ook van deze goede gave. Hem wijdde Spr. het orgel. Nadat nog gezongen was Ps. 89:1 en 3 en Ds. Jansen als dankgebed het. laatste vers van den avondzang had uitgespro ken. ging de vergadering uiteen. 1) We kunnen de CLr. Gereformeerde Ge meente golukwenschen met haar nieuw in strument. Het is, naar het, ons voorkomt, oen der beste kerkorgels in onze stad. Over den verkoop van het oude orgel is men in onderhandeling. Waarschijnlijk zal het Leiden verlaten. Daarmee is dan het laatste souvenir uit onze stad ver dwenen aan de „Zaal-Noordeinde', waar vele Leidenaara van middelbaren leeftijd en ouder dikwijls genoeglijke, misschien ook wel min-genoeglijke uren zullen heb ben gesleten. 3 October-feest. Do feestwijzer voor de 33e feestviering op Dinsdag 3 October a.s. is thans ver schenen. Wanneer wij in herinnering brengen dat deze feestwijzer evonals vorige jaren is uitgegeven door de fa. Eduard IJdo, dan is daarmee tevens gezegd, dat aan de uitvoering do grootst mogelijke zorg is besteed. Dat is ditmaal van meer dan gewone beteeken is omdat naast bladz. 1 van het programma oen door den heer D. Pander VINDT U GEETALEERD IN DESVERKIEZEND GEMAKKELIJKE BETALINGSVOORWAARDEN vervaardigde foto van onzen burgemees ter, tevens eere-voorzitter van de 3 Octo- ber-vereeniging is opgenomen. Deze foto alleen is reeds voor velen een reden zich een programma aan te schaf fen. Voor hen die van de feesten willen ge nieten is trouwens het bezit van dezen feestwijzer, die alles wat dien dag voor valt tot in bijzonderheden meedeelt, on misbaar. Zonder feestwijzer staat ook de beste Leidenaar op 3 October als een kat in een vreemd pakhuis. De feestelijkheden worden ditmaal reeds te 7 uur 's morgens geopend met een re veille van dein Stadhuistoren, welwillend aangeboden door hot politie-muziekcorps, dir. de heer M. Kouprie. Te 8 uur volgt dau, onder loiding van den heer O. B. Duvster, de gebruikelijke koraal-muziek in den tuin van het Labo ratorium. O.a. zal dan worden gezongen „Het lied van Koppelsbok den veerman" ge ïnstrumenteerd door den Leer Duyster, welk lied mede in den Feestwijzer is op genomen. Een half uur later volgt, reeds de af- marsch van de ongeveer 500 deelnemers (eters) aan den wielertocht vanaf „Musis Sacrum" voorafgegaan door de muziek van de le Art. Brigade te paard en opge luisterd door banieren. De wog, dien de optocht zal volgen is in den feestwijzer aangegeven evenals de bijzonderheden omtrent de uitdeeling van haring en wittebrood en de feestelijkheden die verder in den loop van den morgen zullen plaats vinden. 's Middags wordt op het feestterrein aan den Hoogen Rijndijk een groot feest geor ganiseerd, voorstellende den intocht van Prin6 Maurits binnen Bergen op Zoom op 3 October 1622. Verschillende vereenigingen gezamen lijk ongeveer 400 leden tellend, waarvan 150 te paard, zullen hieraan deelnemen. De feestwijzer die tevens een reproduc tie bevat van den Burcht, die aau den Hoogen Rijndijk wordt gebouwd, bevat zeer uitgebreide bijzonderheden omtrent dit deel van het feest, benevens een kort historisch overzicht van het feit dat hier bij wordt herdacht. Voor den aanvang van dit feest bege ven zich de deelnemers, voorafgegaan door muziek, naar hot feestterrein. De route dio hierbij gevolgd wordt, vindt men in den feestgids, evenals den weg, dien de optocht na afloop van de feesten zal volgen. Deze optocht die uit 7 groepen beslaat, waarvan sommige weer in afdeel in gen zijn verdeeld, wordt voorafgegaan door het Muziekkorps van het 3e Regt. huzaren te paard ©n gesloten door het Muziekkorps van de lo Artillerie-brigade te paard. Gewapend met don feestwijzer is het go- makkelijk na te gaan. wat door de ver schillende groepen wordt, voorgesteld. Behalve bijzonderheden omtrent de avondfeesten bevat het programma voorts een overzicht van de Winkelweek. Hierbij is vooral belangrijk wat om trent oen te houden raadselwedstrijd wordt meegedeeld. Wie hieromtrent bij zonderheden wenscht te weten zal goed doen zich per eerste gelegenheid een feestwijzer aan to schaffen, daar de opga ven a.s. Vrijdagmiddag om 4 uur moeten zijn ingeleverd. Er zou over het te houden feest, nog veel te veertellen zijn, maar wij verwijzen liever naar den feestgids die thans over al verkrijgbaar is gesteld. CHR. LETTERKUNDIGE KRING, -v, Jacqueline E. v. d. Waals. „Zoo had hij wel dikwijls en Leol langdurig op het ziekbed gelegen, wanneer de lente vogels floten voor zijn raam, wanneer morgens of avon den straalden en kwijnden, kleurden en lichtten over wei en boseli en zee En dan de vlam van zijn leven te zien min deren en krimpen, eiken dag wat zwakker wor den, met zulk een verlangen naar de schoone wereld, waar do glans groeit of vergloeit is dan niet altijd ons meegevoel bereid uit te gaan tot den mensch, die lijdt? En als dan die mensch, die lijdt en in do verte reeds verneemt de trompetten van den naderenden dood, nog dichter is?" Aldus Thomson in eon zijner keur-overzich- ters in „Stemmen des Tijde" over den vroogge- storven dienter Alex Gutteling. Met oen kleine variatie (verander „hij" in „zij" en „zijn" in „haar") kan betzelfde gezegd van de in bloeimaand ontslapen Christen-dich teres Jacqueline E. v. d. Waals. Ook zij heeft gezongen, tot het woord ver stomde op stervende lippen. En toen de vleugelslag van den doodsengel ruischto om haar sponde, lag nog de „eoolsche harp" in het venster van haar zielekamer ge reed, of niet de adem van Gods Geest de sna ren beroerde Intusschen hebben om haar de klokken geluid. Maar zij leeft voort in baar verzen, zacht on teer van klank vaak, gewijd door innige vroom heid en teedere devotie, niet zich opzettelijk aandienend als te zijn .stichtelijk", maar bo venal waar. („De hoogste waarheid geeft do diepste stichting.") Bij de beoordeeling van haar kunst kan wor den gezegd, wat dr. De Moor eens neerschreef in één zijner resenciee: „Laat ons het niet in het vreemde, maar in het eenvoudig-ware zoeken." Het moet voorzeker een gelukkige gedachte worden genoemd van den voorzitter van den kring bovengenoemd, den heer A. B. Mji 1 d e r de werkzaamheden der win tercampagne te doen aanvangen met een lezing over deze sympathieke persoonlijkheid en haar werk, waarbij het leve ren der inleiding om begrijpelijke redenen neerkwam op het hoofd van den voorsteller. En zoo hadden zich gisteravond weer een dub bel dozijn „kunstlievenden" van beiderlei kunne, waarhij hot aantal dames dat der hoeren on rustbarend overtrof, voroenigd in de tradition neele vergaderzaal van 't N. O. S. V.-gebouw, om te luisteren en te genieten. Wat door den leider der samenkomst werd opgemerkt betreffende de bespreking, waardoor de indruk dreigt te verzwakken, geldt in zekeren zin ook van een verslag, omdat het daarbij on doenlijk is te citeeren uit den rijken schat harer ongekunstelde kunst. Na de mededeeling, dat het hem tot zijn spijt niet is mogen gelukken den roman „Nontje Velt", dien Jacqueline schreef, te bemachtigen, zegt spr. zich voor te stellen samen haar ver zen te lezen uit de door haar uitgegeven bun- dols: „Nieuwe Verzen", „Iris" en „Laatste Verzen." „Want de korte vlam dor dingen brandt in liederen eeuwig voort." Ook haar liederen zullen altijd voortkliaken, omdat zij een dichteres was, een christen-dich teres. die wees naar Hem, uit Wien naar hot woord van dr. Kuyper ook "do wereld dor dich terlijke ideeën is. „En alleen, wi_o Zijn beeld drager is, verstaat zo en kan ze genieten." Dit is de taak van den dichter: voor odr schoonheid te garen, wat spr. nader toelicht met een schoon citaat uit een beschouwing van G. Schrijver in" „Opgang", hot maandblad der kringen. „De dichter, die do eclio's van het hem om ringende leven opvangt in zijn ziel, wacht op do eenzaamheid en schrijft zijn lied". En Jacqueline schreef haar lied, in 't begin slechts voor zich zelf, zooals zij in haar voor rode van „Nieuwe .Verzen" zegt ,Daar is een tijd geweest, dat mij do gedachte onaangenaam was, voor anderen verstaanbaar uit to spreken, wat alleen van God bedoeld was" en uitzingt in haar ..sonnet": „Ik weet niet, af ik spreke of zwijgen zal." Dat is to begrijpen en te waardeeren, omdat zij in haar verzen haar innerlijk-zijn gaf en zij, fijnvoeler.de schuchtere vrouw, huiverde om voor ieder zichtbaar haar ziel te doen opcnbloeien. Alles of niets gold voor haar en zij gaf alles. Tn dit verband reciteert spr.' „Lentenacht- stemming", „Ik buig het hoofd" en 't fijngc- vo'eldo: „Herdersfluit", alsook „Ik kan niet an- ~dere.u Aan het Zoeklicht. Leiden, 26 Sept. 1922. De moeste Leidenaare verkeeren in een soort St.. Nicolaas-stemming. Er zit iets geheimzinnigs in de lucht. Men weet. dat er achter de neergelaten winkelgordijnen gewerkt wordt, dat er straks wat moois te zien zal zijn, maar wat het ie, dat. weet men niet. Dat blijft een verrassing. Intusschen zit de winkelweek-stemming er al aardig in. Het publiek verlangt naar de opening, naar het oogenblik dat het. kan gaan win kelen. Onze nijvere winkeliers hebben drukke dagen achter den rug. Maar ik hoop toch. dat die drukte nog niets to be teek enen heeft, bij wat er etralcs na de offirieele opening to doen is. 't Znu me spijlen als de m:©:<© niet r ij kei ij k beloond werd. OBSERVATOR. Zichzelven, dat is haar zielsontroering geven, dat deed zij en dat is waarachtige lcur.st. want zegt niot Adama van Sche'tema: Kunst is be* zonken, herschapen, gcstyleerde ontroering? Zij gaf haar ontroering, zooals dio in do ziel van den waarachtigen mensch is. de ziel met haar stemmingen en gevoelens, met haar begeer^ iijkhoden, haar ijdelhoden. haar hartstochten da zil in haar nooit rustende rusteloosheid, in haar eenzaamheid en verlatenheid, de ziel n et haar jonge, schoone droomen, met haar leegte en nietigheid, de ziel mót. haar ongcsfihl vclangen naar voller loven, liefde en vreugde do ziel met haar heimwee naar de eeuwige r sr' Hoe getu;gt van dat ho'm-.^ v<■*->• >,!?re* zen: „Najaarelaan." Zou men een onderscheiding wil en male on in haar werk, dan zou kunr-n worden gesproken vannatuurppëzi" - s o poëzie. v In allen eenvoud o n Ju weeltjes de natuur-negat e. rn van haar ziele* camera („Avondheide"). Zij bemint den romer („Zomermorgen") als den winter (.Winter stilte"), de lente („Maart") als de" herfst („Als November is gekomen"). Van haar die* ren-versjes leest spr. Het geitenweitjo" en de volgens zijn mooning minder gelukkig geslaagde: „Met hun pooten in de vaart" en „Koeien." Haar religieuse poëzie stelt mej. Knappert i>. 't gelijk, die in „Chr. Vrouwenleven" haar too* kent als een innig vrome ziel, dï9 „leefde uit de eersto hand." Hoe heerlijk komt dat open* baar o.m. in haar „Godsverlangen" en Avond-» vrede", En hoe diep-doorvoeld is Jez-s' li'dm geteekend in haar „Gethsemané." Als gij tegenover, wat de „moderne kunst1' geoft in stille ontroering leest en .geniet van de „christelijke kunst", die gewijd is aan den Ojp persten Kunstenaar, dan zoet. err. het de dieh-» teres na: „Hoe ben ik zoo rijk. zoo i Hoe ben ik zoo rijk, mijn God! Nu pauze, het thee- en conversa lie-uurtje van den kring, vol lcopjesgerinkel en stemgegons en vocale en instrumentale kunst" en een ondeugende rookwolk in de buurt van den heer V., die zoo juist is binnengekomen orn bet „handvol" hoeren „volvingerig" to maken. Na de panzo waagt spr.. die van haar levens geschiedenis weinig kan zeggen, ons in eer. go* lukkig geslaagde poging te doen zien haar lo* rensgang en levensstrijd uit haar vsrzen. Hij reciteert achtereenvolgens: „Bij 't venster!'; „Jaap"; haar belijdenis: Ik weet wel, dat ik trotsch ben", en „Ik ben mijn zonden moe „Lentelied"; „In het hooi"; „In do duinen"; haar „Sinds ik het weet" (met de melodie trilt mee een teeder geluid, dat don naderenden dood spelt.)„Anmiciatie" (de aankondiging van den dood) en haar .Moreturi te Salutat" (..Zij, die sterven gaan, groeten u.") En de blauw-saHioren poort is open gegaan en uit do gouaene gangen en portalen, trad zij in de zalen van eeuwige schoonheid en eeuwigen vrede: „Die mijns halten vrede zijt. En de eenig ware ruste Reine bron van klare lusten, Zuiv're zon van zaligheid Laat mij willen en niet-willen Wat Gij wilt en nieb-en-wilt, Blijdo gaande door het stille Leven, ic Uw vree verstild. Buiten U is niets dan strijd, Niets dan moeiten, niets dan zorgen Laat mij, in Uw rust geborgen. Slapen gaan in eeuwigheid. Tot zoover-do inleider. En wij gingen huis-toe onder don indruk va« den zegen van een stil uur. Dankbaar een af-< eeheidsgroet te hebben gebracht aan oen. dio van ons ging en die van ons was. Jacqueline van der Waals! Wij tooien Uw graf niet mot bloemen, die vorwelken, maar wij vlechten U den immortellen krans van onze stille sympathie en dankbare waardoering. Uw lichaam rust op het kerkhof, maar Uw ziel leeft voort b o v o n en ton eden in ons hart.- En tot allen, dio haar nog niet kennen, zeg* gen we: ..Noem haar verzon ter hand. wees stil cn S. M. illistc M r. P. E. B r i er ie benoemd .tetlid van" lui Provinciaal College van Tracht, op het Mieer der Kerkelijk* goederen en fondsen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1