Dagblad voor Leiden en Omstreken. BINNENLAND. 3de JAARGANG. VRIJDAG 25 AUGUSTUS 1922 No. 726 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 dag 2uur. (In Juli ©n Augustus slechts één maal per week). De kantonrechters te A1 p h e n en W o e rd e n zullen één maal per maand zitting houden; op welken dag, is ons nog niet bekend. De kantonrechter te Cr o u d a en te Delft éénmaal per week. De kan tonrechter te Haarlemmermeer twee maal per maand (in Juli en Augus tus één maal per maand). De kantonrech ter te 's-Gravenhage drie maal per week, enz. Gereformeerde School voor U. L. 0. Wegens de verbouwing van de Kerk- grachtschool, zullen de lessen der U. L. 0., school gedurende eenige maanden worden gegeven in de school Heerensingel 28, (bij het Station Haarl.meer-lijn), Op 29 Augustus a.s. zullen daar de lessen weer aanvangen. Het Opleidingsschip. „Onze Courant", te Hoorn, meldt: Op 1 Oct.. a^s. zal Hr. Ms. Logementechip „Schouten" uit de haven vertrekken en naar Ledden terugkeeren. We vernemen, dat de opleiding door de officieren hier niet meer zal worden har- vat. Reserve-officieer van gezindheid 2e kl. H. C. Jelgersma, werkzaam bij de mi litaire ziekeninrichting alhier wordt. 28 dezer in het genot van-groot verlof ge steld. De tweede vrije Paardenmarkt te Leiden, zal dit jaar plaats hebben op Dinsdag 5 September a.s. De Koningin op rois. Naar wij vernemen, zal het Nederland- sche oorlogsschip, aan boord waarvan, gelijk wij gisteren meldden, de Koningin bij haar bezoeken aan Kopenhagen, Stock holm en Chri6tiania de leden der Neder- landsche Kolonies zal ontvangen, Hr. Ms. „Zeeland*1 zijn; welke bodem vermoede lijk 2 September onder bevel van den kap. luit. ter zee Putman Cramer naar de Scan dinavische wateren zal vertrekken. De reden, waarom de ontvangst aan boord van een onzer oorlogsschepen zal geschieden, is, naar wij meonen te weten, hierin gelegen, dat noch de Nederland- sche gezant in Zweden, noch die in Dene marken, welke laatste tevens geaccredi teerd ie bij het Hof van Noorwegen, er in geslaagd zijn sedert hunne aankomst een perceel te vinden, voldoende geschiktheid en ruimte biedend, voor huisvesting van het gezantschap. De Kabinetscrisis. Men meldt aan het Hdbl. uit 's-Gra- venhage, dat de conferentie, die de tijde lijk voorzitter van den ministerraad, jhr. Ruys de Beerenbrouck, gisteren in zijn departement gehouden heeft met de ver tegenwoordigers der drie rechtsche fracties in de Tweede Kamer, de hoeren Nolens, Schokking en De Monté VerLoren, tot zeer laat in den namiddag geduurd heeft, waaruit valt af te leiden, dat het niet zoo igemakkelijk is om overeenstemming ito verkrijgen over het ontwerp-regeerings- program, dat aan de rechtsche partijen is voorgelegd. In dit verband zijn vermeldenswaard de geruchten, die de ronde doen, als zou de kabinetsformateur zelf (blijkens uitla tingen aan derden) vreezen zijn opdracht niet tot een goed einde te kunnen bren gen; geruchten, waaromtrent, wij uit den aard der zaak geen bevestiging konden verkrijgen en die wij dus slechts als zoo danig mededeelen. Vereeniging van huisvaders. De vereeniging van huisvaders in de Aan het Zoeklicht. Leiden, 25 Auge. 1922. Er zijn de laatste weken weer heel wat soldatenjassen aangetrokken. En niet altijd met evenveel opgewekt heid. Nu worden, de ondervinding leerde me dat, de kazerne-gevaren en -bezwaren beel vaak overdreven. Maar te ontkennen valt niet, er zijn ge varen en bezwaren. Een lichtpunt voor velen is echter het Militair Tehuis aan den Morsch- weg. Voor de soldaten zelf, maar niet min der voor hunne ouders en verdere bloed verwanten. Er is nu weer een prachtige gelegenheid om dat metterdaad te toornen. Als de volgende week de Koningin ver jaart, dan is er feest in het Tehuis. Dat kost geld. Niet zoo heel veel, maar 't kost toch, cn de vraag is, hoe de noodige centen bij elkaar te brengen. En nu kom ik met hetzelfde ver zoek als verleden jaar aan ouders, fa milieleden en belangstellen den: och. stel door een kleine bijdrage do huisvader en -moeder in de gelegenheid opdat, ze hunne „jongens" eens een echt gezelligen avond kunnen bereiden. Zoo noodig stel ik mij beschikbaar om de giften over te brengen. OBSERVATOR. Mil. Tehuizen vergaderde Dinsdag 22 de zer in het Tehuis te Utrecht. Voor het eerst waren ook de huismoeders aanwe zig. Na afdoening van enkele huishoudelij ke zaken, werd door Ds. Groote, lid var» het hoofdbestuur van den Ned. Mil. Bond een opwekkende redo gehouden, welke rede stond in het teeken van de geestelij ke blijdschap, en op de aanwezigen een diepen indruk maakte. Suikerindustrie cn bescherming. Een tweetal suikerfabrieken, behooren- do tot coöperatieve vereenigingen, zoowel als aangesloten bij de Centrale- Suiker- maatschappij, heeft een request gezonden aan de rogeering betreffende de belemme ring, die de Nederlandsche suikerindusfrie in Belgiö en Frankrijk ondervindt door de eurtaxe, welke do Belgische en Fran- sche regeeringen op de in Holland gefa briceerde 6uiker heft, terwijl daarentegen bieten, in Nederland geteeld, vrij in die landen ingevoerd kunnen worden. Het. re quest verzoekt de regeering 6tappen te doen, opdat de surtaxe op do Holland- sche suiker door Belgiö en Frankrijk op geheven wordt, of anders den uitvoer van Hollandsche suikerbieten te verbieden. Een zeer groote gift. Het Ned. Nansen Comité te Amsterdam ontving van iemand die onbekend wenscht te blijven, een gift van f 7000.welke buitengewoon dankbaar werd aanvaard, daar, indien het Comité thans uit geldge brek gedwongen zou zijn hare werkzaam heden niet te voltooien, een groot deel der door haar gevoede menschen toch den allerafechuwelijksten dood tegemoet, zou gaan. De gever heeft door zijn gift do basis gelegd voor do f300.000.welke hut Comité nog noodig hoeft, om zijne act*-' tot den volgenden oogst voort te zetten. Het Comité hoopt, dat velen dit voor beeld zullen volgen, opdat do bewor.erc van de Hollandsch-Russische dorpen Hol land niet het wroode verwijt zullen ma ken, van met /ijn hulp enkole maanden te vroeg te zijn opgehouden. Uit het broodbakkcrsbedrijf. De minister van arbeid heeft tooge- 6taan, dat tusschen 5 en 6 uur des voor- ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN m WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL 12.50 PER WEEK 10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90 v Theorie en practijk. Naar aanleiding van het opvoeren van een liederlijk tooneeletuk te 'Amsterdam schreef onlangs Het Volk: „Het is jammer dat deze liederlijke '.po gingen tot bederf van het kleine beetje volkskunst, dat neg mogelijk blijkt, 'niet onder een of andere strenge straf bepa- lang vallen. Hoeveel kwaad hoeren ale Jan Nooy aan het zedelijk peil van de menigte toebrengen is inderdaad zelfs bij benadering niet te bepalen". Dit scheen er op te wijzen dat men in de kringen der S. D. A. P. waar tot nu altijd van uit de hoogte ever de „zedelijk heids-apostelen" werd gesproken, zijn leven ging beteren! Meer dan schijn was het echter niet. Zooals deze week in de residentie bleek, waar door den gemeenteraad een motie tegen de toelating van een gemeen too neeletuk werd aangenomen. Tegen de motie stemden alleen de soci aal-democraten en communisten. Intusschen hebben de eersten niet zon der reserve tegen de motie gestemd. In een verklaring zei hun woordvoer der dat hij en zijn vrienden geen bewon deraars waren van dit soort „kunst" en dat zij het geen ramp zouden hebben ge vonden, indien de opvoering achterwege ware gebleven. Ze stemden alleen tegen de motie, om dat ze daarin een aansporing zagen om censuur uit te oefenen en daartoe niet graag meewerkten. M.a.w., de sociaal-democratische raads leden vinden het gewraakte stuk slecht, zien het liever niet opgevoerd, maar mis sen den moed om het te verbieden. Het Volk echter, dat het zoo be treurde dat „liederlijke pogingen tot be derf' niet onder een strafbepaling val len, ging nog een 6tapje verder en qualifi- ceerde de verklaring van den woordvoer der der S. D. A. P. als halfslachtig. In deze dagen, nu het zoo donker begint te worden in Nederland, kan men volgens het roode orgaan, voor de vrijheid van de kunst niet genoeg op de bres Gtaan. Dat is, merkt hét Huisgezin terecht op, 't rady-a'e „kunsf'-etaudpunt da; o;et vraagt naar. noch zich hokomm3*t om z.v>lenvej*g'»ftiping en zielenmoord. De oveibcdd heeft van wat zich als kuusL aandient de handen af te houden. En de mens» hen, groote en kleine, ent- wikkeldo en onontwikkelde, moeten zelf maar weten, wat zij van de kunst tot rich willen r.eraen. Is dat nu hei ware sociaal-democratie h© standpunt? Is h e t v o 1 k, waarvoor de S.D.A.P. steeds in de weer zegt te zijn, welke be langen alleen door haar in waarheid hee- ten te worden behartigd, goed genoeg om zedelijk bedorven te worden? Wordt zoo aan de verbetering der maatschappij gewerkt? V Waardeering van tegenstanders. De S. D. A. P. het blijkt waar uR het bovenstaande die alleen strijd om materieel© zaken, gevoelt niets voor de zedelijke belangen van het volk. Erkend werd enkele weken geledein dat schunnige stukken als nu woer im Den Haag worden opgevoerd, aan het zedelijk poil van de menigte meer nadeel toebren gen, dan zelfs bij benadering is te bepa len, maar in naam van de vrijheid, wil men toch de volks vergiftiging ongestoord laten doorgaan. En wanneer er dan zijn die de hoogste volksbelangen anders zien en andere wen- schcn te behartigen, dan heet het: „Alles wat christelijk heet, wringt zich de tronie tot een triomfantelijkem grijns van eigengerechtigheid, schijnheiligheid, en domperij vieren triomfen. Men kan haar niet krachtig genoeg bevechten". FEUILLETON. De Germaansche gevangene Een verhaal uit de eerste eeuw onzer jaartelling. 90) „Vader, vergeef bet hun!" En terwijl ze weende en bad, was 't haar als hoorde ze boven het „Wee u!" de god delijke woorden: „Vader vergef het hun, Want ze weten niet wat ze doen.' Eindelijk kwam de verlossing. Pctronius riep het volk bijeen om zijn besluit te vernemen. Alles waagde hij voor zichzelf door de uitvoering van 't bevel te verdagen. Hij wiet het en zij wisten het. Maar hij was besloten het te doen, liever dan de pro vincie te verwoesten die hij regeeren moest. Hij beloofde het uiterste te zullen doen om herroeping van *t bevel te verkrijgen. Onderwijl zouden de Sidonische beeldhou wers hun werk staken. Het standbeeld zou onvoltooid blijven. En alvorens het antwoord uit Rome ko men kon was de keizer, met wonden over dekt, door moordenaarshanden devallen; het lichaam, waarvan de afbeelding den Joodschen tempel ontheiligen moest, was toegeworpen in een eerloos graf. Zoo waardeert men den tegenstander een laat men aan diens bedoelingen recht we dervaren. Zelf werkt men mee om het volk zede lijk en geestelijk te vergiftigen, en als er daai zijn die meer oog hebben voor de waarachtige volksbelangen, dan worded ze «is eigengerechtigen, schijnheiligen en dompers uitgekreten. ERNSTIGE VERSOBERING-EISCH. Meer en meer, zegt de Standaard, wordt in de centrale landen de ellende zichtbaar, die de depreciatie van de munt na zich sleept. Het grootste lijden wordt het meest in stilte geleden. Wel zijn er altijd groepen, die voordeel weten te trekken ook uit de slechtste omstandigheden en deze groepen toonen hun weelde gaarne in het publiek, maar daardoor schrijnt het lijden van wie ten slotte door de groote duurte het nood zakelijkste levensonderhoud ontberen moet, te meer. Wie zal ons de ellende schetsen van de duizenden, die allengs hun inkomen tot nul zien gereduceerd zonder te beschikken over een eerlijk middel om hun positie te verbeteren. In Oostenrijk heeft men voor de ambte naren en arbeiders, die in vakorganisatie 6terk stonden, de gevolgen nog langen tijd kunnen keeren. En misschien heeft men in dien kring wel gemeend, dat een gouden tijd aanbrak. Maar de afgrond, waarheen men holde, komt al nader. En thans is de wanhoop over de daling van de waarde van het gold, algemeen. Men heeft zich ©enigen tijd kunnen vastklampen aan den 6chijn, maar de werkelijkheid breekt met. steeds grooter kracht door dezen schijn henen. De ellende voor elke volksgroep is slechts een kwestie van tijd. En van hoe korten tijd! In den spiegel, dien de centrale landen ions bieden, kan ons volk het beeld ook van onze toekomst zien, als wij niet tijdig de bakens weten te verzetten. Ernstige versobering op elk gebied blijft eisch. En eerst als een eendrachtig werken in die richting mogelijk wordt, zal het ons gelukken het groot gevaar, dat dreigt, te ontgaan. STADSNIEUWS. „PNIëL". Dr. J. H. Gunning J.Hz. schrijft in zijn bekende Weekblad „Pniël": Al is het nu geen groot feest, een klein feestje is het toch voor mij dat ik nu voor de zestienhonderdste maal mijn Pniölnummer gereed mag maken, en dat ik het doen mag met grooter blijdschap dan ooit te voren. Hoe ver ligt dat tijdstip al achter mij dat ik als jong predikant van Leiden het eerste „bedelblaadje" uitgaf, dat de chris tenen in den lande ging vragen: help mij hier in Leiden een wijkge- bouw „PniiëJl" oprichten! En de goede menschen hebben mij ge holpen, mild en overvloedig. „Pniël" staat daar nog altoos kloek en gezond op Leiden's Middelstegracht en Dr. Riemens verkondigt er hetzelfde Evangelie, dat ik er door Gods genade brengen mocht. En het papieren „Pniël" is er ook nog, en brengt heden voor de zestienhon derdste maal zijn boodschap van liefde en van vrede. „Uitgepraat, zegt Dr. G., ben ik nog lang niet van den genadigen en barmhartigen Zaligmaker. Laat ons hopea en bidden dait de laatste jaargangen van „Pniël" ook de beste, de gezegendste, de het meest van Christus vervulde Toen Petronius zijn welwillende rede tot de Joodsche smeekelingen geëindigd had, begonnen wolken, wekenlang niet ge zien, de gloeiende zonnehitte te tempe ren. Voor den avond was het geheele landschap door milden, overvloedigen re gen gedrenkt. Met dankbare harten verspreidden de vele duizenden zich naar hun boomgaar den, wijnbergen en bouwgronden. Weder was de God hunner vaderen hun verschenen! Weder had Hij hun bescher ming verleend en als 't ware den rots steen gespleten. Weder dacht Esther, had Hij geregend over rechtvaardigen en onrechtvaardigen. Met zekeren angst dacht Esther aan de uitwerking, welke deze verlossing op Onias hebben ken. Indien hij ze eens hield voor een hemelsch tecken van goedkeu ring op den dood van dien Messias, die zijn leven in nederlaag en schaden geëin digd had! Maar ze behoefde niette vreezen. Het achterlaten van al zijn schatten, om als bedelaar plaats te nemen onder zijn smeokende gel-oofsgenooten, was voor hem geweest het afhouwen van de rechterhand; 't had hem zedelijk verheven. De eenvou dige daad had de oogen geopend, ze za gen nu de dingen zooais zo waren. „Opnieuw is de Heere geduldig en lank moedig voor ons geweest", zeide zij op. do mogen wezen!" Wij wenschen onzen oud-stadgenoot, die Leiden nog niet heeft vergeten en die in Leiden nog niet is vergeten van harte geluk met dit „kleine feestje". Worde de wensch van den altijd fris- schen redacteur vervuld. Gelde ook van hem, dat het ten tijde des avonds licht zal zijn en moge zijn papieren kind, door hem met zooveel lief de verzorgd, blijven boon wijzen naar het groote Licht. Lichte strafzaken. Met een enkel woord hebben wij er reeds melding van gemaakt, dat op 1 Sep tember as. in werking treedt een hoogst belangrijke vereenvoudiging in de behan deling van ilchte strafzaken. Die ommekeer is van gewicht voor de politie- en rechterlijke macht, maar zeker niet minder voor het publiek. Nederland gaat nu krijgen een reoht- spraak met een snelheid, die de vermaar de Engelsche rechtspraak overtreft. Na 1 September zal een politieagent, die b.v. een heer verbaliseert, die met zijn fiets op de kleine steentjes heeft gereden we nemen opzettelijk een doodeenvou dig, dagelijks voorkomend geval hem niet toevoegen het gebruikelijke: „u zult er nader van hooren", waarop dan na eeni ge weken een dagvaarding hem voor den kantonrechter roept, maar hij zal als re gel hem een oproeping overreiken om over een paar dagen voor dén kanton rechter te verschijnen. Dat formulier zal echter nog meer bevatten. Het zal n.l. den delinquent mededeelen, dat, als hij straf vervolging wil voorkomen, hij zich zoo spoedig mogelijk mondeling of schriftelijk kan wenden tot den ambtenaar van het openbaar ministerie bij het kantonge recht, om de voorwaarden te vernemen, waaronder dit mogelijk is. Een ieder, die onopzettelijk of althans zonder booze bedoeling een overtreding heeft begaan, kan dus in den vervolge heel gauw zoo'n zaakje uit de wereld hel pen. Men zal zich ten kantongerechte (waar speciaal daarvoor fitting is) kunnen vervoegen en daar on derhandelen over de onmiddellijke beta ling van een bedrag, mogelijk ver beneden het maximum. Dit bedrag zal, zooals van zelf spreekt, ongeveer gelijk zijn aan wat de kantonrechter gewoon is voor een der gelijke overtreding te eischen. Maar er zit toch gelijk al onmiddellijk blijkt een dubbel voordeel in, n.l. voor den over treder, die er, zooals gezegd, dan gauw af is, en voor den kantonrechter, die veel tijd daardoor wint bezuiniging dus! Men kan natuurlijk er de voorkeur aan geven, dat de zaak door den kantonrech ter wordt behandeld op den dag door de oproeping aangegeven. Dat kan b.v. het geval zijn, als men meent, dat de verbali seerde ambtenaar niet in zijn recht is geweest. Als de politieman verbaliseert op een tijd, dat de kantonrechter zitting houdt, dan kan hij den delinquent verzoeken met hem" naar het kantongerecht te gaan, op dat de zaak daar onmiddellijk berecht worde. 't Spreekt vanzelf, dat niet alle over tredingen aldus kunnen worden berech- tigd alleen de lichtere. In de tweed-o plaats heeft niet elke verbaliseerende ambtenaar de bevoegdheid om zoo'n summiere oproeping aan een overtreder aan te bieden: Die vrijheid is n.l. niet toegekend aan bijzondere ambte naren of onbezoldigde rijksveldwachters in particulieren dienst. Wel dus aaji po litieagenten, rijksveldwachters en mare chaussees. Naar wij vernemen zal de kantonrech ter te Leiden voor de rechtspleging in bedoelde lichte strafzaken zitting houden Maandagmorgen 10 uur en Woensdagmid- terugreis. „En niet het minst voor mij, lieve!" was het antwoord. „Nu heb ik hem ge vonden. Gedurende die droeve dagen en nachten hoorde ik steeds de 6tem die. naar ge mij verhaald hebt, eens tot de rijken sprak: „Verlaat al wat ge hebt, en volg mij." Ik was dien tijd naar hem zoekende. En nu heb ik hem gevonden, den Christus, onzen Christus, den Zaligmaker der we reld. Ik heb gezien dat men hem nu ook nog volgen kan, en dat het goed ie hem boven alles te volgen, tot in den dood, zelfs tot in zijn dood. En dat alle dingen voor hem verlaten, niet anders is dan zorg, banden en gevangenis verlaten." XXXIX. - - - Nogmaals op weg naar Rome! Naar het middelpunt der wereld, den oorsprong van wet en orde, en van wanorde, misdaad en verderf; thans met het Heilig Woord, den levensboom, om zijn hout in de bitte re wateren te werpen. De eerste Christenen droegen hun sym bool, hot kruis, niet uitwendig, zelfs niet op hun grafsteenen. Zijn macht was in hun harten. Zij zagen dat symbool te dikwijls, in vreeslijke wer kelijkheid, niet als symbool van overwin ning, maar van de uiterste vernedering en vernietiging; als symbool waarvan guillotine en galg slechts de zwakke scha duwen zijn. Niet in brons, in marmer on op doek, maar oorspronkelijk in al zijn werkelijk heid zag het. kleine gezelschap op de te rugreis van Syrië naar Rome het kruis. Op zekeren avond wandelde Siward met zijne moeder langzaam langs den Appius- weg, toen nog eens op den top van een naburigen heuvel de afschuwelijke ge daante zwart tegen den gouden zonne schijn afstak. Hun blikken ontmoetten elkander; bei den hadden het gezien. Lang daarna spraken ze nog over dien avond, toen ze voor de eerste maal langs denzelfden weg togen. „Dat was mij toen," zeide Siward, „hot verschrikkelijkste vooruitzicht van den slaaf." „Dat is het nog voor ons allen," ant woordde Siguna, „als maatstaf van zijn liefde voor ons." „En als maatstaf." vervolgde hij, „van 't geen van zijn volgelingen geöischt wor den kan." Hij bedoelde de woorden letterlijk, maar ze klonken als een zegelied. De wereld voorzoover ze zich met hen bemoeide wist wel dat hun Mees ter gekruist en begraven was. Zijn kruis 1 was zichtbaar, genoeg geweest; 't had een ADVEftïENTIE-PRJJS. PER GEWONE REGEL 10.221 DES ZATERDAGS s fo!30 INGEZONDEN RECLAMES DUï>.r- \RJEP KLEINE ADVERTENTIES van hoogstena 30 voorden 50 cent; Zaterdags 75 cent bij vooruitbetaling. ganschen dag in een van de voornaamste steden dos rijks, in Jeruzalem van Hero des de Groot©, gestaan. Het nieuws dat do discipelen t© vertel len hadden was de blijde tijding zijner op standing. Hun boodschap was het leven; hun te ven was het kruis. Voortdurend geduld met allen; voorb* durende opoffering voor allen, om zij nentwil; voortdurende overwinning door schijnbare nederlaag. In haar tijd van martelaarschap droeg de kerk het wit- glinsterende kleed der blijdschap. De we reld gaf haar hot kruis; de Gekruisigde 6chonk haar do kroon. Wanneor de wereld oen kroon aanbiedt, zendt de Gekruisigde haar een kruis. In do wereld mag hot kruis niet ontbre ken; do kroon kan later komen; want d« kroning is voor d© eeuwigheid. XL. Andermaal knielde Cloelia Diodora d*® r.acbts in het Pomaerium, de woestijn in 't hart der weroldsiad, bij do grafstede de* Ve6taal6ch© maagd. Haar gedachten gingen over de eenza me dagen en nachten daar doorgcbracW en haar rusteloos zoeken naar eenicö slem, die haar iets omtrent haar dooW mededeelen kon. (Wprdt vervolgd.).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1