Dagblad
voor Leiden en Omstreken.
BINNENLAND.
3de JAARGANG.
Bureau: Hooigracht 35
VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1922 - No. 720
Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936
ABONNEMENTSPRJS
r-: IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN i
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
PER KWARTAAL f2.50
PER WEEK 10.19
FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90
V Brandend leed van teleurstelling.
Mevr. Roland Holst tot voor kort oen
vurig aanhangster van hofc Communisme
is ook naar Rusland gereisd om daar do
■wonderen van den heilstaat in oo gen-
schouw te nemen.
Maar diep teleurgesteld koerde zij te
rug.
„Als alle oprechte communisten in en
buiten Rusland, zoo schreef zij, doorleef
ik een brandend leed van te
leurstelling, do bitterheid or van
stijgt bij oogenblikken van mijn hart,
naar mijn oogeo, mijn wangen, mijn
voorhoofd."
En geen wonder.
Ziehier wat zij omtrent de ontwikkeling
van het nieuwe huwelijksrecht in den
Bolsjewistiechen staat opmerkte:
„Dit is alles verheugend en een groote
vooruitgang, maar er zijn ook donke
re plekken in het loven der vrouwen
in Rusland, wreed© kloven en troebele
wateren, waarvan niemand nog weet,
waar ze heenvoeren: naar een nieuwe
schoon© zede of naar zedelijke verwarring
c-n verwildering.
De plotselinge verwrikking van den
ivvcnsbouw heeft veel pijlers vernield,
v el stutten weggeslagen, ook op het go-
.'M dor geslachtelijke verhoudingen,
v'- ar voor nog niets anders en beters inde
r °ats is gekomen.
lie ontzettende, soms in 't ondragelijke
sn.igende spanningen in het sociale en po
litieke leven, werken natuurlijk na in de
s 'xiiPole sfeer; met de algemeene ineen-
s or ting der oude levensvormen verdwijnt
e statigheid der affektie; de onrust en
wooing der .buitenwereld verwarren het
hart. dat telkens nieuw-bekoord en ge
streeld wil zijn. De gemakkelijke mis
schien al te gemakkelijke ontbinding
der huwelijken geeft aan de veranderlijk
heid der neiging vrij spel.
In alle klassen en kringen komt deze
tot uiting. Men bevalt elkaar, huwt, gaat
6poedig, na enkele maanden, ja, soms
na enkole dagen, weer uiteen, huwt op
nieuw verlaat elkaar weer
Zoo althans is het in de groote steden.
Ook voor de sexueele verhou
dingen geldt de wet, dat afbre
ken veel gemakkei ij ker is dan
opbouwen.
De vernietiging van het oude voltrekt
zich, wanneer zij eenmaal begonnen is, bij
na vanzelf, omdat zij een aantal moei
zaam aan banden gelegde aandriften in
den mcnsch gelegenheid geeft zich uit. te
vieren.
Maar de vestiging van een nieuwe zede
is een work van geslachten; immens zij
maakt de be heers ch in g ©n betooming dier
aandriften noodzakelijk; zij eischt voor
zichtigheid, zelf beheers ching en geduld."
De schrijfster drukt zich nog zeer voor
zichtig uit, maar men leest toch tusschen
de regels door, de bittere ontnuchtering.
Het communisme zou vrijheid brengen.
Maar in de practijk heeft het niets an
ders gebracht, dan dwang, behalve dan op
zedelijk gebied, waar een surrogaat, de
bandeloosheid, de vrijheid moet vervan
gen.
Vrij moest de mensch zijn.
Vrij van formaliteiten, vrij van oude
gebruiken, vrij van de Christelijke zede-
wet.
En dc gevolgen?
Och, -we kunnen het niet duidelijker
teekenen dan Mevr. Roland Holst het
deedMen bevalt elkaar,huwt,
gaat spoedig, na enkele dagen of maanden
weer uiteen 'huwt opnieuw verlaat
elkaar weer.
Zoo wordt het gezinsleven vernietigd,
bet huwelijksleven ontheiligd en inzonder
heid de vrouw, die tenslotte de zwaarete
last heeft te dragen, naar beneden go-
trapt.
Zoo worden de men6chon verlaagd tot
dieren.
Het is begrijpelijk dat er bij, wie n-o.g
FEUILLET ON.
De Germaansche gevangene
Een verhaal uit de eerste eeuw onzer
jaartelling.
Enkel vergeving, verzoening, pogingen
':'s om hen tot zich te trekken?
'e grootst-mogelijke misdaad was ge-
plc. gd. Was daardoor niets verloren?
Israël, vernieuwd door het geloof
ii herrezen, nu onzichtbaren, maar
wne-htig werkenden Koning, het middel
punt en de levensbron voor alle volken
blijven?
Er was geen teeken van verandering in
de heidenwereld. De geloovigen waren al
len Joden. De stad van Koning David was
nog de stad van Christus en zijue volge
lingen.
Ze kwamen samen en zongen hun nieu
we liederen in den ouden tempel.
Er werd gezegd dat het Sanhedrin
voortging zich te verzetten en enkele lea
ders van de nieuwe gemeente gevangen
genomen en gegeeseld had.
Maar di vervolging had hun vreugde
neit versmoord of het aantal hunner vol
gelingen verminderd.
Was dit slechts een begin? Wat zou
dat. worden?
Cf was 't, de aanvang van ©en schrikke
lijk einde? Een verzameling va® de Ritvec-
niet alle zedelijk gevoel heeft uitgeschud,
bij het zien van dergelijke praktijken een
brandend gevoel van teleurstelling boven
komt.
Maar minder begrijpelijk is, hoe ver
standige menschen theoriön kunnen aan
hangen die noodwendig tot de communis
tische practijk moeten leiden.
Want dat mag niet worden vergeten.
Wat Movt. Roland Holst in Rusland
zag is niet een u i t w as, maar de logi
sche consequentie van de commu
nistische theoriën.
STADSNIEUWS.
De Tentzending.
De tent. wae schier te klein gisterenavond.
Een groote mcnschenmenigte was weer bijeen
om te luisteren naar de prediking.
Spreker voor dezen avond was D s. Jansen
alhier.
Eerst werd door alle aanwezigen gezongen:
'k Zal met mijn ganscho hart Uw eer
Vermelden, Heer
U dark bewijzen.
Ds. ten Broek las vervolgens Jesaja 55,
waarna de heer v. d. Horst in gebed voorging.
Het zangkoortje onder leiding van Mevr. v.
d. Horst zong nog een lied en daarna was het
woord aan De. Jansen die als uitgangspunt
nam de geschiedenis van Zacheus, die Jezus
wilde zien.
Hij was altijd bezig in de dingen dozer aarde,
waarvan hij zijn geluk verwachtte. Als Zacheus
van Jezus hoort spreken, wil hij hem toch ook
wel zien. Hij werd gedreven door nieuwsgierig
heid, evenals misschien sommigen hier, en toch
zegt Jezus: haast u en kom af.
Bij de grootsten der zondaren, die zichzelf
loeren kennen, en die belijden dat ze voor Gods
aangezicht niet kunnen bestaan, wil Jezus in
huis komen.
Dan komt er blijdschap en vrede en vinden
we troost in leven en sterven, omdat Jezus,
voor ons met schuld beladen, een bor'g wil zijn,
die alles betaalt.
Maar dan is het ook noodig dat we onze
schuld Ieeren kennen. Eerst als we gevoelen dat
we geketend zijn in de macht van Satan cn
hebben lea ren bidden* o Heero, verbreek Gij
mijn boeien, clan zullen waarlijk vrij worden.
Over oen paar dagen wordt hier de naam van
Jezus niet meer genoemd en de tijd nadert dat
ons aardsehe huis als 't ware in elkaar zal zak
ken, maar dan geen nood voor wie mag getui
gen:
Jezus, uw verzoenend sterven,
Blijft hot rustpunt van mijn hart.
Na het zingen van Ps. 89: 7 „Ha» zalig is
het volk, dat naar Uw klanken hoort," word nog
het woord gevoerd door D s. ton Broek, die
or op wees, dat er nog zoovelen blind zijn,
geestelijk blind.
Zo zien wol do schoonhoid in die natuur,
maar niet den Schepper, die hemd en aarde ge-»
maakt hooft.
Daarom is het noodig dat de oogen geopend
wc-rden. Als hot oog niet geopend is, als wo
niet ziende worden, dan zijn w© verloren.
Wie gevoelt dat hij is blind naar den geest,
o, laat hij roepen als do blinde uit den Bijbel:
Heere Jezus, ontferm u mijner. Dan wil Jezus
een kus van goddelijke liefde drukkon op onze
oogen en zullen we ziende worden en reeds in
dit leven 09n voorsmaak hebben' van het leven
in don homeL
Kom tot uw Heiland, toef langer niet!
Kom nu tot Hem, Die redding u biedt
Die ook voor U den hemel verliet
Hoor naar Zijn roepstem: Kom!
werd nu nog gezongen en daarna werd de zeer
dnik bezochte bijeenkomst met dankgebed ge-<
sloten.
Zoo als wij reeds meedeeldenzal hedenavond
als spreker optreden Dr. Oberman van Rob»
terdam.
Nationaal Concours.
De Gom. Zangvoreeniging „Zang Zij Onze
Leus" alhier, directeur de heer A. Toljeur Jr.
('s-Gravenhage), zal naar wij vernemen in Juni
korenen in de vesting voor den strijd
met vuur en zwavel; een glinstering van
den dag waarop hemel en t.arde zouden be
wogen worden, en de 6terke torens val
len? Werden de rechtvaardigen in de ark
vergaderd om den zondvloed te ontko
men?
Cloelia Diodora gaf de tijding der op
standing gemengde gevoelens.
Indien ze langs anderen weg zekerheid
van de onsterflijkheid had kunnen verier ij-
gen, dan had zij er de opstanding des
lichaams gaarne aan gegeven.
Zou 't niet het beste zijn dat deze bron
van levenslange moeite en ellende voor
goed verging in het graf of op den brandr
stapel?
Was dit lichamelijk bestaan, dat haar
lieve zuster verloren had, wel waard be
vrijd en hersteld te worden?
Zij vond het aangenaam die gevangenis
des vleesches, waaruit haar geliefde ver
lost was, te veronachtzamen en te verach
ten.
Zoo di© heilige lijder hot uit den dood
opgewekt had, dan was do toestand van
haar geliefde zuster nog geen volkomen
geluk.
Do opstanding wierp ©en schaduw op de
onsterflijkheid en volmaaktheid van de
ovtrigen.
Bovendien: hoe en waarom was hij op-
ges tassS Waarom anders dan omdat hij
1923 een groot Nationaal Concours uitschrijven
voor: Gemengde Mannen-, Kinderkoren, Harmo
nie-, Fanfaregezelschappen enz.
Hot uitvoerend comité bestaat uit de hoeren:
A. Groeneveld, J. J. v. d. Kamp en W. F. Bontje,
respectievelijk als Voorzitter, Secretaris en Pen
ningmeester, terwijl de overige bestuursleden van
,-Zang zij onze Leus" als leden van dit Comité
zullen optreden. Het Secretariaat ia gevestigd
van Speykstraat 10. Jhr. Mr. Dr. N. C. de
Gijsolaar, -Burgemeester der gemeente Leiden,
heeft het Eere-Voorzitterschap van het Eere-
Comité aanvaard, voorts zal het Ecre-Comitó
bestaan uit vooraanstaande mannen uit Leiden.
Later zullen nadere bijzonderheden worden ver
meld. Door de leden van „Zang Zij Onze Leus"
is op 't Waarborgfonds ingeteekend voor een
bedrag van f 530.
In verband met deze plannen is de volgendo
circulaire verspreid:
Het Bestuur van de u welbekende Gem. Zang.
vereeniging ,Zang Zij Onze Leus", directeur
de hoer A. Teljeur Jr. te 's-Gravenhage, goed
gekeurd bij Kon. Besl. 28 October 1920, heeft
gemeend den muzikalen aanleg die er in Leiden
en omstreken 6chuilt te prikkelen, door in Juni
1923 een Groot Nationaal Concours uit te schrij
ven voor Gemengde- Mannen-, Kinderzangkoren,
Harmenie-, Fanfare-i en Harmonie-gezelschappen.
Gezien de groote resultaten, die groote plaat
sen zooals Amsterdam, Utrecht, Rotterdam}
's-Gravenhage en vele kleine dorpen geoogst
hebben, door uitschrijving van oen concoure, is
het niet meer dan zaak dat Leiden, hekend om
zijn© historie en zijne vele bezienwaaraigheden en
gelegen in 't centrum van circa 75 gomeenten,
niet achterblijft, iets te ondernemen op muzikaal
gebied tot bevordering en het op hooger peil
brengen van den koor en volkszang.
Om nu den goeden .gang van zaken te bevor
deren van de groote voorbercidingswerkzaamhe-
den en tot zekerheid en welslagen van het con
cours en do eventueele leverantiën, is het wen-
schelijk om over ia gaan tot het 6tichten van
een zoogenaamd „Waarborgfonds."
Dit „Waarborgfonds" zal bestaan uit inteeko»
ningen van Leidsche ingezetenen, van welke in-
teekeningen alléén gebruik zal gemaakt worden,
wanneer blijkt dat de uitgaven voor het con
cours meer bedragen dan de inkomsten, hoewel
ovontueele giften gaarne dankbaar worden aan
vaard.
Jubilee rende collectanten.
In een daartoe belegde vergadering werden
gisteravond de hoeren H. A. Antony, W. L. J.
de Nie en J. M. Osinga gehuldigd in verband met
hun 25-jarig lidmaatschap van collectanten der
Ned. Herv. Gemeente.
Een ons toegezgd verslagje van deze huldi
ging, wordt zoo mogelijk, nog op de derde pa
gina geplaatst.
m De heer C. F. Fuhreng alhier slaagde
te 's-Gravenhage voor het examen hoofdakte.
OPBRENGST RIJKSMIDDELEN.
In ©en maandoverzicht van de Rijks
middelen zegt het Hdbl. dat het resul
taat over Juli vrij gunstig is waardoor
ook het jaarcijfer op gunstige wijze wordt
beïnvloed: over de'eerste 7 maanden van
1922 bedroeg het totaal f 256.455.676.95
tegen f 254.251.421,07 in 1921. Een ver
meerdering dus van ruim 2 millioen.
„Als wij de verschillende bronnen van
inkomsten eens nagaan, dan zien wij al
dadelijk hoe de directe belastin
gen haar gewone ontwikkeling vertoo-
nen.
Grondbelasting en Perso-
neele Belasting zijn beide iets lar
ger dan 't vorig jaar in de overeenkom
stige maand. De Grondbelasting maakt
overigens nog 't beste figuur, daar ze over
de eerste 7 maanden zoowel de betreffen
de raming als de opbrengst over de eerste
7 maanden van 1921 overtreft. De Perso
neel© Belasting staat er minder fraai voor
en blijft over de eerste 7 maanden nog 5
millioen bij de raming achter. Overigens
zit hier nog altoos weinig reden tot on
gerustheid: beide belastingen schomme
len nog al eens, doch als tenslotte de 12
maanden vol zijn, dan zijn we gewoonlijk
niet ver van de raming.
De Inkomstenbelasting bracht
na het minder gunstige resultaat van de
voorgaande maand, thans over Juli weer
oen verbetering: f 12.144864 tegen
f 10.880.784,49 in Juli 1921 en
f 11-245.877,54 in Juli 1922.
Dat dezo belasting, thans de voornaam
ste post op den staat der Rijksmiddelen,
over dit jaar ondanks malaise zoo'n goed
figuur maak en nog altoos bet vorig jaar
overtreft, is tenslotte een gevolg van ons
systeem van invordering.
Van de ruim 78 milloien, die do op
brengst. vormde over de eerst© 7 maanden
van 1922 behoorden 72 millioen tot de op
brengst van het dienst jaar 19211922,
was dus gebaseerd op de inkomsten over
1920—1921, een periode toen wii volop
in de na-oorlogsche boomperiode zaten,
meer dan in 19191920, welke periode
het vorig jaar het karaktr van den post
Inkomstenbelasting het meest bepaalde.
De Dividend- en Tantième-be
lasting maakt een iets beter figuur
dan de laatste maand en bracht een groot
half millioen meer op dan in Juni het ge
val was.
Overigens hier nog weinig reden tot
juichen, waar men nog steeds bij de ra
ming en bij het vorig jaar achterblijft.
Een dalende tendenz, die bij de Ve r-
m o gen s bel as tin g nog sterker tot
uitdrukking bomt, die met. ruim 5 ton
tegen bijna 1 millioen in hot vorig jaar
en oen raming van 1 millioen een vrij
pooveren indruk maakt, al is dan ook
over de eerste 7 maanden de opbrengst
met ruim 10 millioen ongeveer gelijk
aan die van het vorig jaar en ruim 3
millioen meer dan de raming.
De tabaksbelasting, die met 1
Juni ingevoerd werd, bracht de eerste
maand van haar bestaan f 1.097.391 op,
thans, in de tweede maand f 812.889. Ter
toelichting dicne, dat. voor 1 Augustus
banderolles waren aangevraagd tot een
gczamonlijlc bedrag voor de schatkist van
f 5.265.57Ó (voor 1 Juli was dit cijfer
f3.621.191)
Een groet deel hiervan wordt, waar
onder zckerheidsstelling een crediet voor
hoogstens 6 maanden wordt verleend,
eerst later betaald. Het thans opgegeven
onvangstcijfer omvat slechte het jaar
lijks te betalen rocht v-oor de bedrijfsver
gunningen.
In dagen van bezuiniging.
Onze buitengemeen knappe militaire
attaché te Tokio, zoo wordt van betrouw
bare zijde aan het Hdbl. gemeld, die
voor overig Oost-Azië (China en vooral
Mandsjoerije!) dien post vervult, moet,
heerlijk 6taal van bureaucratie, een jaar
tusschentijds in Indiö dienen, om te be
wijzen, dat li ij „geschikt" is voor den
rang van majoor.
Wij moeten dus, juist in dezen voor
Oost-Azië zoo belangrijken tijd, een
hoogst bekwame kracht, die ale geen an
der in wat daar te observeoren valt is in
gewerkt, en bovendien Oost-Aziatische
taalkennis van betoekenis bezit, een tijd,
om nonsenis-redenen missen. (Iets derge
lijks is vroeger eens gebeurd, toen onze
beste duikboot-deskundige voor een jaar
naar Indië werd gezonden en dus aan zijn
werkkring werd omtrokken, omdat hij
anders als zoe-officier geen promotie kon
maken.)
Hot zij zoo. Nu zoude eeu gezond den
kend mensch zeggen: Is er iemand direct
bij de hand om hem te vervangen; kan
tenminste de zeer dure uitzending van
iemand uit Holland, de minder dure uit
zending uit Indië, aan de schatkist be
spaard blijven? Ja, dat kon.
Zooals wellicht bekend zal zijn, heeft
ADVERTENTIE-PRIJS.
PER GEWONE REGEL s f 0.221
DES ZATERDAGS B 10.30
INGEZONDEN RECLAMES DUFV.' TA KIEK
KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens
30 woorden 50 cent: Zaterdags 75 cent 5
ibij vooruitbetaling. :-ï 1
de Indische Regeering ambtenaren en offi
cieren voor Japansche tolken laten oplei
den. Eerst werd twee jaar hier onder prof.
De Visser gestudeerd. Toen liet men de
menschen hun studie in Japan „voltooien".
Voltooien in nog goen twee jaar!
Nog geen twee jaar studie in Japan
voor dezo zoo uiterst moeilijk© taal is be
spottelijk. Handen vol gelds kostte deze
opleiding. Inplaats van dat geld rendabel
te maken, en aan de studie van do heeren
nog een paar jaar in Japan vaet te knoo-
pon, roept nien hen juiek terug, als de
knapsten onder hen ietwat op de hoogte
beginnen te komen. De Engelschen b.v«
blijven langer in Japan. Engolscben zijn
practisehe menschen. Onze heeren in India
zijn echter bekrompen bureaucraatjes voot
het meerendeel.
Doch bet. mooiste- komt neg. Onder de
Indische officieren bevond zich een uitste
kend militair, en goed leerling van do
Visser, die nu, tot z'n enormen spijt, zijn
Japansche taalstudie in Japan moest af
breken, toen hij juist wat op dreef kwam.
Dez© officier is kapitein.
Gegeven dus: Een officier van den
rang van bovengenoemden attaché! Wel
licht. even knap als dezo in Japansche
taal. Nu in Indië bij den Generalen Staf
geplaatst, dus voor Generale Staf-werk.
dat. toch wel ©enigszins gelijk staat, met
het werk van een militair attaché, ge
schikt geacht.
Inplaats van nu dezen officier den ka;
pitein bij den Ind. Generalen Staf den at)
taché zonder eenigo -extra-kosten te latera
vervangen; inplaats van hem gelegenheid
te schenken zich (het. was hoog noodig)
vorder in het. Japansch te bekwamen
laat men een militair attaché uit Holland
oveikomen, wiens Japansche taalkennis
niet. schitterend moet, wezen.
Schade dus van allerlei aard.
Militaire pensioenen van voor 1929.
Naar wij uit goed© bron vernemen,
heeft het door den minister van Koloniën
met de Indische Regeering gevoerde over
leg inzake de verbetering van die pensioe
nen tot de beslissing geleid, dat verbete
ring van die pensioenen, wegens den
zorg wekken ii©n toestand van 's lande
geldmiddelen voorloopig niet. mogelijk
is. Den Gouverneur-Generaal is ech
ter verzocht, zijne aandariht op dit
vraagstuk gevestigd te houden cn zoodra
de stand van dc geldmiddelen het. toelaat,
voorstellen tot verbetering van deze pen
sioenen in te dienen.
Ongeïrankeerd snelvcrvoer.
Mot ingang van 18 Augustus a.s. zullen
de Nederlandsche Spoorwegen bestelgoed-
zendingon snelvcrvoer ook ongerfrankeord
Ion v^voer aannemen.
Naast den reods in Juli jl. ingevoerden
maatregel, waardoor zendingen 6 nel ver
voer ook bezwaard mogen ziin met rem-
boursement, zal deze nieuwe wijziging on
getwijfeld weer cene door velen zeer ge-
wenschto verbetering ziin.
Een vakverccniging, een bedrijf.
In het weekb'ad van den Algcm. Ne-
derl. Diamantbewerkersbond doelt H(enri)
P(olak) mee dat het bestuur van den
Bond dezer dagen een aanslagbiljet in do
zakelijke belasting op het bedrijf heeft
ontvangen, voor de som van 35 maal f 12.
De gemeentelijke belasting-autoriteiten
boschouwen dus, schrijft hij, oen vakver-
©cniging als een bedrijf. Hebben andere
•vakveroenigingon dezelfde ervaring opge
daan, of zijn wij de ©enige uitverkorenen?
Zoo ja. dan zullen hare besturen zich
waarschijnlijk evenmin a's wij kunnen
vorecaigen met de opvatting, dat zij lei
ders zijn van bedrijven.
Crisis-fantasieën.
Volgens do Res-bode hebben dé Katho
lieke en de Anti-Revolutionair© partij
zich met hot door minister Ruys de Bce-
rcnbrouck ontworpen regoeringsprogram
van; was gezeten aan de rechiemand
Gods, en begon zijn schapen toe ie bren
gen van Oost en West., van Noord ei
Zuid; een schare die niemand tellen kan
Maar de menigte te Rome kende berj
niet, en zag naar Cajus Caesar CaÜg-la
op als haar vorst en rodeer.
Eerst scheen het. in menig opzicht, dat
hij aan hun verwachting voldoen zou. Hij
vergaf vorsteliik cn gaf vorstelijk, en ver
vulde de laatst© wenschen van "Hdrizorin
Livia. die haar eigen zoon verwaarloosd
'had.had. Hij woikte cok voorbeeldig, en
wijdde zich gedurende do zomermaanden
met. groote geestkracht aan den ontzag
lijken arbeid, welk© rust op de schouders
van hem. die zooveel aaa ingesmolten
machten regeertn moet.
En daarna scheen als het. goede, dat
hij van ecu groot cn deugdzaam voorge
slacht geërfd had, onder re gaan in da
verdorvenheid van ziin pleiding te Ca»
Kca en ia de bedwelming van zi n on
draaglijk hoog© pleats. Hij gof zich zon
der cenigcn teugel over aan alle soorten
van vermaak, zot dat hij zkh binnen acht
maanden aan den ra ml d*> s gtais gebracht
had. En van .lat doodc Wr 7r. kbol verrees
'hii als krankzinnige. 1"' tuinde
zf'ifht jwaue. maar to h nvt de onbeperkte
macht bekleed; sih rprinnig. geestig, hel
derziend. maar krankzinnig, keizer en
God van Rome!
van alle anderen afgezonderd was? Hij
was de heiligst© menschenzoon, en stond
daarom op; misschien wel omdat hij op
de ©en of andert geheimzinnige wijze een
Zoon van God was.
Ook was er geen woord over de heide
nen gesproken van uit di© hemelen. Was
in dien hemelschen tempel, evenals te Je
ruzalem, alleen plaats voor Joden en
moesten de heidenen eeuwig naar hem blij
ven smachten?
Naar gezegd werd, was van uit den he
mel vergeving aangeboden aan zijn verra
ders en moordenaars; maar zoover ze
wist, alleen aan de Joden; de Joden die
hem het diepst onteerd en beleedigd had
den; niet aan de heidenen, zelfs niet aan
hen die hem gaarne huldigen wilden.
Ze kon niet andere zien dan dat zijn
volgelingen bekrompen er waren dan hij;
meer Joodsch dan hun Meester.
Joden uit elk land hadden gehoord, ge
loofd en waren aangenomen; geen enkele
uit die volken zelf.
Wat liielp dat den heidenen?
Moest men zich bij de Joden voegen om
er deel aan te krijgen, dan zou de laagste
plaats haar welkom zijn.
Maar welk bewijs was er voor die uit
zetting der oude grenzen?
De band tusschen God en den verrezen
menschenzoon scheen onbreekbaar. Daar
bestond ook een band tusschen hem on de
geloovige Joden. Maar waar was de band
tusschen die Joden en hun Gezalfde, en de
heidenen?
Er moest nog een andere worsteling op
die eerst© overwinning volgen, om de zege
algemeen te maken.
Een andere worsteling cn een tweede
overwinning.
;f XXXVI.
Men kon nu het aan Germanieus gewij
de altaar t© Antiochië, cn d© rechtbank
te zijner ©ore te Epidaphne opgericht be.-
zoeken* zonder de verdenking des keizers
op zich te laden.
De a6ch van Agrippina kon uk haar
onaanzienlijk graf op 'het eenzame 1'ar. da
taria vervoerd en naast de urn van haar
echtgenoot in het keizer ijk mausoleum
bijgezet worden.
Want do zcon van Germanieus cn
Agrippina zat op den keizerstroon; Cali
gula, de speelmakker van dc soldaten, was
keizer.
En onderwijl «as Kt hart, waaraan dc
geheele wereld rusten kan, gebreken aan
het kruis; de hand, die alleen leiden kan.
genageld aan hel vloekhout. Hij die niet
kwam om gediend to worden, maar om ie
dienen; die met innerlijke onlforming be
wogen was omdat de schare dwaalde als
schapen die geen herder hebben, do ware
Horder, had de menschen gediend, zijne
ziel voor de mcr.s.hcn tot rantsoen gege-
