Dagblad voor Leiden en Omstreken. rt BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS T~i IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEYESTIGD ZIJN PER KWARTAAL a t B 12.50 PER WEEK (0.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90 3de JAARGANG. - MAANDAG 31 JULI 1922 - No. 704 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel. Int. 1278 - Postrekening 58936 ADVERTENTIE-PRIJS TER GEWONE REGEL t f 10 221 DES ZATERDAGS s f0.30 INGEZONDEN RECLAMES DUBBP-'TAFIE0 KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 30 woorden 50 cent; Zaterdags hij vooruitbetaling. TA RIEM hoogstens j J 75 cent' 31 V Werken voor de gemeenschap. In het vanwege de 0. D. A. P. uitgege ven Socialisatie-rapport komen verstan dige opmerkingen voor. Zoo wordt er volkomen terecht de aan dacht op gevestigd, dat als socialisatie ooit komt, dit het werk zak zijn van wel beraden, achtereenvolgende organisatie en reorganisatie, dat alle gedachten aan de mogelijkheid van een plotselingen over gang van kapitalisme naar socialisme in het rijk der fantasieën behoo- ren en dat hun toepassing, waar be proefd, slechts bradht chaos en hongers nood en burgeroorlog, do slechtste candi- tie voor den fijnbewerkt.uigden arbeid van de omzetting der produktiewijze." Daarmede was al van te voren het op heffen van de Socialisatieleuze bij de ver kiezingen, als misleidend gebrandmerkt Ook tegen overdreven verwach- t i n g e n wordt in het rapport gewaar schuwd. Men moet, zegt het. rapport, omtrent ©en verhooging van den levensstandaard niet te hooge verwachtingen koesteren, jwijl in verhouding tot het geheel der be volking het aantal trekkers van arbeids loos inkomen, niet groot is en een belang rijk deel van dat inkomen, voor zoover dit niet als belasting wordt geheven, ten slotte weer gebezigd pleegt te worden ivoor bcdrijfsuitbreiding". i Dat is alles heel juist. En niet minder juist is, wanneer er ten slotte op wordt gewezen, dat socialisatie alleen dan mogelijk ie, als de men- b ch e n anders zijn geworden. Alle egoïsme moet zijn gebannen. Er moet zijn een hoog gevoel van ge- meenschapsplicht. Men moet niet het eigenbelang zoeken, maar alleen het algemeen be lang willen bevorderen. De arbeiders moeten begrijpen dat zij het niet alleen zijn, die belang hebben bij den gang van zaken in het bedrijf, maar dat het belang der v e r br u i k e r s nog veel grooter is. Daarom mogen de 1 o o n e i s ch e n niet te hoog worden gesteld en zal zelfs met esn stukloon genoegen moeten worden genomen. liet is duidelijk dat we. zoover nog niet zijn, en dat we, althans in den weg dien het socialisme met zijn klassenstrijd en zijn prikkelen van het egoïsme aanwijst, nooit zoover zullen komen. Herhaaldelijk kon men van Socialisti sche zijde vernemen, dat de menschen van zelf anders zullen worden als ze slechts Vb or de „gemeenschap** mogen arbeiden. De feiten zijn echter daar om dit tegen te spreken. In Oostenrijk heeft men getracht, de socialisat.ie-leer in practijk te brengen. Niet zonder ophef werd zelfs in de Tweede Kamer op wat daar gewrocht was, ge wezen. Maar nu komt de Weensche correspon dent van „De Tijd" vertellen, dat men onder de arbeiders in dienst der gemeen schap in toenemende mate ziet: egoïsme geringschattend gevoel van de menschen voor elkander verslapping van.den wil mr verdwijnen van ^lichts gevoel schending der naastenliefde verdeeldheid verscherping der verhoudingen een ieder steunt op de organisaties, die men voor alles verantwoordelijk stelt. In ons land is de woningbouw de laakte jaren gemaakt tot een gemeen- Het onlangs verschenen rapport van de Rijkscontrole op de financieele gestie der woningbouwvereenigingen, heeft echter ontnuchterde feiten aan het licht gebracht. Dr. Vrolii' wees hierop- in de Christen- Patroon, toen hij schreef: „Dat in de meeste gevallen de admi- nisl,ratio der vereenigingon veelal alles of veel te wenschen overlaat, zou op zich zelf nog niet zoo verschrikkelijk zijn wanneer niet zoo veel verkeerd heden bij nader onderzoek aan liet licht kwamen. Zooals gezegd zou bii sociali satie alles do ar naastenliefde en ge meenschapsbelang worden gedreven. Wat dan te zeggen van architecten, die zich niet ontzagen honoraria in reke ning te brengen die ongeveer 3 maal hooger waren dan het door den Bond van Architecten voorgeschreven be drag? „Het rapport noemt bedragen van f 16.400 die slechts f 6000, van f 6800, wat slechts f3000 mocht zijn. Een on- vervalscht socialistische Architecten firma moest zelfs van alle medewerking worden uitgesloten. Personen met inkomens van f7000 en f 8800 verschaft-en zich op Rijkskos ten een woning voor lagen prijs. In de tweede plaats bleek ook de kwaliteit van het geleverd werk veelal wel wat te wenschen over te laten! O.a. was één complex huizen zoo goed ■opgezet, dat reeds na ongeveer drie jaren bijna allee in elkaar zakte, en slecht® met groote moeite een en ander kon worden overeind gehouden! In de derde plaats bleken veelal han delingen die van eigcn-bevoordeeling door de bestuursleden niet veraf waren, al word voor een justitieel ingrijpen veelal nog geen grond gevonden". Nu willen wij met dit moe te deelen niet verkleinen het sociale werk, door tal van besturen van woningbouwvereenigin gen belangloos verricht. Maar wel blijkt hieruit, dat het on juist is, als men beweert, dat het werken voor de gemeenschap, hot egoïsme in den mens'ch zou dooden. Neen, het Socialisatie-rappoH heeft het goed gezien. Zullen we betere toestanden krijgen, dan is het voo-r alle noodig, dat we krij gen andere menechen. En die krijgen we niet door Socialisatie. Gods Woord wijst een anderen weg. HET KOMENDE KABINET. De N e d e r 1. komt op tegen de be schouwingen in sommige bladen dat bij de laatste verkiezingen Rome zou hebben gewonnen en wijst er in dat verband op, dat uit den uitslag der verkiezingen niet. logiesch volgt, dat aan Mr. Ruys opdracht tot Kabinetsformatie werd gegeven. Krachtens ons staatsrechtelijk beginsel zegt het blad eerbiedigen wij deze opdracht volkomen. „Indien er overleg met onze leiding plaats heeft of geopend wordt en in dit overleg wordt met onze wenschen en voor waarden gerekend, dan zullen wij zeker royaal steun bieden aan het nieuwe Kabi net. En wi.i onthouden ons van iedere be- oordeeling der opdracht. Ma?„r wel wijzen wij aan, dat wij tot zulk een beoordeeling ook onbevoegd zouden wezen, omdat ons één der daartoe onmisbare elementen ont breekt. Die elementen toch zijn minstens eener- zijds de uitslag der verkiezingen; anderer- zijd6 de adviezen, die op grond van dien uitslag door de leiders aan de Koningin zijn- uitgebracht. Welnu, deze adviezea zijn niet publiek gemaakt en ze zijn ook ons onbekend. In de beschouwingen der pers kunnen zij geen element vormen. En alleen kan men zoggen, dat sommige Roomsche organen wat heel spoedig met hun conclusie ge reed waren: dat b'.ijkbaar immers blij kens de verleende opdracht de advie zen der rechtsche leiders op die opdracht hebben aangedrongen. Deze gevolgtrek king schijnt ons minstens voorbarig. Doch gelijk gezegd: de adviezen zijn niet bekend, dus vormen zij geen element in het oordeel; maar daardoor moet een oordeel dan ook met groote reserve wor den uitgesproken. Wij beschikken slecht» ever het andere der onmisbare elementen: den uitslag. En daaruit verder dan dit "negatieve kun nen wij niet gaan daaruit alleen volgt de gegeven opdracht logisch niet. Er heeft zich in ons volk een krachtige etrooming geopenbaard, die men raad plege slechts de verhoudings-cijfers in andere richting wees. Dit is het voor allen toegankelijk element, dat niet doer legen de-vorming aan het oog mag worden ont trekken. Yolgt niettemin uit alles, wat geschied is, alles; dus ook het thans slechts aan weinige ingewijden bekende dat de opdracht van zelf sprak, dan zal daarte gen onzerzijds nimmer het geringste uit gebracht worden. Maar voor het oogenblik dringen wij er op aan, dat met het bekende worde gere kend en dat dit bekende zijn invloed oefe non mag bij de vorming der publieke opi- STADSNIEUWS. Kinderzendingsfeest. Woensdag a.s. wordt op Oud-Poelgeest het 4e Kinderzendingsfeest gehouden, waaraan ruim 1200 kinderen hopen deel te nemen. Behalve de Zendeling B o d a a n en D 6. Lutein, zou ook het woord ge voerd worden door Dr. G. J. van E® al hier. Deze is hierin evenwel verhinderd. Het Comité mocht nu den heer N. Baas, Straatprediker te Amsterdam, be reid vinden do plaats van Ds. v. Es in te Schietwedstrijden der Burgerwachten. Zaterdag 1.1. hadden de schietwedstrij den der burgerwachten uit Leiden, Leider dorp, Oegstgeost, Valkenburg en Zoeter- woude te Katwijk plaats. Er werd ge schoten op 3 banen onder leiding van den luitenant Steenhouer, sergeant-majoor de Winter en sergeant Blotkamp. De rege ling dezer wedstrijden was in handen van de Heeren M. A. A. Steyns, Leiden; J. v. d. Hoeven, Zoeterwoude, J. M. de Ko ning, Leiderdorp en J. G. v. Douvere-n uit Oegstgeest. De uitslag dezer wedstrijden zal later officieel wordoD bekend gemaakt, terwijl wij reeds het volgende kunnen mededee- len: AfdeelingA: (Deelnemers: Leiden 6, Oegstgeest 4, Zoeterwoude 4 en Leider dorp 3). Ie prijs Burgerwacht uit Zoeterwoude 69Y\ p.; lie prijs Burgerwacht uit Leidon 68 p. en Ille 'prijs Burgerwacht uit Oegst geest 63 Yx p. Afdeeling B: (Deelnemers: Leiden 12. overige burgerwachten 5). Ie prijs Burgerwacht uit Valkenburg 42 p., He prijs Burgerwacht uit Leiden 39 5/6 p.; Ille prijs Burgerwacht uit Zoe terwoude 38 4/5 p. en IVe prijs burger wacht uit Oegstgeest 371/5 p. Omtrent het al of niet toekennen van den prijs aan Leiden zal nog moeten be slist worden wegens een ingekomen re clame. V r ij e Baan (Hoogstaantal punten 30, aantal verschoten kaarten 151). Ie prijs J. H. v. Staveren, Leiden met 29 p. en één steunkaart van 28 p. Ho prijs H. W. Collee, Oegstgeest met 29 p. en twee steunkaarten van 27 p. - Ille prijs M. A. A. Steyns, Leiden met 29 p. en één steunkaart van 27 p. IVe prijs J. v. d. Hoeven, Zoeterwoude met 29 p. en één steunkaart van 25 p. Ve prij6 C. Imtharn, Valkenburg 28 p. cn twee steunkaarten van 27 p. De kanipioensprij'S 1922 voor Leiden werd behaald door den Heer J. H. v. Sta veren mét 131 p. Gistermorgen doelde D s. Joh. Jan sen, pred. bij de Chr. Ger. Kerk alhier, aan zijn gehoor mede, dat Z.Eerw. voor de benoeming tot decent aan de Theologische School te Apeldoorn gemeend heeft te moeten bedanken, daar hij geen vrijmoe digheid had, zich van zijn gemeente los te maken. De heer Langezaal, Ouderling, ver tolkt© de blijdschap van Kerke raad. en Ge meente, door den leeraar dank te zeggen voor zijn genomen beslissing cn verzocht do gemeente te zingen Psalm 122:3, waar aan door alle aanwezigen staande word voldaan. D s. W. den Hengst, pred bij Geref. Gemeente aan den Nieuwen Rijn alhier, is nog steeds ongesteld en kon daarom ook gisteren niet in den Dienst des Woord voorgaan. De heer J. J. van Heusden alhier slaagde te 's-Gravenhage voor het exa men Hoofdakte. Een Wolff-telegram uit Berlijn meldt, dat de Pruisische Academie van Wetenschappen den hoogleeraar dr. H. Kamerlingh Onnes van de Universiteit te Leiden benoemd heeft tot correspondee- rend lid in do afdeeling voor de natuur- en wiskunde. Mej. M. H. Hammes alhier 6laagde voor het examen Handteekenen L. O. De heer P. Bronkhorst alhier staat als no. 1 op de voordracht van B. on W. van Snoek voor de benoeming van leeraar in de wiskunde en de cosmografie aan het gymnasium aldaar. Aan den heer W. E. Pera is op zijn verzoek tegen 1 September ontslag verleend als ambtenaar bij den Raad van Arbeid alhier. Op de woelige Zaterdagavondmarkt speelde zich eergisteren een liefdesdrama in optima forma af. Mej. v. d. S. en mej. T. B., die elkaar sinds eenigen tijd door minnenijd vervoerd een kwaad hart toedroegen, vlogen elkaar daar onder groobe belangstelling van het publiek in 't haar De laatste dame ontdeed zich van een haarkam en een dito speld en begon in blinde woede "haar mededingster met die onontbeerlijke toilet-artikelen te bewer ken, zoodat in een ommezientje het bloed langs haar gezicht 6troomde. Door deze aderlating gekalmeerd begaf zich dame no. 1 naar het politie-bureau, waar zij haar wederwaardigheden mede deelde. Tegen de daderes is proces-verbaal opgemaakt. In den nacht van Zaterdag op Zon dag zijn twee personen nit Warmond: de heeren P. A. v. d. D. en H. B. naar het politie-bureau alhier overgebracht. Ze hadden zich het onschuldig genoegen ge permitteerd, een aan deze Gemeente toebe- hoorend hek, nabij Warmonderhek te vernielen Zekere P. v. E. deed aangifte, dat hem op de Markt van Zaterdag een Vul-^ ponhouder is ontrold. Gisteren ontstond er door onbekonde oorzaak brand op de tweede verdieping van een pakhuis aan de Spilsteeg alhier, waarin een Sigarenfabriek was gevostigd. Men een slang op de waterleiding kon het vuur worden gebluscht. De koopman B. alhier heeft aan gifte gedaan, dat van zijn opslagplaats balpuin en ijzergruis is ontvreemd. De politie is den dader op het spoor. Tegen eenige 15-jarige jongons, die uit don tuin van een Onbewoonde villa te Oegstgeest appolen hadden, gestolen is procos-verbaal opgemaakt. Koninklijke hulp. To Emmorzaud hebben (wee arbeiders* gezinnen die veel met ziekte en armoede te kampen hebben, elk een gift van f250 van H. M. de Koningin ontvangen. Adres van Antwoord. Het wederantwoord der Koningin opi het Adres van de Eerste Kamer der Sta- 'ten-Generaal ter beantwoording van da Troonrede, op den 27sten Juli 1922, luidt als volgt: Mijne heeren, Ik verzoek u aan de Eerste Kamer Mij nen dank te betuigen voor haar Adres van Antwoord op de rede, waarmede Ik do buitengewone zitting der Staten-Gene* raal heb geopend. an harte hoop ik, dat Gods zegen mo ge rusten op haren arbeid. I Geen loos alarm. Het Volk spreekt het bericht van den (Chr.) ^m sterdammer, vol gens hetwelk het zich in het ootje zou hebben laten nemen mot zijn beridht over een organisatie van automobielenvervoer bij eventueele spoorwegstaking, tegen. Zijn mededeeling heeft met de door de Amsterdammer vermelde militaire oefening, niets uitstaande, en het houdt deze vel. Lit de Schoenindustrie. De Nederlandscke R. K. Bond van, Schoenfabrikanten te Waalwijk; de Ver* eoniging van Tilburgeche Schoenfabrikan- 1 ten te Tilburg; de Ned. R. K. Bond van Lederfabrikanten te Tilburg; en de Nod. R. K. "Lederbewerkersbond te VV aalwijk hebben een adres gericht tot den minister van T 'vdbouw. wanrin zij verzoeken a. dat de invoer van all« ooonen schoenwerk wordt verboden tot een groo- tere hoeveelheid dan V\ van den invoer, van 1921 (hiervan uitgezonderd vilt- en kamoolhaaivehocisel met en zonder leor- zool, lennkschoenen en gummischoeisel, die geheel vrij gelaten kunnen worden); b. dat de invoer van alle Goorten ledert worde verboden tot 'een grootere hoe-veel heid, voor wat betreft zoolleder, dan van den invoer in 1921, en voor wat be treft overleer, voeringleer, zeemleer, tuig* loer en drijfriemenlcer den geheelen in voer slop te zei ten (hiervan uitgezonderd chroomgelooid geilenleer, dito schapen- leer en lakleder, die geheel vrij kunnen worden W'T. uiui.itvcr un Dijk en ue Marine. In de Mind, Crf. schrijft een libe raal marine-officie-r over het beheer van het marine-departement door minister' van Dijk. We erkennen gaarne, dat deze bewinds man in den korten tij.l dat. hij het marine roer in handen heeft. gotooRd hoeft een i uitstekend stuurman voor odzo mar ne te zijn. Yolkomen beseffen we, dar .t,©t een ieu- zontaak geweest is, zich op beide dsparte- meuten in te werken en een studie on oor* deel te vormen van de nieuwe organisatie plannen welke deze minister bij de aan vaarding .van zijn werkkring gereed of nog uit te werken vond. Minister van Dijk heeft dan cok bui tengewoon hard gewerkt, ja zelfs zoo ved vau zich zelf gevergd, dat men in bevoeg de kringen er verbaasd over was, dat Zij ne Excellentie het kon volhouden. Deze minister heeft nu vermoedelijk zelf ingezien, dat. het niet mogelijk is, om op den duur beide militaire depart emen- ten onder een leiding te houden, en ka a het zijn, dat deze autoriteit zich in dezen j geest Mieeft uitgelaten, maar misschien' heeft hij nog geen keus gedaan welk de partement hij zal gaan boheeren. Waar nu evenwel de reorganisalie, van FEUILLETON. De Germaansche gevangene Een verhaal uit de eerste eeuw onzer jaartelling. 70) Ze zag op de misvormde gestalte van het Ronieinsche meisje, en stelde zich de mogelijkheid voor dat deze vriendelijke machtige handen aan de zwakke leden kracht en schoonheid geven zouden, en een fier welgevormd lichaam de woon plaats zou worden van een geest, zoo edel, liefdevol en verstandig als die van Dio- dora. Eens sprak ze daarover met Laon. Zoo ernstig mogelijk bezwoer hij haar die ijdele hoop niet in 't hart der arme maagd (e wekken. Toch maakte deze on derstelling zijn tegenstand zwakker. Diodora zelve dacht aan zoo iets geen oogenblik. Zij had te lang geleerd te lij den en te verdragen. Maar aan de oevers van het meer, dat een? door zijn enkele stem gestild werd;' op de heuvelen waar hij meer dan eens een [maaltijd voor duizenden mannon, vrou wen en kinderen aangericht had, moesten wel brokstukken van zijn goddelijke woorden hot. hart bereiken, dat onwetend •aar hem dorstte. ■<- .- j 't Meest van alle ontroerde haar het wonder aan het dochtertje van Jairus verricht. Niet zoozeer dat hij het meisje had doen herleven, dan wel dat hij, staan de bij haar lijk gezegd had: Ze is niet gestorven, maar ze slaapt. Niets zou haar bewogen hebben de oevers, waar deze woorden gesproken wa ren te verlaten zonder de stem te hooren, die in 't oor van die „slapende" had kun nen doordringen, indien Laon en Siguna haar niet beloofd hadden, dat ze na in An- tiochië aangekomen te zijn, zoo zij dat wenschte terugkeeren zouden naar Galli- lea, waar, naar men zeide, hij zich meestal ophield. Dat kon binnen weinige weken gebeu ren. En dan in deze vrije natuur, waar geen menigte zich verdrong en geen tem peldeuren haar buitensloten, was er kans voor oen verlaten heidensche vrouw om hem dicht genoog te naderen, om eenige van de heerlijke woorden op te vangen, die zoo merkwaardig zijn haters "ontwa penden en de harten der volgelingen in liefde ontgloeiden. Deze uitspraken leefden in haar hart: „Zoo iemand dorst, die kome tot mij en drinko!" „Ik ben het licht der wereld!*' En vooral: „Ze is niet gestorven, maar ze slaapt!" Eindelijk dus de stem van Een die wist, die met gezag spreken kon, die het recht had te leeren en te bevelen! Zij zou die stem hooren en sterven. Liever nog: hooren en sterven! je.ssj.. XXVIII. De nationale verzamelingen van de Jo den waren, sedert het volk na den tijd van Alexander over de geheele wereld verstrooid werd, eeai voornaam middel tot spoedige verspreiding van alle nieuws. In die dagen waren postverzending en brieven dingen, die alleen schatrijken en staatsambtenaren genieten konden. Alles wat voor het Joodsehe volk be langrijk was, werd binnen zeer korten tijd tot. aan de einden van het keizerrijk bekend. De Romeinen wisten zeer goed dat het Joodsehe volk, altijd werkzaam, rusteloos, buigzaam, onuitroeibaar, steeds de groo te handelswegen, waarvan Rome het mid delpunt was, gebruikte voor mededeelin- gen die uit z ij n middelpunt, Jeruzalem, kwamen. Voor de Joden was Rome slechts een der groote handelscentra; het keizerrijk niet meer dan een deel van de geschiedenis der heidenen. Jeruzalem was de 6tad Gods, het middelpunt der wereld. Vandaar zou. volgens de Joodsehe hoop op Romeinsche wijze gekoesterd, Ihij komen aan wien al de veraten der wereld onderworpen zoi*- don worden. Toch bestond er t-uischen de Joden, ge lijk bekend is, onderling menig geschil in geloofszaken. Eenzelfde vaderlandsliefde veroenigde hen. maar hun opvatting van den goddienst der vaderen had ontallijke nuancen. Iu synagogen waren de voornaamste strijdpunten: de onsterfelijkheid, de op standing, toekomstige vergelding, het be staan van geesten, het goddelijk gezag van moer dan drie-vierden der Joodsehe schriften. Schijnbaar lieten al deze twist vragen weinig grond over voor gemeen schappelijk handelen, en weinig goddienst voor hen die al *t genoemde ontkenden. Bij al die verschillen, die de Joodsehe gemeenten in eigen land verdeelden, 'had men nog de ingrijpende verdeeldheid tus- schen Hellenisten on Hebreen, die de ge heele opval ting van leven en toekomst, van do Heilige Boeken en de Hcpe Is raels wijzigden. De Abxandri.in.Gehe denkbeelden over den beloofden Verlosser en het. koninkrijk dat hij zou vcsligcn, verschilden allicht moer van de Gallileosche dan Plato van Mozcs verschilde. Maar toch verbond allen een groole na tionale verwachting, die hen meer in de toekomst dan op hot ver! cd one het oog dood 6laan. .Ontegenzeggelijk was het go- heele Joodsehe volk,, hoe verschillend ook in beschaving, geloof en belangen, rusteloos zoekende en hijgende met hart stochtelijk verlangen naar den Verlossen, die te komen stond. Toen Laon, Siguna en Cloelia Diodorai te Ant-iochië aankwamen, vonden zij het j kleine gezelschap, dat hun, heidenen, 'J ccnig begrip van de Joodsehe wereld go- geven had, vol van onrust door de ge^ nichten, die uit Palestina hen bereikti j •hadden, f Hier, als overal elders waar zijn naam; j bekend werd, was om zijnentwil verdeeld* 7 heid onder de schare. k Twee, drie jaren geleden hadden Oniaa 7 en Esther gehoord van iemand die, als de oude profeten, in afzondering leefde in de woostijn; daar groote scharen uit de ste-J den tot zich trok; gekleed als de man diGT in ©cn vurigen wagen ten hemel voer; die J met do bliksems zijner korie toespraken; de gewetens der goddeloozen ontroerdo/n- en zijn scherpste veroordeeling voor dal god-dienstigslen bewaarde; die de tollena-V ren met gccsclonmaar do Farizeën medjj schorpioenen kastijdde. H (WorJt vervolgd).V' d(y

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1