ÉiweUsÉCBurant
Tweede Blad.
Woensdag 19 Juli 1922.
Op de Raadstribune.
De Maandag gehouden Raadsvergade
ring was niet druk bezocht. Eon. echte va-
cantiezitting.
Van de A. R. tractie waren afwezig dc
feeeren Mulder, Huurman en Sehoneveld;
van de R. K. fractie de heer (Stiinman;
van de Chr. Hist, do hoeren Meynen en
Splinter on van de Soc. Dem. de hoeren v.
Stralen, Dnbbeldema-n, Eikerbout en Pi-
kaar. Do Conrni. fractie bleef geheel afwe
zig. Alleen do Vrijz. Democraten en de
Vrijheidabonders waren op völlo sterkte
aanwezig.
Er heorschle oen gemoodelijko toon dit
maal wat mede in verband stond mot de
behandelen onderwerpen. Slechts oen paar
punten gaven tot oen ietwat breedvoerige,
maar toch zoor kalme bespreking aanlei
ding.
De stemming werd ietwat getypeerd,
door oen uitroep van don hoor W i 1-
hrink, die op een gegeven oogenblik,
toen do hoeren v. Hamel en Eordmans bo
zig waren een amendement inelkaar te zot
ten, vroeg, of de bode niet oven een kopje
koffie kon zetten.
Die uitdrukking was ongepast en de
voorzitter kwalificeerde haar dan ook ale
•ontoelaatbaar, maar het „debat" herinner
de toch soms inderdaad eenigermate aan
een koffiepraatje, waarbij echter de gezel
ligheid ontbrak.
Onder de punten die tot een ietwat uit
voerige bespreking aanleiding gaven, be
hoorde niet het verzoek van de Leid-
6che Vereeniging van Industrieelen om
do zakelijke belasting op het
bedrijf af te schaffen of die belasting
in elk geval dit jaar niet te heffen. Dit
wekte, na de breede actie om tot. afschaf
fing te komen wel ©enigszins bevreem
ding. De Voorzitter stelde echter in het
licht, dat deze belasting voor dit jaar in
geen geval gemist kan worden, torwijl
over de toekomst beter een besluit kan
worden genomen bij de behandeling van
de begrooting, wanneer men boter in staat
is den financieelen toestand te overzien.
De gegrondheid van deze argumenten
werd algemeen erkend, zoodat hot afwij
zend advies van B. en W. dan ook zonder
hoofdelijke stemming word aangenomen.
Bezuiniging en versobering zijn .mooie
leuzen. Maar .de moeilijkheid is, die leu
zen in de practijk toe te passen.
De heer W i 1 m e r wilde er aan begin
nen bij het; voorstel tot uitbreiding van
het Gymnasium, wellc verbouwingsplan
maar even 191.000 zal kosten. Is het, al
dus de heer Wilmer, nu niet mogelijk,
fiier te bezuinigen en met een weinig be
helpen deze groote uitgaaf te voorkomen?
Verschillende andero heeren sloten zich
hierbij aan. Door de heeren de Lange
en Eordmans b.v. werd er op gewe
zen dat het misschien verstandiger zou
zijn af to wachten, welke plannen bet
nieuwe Kabinet heeft ten opzichte van
het M. 0.
De Wethouder van Onderwijs was ech
ter onverbiddollijk. De toestand, zoo bo-
toogde hij, is onhoudbaar; het. be
lang van het onderwijs eisoht gebiedend
dat tot vergrooting wc-rdt overgegaan.
En de Wethouder van Financiën voegde
•hieraan nog toe, dat de bouwkosten zoo
hoog zijn, omdat men nu eenmaal bij de
uitbreiding in stijl moet blijven.
Het resultaat was, dat hot, voorstel mot
vrij groote meerderheid werd aangenomen.
Dit heeft, ons eenigermate verbaasd.
Wij nemen onmiddelijk aan, dat uit
breiding in het belang van het. onderwijs
ie.
Maar van alle kanten wordt ons den
laatsten tijd gepredikt-, dat vele wensche-
lijke dingen eenvoudig niet kunnen
worden uitgevoerd. En zoo is het. toch
ook. De toestand van vele krotbewoners
ie onhoudbaar. Maar voorstellen tot in
grijpende verbetering moeten hol aas wor
den afgewezen, omdat de noodigo geldon
ontbreken.
Maar is het dan in dezen n o o d t. o e-
Stand verantwoord, voor uitbreiding
Sociale Beschouwingen.
Sociale opleiding predikanten.
Een belangrijk vraagstuk. Eon
mdtio. Prof. Grosheide. Gnze
rechtsgeleerden. Contact ge-
wenscht.
Wij hebben onlangs gewezen op een
voorstel door de afd. Den Haag van P a-
trimonium op de Bondsvergadering
ingediend, om in overleg to treden met do
daartoe bevoegde organen, tor bevorde
ring van de sociale opleiding der predi
kanten.
Dit voorstel werd niet aangenomen,
maar wel werd aangenomen een motie van
-den heer Bossenbroek, waarin wordt uit
gesproken dat bij de opleiding dor a,s. be
dienaren des Woords meer rekening moet
werden gehouden met de sociale behoeften
en dat het. voor hot Verbond noodzakelijk
is zich in verbinding te stellen met predi
kanten en studenten-organisaties, tenein
de te komen tot- een meerdere studie van
het sociale vraagstuk en dat de afdeel ingon
zich met predikanten, kerkeraden on plaat
selijke afdeelingen van studenten-organi
saties over dezo aangelegenheid verstaan.
Een belangrijk punt ie 'hiermee weer aan
de orde gesteld: de kerk en het Sociale
vraagstuk. En het komt ons voo<r, dat hot
goed ie en te waardeeren, dat hierop
vanuit Patrimonium weer de aandacht ie
gevestigd.
Of is het niet verblijdend, dat hier ge
vraagd Foivtt naaf de hulp van dq
van oen Gymnasium, waarvoor slechts on
kelen profiteeren, een zoo groote som uit
te geven.
Wordt het geen tijd, dat eens noen
■gcregd wordt, en dat opz:chzolf wensche-
lijke zaken eenvoudig tot betere tijden
worden uitgesteld?
In d'T verband verdic-nt de aandacht een
vraag van den heer De La 11 go, waar
om geon voorstellen worden gedaan' om
het maximum-schoolgeld te verhoogen.
Er is geen tijd, zegt de Wethouder, wc
zitten met de reorganisatie van het L. O.
en het isde vacantietijd.
En zoo worden bij al het keuvelen over
bezuiniging en versobering de uitgaven al
maar meer uitgezet.
Uitbreiding is n o o d z a k e 1 ij k, zeg
gen B. en W. Maar zijn zij niet met ons
van meening dat het voor meerderen, die
in do zakelijke Belasting die nog niet
eens dezo verboiiwmgskosten kan goed
maken moeten bijdragen, even
noodzakelijk is, dat de lasten wor
den verminderd?
Het verzoek om over te gaan tot hel
rooien van hoornen aan den Witten Sin
gel gaf aanleiding tot het koffiepraatje
waarvan hierboven sprake is.
B. on W. hadden geen bezwaar, mits de
bewoners zich eenigo opofferingen wilden
gel roosten om een goed geheel to krijgen.
De hoeren Eerdmame en van Hamel wilden
zonder meer 'het verzoek toestaan, waarbij
de laatste sprak van „voortuintjësmon-
schon", torwijl de heer Eordmans niet
zonder talent sprak van de „vermakelijke
beschutting" die de boomen aan den wa
terkant na hot verwijderen van hunne
overburen zouden bieden.
De voorzitter ec-htor, verzette zich met
kracht tegen de ontsiering van deze
mooie wandelplaas, wat tengevolge had,
dat het advies van B. en W. tenslotte met
algemoone stemmen werd opgevolgd.
Het slotstuk word gevormd, door hot
verzoek van het Leidsch Drankweei^'o-
raiié, inzake de invoering van een tapver-
bod op bepaalde dagen.
Het was aandoenlijk om te hooien hoe
het drankmisbruik van alle zijden werd
afgekeurd. Alleen maar tegon wat
hier gevraagd werd, rees van alle kanten
verzot.
Zulk oen verbod zal tceh niet baten,
betoogde de een. s
Tracht oen Rijkswet te krijgen, advi
seerde do ander.
Hier in Leiden, zoo meende een derde,
komt dronkenschap zoo goed als niot voor
Da contröle zal onmogelijk blijken,
aldus een vierde,
Ja, zelfs ging men zoover, dat betoogd
word, dat het drankgebruik door ver
bod zou toenemen.
Precies hetzelfde wat steeds togen
Plaatselijke Keuze ie aangevoerd, waarom
vanuit Schiedam dan -ook zulk oen heftige
actie tegen dit stelsel is gevoerd.
Het was aandoenlijk.
Maar voor den nu chloren toeschouwer
toch niet bevredigend.
Want het mag dan waar zijn, dat dc
politie op Zaterdag én Zondag goen
dronken menschen ziet, en dat zoo goed
als geen processenverbaal worden op ge
maald:, ieder die in Leiden niet- geheel on
bekend is, weot, hoe hier op die dagen op
schrikkelijke wijze wordt gedronken, om
goen ander woord to gebruiken.
En overal staan do drankhuizen gereed
om de dorstige bezoekers te laven en hun
zuurverdiende geld in ontvangst te nemen.
En door heel de stad zijn er de in ellen
de wegkwijnende vrouwen en kinderen,
voor wie door den ge vloekten drank, de
Zaterdagen en Zondagen tot do ge
vreesde dagen bebooren.
De plaatselijke Overheid is niet bij
machte dit- kwaad uit te roeien.
Maar zij is Gods dienaresse en zij
draagt het zwaard niet tevergeefs. Zij
heeft ook op dit gebied hare verantwoor
delijkheid.
En daarom kan zij er zich naar onze
overtuiging niet afmaken met op het on-
practische van den gevraagd en maatregel
te wijzen.
De Voorzitter sprak van een regeling in
Amersfoort, die althans eenig resultaat
geeft.
Welnu, waarom dan niet tegelijkertijd
voorstellen aanhangig gemaakt, cm der
gelijke maatregelen ook hier te nemen?
Want dat hier in Leiden een schrikke
lijk misbruik van sterken drank wordt
gemaakt, staat vast. En dat do Overheid,
die toch ook het. zwakke heeft, te bescher
men, hier een roeping heeft, kan o.i. niet
worden ontkend.
Daarom speet het. ons, dat het verzoek
van rechts niet met meer warmte cn niet
moor algemeen werd gesteund.
De stemmen hebben gestaakt. Maar het
is wel zoo goed als zeker dat in de vol
gende vergadering het verzoek zal worden
afgowezen.
Zal dat, van den Loidschon Gemeente
raad het laatste woord zijn, in deze
belangrijke kwestie?
KERK EN SCHOOL
Bemiddeling bij het beroepingswerk.
Hot hoofdbestuur van den Bond van Ned.
Predikanten hoeft ao.n do korkeraden van allo
vacant© gemeenten, zoowel der Hervormde Kerk,
al6 der z.g. kleine kerkgenootschappen, een brief
gezonden, waarin het de belangstelling inroept
voor het bemiddelings-bureau inzako beroepings
werk.
.Binds lang reedj", aldus die brief, „word
er geklaagd over do moeilijkheid zoowel voer
een vacante gemeente om een nieuwen predikant
naar haar wensch te vinden, als voor predikanten
om de aandacht van vacante gemeenten op zich
to vestigen.
Verergerd wordt dit nog door liet niet zeld
zame misbruik gemaakt van de gelegenheid tot
persoonlijke aanbeveling of het tegendeel daar
van. Hoe menigmaal werd een gemeento en n-et
minder vaak een predikant de dupe van wat er
in hot verborgen plaats greep gedurende'de voor
bereiding tot het beroepingswerk!
Openlijk sollicitoeren zou hot beste zijn, wordt
gezegd, en wellicht, zou het. dat. Maar zoolang
eensdeels de prodikanten veelal ietwat, huiverig
daartegenover staan, terwijl anderdeels menige
vacante gemeente zeer sterke neiging heeft, hot
hare to denken van een predikant die zich zelve
aanbiedt, schijnt althans voorloopig langs dezen
weg do oplossing mooilijk t© vinden.
Vorloden jaar is over deze aangelegenheid van
gedachten gewisseld in de kerkelijke bladen,
waarvan het resultaat, was, dat, toen niemand
oen andoren weg wist to wijzen, hot hoofdbestuur
van den Bond va© Nedcrlandsche Predikanten
zich bereid heeft verklaard om een bemiddelings
bureau te vormen, waarbij predikanten, die mee-
nen dat. het goed zou zijn als zij eens een andere
gemeente kregen, zich kunnen aanmelden, mot
opgave van do bijzondere wenschen, welke zij
koestoren ten opzichte van de nieuwe gemeente,
in het bijzonder wat. betreft richting, arbeids
veld, ligging, benovens onderwijs, huisvesting
en bezoldiging. Tot dat bemiddelingsbureau kun-
r.en dan vacant© gemeenten zich wenden raet ver
zoek om namen van prodikanten tot wie zij zich
mest gegronde hoop voor de vervulling der vaca^
turo zouden kunnen wenden. Ook Van de zijde
dier gemeenIen zou dan moeten worden aange
geven, wat zij in hot bijzonder zouden waarde©-*
ren in don predikant kunner leeuze, ten opzichte
van richting, leeftijd, enz., terwijl zij tovene
aangeven nadere bijzonderheden omtrent ligging,
arbeidsveld en bezoldiging.
Hot bemiddelingsbureau zal hebben to zorgen,
dat zoowol van do zijd© dor predikanten als van
de gemeenten haar bemiddeling slechts mot ern
stige bedoeling weidt ingeroepen, zoowel do be-
georlo om in do krdnt to komen, als do wonsc.h
om een ruim© keuze to hebben, zou ten zeor3to
vertroebelend werken." m
Tweeërlei strooming.
Men schrijft van Hervormde zijdo (we weten
dus niet precies uit welken hoek hier de wind
waait) aan onze Rotterdammer:
In den Gereformeerden Bond tot verbreiding
en verdediging van de Waarheid in de Ned.
Herv. Kerk, komt steeds duidelijker tweeërlei
strooming openbaar. Schoon allen staan op den
grondslag der Belijdenis, blijken èn predikanten
èn loeken onder de leden niet eenstemmig t© den
ken over de vraag: Welken weg moeten wij in
slaan. welk© gedragslijn moeten we volgen bij
ons verzet tegen het Reglement op d© Prodi-
k an tstr ac temen ten
Dat dit Reglement onz© Kerk, onze Gemeen
ten schaadt, daaromtrent zijn allen het eens.
Eensdeels wil men forsch optreden; men zal
d© Gereformeerd© Gemeenten in d© Hervormd©
Kerk samenroepen om deze ia een Vereeniging
saam to brengen. Deze Vereeniging wil men dau
laten uitgroeien tot. oen verband van Gerefor
meerd© Kerken. Dat verband zal men dan gaan
beschouwen ak de ware Kerk in de Hervormd©
Kerk. Ten. slotte zal men zoo noodig breken mot
wat zich bij haar niet voegde. Dezo actie zou
dan. in haar practische gevolgen, uitloopen op
©en splitsing in de Hervormde Kerk.
Voor een pütaing schrikken d© moesten terug.
Als men dien weg opgaat, wordt huns inziens
het verzet toegespitst, en volgt spoedig oen mas
saal uittreden of reglementair© afzetting.
Erkend wordt, dat er is oen tractomcntskwesno.
maar er zijn eveneens geestelijke misstanden.
Daar k een gemakkelijke weg om van die
kwestie af te komen en aan dio misstanden te
ontkomen. Dan volgo men don weg tier separatie.
Dat pad ligt afgebakend en daar is rijke kous:
de Gèrof. Kerk, de Chr. Gerof. Kerk, d© Gerof.
Gemeenten, enz.
In den Bond zijn verdienstelijke predikanten,
die er vroeger ernstig ovor gedacht hebben, om
dien weg te gaan. Maar bij de poging tot over
gang, klonk het aan d© overzijde, waarschuwend:
„Blijf waar go zijt, het. is bij ons ook geen cou
leur do roso."
Wat nu? men staat op een tweesprong.
Da. P. A. van Binsbcrgen, Herv. predikant t©
Leerbroek, protesteert errstag -in de „Waar
heidsvriend" onr Kerkeraden uit t© noodigen
tot ©en convent, om actie te voeren tegen het
Reglement op do Predikantstractementen, als zij
meer bedoolt en van dat meerdere geen woord
rept.
Z<&> zullen vele Gemeenten, schrijft hij, uit af-»
keer tegen dat Reglement meegesleept worden in
oen beweging, die zij den rog zouden toekoor en,
indien zij kenden de beginselen, waarop zij be
rust; liet doel, dat 7/» beoogt," en liet resultaat,
dat zo noodwendig moet opleveren.
Do opróoping tot dat convent op 20 Juli a.s.
to Utrecht gaat niet, uit van het Bestuur van den
Bcnd. Voorloopig blijft dus de eenheid bewaard!
TREIN GESPR EK MET EEN
ISRAËLIET.
Maraix wij meonen to wéten dat hét
Twoedo-Kanvcrlid A. ZijLsfcra onder dozen
pseudoniem schrijft vertélt in de
„Gron. Kerkb." van oen eigenaardige ont
moeting. We lezen daar:
Daar stap ik op oen goeden middag in
don trein cn vlei mij in con rustig hoek
je. Gelukkig geen gezelschap. Ik zal onge
stoord op mijn lango reis wat kunnen lo
zen. Want op reis moet men zorgen steeds
goede lectuur bij zich te-hebben. Maar zie,
daar gaat het portier open en een deftig
heer treedt binnen. Hij is, zoo als ik aan
stonds zie, een zoon van het oude volk.
Het duurde maar even of hij bogon oen
gesprek en ik kon mijn boek wegloggen.
Maar de geringe ontstemming over dit
feit week aanstonds. Want, wat hij te
zeggen had, was waarlijk niet gewoon.
Vooral niet vfeor een Israëliet.
Wro kregen het over'de gebeurtenissen
in Duitschland. Over den moord op Ra-
thenau. Was het een daad van anti-somi-
tismc? Neen. oordeelde hij, hoewel de haat
van vele Christenen zich weer tegen de
Joden richt. Stellig, zoo meende hij, zijn
er onder de Joden misdadige en ook revo
lutionaire menschen. Maar waarom mo
gen wij, Joden, zoo vroeg hij, ook ons
contingent niet leveren voor dat deel
evenals do Christ enen?
Weet gij, zcide bii, wat de oorzaak is
van onze ellende? Europa hoeft den weg
Gods verlaten en helaas ook mijn volk
denkt niet meer aan zijn God.
Ik keek verrast op en zei-de: hot is wol
zoer juist., wat u. zegt. Wij moeten wel
lenig tot den weg Gods. Zeker, zoido hij,
als de mensehen maar yf&sr willen luiste
ren naar het Oude Testament. Daar staat
alles in wat wij noodig hebben.
Is het niet treffend, vroeg hij, dat ons
leven zoo precies gelijkt op den tijd, toen
onze prefeten wezen op do ijdelheid van
hot afwijken van Gods geboden? Jesaja en
Joromia en al de andere profeten spreken
hot juiste woord, ook voor onzen tijd.
Men kan het Joodsohe volk wel vervol
gen. Het is het volk Gods. Het zal blij
ven, en het. woord dat het heeft, mogen
spreken voor alle volkeren zal blijven tot
den grooten dag van Gods gericht..
Hij sprak niet warmte er. veel overtui
ging on ik dacht: ziedaar een zoon van
Israël, waarin geen bedrog is.
Natuurlijk ging ik voorzichtig wat ver
der. Ik zeide: gij stemt dus toe, dat de
antirevolutionair het goedo beginsel pro-
dikt voor het leven. Gij geloovigo Joden
behoort, antirevolutionair te zijn.
Wacht even, zeide hij, ik gevoel v<el
voor uw beginselen en voor uwe partij.
Maar.één ding hindert mij: uwe Evango-
satie onder ons Joden. Gij komt tot ons
met. uw Evangelie Waarom toch? Laat
ons Joden met rust. Wij begceren geen
proselieten te maken. Gij moest ophouden
•ons te dwingen tot den Christus te ko
men.
Dit. verwijt hoorde ik vaak van Joden.
Zij vliegen in woede op. als zij aan de
Evangelisatie onder de Joden denken.
Ik vraag: kimt gij -het. u niet indenken,
dat liefde ons drijft?
Och, zeide hij, ik zie de zaak zoo. Wij
zeggen: hier is de deur der zaligheid; gij
zogt: neon, daar is do deur. Waarom mi
niet loder zijn eigen weg laten kiezend
Als wij leven naar Gods wet, dan hopen
wij op oen zalige toekomst. Wij komen
allen in het oordeel Gods. Welnu laat
het oordeel aan God.
Maar aanstonds voegde hij er zu.-htend
aan toe: ik sprak van onze deur der za
ligheid. Maar ik stem toe: wij weten hei
niet. Wij kunnen ons best. doen. Maar wil
gaan met niet dan onzekerheid het oor
deel Gods tegen.
Hoe sneed mij dat door de ziel. Ik zei
de: zouden wij goen zekerheid hunnen krij
gen? De redder der wereld is gekomen*
Misschien hebt gij gelijk, zeide hij, dat
de Messias gekomen is. Maar wij kuimen
het niet gclooven. Waarom laat gij ons
niet met rust?
Toen was hot mijn beurt. Ik zeide: zie
eens hier. Uw volk is ons volk. Uw God
is onze God. Uw nationale geschiedenis
is onze heilige historie. Uw vader Abra
ham is de onze.
Ik weet het, zoide hij, ik weet hot.
Wolnif; vervolgde ik, wij gëlooven, wij
weten, dat de Kerk van Christus, eenmaal
•besloten in uw volk, het geestelijk Israël
is. Wij zijn in den wijnstok ingeplant. Wij
zijn tot hot vaderhuis gekomen. Maar gij,
gij zijt de verloren zoon, ver van het va
derhuis gedwaald. Wat. ligt. nu meer voor
do hand, dat wij tot den verlorene gaan,
dat wij hem wijzen op.de genade Gods in
Christus, op de zekerheid van het. geloof;
hoo kan ons nu grooter blijdschap bereid
word on, dan dat wii u zien tcragkeereai
en blijde den schat, uit uw eigen volk bot
ons gekomen, aanvaarden; den schat, dien.
gij thans nog voorbij gaat. Het eeuwige
heil voor den zondaar.
Kunt gij de wet houden? Neen, zoide
hij, dat kunnen wij niet.
Ik vroeg: waarvoor was toch het offer?
En wat beteekenen uwe offers, als zij niet
zien op het Lam Gods, dat de zonde der
wereld draagt?
Met groote vriendelijkheid, maar toch
met ccnig ongeduld luisterde hij toe.
Hij trachtte dit gesprek af en too weer
op do volbrenging van de wet te brengen.
Hoe gevoelde ilc. hoezeer de Jood wordt
afgostooten door het woord genade. Zoo-
als zulks trouwens met de wereld het ge
val is; het is altijd weer het eigen werk,
dat ons er brengen moet
Gij zult mij toch boegeven. dat gij wei
nig wint mot do proselieten, die gij maakt,
zeide hij eindelijk. Die bekeerde Joden be
teekenen toch gewoonlijk niet. veel.
Vergeet, gij niet een Da Costa? zeide
ik. En toen glansde zijn oog. Da Costa,
zcide hij, ja, dat was een schoon voor
beeld. En ik moet u vertellen, dat ik ook
in mijn familie wijzen kan op goede voor-
boeldon. Maar toch. laat ons toch kiezen,
elk onzen eigen wog.
De trein stond stil en wij stapten uit
Wij schudden elkander de hand en hij
verdween onder het publiek. Mijn gebed
was met. dezen zoon van het oude volk.
Een man, blijkbaar rijk gezegend naar het
aardsche. Maar wiens hart uitging naar
de rechtvaardigheid voor God, Die hij
hoopte te vekrrijgen door oon leven 'naar
de wet. En waarvan hij toch gotuigen
nioost: wij gaam met niet dan onzekerheid
het oordeel Gods tegen.
Laat ons toch getrouw zijn ook in het
brengen van de boodschap der zaligheid
tot. do Joden.
Sovjets en de Kerken.
Aan hot „Vaderland" ontleent d© Rotterd.
dit veelzeggend 6tukje:
„Het Poolsch Tel. Agentschap meldt ons, dat
d© autoriteiten to Moskou, Petersburg en andere
steden de leden der Katholieke gemeenten hebben
gesommeerd, om hun fiat to gov en op do streng©
voorwaarden, waaronder zo aan hun kerk trouw
mogen blijven. Dio voorwaarden rijn 'ten ©n°rf-
uialo in strijd met do goloofs- en godsdienst-prin*
cipos der Katholiek© kerk, afgezien nog daarvan,
dat ze een absoluut verbod inhouden van kansen
rrittojk op d© sovjet-autoriteiten De gemeontena»
ren worden aansprakelijk gesteld voor kot gedrag
hunner geestelijken. Do kinderen mogen tot htm
18o jaar-goen godsdienstonderwijs ontvangen, iet©
wat voor den Katholiek volstrekt onduldbaar ia.
Worden de voorwaarden niet geteekend. dan rol
len dc korken onherroepelijk worden, gesloten.
Verder wordt gemeld, dat een wetsontwerp,
opgesteld door hol nieuw© bestuur der orthodox©
kerk bepaalt, dat dc doop van kinderen van rt-
hodoxe ouders eerst plaats kan hebben na d©
intrede der meerderjarigheid, rn.a.w. eerst na
het boreiken van den 18-jarigen leeftijd.
Veelzeggend ia dit bericht voor de juiste waar
dkring van het. Marxistisch beginsel, godsdienst
is privaat-zaak".
Toch zou het weer moeilijk gaan don eisch
to stellen, dal. de opleiding moet inlichten
over litteratuur en muziek, over toonoel
en dans, over allerlei richtingen, die op
komen en vergaan.
We moeiten, dat hier beperking oisib ie.
Alles wat wel wenfichelijk i», kan nu oc u?
maal niet geschieden.
Maar wel moet de oplokliug zulk oon
'broodo bonis geven, dat do predikant
straks deer zelfstandige studio zich in al
lerlei inwerken kan en dat hij tot. oen
voorlichting cn beoordoling weet toeko
men naar den eisch van Gods Woord."
Ook andore factoren spreken biet -"n
woord mee: ale b.v. aanleg en karakter.
Wij hebben b.v. onze Christelijk^
rechtsgeleerden. Zij hebben 'n o in
leiding gehad die hen veel boter d.»n an
deren in staat stelt, de sociale yr.ig. n to
booordeelen.
Maar zijn deze wel de mannen die zich
mei hart. en ziel geven voor hot volks
leven? Die voer Patrimonium en
W.erkmansbond een stut en oen
steun zijn?
Tot de politiek voelen sommigen zich
nog wol aangetrokken. Maar waar vinden
wij de mannen die zich met hart on ziel ge
ven voor het Sociale leven?
Van Bondsvergaderingen en Bcudsbo-
sluiten hebben wij in dezen weinig ver-»
wachting. De eenigo wog die tot verbete
ring kan leidon ie o.i. dat de afdeelingen
zich plaatselijk mot de predikanten en*,
vore la an.
kerken en dat temidden van de moeilijk
heden des levens, het oog gericht wordt
op hen, die het Woord van God hebben
te brengen?
Nu komt deze vraag ten dooie voort uit
een gevoel van zwakheid.
Het is to betreuren en te bejammeren,
maar Patrimonium tiert niét. Wio met
het leven der afdeelingen niet geheel on
bekend is, weet dit.
Gedeeltelijk is dit con gevolg van het
optreden der Vakorganisaties, die zich
niet alleen bepalen tot de practische vra
gen van loon en arbeidsduur en wat dies
meer zij, maar die ook willen fa-achten het
licht van Gods Woord over de Sociale
verhoudingen in het algemeen te laten
schijnen.
Daardoor is aan Patrimonium
het werk voor een deel uit handen geno
men en het is dan ook eenigermate ver
klaarbaar. dat er vooral onder de jonge
ren zoo weinigen zijn, die zich met liefde
aan den arbeid van Patrimonium geven.
Hot is een algemeen verschijnsel, dat
jonge menschen. die altijd, we zouden
haast, zeggen in de Patrimonium-sfeer
hebben geleefd, zich toch op een afstand
'houden en niets doen om den bloei vaq
dit Verbond te bevorderen, tenzij daaraan
eenig voordeel is in den vorm van een
spaarkas, woningbouw of iets dergelijke.
Dat is de zwakheid van Patrimo
nium ©n liet geneesmiddel tegen deze
kwaal ia nog steeds met gevonden.
En wij vreezen dat ook de predikanten,
aii mogen dan nog zoo warm sociaal voe
len hierin weinig verbetering zullen bren
gen.
Dit. neemt echter niet weg dat het niet
Onverschillig kan zijn, ef de predikanten
met do sociale vraagstukken al of niet op
de hoogte zijn.
Er is nog zooveel misverstand.
Zoo schreef b.v. Prof. Grosheide
ovor deze zaak een artikel in hot „Noord-
Holl. Kerkblad", waaruit blijkt, dat ook
dezo geloerde een vereeniging als '„Patri
monium" mot de Vakorganisaties schijnt
fco verwarren.
„Volkomen juist, zegt hij, is, wat. opge
merkt wordt, dat de prediking des Woords
trouw het Woord Gods moet. brengen ook
ten aanzien van het sociale leven.
Maar hoe moet de Dienaar des Woords
dat doen? Hij zal de eeuwige beginselen
van 's Heeren getuigenis moeten aandrin
gen op do gewetens der menschen. Die be
ginselen, die voor allen dezelfde zijn.
Slecht» bij uitzondering zal hij zich in de
prediking kunnen bezig honden met. oen
bepaalde gebeurtenis uit het maatschappe
lijk leven, een bepaalde staking, een be
paalde uitsluiting enz.Dat zal hij als
Dienaar des Woords alleen dan kunnen
doen. wanneer hij naar den eisoh van Gods
getuigenis zeer duidelijk den wog ziet, d.
w. z. als er voor allen tastbaar onrecht
gebeurt of gaat gebeuren, als er misstan
den zijn, die niet zijn te loochenen.
Maar hij zal zich niet kunnen inlaten
als Dienaar des Woords met vragen, of in
een bepaald bedrijf loonsverh o o ging of
loonsverlaging moet plaats hebben, oyer
bepalingen op te nemen in een collectief
contract, over medezeggingschap in het
bedrijf of winstverdeeliiig. Voor dergelij
ke dingen is op den kansol goen plaats.
Van daar hoeren alleen do eiscbon van 's
Hooien wet te worden gepredikt, ook do
eisch der gerechtigheid en die zeker niet
het minst."
Wat hier gezegd wordt, is volkomon
juist, maar we hebben toch con stork ver
moeden dat Prof. Grosheide anders zou
hebben gesproken indien hij meer met P a-
trimonium had meegeleefd.
Overigens is juist wat hij zogt, dat men
yin de opleiding niet teveel moet ver
val hten.
„Dio opleiding dient er in do eerste
plaats op gericht te zijn, dat een Dienaar
dos Woords bekwaamd wordt om zijn le
ven lang onder allerlei omstandigheden
•het Woord Gods te prediken. Dat. is geen
kleine zaak. Daartoe dienen de hoofdvak
ken der Godgeleerdheid grondig te wor
den bestudeerd. Daar hoort ook bij de
Ethiek, die ons leert, de beginselen, die
ens leven behooren fe bebeerechen.
Dc moeste studenten hebbon daar moor
don genoeg aan en van een verzwaren
van de opleiding kan geen sprake zijn.
Daar komt bij. dat het sociale leven
roept, maar er roepen ook andere dingen,
ik noem b.v. dc verschillende richtingen
van onzen tijd, op hel gebied van wijsbe
geerte en kunst. Daar tussohen door meet
de Dienaar dos Wocrds ook zijn wog wo-
ten te vinden met name om aan onze jon
gelieden voorlichting te kunnen ge you,
