Dagblad voor Leiden en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAG AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL 12.50 PER WEEK i 10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL I 2.90 3de JAARGANG. WOENSDAG 5 JULI 1922 No. 682 Bureau: Hooigracht 35 - Leiden - Tel.lnt.l278 - Postrekening58936 ADVERTENTIE-PRIJS, i PER GEWONE REGEL 10.221 DES ZATERDAGS 10.30 INGEZONDEN RECLAMES DUBR" TARIEF! KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 30 voorden 50 cent; Zaterdags 75 cent i bij vooruitbetaling. i De uitslag der Kamer verkiezing te Leiden, en, voorzoover bekend, uit de dorpen, zal hedenavond voor ons Dagbladgebouw op duidelijke wijze worden bekend gemaakt. Toegang tot ons gebouw hebben alleen zij, die aan den verkiezingsarbeid, in welken vorm ook, hebben deelgenomen! Chr. Dem. Partij 21.000 Soc. Partij 21.000 Chr. Sociale Partij 21.000 Plattelanders-Bond 21.000 Het zal interessant zijn, straks do wer kelijke uitkomst met deze cijfers te ver gelijken. 1) Hierbij kwamen 3522 stemmen van den Plattelander-bond-rechts. Samen 9089. STADSNIEUWS. In afwachting. Wij leven nu in afwachting van den uitslag der verkiezingen. Voor hen die belangstellen in den stand der partijen, laten wij hier aan de hand van de Tele gr. nog eens volgen de sa menstelling van de bestaande Ka mer, en Welten eerete het aantal stem men, dat de partijen in 1918 hebben ver kregen; ten tweede het aantal zetels, dat op grond van dat stemmental werd toegewezen. Stemmen. Zetels R.-K. Staatspartij 402.962 30 S. D. A. P. 294.495 22 Vrijheidsbond 202.312 15 Anti-Rev. Partij 180.187 13 Christ. Hist. Unie 88.039 7 Vrijz. Dem. Bond 70.674 5 Communistische Partij 31.010 2 Chr.Dem.Partij (Staalman) 10.653 1 Soc. Partij (Kolthek) 8.951 1 Bond v. Chr. Soc. (Kruyt) 8.415 1 Chr. Soc. Partij(v. d. Laar) 8.153 1 Weermacht-Verbpnd (Wijk) 6.628 1 Plattélahdersbond 'Braat) 5.5671) 1 De Vrijheidsbond nam als zoodanig niet aan den strijd deel, maar wij hebben de stemmen van de toenmalige partijen, die thans den Vrijheidsbond vormen, bij elkaar opgeteld, nl. Liberale Unie 83.084, Vrij-Liberale Partij 50.999, Economische Bond 41.691, Middenstandspartij 12.674, Neutra1® Partij 7152, Algemeene Staats partij 6711. Bovendien werden in 1918 nog uitge bracht de volgende stemmen op lijsten, die geen zetel kregen: Politiepartij 6160 Staatkundig-Gereform. Partij 5180 Plattelandersbond (rechts) 3522 Alg. Vrijzinnige Partij 2691 Lijet-Van der Zwaag 2649 Lijst-Alberda 735 Lijst-Kuiper 568 Amst. Politie- en Br.-partij 417 Protestamtsche kiezers 378 Unionisten-Liga 301 Neutrale Koloniale Bond 237 Volkspartij 236 Lijst-Stoffel 235 Lijst-Braam 189 In totaal werden in 1918 uitgebracht 1.341.744 geldige stemmen. Van de partijen, die in 1918 ten minste één zetel kregen, nemen er twee thans niet als zoodanig aan de stemming deel, nl. het Weermachts-verbond en de Bond van Christen-Socialisten. Houdt men er nu rekening mede. dat het kiezers-aantal ongeveer verdubbeld is, dan zullen de partijen, die op het oogenblik in de Kamer aanwezig zijn, on geveer het volgend aantal stemmen moe ten halen, om zich op de tegenwoordige sterkte te handhaven. R.-K. Staatspartij 806.000 stemmen S. D. A. P. 590.000 Vrijheidsbond 405.000 Antl-Rev. Partij 360.000 Christ. Hist. Unie 176.000 Vrijz. Dem. Bond 141.000 Communistische Partij 62.000 DE STEMMING. Het was vanmorgen al vroeg merk baar dat het vandaag een bijzondere dag zou werden. De stemming zat er al vrceg in. De verschillende partijen hadden er trouwens voor gezorgd, dat de kiezers be- hoorlijkwaren voorbereid. Behalve doer de vergaderingen, die ge houden werden enz. werden de namen der candidaten er nog ingestampt, door het laten rijden van auto's, vrachtwagens, enz. Over het geheel droeg deze propa ganda een waardig karakter. Alleen de Vrijheidsbond, di» reeds lang het stuur kwijt was, maakte hierop een uitzondering door het laten rijden van een auto, waarop een onwa re en onwaardige en misleiden de voorstelling werd gegeven van de So ciale verzekeringswetgeving. Met opzet werd hier een poging gedaan om de kiezers te misleiden. Een par tij, die dergelijke middelen gebruikt, moet zich wel zeer zwak gevoelen. De vooravond en de nacht werden nog gebruikt voor het verspreiden van propa- gamda-lectuur. Grappige tooneeltjes speel den zich hierbij af. Zoo gisteravond, toen een onzer propa gandisten bij het uiteengaan van een ver gadering der S. D. A. P. in de gehoorzaal zijn lectuur uitreikte. Hot ruikt naaj olie, zoo werd hen toegevoegd. Maar weet go wel, aldus het snedig antwoord, dat olie do kanker te genhoudt? Een ander voegde hem toe: Olio, brandbaar. Welnu, was het ant woord, steek het dan aan, dan wordt het misschien meer licht in uw hoofd, dan thans het geval is. Dergelijke tooneeltjes speelden zich overal af, maar deze ontmoetingen droe gen een gemoedelijk karakter. Vanmorgen vroeg waren alle partijen reeds druk in de weer. Laatste waarschu wingen werden aan de kiezers uitgereikt en auto's en rijtuigen reden af en aan om zwakke en hulpbehoevende kiezers op te halen. Daar hior in Leiden de vrouwen reeds in 1920 aan de stembus kwamen, trok het stemmen van de vrouwen niet moer de bijzonder© aandacht. Er word in do moesten bureaux al dade lijk druk gestemd. Vooral het vrouwelijk element was sterk vertegenwoordigd. DE UITSLAG. Zooals reeds op een andere plaats in dit blad is gemold, wordt hedenavond do uitslag van de stemming in Leidon en zooveel mogelijk uit de omgeving, aan ons bureau bekend gemaakt. Hot reusachtige bord, dat don geheelen voorgevel bedekt, trok reeds heel den dag de aandacht. Donderdagavond wordt vanwege de Organisatie van ,.Ned. en Oranje" een sa menkomst gehouden op het Burchtterrein. De officieele uitslag i6 dan nog wel niet bekend, maar het is dan toch vrijwel zeker hoe de stand der partijen in de komende periode zal zijn. Wij vertrouwen dat zooveel mogelijk alle partijgenooten behoefte zullen heb ben om daar samen te komen, hetzij om te danken voer de overwinning of an ders te bidden voor land en volk. Wanneer we in grooten getale bijeen zijn, dan zal de vreugde te grooter zijn, of ook, wanneer wij geslagen worden, de nederlaag gemakkelijker zijn te dragen. Naar den Burcht dus Donderdagavond! A. R. Kiesvereeniging. Op schitterende en waardige wijze heeft gisterenavond de A. R. partij hier ter stede haar verkiezingsactie beëindigd met een groot© bijeenkomst in de groot© zaal van „Prediker". De zaal was overvol. Alle beschikbare stoelen en banken waren bezet en nog moesten vele tientallen zich met een staan plaats tevreden stellen. De vergadering werd geopend®met het zingen van Ps. 68:10. Vervolgens sprak de Voorzitter, de heer Zuidéma, een kort openingswoord, waar in hij wees op den ernst der omstandig heden. De voorbereidende werkzaamhe den zijn nu zoo goed als beëindigd. Er is zij het dan door een veel te klein ge tal propagandisten krachtig gewerkt. Al dat werken is echter tevergeefs indien God daaraan Zijnen zegen onthoudt en daarom zal Mr. Rutgers, die onder ap plaus der vergadering hartelijk welkom werd geheeten,nogeens wijzea op de groo te beteekenis van den strijd en zal Ds. Thomas de heer de Monté ver Loren was verhinderd een wijdingswoord spreken om daarna in gebed voor te gaan. Nadat met groot© geestdrift Da Costa's strijdzang was gezongen was het woord aan Mr. V. H. Rutgers. Wij geven, nu de stemming achter den rug is, van deze rede geen verslag, maar alleen een kort overzicht. Spr. wees in 't bijzonder op de groete verantwoordelijkheid, die in deze dagen nu oorlog, revolutie en honger dreigen, op ons rust. Ook voor ons land zijn de omstandig heden en is de toekomst ver van gun stig. Het bestuur van den Staat is thans een zeer zware en verantwoordelijke taak, maar groot is ook de verantwoordelijk heid van hen, die door hun stem op de samenstelling van de regeering invloed kunnen uitoefeneij. Inzonderheid geldt dit voor ons. Wij zijn niet meer een kleine partij als voor heen toen Groen alleen 6tond, wij kun nen niet meer alleen getuigen, maar wij worden ook geroepen onze beginselen toe te passen. Spr. toonde dan aan, hoe de liberale schoolpolitiek den schoolstrijd heeft ontke tend, en hoe daardoor het besef is ge groeid dat de christelijke beginselen van de allergrootste beteekenis zijn voor het staatkundig leven, en hoe het ook op dat terrein gaat om de eere Gods. Daarom blijft onze strijd gaan tegen allen die zich voor Gods Woord niet wen' schen te buigen al is er dan soms ook een spreken over de waarde van den gods dienst. Vervolgens wees Spr. er op hoe het rechstbesef wordt ondermijnd; hoe nood zakelijk het is dat we paraat blijven, nu het vredesverdrag op scholgebied moet worden uitgevoerd, hoe het materialisme steeds meer aanhangers vindt, het huwe lijk wordt ondermijnd, het Moederschap naar omlaag wordt gehaald en hoe ook, hel; gezag wordt aangerand. Groot is onze verantwoordelijkheid die zich echter niet uitstrekt over den uitslag van den stembusstrijd. De toekomst is donker, maar die toe komst is toch ook in Gods hand. Met een opwekking om diep onze ver antwoordelijkheid te gevoelen, ook ten opzichte van het staatkundig leven, ein digde de heer Rutgers zijn langdurig toegejuichte rede. De V o o r z. dankte den heer Rutgers voor zijn principieel woord. De heer Rut gers, zoo zeide hij, heeft in de afgeloopcn periode als voorzitter van onze Kamer club, met, groote troiiw en toewijding onze beginselen verdedigd (applaus) en gaarne zullen we hem dan ook weer naar het parlement afvaardigen (langdl applaus.) Vervolgens heette de Voorz. D s. Tho mas, inmiddels ter vergadering gekomen, hartelijk welkom, evenals het moderamen van de Organisatie. Na het zingen van het Lutherlied, werd een korte pauze gehouden, waarin een collecte werd gehouden, die ruim f 103.— opbracht. Spontaan werden door de menigte een tweetal! coupletten van het Wilhelmus staande gezongen. Vervolgens was heb woord aan D s. Thomas, die op geestdriftige wijze werd begroet. Met grooten ernst wees Spr. op de groote beteekenis van den strijd en op het zuiver houden van dien krijg. We moeten uittrekken om te verster ken en uit te breiden het heerlijke rijk van God. Maar wakc-n we ervoor, dat van geen onheilige middelen gebruik wordt ge maakt. De hartstochten worden in liet vuur van den strijd zoo gemakkelijk ont ketend. Wij hebben ons te wachten voor alle kwade zaken. Ook de politieke strijd gaat en moet gaan tegen de z p n de en het zou neit naar Gods wil zijn indien die'niet in eigen leven en eigen kring werd tegen gestaan. Daarom is het noodig dat we, nu we gereed staan voor het gevecht, neder- tnielon voor God en Zijnen zegen af- smeeken. Maar we hebben ook een positieve taak: de pilaren in het staats- en volke gebouw vast te zetten. Het zag er droevig uit in Israël, door het wanbestuur van de Overheid. De reli gie en de justitie werden verwaarloosd. Maar toen heeft God in David een hel per besteld die het volk uit zijne vernede ring oprichtte en de pilaren weer vast maakte. En dan looft de dichter daarover Gods Naam en vertelt zijne wonderen. Morgen wordt de strijdtrompet gebla zen. Volgt- ze, zegt. Spr., maar bedenkt en laat het ons uitdrijven tot gebed dat het gaat om de ordeningen des Hécren weer va6t te zetten. Laten wij onze roeping verstaan. Wij hebben candidaten, die het: „wij loven U o God" in hun hart en leven voe ren en die gansch recht willen richten. Uit alle macht willen wij voor hunne verkiezing ijveren om de victorie te beha len. En als het da.n in dien strijd waarlijk gaat om het Woord van God, dan zul len we ook nog zingen „Holland groeit weer. Holland bloeit weer." Nadat Ds. Thomas in gebed was voor gegaan, en nog gezongen was Ps. 75:1 ging de menigte verkwikt en bezield uit een. Het was een heerlijke avond. De organisatie. Onmiddellijk na afloop van deze geest driftige bijeenkomst kwam de Organisa tie van „Nederland en Oranje" onder lei ding van den heer Karstens bijeen, om de verkiezingswerWzaamheden voor den stemdag te regelen. Do Voorz. sprak zijn blijdschap uit over de groote belangstelling waarvan hedenavond is blijk gegeven, maar hij kon toch niet nalaten er op te wijzen dat er veel meer gedaan had kunnen worden, indien evenals twee jaar geleden een veel grooter aantal •mannen en vrouwen zich had beschikbaar gesteld. Door de beschik bare krachten is echter met. grooten ijver gewerkt, al zal dan ook in verband met plaatselijke omstandigheden hier in Lei den het aantal onzer stemmen veel gerin ger zijn dan in 1920. Vervolgens werden de verkiezingswerk- zaamhedon geregeld en de laatste instruc ties gegeven. Door den heer L a m b o o y werd deze vergadering met dankzegging gesloten. Eindexamens EL B. S. Geslaagd W. Albricht, Bertha Ben schop, Eleonora H. M. Bernard, A. Boek kooi, S. Broekhuizen, J. J. Broeze, J. de Bruijne, N. H. Brummelkamp, Adriana A. P. Couvée, j. A. Dieben, Jan tine E. M. ten Dijk, Cornelia Dorrepaal, J. P. Duij* verman, E. Engberts, O. W. van Ewijk, Johanna L. Sollewijn Gelphe, J. M. Haa- lebos, H. J. Harmsen, Geertrui Haselar ger, Willeniina C. Hemerik, H. Th. Hirech, H. Hoogendoorn, A. D. Jansen, W. J. Jansen. F. M. Joseph, Emilie A. Lang, Alida J. Molt, P. Chr. Nicola, J. van Noort, Albertine S. Noteboom, F. C. J. Otto, P. Raadsen, Helena J. van Riet} J. van 't Riet; J. Roodenburg. C. Rut ten, M. Schüdel, J. Segaar, J. Chr. van der Steen, F. J. van der Steen, C. Stuwen- berg, F. W. Thorbecke. C. J. Veltkamp, J. van der Waard. J. W. van Wamelen, A. Wempe, J. N. Wesselingh. Afgewezen twee candidaten. Bij de gisteren gehouden examens voor 't M. U. L. O. diploma slaagden Adri Smeete en Gon Riemens, leerlingen van de School voor Chr. M. U. L. O. Noordeinde. Gistermiddag is op de Haarlemmer straat de 7-jarige L. W.. wonende Nieu we Rijn 30 door een motorifets aangere den; zij bekwam een bloedende wond aan haar kin en werd in het- St. Elisabethsge- sticht verbonden. Do heer Rijnbonde, wiens voor 6 jaar hier ter stede opgericht coiffeurs-atelier zich reeds ge ruimen tijd in een goede reputatie verheugen mocht, hoeft thans aan zijn inrichting een aparte salon voor dames toegevoegd. De ingang van dit nieuw© gedeelte is geheel afgescheiden van dien tot de heerenkapsalons. Langs een ruime trap komt men op de boven verdieping, die een algeheel© verbouwing hoeft ondergaan onder leiding van den heer J. Weer- loc aannemer alhier. Daar treft men allereerst een wachtkamer aan, gezellig gemeubeld in oud- Hdllandsclien stijl; terwijl de noodige modetijd schriften tor inzage liggen. De damessalon zelf is een meesterstukje van goeden smaak en moderne installatie. De heer v. Woeren zorgde voor een stemmig behang, met keurige vakafscheiding, de heer Ziegelaar lever* de een mooi verzorgde beschildering terwijl de heer v. Ds voor de electrische installatie zorgde. Do rnimte is in twee aparte kleine salons inge* deeld, elk sierlijk gemeubeld en van de aieuw- ste electrische haarapparaten voorzien, terwijl tevens een inrichting voor manicure aanwezig is. Do étalage aan den voorkant geeft nog eonige •taaltjes te zien van de meest moderne haar- werkkunst. We kunnen onzen dames-lezeressen een bezoek aan dit keurige nieuwe atelier ten zeerste aan bevelen. BINNENLAND. Opheffing Kamers van Arbeid. Door de Regeering ie thans ingediend een wetsontwerp tot opheffing van het instituut, der Kamers van Arbeid, daar do verwachtingen, bij het instellen der Kar mers gekoesterd, niet in vervulling zijn gegaan. Dc Tabakswet. Aan de burgemeesters is volgens „Het Centrum" een schrijven gezonden vanwe ge de Justitie, om strenge controle op do tabakszegels uit te oefenen, daar recdo groote hoeveelheden Duitsene zegels in omloop zijn, welke valech zijn. De ziekte van Lenin. De „Golos Rossi" verneemt, dat prof. Forster. de bekende Duitsche neurologist. FEUILLETON. De Germaansche gevangene Een verhaal uit de eerste eeuw onzer jaartelling. 50) Tiberius weigerde den titel en bestrafte de adressanten 6cherp. „Spreken ie moei lijk", zeide men, „onder een heer-scher die vrijheid vreest en vleierij haat". Afschuw, vermengd met medelijden, verwekte de aanblik van dezen kouden man, die naar 't scheen ongevoelig was voor vreugde of medegevoel, maar niet voor angst. Genoodzaakt zelf de eerste rol in de wereld te spelen, haatte hij el ke uiting van leed af vreugde, en op zijn koude hoogte speurde zijn gevoelloos oog die na, om ze als spinrag weg te blazen. In zijn oog was overdrijving misdaad. Maar zelf leefde hij in een wereld van de wildste overdrijving. Hij liet toe dat de raadsheeren poëtisch spraken van „de priesters van Mars die den naam van Germanicus onder de namen der goden in hun zangen opnamen, en met dans en schildslag in^ de feestelijke Salische hym ne verhieven", dat voor hem in het cir cus een gebeeldhouwden zetel, met eike- bladgekroond, geplaatst werd; dat men *ijn ivoren beeld bij de spelen ronddroeg; dat te Rome, aan den Rijn en op den beng Amanus in Syrië ©erepoorten voor hem opgericht werden, een praalgraf te Antiochië en een gerichtszetel te Epi- daphne. Maar toen ze een gouden schild van meer dan gewone grootte aan Germa- nicus' nagedachtenis wijden wilden, kwam de keizer bedillend tusschenbeide. „Niet grooter dan de andere", beval hij, „wel sprekendheid wordt niet naar voorspoed gemeten Ook overdrijving in de plundering van wingewesten keurde Tiberius af. Onder zijn regeering werden de landvoogden van Syrië minder dan vroeger afgewis seld. „Eén zwerm muggen mag met het bloed van 't slachtoffer verzadigd wor den", sprak hij; ,,'t is noodelooze wreed heid die weg te jagen om voer een andoren zwerm plaats te maken". Van do gruwelijke misdaden, die hij aan 't eind zijner loopbaan pleegde, wa ren nog geen voorteekenen te zien. Sterk, kundig, scherpziend, helder van verstand, medegevoel verachtend' zwak heid verfoeiend, was allicht het contrast tusschen Tiberius eu Hem, wiens onver gankelijk Koninkrijk tijdens zijne regee ring gesticht werd, toen grooter dan in 's keizers laatste dagen van uitspatting en geweld. Want nu stond het. karakter van den keizer zichtbaar in zijn waren vorm; en aan 't einde zijns levens was het bezoe deld door allerlei onreinheid. Maar in waarheid was niet aan een, dfë geen medelijden kon hebben met onze zwakheden, die zonder meedoogem de treurenden van het graf naar de spelen jagen kon, die alle medegevoel met zijn eigen smart, bits afwees, alle macht gege ven. Die was Hem geschonken, welko bij het woord: „Ween niet!" den doode aan de zijnen teruggaf, en die zelf weende over het leed, dat Hij in vreugde verkeeren zou. Hem, die beter dan Tiberius wist wat in den mensch was; die wist dat. drie der zijnen zouden slapen, één Hem zou verra den, allen zouden vluchten, en toch hun zwakke medelijden zocht, en voor hen bleef hopen bij al hun onstandvastigheid; die in de kalme diepte van zijn laatsto ge bed, hun wankele liefde voor zijn Vader prees. De macht was Hem toegezégd, wiens medelijden eindeloos teeder was, omdat zijn blik eindeloos scherp zag; die zag hoe de zonde doodelijk in het innigst hart der menschen woedde, maar wist dat de liefde dien doodelijken greep kon loswringen. Hem die bleef liefhebben, die uit liefde stierf, en liefhebbend en ster vend de doodclijke omhelzing der zonde van ontelbare harten losstrengelde, om ze voor eeuwig zalig te maken. XXI. Do Jodin Esther had aan Si'guna een pakje en een boodschap voer haar vader in Rome medegegeven. Op zekeren avond won Siguna raad in bij Cloelia Diodora hoe ze den ouden man zou kunnen vin den; en ze kwamen tot de overtuiging dat de eerwaardige Jood, dien Diodora ontmoet had, Esthers vader moest zijn. „Gewoonlijk zat hij des zomersavonds r p een steen naast onzen tuin," zeide Dio dora. „Ik bracht hem dan een beker wa ter uit onze bron en eenige druiven; en hij verhaalde mij schoon© geschiedenis sen van zijn volk, van goede vrouwen en haar lief en leed. van vrouwen zoo moe dig als manneu, die het land van dwinge landen bevrijd hadden; van een koning, die schaapherder geweest was. en toen reeds een dichter was. Zijn liederen wa ren vreemd, vol verlangen en liefde, en van overweldigende smart, zich oplos send in de verhevenste vreugde. Maar al die liefde, en smart, en hoop, en vreugde gingen uit naar zijn god. En verder ver haalde do oude man mij van de groote verwachting zijns volks, van oen Verlos ser, die spoedig komen zou en misschien roods in de wereld was4 Ik hoorde hem gaarne. Maar toen Laon mij gezegd had dat die Joden een duister, menschcnha- tend bijgeloof aanhangen en dat ik wel daardoor botoovard worden kon, was ik op mijn hoede. En nadat Laon vertrok heb ik niets meer omtrent zijn godsdienst van h.em willen hooren. Daarbij kwamen er later geruchten omtrent goddeloozo gebruiken van sommige Egyptenaren, die ze, naar men zegt, van de Joden overge nomen hebben. Toch heb is hem nu en dan water, vijgen en druiven gebracht en dan verhaalde hij mij van zijn familie. Hij had een dochter in Syrië en zijn twee kleinzonen waren hier in de catacomben begraven. Dat. moeten de kinderen van uw vriendin Esther zijn. Vanavond zullen we naar buiten gaan en zien of hij er is." Dien avond begaven Siguna en Diodorai zich buiten den turn en zagen een zwak ken, gebogen grijsaard staan. Hij hield de armen uitgestrekt en het gelaat naaf het Zuid-oosten gericht, waar de stralen van de ondergaande zon het oude heilig dom op de Albaanscho heuvels verlicht ten. (Wordt vervolgd)'. ~L i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1922 | | pagina 1