MieuweletelieCoiiraiii
Tweede Blad.
Vrijdag 18 Juni IS22
Uit de Pers.
Een practischc les.
Jhr. Mr. A. F. de Savorain Lobman
heeft zich in De Zeeuw tot zijne vroe
gere kiezers in Zeeland gewend met een
woord dat ook in onze omgeving mis
schien nog zijn nut kan hebben.
Wij laten het hier vtflgen:
Op het punt van eerbind voor het ge
zag, gehoorzaamheid aan de Overheid
als zijnde van Godswege verordend be
staat tusschen de A.-R. en C.-H. geen ver
schil van gevoelen. Ten onzent is de Ko
ningin onze Overheid. Ik onderstel, dat
H. M. tot do ingezetenen komt en aldus
spreekt: „Ik ben van Godswege geroepen
over u te regeeron. Dat kan ik alleen- doen,
als er vaste re^en zijn, waarnaar al mijn
ambtenaren zich moeten gedragen. Het i6
mij er om te doen, die regelen zoo billijk
mogelijk te maken, mot inachtneming van
aller belang, en zoo, dat gij, mijne on-
derhoorigen, u verblijden kunt dat ik uw
Koningin ben. Maar ik weet niet goed
welke uwe behoeften en wenschen zijn.
Die zijn ook niet altijd en overal dezelf
de. Ik verzoek u daarom, mij die behoef
ten kenbaaj te maken en mij raad te ge
ven, hoe ik op de beste wijze daaraan kan
voldoen."
Dat verzoek is natuurlijk geoorloofd;
geoorloofd ook er aan te voldoen, niet
waar? Nu treden eerst vooruit de mannen
van vermogen, en spreken hun gevoelen
uit. Maar dan komen ook al de min- en
on vermogenden, en verzoeken H. M. ook
eens naar hen te luisteren. Daarna komen
de vrouwen en zeggen: „Majesteit, die
mannen weten wel veel, maar niet ailes
Er zijn toestanden in de wereld, die zij
niet goed kennen; ook slechte toestanden,
die zij echter, omdat zij mannen zijn,
gaarne handhaven. Wij smeeken U. M.
ook eens naar ons te willen hooren."
Steekt daarin nu iets verkeerds, of eeni-
ge terzijdestelling van ons hoofdbeginsel?
En wat zal H. M. daarop antwoorden?
Zij zal zeggen: als gij nu allen tegelijker
tijd praat, eenige millioenen van mijn
onderdanen, kan ik u niet helpen. Maar
daar velen hetzelfde vragen en denzelfden
kijk op de dingen hebben, doet gij ver
standig als gij u eerst groepeert; laat
dan iedere groep een of meer vertegen
woordigers naar mij toezendon. Dan zal
ik want zelve heb ik, evenmin als
eenig ander mensch, van alles verstand
eenige ambtenaren aanstellen, die met
uwe vertegenwoordigers alles eerlijk on
open bespreken en regelen zullen; daarna
zal ik do regelen vaststellen zooals mijn
ambtenaren mij zullen aanraden. Daar-
I voor geef ik u allen het Kiesrecht. Dus
om nr j te helpen, bij hot volbrengen van
1 Mijn taaie".
Zouden dan de Christenmannen en
vrouwen daarop antwoorden: „neen Ma
jesteit, dat doen wij niet; dat is ondcr-
mijnen van Uw gezag?"
Moch iemand zoo iets zeggen, dan zou
dunkt mij de Koningin antwoorden: „Gij
zift onbarmhartig jegens mij. Toen God
Mozes beval het volk te leiden en deze in
zag dat de taak voor hem alleen te zwaar
was, kreeg hij, op raad van zijn schoon
vader, helpers, zooals uitvoerig verteld
wordt in Exodus XVIII :1727. Dit war
ren nu wel rechters, geen helpers om wet
ten vast te stellen; maar een wet is ook
niets anders dan een regeling van belan
gen naar recht, geldig voor allen, en even
moeilijk als rechtspraak. Maar gij, die mij
niet helpen wilt, weet het beter dan Mo
zes, die den raad van zijn schonvador op
gevolgd heeft!"
Misschien zou H. M. er ook dit aan toe
voegen: „of bet verstandig is u op deze
of op een andere wijze te groepeeren, dat
beoordeel ik niet; doet dat naar uw beste
weten. Maar helpt mij in ellc geval. Want
onder mijn onderdanen zijn er velen, die
geen ~oed gebruik maken van de bovoegd-
hede die ik hun verleend heb; die, als ze
Sociale Beschouwingen.
Patrimonium nog niet dood.
Jaarvergadering. Kerk en Sociale
kwestie. Do Christelijke pers. Een
goede aantcekcning.
Het Nederlandsche Werkliedenverbond
„Patrimonium" leeft nog. Het leidt.wel al
thans wat. betreft de meeste afdcclingen,
een zwak leven, zoo zelfs dat men zich
meermalen afvraagt of voortzetting nog
wel mogelijk is, maar de hoop van de vij
anden en de vrees van de vrienden is tot
nu toe gelukkig beschaamd.
Er zijn er geweest en ze zijn er nog wel
die meenden dat met de opkomst der Vak
beweging een algemeene Bond als Patri
monium bedoelt te zijn eigenlijk geen re
den van bestaan meer heeft.
En er zijn er ook, die meencn dat de
Vakvereenigingen behooren te verdwijnen
en dat „Patrimonium" hare taak heeft
over te nemen.
Over beide meeningen, waarbij met de
eigenaardige taak van een bond als Pa
trimonium en die van de vakvereenigin
gen geen rekening wordt gehouden, zou
zeker wel een en ander te zeggen zijn.
Wij doen dat nu echter niet.
Patrimonium is er en als niet alle
voorteekenen bedriegen dan blijft het
voorloopig en daarom gaan we thans lie
ver op een levensuiting van dit verbond
do aandacht vestigen.
Op Maandag en Dinsdag, 10 en 11 Juli,
houdt het te Utrecht zijn 39ste algemeene
vergadering.
Het belooft, zegt'het bestuur in den op
roep tot deze bijeenkomst, een zeer be
langrijke vergadering te worden.
En inderdaad, de agenda bevat belang-
oons gekozen zijn, trachten aan Mijn amb
tenaren allo macht te ontnemen, en die
denken dat zij met Mij en met de geboden
Gods, die Ik moet eerbiedigen, niets to ma
ken hebben. Ook tegen de zoodanigen
moot gij mij helpen. Maar als gij thuis
blijft, helpt gij hen die Mijn macht, mij
van Godswege verleend, ondermijnen. Be
denkt dat wel!"
Hiermee eindigt het gesprek tusschen
do Koningin en Haar Tholensche onder
danen. Ik dank de redactie als zij daarvan
in haar blad melding wil maken.
KERK EN SCHOOL
NED. HERV. KERK.
Drietal. Te Feijenoord (vac.-F. G. Hos-
pors): R. P. A Rutgers te Katwijk aan Zee;
L. D. Poot te Amsterdam en A. J. van Wijn
gaarden te Woslmaas.
Tweetal. Te Lienden: W. Dour te Zegveld
en H. A. Heijer te Vlaardingen.
Beroepen. Te Warmond: Dr. J. J. Wob
dendorp te Hagestein; to Rijssen: P. de Looze
te Renkum; to Scliildwolde: A. W. de Vries te
Oostorwiorum.
Aangenomen. Naar Ommeren: Tli. A.
Hoen, cand. te Groningen.
Bedankt. Voor Garderen: W. Deur te
Zegveld; voor Echteld: S. J. de Hoest te Bun
schoten.
GEREF. KERKEN.
Boroepen. Te Oosterzee: S. Neerken, cand.
te Amsterdam.
Aangenomen. Naar Krabbendijka: P. H.
de Jonge te Hoerde.
Bedankt. Voor Broinisse: J. de Koning te
Vries.
CHR.GE REF. KERK.
Aangenomen. Na'ar Teug©L. Baas te
•De Krim.
Emeritaat.
De classis Amsterdam der Gerof. Kerken
hoeft gisteren goedgekeurd de emeritoering van
Ds. B. van Scholven, pred. der Geref.
Kerk van Amsterdam, en van Ds. VF. A.
Winckol, pred. der Geref. Kerk van Sloter-
dijk.
Confessioneel© verecniging.
Onder voorzitterschap van Dr. P. J. Kromsigt
van Amsterdam kwam Woensdag to Utrecht de
confessioneole voreeniging in jaarvergadering
bijeen.
Na de gebruikelijke opening sprak Dr. K. oen
openingswoord naar aanleiding van Efeze 4,
dat spreker noemde hot hoofdstuk voor de con*
fessioneole vereeniging.
Vooral wees hij op de lankmoedigheid of 't g^
duld, waartoe hier wordt vermaand. Aan do Do-
leantiebeweging ontbrak hot gduld; men wilde
zelf reformatie ter hand nemen.
Ook wat de reorganisatie betreft hebben wij
wel lankmoedigheid noodig. Hoe vaak hebben
wij er op aangedrongen; hoe vaak zijn wij af
gewezen!
Maar ook ten aanzien van den opbouw der
kerk is dat rtoodig.
De eenhoid moet bewaard.
De ambten moeten weer tot hun recht komen.
Do Kork als Kerk weer belijdende Kerk wor
den, opdat de eenheid zij de ware eenheid in
Christus.
Maar ook de loop der dingen in het kerke*
lijke cn politieke leven noopt tot nieuwe be*
zinning, waarover de voorzitter nog eenige op
merkingen maakt-, waarbij hij hulde brengt aan
den afgetreden voorzitter mr. J. Schokking, met
zijn universeelen gee6t, wien (onder applaus)
voor wat hij als voorzitter deed hier dank wordt
gebracht.
Het jaarverelag werd goedgekeurd. Inzake de
kweslie-Schokking kwam de vergadering tot de
conclusie, dat Amsterdam z'n uitdrukking tegen
den voorzitter geheel moet terugnemen. Verwacht
wordt dan, dat naar. den wensch der vergadering
Mr. Schokking op z'n besluit om voor good af
te treden tc-rng zal komen en weer den voor
zitterszetel zal innemen.
In het Hoofdbestuur werden horkozen: ds. B.
C. Koolhaas (Utrecht), ds. H. Balckor (Amster
dam) en mr. dr. J. Schokking (Leiden), terwijl
in de vacature-Frantzen gekozen is do heer J. F.
Woerstra (Leeuwarden). Do vacature-Ooslerhoff
blijft onvervuld, door hot ontbreken van oen go*
weltigd viertal.
Het hoofdbestuur stelde de volgende motie
voor in zako het pauselijk gezantschap.
De Conf. Vereeniging, in jaarvergadering bij*
oen 14 Juni 1922 te Utrecht;
mot verontwaardiging kennis genomen hebben
de van do rede van den internuntii» Vicenliai,
rijke punten.
Allereerst komt aan de orde een vraag
punt over: „De Kerk on de sociale
k w e s t i e".
De afdeeling Don Haag 'stelt n.l.
voor het Bondsbesluur op te dragen in
overleg Ic treden met de daartoe bevoeg
de organen, ter bevordering van de so
ciale opleiding der predikanten.
In dc loelichting wordt cr terecht dd
aandacht op gevestigd, dat de sociale
kwestie voor de Kerk, cn omgekeerd de
Kerk voor de sociale kwestie van veel b'e-
teekenis is.
En nu is het naar de afd. meent de pre
dikant die het slempcld drukt op de Kerk
Of dit niet teveel gezegd is? Zeker als
de predikant een warm sociaal voelend
fnan is, die de sociale nooden cn behoef
ten kent, dan zal dit in zijne prediking en
in heel zijn optreden uitkomen en al
licht zal dit eenigermate invloed uitoefe
nen in de gemeente.
Maar of daardoor een stempel op de
gemeente wordt gezet? Wo hebben een
vermoeden dat vele predikanten dit nog
niet zoo grif zullen toegeven. Maar van
betcckcnis is het voorbeeld en dc leer van
den predikant in elk geval.
En nu is de Haagsche afdeeling van
mcening, dat aan het sociaal gevoel en
het sociaal inzicht der predikanten wel
wat hapert. „Vandaar dat do prediking
niet volledig en getrouw het Woord Gods
aan de gemeente brengt, terwijl toch ook
voor het sociale leven vele rijlce en diepe
lessen voorkomen in den Bijbel.
Naar onze meening ligt do fout bij de
opleiding. Noch bij de opleiding der Her
vormde noch bij die der Gereformeerde
predikanten wordt voldoende aandacht
geschonken aan het sociale leven, Zoo-
waarnwd» d©ze zich aandiende bij H. M. de K<h
ningin, als „den vertegenwoordiger via den
plaatsbeklooder van Jezus Christus";
cons La too rende, dat dozo woorden, ook na den
terugkcor van den gezant, door de R. K. Staata*
partij niet zijn teruggenomen, maar veeleer be
vestigd, dat dorhahro het gezantschap bij den
paus veel meer is dan een aanknooping van di-
plomatieko betrekkingen mot een diplomatiek
centrum
spreekt uit, dat de instandhouding van bedoeld
gezantschap oen voortdurend gevaar oplevert
voor onze Protastantsche vrijheden, dat het dus
op don weg ligt van allo Protestantscho partijen,
om bc-doold gezantschap zoo spoedig moegelijk
te doen opheffen.
In hot debat stelde dr. Lodder (Doorn) voor
in te voegen de woorden: vooral na de red©,
(woTfco redactiè het hoofdbestuur overnam en
word aangenomen met een flinke meerderheid^
van stommen.
Aan de rechtscho partijen zal van deze motie
kennis worden gogeven.
Ds. den Hertog van Rotterdam leidde ver
volgens art. 171 der Grondwet in, waarin hij
zich verklaarde tegen de loslalring der zilveren
koorde.
Generale Synode Geref. Gemeenten.
Woensdagavond word in hot kerkgebouw der
Geref. Gemeente te Rotterdam ©en bidstond ge*
houden voor do Generale Synode der Gerof. Ge
meenten, geleid door D s. G. H, Kersten,
van Iersoke.
Een groote schare, w.o. vele afgovzfhrdiodon,
tor Synode, vulde het gebouw.
Na in gebed te zijn voorgegaan herinnert Ds.
Korsten in zijn prodikatio aan het woord van
Je.saja: „Wachter, wat is er dan van den
nacht", welk woord ook thans geldt voor Over
heid, volk en Kerk. Toch draagt die Kerk het
licht, dat alleen de duisternis verdrijven kan,
gelijk in Malth. 5 vs. 14 Christus zelf zegt:
„Gij rijt het licht der wereld". Hicrmoe geeft
Christus Zijn Kerk ©en voorrecht, maar ook
haar heilige roeping op aarde. Beide gedach
ten worden door den prediker nader ontwikkeld.
Het voorrecht aan die Kork verleend, gold
't eerst do apostelen. Die Kerk is niet de licht
bron zelf, maar ontvangt haar licht van Chris
tus. Aangetoond wordt, dat, niettegenstaande
vele donkerheden in het leven van den zondaar,
toch de Kerk het licht der wereld is, doordat
Christus het schijnsel voor die Kork is door
Zijn lievo licht doordat Hij voor Zijn volk bidt
ook als dat volk niet knielen wil voor God.
Dit rijke voorrecht legt ochtor ook een hei
lige roeping op de Kerk. Gewezen wordt op
de eenheid van Gods volk, op de plaats van de
Kork in de wereld en op haar toveol terugtrek*
ken in do eenzaamheid.
Het licht van Christus gaat niet onder. We
hebben het dan ook nit te dragen in woord en
daad, aldus besluit de prediker. Dan zullen we
voortgaan in die wereld togen revolutie en on*
geloof, dan is Sions plaats in de wereld, en
toch niet van do wereld.
Hierna ging Ds. Kersten in gebed voor.
Onderzoek-ScliooIraaiL
Utrecht, 14 Juni. Geëx. 18 mann. cad., geel.
13 cand. voor het diploma-Schoolraad. Van deze
oeslaagden werden 11 geëx. en zijn 10 geslaagd
voor do Aanteokeningen-Chr. Nat. Schoolonder
wijs cn -Geref. Schoolverband.
Geslaagd zijn voor het diploma en de beide
aantcckening de hoeren: W. ten Kate (ond. mot
hoofdakte) te Winschoten; D. Schat (id.) te
Nijkerk; H. Geertsema (hoofd) te Onderden-
dam; J. Slager (ond.) te Lioeseens; R. Vos
(ond. mot hoofdakte) te Groningen; J. van der
Linden (id.) to Voenendaal; G. yan Bekkura
(id.) to Hazerswoude; P. de Vos (id.) te Sche*
veningon; A. Algra (ond.) te Minnortsga; en J.
Bierling (hoofd) te Iereeko.
Voor het diploma-Schoolraad zijn nog geslaagd
do hoeren: S. van der Zwaag (nd. met h.a.) te
Ezinge; E. van Buiten (id.) te Nijkerk en H.
Numan (ond. te Harlingen.
Voor do aanteekening-C. N. S. word nog go*
examineerd en toegelaten de hoor J. Koole
(ond.) te Oo3tburg.
Gebrek aan geestelijken.
In Engeland is in den laat6ten tijd ©en groot
tekort aan geestelijken ontstaan. Vroeger re
kende men dab op elke 4000 personen één gees
telijke moest zijn, thans zijn or volo gemeenten
van 10.000 tot 20.000 leden met niet meer dan
één voorganger.
Do oorzaak van het tekort wordt ook daar te
lando voornamelijk gezocht in do slechte ba*
zoldiging van de predikanten.
wel het sociaal gevoel (door liet meeleven
in jeugd- cn sociale organisaties) als het
sociaal inzicht (door lessen en studie)
moet bevorderd. Over deze dingen te spre
ken met bevoegde personen cn organen,
komt ons gewensc-ht voor".
Het Verbondsbesluur drukt zich in zijn
prac-advies zeer voorzichtig uit.
„Hoewel instemmende met do strekking
van hetgeen door de Afd. 's-Gravenhago
in de toelichting op baar voorstel wordt
gezegd, meent het echter, dat de uitvoe
ring van wat het voorstel zelf wil, moei
lijk tot stand te brengen zal zijn. Voor
eerst zal het aantal der in het voorstel be
doelde organen, tot welk© men zich zou
moeten wenden, zeer beperkt blijken te
zijn. Immers, er wordt maar niet slechts
begeerd: sociale opleiding zonder meer,
doch een sociale opleiding in den geest als
door ons Verbond wordt voorgestaan. Ver
der zal zeer waarschijnlijk hel plegen van
overleg met die organen omtrent de so
cial© opleiding zich moeten bepalen tot
het. uiten van wenschen".
Waarschijnlijk zal in dezen zin aan het
verlangen van 's-Gravenhage worden vol
daan cn een wensch in de aangegeven
richting worden geuit.
Gelukkig dat ook ondanks dit wei
nig bemoedigende resultaat voor de voor
stellers, toch aan hun wenschen wordt
tegemoet gekomen en dat van een groot
deel der predikanten niet kan worden
gezegd, dat het sociale vraagstuk Ren on
bewogen laat.
Van soortgelijke strekking is een
ander voorstel van dezelfde afdeeling.
Hierbij gaat het echter niet om de pre
dikanten, maar om de pers.
„De Bondsvergadering, aldus het voor
stel, geve uiting aan de vrees, welke leeft
Bngelsch op Daitsche soholeo.
Het „Ned. Tol. Ag." 6©iat draadloos uit Ber*
lijn, dat bet comité voor binnenlambclio aango*
legenheden uit den Beiorschen landdag met al*
gemeen© stemmen en onder goedkeuring dor re*
geering heeft bceloten, dat do Engolsch© laai
als verplicht leervak op de Beiorscho middelbare
scholen zal worden ingevoerd, terwijl het Fransch
facultatief zal rijn. Als argumentatie voor die
keuze werd aangevoerd, dat de Franscho cul
tuur haar hoogtepunt ovorschroden heeft, ter*
wijl do Engelsche grootero waarde hooft en do
Engolsch© taal in hot wereldhandels verkeer een
veel groo t ere rol speelt.
Ver. voor Bijz. Leerstoelen.
Te Utrecht is de jaarvergadering gehouden van
do Vereen, tot vestiging van Bijzondere Leer*
stoolen, onder praesidiuan van |ir. J. Schokking.
Uit het verslag van den secretaris bleek, dat
dr. Troelstra zijn voordrachten vortzotte atn do
Leidsche Universiteitondorschoidene profeten
werden besproken. Wat den stand van de kas
aangaat, bleek, dat nog steeds te weinig gevoeld
wordt, wolke bolangen do vereeniging wcnscht
to behartigen; word dat meer begrepen, dan
zouden zeker velen lid of begunstiger worden
(penningmeester is do hoer P, J. Brust te Riet*
veld bij Woorden.) De toestand der vereeniging
word met het oog op de toekomst breedvoerig be
sproken.
Aan dr. Troelstra werd opnieuw opgedragen,
voordrachten te Leiden to houden. Maar tovens
werd besloten aan dr. Haitjema te Apeldoorn to
verzoeken aan de Universiteit te Leiden een reeks
lezingen te houden over do Protestantscho leer.
En zeer word de wenschelijkheid gevoeld ook op
het terein van andore faculteiten do thoolo-
gischo werkzaam to wozen. Do besprokingen ken
merkten zich door groote opgewokt'neid. Overwo
gen werd in den komenden winter aan onder*
scheideno predikanten te vragen op verschillende
plaatsen do bolangen dor vereeniging te bepleiten.
Gezinsinkomen en schoolgeld.
De Minister van Onderwijs had in October
1921 den gemeentebesturen o.m. doen weten, dat
hij de nieuwe schoolgeldhcffing naar evenredig
heid van het inkomen, volgens zijne meening
moest worden uitgegaan van het werkelijk en
niet van het belast inkomen. De Minister liet
hierop volgen: hot gezinsinkomen moet buiten
beschouwing blijven.
Op verzook van zijn ambtsgenoot van Binnen*
landsche Zaken heeft do Minister thans deze
laatste rinsnod© ingetrokken en vervangen door
do geheel togenovefgC6 telde interpretatie, dat hij
het toelaatbaar acht, onder werkelijk inkomen
to verstaan het gezinsinkomen, „d.i. het inkomen
van hot hoofd van hot gezin, vermeerderd met
inkomsten van inwonendo gezinsleden."
DE LEEUWERIK.
Het klaro water vlooit als rein kristal
Door groene landen
't Gebloomt© zoomt de boorden overal
Mot gele randen
Do leeuwerik rijst do morgenvelden uit
En zingt een lied
Dat ik wél hooren, wél gevoelen kaa
Maar zoggen niofc.
Want klaardor dan het menscheHjke woord
Ia 't vogelzïngon
Daar is géén snarenspel, géén harpaccoord
Dat kan doordringen
Do ziel met vreugd en louterend goluk
Als déze toon
Dio draagt 't verlangen van do wereld tot
Der hoem'len troon.
Hoor, hoor het zilv'ren trillen als cea vreemd
Zalig verblijden
Waar boven boaschen en beschenen beemd
Naar alle zijden
De wijde ruimte oneindig open blauwt,
De zonne schijnt
En, onder H jinib'len van rijn heerlijk liod
Die 't zingt verdwijnt.
Om als verraad van zon en homelgloed
Zingend to dalen
Maar straks als een, die steeds verlangen moet
De wanne stralen
Van 't zomorsch licht to drinken van nabij
Wéér 't aardscbo uitstijgt
Ea niet kan rusten voor de lentodag
Tor kimme nijgt.
FRANS BASTIAANSE.
in breede groepen, dat in ccn deel der
Christelijke pers niet meer zoo krachtig
als voorheen goede sociale maatregelen
worden gesteund of bepleit, cn wel voor
namelijk door hel overnemen van tenden-
tieuse berichten uit de liberale pers, die
bedoelen stemming te maken tegen die
maatregelen, alsmede in do verschillende
(economische of financieele) overzichten
waarin al te eenzijdig de economisch© ma
laise wordt gesteld op rekening van de
sociale wetgeving". -
Ter toelichting van dit voorstel wordt
dan nog het volgende opgemerkt:
„In de jaren 19011919 was over hel al-
gemcei^ in de Christelijke pers waar te
nemen de verdediging van allerlei sociale
wetten. Men herinner© zich slechts hoe
in den regel de arbeid van Dr. Kuyper, Ds
Talma en Mr. Aalberso werd gesteund en
verdedigd. In het algemeen zag men de
Christelijke dagbladpers een ruim sociaal
standpunt innemen en het recht ook op
het sociale levensterrein verdedigen. De
laatste jaren is hierin verandering geko
men. In de hoofdartikelen cn driestarren
niet in de voornaamste plaats, maar wel
in allerlei gemengde berichten,•beursbe
richten en overzichten. Allerlei kleine be
richtjes, die bespottelijk maken goede so
ciale maatregelen en het bedeklelijk aan
prijzen soms van speculcercn in effecten,
zouden daartoe als bewijs kunnen dienen
Dit nu achten wij niet in hel belang van
den Chrislelijken-socialen arbeid in het
algemeen. Vandaar ons wijzen op dc o.i.
op le merken eenzijdige voorlichting".
Over 't algemeen komt de Christelijke
pers er hier nogal goed af.
In de jaren 19011910 dat is dus zoo
ongeveer de laatste twintig jaar heeft
zij allerlei sociale wetten verdedigd.
De condidalen der Anü-Rovolutionaire
partij in den kieskring Leiden zijn:
DE ANTI-RE VOL. CANDID/jTEN.
1 Mr. V. H. RUTGERS
te 's-Gravenhage.
2. F. B. DE MONTé verLOREN
te 's-Gravenhage.
3. J. v. d. MOLEN
te Renkum.
4. J. SCHOUTEN
te Rotterdam.
5. CHR. v. d. HEUVEL
te Nieuw-Vennep.
6. W. WARNAAR
le Sassenhei m.
7. Ds. M. JONGEBREli
te Veenendaal.
8. Mr. S. DE VRIES C?
te 'a-Gravenhage.
9. H. VAN ANDEL
te Utrecht.
10. Ds. L. ADRIAANS'
te Zeist.
Wat elk gemeonteHd moet bedeaken.
Daarvan zegt Ds. P. J. Hookonga in do Am.
„Wachter" hot volgendo:
Dat hij een lid ia, en niet hot lichaam.
Dat do leden voor elkadcr gelijk© zorg moeten
Lobbon.
Dat een ieder niet alleen moet zooken wat hem
liet boste bevalt, maar „een iegelijk zie ook
op hetgeen dos andoren is."
Dat zelfzucht een der doodelijkste kwalen is.
Dat ieder rijn plichten voorop cn rijn rechten
achteraan moet etellen wil hij gozegenden in*
vlood hebben in de gemeente.
Dat God Zijn zogen gebiedt waar liefde woont.
Dat 1 Cor. 14:4—8 van buiten geloerd en be*
ocfend moeet worden.
Dat 1 Cor. 12, 13, 14 en do pastorale brieven
hem beter kunnen loeren hoe ieder als. lid dor
gemeente moot leven dan alles samon daar over
geschreven ia door menachen.
Dat hot welzijn van ieder wordt bevorderd
wanneer ioder hot welzijn van andoren zoekt.
Dat men nauwkeurig moet onderscheiden tua*
schen persoonlijke opinies en schriftuurlijke be-*
giuselen.
Dat men den strijd nooit broezen moot als 't
strijd is tegen vijanden; maar dat men allen
broederstrijd moet mijden.
Dat men het gevoelen van andersdenkenden
moet respectoeren.
Dat „wij kennen ten deelo" in deze bedoeling.
Dat iodor moet toezien do ordinantiën Godf
niet le weerstaan.
Dat ambtsdragers moeten „geacht worden om
huns works wil."
Dat 'n predikant een gewoon mensch is.
Dat men van een predikant nooit meer mag
verwachton dan men voor hom van God hoeft
afgebeden.
Dat als het voedsel der prediking niet smaakt,
do eetlust bedorven kan rijn door verkoefd voed-
6ol of een bjizondere gocstclijko krankheid.
Dat geen predikant gebaat wordt wanneer men
op rijn werkelijke of vormeendo gebreken ando
ren attent maakt.
Dat man een predikant niet vleien moet; dat
kan geen gewoon mensch verdragen.
Dat men hem moot laten gevoelen, dat er voor
hem gebeden wordt cn dat zijn werk wordt ga«
waardeenl; dat is yoor een gowoon mensch noo*
dig.
Dat men zichzolvon niot oert door minach
tend over do ambtsdragers te sproken.
Dat men zegening maait naardat men zege*
ning zaait.
Dat men ontvangt van God naarmato men
zijn roeping betracht als lidmaat der gemeente.
Dat elk lid zijn bijzondere plaats in 't lichaam
heeft en zijn bijzondoro taak.
Dat ieder lid naarstig moet onderzoeken wat
zijn bijzondere plaats is in hot behaam.
Dat geen lid overbodig is, maar ieder dient
tot volmaking van het geheel.
Dat men, als behoorend© tot de bruid van
Christus, zich niet door liefde tot de wereld aan
geredelijk overspel mag schuldig maken.
Dat men zich „toebereiden" moet voor do brui*
loft des Lams.
Dat „do wereld gaat voorbij on al haro ba*
goerlijklieidmaar die den wil van God doet
blijft in -der eeuwighe-id."
Dat do gemeente eens zal zijn zonder vlek
of rimpel of iets dergelijks."
Dat do noere Jozus ons „niet zal begeven en
niet zal verlaten," wat ook komen mag.
Zij nam een ruim sociaal standpunt in.
En wat de hoofdartikelen en driestarren
betreft., in het leiding-gevende gedeelte
dus, doet zij dat nog.
Dat zijn ccn drietal heel goede aante
keningen, waartegenover dan alleen wordt
opgemerkt dat in gemengde berichtjes,
overzichton, enz., weieens tcndcntieusc
afkomstig uit de liberale pers worden
overgenomen. Wo zouden zeggen: als dat
het groolste kwaad is, dan zal het nog
wel gaan,
Dat overigens Ihar.s niet meer zoo
krachtig als voorheen op socialo wet
geving wordt aangedrongen, is verklaar
baar. De groot© achterstand die of vroe
ger was is dank z ij hel optreden
van verschillend© rechtscho
Kabinetten, ingehaald.
En dan, do tijden zijn veranderd. Geen
enkele regeering zal in de gegeven om
standigheden, op sociaal gebied groot©
dingen kunnen doen.
Niet in dc laatste plaats in de Patrimo
nium-pers is er op gewezen, dat het
sociaal wenscbelijkc verhinderd wordt
door het economisch mogelijke.
Overigens is togen wat Den Haag
wenscfat wenig bezwaar te maken.
Men wil uiting geven aan een zeker©
vrees.
Zachter had men het niet kunnen zeg
gen.
En liet is dan ook verklaarbaar dat het
Verbondsbesluur opmerkt, dat het zich
zeer wol kan vereenigen met dit voorstel
voor zooverre bedoeld wordt op te komen'
legen eenzijdige socialo voorlichting is?
sommige organen der Christelijke pers."
