Dagblad voor Leiden en Omstreken. ALLES DE BAZAR" BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS r m I.KIHKW sa buixbn LBu»a <b\jlh aguotbn eavas-noa uia PES kW AKI A All v, IIS* i'Llt WEEK IUI VUAXCO l'BB POST PCB KW ABTAAL II» 2de JAARGANG» - DINSDAG 20 DECEMBER 1921 - No. 517 BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIE-PRIJS PEE GEWONE REGELt JflJJlJ DES ZATERDAGS IKGEZONDEN EECLAM0 DUBBEL TARlf* KLEENR ADVERTENTIES vu booptema j' 00 Tomriz* 60 cat: Zatvdac* 75 3 vunidKtefi* i Dit nummer bestaat uit twee bladen V Veel beloven. Niet genoeg kan de aandacht worden 'gevestigd op het misleidend optreden van de Sociaal-Democratische leden in. den Leidsohen Gemeenteraad. Onvermoeid gaat men voort met de kie zers door veel te beloven en weinig te ge ven, te spannen voor het socialistische wagentje. De oude tactiek waarmee men naar in dertijd de heer van Eek verklaarde, groot was geworden, n.l. allerlei eischen te stel len, ook al weet men, dat ze niet -vervuld kunnen worden, wordt nog altijd toege past. Zoo ook Maandag weer. Aan de orde kwamen de door de Begee ring in uitzicht gestelde maatregelen om in 1922 noodlijdende werkloozenkassen in staat te stellen aan de leden uitkeoringen te verstrekken. Van verschillende zijden werden hierop aanmerkingen gem?takt. Ook B en W. waren over de voorgestel de regeling niet voldaan en wilden trach ten verbeteringen aan te brengen. Maar wat deed nu de S.D.A.P.. Om te beginnen werd voorgesteld, deze regeling niet te accepteeren. Wat, naar duidelijk werd uiteengezet, voor de ge meente een groote schadepost zou kunnen beteekenen, terwijl in 't bijzonder de werk- loozen de dupe hadden kunnen worden. Maar dit was nog niet alles. De heer Knuttel stelde voor de uitkeo ringen gelijk te stellen met het verdien de loom r Nu is er in Vakvereenigmgsknngen de Communisten uitgezonderd niemand die dezen eisch stelt. Bij de socialistische Kamerfractie vindt deze'eisch geen stern. Onder do verantwoordelijke bestuurders der roode vakorganisaties wordt lm on mogelijke van zulk een regeling ingezien. En toch stemde het meerendeel der roo de leden, nog wol onder leiding van Mr. van Eek voor. Men stemde voor terwijl men wist dat dezo eisch niet, wordt verwezenlijkt en niet verwezenlijkt kan worden. Alleen dus om de kiezers te behagen. Wat met kiezer smialeidin g ge lijk staat. Gelukkig was althans de heer van Stra len zoo verstandig om zich van don leider los te maken, en aan dit politieke spel ten koste van de werkloozen, niot mee te doen. Uit de Pers. Inning van schoolgeld. Onze schoo'besturen zien zich thans overal voor de vraag gesteld, of zij, ge lijk tot dusverre, zelve het schoolgeld blij ven innen, dan wel de voorkeur er aan zullen geven die inning aan het gemeente bestuur over te dragen. Van verschillende zijden worden advie zen gepubliceerd omtrent de te nemen be slissing. De Schoolraad raadt aan de in ning aan zich te houden, in het orgaan van het Gereformeerd Schoolverband, 6luit de redacteur Van der Waals zich bij dat advies aan. Daarentegen geeft het hoofdbestuur van Christelijk' Volksonderwijs den raad, om dé inning te doen geschieden door den ge meen te-ontvanger. Wij sluiten ons geheel aan bij het ad vies van den Schoolraad. Dat een aantal gronden^ te vinden zijn, die er voor pleiten de inning aan het ge meentebestuur over te laten, willen wij niet ontkennen. Het schoolbestuur be spaart zich moeite en inningskosten. Het gemeentebestuur beschikt. over meer dwangmiddelen, terwijl hetgeen de ge meente-ontvanger niet door een dwangbe vel kan binnen lcrijgen, straks door Baad oninbaar kan worden verklaard. Voor ons geven deze gronden niet den doorslag. Naar onze meening strookt inning door Ihet gemeentebestuur niet met een juiste opvatting van de verhoudingen op school gebied. Wie een kind naar een bijzondere school zendt gaat een verbintenis aan met Ihet schoolbestuur, niet met de gemeente. Het kind wordt toegelaten of geweigerd door het schoolbestuur en het bestuur ie {tegenover de ouders verantwoordelijk yoor school en onderwijs. Welke verreke ningen met betrekking tot subsidie en schoolgeld verder plaats hebben, gaat bui ten de ouders om; zij hebben schoolgeld te betalen, en geen belasting, en zij behoo- ren dat te doen aan dengene die de school exploiteert. Geven de besturen de inning van bet echoolgeld uit handen, dan is het te vree zen, dat de band tusschen school en ouders zal verslappen. Natuurlijk is de opmerking van het hoofdbestuur van Christelijk Volksonder wijs juist, dat. er warneer het gemeente bestuur hef. schoolgeld int. geen gevaar is voor verstoring der goede verstandhou ding tusschen bestuur, personeel en ouder3 door schoolgeldconfb'cien. Inderdaad, hoe minder het bestuur met de ouders te ma ken heeft, hoe minder gevaar er is voor verstoring der verstandhouding. Maar wij blijven juister achten, dat ouders, die met de betaling van schoolgeld moeite hebben, naar het schoolbestuur komen, dan dat zij zich tot he+ gemeentebestuur moeten wen den. Het is mogelijk, dat het schoolbe- tuur het schoolgeld niet ten volle zal kunnen innen, en dientengevolge geld zal moeten toeleggen. De gemeente-ontvanger kan met behulp van den deurwaarder al licht geld loskrijgen, dat een schoolbe stuur, dat zelf int, zich zou zien ontgaan. De gemeente-administratie kan veel strenger optreden: de administratie is nu eenmaal onpersoonlijk en harteloos. Wanneor bet schoolbestuur zelf int, zal, met behulp van oen suppletiefonds, aan hen die moeite hebben, hulp kunnen woor den verleend. Wanneer dat op broederlijke wijze geschiedt, zal het de verstandhou ding niet verstoren, maar den band ver sterken. Een schoolbestuur, dat de ouders aan den ontvanger overlaat, omdat dio den deurwaarder achter de hand heeft en omdat men dan zelf van de moeite af is, kan toch waarlijk niet gezegd werden, daarmede werkzaam te zijn in het belang van een goede verstandhouding. Wij blij ven daarom van oordeel, dat het schoolbe stuur de inning aan zich behoort te hou den. STADSNIEUWS. De politie alhier heeft aangehouden de 22-jarige dienstbode J. J. v. d. B., ver dacht van oplichting; Zij verhuurde zich als dienstbode, vroeg een voorschot doch kwam nimmer terug en liet niets meer van zich hooren. J. G. J. O., alhier is aangehouden ver dacht van oplichting van een naaimachine. f—i Gisteravond is in het Plantsoen al- hicrcen dikke boom omgewaaid, die waar schijnlijk door den November-storm los was geraakt en nu door een windvlaag omver werd geworpen. Door don val van den zwaren boom, werd het hek van „Musis Sacrum" zwaar beschadigd even als ook de tuinhekjes van eenige wonin gen, terwijl van twee woningen de balkons bijna geheel werden vernield. Gemeente werklieden waren spoedig ter plaatse om den weg weer vrij te maken en 't een en ander wat op te ruimen. Naar wij vernemen hoopt ook de hoofdagent H. Dorst alhier, Zondag 1 Jan. te herdenken dat hij voor 25 jaar in dienst trad bij het Leidsch politie-korps. Al zoo heeft de Leidsche politie dien dag drie jubilarissen. De werkman H. N., waarvan wij gis teren melden dat hij van het ketelhuis der Leidsche Katoenfabriek gevallen was, is op advies van Dr. Leesberg naar het Diaconessenhuis overgebracht, daar men vreest dat hij een breuk heeft bekomen. Bij de recherche alhier heeft Mejuffr. C. J. Y. aangifte gedaan van mishandeling door zekere V. d. H. Met ingang van 1 JaDuari is be noemd tot administrateur bij het zieken huis der Bijkuniversiteit alhier, J. van de Veen, thans boekhouder. De heer G. de Vos alhier, is te 's-Gravenhage geslaagd voor het machi nistenexamen. Voor het examen Handelskennis L.O. ii3' te 's-Gravenhage geslaagd do heer H. Pol alhier. Morgen 21 Dec. zal het 25 jaar ge leden zijn, dat onze stadgenoot S. van Wijk, als kuiper in dienst trad bij de fir ma Tieleman en Dros alhier. H.M. de Koningin heeft een gift van f50.— uit het Sophiafonds gegeven aan do „Vereeniging tot voortdurende onder steuning van de nagelaten betrekkingen van de verongelukte visschers van de ree- derijen te Katwijk a.Zee en Noord wijk a.Zee", welke hier ter stede bestaat. Prof. Dr. E. Gorter, alhier is gekozen tot bestuurslid der Ned. Vereeniging voor Microbiologie, Tot art3 werd bevorderd de lieer W E. Sp ren eer alhier, met bestemming tot reserve-officier van gezondheid 2e kl. bij het leger hier te lande. Het verzoek van de Leidsche Ver eeniging van Marktkooplieden, om de markt op de Visehmarkt en omgeving te doen houden, wordt, reeds ondersteund door 3500 personeD. die hunno handteeko- ning op de daarvoor bestemde inteckon- lijston hebben geplaatst. - In de Stedelijke Werk-InrichHng ziin opgenomen van 11 tot en met 17 Dec. 210 volwassen personen en 32 kinderen; totaal 242 personen. op het gebied van KLEEDING en MEUBILEERING desverkiezend op gemakkelijke betalingswijze. Breestraat 161. 95 3559 - De heer D. Heide, bode der Ned. Israël. Gemeente alhier, hoopt Dinsdag 27 December, zijn 70sten verjaardag te vieren. Uit do leden der gemeente, heeft zich nu een comité gevormd, om den plichtsgetrouwen grijsaard op Maandag 26 Dec. 's middags 2 uur in het vergader- locaal der Gemeente, een couvert met in houd als huldeblijk, namens de gemeente leden aan te bieden. Bij do gemeentelijke arbeidsbeurs waren Maandag 19 Dec. ingeschreven in totaal 561 werkloozen waarvan 549 man lijke en 12 vrouwelijke. Hierbij komen onder meer voor: 11 let terzetters, 44 betonwerkers, 20 grondwer kers, 29 opperlieden, 60 schilders, 24 tim merlieden. 11 meubelmakers, 24 bankwer kers, 22 scheepssmeden, 8 tegenhoudere, 20 handdrukkers, 50 sigarenmakers, 13 broodbakkers, 11 warmoeziers, 9 maga zijnknechten, 22 losse werklieden. De Landarbeiderswet. In de gisteren gehouden vorgadering van den Nederlandschen Tuinbouwraad, werden, na een inleiding van den heer F. V. Valster uit Naaldwijk inrake hot on derwerp „Landarbeiderswet" de volgende conclusies aangenomen I. De arbeidstoestanden in den Neder landschen Tuinbouw wijzen niet op ©en zoedanigen arbeidsduur, dat inmenging van den wetgever op dit punt noodzakelijk kan worden geacht. II. De regelingen, hoe soepel ook, ont worpen in het voorontwerp-Landbouw- arbeidswet, kunnen geen voldoende reke ning met do noodzakelijke en steeds wis selende behoeften van het bedrijf houden. IH. De daarin gedane voorstellen, waar bij hot den minister en zijne ambtenaren zou vrij staan te komen zelfs tot een achturigen werkdag, met bovendien vrijen Zaterdagmiddag en aftrek van den tijd, noodig om van en naar het werk te gaan, zouden de tuinbouwproducten te ernstig schaden en bovendien de vrijheid van den arbeid in handen leggen van den onvor- antwoordelijken en dikwijls ondeskundi- gen ambtenaar. IY. De regeling van den arbeidstijd in den tuinbouw behoort te geschieden langs den weg van gezamenlijk overleg tusschen werkgevers en werknemers, bij voorkeur door collectieve arbeidsovereenkomst. V. De ernstige crisis, waaronder de tuin bouw nu lijdt, gedoogt op dit oogenblik zelcer geen kunstmatige vermeerdering der productiekosten. IV. De internationale verhoudingen en de thans reeds bestaande moeilijkheden voor den uitvoer, verbieden, dat. de Neder- landsche Tuinbouw zich tegenover den vreemden tuinbouw gedrongen ziet tot gunstige voorwaarden ten aanzien van productie en concurrentie. Vervolgens werd nog een motio aange nomen, waarin uitgesproken werd, dat de bepalingen uit het ontwerp-landarboiders- wet, onmogelijk door den land- en tuin bouw kunnen wordou nageleefd, waarom de Tuinbouwraad zioh tegen het ontwerp, in 't belang zoowel van worknemers ale van werkgevers, ten sterkste zal verzetten. Daarna werd de vergadering gesloten. Kamerverkiezingen. Het „Hbld." meldt, dat het soc. dem. Kamerlid, de heer J. Oudegeest, zich voor de algemeene verkiezingen voor 1922 niet meer voor een candidatuur beschikbaar stelt. Het secretariaat van het Internatio naal Verbond van Vakvereenigingen ver- eischt te dikwijls zijn aanwezigheid in het buitenland, dan dat zijnerzijds van een geregelde vervulling van het lidmaat schap der Tweede Kamer, sprake kan zijn, Ten einde hem echter het contact met de parlementaire kringen te doen behou den, zou volgens het blad zijn partij po gingen aanwenden, liem in de Eerste Ka- mor te brengen. Uit de metaalnijverheid. Hot bestuur van de Landelijke Federa tie van Metaalbewerkers deelt mede, dat 't de bemiddeling van prof. Aongenont niet wenscht te aanvaarden en niet. bereid is aan eventueel besprekingen deel te ne men. Voorwaarts meldt, dat de federatie wol heeft deelgenomen aan de onderhandelin gen te BorteHam wnar aanwezi" waren do vertegenwoordigers van den Modernen Bond: Danz en Van der Houvon; R.K. bond: Schaaper en Van Wely, Ohr. bond: Grotenhuis en Eikerbout; federatie: Ros- seau en Hooze; Neutralen bond: Ho ogen- boom. De Metaalbond was vertegenwoordigd door de heeren Triebeis Amsterdam); Willink (Hengelo); Harry Wilton en Dijkgraaf (Rotterdam)Schouten en Goedkoop (Amsterdam). Burgemeester. Zimmerman fungeerde als voorzitter. Hot „Dagbl. v. N.-B." verneemt, dat in de katholieke werkgevorsvergadering, welke heden. Dinsdag, zou worden gehou den, o.a. ook aan de orde zal komen do vraag of al dan niet „uitsluiting" aan het conflict zal worden toegevoegd. De staking bij de firma Frans Smulders is volgens het „Centr." gisteren niet in gegaan in verband met de arbitrage po gingen van prof. Aengenent. Bij het binnengaan der fabriek hadden ecnigo relletjes plaats, veroorzaakt door slakende metaalbewerkers. Het dure reizen. Mr. A. W. Stork schrijft in de „Kam pioen" over bet dure reizen in ons land. Hij berekende o.a., dat na 1 Januari een rcloer van Maastricht naar Amsterdam zal kosten 32.80 le klas, ƒ24.60 2o klas en 16.40 3e klas; van Den Haag naar Gronin gen ƒ32.50, ƒ24.10 en ƒ16.20, van Leeuwar den naar Maastricht ƒ41.50, ƒ3120 en ƒ1620; van Groningen naar Middelburg ƒ48.50, ƒ36.40 en ƒ24.30; van Vlissingen naar Winschoten ƒ53 90, ƒ40.40 en ƒ27. Voor dén oorlog reisde men dus le klas ongeveer voor hetzelfde geld van Rotter dam naar New-York, als na 1 Januari van Ylissingen naar Winschoten en terug. Men reist nu goedkooper le klasse van Den Haar naar Ween en en terug dan na 1 Jan. van Vlissingen naar Winschoten. ■De Zuid-Limburgers zullen Holland mijden en hun koers richten naar de groote Belgische steden; liet Belgische visum is immers afgeschaft en de reis van Maastricht naar Amsterdam kost dan driemaal zooveel als de reis van Maastricht naar Brussel I Vacanticreizen naar Zuid- Limburg en naar het Noorden van ons land worden door dezen maatregel vrijwel onmogelijk gemaakt Kortom, do nieuwe maatregel kan slechts leiden lot meerder isolement van de genoemde streken, ter wijl het doel: vermeerdering van do in komsten van de spoorwegen, naar alle waarschijnlijkheid zal worden voorbijge streefd. De Huisslaehting. Op de vergadering van den Ned. Boeren bond, gisteren te 's-Hertogerfbosch gehou den, deelde de Voorzitter, do lieer J. Th. Verheggen, mede, dat^ Vrijdag j.l. op het departement, van Arbeid een voorloop.ge vergadering is gehouden, waar liet con cept is behandeld, om de liuisslachlingen weer mogelijk te maken. De leening in Amerika. Naar wij vernemen is het wetsontwerp van de Ministers De Graaf en De Geer tot het plaatsen van een Ned.-Indisclie lee ning in Amerika heden in de afdcclingcn der Tweede Kamer vrij ongunstig ontvan gen. De aanneming er van slaat lang niet vast. Vermoedelijk wordt het ontwerp reeds overmorgen in het openbaar behan deld. „Tol." Een nieuwe „Brandaris" aangeboden. Een bewijs van groote 'belangèlelting ontving de Noord- en Zuid-Hollandscho Redding-Maatschappij 'te Amsterdam van de Vereeniging Ilulp na Onderzoek. Deze vereeniging heeft aan genoemde maat schappij een motorreddingsboot aange boden, ter vervanging van de vcrlorongc- gano „Brandaris". Dit schitterend aanbod is dankbaar aanvaard. De nieuwe boot, waarvoor het ontwerp thans wordt ge maakt, zal, in overeenstemming met den wensch van de Ver. Hulp na Onderzoek, den naam „Brandaris" dragen. Federatie van Transportarbeiders. Op het congres van de Federatie van Transportarbeiders is het feit ter sprake gekomen, dat de federatie een aanzienlijk bedrag aan den Rijks workloozendienst moet terugbetalen van ten onrechte geda ne uitkeeringen en gekregen voorschot ten. Naar „Het Volk" meldt, heeft liet fede ratiebestuur hieraan nog niet voldaan en is door den workloosheidsdienst beslag ge legd op de eigendommen der federatie. Wethouders-salarissen. Aan het overzicht van de begrootings- debatten van den Rotterdamschen llaad in de „Msb." ontleenen we het volgonde: 't Was onder stijgende bewogenheid, welke tot ontroering klom, dat de raad Zaterdag de diep-tragischo biecht van wee- houder de Jong heeft aangehoord. 't Was een -soort „confession d'un enfant du siècle", een zedeprent van onzen demo- cratischen tijd, die met een angstvallige zorg een materieel en welstand teelt en kweekt voor allen die in dienst staan van Staat en gemeente, maar den intellectueel laat verhongeren. Wethouder de Jong heeft ons ceii brok Aan het Zoeklicht. Leiden, 20 Dec. 1921. Hoort gij lezer, lezeres, die stemme uit het Drenteche Rusland? ,H i e r zijn kinderen, die schiep naakt in bed gelegd worden, als moedor, hun ©enigst hemdje moet uitwasschen. Hier zijn vaders, die nog één broek hebben, maar die 's Zondags in de kerk nog geven „voor de armen." Hier zijn moeders op wier block gelaat on ingezonken oogen de uitputting, zoo niet erger te lezen is. Hier zijn zuigelingen, die ver geefs aan de slappe en leege borst dep moeder worden gelegd. Hier is behoefte aan alles! In vele gezinnen is geen behoorlijk bed, dekens zijn vodden geworden en leerplich tige kinderen kunnen bij gebrek aan klee ding en schoeisel niet meer naar school gaan." Zoo gaan die menschen, onze broeders en zusters, het Kerstfeest tegen. O, als er ook maar een sprankje van liefde is in ons hart, ook maar iets van dankbaarheid voor wat wij ontvingen: dan komen de guldens; de rijksdaalders; de tientjes; maar ook de bankbiljetten! Dan worden de spaarpott, c. - 1! Wat zullen wij doen? Aan den vooravond van het Kerstfeest, als de Farizeër met afgewend gelaat voor bij gaan? Of zullen we doen als de Sa maritaan; of zullen we Christenen zijn met do daad? „Ziot hoe groote liefde ons do Vader gegeven heeft." Met de ontvangst van giftori hel'rt h gaarne OBSERVATOR. Adr.: „N. Leidsche Crt.'\ Hooigrcht 35. sociale misère doen voelen, welke e?a schande is voor onzen tijd. Wij vragen ons verwonderd af. h-jaft niemand in den raad en vooral zij die wet houder de Jong nabijstaan dit vermoed. Heeft men moeten wachten toldat dero lang gesmoorde ,,crï de coeur" eindelijk zich losscheurde, zoodat heel de raad mee beschaamde kaken en ontroerde oogoit neerzat. Jaren lang heeft men wethouder de Jong er een -verwijt van gemaakt, oen verwijt, dat men dezen keer nog in s! er ker toonen heeft doen hooren. dat hij nis leider van de stadsuitbreiding en stadsver» zorging zoo klein-benepen van opvatting was, dat hij nooit zijn neus buiten de deur stak, dat hij nooit eens in het buitenland' ging kijken, hoe men daar de dingen van stadsverbetering aanpakte. Heeft de raad niet pas een crediet van 20.000 gevoteerd voor een studiereis van den nieuwen directeur van de te bouwen ziekenhuizen aan den Linker Maasoever? Als zoo'n man }t noodig acht voor de stichting van een enkel afzonderlijk ge bouw eens in het buiteland te gaan rond kijken, hoeveel te meer zou daar dan voor in aanmerking komen de autoriteit, aan wie de inrichting van een heele stad is op gedragen. Wij voor ons moeien eerlijk erkennen, dat wij er geen bezwaar in zien, dat ge meentelijke functionnarissen ter gepaster tijd op kosten van de gemeente en in het belang van de gemeente zich in het buiten land op de hoogte gaan stellen. Wethouder de Jong is dit princiep piet toegedaan. Hij erkent de waarde van dergelijke stu diereizen. hij voelt ook het aangename cn het prachtige er van. Maar daarvan to profiteeren op kosten van de belastingbe talers„Nooit!" zegt wethouder vie Jong. De heer Heijkoop is slechts kort wet houder geweest-, en hij heeft slechts een enkele gelegenheid gehad om met volte instemming van het dagelijksche bestuur in het bolang van de volkshuisvesting ccn studiereis in Duitseliland te maken. En toch, wat voor een vuil is daarover niet tegen hem opgeworpen. Wat heeft een wethouder Dnys niet- moe ten hooren over zijn buitcnlandsche ont dekkingstochten in het belang van de ge meente Zaandam. En daarom, zegt Mr. de Jong, zal ik nooit op reis gaan op kosten van de gemeente. Dat is zijn princiep, dat wij hebben te eerbiedigen. Maar van zijn privé-inkomen kan wet- - houder de Jong dit evenmin doen. Want hier kwam de trieste tokortko- ming van raad en gemeente uit, deze wet- j houder die meer dan tien jaar lang de j meest verantwoordelijke funotie, ook onder j financieel oogpunt, in de gemeente hcefc} bekleed, heeft steeds een verdekte armoede geleden. In 1910 is hij tot wethouder gekozen iaf een tijd, toen de wethouders der mcenle nog allerlei persoonlijke bijdutny ties kouden vervullen en zelfs rustig in k eigen zaken konden blijven, terwijl de wet-, houderlijke toelage eerder een vriendelijke- tegemoetkoming was dan oen met de to pracsteeren diensten evenredige jaarwol- de. Toen mr. de Jong genoopt werd do>r den drang der omstindigheden het wet-1 houderschap aan te n-men had hij een.' goed gesneerde positie. Hij was hoofdig* daotcur -au de „Rotterdammer" cn b>»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1