Dagblad voor Leiden en Omstreken. BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS ut tJiWLK na buixjui uuuua vaak agrnirb ogtbstiou zul i 'KB KW ART A Ar. IIM PER WKKKISJl BANCO PBB POST PBB KW ABT AAS tlAO 2üe JAARGANG. - VRIJDAG 9 DECEMBER 1921 - No. 508 BUREAU: HOOIGRACHT 35 LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIE-PRIJS PER GEWOXK KKGKL.'(LU 4» DES ZATKRILLQ6 IMt INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TAKJIT KLEINE ADTEBTKNTIBS .u BA roiia 60 Zatnitft 76 UI Vaccinedwang. De anti-revolutionaire partij heeft steeds het pleit gevoerd voor de vrij heid, niet te verwarren met bande loosheid en anarchie. Aan de ééne zijde houdt zij hoog 't gezag van de Overheid, maar zij erkent niet den almachtigen staat, die alles mag en alles kan en voor wie geen enkel gebied veilig is. Dit hangt samen met hare beschouwing van de Overheid, die zij eert als diena resse Gods, maar wier taak beperkt i6 tot haar eigen terrein. In dit opzicht vormt zij een tegenstel ling met de vrijzinnigen, die zoo vrij van zin zijn. dat zij van een Overheid als die naresse Gods niet willen weten en in wier stelsel de macht van de Overheid als die naresse en als uitvoerster van den wil der meerderheid, onbeperkt is. De Overheid, de Staat is almachtig en kan alles doen en hevelen wat in haar be lang kan worden geacht. Hot gevolg van deze theorien was, de grofste willekeur. Dit kon niet anders. Er is in dit stelsel geen huigen voor de wet van God, maar alleen een vragen naar wat nuttig en profijtelijk kan worden ge acht. Vandaar dat op maatschappelijk gebied een stelsel van onbeperkte vrijheid werd toegepast, met het gevolg dat de zwakken meedoogenloo8 werden verdrukt, zonder dat er voor hen een rechter was waarop zij zich konden beroepen. Dank zij de toepassing van het z.g. vrij heidsbeginsel, was de Overheid niet wat zij behoorde te zijn, een schild voor den zwakke. En vandaar ook dat op geestelijk gebied een stolsel van dwang en onrecht werd toegeoast, waarbij voor de scherp ste middelen niet werd teruggedeinsd. In dat stelsel van willekeur paste ook de vaccinedwang. Vaccinatie werd nuttig geacht ter be strijding van de pokziekte, die in vroeger jaren tal van slachtoffers maakte. En om nu een aleemeene toepassing van deze vac cinatie te krijgen, werd eenvoudig bepaald dat niemand op de school mocht worden toegelaten, die niet gevaccineerd was. Mot medische bedenkingen werd even min rekening gehouden als met gemoeds bezwaren. Tal van ouders hadden tegen de vacci natie principieele bezwaren en daarnaast waren anderen, die van de vaccinatie niets moest, hebben, omdat do ervaring leerde, dat het een volstrekt niet ongevaarlijke operatie wais, zoo zelfs dat naar veler op vatting, dit. middel erger nog was, dan de kwaal. Maar de Overheid stoorde zich daaraan niet. Naar willekeur beschikte zij over het lichaam en het leven van hare onderdanen Tegen dien dwang is onzerzijds steeds 'geprotesteerd. Het. gaat bij ons niet tegen de vaccinar tie. Het al of niet gewensohte van deze kunstbewerking is een medische- en niet een politieke kwestie, maar waar wij ons tegen verzetten, dat is de door niets gemotiveerde dwang. Vandaar dat wij in ons program van actie vragen afschaffing van den vaccinedwang. Stemplicht, De vaccinedwang is reeds betrekkelijk oud, de stemplicht daarentegen is nog van zeei jongen datum Tegelijk met de invoering van de even. redige vertegenwoordiging is ook de stem plicht. ingevoerd. „Om het Parlement aan de realiteit.van het volksleven te doen beantwoorden, zco betoogde indertijd Minister Cort van der Linden, zijn algemeen kiesrecht, evenredi ge vertegenwoorcligng en stemplicht gef zaanenlijk noodig." „Stemplicht, aldus Mr, Tydeman, is de consequentie van het algemeen kiesrecht." Nu is dit iu den vrijzinnigen gedachten- gang volkomen juist. Bij het allemans stemrecht en hij het beschouwen van het parlement als een re- geerend college is, stemplicht volkomen op zijn plaats. Maar niet in het anti-revolutionaire stelsel, waarin de volksvertegenwoordi ging gezien wordt als het lichaam, dat heeft te verdedigen de rechten en de vrij heden van het volk. Wij erkennen wel een moreolen, maar niet een wettel ij ken stem plicht. Wie het kiesrecht verkreeg behoort het ook uit to oefenen en oefent het uit, of hij of zij wil of niet, maar dit behoort niet te geschieden door wettelijken dwang. Trouwens geen enkel belang eischt, dat menschen zonder politieke overtuiging en zonder eenig politiek besef, menschen die zelfs het parlementaire •stelsel verafschu wen, nafrde stembus worden gedreven, waar zo dan nog niet eens tot stemmen verplicht kunnen worden. De wet eischt dan ook slechts, dat de kiezers van hunne „belangstelling" blijk geven, door zich in het stembureau te ver- toonen en een stembiljet in ontvangst te nemen. Er is nog een andere reden waarom wij den stemnlicht. ongewenscht -achten. Wij hebben hie^ te doen met een voor schrift dat in de practijk niet uitvoerbaar is gebleken. Alleen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag ziin bij de laatste Kamerver kiezingen 67.020 kiezers stilletjes thuis gebleven, en op al die wetsovertredingen is geen enkele veroordeeling gevolgd, om dat 't eenvoudig onmogelijk bleek, een on derzoek naar al die gevallen in testellen. Als we dan voorts nog letten op net „HadO-je-me-maar"-réllefcje te Amsterdam, zooals men weet een onsmakelijke maar krachtige betooging tegen den stemdwang, dan is het duidelijk dat dit instituut door de practiik reeds geoordeeld is. De Tweede Kamer deed dan ook ver standig toen zij dezer dagen op voorstel van de heeren Rutgers c.s. besloot den stemnlicht in de grondwet, te schrappen en wij hopen dat zij bij de additioneel© arti kelen dezen plicht eveneens uit de gewone wet zal weten te verwijderen. Zoolang dat echter niet is_ geschied, blijven wij vragen afschaffing van den stemplicht. V Een Kabinetscrisis? Dat klinkt een weinig sensationeel, maar toch is het dat niet. Verschillende voorteekenen wijzen er op, dat het volstrekt niet onmogelijk is, dat we staan aan den vooravond van oen kabi netscrisis. Het gaat weer over de landsverde- ging. Op 15 Juni j.l. werd art. 27 van de wet- Pop door de Tweede Kamer verworpen, met het gevolg dat Minister Pop ontslag vroeg en Minister De Vries aan den dijk werd gezet. De nieuwe minister van Oorlog is toen gekomen met een wijziging van het ont werp, waarin met de verschillende stroo- mingen zooveel mogelijk gerekend werd. Bij de gevoerde debatten was duidelijk uitgekomen, dat onder geen beding de mi litaire las ren verhoogd mochten worden terwijl tegen de voorgestelde splitsing in kern- en reservetroepon overwegende be zwaren bestonden. Minister Van Dijk heeft getracht dio twee stroomingen in ééne bedding te lei den en hot scheen ook dat.hij daarin was Het éenheidsloger werd hersteld, het contingent op verminderde sterkte ge bracht en de eerste oefening tot het, uiter ste beperkt. De duur der eerste oefening wordt in het thans aanhangige ontwerp voor het gros der onbereden troepen bepaald op 5 Yi maand, waan7an de laatste 1 Yi mnd in kampementen wordt doorgebracht. De voorgeoefenden zullen sléchts 1 maand hebben te dienen, in verband waar mede het aantal kazernes belangrijk kan worden verminderd. Het aantal man-maanden dat thans 317.523 bedraagt en in het stelsel Pop tot 196.748 zou dalen, wordt teruggebracht op 166.033. Over dit voorstel zijn gisteren de debat ten begonnen. En daarbij bleek al dadelijk dat de Mi nister de geheele linkerzijde tegenover zich vindt.. Niet alleen de communisten en de Soc. Democraten, dat spreekt vanzelf, maar ook zelfs de mannen van den- Vrijheidsbond. Zij willen met bet voorstel alleen mee gaan indien de sterkte der lichting (19.500 man) wordt teruggebracht tot 17.600 en mits met dit ontwerp inzake de organisa tie niets voor de toekomst wordt beslist, opdat bij de a.s. stembus.de vrouwen ge legenheid hebben zidh uit tte spreken. Het. is duidelijk dat hierr de politiek aan het woord is. De vrijheidsbonders hopen op een poli tiek 6ucces on uit politieke overwegingen zullen zij trachten dezen minister te laten vallen. Aangezien dus heel de linkerzijde zich tegen den Minister stelt en naar verluidt enkele Katholieke loden aan de stemming niet zullen deelnemen, is de kans niet' ge ring dat Minister van Dijk wordt wegge stemd. En de val van Minister van Dijk bctee- kent ongetwijfeld do val van het geheele Kabinet. Een Kabinetscrisis behoort dus vol strekt niet tot de onmogelijkheden. STADSNIEUWS. Chr. Besturenbond. Gisteravond, werd in „Prediker" de aan gekondigde vergadering gehouden van den Chr. Besturenbond, alwaar als spreker op trad: Dr. J. W. Gunning, zendingsdirector met een lezing over de zending en de sociale toestanden in de Buitenbezittin gen, verduidelijkt met lichtbeelden. Do Ohr. Besturenbond kan met voldoe ning op deze bijeenkomst terugzien. De zaal was mooi gevuld en de bijeenkomst mag goed geslaagd heeten. Op de gebruikelijke wijze opendo de voorzitter de vergadering en spralc ver volgens een woord van welkom tot- do aan wezigen. In 't bijzonder verwelkomde de voorzitter den spreker Dr. Gunning, en de heeren van de Zendingsschool, die zoo bereidwillig waren, den avond door viool muziek op te luisteren. Vervolgens werd tot de afwerking der agenda overgegaan. De muziek deed zich op zeer verdienste lijke wijze hooren, waarna Dr. Gunning zijn rede aanving. Op treffende wijzo schetste spr. de soci ale toestanden in Nc-d. Indic, in 't bizon der in de Buitenbezittingen. Met aandacht werd deze rode gevolgd, terwijl do daar bij vertoonde lichtbeelden er niet weinig toe bijdroegen, om een juisten kijk te ge ven op de toestanden en verhoudingen in onzen Oost,, waarvan velen hier te lande weinig weten of er zich een verkeerde voorstelling van vormen. In t bizonder trof ons de opleving, welke in het sociale leven ook daar blijkt te komen door de invloed van de zending. Het kwam duidelijk uit, welk een srtioo- ne, maar ook, welk ee nmoeilijke 4 aak de zending ook op sociaal terrein beeft ie vervullen. Dr. Gunning gaf dit op zeer juiste en begrijpelijke wijze weer. De voorzitter sprak zeker namens alle aanwezigen, toen hij in hartelijke bewoor dingen Dr. Gunning dankte voor de schoone en leerzame uiteenzetting van zijn belangrijk onderwerp. Het strijkje bracht, nog eenige mooie stukjes ten gehoore, 't welk bloeik bijzon der in den smaak te vallen. Ook de heeren, die op deze wijze tot liet welslagen dezer bijeenkomst medewerkten, hebben de woorden van dank, welke de voorzitter tot hen richtte, céker verdiend. Na nog een kort slotwoord, waarin de voorzitter den dank van het bestuur over bracht aan allo aanwezigen, voor de be toonde belangstelling, werd de vergade ring met dankgebed gesloten. Wij golooven dat allen voldaan waren, en verrijkt, met meerdere kennis van wat in onze Buitenbezittingen, plaats grijpt. Goedkoope melk. Gisterochtend werd door een tweetal boeren uit Rijpwetering, buiten de Zijl poort in de Nipponstraat melk geleverd tegen 16 en 14 cent per Liter. Natuurlijk werd hiervan door vele huis moeders een gretig gebruik gemaakt. In do ruime etalage van het. reken de sigarenmagazijn „Imperial", van den heer J a c. I m m i n k, Stationsweg dl, al hier, is door do firma van Ne 11e een mooie pakkende reclame aangebracht, De firma van Nelle bracht enkele jaren geleden een reclameplaat in den handel, waarop twee landarbeiders zijn geteekend; een vader mot zijn zoon, die op het. hooi land werkende, hun arbeid even onderbre- breken en uit de welbekende van Nel- 1 e's pakjes hun pijp en hun mond stoppen. Deze plaat Let. leuke onderschrift be vattend: „Van Nell e's tabak gaat van Vader op Zoon," is, zeer goed gelijkend, in gips geprojecteerd, en vormt met op den achtergrond een zonnig land schap, waarop het tot hooi gedroogde gras waarneembaar is, een leuk geheel. Vooral bij avond, bij heldere electrische verlichting, trekt dit stukje reclame bij zonder de aandacht. Het ligt in de bedoeling deze reclame in verschillende stadsgedeelten te etalee- ren. Dat de firma van Nelle als eerste punt daarvoor, do drukke Stationsweg koos, en de mooie etalagekast, van de firma Im- mink hiervoor gebruikte, getuigd van juiste reclamekunst, zoo als wie dat van deze firma gewoon zijn. Morgenavond 8 uur zal de vereoni- gin'g „Onésknus" alhier, een openbare bij eenkomst houden in „Prediker", alwaar het besluit der vereeniging om ook vrou welijke leden toe te laten, zal worden be spreken. De heer L. G. van Kamp, lid van de Comm. van Stadsevangelisatie, zal dit on derwerp inleiden. Verder verwijzen wij naar do in dit nummer voorkomende advertentie. Naar ons wordt medegodeeld, is de beer M. Monteba, Jr. afgetreden als secre taris der afd. Leiden en Omstr. van do Ned. Vereen, van Chr. kantoor- en han delsbedienden. Vcorloopig zal het secre tariaat worden waargenomen door den heer C. C. van Venetië, Gerrit Doustraat 56, Leiden. Gistermiddag kreeg de 59-jarige O, B. alhier, op do Mare een bloedspuwing. Dr. Kist verleende geneeskundige hulp, en liet de man vervolgens naar het AcaA Ziekenhuis vervoeren, waarin hij werd op genomen. De heer F. de Groot-, alhwr SS Be stemd als onderwijzer voor den Indisch en dienst. Hedenmorgen omstreeks 12 üur stoqtte de 13-jarige A. v. L., spelenderwijs met zijn rechterarm door de ruit van de» heer K. aan de Langebrug. De jongen be kwam daarbij een hevig bloedende wonde aan den pols. Door den heer K. naar tvet politiebureau geleid, werd hij aldaar ver bonden en vervolgens per tram naar het Acad. Ziekenhuis vervoerd. De a.s. Kamerverkiezingen. Naar de „Twentsche Courant" ver neemt, zal minister Aalberse een hem eventueel aangeboden candidatuur in den kieskring Overijsel aanvaarden, mits daardoor geen zittend lid verdrongen wordt. Minister Aalberse is bereids in tal van Overijselsche R.-K. kiesvereenigin- gen candidaat gesteld. De Dr. Kuypcr-stichting. Het dagelijksch bestuur der Dr. Abra ham Kuyper-6tichting stelt zich voor ge durende de eerste drie maanden van 1922 geleidelijk eone serie vlugschriften uit te geven over verschillende onderwerpen op staatkundig en maatschappelijk terrein, geschreven door mannen, die in de Anti-re volutionaire partij een vooraanstaande plaats innemen. Spoorwegtarieven. Naar wij vernemen zullen, de prijzen voor het vervoer van reizigers ingaande 1 Januari 1922 bedragen per kilometer: le klasse 61; cent, 2e klasse 4.87 K cent, 3e klasse 3,25 cent. Kilometerkaarien ver vallen. Voor de D-treinen naar en van Gronin gen wordt geen geen toe7lag meer gege ven. De werkmanskaarten verva llen en wor den vervangen door maandkaarten, kos tende f 0.50 pér K.M.. minimum 5.acht dagen te voren aan te vraeen. De prijzen der abonnementskaarten worden met 7 procent verhoogd. liet (bakkersbedrijf. De heer Bomans heeft- don mini der van Financiën de volgende vragen gesteld: Is U.E bereid ter voorkoming van oen debacle van hot. Noderlandsche druk- kersbedrijf mot daaruit voortvloeiende werkeloosheid een vrij hoog valuta-ta rief van invoerrechten, desnoods van tij- dolijken aard, op bedrukt papier voor te 6tellen? Zoo ja. is U.E dan ook van meening, dat ter zake spoedige hulp dubbele hulp beduidt? Bezuiniging op drukwerk. Het departement, van Onderwijs gaat op drukwerk bezuinigen. De burgemewters ontvingen n.l. van den minister een ge- drukten brief op kwart vel folio sohrijf- iormaat, waarbij inlichtingen worden ge vraagd omtrent het. getal kinderen in de gemeente, het getal leerlingen en het ge- lal scholen, welke inlichtingen op het stuk' zelf door invulling en terugzending zonder FEUILLETON. STEPHANUS. Naar hot Enarelsch van - M. KINGSLEY. :-%i-f '64) „Hardnekkige dwazen", hoorde Ben He- eed een van hen zeggen. „Zij behoeven slechts tc belijden, dat de gekruisigde Na- zarener gevloekt is, om aan alles te ont komen. Indien ze dat niet willen, laat hen dan sterven." „Waarheen brengen ze deze mannen?" zeide Ben Hesed tot den timmerman, die naa6t hem was blijven staan. „Naar de gevangenis, om van hun geese- ling te bekomen, totdat zij er wéér een zul len ondergaan, of erger, indien zij geen be rouw toonen over him lasterende taal," antwoordde de man mot hardvochtige stern. *,Laat ons uit -deze menigte weggaan, om Godswil," fluisterde hij daarna nauwelijks hoorbaar, „anders zullen wij beiden gevat .worden." In het eene gedeelte van de straat be vonden zich bijna geen menschen, en hier hielden zij stil. „Gij zijt dus een vreemdeling in Jerusa lem," zeide de timmerman, terwijl hij groo- le droppels van zijn voorhoofd wisohte. „En een volgeling van den Man Jezus? Dat dacht, ik wel. Ik moet u zeggen, dat bet inderdaad het verstandigste voor u is, om naar uw eigen land terug te gaan en zoo spoedig mogelijk. Jerusalem is geen plaats voor de geloovigen. Ik verlaat zelf heden met mijn vrouw en kinderen de stad van morgen nog zag ik de spionnen van Saulus in onze straat." „Go spreekt met twee tongen, vriend," zeido Ben Hesed streng. „Een ooge-nblik geleden „Ja, ja, ik weet wel, wat ge zeggen wilt. Ik sprak van hun lasterende taal, maar'' - en hij liet zijn stem tot een gefluister dalen en keek angstig rond, „een der tempeldie naren stond achter mijik heb een gezin te onderhouden, daarom moet ik voorzichtig zijn." „Vertrouw op den Heere en doe wel, zoo zult ge in het land wonen, erf gevoed wor den." Waarom hebt ge dan niet gezwegen, liever dan bedrieglijke taal te spreken?" De man trok zijn schouders op. „Ik ben niet van plan, mij te laten geeselen of steenigen om het geloof," zeide hij. „Ik zag de steeniging van Stephanug, en „Wat. zegt ge daar?" riep Ben Hesed ver schrikt uit. „De steeniging van Stephanas, hebt ge er niet van gehoord? Op den dag na zijn dood is ook do vervolging begonnen. Sau lus van Tharsus en het Sanhedrin „Waar is Johannes," viel Ben Hesed hom in de rede. „En de andere apostelen? Wat is er van de vrouwen geworden?" „Sommige apostelen ziin in do gevange nis," antwoordde de man, „de anderen hou den zich schuil. Vele discipelen zijn de stad ontvlucht Sommigen liggen in het graf; daar alleen zijn ze veilig," en de spreker rilde en keek weer angstig om zich heen. „Waarlijk, zij bouwen Zion op met bloed en Jerusalem met. ongerechtigheid," zeide Ben Hesed plechtig. „Daarom zal Zion voor u geploegd worden als een veld, en Jerusalem zal worden als puinhoopen; en het dak van het huis als de boo ge plaa tsen van het woud." „Ik kan mij niet langer hier ophouden," zeide do timmerman ongeduldig. „Indien go een verstandig man zijt, moet ge Jerusalem voor hot vallen van den avond verlaten. Wat mij betreft, ik wensdito ,dat ik nooit van den Nazarencr had hooren spreken. Vaarwel." Ben Hesed zag hem poinzend na. „Wat zal het. einde van deze dingen zijn, o Heere?" mompelde hij. «,Zie, velen zullen gereinigd en wit worden gemaakt, en be proefd. doch de boozen zullen slecht tonde delen en zullen niet begrijpen; de wijzen alleen zullen verstaan." „Zullen wij naar het kamp terugkeeren?" zeide zijn jongste zoon. „Wij kunnen hen niet vinden, die wij zoekenen wij zijn niet talrijk genoeg, om de verdrukten bij te staan." Ben Hesed zag hem toornig aan. „Keer terug, indien ge wilt, zoon, en verberg je achter de rokken van je moeder; wat mij betreft, de Heere heeft mij nu naar Jeru salem geleid, om den booze te troffen." „Ik ben goen lafaard, en dat weet ge wel, vador," antwoordde de jonge man trotsch; „maar herinner u, dat wij de man nen zonder aanvoerder hebben achtergela ten, nu Pagicl zich in zijn valschheid heeft doen kennen. Indien wij alle drie mochten vallen, wat. moet er dan van onze vrouwen onze kindoren, onze kudden worden? Waarlijk er zullen slechte dagen voor hen komen, en zal er dan niet eon vreemde man komen, die zijn gezin boven het hunne zal plaatsen? Keer gij terug vader, wij zullen blijven." „Ge hebt wijze, woorden gespreken, mijn zoon," stemde Ben Hesed toe. „Wij moeten voorzichtig te werk gaan, en indien er bloed gestort, moet worden, zult gij, Ben Abu, te rugkeeren mei twee van do sterkste man nen. Wat mij betreft, ik ben reeds oud; als ik yal. is het van minder gewicht. Kom, laat ons gaan." Dus richtten zij hun schredon naar het huis van Johannes; langs de marktplaat sen, w7aar opgewonden groepen de bloedige regeering, welke in Jerusalem begonnen was, bespraken; langs de synagogen, die stampvol waren van de opeengedrongen me nigte, want de geeseling der Nazarencr» gebeurde op verscheidene plaatsen tege lijk; door donkore stegen en onder over dekte poorten, waar mannen als tempel dienaren gekleed zich verborgen hielden, om de afvalligen te beloeren; totdat zij eindelijk de straat, die ze zochten, bereikt hadden. Zij konden zich geen weg banen door de menigte, welke zioh daar had op gehoopt; doch een doodsche stilte hing drukkend op hen neer. Wat is hier gebourd?" vroeg Ben He sed aan een vrouw, die een klein kind in do armen hield. Do vrouw zag hom met een doodsbleek gelaat aan. „Helaas!" riep zü uit, „ze wilden niet. vluchten, toen zij gewaar* schuwd werden, verklarende, dat God voor hen zou zorgen. En nu js het ge* 6chied, dat Saulus zelf hun woning is bi»« nengegaan. God bolpe hen!" „Spreekt go van het huis van Johan nes?" vroeg Ben Hesed. (Wordt vervolgd}.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1