A. WAALS
i
Aan het einde der week.
De enorme drukte gedurende de
eerste week onzer Opruiming, be
wijst voldoende, dat onze prijzen
van Mantels, Costumes, Japonnen, m
Blouses en Rokken, buitengewoon
voordeelig zifn.
In alle afdeelingen hebben wij êse
buitengewone aanbiedingen. SEE
Haarlemmerstraat 114
Wanneer thans in verband met het we
reldgebeuren gevraagd wordt: Wachter,
wat is er van den nacht?, dan is er allo
reden om te antwoorden: het is nacht,
stikdonkere nacht.
Wij dciiken daarbij onwillekeurig aan
Rusland, waaromtrent zulke in-droeve
berichten weer ontvangen werden. Niet
zonder huivering leest men van do tal-
looze slachtoffers die daar vallen tenge
volge van het bolsjewistische wanbeheer.
Vooral nu de koude hier cenigermate
begint to nijpen, kunnen wc ons beter in
denken wat het moet zijn aan alles ge
brek to hebben: aan voedsel, aan deksel,
aan brandstoffen, aan medicijnen, aan al
les.
*Nu is er, niet voor die slachtoffert, die
voor het meerendeel len doodc zijn opge
schreven, maar voor Rusland als geheel,
een klein lichtstraaltje in den overigens
pikzwartennacht.
In de Oekraïne is een opstand uit
gebroken, die voor de bolsjewistische ly-
rannen een ongunstige wending dreigt te
nomen, en die althans voor een deel van
het vroegere Czarenrijk meer vrijheid en
minder ellende belooft te brengen.
En dan zijn, naar het heet, de bolsjewis
tische heerschcrs tot de overtuiging ge
komen dat hun rijk uit is langzamerhand.
De socialisatic-proeven worden gestaakt,
men keert weer terug tot het z.g. kapita
listische stelsel. Bij honderden, bij duizen
den worden de- ambtenaren afgeschaft,
maar ach, wie weet hoe lang het zelfs in,
het gunstigste geval nog zal duren eer de
toestanden weer eenigermato gezond zijn.
Ook in andere streken van de wereld is
men in de weer om tot hetero toestanden
te geraken.
Te Washington waar de z.g. ontwa
peningsconferentie wordt gehouden, meen
de men, dat de tijd rijp was, om althans
een flinko poging in deze richting te doen.
En aanvankelijk scheen het dat die po
gingen zouden gelukken ook. Het ging wel
niet gemakkelijk, maar men vorderde dan
toch.
Thans echter is weer een kink in den
kabel gekomen. Juist toen het voorstel-
Hughes inzake de beperking vrij algemeen
was aanvaard, heeft men ontdekt dat bet
plan practisch niet uitvoerbaar is.
En zoo zijn we weer even ver als voor-
heen.
Fr dn k rijk en Engeland, een lijf
land dikke vrienden, kunnen het steeds
moeilijker samen-vinden.
Frankrijk dat in hevige mate lijdt aan
Germanio-phobie, zou niets liever zien
dan dat Duitschland werd vernietigd. En
geland daarentegen is verstandig genoeg
om te begrijpen dat een land als Duitsch
land niet alleen kan vallen.maar dat het
in zijn val anderen meesleept.
Vandaar dat men er voor voelt, Duitsch
land zooveel mogelijk te helpen.
Naarmate Engeland zich meer naar
Duitschland wendt, komt het echter meer
mot den rug naar Frankrijk te staan.
Zoo blijft de spanning aanhouden. Het
is nacht* en het blijft nacht. En hoe kan
het o.ok anders waar men voor alle hooger
licht de vensters gesloten houdt?
Onze Volksvertegenwoordigers zijn thans
met groote energie aan het werk getogen.
Er wordt bijna nacht en dag vergaderd.
De Grondwet en de Staatsbegrooting
worden tegelijk behandeld en daartus-
schen door vragen dan nog belangrijke
vragen als de werkioozenzorg de aandacht
En dan volgt straks nog het algemeen
debat over de Staatsbegrooting, dat daar
het 't laatste treffen voor de verkiezingen
is, de inleiding levert voor den verkie
zingsstrijd.
Met de voorbereidselen voor dezen
strijd zijn allo partijen nu druk in de weer
Ook do A.-R. partij.
Zooals gepubliceerd werd zal binnen
kort te VGravenhago een vergadering
worden gehoudon die inzonderheid vo«>r
den Kamerkring Leiden van bcteekenis is,
en waar zoowel do candidalenlijst als het
programvan actie zullen worden besproken
De strenge koude van de laatste dagen
is door velen met blijdschap begroet. Het
ijsvermaak, zoolang ontbeerd, vraagt van
jong en ouct de aandacht.
Maar voor velen beteekent diezelfde
koude een bron van zorg cn ellende.
Denken we het ons in wat het moet zijn
geen inkomsten te hebben of, zooals d(
t ©takende metaalbewerkers, van een mini
maal inkomentje te moeten leven.
De strijd in deze industrie, zoo lazen
we deze week, zal weer worden uitgebreid,
V nu ook do R.-K. patroons de loonsverla-
ging gaan toepassen.
Met hoeveel ontroering zal dat besluit
door velen zijn vernomen.
Loonsverlaging en dat in dezen benar
den tijd, en voor gezinnncn, die voor het
'h meeredeel altijd leefden aan de uiterste
grens.
Ook voor hen geldt bij 't blikken in de
lockomst: Het is nog nacht, stikdonkere
nacht!
„DOMINEE GUNNING"
18S1 11 December i 1921.
Wel is reeds meer dan een kwart .eeuw
voorbijgegaan sinde Dr. J. H. Gunning
J. Uzn. in Leiden als predikant der Ned.
Herv. Kerk werkte, maar nog menigeen
kan men tot een zeker enthousiasme bren
gen, als men begint over „Dominee
G u 11 n i n g". En dat niet alleen onder
zijn Hervormde broeder© en zusters, neen,
ook ver buiten dien kring spreekt men
'gaarne met do hoogste waardecring over
zijn verblijf en arbeid te dezer slede.
Hij leeft nog zóó in gedachten van velen
als do Leidsche predikant, dat sommigen
hunne verbazing niet kunnen bedwingen,
als men ze zegt, dat, reeds in 't mid
den van 1891 Ds. Gunning Leiden verliet.
Dat komt zeker van de groote belangstel;-
ling, welke Ds. G.'s optreden hier wekte,
maar dan ook, omdat met Ds, G's vertrek
een deel van zijn arbeid hier nog werd
voorgezet in den wijkarbeid van ..Pniël",
welk gebouw door hem werd gesticht-,
door dc winterlezingen (waarom hebben
we die prachtavonden in het Nut niet
meer!), die nog jaren na zijn vertrek ge
houden werden, niet het minst ook door
het weekblaadje „Pniël". Daardoor is. hij
voor velen nog altijd hun prediker, die,
al moge hij nog niet lang geleden in zijn
correspondent ie-rubriek gezegd hebben,
dat hij een oud man was, in dien Pniël-
arbeid hem nog altijd zien en hooren als
zulk een Oud-Tcstamentischcn oude, wien
God zelfs bij het klimmen der jaren, de
frischheid der jeugd heeft doen behouden.
Dan genieten ze van zijn woord, 't zij
dat't werd neergeschreven om, als 't kon,
zijn ideaal van dc eenheid aller Christge-
loovigen te bevorderen, 't zij dat 't strie
mend een zclfvoldancn „Hervormden hcét-
gebakerden broeder" treft,- of op tamelijk
onzachte manier een dame, ecne „lieve
mevrouw", terecht wijst, als ze meent, dat
het Heilsleger eigenlijk iets onbehoorlijks
is. Dan is hij liever een Heilsoldaat gelijk,
diezich in Christus geborgen wetend,
gaarne bij den ondergang van de „Tita
nic", zijn plaats in do reddingsboot af
staat aan iemand, van wien hij dacht, dat
diens redding van den dood, misschien
nog zou mogen dienen tot i diens eeuwig
behoud.
Do PniëWezers welen liet, hebben T vaak
aan dcn*lijve gevoeld, hoe hun dominee
toornen kan tegen elk, die meent een
steen op andersdenkenden le kunnen wer
pen. Zelfs do Roomsche Kerk weet hij tot
op zekere hoogte te waardeèren, al; heet
het in hetzelfde stuk ook: „Ik ben een
Geus en eens Geuzen zoon".
Zonder aanzien des persoons krijgt, elk
van hem, wat hem toekomt, al moge de
vorm soms verschillen. Misschien was het
daaraan te danken, dat hij zijn philippica
voor Keizer Wilhelm schreef in het snij
dend-scherpe gedicht over het weigeren
President Kruger in Duitschland te ont
vangen, als de keizer uit Engeland de
wenk ontvangen had, den Boeronprcsident
niet le ontmoeten en hij dan voorwendt te
zeer door zijne jachtpartijen tc zijn i3e*
zet. „Want Wilhelm is aan 't jagen" heet
het dan en men voelt des dichters toorn
trillen, zelfs over den toen zoo machtigen,
maar achter zulk een argument zich ver-
schuilenden keizer.
-
Maar meer dan 'op 't terrein dor we
reldpolitiek of wereldgeschiedenis ziet Ds.
G. liever om zich heen in den kleinen
kring van ons vaderland, al is hem door
zijn reizen een voornaam deel van Europa
niet vreemd en trok ook wat hij daarover
schreef, zeer do aandacht.
En de Leidenaars weten nog, alsof 't
hun gisteren verteld was, te verhalen van
wa(, Gunning meedeelde over zijn reis
naar 't Heilige Land, wat hij in de Pieters
kerk vertelde over Gethsémané en den
klaagmuur der Joden.
Wat er in Nederland voorvalt öp ker
kelijk erf of daarbuiten, in eigen of in
andcrer kerkgemeenschap, heelt echter
dan ook zijn volle belangstelling. Hij moge
zich dan aandienen ais maar „een* Wal-
chersche boeren-dominee, verre van dc
„beschaving" der groote stéden", we weten
toch allen wel, dat er maar weinig predi
kanten in Nederland zijn, die op zoovee»
belangstelling bij hun „gehoor" mogen
rekenen als die „Walchor^eho heren-
dom j nee in zijn weekbiad,
Een gehoor, zooals we reeds schreven,
van diverse kerkelijke pluimage. Hij wil
niet bij een partij ingedeeld, hij wil alleen
aan die allon, waarin zo zich dan ook
thuis gevoelen, prediken het Eénc Nöodigc
Dat noemt hij Pniëls eenzijdigheid, waar
van hij zich nimmer heeft laten afbren
gen in de steden, waar hij stond, maar ook
nu nog niet, nu hij woont en werkt onder
do Walcherscho gemeente van 't landelijk
Serooskorke, waar „angstige, peuterige
vragers" hem aan boord komen met een
„Wat ben jc nu toch eigenlijk?"
En al twijfelen wo niet, of hij weet wel,
dat met een getuigenis, dat maar één ding
waarlijk noodig is, ri.l. dat wij weten het
eigendom van Jezus Christus te zijn, voor
niemand in onze hopeloos verdeelde kerke
lijke wereld voldoende zijn plaats en kerk
verband in dit leven is bepaald, loéh ge
hoeven we, dat lieg ideaal van wat hij
noemt do „Una Sancta", de heilige eon-
hcid hem zoozeer inspireert, dat hij ge
dreven door zijn liefde voor de „algemeen
ne Christelijke Kerk", meermalen eens
even verwaarloost, wat hij, blijkens zijn
gansclie optreden, ook als echt. Hervormd
predikant weeg niet to kunnen missen.
Want ondanks al de gemakkelijkheid,
waarmee hij spreekt en correspondeert
ook met anderen dan Hervormden, o.a.
ook meermalen, t-ot kort voor diens dood,
met Dr. Kuypcr, zal niemand hem harte
lijke liefde voor do Ned. Hery. Kerk ont
zeggen. En we achten dat, lettende op
zijn levensarbeid, ook zijne eere.
Was hel wonder, dat toen Ds. Gunning
na een tijdlang rustend (al was üjij dit
eigenlijk nooit) predikant te zijn geweest
weer een beroep naar Leiden aannam,-
aieli eene blijde verrassing van velen hier
meester maakte! Ja, Leiden, waar zijn
door hem zoo hoogvereerde vader, Prof.
Gunning, gewerkt had? had zeker eenë bij
zondere bekoring voor hem, al zou: dan
veel hier gemist worden, wat vroeger zoo
naar Leiden trok. Zelfs liet huis aan de
Hooigracht was weg, waarin als ouderlijk
huis. zooveel lief en leed was ondervpnd'cn
Dubbele teleurstelling, .toen .weer moest
bekend gcirjaakl worden, dat Ds. Grinning
op medisch adVies zijn gegeven 'Woóftt te
rug' had moéten vragen. Verbazióg was er
weer algemeen, toen dezo prediker, die in
heel Nederland bekend en geliefd was en
die steeds Vóór' overvolle kerken was op-
gelreden, zich terugtrok te Serooskerke,
zoo „ver van do „beschaving" der groote
sleden".
Maar daar werkt hij nu gelukkig en te
vreden. 't Is hom goed in „den tuin van
Zeeland". Hij denkt nog wel eens aan de
groote beurten van voorheen* en verwon
dert zich er over, dat hij vroeger zoo gc-.
makkelijk kon prceken. Hij voelt zich
schuchterder ten opzichte van het spre
ken over dc eeuwige dmg.cn, maar dat
weerhoudt hem niet, oin overal en ieder
liet te zeggen, dat-de eeuwige rust in dit
moeitevolle leven alleen is gelegen in het
„niet alleen gaan" maar in „lietgaan
naar den Middelaar, Die sterkte kan ge
ven en voor Wien geen last te zwaar is".
Lcidens kerkgangers (van verschillende
kerken) denken Zondag 11 December voor
een groot deel aan den Walcherschen,
neen, aan den Ncderlandschcn dominee,
die eenige jaren terug in de Hooglandsche
Kerk hen aan de hand van 1 Cor. 3 nog
heeft gewezen op het ecnig goede fonda
ment, waarop te bouwen valt en zij bidden
hem van harto toe, dat hii het loon moge
ontvangen, voor het werk, dat hij daarop
gebouwd heeft én nog jaren lang bouwen
moge.
SEBNA.
't Kruiskcn.
't. Eersto dat mU moeder vragen
leerde, in lang verleden dagen,
als 'k hakkelde, ongeriefd
nog van woorden, 't was, te gader
bei mijn' ha-ndljes doende: „Vader,
geef me 'en kruisken, als 't u b'eücür
'k Heb een kruisko dan gekregen,
menig keer, on werd geslagen
op mijn' kake, zacht en zoet.,,
Aclij ge zijt mij, bei te gader,
afgestorven, moeder, vader,
't geen mij nu nog leedschap doel-l
Maar, dat kruiskc, 't is geschreven
diep mij in den kop gebleven,
toeken van mijn erfgebiede
die den schedel mij aan scherven
sloege, cn liiele 't kriróken derven,
■nog.cn liadd' hij 't kruisken niet!v
GUIDO GEZELLE.
Er wonen op aarde ruim 1} milliard
menschen, of volgens de nauwkeurigste
schatting 1623 mjlilo'cii; het aantal aardbe
woners kennen we cclïter niet nauwkeu
rig; in centraal Azië en Afrika is een volks
telling- onmogelijk; daar moet het aantal
inwoners geschat worden, en dan komt
men tot het bovenvermelde getal.
Onder de menschen sterft elk jaar,met ge
rringc afwijkingen naar boven en naar
beneden, van elke 1000 inwoners eenzelf
de aantal; dat sterftecijfer is in sommige
landen 15 en in andere wel 35; gemiddeld
zullen we niet ver van de werkelijkheid
af zijn, wanneer wo zeggen, dat op aarde
per jaar van dc 1000 menscheh er 25 ster
ven. Er sterven dan per jaar op aarde 40 3
milliocn menschen, oud cn jong, allen mee
geleld.
Een jaar heeft 525.000 minuten; in elko
minuut komen dus ongeveer 75 sterfgeval
len voor: hij eiken polsslag daalt dus een
meiiseh ten grave.
Per dag sterven 120.000 mensclicn; welk
een groote schare dat is, daarvan kan men
zich cenigszins een voorstelling vormen,
wanneer men weet, dat een leger van
120.000 man, opgesteld in gelederen van
zes, vier urén werk zou hebben om voor
bij ons to marcheercn en een optocht zou
vormen van 20 kilometers lengte.
En dit geldt alleen de menschen, hoe
veel millrarden andere levendo wezens
sterven er niet dagelijks op onze aarde.
Daar is geen berekening van le maken.
Do dood is wel terecht genoemd een Ko
ning der verschrikking.
De macht des doods.
Welk een macht de dood op aarde Is,
wordt in „Reféjali", Christelijk Maandblad
voor Ziekenverpleging, met dc cijfers aan
getoond.
Dat het probleem van den dood, en wat
daarmee samenhangt,- zoo velen heeft be
zig gehouden en nog bezig houdt, is geen
wondei'. Telkens komen wo mof, den dood
in aanraking. Men heeft uitgerekend, dat
op'do aarde hij eiken klop van ons' hart
een mcnschdcn laatstcn adem uitblaast.
Leidsche Penkrassen.
Amice
Dal was een blijde dag gisteren voor
I.eidcn. Onze burgemeester Jhr. de Gijse-
taar, die ongeveer een jaar ongesteld was
cn meermalen als aan den rand van het
graf scheen gekomen, is weer in zooverre
hersteld dat hij zijne ambtsbezigheden, al
thans ten deele mocht aanvaarden.
Voor den heer Pera, die zoo geruimen
lijd als waarnemend burgemeester, fun
geerde moet het een aangename verras
sing zijn geweest, t)cn hij bij de over
dracht van het ambt, als blijk van waar
deering voor wat door hem iri die functie
werd verricht, benoemd werd tot officier-
in de orde van Oranje-Nassau.
Zoóals go Weet beeft men den heer Pera
de critiek vooral als leider van dé Raads
vergaderingen niet gespaard. Inzonderheid
de correspondent van hét Handelsblad-
-een zeer bekende figuUr hier in Leiden
liet geen gelegenheid voorbij gaan om den
heer Pera onaangenaam te zijn en op
diens vermeende tekortkomingen le wij
zen. Tegenover die vaak al lo kleine cri
tiek doet het weldadig aan, dat dc yegec-
ring dc verdiensten van den heer Pera
weet tc waardeeren ten bewijze waarvan
hem een hooge. onderscheiding werd toe
gekend. -.
Ik hoop van harté dut hij dit onderschei
diingsteckcn nog lang mag dragen en dat
hij nog vele jaren'met den burgemeester,
wien God krachten moge sehc-okenj om
zijn verantwoordelijk ambt tc vervullen,
mag samenwerken tor bevordering, van de
belangen van onze woonplaats.
Zöoals' gc Weel mijn waarde',' komt 'zeer
binnenkort de begrooling voor hét' jaar
1922 in openbare behandeling. Voor den
burgemeester,' die voornemens schijnt le
zijn zelf do vergaderingen, waar de begroo
ling ter sprake komt, te leiden, is liet te
hopen dat do leden zich een weinig mati
gen cn dat zij zooveel mogelijk de kort
heid betrachten: Dit heeft mede dit voor
deel dat allicht eenige honderden guldens
aan presentiegelden cn aan drukkosten
voor de verslagen worden bespaard.
Ik weet w'cl dat zulk een besparing van
zeer weinig betcckenis is, maar alle' beet
jes helpen tenslotte en vele kleintjes ma
ken een groote. Hoofdzaak is trouwens
m.i. niet hoeveel er bespaard cn be
zuinigd wordt, maar meer nog dal-we
gaan bezuinigen-, dat een nieuwe koers
wordt ingeslagen.
De laatste jaren is het steeds crescendo
gegaan en als dat zoo doorgaat, dan voor
zie ik- nog dat W<V in figuurlijken zin te
.Emmen .terechtkomen.
Om te zien wat en hoeveel er veranderd
is dc laatste jaren heb ik eens gesnuffeld
in een oude begrooting van het jaar 1903
en het trof me hoeveel er in zulk een be
trekkelijk kort tijdsverloop gewijzigd is,
Het college van B. en W. is geheel ver
anderd. In die dagen, ik bedoel einde 1903,
was de heer Do Ridder burgemeester, en
fungeerden dé hcércn Juta, van Hamel
Kor slons ën Korevaar als wethouders, ter
wijl Mr. de Vries van Heyst het secreta
riaat waarnam.
Van de toenmalige raadsleden zijn
thans nog' alleen do hecreh Pera, Bots,
van der Lip, Mulder, van Hamel en Sijts-
ma in functie, terwijl ook het ambtenaren
corps ccn algeheele verandering onderging
Ook do gemëentchuishouding heelt een
grondige wijziging ondergaan. Het aantal
inwoners, om daarmee lo beginnen, u's, ge
stegen van 55117 tQ;t ruim G6000.
De gewono ontvangsten bedroegen, in
1903 nog. .sicc.iijsé1.1)20.S65.82, .lei;wijt wo
nu al op een eindcijfer komen van ruim.
zes miiliócn.
I]t kan er natuurlijk niet aandenken dc
geheelc begrooling hjer af tc schrijven,
maar enkele cijfers wil ik toch noemen.
Zooals ge rnfssóiiien weet is de Hoofde
lijke Omslag voor liet volgend jaar ge
raamd op f%286.947 ccn post die in
1903 geraamd werd op 247.025. lu ver
band met dcnbelrekkelijk geringen aanwas
der bevolking een enormo vermeerdering'
die voel zwaarder moet drukken.
Als ge echter mocht meenen dat de in-
ingozetenen toenzooveel gelukkïgerlecfdon
dan nu, dan'vergist ge u toch. In de me
morie van antwoord op liet verslag over
dc begrooling las ik althans, dat een pro
gressieve heffing waarop door door som
mige raadsleden was aangedrongen, door
B. en \V. als voor de gemeente nadcclig,
werd afgewezen.
Er waren in die dagen vee! mmd<y mcjt,
schen hier, maar naar het schijnt veel
meer honden dan thans.. Ik zag althans;'
dat de Hondenbelasting die nu op ƒ2600
geraamd is, toen reeds 3800 opbracht.
Overigens zijn zoo ongeveer alle bolastia
gen omhoog gegaan. Dc opcenten op de
bouwde eigendommen stegen van ƒ37,286
tot 109.563, die op liet Peisonccl van
ƒ79000 tof. ƒ160.000. Bovendien heffen vvè
nog opcenten op do dividend en lantièmd
belasting, welker opbrengst op ƒ20.000 is
•eraamd, op de vermogensbelasting waar
van J 1.500 verwacht wordt en op het be*
drijf die geraamd werd op ƒ60.000.
Ge ziet dus, dat do lasten heel wat zij
verzwaard de laatste jaren.
Een cenigszins óngunslig verschijnsel
leek me, dat de marktgeldcn, enz., nicüe-
genslaando aangebracht© verhoogingen,
betrekkelijk weinig meer opbrengen, dan
een kleine 20 jaar geleden. De marktgelderf
zijn gestegen van ƒ22.000 tot ƒ57.100, dó'
havengelden van ƒ10.500 tot ƒ28.000 en de
weegloon en van f2400 tot f7500. Cijfers
d!ie m.i. nu juist niet lot tevredendheid
stemmen.
Ditzelfde geldt ook van hel schoolgeld, i
Terwijl in 1903 aan schoolgeld van heft
Lager Onderwijs ƒ35.000 werd ontvangen
is de ontvangst daarvan voor dit jaar ge
raamd op ƒ50.000, of gemiddeld nog geenf
9 per kind. Nu weet ik wrel dat het aantal
kinderen dat do openbar© scholen be
zoekt, ondanks de toename der hevelkiiu
dc laalslo 20 jaar niet is toegenomen, maar
als men rekent met dé verminderde gelds-»
waaide en de meerdere draagkracht dec
bevolking dan zult ge liet met rnij eens
zijn, dal eeri bedrag van ƒ50.000 Ifed/roe-
vond weinig is.
Misschien dat do nieuwe verordening
die nu ontworpen wordt, hierin verbete-
ring kan brengen; is dat het geval, darf
heelt de verwerping van de concept-ver
ordening j.l. Maandag althans nog een;
goedé zijde.
Tegelijk met do ontvangsten,dat spreek!
vanzelf, zijn ook de uitgaven vermeerderd
of omgekeerd, al naar ge :t nemen wilt.
Voor de ambtenaren tor Secretarie werd
in 1903 uitgegeven ƒ17.610, terwijl thans
geraamd is f 107.636. De schrijftooneif;
toen 1000, zijn nu op ƒ6500 geraamd, dei
druk- en bindkosten toen 2350,
ƒ20.000.
Het stenografisch verslag van de raad?-1
/>rgaderibgen dat in J903 kostte ƒ1600.
vraagt nu een uilgaaf van schrik niet!
ƒ25.000.
En zoo zou ik door kunnen gaan. De po-
lilie-uitgaven zijn gé stegen van ƒ72.584
tot ƒ376.1555; de openbare werken die nu
ƒ491.632 vragen, werden toen betaald mei
ƒ17.385; de kosten van het Armwezen ste
en van 68.614 tot 402.497.
Uit deze énkel co ijfers Wijkt wel mija
waarde dat -er heel wat veranderd is de
laatste jaren, en liet is zeker le Jioptn riaf
wo in dezo richting niet verder ga;
daar dan ovor een 20 jaren de toestand
heelomaal hopeloos is.
Als 'l waar is daL 'huurmans Jecd troost
dan ligt in deze cijfers een bron van ver
troosting voor de omliggende gcmoentci^
waar do kosten wel ongeveer in dezelfd
'verhouding zullen zijn gestegen, terwi,
wat in die gémeenlcu gebe.urde ons wee!
tot troost kan strekken.
Maar uit dezo cijfers volgt cok dat h
meer dan ooif, noodig is, dat wij aan d«
gemeentepolitiek veel meer aandacht gaai
schenken dan tot nu toe vaaic het geval
was. Het besturen van do gemeenten is
;eworden een zaak van groote beteoker.is
en daarom is het wel zaak dat wo. in or.ze
kicsvcrcenigingcn niet alleen zoeken naar<;
do bes le en de meest, populaire candida-j
ten, maar daL we ook de gemeentelijk#
zaken gaan besludcercn.
Er wordt nogal eens geklaagd over
weinige belangstelling in heb politieke le
ven.
In verhouding tot vroeger hebben we in.
Leiden niet te klagen den laatstcn lijd, al
kon het hier ook nog heel wat beter, maar
in lal van plaatsen wordt steen en boon'
geklaagd.
Te Rijnsburg was onlangs de opkomsl
bedroevend klein: Leiderdorp heelt modq
geruimen tijd in den put gezeten; in Kat
wijk aan Zee hebben onze menschen 't
deze week bestaan om een man als Schoof
ieu in een zoo goed als Iecge kerk .to laten"
spreken.
Daarvoor zijn ongetwijfeld algemeen®,
en weinig bemoedigende oorzaken aan
wijzen, maar zou een der redenen ook kuj(
nenzijn dat men zich bij voorkeur bczij
houdt met de meer verdcr-af-liggende za
ken, terwijl men de gemeentepolitiek bce
le-maal over hoofd ziel?
Er komt ais ik mij niet vergis eenige
verbetering.
Dc vergaderingen zijn wel rüet druk be
zocht over 't geheel, maar er wórdt dan
toch vergaderd.
Als men nu maar niet vergeel, datgene,
wat van het meeste belang is, n.l. het
huisbezoek. Dat is een wapen waar-]
van nog al te weinig gebruik gemaakt;
wordt in onze kringen en dat toch zulke
uitnemende resultaten geeft.
In de socialistische pers wordt daarop,
..clken dag weer gewezen. Huisbezoek ca
pors, dat zijn de punten die daarin telkens
weer worden aangeprezen. En dat schijn*
mij goed gezien. Met vergaderen kan men
betrekkelijk weinig bereiken; met huisbel
zoek veel meer. Maar vergaderingen
huisbezoek samen kunnen niet doen wat1
do pers alleen kan doen.
Zoolang onze gezinnen nog dag aan das
worden voorgelicht of niet voorgelicht
door liberale of, ik zou haast zeggen, \v»
nog erger is, neutrale bladen, zoolang kt>
men we niet verder.
Een huis dat logen zichzelf verdeeld
kan niet bestaan.
Dat is een waarheid die we reeds ató
kinderen leerden. Maar en dat
eigenaardig, mijn waarde ccn waarhew
die velen, voorzoover het de pers betrel#
nooit schijnen te verstaan en te toegriji
P<m" VERITAS/
