Ilffifllil
Dagblad voor Leiden en Omstreken.
ABONNEMENTSPRIJS
ÏN LE1UEN EN BUITEN IJUBH5
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ItSS
PER KWARTAAL 4 It»
PER WEEKKUS
SBANCO PER POST PER KWARTAAL lï-M
2de JAARGANG. - VRIJDAG 4 Ê^OVE^BER 1921 - Ko. 487
BUREAU: HOOSGRACHT 35 - LODEN. - TELEFOON INT. 1278
ADVERTENTIE-PRIJS
PER GEWONE REGELICüöL'l
DES ZATERDAGS 050
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIFF
KLEINE ADVERTENTIES vu hoogaUs»
voorden 60 eent: Zaterdags 73 cerX
lf- bij vooraitbefcalia? -*
Dit suirnmsr bestaat uit twee bladen
V Scholenbouw.
Ec-n ingezonden stukje in dit nummer,
geeft ons aanleiding nog met een enkel
■woord terug te komen op het door Minister
do Visser ingediende wetsontwerp inzake
den scholenbouw.
Wij zijn het, zooals uit wat wij meerma-
le over dit onderwerp schreven, in hoofd
zaak met den inzender eens, evenals hij het
in den grond der zaak met ons eens is.
Wanneer, dit slaat ook bij ons op den
voorgrond, van de op onderwijsgebied gege
ven vrijheid misbruik wordt gemaakt, dan
moet, dat worden tegengaan.
Er mag ook op dit gebied geen cent cm-
noodig worden uitgegeven.
"Wij bobben ook meer dan eens uitgespro
ken, dat indien do noodzakelijkheid blijkt,
do wet moet worden gewijzigd.
Maar waar wij tegen opkomen is, dat
een Minister zal hebben te beoordeel en of
de stichting of uitbreiding van een bijzon
dere school al dan niet noodzakelijk is.
Want dan is het met onze vrijheid
voorgoed gedaan en staat ons recht
heel op losse schroeven.
Dan zijn we in beginsel weer even ver als
r - o dogen van den schoolstrijd,
toen. wie een bijzondere school begeerde op
te richten, eenvoudig nul op het request
kroeg.
?t. Js 'volkomen waar dat dit gevaar niet
dreigt van de zijde van Minister De Visser
en 't is, eveneens waar, dat dit wetje sic hls
als tijdelijk bedoeld is, maar niemand kan
zegger, hoe in 1922 de uitslag van de ver
kiezingen zal zijn en er zijn voorbeelden te
over dat als tijdelijk bedoelde wetten een
zeer taai leven bleken te hebben.
Het feit dat de voorstanders der openba-
ro school de belastinggelden meermalen op
ergerlijke wijze hebben vermorst, geeft aan
de bijzondere scholen niet het recht om nu
ook maar eens royaal tezijri en diep in den
Rijksbuidel te tasten, allerminst, maar_ 't
moest toch wel de vrijzinnigen tot ocnige
bescheidenheid stemmen.
En als „Volksonderwijs" dat wel in de
eerste plaats geroepen is om te zwijgen,
onze scholen van haar recht wil berooven
en eenvoudig decreteert dat bijzonder© scho
len met. minder dan vier leerkrachten niet
toelaatbaar zijn, dat afzonderlijke scholen
voor Gereformeerden en Hervormden niet
geduld kunnen worden, dat de waarborg
som moet worden verhoogd en dat dit alles
nog slechts een eerste wankele stap is op
don weg, die ons leidt, tbt de zege van de
openbare school, dan zullen wij niet nala
ten telkens en telkens weer te waarsohuwen
tegen de gevaren die onze scholen bedrei-
STADSNIEUWS.
OPENING VOLKSBADHUIS.
Het volksbadhuis aan de Medusastraat
is voltooid en gistermiddag officieel ge
opend.
Onder de aanwezigen bevonden zich
wetb. De Lange, mevr. Baart—-Braggaar,
Mevr. Dubbeldeman e.a.
Yan den Minister van Arbeid was be
richt ontvangen dat hij tot zijn spijt niet
aanwezig kon zijn, terwijl van den heer
Mr. van der Pot een schriftelijke geluk-
wcnsch was ontvangen.
De voorzitter der bouwvereeniging „De
Eendracht", de heer M. Dubbeldeman,
sprak een kort openingswoord. Spr. heette
allo aanwezigen hartelijk welkom. Men
had aan verschillenden verzocht dit bad
huis te willen openen, maar Mr. v. d. Pot
kon wegens ambtsbezigheden aan dit ver-,
zoek niet voldoen, evenzoo de heer inspec-
leur van den woningbouw, terwijl burge
meester de Gijselaar zich wegens zijn ge
zondheidstoestand moest verontschuldi
gen.
Daarom was beslist dat spr. de opening
zou verrichten.
Deze opening heeft een tweeledige be-
teekenis, aldus spr., vooreerst' is de ge
meenschap, mat steun van Gemeente cn
Rijk, een nuttige inrichting rijker gewor
den, die vooral in een fabrieksstad als deze
een vereischte is.
De menschen moeten nog in zekeren zin
worden opgevoed, re moeten beseffen dat
lichamelijke Reinheid absoluut noodzake
lijk is.
Ten tweede is de bouw uitgevoerd in
eigen beheer, onder toezicht van het be
stuur, zonder aannemers, die dikwijls uit
buiters worden genoemd.
Het bestuur heeft wel eenige "moeite ge
had om arbeiders te krijgen, want men
was hier Ier stede niet gewoon onder zoo'n
systeem te bouwen, maar ten slotte slaag*
de men erin met drie groepen van arbei
ders een overeenkomst aan te gaan. Deze
arbeiders hebben tot volle tevreden
heid hun werk verricht, terwijl, hoewel
er met materialen gewerkt is, die lo'enter*
tijd nog duur kostten, de bouwkosten nog
-5000 b ƒ5000 minder bedragen, dan het
bedrag, dat de laagste inschrijver had
genoemd.
Bovendien is öp voorstel van Mr. van
der Pot een installatie aangebracht, met
behulp waarvan warm wafer geleverd kan I
worden cn verkocht voor waschwatcr
enz.
Dit is in 't bijzoncDr gedaan, omdat de
gemeente den verkoop van warm water
staakte.
Met den wensch dat deze inrichting voor
velen nuttig zou zijn besloot 'spr. zijn rede,
die door applaus werd gevol,;d.
Wotli. de Lange nam nu het woord,
mcdedeelcndc dat de andere leden van
het dagelijksch bestuur niet aan de uit-
noodiging hadden kunnen voldoen, waar
door op hem de plicht rustte B. cn W. to
vertegenwoordigen.
Spr. vond het een verblijdend feit. dat
de „Eendracht", ondanks de vele moeilijk
heden, liaar in den weg gelegd, haar plan
had volvoerd. B. en \V. juichen de oprich
ting van deze nuttige instelling, die aan
een groote behoefte voldoet ten zeerste
loc, cn hopen, dat dit badhuis zijn omge
ving strekken moge tot bevordering van
reinheid, hygiëne en lichamelijk welzijn.
Spr. betuigde zijn sympathie met het
streven der vereeniging. en hoop'.e dat zij.
ook in b.v. financieel drukkende om
standigheden met opgewektheid zou voort
gaan aan haar nuttigen arbeid (applaus).
Hierna verkreeg het woord de heer Har
ting, secretaris der federatie van Bouw-
vereenigingen.
Spr. wees op den moeilijken arbeid der
W. B. V., die zoo dikwijls worden gedwars
boomd.
Maar de stichting van dit badhuis is al
leszins bemoedigend, als een stukje uit
stekend maatschappelijk werk cn even
zeer, daar het is uitgevoerd in eigen be
heer.
Spr. feliciteerde het bestuur van de
„Eendracht" met haar goed succes. Het
bestuur der federatie lieeft gemeend een
stoffelijk blijk van belangstelling te moe
ten aanbieden, de twee klokken, die den
gang versieren. Dit als symbool van den
ernst, waarmode het bestuur der federatie
zijn laak opvat.
De heer Dubbeldeman danlcte de
beide sprekers en n'oocligdo allo aanwezi
gen uit om het gebouw in oogenschouw te
nemen, terwijl de architect, de lieer Jesse,
de lastig te begrijpen constructie zou ver
duidelijken.
Het uiterlijke van het badhuis, geheel
onder architectuur van den heer H. J.
Jesso gebouwd, sluit zich volkomen aan
met de omliggende woningen, terwijl de
uitvoering in handen van den heer G.
Splinter Gzn, goed is volbracht.
Het interieur van het badhuis is werke
lijk keurig te noemen en zal ongetwijfeld
aan alle redelijk te stellen eischcn, vooral
wat de hygiënische betreft, voldoen.
De mannen- en vrouwen-afdeeling heb
ben juist op den hoek der straten een
aparten ingang, die leidt tot de wacht
kamers, waar tussclieniri het administratie-
lokaal gelegen is. Dit is geheel door glas
ruiten afgesloten zoodat het bedienend
personeel naar alle zijden uitzicht heeft om
toezicht te houden.
De badinrichting bestaat voor wat de
maiuienaf deeling betreft uit 12 douche
baden, d© vrouwenafdeeling uit 10 douche
baden en 2 kuipbaden, welke alle 24 tevens
voor schoolbaden gebruikt zullen worden.
Zooals wij zeiden is de uitvoering keurig
te noemen. De vloeren zijn van graniet,
terwijl de wanden tot op ongeveer 2 Meter
hoogte niet witngele tegels belegd zijn.
Geeft dit een aangenamen indruk door de
frisehheid, die eruit spreekt, niet minder
is zulks het geval.door het lichte schilder
werk, uitgevoerd door de Leidsohe Coöpe
ratieve Schildersassociatie.
Het geheel getuigt van soliditeit en zal
zeker aan een groote behoefte voldoen.
Wat d© badinrichting zelve betreft, dit
is het eerste badhuis in Nederland, naar
men ons mededeelde, waar gas als brand
stof wordt gebruikt.
Hopen wij, dat deze methode, naar be-
hooren voldoet, en wij hebben geen reden
om eraan te twijfelen, dan zal deze inrich
ting rendabel worden gemaakt, indien nu
ook werkelijk de lang' uitgesproken be
hoefte door veelvuldig bezoek werkelijk
heid blijkt te zijn geworden.
Het badhuis is vanaf Zaterdag geopend
en wel op de volgende dagen en uren:
Maandag van 58 uur n.m., Dinsdag van
5—^ uur njn., Woensdag van 59 uur n.m.,
Vrijdag van 69 uur n.m. en Zaterdag van
1210 uur n.m.
De Vrijheidsbond.
Woensdag hield do afd. Leidon van
den Vrijheidsbond een buitengewone verga
dering in de Stadszaal, die althans beneden
behoorlijk bezet wa?
Nadat hot Strijk-Orkest „Jong Holland"
zich had laten hooren, nam do voorzitter
Prof. Eerdmans het woord, die allen
welkom heette en de aandacht vestigde op
de weinige belangstelling, die er is voor het
staatkundig© leven.
Belangrijke onderwerpen zullen vanavond
aan de orde komen. Er is een tijd geweest
dat de vrijzinnigen de vrijheid-van-zin ach
terstelden bij de eenheid van zin. Thans
echter zijn partijen, die vroeger tegenover
elkaar stonden, bijeengebracht in den Vrij-
bond. Spr. hoopte dat deze samenwerking
nog grooter zal worden, en sprak er zijn
groote blijdschap over uit, dat hij niet te
vergeefs heeft geloofd in de eenheid die er
is bij de verscheidenheid.
Vervolgens zong een gelegenheidskoortje
bijeengebracht door Ds. Brouwer op
verdienstelijke wijze een tweetal coupletten
van het „Wilhelmus" door do aanwezigen
staande aangehoord, en daarna was het
woord aan Mevr. W o y n a e n d t s
Francke nD y s e r i n c k.
Spreekster begon met te herinneren, hoe
zij in 1902 met Mr. Troelstra hier optrad,
voor het vrouwenkiesrecht, dat nu verkre
gen, is maar in 'n tijd van groote wereldvor-
arming, waarin het zoo moeilijk is den juis-
ten weg to vinden. In die dagen had spr.
nog idealen van wereldverbctering, van het
brengen van wat meer geluk in de gezin
nen, welke illussies thans grootendcels ver
stoord zijn.
Na een aanval op de Baden van Arbeid
en de ambtenarij, zegt spr., dat er althans
één illusie is, die zij niet behoeft op tc ge
ven, n.l. do verbetering van do huwelijks
wetgeving. In dk-gspzicht is er veel verbete
ring gekomen. D positie van de vrouw is
veranderd, waf wel daaruit blijkt, dat nog
in 1897 hier door een jeugdig geleerde de
stelling werd verdedigd, dat vrouwen niet
tot de universitaire studie konden worden
toegelaten.
Daarentegen staat de Vrijheidsbond op
het standpunt dat trouwens ook vroeger
verdedigd werd, dat gelijkstelling van vrou-
men met de mannen noodzakelijk is, in te
genstelling met mannen als Mr. Marehant
en Dr. Beumer, die gisteren nog.Mevr. Wes
terman meenden te moeten bestrijden. Trou
wens niet alleen bij rechts, maar ook van
de uiterste linkerzijde vinden wij onze te
genstanders maar ook bij de Communisten,
wier ideaal het is het gezinsleven te ver
woesten.
Do Vrijheidsbond daarentegen erkent de
groote waarde van het gezinsloven, maar
hij wenscht tevens de economische zelfstan
digheid althans tot aan het huwelijk
van do vrouw.
Spr. hoopt dan ook dat de Leidische vrou
wengroep van den Vrijheidsbond onder lei
ding van Mevr. Eerdmans zich zal stérken,
om de beginselen van dien Bond ingang
te doen vinden.
Na nog het optreden van Min. Aalberèe
te hebben besproken, die hoewel hij zelf
hard werkt, in plaats van Minister van Ar
beid beter Minister van het tegengaan van
den Arbeid kon heet en, eindigde spr. met
een oproep voor het recht op, en do vrijheid
van arbeid ook voor de gehuwde vrouw te
verdedigen. (Langdurig applaus).
Door het zangkoor werd vervolgens ge
zongen: „O Heer, die daar uw majesteit en
macht spreidt".
Daarna werd het woord gegeven aan M r.
Dresselhuys, die het een voorrecht
achtte aanwezig te zijn bij de op
richting van deze af deeling in de
„bakermat van het Liberalisme". Met op
gewektheid is hij hierheen gekomen, en dat
behoeft niet te verwonderen, want net gaat
den Bond goed.
Overigens is er weinig reden voor opge
wektheid, daar we in zeer moeilijke tijden
leven. Het pessimisme is dus wel verklaar
baar, al moeten we ook weer niet overdrij
ven. De voordtelling van den heer Colijn op
de Deputatenvergadering was wel wat al te
somber. Bovendien al is de toestand ern
stig, met klagen komen we er niet. Wij heb
ben noodig veerkracht, idealen, de overtui
ging dat we zelf een betere toekomst tot
stand kunnen brengen.
Spr. acht het niet ongewenscht eens eon
balans op te maken en begint dan met
te zien naar het buitenland. Er is gekomen
verwildering, verwording; het meest ruwe
egoisme heeft gezegevierd.Daarbij leven wo
in een zeer ernstige economische crisis, ge
paard met groote werkloosheid en gemis
van vooruitzichten; de toestand wordt
steeds somberder en benauwder. Ook op po
litiek gebied ziet de zaak er inktzwart uit,
waarbij spr, wijst op Kusland en Duitsch-
land en midden-Europa, Polen, Oostenrijk,
Hongarije, enz., waar de onrust nog altijd
voortduurt.
Er is dus wel reden voor somberheid,
maar er zijn hier en daar ook nog enkele
zonnestralen op te merken.
Wo zien een geestelijk verzet tegen de
leer da/t macht sterker moet zijn. dan recht;
een verzet tegen de machtsideo en belang
stelling voor het recht. Dit blijkt uit de
vredesverdragen en nog meer uit het op
treden van den Volkenbond, die blijken
geeft dat er een geest heerscht, dat aan
recht en moreele overwegingen grooten in
vloed moeten worden toegekend.
Een derde lichtstraal is, dat er overal
nog invloedrijke mannen zijn, die nog hoop
hebben voor de toekomst, omdat de econo
mische toestand steeds zichzelf weer hor-
stelt.
D© tegenwoordige maatschappij verkeert
zeer zeker in gevaar, maar als we 't willen
houden, dan hebben we noodig optimisme
en geestkracht.
En wat nu ons land betreft, ook hier
zien we strijd en oorlog, de strijd van de
klassen. En daarnaast is hier ook werkloos
heid, een toenemende malaise, en een hope-
loozo toestand van onze nationale geldmid
delen. In dit verband wijst spr. op de
Staatsbegrooting, die van 154 millioon in
1900, steeg tot 954 millioen in 1922.
Men zal misschien zggen, we zijn aan
groote getallen gewoon, er zijn nog ge
noeg^ rijke menschen die 't kunnen betalen.
Dit js echter naar Spr. betoogt een dwaal-
i>egrip. Wo zien dan ook dat de belasting
druk zich uitstrekt, ook tot do kleine bur
gers, de boeren en de arbeiders.
Wo hebben vroeger wel eens medelijden
gehad met do Inlanders, die Heerondiensten
verrichtten, maar als wij de belastingen
bijeentcllen dan moeten wij al drie dagen
per week Heerendiensten verrichten voor
staat, provincie en gemeente. En 't wordt
nog steeds erger. Niemand weet waar het
einde is. Alleen aan tractementen en pen
sioenen van ambtenaren betalen we al 500
millioen gulden per iaar.
Ieder gevoelt dat 't zoo niet langer kan,
indien 't mes er niet diep wordt, ingezet. Het
schip van van Staat is lek, het huis van
Staat staat in brand en als we niet pom
pen gaat het verloren.
Daarom wil de Vrijheidsbond geen groot
programma geven van sociale wetgeving
hoeveel hij er ook voor voelt.
't Is de laatste dagen vaak voorgesteld
alsof de Vrijheidsbond sterk reactionair is,
maar spr. wijst op de scherpe critiek van
het Kameroverzicht van de „Standaard",
waar de Arbeidswet een miskraam werd
genoemd. Teekenend is ook wat Mr. van
Wijnbergen in do „Maasbode" over het op
treden van Min. Aalberse schreef.
Spr. ontleent dat de Vrijheidsbond re
actionair zou zijn. Hij handhaafd nog al
tijd wat door hem in 1918 i3 gezegd. Wij
willen niet terug, maar nu het huis in brand
staat, moeten wij ons optreden daarnaar
richten en op zuinigheid en arbeid den na
druk leggen.
Spr. maakt er de regeering een grief van
dat zij niet krachtig bezuinigt, wat zeer
goed mogelijk is. Spr. acht het onverant
woordelijk thans ons leger af te schaffen,
maar wel zal op groote bezuiniging aange
drongen moeten worden.
Verder wijst spr. op de scholenbouw, die
vele milioenen verslindt; wij zijn haast aan
het krankzinnige toe.
Een van de eerste eischen moet dus zijn
©topzotting van dezo wijzo van scholenbouw.
Eon tweede punt is de woningbouw,
waarvoor de laatste tijd 350 millioen is
uitgegeven. In het systeem van thans, dat
van den Staat ontzaglijke offers vraagt,
moest wijziging komen.
Eindelijk de ambtenaren, die ons langza
merhand opeten. Wij leven nu in het papie
ren tijdperk. Ook daar moet het mes worden
ingezet.
Wij denken ock aan de '45-urige werk
week, die vele verdiensten heeft, maar die
voor een bode van een departement en vela
andere categoriën beslist onnoodig is.
Het beginsel heeft de sympathie van den
Vrijheidsbond, maar er moot gehandeld
met oordeel des ond^.-srheida en gerekend
met do eischen van de bedrijven, terwijl een
behoorlijke overgangsperiode niet had mo
gen ontbreken.
En omdat wij dat willen, worden we ge
kwalificeerd als reactionairen.
Arbeid en zuinigheid alleen is niet vol
doende, maar ook: klassenvrede in plaats
van haat. Wij. hebben noodig samenwer
king, wat alleen mogelijk is als er aan bei
de kanten offers gebracht worden, ook van
de zijde der werkgevers.
Tenslotte is noodig ook een geestelijke
verandering. Wij willen de hoogo waarde
van het. godsdienstig, geestelijk on zedelijk
leven erkennen. Ook het godsdienstig leven
i3 voor den opbouw der maatschappij noo
dig. Wij hebben noodig menschen met ide
alen. Oeze bedoeling is niet de menschen
te dwingen, ook de Katholieken willen wij
de vrijheid waarborgen; het gevaar dat
men van die zijde vreest is overdreven,
daar het aantal Katholieken steeds afneemt.
En als het waar is, dat le Katholieken oen
hoogen toon aanslaan, dan is dat do schuld
van de A.-R. en Ghr. Hist, die met de R.-
Kath. samenwerken.
Spr. wijst eindelijk nog op het. roodo go-
vaar, dat onze vrijheid bedreigt. Wo zitten
in eon tang tusschen rechtsch en rood en
daarom is noodig dat allo vrijzinnigen zich
aaneensluiten, de handen in elkaar slaan,
en zich onder het vrijheidsvaandel vereeni
gen.
Onder het op deze rede volgend applaus,
werden aan Mevr. Weynaendts—Franken
door Mevr. Verwer bloemen aangeboden,
waarna nog enkele liederen gezongen wer
den en Prof. Eerdmans met een slotwoord
do vergadering 6loot.
Militair Tehuis.
In het Militair tehuis aan den Morschweg al
hier, wordt al het mogelijke gedaan, om onze
militairen op aangename, tevens nuttige wijze
bozig te houden. Zoo trad Woensdagavond de
hoer Buis, Zuid-Air. Zendeling aldaar op, welke
van zijn reis en verblijf verhaalde in Amerika,
Engeland en Rusland.
Gisterenavond had de.eenige weken ge*
leden opgerichto Chr. Recitrelub „Ons genoegen"
bestaand© uit bezockora van Let tehuis, voor af
wisseling gezorgd.
Zulk oen roei toe ravond, die in ernst on luim,
hot aangename aan het nuttige paarde, viel
blijkbaar goed in den «maak.
Daar de club nog niot 6tork ie, heeft zij het
plan opgevat, om door contact met do to dezer
etodo bestaande Jojngcslin^svoroenigingoa to
trachten, zioh meer in do kunst van het recitee-
ren te bekwamen.
Men zou dan ook leden dezor vereenigingen,
in t bijzonder van de reciteerclubs, daaraan ver
bonden, ook op de vergaderingen van „Ons ge
noegen" mede te werken.
Wij hopen, dat dezo pogingen zullen slagen,
cn alzoo onzen millitaircn oop ten goedo komen.
Samenkomsten Zcndingsconiité.
Gisterenavond, te kwart voor zes, had de Zen-
dingssamenkomst voor kinderen plaats in „Pre*
diker". De zaal was niot alleen goheel vol, maar
zelfs moesten vele kleinen worden teruggezonden,
daar er geen plaats meer was.
Op de gebruikelijke wijze opende de voorzitter,
van hot comité, de heer L. G. van Kamp, deze
bijeenkomst en sprak daarna eenige o ogenblik
ken over de Zending. Vervolgens verkreeg do
heer Bielko gelegenheid om aan do hand van
lichtbeelden, de verscüaillendo resultaten der Zen
ding in Suriname, te vertellen.
Op gezellige en onderhoudende wijze werden de
kleinen aldus tot 7 uur beziggehouden, waarna
de kinderbijoenkovnst word gesloten.
To ruim acht uur word de samenkomst voor
volwassenen geopend, jammer genoeg, ook om wat
te zien en te hooren werd gegeven, in een slechts
ten halve gevulde zaal.
Alvorens over te gaan tot de vertooaing def
lichtbeelden gaf zendeling Bielke, zich aanslui-
tend bij oen gezegde van den voorzitter over de
weinige bokendheid der Surinaamache zending
onder ons, eene inleiding, waarin Z.Eerw. ver-»
haalde van den grooten tegenstand welke de
Hernhutter zending in Surinamo bij haar intrede
ondervond. En thans is de kolonio gekerstend,
ruim voorzien van kerken en scholen enz. Van dio
kerstening zagen we hier te lande een schoono
vrucht in het optreden van den nu overleden
negerpredikant Blijd. Maar er zijn nog meer mid-
dolen en menschen noodig even al bij do Roomsclio
zending, die krachtig werkt en wie het aan niets
ontbreekt.
Onder de Boschnegers is nog veel heidendom.
Ook daaronder moest het Zendingswerk worden
aangevangen. Zoo verbreedde zich het arbeidster*
rein, maar nog voel meer door de op-i
heffing der slavernij, waardoor nieuwe Britscli*
Ind. arbeiders moeeten worden aangev. Dat werd
ovenwei een Engelsch gevaar, want ze bleven
Britsche onderdanen en daarom besloot de Re*
georing de immigratie van Javanen te bevorde*
ren. En dezen zijn gekomen, resp. wel 16000.
't Waren de besten van hun ras neit. De Hol-*
landsche Zending kon om verschillend© redenen:
niet onder deze menschen gaan werken en zoo
was het weer de Hernhutterzending, die dezen
arbeid op zich nam
Zendeling Bielke was de eerste, die er
heenging. ft Werd een worstelen want al is de
Javaan godsdienstloos, als de zendeling komt is
hij volbloed Mohammedaan. Ontoegankelijk God
heeft evenwel wonderen gedaan en do vruchten
ook onder do Javaansche jeugd zijn niot uitge*
hieven.
Dit alles werd zeer mooi geïllustreerd door
een prachtserie platen, nog door den beer Bielke
toegelicht, waarbij do aandacht tot het einde go*
spannen bleef.
Te half tien werd deze samenkomst door den
heer Barons, lid der Zendingscommissio mot
dankgebed gesloten, nadat nog gecollecteerd was
voor het werk onder do Javaancche jeugd.
Christ. Kantoor- en Handelsbedienden.
Gisteravond hield de afdeeling Leiden en O.
oen algemeen© ledenvergadering in het Nutsgo-
bouw.
Alhoewel de opkomst bevredigend kon genoemd
worden, had in verband met den zeer dringenden
oproep van het bestuur het aantal aanwezigen
grooior kunnen zijn. Na opening op do gebruik©*
lijk© wijzo werd allereerst besproken de propa*
ganda onder ongeorganiseerde geestverwanten
(kantoor-, winkelbedienden en handclsrcizigors)
cn worden de aanwoaigo leden van prop.matcriaal
voorzien. Tevens word attent gemaakt op do
openbare propagandavergadering t© houden D.Y.
op 14 Nov. a.s. waar coll. KI. Rijper hoopt to
spreken over 't onderworp: „Hot idealisme in
onzen arbeid."
Na en zeer geanimeerde bespreking word bo»
sloten doze vergadering te doen opluisteren mot'
eenige muzieknummers en coll. Rijper alsnog to
verzoeken voor dezen avond debat te willen ver-*
leenen.
Vervolgens werd overgegaan tot beetuursvor*
kiezing, waarbij het bestuur der groep kantoor-*
bedienden voltallig werd.
Voorts kwam tor tafel een mededcoling oin-*
trent een lid dor afdeeling welke wegens ziekte
uit haar betrekking werd ontslagen, Een dor 1©*
den moende dat het afdeelings best uur hierin niet
actief was gewoost. Mot de noodige documenten
kon worden aangetoond dat het afdelingsbestuur
geen blaam kan treffen, en do vertraging in doze
zaak older© schuilt.
In een welsprekend betoog wekt© de voorzitter
d© loden op toch vooral de vergaderingen van
den Christ. Besturenbond bij to wonen, de kennis
van het organisatieleren naar Christelijk begin-*
sol wordt er zeer door verrijkt.
In verband met do 1.1. gehouden vergadering
van den C. B. B. (zie ons verslag in hel blad van
3 Nov. 1921 toondo do voorzitter aan de i ebt*
vaardigheid dor staking van do metaalbewerkers,
erop wijzendo hoo dit slechts de inzet w. van
verlaging der arbcidsloonea in andcro bedrijven.
Aan den oproep tot steun werd r■•arao olg
gegeven waarna do vergadering met d V
bod werd gesloten.
Resuaieorende mog«>n wij zeggen dat bet
stuur op oen welgeslaagden avond mag to-*^
zien, en kunnen wij ongoorganisordi n a.tnrado®
mot de af dooling kennis to maken.