Dagblad voor Leiders en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS >V IN LEIDEN EN BUITEN LEIDBN ~|3 WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZUS PER KWARTAAL SJ59 PEE WEEKld» ÏRANCO FEE POST PER KWARTAAL l&M 2de JAARGANG. - D5NSDAG 4 OCTOBER 1921 - No. 460 BUREAU: HOOSGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIE-PRIJS PEK GEWONE REGELiOSSQJ DES ZATERDAGS 1030 INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEB KLEINE ADVERTENTIES ran hoogstens EW woorden 50 «ent: Zaterdags 75 cem% j 8- bïj voerattbetaling 1 Chique Bontwerk KOOPT O HET BESTE en desgewsnsoht op gemakkelijke betalingsvoorwaarden in 1562 BREESTRAAT 161. Het 3 October-feest. Het beleg en ontzet van Leiden is ook Idit jaar weer cp groots die wijze herdacht. Het. 3 Ootober-feest ie weer als van ouds o.p schitterende wijze, door heel de bevol king en vele honderden feestgangers van buiten gevierd. Scheen het vroeg in den morgen dat het water in het feest zou vallen en dat daar door de met zooveel belandstelling ver wacht feestelijkheden in 'het water zouden vallen, 't bleef gélukkig bij ee nenkel regen buitje dat alleen dit goede gevolg had, dat althans in de morgenuren' het stof een weinig in bedwang werd gehouden. 't Bleef verder den geheelen dag droog, (het zonnetje ontbrak niot en de wind ver oorzaakte geen noomenswaardigen hinder, zoodat alles meewerkte om het feest, waar voor kosten noch moeite waren ontzien. Wel te doen slagen. De huldiging. De feestelijkheden werden reeds Zater dagavond ingezet, met het brengen van een serenade aan het bestuur der 3-October- Vereen., waarto e zoo als wij reeds meedeel den het initiatief was genomen door V.Y.Y. De toeloop van belangstellenden was enorm, maar door het tactisch, maar krachtig optreden der politie, had de op stelling van den ©toet een zeer ordelijk ver loop. 'Ongeveer 50 vereenigingen namen aan den optocht deel. Te half negen zette de stoet zich in beweging, voorafgegaan door 4 bereden agenten en doorkruiste vervol gens langs de, in ons blad reeds vermelde route, de stad. De lange stoet bood met zijn rood-flik- korende toortsen, waaiende vaandels en zijn wemelenden vloed van kleurige lam pions een fantasfcischen aanblik. Bij de Stadiszaal stond reeds een dichte, opdringende drom van.' menschen, die door de politie met moeite werd teruggehouden. Maar toen de stoet naderde veegden de be reden agenten de straat in een oogenblik schoon en in de open ruimte defileerden de verschillende vereenigingen met salueeren- de vaandels voor het bestuur der 3 Oct.- Vereen., dat op het baloon geschaard 6tond, terwijl de muziek de serenade uitvoerde, De stoet trok hierop de zaal in, waar „Werkmans Wilskracht" van het balcon leen schetterenden marsoh deed klinken. Allen hieven hierop het Wilhelmus aan., dat met gloed gezongen, door de zaal dreunde. De 3 October-stemming Zat er al in. Nadat hierna' no'g het „Wien Neerlandsch Bloed,, was gezongen, nam de voorzitter der V.Y.Y.de heer Ch. van Spall het woord en sprak Bestuur en Voorzitter der 3 Octobervereen. toe. Wanneer 3 October in 't verschiet rs, al dus spr., zijn alle vereenigingen hier ter stede in actie, want de 3 Oot..-vereen. is kieskeurig, wat betreft de samenstelling van den optocht. Zoo ook nu. Maar te midden van alle drukte, is er toch gedacht aan het feit, dat dit jaar de 3 Octoberver- eenigimg haar 7o lustrum herdenkt. Daarom heeft zich een comité gevormd, gedachtig aan1 wat 10 jaar geleden gebeurd is, en word er besloten het bestuur een eereniade te brengen, en dank zij den1 loco- burgemeester Pera en de LeAdscho politie, hebben we een ommegang door do stad kunnen maken en ons plan voltooien. En thans zijn we in grooten getale bij een en weasdhón U met het 35-jarig be staan uwer vereen', geluk. Spr. toonde nu uit onze historie aan, dat de derde October inderdaad een feestdag voor Leiden is. Maar feest zonder leiding wordt wanorde. En deze Vereen, geeft leiding en maakt lederen derdon October tot een feestdag, waaraan elk deel kan ne men', terwijl de jaarlijksehe optochten be roemd zijn. Daarom aanvaardt onzen dank voor nw steeds werkend vernuft en voor het vele goede on© geboden. (langdurig applaus). De voorzitter van het Vaandel comité, de heer J. E b b i a k zeide au., dat het voor het Comité een lastig iets was geweest om te beslissen, valk stoffelijk blijk aan te bieden, vooral aan een vereenig;ng. Een vaandel was er reeds en wel een zeer mooi. Maar daar het door den omvang vat lastig mee te voeren was, en aan de Optocht commissie dikwijls last had veroorzaakt, besloot het comité een kleiner vaandel aan te bieden, dat bij de optochten als represen tant kon dienen. Het is zooveel mogelijk een getrouwe reproductie van het groote Vaandel. Dit blijk van hulde wordt niet alleen ge- bracht daar de Vereen. 35 jaar bestaat, maar ook als waardoering, voor de enorme werkkracht en de groote energie van het huidige bestuur, dat in de laatste 6 jaren de Vereen1, tot groeier bloei heeft gebracht. En wanneer dit bestuur eens- (hopelijk nog lang niet) door een ander wordt ver vangen, dan moge dit vaandel een prikkel zijn voor dat bestuur om in uw voetsporen te treden. Onder daverend applaus werd nu het vaandel onthuld, aangeboden en van een fraaien krans voorzien. Het oud-bestuuirslid, de heer C a h e n, herinnerde er aan, hoe 25 jaar geloden bij monde van den hoer Den Hollander, het oude vaandel weid. aangeboden in deze zaal. Deze sprak toen: Houdt dit vaandel hoog, rein, vlekkeloos, en vereen igt u, daaronder geschaard, tot het bereiken van ons ideaal, om de Vereen, machtig te ma ken. Het tegenwoordige bestuur heef t de Vereen, machtig en zeer sympathiek ge maakt, en het oude vaandel, hoe lastig te hanteeren is nog rein en vlekkeloos. Be schouwt het nieuwe, uit praotischo over wegingen geschonken, vaandel dus als den welverdienden steun der burgerij. (Appl.) De voorzitter der 3 Oct.-vereen. de heer van Rossum du Chattel dankte den voorzitter van het Vaandel-comité voor het mooie vaandel en voor zijn sympathie ke woorden en gaf de verzekering, dat ook het nieuwe vaandel hoog zou worden ge houden. Spr. constateerde verder met blijdschap, dat de toestand van den Eere-voorzifcter. burgemeester De Gijzelaar zoo is, dat hij weldra weer in ons midden zal kunnen zijn, Met geestdrift hief de vergadering aan: Er is maar één goeie Leidenaar, De Gijzelaar, De Gijzelaar". Spreker kon uit dit gezang wel opmaken dat onze burgemeester de rechte man op de rechte plaats is. Hij dankte voorts den voorzitter der V.V.V. voor zijn hartelijke woorden en dit zijn initiatief en verder alle aanwezige Ver eenigingen'. Ook den heer Oaihen weid. har telijk dank gebracht. De hulde zal door het bestuur worden beschouwd als een aanspo ring om aan de geheele burgerij steeds een aangenaam 3 Octoberfeest to verschaffen. Nadat niu door de vergadering uit volle borat het Wilhelmus was gezongen, dank te de heer van Spall -allen voor hun spontane opkomst. Opdat een blijvende herinnering achter blijve, meende de com missie een oorkonde te moeten laten vervaardigen, bij de welbekende firma Bduard IJdo, van aller handteekeningen voorzien. De heer v. Spall reikte nu onder ap plaus der aanwezigen de oorkonde over en dankte 'tan slotte in 't bijzonder de muziek- vereenigingen, in de eerste plaats „Werk man-s Wilskr.adht" en verder de andere corpsen, die den optocht met muziek had den opgevToolijkt. Spr. wensChte ten afscheid allen een ge- noegelijken derden October. De vergadering ging hierop, na een klei ne rondedans in geestdriftige stemming uiteen. Koraalmuziek. Maandagmorgen vroeg wa© het reeds duidelijk dat iets heel bijzonders te gebeu ren stond. Daarvan getuigden de wapperende vlag gen, die aan de Leidsohe straten een echt feestelijk aanzien gaven en daarvan sprak ook de onafgebroken stroom van menschen die zich in die richting van het Laborato rium -spoedden, waar volgens het al-oude mooie gebruik de feestelijkheden met ko raalmuziek zouden worden, geopend. Togen 8 uur had zich een onafzienbare menigte rond het Laboratorium opgesteld waar de zangers en zangeressen begeleid door het Sted. Muziekkorps en onder lei ding van den heer C. B. Duyster een aantal mooie,' gewijde en oud-Hollandsche liede ren ten gehoore bracht. Het was een mooi oogenblik. Dit gedeelte der feestelijkheden was al thans geheel in stijl. Het paste zoo geheel bij het feit dat herdacht wend, toen het daar plechtig op klonk: Geloofd zij onze groote God, Z ij n gunst schonk ons dit heilgenot. Dit eerste nummer, door den heer Duys ter zelf geïnstrumenteerd, werd trouwens op bijzondere mooie wijze uitgevoerd, oven als de hymne „Lof zij den Helden", die ook zeer goed gezongen werd. Na afloop bood een comité uit de zan gers -en zangeressen bij monde van den heer W. v. d. Laan, den heer Duyster, ter ge dachtenis aan zijn 70sten verjaardag en zijn 35 jarige vervulling van het ambt van kapelmeester der koraalmuziek, een zilve ren plaguette en oen krans aan, voor welke hulde de jubilaris met enkele woorden dankte. Aan het standbeeld van v. d. Werf werd als naar gewoonte, een krans gehecht. Intocht der Geuzènvloot. Terwijl de zangers hunne liederen ten gehoore brachten brachten, had zich langs den weg, die de Geuzenvloot zou nemen, een niet te tellen menigte opgesteld. Waai* men ook zag, overal menschen en niet anders. Hot werd bijna beangstigend, toen ook de duizenden, die do koraalmuziek hadden bijgewoond, zich bij do wachtende •menigte kwamen voegen, om dit meest ka rakteristieke deel van de feestvierirlg in oogenschouw te nemen. Gelukkig het geduld werd niet 'lang op de proef gesteld. Bet -duurde niet lang of uit de richting van de Lauimeschans werden schoten ge hoord. De geuzenvloot, die met de vrijheid voedsel, haring en wittebrood zou brengen was in aantocht- No g even, daar schetterde de muziek en met gejuich werden de dappere geuzen, die hier en daar reeds haringen! uitdeelden, ont vangen. Onwillekeurig gingen daarbij de gedaoh- ten terug naar den 3en October 1574, toen op dezelfde wijze de Geuzen binnen de stad kwamen om de uitgehongerde bevol king van voedsel te voorzien. Welk een oogenblik moet dat geweest zijn. En niet allen om de rijke betoeterds, maair ook om de uitrusting^ maakte deze Geuzenvloot ©en schitterenden indruk. Daar stonden ze, de helden uit die dagen. Louis do Boisot, de opperbevelhebber der -vloot, de heer de Noyelles, aam voerder der Ftransche en Waalsehe Arquebusiers, en vele andere -bekende persoonlijkheden, wier namen men in het programma vermeld vindt. Er waren1 er, die hun rol uitstekend ver vulden; mannen ©in ontzag voor te krijgen. Maar ook onder de matrozen waren kos telijke typen. We zagen er een', een echte stoere geus, die met een vastberaden trek om den mond, alsof hij met zijn aandoening vocht, zijn rijkbeladen schuit voortduwde. Zoo zullen' ze er uit gezien hebben', die kerels van stavast, die nog -beter in het bangste gevaar in hun element waren1, dan temidden van de uitgehongerende volks menigte, die schier de kracht mistte om te jubelen on te juichen. Aan het bestuur der 3 Octobervereeni- ging brengen wij -gaarne een woord van hulde, voor dit mooie nummer, dat we nooit meer op het. program hopen te missen. Inmiddels dood zich een incident voor. dat den geheelen feestdag had kunnen laten .mislukken. Onder de dichte menigte, die op de Hoog straat tegen de balustrade geleund de komst der Geuzenvloot afwachtte, be vond zich de 38-jarige Th. O., die als ge woonlijk in „kennelijken staat" verkeerde. Deze een heroisöhen inval krijgend sprong van den boegen walkant en plonsde in het pl.m. 3 Meter lager gelegen water. Hij wiet naar een der tegen het water gelegen huizen te zwemmen, maar kon zich niet op het droge werken. Eenige roeibootjes, die zich cp de plek bevonden haastten zich weg te roeien, on danks het geschreeuw van politie en om standers, tot eindelijk eenige jongens hun bootje wendden en met hulp van een toege- snelden agent den man in 't bootje hielpen. De hulp kwam juist op tijd,anders had deze onvoorzichtigheid een somberen schaduw op den geheelen dag geworpen. Hij werd in het gevaarlijk schommelende bootje naar den overkant gebracht. Dadelijk na de intocht der geuzen volgde de traditioneel© uitdeeling van brood en haring aan de Aalmarkt, voor het waaggebouw. De Aalmarkt was geheel 'afgezet, terwijl in de Mandenmakerssteeg zich de verschil lende liefhebbers in een lange rij plaatsten, die tot de Breestraat reikte. De dameeleden der commissie van uitdee ling, mevr. WickersRollan'det, mej. A, M. du Chattel, moj. Breeveld en mej. Blök deelden aan de schuifelende oudjes de ha ringen uit, terwijl de heerenleden, geholpen door een deel der bemanning de wittebroo- den uitreikten. Na afloop hield de 'heer W. F. H. Niie- veld, praoses van het stud, corps een gees- eti'g epeedhje, waarin' hij de dames vo-or 'hun hulp bedankte en overhandigde hun allen een fleseh odeur ter verdrijving van het Gedurende deze uitdeel ing liet het carril- lon, in de bekwame hande nvan den heer H. Th. van Leeuwen een willig instrument, zijne vroolijke tonen hooren, terwijl de Fontein op de Vischmarkt zijn waterstra- lnn omhoog ©poot. In dc kerken. Inmiddels spoedde zich een groote me nigte naar de verschillende kerken, om daar, .evenals op den dag van het ontzet, God te danken voor de uitredding en de groote .daden des Heerea te. godenken, en den( Heer te geven, lof en eer. In de Pieterskerk trad als voorganger op Ds. M. J. Punselie, die als tekst had gekozen: Ps. 9:2: Ik zal d-en Heere loven met mijn gansche hart; ik zal uwe won deren Vertellen. Ds. Jansen die in de Chr. Geref. Kerk in den morgendienst voorging sprak over denzelfden tekst.. 's Avonds trad in de Chr. G-oref. Kerk Ds. Salomons van Bussum op met als tekst: Ps. 66:10—13: Want Gij hc.bt ons be proefd, o God! Gij hebt ons gelouterd" ge lijk men het zilver loutert, enz. In de Geref. Kerk werd de dienst geleid door Ds. Thomas, die sprak over Ps. 48: 10: „O God, wij gedenken Uwer weldadig heid m het midden uws tempels". In de Geref. Gemeente trad op Ds. W. denl Hengst, die spreken.de over Jesaja 37: 33—37, de gemeente bopaaide bij de ver lossing van Jerusalem uit de hand van' Sanherib, van wieni de Heere door den mond van Jesaja liet zeggen: Hij zal in! deze stad niet komen, nog daar eene pijl in schieten.; ook zal -hij met geen schild daar voor komen, enJ zal ge-enen wal daartegenj opwerpen, enz. De romantiek© optocht. 's Middags te ién uur volgde het groote moment van den dag. de groote roman- tieke optocht, voorstellende groepen uit de meesterwerken der wereld-litteratuur. E-eit onafzienbare menschenmenigte had zich in de straten' waar de stoet zou pas- seeren opgesteld. Heel Leiden was op de been. Oud-Leidenaars wanen van alle kanten opgekomen, om dit aloude feest mee to vieren en uit dan omtrek kwamen ze met trein en tram en fiets en rijtuig, de om wonenden die mee van de feestelijkheden wilden genieten. Ben ware menschenzee werd over de straten uitgestort, die een echt feestelijke!* aanblik opleverden. Eindelijk, eindelijk, daar hoorde mende schetterende toonen van het Muziekkorps van bet 3e Regiment Huzaren te paard (directeur de heer Fabiaan). Maar hoe zou de optocht passeeren', door die met menschen opgevulde stralen. Het scheen onmegelijk, maar het viel mee. Voorop reden een paar agenten, om ruim baan te maken. En wel sloten de wach tenden zich onmiddellijk weer aaneen, maar er was althans eenige orde in den chaos gekomen, zöodat toen al spoedig daar op een viertal agenften te paard naderden, do weg voor den optocht zonder veel moeite werd vrijgemaakt. Het geheel maakte ©en imposanten in druk De straten! aan beide zijden opgevuld met menschen, alle ramen dicht bezet, en| midden in do straat de schitterend© stoet die ditmaal uit niet minder daii twin tig groepen bestond. Voorop gingen als gebruikelijk eenige rijtuigen waarin bestuursleden der 3 Oc- tober-Vereeniging. De eerste groep G ij s b r e c li t van Am stel, voorgesteld door de Chr. Zang- vere«eüiging „Ledagoh" maakte al dadelijk eenl schitterend effect. Voórop Gijsbrecht van Amslel met zijn© vrouw in hunne kleurige kleeding ien op hunne vurige rossen, en daarachter de volgelingen. Van geheel anderen aard was de tweede groep, de Overwintering op N o - v a-Z e m b 1 a d, naar Tollens, voorge steld door de Reciteerclub „U.V.K." Het inwendige van de ijshut werd zeer FEUILLETON. STEPHANUS. F Naar het Engelsoh van 'FM. KINGSLEY. J 16) „Heb je ooit van den knaap Jozef ge hoord?" zeide 'hij tot Anat, toon zij den ifcocht voortzetten. Zij warein nu eenigsziinis gewend aan de slingerende bewegingen van den dromedaris en gevoeldlenl zich daar door meer op hun gemak. „Den knaap Jozef?" herhaalde Anat met „Sst! laat zo je niet. hooren. Ja, de knaap Jozef; is er iets vreemds met hem gebeuld; misschien is het maar een ver haaltje. Ik hoorde er in het gindsohe kamp van spreken'. Je kent verscheidene van die verhalen; wat mij betreft, ik kan zo n'iet onthouden." „Er is het groote kanaal van Jozef in het land van Egypte, zooals je weet.," zeide Anat na eenige ©ogenblikken te hebben na gedacht. „Er gaat een verhaal betreffende hern, die het heeft laten maken; ilc weet niet, hoe lang geleden. Ik heb het dikwijls van moeder gehoord. Hij was een groot prins" „Neen, dan was het »ict dezelfde; ik wilde iets over den knaap hooren en wat hem overkwam", viel Seth haar ongeduldig in de redo. „Indien ge bedaard wilt luisteren, water drager", antwoordde Aniat vol waardig heid, „dan zal ik je 'het verhaal vertellen, zooals het mij verteld is." „Vertel het dan' maar; het zal den weg korter doen schijnen." „Hij was een groot prins", 'hervatte Anat metevenveel deftigheid; „maar hij was eerst een gewone jongen. Ik heb het verhaal van moeder gehoord. Zooals ik zeide, was het haar verteld, toen' zij een meisje was, en aan den zoom der wildernis woonde. Het is een waar verhaal. Als knaap woonde Jozef in de woestijn; hij was de jongste van ttfaalf broederen; de anderen waren reeds volwassen mannen, en hun vader had Jozef 1-ief boven alle zijne zonen; en hij maakte hem oenen veelver- vigen rok. Als nu zijne broeders zagen, dat hun vader hem boven alle zijne broederen liefhad, 'haaten zij hem. Ook droomde Jozef eenen droom" „O!" riep Seth opgewonden uit, „hij droomde, zeg je?" „Stellig", antwoordde het blinde meisje; „hij drooBde, dat, toen hij zijn schoof bond in den o-< ig^tiijd, de schoven van zijn vader en moeder en van zijn broeders kwapien en zich nedtrhegen voor zijn schoof, en meer dergelijke droomen, hetgeen ,Lete-o kond, dat hij een grootprius zou worden, ondat zij allen uit het gezin tem eer zou den bewijzen. Hij had zulke droomen niet moeten vertellen," voegde zij er met een hoogwijs gezichtje bij, „want natuurlijk haatten zij hem nog ite meer. Op een dag werd hij de wildernis ingezonden, om da dels en honing te brengen aan do elf man nen, zijn broeders, die do kudden weidden. Zij zagen- hem komen; hij droeg een veel- vervigen rok ,en zij besloten, hem uit den weg te 'ruimen." „Wat deden ze?" vroeg Seth met inge houden adem. „Dat wilde ik juist vertellen; wat ben je ongeduldig. Je bent zoo .verlangend na^ar dit verhaal als een troep musschen naar ccn schepel koren, dat op den grond geval len is". -„Ik zal bedaaLid! afwachten, mijn prin sesje," zeide Seth deemoedig; „doch ik smeek je, vertel mij, wat 'er met den knaap gebeurde." Eeuigszins gekalmeerd door de onder worpenheid van don knaap, vervolgde de kleine meid haair verhaal. „Eerst," vervolg de zij gewichtig; „besloten zij om hom te dooden, hem zijn kleuri.gen rok af te nemen en him vader te zeggen, dat een -boos dier hem had opgegeten; dodh terwijl ze nog beraadslaagden, zagen zij een karavaan naderen; dus veranderden zij hun slecht plan in een nog slechter'en verkochten hem als slaaf. Ja, hun eigen broeder als slaaf!" herhaalde zij, zeer voldaan over den kreet van sohrik, die haar boehoorder onwille keurig ontsnapte. „Zij namen hem mee naar Egypte vervolgde zij. Doch Seth luisterde niet verder naar h aar verhaal'hij 6loeg de handen vol wan hoop ineen. Nu was alles hem duidelijk. Zij zouden ais slaven verkocht worden, nadat zij al dat leed en die gevaren reeds doorstaan hadden-, zij zouden de Heilige Stad nooit, zien, nodh den Mam Jezus, die blindheid kon genezen. Hij kreunde hardop. Anat, geheel opgaande in haar verhaal vatte dit op als een kreet van bewondering •of verbazing. Zij was juist gekomen aan het punt -in het verhaal, 'dat do ongelukkige held in de gevangenis is geworpen. „Wat zou jij dan gedaan hebben," vroeg zij plot seling. ,Jk-ilv-kan liet je niet zoggen, kleintje", antwoordde Seth, uit zijn gepeins ontwa kende. „Je zoudt ei' gebleven zijn1 tot den dag van je dood, denk ik," zeide zij diep ver ontwaardigd „maar Jozef niet-, hij „Ik ben slaperig, kleintje. Seohet toornt in de hemelen. Laten vrij het verhaal tot morgen bewaren," „zeide Seth met ge smoorde ©tem. Anat raakte voorzichtig met haar vinger zijn wang aan. „Het is waar, je bent erg warm. Zie, ik heb hier een granaatappel;; eet hem, hij zal je verkwikken." Daarna spraken zij weinig meer. Onver moeid vervolgde de witte dromedaris zijn wog onder den verzengenden gloed der zen; zijn breede poot-en maakten geen geluid op het zachte zand. Het landschap trilde in de groote hitte, smeltende in gouden, rose en violette kleuren van vuur op verren af stand, terwijl dichtbij do vuurroode bloe sems van den cactus gloeiden ols vurige kolen.. Eens zagen zij een troep roofvogdU zich te goed doende aan het karkas van oen kameel; ze verhieven zich van den grond met schor gekras en trokken zich te rug op kleinen afstand, totdat de levenden vooorbij zouden zijn. „Op het oogenblik heb ik nog niets met je to maken", schenen zij tot den witten dromedaris te zoggen-, „maar zoo zal het jo ook gaan-; wamt de mensch is ondankbaar." Daarop streken zij weer neer als hebzuchtige manschappen op het gestrande wrak van oen verlaten schip. En de statige' Mirah vervolgde onvermoeid den weg. (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1921 | | pagina 1