Dagblad voor Leiden en Omstreken.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
r, IM LEIDEN EN BUITEN LB1DKS ;j
VAAR AGENTEN GEVESTIGD ZUS
FEB KWARTAAL IBM
FEB WEEKIM»
FRANCO FEB POST PEE KWARTAAL I BSO
2de JAARGANG. - WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1921 - No. 456
BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278
ADVERTENTIE-PRIJS
PEE GEWONE REGEL10221/2
DES ZATERDAGS 1020
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TABUS
KLEINB ADVERTENTIES ru hoogstele
SH woorden 50 cent: Zaterdag 75 l
i bi} vcu>rni t bc-< olies i
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Het crisisdebat.
Het onlangs in do Tweede Kam or gehou
den orisisdebat heeft wel niet geheel aan
de verwachtingen beantwoord, maar was
daarom tooh niet zonder beteokenis.
Ongemerkt toch, en onbedeeld misschien,
is dit debat toch geworden een bespreking
van de beginselen, waarnaar hot staalkun
dig beleid moet worden gevoerd en van de
grondslagen waarop (samenwerking tus-
6chen de verschillende partijen mogelijk is.
Het opmerkelijke daarbij was en die
indruk zal bij het straks te houden begroo-
iingsdebat ongetwijfeld worden versterkt,
dat de linkerzijde feitelijk stond met ledi
ge handen.
Zij heeft niet anders dan negatieve
leuzen; eigen beginselen die bezieling kun
nen wekken onder het volk en in het parle
ment tot een vruchtbare samenwerking kun
nen leiden, ze ontbreken ton eenenmale.
Zoowel de hoeren Marchant en Dressel-
huys als do heer Troelstra, oefenden critiek
op de houding van het Kabinet en veroor
deelden het samengaan van do rechtsche
partijen, een critiek die niet gehcol en al
ongegrond is, maar daarbij bleef het dan
ook. Vorder dan tot nogatievo opmerkingen
wist men het niet. te brengen.
Met name de heer Marchant heeft trach
ten aan te toonen, dat de samenwerking
wan de rechtsche partijen overbodig is ge
worden en hij heeft het daarbij niet aan po-
igingey. laten ontbreken om den afstand
tueschen die partijen te vergroot en.
Hij ging zelfs zoover van te bctoogen,
dat een staatkundig samengaan van de
Christelijke groepen onmogelijk is gewer
den. -En om toch maar een wig te drij
ven tusschen die groepen, werd niet cons,
maar herhaalde malen, de voorstelling ge
wekt, dat de Katholieken over heel de linie
do nederlaag hebben geleden.'.
Straks tapt men natuurlijk weer uit een
ander vaatje en zal men trachten de kie
zers duidelijk te maken, dat hét juist omge-
koord de Katholieken zijn die over heel de
linie der ovc-rwmnig hebben behaald en
thans ons staatkundig leven bcheerschen.
Trouwens do heer Dressolhuys sprak
reeds van het streven naar nog stijgende
suprematie van de Ito omsch-Kathol ieken en
hot, heftig verzet daartegen-van Protes-
tantsch-christelijke zijde.
Een coalitie, zoo betoogde de hoer Mar
chant moge reden van bestaan hebben ge
had, in deze dagen ontbreekt oen gemeen
schappelijke werkbasis.
En hij eindigde met ie eridairen, dat de
coalitie in verval is, dar do ziekte onge
neeslijk is en dat do loe>tamd hopeloos
moet worden geacht.
Maar rit. dit kwade, zoo oordeelde hij.
zal het goede worden geboren. Als straks
de rechtsche pai tijen elkaar loslaten en te
genover elkaar stelling gaan nemen, zal
het uitzicht worden geopend, ,,dat voor de
brandende vraagstukken van dezen tijd een
oplossing zal worden gevonden, die de
meerderheid van ons volk zal bevredigen,
althans een richting zal zijn gegeven aan
den arbeid tot oplossing, waarin die meer
derheid haar geloof in hot welslagen zal
kunnen herwinnen.
In dezen geest spraken ook de beeren
Troelsbra en Dresselhuys.
Eerst moet de samenwerking tusschen de
rechtsche partijen definitief verbroken zijn
en dan zullen meer zuivere verhoudingen
geboren worden.
„Daarin, aldus de heer Troelstra, ligt
de toekomst van onzen politieken strijd,
ook donaaste toekomst, dat wij het Ne-
derlandsche volk doordringen van deze
waarheid: gij moet den moed en het inzicht
hebben om ze te plaatsen op een nieuwen
socialen bodem van politieleen strijd, de
oude leuzen hebben haar waarde verloren-,
en gij kunt dat willen ontkennen, maar
daarmee is de coalitie niet veranderd en
telkens weer zal die realiteit* zich aan u
opdringen.
De wensoh en do hoop van vrijzinnigen
©n socialisten is dus, dat. de iechtsohe par
tijen elkaar den bons zullen geven, dat ze
alle banden zullen verbreken en dat de
6tukken op het politieke schaakbord, radi
caal verschoven zullen worden.
En wat moet dan voor dat reohtsohe bloc
in de plaats komen? Op welke wijze en naar
welke beginselen moet dan eon nieuwe meer
derheid worden gevormd?
Die vragen eischen beantwoording. Er zal
toch 'n meerderheid moeten zijn, waarop
©en Kabinet dat tot regeereu geroepen
wordt kan steunen.
En nu moet erkend, dat het, als deze
vraag aan de orde komt, aan grooto woor
den niet ontbreekt.
Do heer Marchant bijv. betoogde met. veel
ophef, dat een partijgroepeerlng noodig is,
moer overeenkomstig de waarheid, meer na
tuurlijk, meer in harmonie met de wen-
BcUgn* die löY.eö ia het. yftlk,
Heel mooi gezegd, ongetwijfeld, alleen
maar, we komen mot dergelijke frazen niet
vorder.
Maar de heer Marchant ging vorder.
Niet de diepere beginselen, zoo vorklaar-
de hij, maar de regeling van do geldmidde
len, de sociale wetgeving in ruimer zin, en
de defensie bepalen do politieke verhoudin
gen in het volk. En, zoo voegde hij daaraan
toe, ten opzichte juist van deze punten, is
alle eenheid in de rechtsche coalitie zoek.
Nu is deze opmerking wel niet geheol
juist, maar wij willen gaarne toestemmen,
dal; de geheele rechterzijde omtrent deze
zaken niet geheel eenstemmig is.
Maar hoe staat hot in dit opzicht met
de linkerzijde. Heerscht daar soms eenstem
migheid ten opzichte van de belastingpoli-
tiek, do sociale wetgeving en do defensie?
De vraag stellen is haar beantwoorden.
En wordt die eenstemmigheid soms ge
vonden bij de z.g. democratische vleugels
van do verschillende partijen rechts en
links? Maar immers, wij weten beter.
Door Mr. Marchant zelf werd dit trou
wens toegegeven, toen hij verklaarde nog
niet te kunnen zien, hoe op dit oogonblik
een eensgezinde mdarderheid kan worden
gevormd.
Als de rechtsche samenwerking wordt
verbroken dan is er dus geen andere meer
derheid, die haar taak kan overnemen, en
is vruchtbaren wetgovenden arbeid ten
eenenmale uitgesloten.
Er zou ongetwijfeld, zij het dan mis
schien met veel moeite, een 6tel ministers
gevonden worden, maar een regeering
die uitgaat van een leidend beginsel
en daardoor een eenheid vormt, waarvan
kracht en invloed uitgaat, zou niet denk
baar zijn.
Wanneer wij de bezwaren die ongetwij
feld de tegenwoordige coalitie aankleven
onder de oogen zien-, is het noodig met deze
dingen rekening te houden.
Ons oordeel zou anders al te oppervlak
kig en mitsdien van weinig beteekenis ziin.
STADSNIEUWS.
Dr. Dc Hartogh in de Middaghoogte.
Gisteravond tad do Middaghoogte haar eer
sten avond voor dit seizoen belegd in do Stada-
zaal.
Zoowel boven ala benoden was do zaal gehcol
bezet.
Ds. Boissovain sprak een kort welkomstwoord
uit, waarna Dr. de Hartogh zijn rede begon met
op to mérken, dat hij sproken zou over „de
dwaasheid van den godsdienst". Deze titel ie
niot een woordspeling, maar in het nuchter ver
stand van den zelfzuchtigen mensch is zij dwaas
heid. Godsdienst spant, (in tegenstelling met een
ahtoïstisóho onderstelling) het denken tot het
uiterste. De dwaasheid van den godsdienst is do
geestdriftig© vaart van den waaghals. Wdj leven
in drie levenslee-ren. Do eerste sfeer is do na
tuur. Do tweede -is do cultuur, die maatschappij
betcekenit. De cultuur is het waarlijk geestelijk
menschelijke tegenover het dierlijk natuurlijke.
Do derde 6feer is de mystiek; dat volgens 6pr.
afgeleid is van een Grioksch woord, dat groote
verborgenheid bet-eekend. Wij leven - dus ook in
verhouding tot het verborgen leven. Komend tot
de bespreking dier begrippen zeide spr. dat het
leven der natuur, is het loven der lust. Lust is
het 6peil der natuur. Wanneer een mensch na-
tuuiimensch is zoekt hij oogenblikkelijke bevre
diging in de lust. Hij zegt, „aprós neus le déluge",
„na ons do zondvloed". Laat ons eten en drin
ken; mergen 6terven wij. Daarom ook is de na
tuur verkwistend. Alles is in do natuur overdaad
getuige de vele zaden, waan-an weinige 6lechts
ontkiemen tot plant Grijp daarom het oogenblik
het juiste oogenblik om uit de natuur te leven!
De tweede sfeer is de cultuur. Do cultuur
is volgens spr. „de zweep." /#ls de cultuur komt
is het spel der natuur uit, dan begint de school,
de les, de plicht
Hot tegenwoordig terugkecren tot do natuur
(in de dans b.v.) is eigenlijk onder-cultu
reel. Moer no-g: o n de r men6 ch eli j k.
Cultuur jaagt naar het toekomende. Vandaar
die vele nieuwlichters, die' zoolcen naar een nieu
we toekomst. Het toekomende is het 1 -o e n. Het
verkeer dn den cultuurstaat is gezet op loondienst
Wio dus spot over den godsdienst als loondienst,
heeft zolfs noodt good begrepen wat do natuur
dienst is, als zijnde oen luetdionet.
De dordo bestaajiskring is hot loven dor
mystiek. Do mensch wordt eenzaam geboren
en eenzaam sterven wij. Allo uiterlijke liefdes-*
banden worden verscheurd. Daarom heet in den
Bijbel de ziol: de eenzame. Dc mystiek wordt
eigenlijk overal gezocht Overal zoekt men de
verborgenheid. Lust er. zaligheid naar de natuur
is hedmw-ee naar de zaligheid der mystjok, d o
Liefde.
Nu is do Liefde do dwaasheid! Want zij
zoekt geen lust zij zoekt dienst. Waar liefde
woont is geen loon in de eerste plaats.
Waar do Liefde komt is do dwaasheid. D e
dwaasheid is het zich govon. De
dwaasheid is het zich kwijtraken.
Na een korte pauze hervatte 6pr. zijn onder
broken rede: De mensch zoekt oorst in do gods
dienst natuurlijke lust Zio den Oostorschen gods
dienst mot- zijn maaltijden, zijn Soma bedwel
ming en zijn tooverformules. Spel cn brood is
do roep der massa. Daarom begint do natuur-
ko mensch met zijn natuurlijko bevredi
ging in den godsdienst te zoeiten.
Het tweedo stadium: de cultuur (loon)dienst
of do dienst, die de zedelijke maatstaf aan
legt met zijn strengheid, vindt go bij het oude
Israël vooral In 'talgomeen bij de Semitische
wlken. De Jood zoekt dus de dienstknechtsvor-
houding. Iemand, die dient en buigt, heeft nog
vereering en eerbied, en erkent nog het hoogero.
De derde sfeer nu, die der mystiek zoekt in den
godsdienst alleen naar God. Dat hunkeren is een
groote vorborgeniheid. Want daar vraagt do
mensch, niet naar eigen bevrediging. Daar is,
wat Calvijn zei, als hij in da hel God kon ver
heerlijken, de hel hem een paradijs zou worden.
Calvijn gaat dus van God uit. De dwaashoid
Gods iz wijzer dar da msnschen. Daarom ver
kiest do goddelijke Liefde het kruis. Dat is vol
gens Boelimo hot „mysterion magnon" hot groo
to mysterie. WHe den godsdienst kent als liefde,
die kent liet heilige der heilige.
De woreld van God is het hoogste goed.
Dwazen, onovorlegden, eoiuvoudigon zij spreken
van het wezen dor godheid. „Dit heelal mot zijn
zonnen en melkwegen is duisternis", zegt Scho-
peakauor „vergeleken bij dit eeuwig licht". (Ap
plaus.)
Na de pauzo werd deze vraag gostold: Het
gebed in de Christelijk© kerk gebeden in wolko
sfeer betoont dit? Inzonderheid het gebed om
regen, bidstonden voor de oogst enz.
Volgens Dr. do H. staat dit gobed niet op
den top van hot godsdienstig loven. De Ooster
ling dwingt regen. Clia bidt om regen en Chris
tus sterft onder do zware wolk wie God alleen
om iets vraagt staat nog niet in hot
heilige der heiligen. Als God bijvoorbeeld droog
te zendt moeten we eerat learen dat kruis te dra-
6É fi-
Op oen volgende vraag of de cult-uurdienst mee
werkt tot den dienst der mystiek antwoordt spr.
dat do zuiver toegepaste cultuur (bijv. in de
kunst) een toenadering tot God kan zijn. Hei
kan echter ook een afgod worden.
Tenslotte is de cultuur dienares van den hoogen
God.
Hierna wordt het samenzijn gesloten.
De -heer Van Kol |ieeft aan den Mi
nister van Koloniën do volgende vragen
Sedert October 1920 studeert een aantal
Inlandsche rechtskundigen, abituriënten
van de school tot opleiding va-n Inlandsche
rechtskundigen te Batavia, aan de Rijka-
universiiteit te Leiden..
Deze rechtskundigen zijn igoheel op eigen
kosten hierheen gekomen, -om zich voor hot
doctoraal examen in de rechtswetenschap re
bekwamen en zoo aanspraak te verwerven
op uitzending als rechtelijk ambtenaar op
denzelfden voet, waarop Nederlandsche ju
risten uitgezonden worden.
Een hunner is reeds doctorandus; in het
aanstaande academiejaar hopen anderen het
te worden, maar deze jongelieden verkeeren
nog steeds in onzekerheid of men hen bij
gelijke bekwaamheid en geschiktheid op de
zelfde voorwaarden voor de Indische rech
terlijke macht zal bestemmen als 'dit met de
Nederlanders geschiedt.
Is de Minister'bereid een einde te maken
aan deze pijnlijke onzekerheid en mede te
doelen of de hier 6tudeeronde Indische
rechtskundigen op dezelfde voorwaarden
als de Europeesche zullen worden uitgezon
den, wat met het oog op den gooien amb-
tenarennood alleszins billijk en ven.-vmelijk
is te achten?
Gistermiddag omstreeks half vijf had
in de Haarlemmervaart, nabij de houtzaag
molen dor fr. Gebr. Mulder oone aanvaring
plaats, dat gelukkig goed afliep.
Vanuit de stad voer een roeiboot, waarin
een hear en dame door de vaart. Even door
de spoorbrug, waar de Haarlemmervaart
een gevaarlijken bocht maakt, kwam van
tegenovergestelde richting een motors .buit
aangevaren.
Door verkeerd uitwijken der roeiboot liep
de motorschuit in volle vaart op de roei
boot, waardoor deze een beduidend lek
kreeg en onmiddellijk vol water geraakte
Niet zonder moeite werden de inzittenden
door het personeel op do motorschuit ge
tild.
Aan het. vlugge optreden dezer mannen
Ls 'het to danken dat de heer en dame niet
te water geraakten en daardoor misschien
het leven hadden kunnen verliezen.
De roeiboot werd later door de bewoners
der aldaar zich bevindende woonwagens, uit
het water opgehaald.
Behoudens goedkeuring van het Rijks
school toezicht is met ingang van 1 Januari
1922 benoemd tot onderwijzer aan de Dhr
School voor M.U.L.O. te Enkhuizen (hoofd
de heer K. Dam) de heer J. de Vries, thans
in gelijk© betrekking aan de Geref. School
voor M.U.L.O. a. d. Hoogl. Kerkgracht,
hoofd de heer W. Vros.
Het bestuur der Statenkieskring „Lei
den" der Anti-Tev. pairtij, is togen Zaterdag
1 October des namiddags te 'half drie in ver
gadering bijeengeroepen in een der zalen
van Café Zomerzor.g.
Deze vergadering wordt belegd in ver
band met de afvaardiging naar de verga
dering van het Centrale convent, te houden
op Donderdag 13 October te 's-Gravenhagc.
Men verzocht ons de aandacht te ves
tigen op do in dit nummer voorkomende ad-
vertentio der afd. Leiden van den Bond van
Chr. Kontoor, en handelsbedienden, waarin
woTdt aangekondigd, dat de tegen Donder
dag 29 September aangekondigde ledenver
gadering, met het oo.g op de Zendingssa-
monikomst in de Stadsgehoorzaal is ver
daagd tot Woensdag 6 October a.e.
De vergadering heeft alsdan ovoieens
plaats in het gebouw; „Prediker" te half
acht.
Met ingang van 16 Oct. is aan den
heer A. J. Westorman Holstoin alhier op
zijn verzoek door don minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen iorvol
ontslag verleend als assistent voor de
psychiatrie aan de Rijksuniversiteit.
Voor 'het tijdvak 1 Oct.—31 Dec. 1921,
is als zoodanig benoemd de heer W. J. J.
Sauvage Nciting, alhier, thans assistent
buiten bezwaar van 's Rijks kas.
Eveneens is met ingang van 1 Oct. ont
slag verleend aan den heer A. Tollewijn
Gelpke, prosector aan' de Rijksuniversiteit.
Van het tijdvak van 1 Och—31 Dec.
1921 is als zoodanig benoemd mej. J. J.
Eintihoven alhier.
Met ingang van 1 October is aan N.
A. Stuttenheim, op zijn verzoek, eervol ent
slag verleend als assistent voot de oogheel
kunde aan de Rijksuniversiteit.
Voor het tijdvak van 1 Oct.31 Dec,
is als zoodanig benoemd Go Ing Heen, arts
alhier.
Met ingang van 1 October is benoemd
tot conservator bij de bacteriologie en
hygiëne aan de Rijksuniversiteit, dr. J. R.
F. Rassere, arts, Leiden.
Dr. D. G Ubbels alhier is bij Kon
Bosl. wederom benoemd als plaatsvervan
gend veearts.
Steeds meer berichten ontvangt de
recherche alhier omtrent d'o vele verduis
teringen! van den onlangs .aangehouden, E.
W. Te Amsterdam heeft 'hij, naar verluidt,
een portefeuille met f700 verduisterd, een
met 15.000 nuark en in de Loidscbestraat
G)ij 'die garage van het „Motorhuis" een
portefeuille, d.ie toevallig leeg was. Vorder
heeft hij bekend de schuldige te zijn van
^denj diefstal van 2 portefeuilles tic Delft.
Aangehouden) is de 24-jarige J. W. v.
d. H., dienstbode bij een onzer ingezetenen',
die, ten zijnen nadeele verschillende bedra
gen tot een' gezamenjlijk bedrag van f750
ontvreemd heeft. Ze is ter beschikking
van de justitie gesteld.,
Aangehouden ,i6 de 20-jarige dienst
bode A. W, M. II., die ongeveer f40 enj
cenrig lijfgoed' had ontvreemd. Zij is na
verhoor op vrije voeten geslel'd.
Gistermiddag omstreeks 3 uur kregen1
2 bestellers van do H. IJ. S. M», W. W. en
A. v. d. B„ bij het station ruzie. W. W.
dlie vol zoeten wijns was verzekerde her
haaldelijk en met nadruk dat v. d. 13. hem
een mooie bestelling onder zijn eigenste
oogen) had vandaan gesleept.
De politie achtte zich geroepen haar al
tijd speurende neus in deze „affaire d"lion-
ne ur" 'te steken en kalmeerde het tweetal.
Gistermiddag om 6 uur reed een
vrachtauto der firma R. H. W. op de
Oud'o Vest het water in.
Het voorstuk ging onder, maar het ach
terste gedeelte bl'cef op cLen kant hangen.
Een rijnaak heeft met behulp van haar
takels de wagen) weer opgevischt.
Bij de politie heeft een juffrouw aan
gifte gedaan, dat oenj harer buren haar
had beleedigd.
Ze had haar namelijk toegevoegd dat ze
„een bezemsteel" had ingeslikt"
De juffrouw verontwaardigd over zulke
slik-aantijgingen, begaf zich op stel en
sprong naar de recherche. Deze nuttige
instelling heeft dé zaak in handen.
Christel. Hist. Unie.
Zaterdag 24 September hield het Dage-
Lijksche Bestuur der Unie te 's-GravenJha-
ge eerjo langdurige vergadering.
De e.v. vergadering van 't voltallig hoofd
bestuur werd bepaald op Woensdag 4 Ja-
Jnuari, des avonds 8 uur te Utrecht.
De vergadering van het hoofdbestuur,
versterkt met de buitengewone vertegen
woordigers d!er 18 Kamerkringen, wordt,
dan gehouden) Donderdag 5 Januari, te half
elf, eveneens to Utrecht.
Circulaires werden vastgesteld aan de
besturen van do Kamerkringvereeblgin-
gen en aan dc Plaatselijke kiesvereemgin-
gen, tot uitvoering van de artit. 16 en 17 der
statuien en tot. inleiding van de verkie-
Z'ingsworkzaamheden voor het jaar 1922.
Dc vijftien procent
De nieuwe schoolwet, zegt do „Nedorl.",
heeft om noodeloozen scholenbouw tegen
te gaan den hijzonderen scholen een rem
aangelegd. Zij moest dit wel doeri, wilde
zij niet do gemeentekas ter vrije beschik
king Stellen van particulieren. Die rem
bestond, in lliet opleggen op het schuolbe-
Aan het Zoeklicht.
Leiden, 28 September '21. I
„Poëzie is overal,
Overal mijn vrinden".
Een dichter van onzen tijd zou gevoege
lijk kunnen zeggen: Reactie is overal;
overal mijn vrinden.
Het vorig jaar heeft Minister Heems-
keik een a n L i-r e v o 1 u t i e w e t inge
diend, waarbij tegen al te erge revoluti
onaire uitwassen straf werd bedreigd.
En men herinnert zich, hoe de minister
deswege van zeker zijde als reacti
onair wend uitgeveterd.
Onder de leuze: teged de reactie
trachtte men het is smadelijk mislukll
het heelc land op z'n kop te zetten.
Hot voorbeeld van Minister Heemskerk
is door den Duitschen Rijkspresident, eed
vriend van Troelstra, gevolgd.
Alleen, hij maakte geen wet, maar hij
vaardigde maar eventjes eoni verorde
ning uit, die heel wat verder gaat dan
ons anti-revolutiewetje,en|waarhij met straf
fora bedreigd worden de bladen die aan
zetten toit onwettige actie, grondwettig©
instellingen, bespotter*, enz. enz.
Telkens weer worden op grond van die
verordening bladen van uiterst links of
van uiterst rechls verboden.
En wait doen nu m'n roode vrienden?
Wordt presiderll Ebert nu ook bij de
reactionairen ingedeeld? Ik had het wel
verwacht, maar 't gaat precies andersom.
Nu heet het: E b er tegen de re
actie I
Wi'e het snappen kan, snappe het.
OBSERVATOR.
6tuur van de verplichting zijn aanvrage
tot bouwentedoen gepaard gaan métde stor
ting van 15 -dor bouwkosten, welke stor
ting verbeurd zoude zijn indien tens slotte
do school niet levensvatbaar bleek. Van
dat bedrag ontvangt het schoolbestuur
rente.
De wet ging daarbij uit van de volgen
de gedachten. Men moet den particulieren
het bouweni van noodige scholen mogelijk
m'aken. Daarom moet de gemeente bou
wen) en kan zij zich daartegen niiot verzet
ten op grond dat haars inziens do school
niet levensvatbaar is. Of zij dat is moet
het schoolbestuur zelf beoordoelen. Blijkt
dit ten slotte lichtvaardig t.e hebben doen
bouwen', dan betaalt het eerie boete van
15 die dan vooraf gestort worden,
maar zoolang zij nog niét blijkt verschul
digd te zijn, rente draagt. Een voorzichtig
bestuur zal dus niet roekeloos bouwen.
Het kan de 15 opnemen, b.v. bij eenle
Bamk, doch alleen wanneer de geldschie
ter overtuigd is dat de school levensvat
baar is.
(Deze verstandige rem wordt werkeloos
gemaakt, door de vrienden eer bijzondere
school, indien deze de vijftien procent hel
pen bijeenbrengen, zonder zich vergewist
te hebben dat de school levensvatbaar
is. In dat geval riskeert het schoolbestuur
niets. Het krijgt natuurlijk die hijdra-
gen der vrienden ten geschenke. Blijkt dat
de school levensvatbaar is, dan steekt het
de ontvangen 'bedragen die 't noodig hoeft
op; immers krijgt het 't voorschot terug
van hot ge mee n Lob estu u r zonder dit te
rugbetaalde bedrag onder aan de gevers
to verdoelen. Blijkt do school niet levens
vatbaar, dan komt de 15 in de gemeente
kas, zonder dat he.t schoolbestuur or
eenlig nadeel van ondervindt. En-het ge
meentebestuur blijft natuurlijk zitten mot
het onmoedige schoolgebouw.
Wij moeien dus don schoolvrienden aan
raden nooit iets voor die 15 af te zon
deren, zonder persoonlijk van do levens
vatbaarheid der school overtuigd te zijn.
Handelen zij anders dan bcnadeelten zij
zich zeiven en ar leren. De L. O. school
besturen en do schoo'.vereeöigingien m o e-
tenzelve de risico dragen
die krachtens do wet aan den scholenbouw
is verbonden.
Een quaeslio van protocol.
iMet de komst van den nieuwen inter
nuntius, is een; eigenaardig vraagstuk ge
rezen in het corps diplomatique. Esn inter
nuntius staat diploma tJiek gesproken im.
rang gelijk mot eeni gezant, zooals een
nuntius met een ambassadeur. Maar bij
©enige katholieke hoven heeft de vertegen
woordiger van den) Heiligen Sto> 1 den voor
rang boven de vertegenwoordigers der
wereld!ijko mogendheden. Dat berust op
hot protocol van het congres van W eenent
waar do protcstan'tscho staten verre in de
minderheid wanen.
Op grond van dit gebruikt schijnt nu
do internuntius hier aanspraak te maken
op do positie van doken, althans hij do
openling dér Staten-Generaal nam hij zijn)
Iplaats slechts in onder voorheb.,;, vani
zijn aanspraken op dc plaats van doyera,
wat hier pleegt to zijn do gezant i'.io hetj
langst bij ons hof as geaccrediteerd.
Wie in deze gewicJhtige qnaestie beslis-,
serf moet, onze regeering, of de regierin
gen-, <ldc hier door oen gezant wrlegenwoor
digd zdjr:, zegt de „N. C/' weten wiij niet;
dat is eenj mooi probleem voor „het pro
tocol".
Do Aardappeloogst.
Men schrijft van do Yeluwe aan dö
M a a s b.j. ,_j—
