fcweleiÉÉIMaiiI
Tweede Blad.
Vrijdag I Juli 1921.
Uit de Pers.
De Woningpolitiek der Regeering.
Onder dit opschrift handelt Het Cen
trum over de bekende circulaire, den len
Juni door den Minister van Arbeid uitge
vaardigd.
Het blad vraagt, of de regeering liiermee
den woningbouw stopgezet heeft. Hot ant
woord luidt ontkennend
De Regeering denkt er niet aan, do
woningvoorzieaiing los te laten. Zij wil
er jukt meer voortgang in brengen.
Maar als zij al meer nieuwe plannen
goedkeurt weet zij, dat zij vertraging
bevordert. De plannen, die reeds goed
gekeurd zijn, zijn reeds zóór veel om
vattend (rond 90.000 woningen), dat er
met de aanwezige arbeidskrachten ge
woekerd zal moeten worden om die in
twee jaar uitgevoerd te krijgen. Feite
lijk is dus de markt reeds overvoerd.
Werd dat nog erger, dan zou het fu
neste gevolg zijn, dat men op de bouw
werken elkaar de arbeidskrachten
trachtte af te ikoopen. Demoralisatie in
het bouwbedrijf, vertraging in den af
bouw van woningen, verergering dus
van den woningnood. Dat er zoo'n te
kort aan arbeidskrachten in eenige ru
brieken van het bouwvak as, zal ieder,
idie onbevangen as, betreuren, maar het
feit valt niet wel te veranderen en de
Begeering moet er rekening mede hou
den.
De Minister schrijft in de circulaire
trouwens„Het zal zaak zijn toe te
zien, dat de owningproduotie op gang
blijft". En hij zegt onder 2 van zijn
circulaire, dat steun voor nieuwe plan
nen in overweging zal worden geno
men, indien moet worden aangenomen,
dat er dn eenige gemeente nog woning
nood zal bestaan, ook wanneer de plan
men, waarvoor reeds steun is toege
zegd, zullen zijn uitgevoerd en indien
kan worden aangetoond, dat er vol
doende arbeidskrachten zijn om die
nieuwe plannen vlot uit te voeren.
Wel wal de regeering den particulieren
bouw bevorderen. Ook Pierson en Borge-
frius hebben trouwens nooit bedoeld, dat
woning-wot-bouw het eerste zou zijn;
aanvulling en stimuleering tot verbe
tering was de bedoeling. De oorlog
heeft ook hier alles omgekeerd. De Re
geering tracht die oorLogsomkeering
weder om te zetten, omdat de particu
liere bouw voor de voorziening van de
woningmarkt onmisbaar is. Zorg voor
de woningvoorzdening, niet loslaten
daarvan.
Nu kan men na de woningtelling en van
ndt eenige andere gegevens stellen, dat er
ruim ^60.000 woningen te kort zijn. En dit
geeft een verrassend licht:
Do maatregel van de Regeering kon
dus in zoover op een gunstig oogenblik
worden genomen, dat men mag aanne
men, door den woningnood heen te
zijn, als de plannen snel worden uit
gevoerd. Maar al had de woningtel
ling een tekort van niet 60.000, maar
600.000 aangetoond, dan nog had de
zelfde stap gedaan moeten wonden, om
dat snel opvoeren van het aantal plah-
mfen de spanning in het bouwbedrijf
moet doen toenemen tot schade van de
vlugheid in aanbouw.
Er staat dus, zoo verneemt het blad, in
de circulaire niets, waaruit men eerlijk
lezende, kan putten dat de Regeering zich
mefc bewust is van haar taak ten opzichte
van de voorziening in den woningnood en
de verbetering van de volkshuisvesting.
Integendeolversnelling van den aan
bouw zal het gevolg zijn van deze ministe
rieel© circulaire.
KERK EN SCHOOL
„Jachin".
De Gereformeerde Zondagschoolverceni-
Jging ..Jacliin" heeft deze. week te Rotter-
Jdam haar 50-jarig bestaan herdacht.
Er was veel belangstelling.
Onder de aanwezigen werden opgemerkt
ds. W. Sieders van Vlaardingen en de hee-
ren J. Wouda van Oranjewoud, die reeds
de 80 gepasseerd is en" D. Mulder van Goes.
Prof. Lindeboom van Kampen, de eenige
FEUILLETON
Eindelijk thuis.
„Hij is een eerste dweper en wordt met
liederen dag wonderlijker en onbegrijpelij
ker en Abbie doet alles precies, zooals hij
't hebben wil. Ik trooet. me maar met de ge
dachte, dat hij rijk is en een man van be
6chaving. Als hij niet van die dwaze gril
len had, zou ik niets op hem weten aan te
merken."
Daar ging Esther een licht op. Hierin
bestond dus het geheim van Abbie's won
derlijkheid. Forster was een van die zeld
zaam voorkomende, wonderlijke menschen
van wie men wel eens in boeken leest, maar
die men in het werkelijke leven bijna nim
mer ontmoet en natuurlijk word Abbie, die
zoo voortdurend onder zijn invloed stond
in al haar doen en laten door hem geleid.
Zoer enkelen konden maar zulk een hoogte
bereiken. Zij, Esther, die zooveel had, dat
baar hinderde en wier omgeving in het
minst, niet medewerkte, behoefde er niet
aan te d<V >n. En zoo duurde het niet lang
of zij verv..i weer in haar vorigen toestand
van zelfvoldaanheid. Natuurlijk moesten er
eenige ding' n gedaan worden. Zij zou bijv.
dat eole'tc hoofdstuk uit Johannes' Evan-
jgelie met, meer oplettendheid lezen en dan
jvaren er nog verschillende andere kleine
nog in leven zijnde oprichter, was door
ongesteldheid verhinderd.
De geestelijke bijeenkomst werd Woens
loagmiddag door Prof. Dr. F. W. Grosheide
geopend met een rede waarvau het: „Re-
hoboth", de Heere heeft ons ruimte ge
maakt, den grondslag vormde,
Met dankbaarheid werd er op gewezen
dat d'e Zondagsschool tilians algemeen, als
een der beste midldelon in den Evangelisa-
tiearboid worclt beschouwd, wat voor een
niet gering deel aan den voorlichbencten
arbeid van „Jachin" is te danken.
Na de openingsrede deelde de voorzitter
mede, dat Ds J. P. Tazejaar van
Weesp, de 2e 'Secretaris, door H-M. de Ko
ningin benoemd was tot ridder in de orde
van Oranje Nassau.
De verslagen van den Secretaris en Pen
ningmeester werden goedgekeurd. De re
kening sluit met eer; tekort van ƒ200.—.
Door Ds. W. Sieders van Vtaardingien, de
nestor der Geref. predikanten, werd een
pakkend heninneringswoord gesjroken.
Woensdagavond werd een Bidstond ge
houden, waarin Ds. Douma van Den Haag
voorging; na afloop had een druk bezocht
gezcfllig samenzijn plaats, waarin verschil
lende sprekers hot woord voerden.
Op den tweeden dag hield Ds. J. A. Ta-
zelaar van Haarlemmermeer een rede:
„De Zondagschool als wereld verschijnsel",
waarna Prof. Dr. Aal'ders refereerde over
,.De psychologie van het Zondagschool-
kind'.'
Vrijwillige hulp.
In de „Wostfrieschc Kerkbode" wordt het
volgende vericJd! uit Wormer. „Reeds vor-
6choideno jaren verkeerde het kerkgebouw der
Hervormde gemeente alhier in een toestand
die door de velen, die het des Zondags vullen,
met leede oogon werd aangezien. De zerken,
waarmede de kerk bevloerd is, lagen onregel
matig, de van mooi snijwerk voorziene antieke
eikenhouten banken en koorhek waren scheef
gezakt, de N. 0. hoek van de kerk was inge
waterd, enz. enz. Gebrek aan de noodige fond
een was oorzaak, dat hierin geen verbetering
werd gebracht. Bezittingen heeft de kerk vrij
wel niet; de leden behooreai grootendeels tot
den werkmansstand en zijn dus niet kapitaal
krachtig. Toch zou do kerk dni orde on 't is
gebeurd.
Hte? Op een gemeenteavond bracht de pre
dikant 'de zaak ter sprake en vroeg of het
niet mogelijk zou zijn, dat de leden der ge
meente zelf de restauratie ter hand Ty.men
En 't antwoord op die vraag? Oogenblikke-
Jijk boden talrijke mannen en vrouwen vaai
eiken leeftijd,Tang en stand, zich aan tot me
dewerking. Maandag 6 Juni werd met den ar
beid begonnen onder deskundige leiding, welke
ook gratis gegeven werd. Eiken avond van.
6 30 tol 9.30 uur en de vrije Zaterdagmidda
gen werd er gewerkt door gemiddeld 20 man-
tien. 't Werk was moeilijk, doch w^d met op
gewektheid verricht; 144 zerken werden ge
licht en nadat er nieuw zand onder gebracht
was. opnieuw gclegrl, alle banken kwamen van
bun plaats en werden grondig nagezien en
hersteld; de kork werd geheel gewit en bijge
schilderd. De groote antieke koperen lioktkra-
nen (de aan een ervan ontbrekende arm werd
bijgemaakt) werden gepoetst, de eikenbouten
banken geboend en in de was gezei, de meer
dan handerd stoelen gewreven. Nieuwo gor
dijnen voor de ramtn en voor 't orgel werden
welwillend verschaft zonder kosten voor de
kerk. Timmerman, metselaar en schilder heb
ben belaflgeloos hun werk in de kerk verricht,
alle anderen, die meegewerkt hebben, even
eens, zoodat hieruit blijkt, dat wanneer de
li' fde voor godsdienst en kerk niet is uitge-
bluscbt veel kan worden tot stand gebracht
door samenwerking. Nu is de kerk met wei
nig kosten, alleen voor materialen, keelemaal
in oen nieuw kleed gestoken, zooals het be
hoort.
Uit het Sociale leven.
Collectieve contracten.
Toen vjor omtrent vijftien jaar het ont-
verp-wet op het Arbeidscontract werd behan
deld, had de regeering aanvankelijk geen plan,
daarin ook over de collectieve contracten te
bandelen.
Het instituut was itmners in ons volk nog
zóweinig ingeburgerd en uitgegroeid, dat de
wetgever hoogstens met een paar weinig-zeg
gende bepalingen zou hebben moeten volstaan.
De wet kan bet leven leiden en steunen;
dit roepen en dit vormen kan zij niet; aller
minst op sociaal terrein, waar veeleer de maat
schappelijke krachten de ontplooiing brengen
moeten.
Thans na het betrekkelijk kort. tijdsverloop
van vijftien jaar komt ons de statistiek ver
halen, dat er op 1 Januari 1920 een getal van
bijna twee en twintig en een half duizend van
zoodanige contracten liepen.
plichten. Maar over 't geheel voelde zij, dat
zij zich noodeloos o-ngerust gemaakt had;
men kon niot van haar verwachten, dat ze
volmaakt was. En zoo werd er nog eens een
wapenstilstand gesloten tusschen haar ge
weten en haar leven.
HOOFDSTUK XVII,
De mcnsch wikt, God beschikt.
Zij verwijlden nog eenige oogenbldkken
in de huiskamer, Abbie, Esther, Ralph en
Forster. Zij hadden over droeve en over
vroolijke dingen gesproken. Hot was de
avond, die aan do bruiloft, voorafging. Mor
gen om dezen tijd zou Abbio haar ouder
lijk huis verlaten en een korte wijle daar
na zouden zij door den oceaan gescheiden'
zijn. Esther loosde een zware zucht, toen
zij hieraan dacht. De drie weken, die zij in
dit tooverland' -had doorgebracht., waarin
zij zooveel schoons on heerlijks had geno
ten, als ze meende nimmer meer te zullen
genieten, deze drie weken waren bijna ver
streken. Eer het twee dagen vorder was
zou datzelfde rustelooze, ongelukkige harb
weer kloppen in haar oude omgeving, thuis
in de provisiekamer en in de huiskamer ©n
dan zou zij hot. rammelen van schotels en
borden weer booren.
Ralph verbrak de stilte, die er voor een
Hot bewijst, hoe zeer bel instituut is ge-
grooid on ingeburgerd.
Wil men eenige nadere cijfers? In 1910 wa
ren er 1100; in 1918 reeds 7800 en da a in 1920
zolte 22.500. In do jaren sinds bot eind! van
den oorlog is de groei zoer kolossaal.
Het zijn vooral do bouwbedrijven, de kleo-
dinginduetrie, de metaalindustrie, de bedrijven
1 inzake voediings- en genotmiddelen, de land
en tuinbouw, die hier den groei hebben aan
gebracht. Zeer verheugend, omdat aldus J»lijkt,
hoe patToens en arbeiders dezen zuiveren weg
kiezen volstrekt niet alleen in de groot-indus-
tri-over het ganscho terrein van den arbeid
breidt deze invloed zich uit.
Het is een bewijs voor de juistheid der on
derstellingen, waarvan de christelijke organi
satie uitgaat bij patroons en arbeiders beide:
mogelijkheid van 6amenwering in eteê van
klassenstrijd en noodzaak van organisatie in
steê van hel lou t er-individu eel e werken.
Ondanks anders-klinkende theorieën groeien
deze ideeën en1 zetten zij zich om in practyk.
Werkloosheid.
In Oostelijk Groningen en Drenthe doet de
vrerklooshoid zich spoedög weer gevoelen. De
ontginningswerken, ter bestrijding van werk
loosheid, zijn weld/ra afgeloopen. Te Belling-
wolde nog 8 weke» werk, te Midwolda nog
deze week werken; in Finsterwolde, 4e Onst
en Viagtwedde en tc Odoorn en Borger is
geen werk meer.
Door de -dalende pTijzen en de slechte voor
teekenen voor de opbrengst van den oogst
weinig 1 andbouwwerk, zoodat de arbeiders op
de gemeentebesturen, die geen geld kunnen
'krijgen, zijn aangewezen. Een slecht vooruit
zicht!
Samenwerking:.
Gisteren had te Utrecht een conferentie
plaats tusscben de besturen van „Patrimo
nium", den Ohr. Nationalen Werkmans
bond, het Nederlandsch Lutheredh Werk
liedenverbond en het Dag. Bestuur van liet
Chr. Nat. Vakverbond.
Het doel dezer bijeenkomst was, te be
spreken -de mogelijkheid van een vaste sa
menwerking tusschen de 2 doelen der Chr.
arbeidersbeweging: d Chr. Soeiale Bonden
©enerzijds en de Christelijke Vakbeweging
anderzijds.
In principe verklaarden alle aanwezigen
zich voor die vaste samenwerking, die
komt zij tot stand, meer eenheid en kracht
aan de Christelijke arbeidersbeweging zal
geven.
Aan het Dag. Bestuur van het C. N. V.
werd' opgedragen de voorloopigo plannen
nader uit to werken, terwijl op een spoedig
te (houden vergadering de definitieve be
slissing zal vallen.
Gemeenteraad Bodegraven.
De Raad dezer gemeontc kwam in openbare
vergadering bijeen. Afwezig waren met ken-
mi. geving de heeren Heuclears en Stapper,
resp. wegens ongesteldheid) en drukke werk
zaamheden. Na opening door den. Voorz. en
voorl zing van het gebed door den Secretaris
weiden de motuien van 2 en 7 Mei gelezen,
welke onveranderd werden vastgesteld.
Op lijn Verzoek wordt aan A. van Ramhor&t
over 1921 opnieuw i 2U0.toeslag gegeven
op diens pensioen ai* TU6 end Hoofdonderwij
zer der school voor M. L. O.
Van de marktmeesters B. en C. Bekker is
een verzoek ingekomen om verlioogrng vaai
6alaris. Z. h. s. wordt besloten B. Bekker
f 156.on C. Bekker f 104.beiden por jaar
toe te kennen ingaande 1 Juli 1921.
Van den Bond van Kaasproducenten .s een
schrijven ingekomen betreffende de liuissslach
tingen. Dit adTes vindt eon gunstig onthaal.
De raad zal nader beslissen.
Ingekomen is een schrijven van het Bestuur
van het ziekenhuis 'houdende verzoek tot uit-
kcering van een waakloon van f 2.per
nacht per patiënt. B. en W. stellen voor bet
gewoDe verpleeggeld van f 2.50 per dag te
brengen op f 3.en dan niets *e veTgoedén
voor waakloon. De heer Ruting stolt voor in
het, vervolg een verpleeggeld le betalen van
f 3.50 per dag eveneens zonder waaigeld. Dit
voorstel in stemming gibracht wordt aange
nomen met 5 tegen 4 stjmmen. die van de
h eren Baan, Cor en P. Batelaan en de heer
v d'. Marei.
Besloten wordt vervolgens aan H. M. de
Koningin .te verzoeken wm de plaatselijke be
lasting door de gemeente te doen beffen en
niet door het Rijk.
Ingekomen -is "en schrijven, houdende ver
zoek om voorschot ten bedrage van f 133.182.30
door de Wdningbouwvereemigmg „Arbeiders
belang", teneinde in de Koningstraat 22 wo
ningen te bouwen.
Na eenige be preking wordt dit verzoek af
gewezen.
De Voorzitter deelt mede 'dat is ingekomen
<*on schrihon van God. Staten, waarbij loeren
oogenblik in de kamer geheerscht had,
„Hoor je in do verte die klok wol luiden.
Forster? Het is de laatst© keer, dat je haar
als vrij man vijf uur hoort slaan."
„Als ik ten minste morgenochtend niet
heel vroeg uit de veeren ben, waartoe ik
wel genoodzaakt zal zijn, als ik hier nog
langer blijf en mijn tijd verpraat. Ik beu
den heelen avond bezet., Abbie. Door die
begrafenis heb ik eenige belangrijke din
gen uit moeten stellen, die ik stellig meen
de van morgen te kunnen afdoen."
„Hot is toch niet waar, dat je vandaag
op een begrafenis geweest bent? Den dag
voor je trouwen. Hóe is 't mogelijk!" zeide
Ralph met workelijken of voorgewenden
6ohrik.
„Waarom niet?" zoide Forster zacht en
vervolgde: „het. is maar al te waar, dat
dood cn leven elkaar op de meest vreemde
wijze ontmoeten. Het. was onzo kleine Zon
dagschoolleerling, die wij vandaag ter rus
t© hebben gelegd. Deze teraardebestelling
had niets pijnlijks, zooals dat met sommige
begrafenissen hot geval is. Men behoefd©
slechts te denken, dat do klein© meid thuis
was. Juffrouw Esther, als u nu even dat
pakje wilt halen, dan zal ik die boodschap
met genoegen voor u doen." Esther ging
heen om te doen, wat haar gevraagd was.
Ralph slenterde weg, nadat hij beloofd 'had
over een uurtje bij Forster in de raagazij-
19*3 wijzigiug in do grenzen der gemeente
zai worden gebracht. Bodegiravea zal verlie
zen het gedeelte ten Oosten van den Langer
ingeweidschen weg tot Nieuwerbrug aan de
Zciiidzijie en bovendien aan den Straatweg
van af het Brugje bij Zaal tot aan Rietveld.
Maar Bodegraven krijgt er bij, met uitzonde
ring van Tempel en Veltenbroek, geheel
Zwammerdam. De gemeente Zwammerdain
zal dus worden opgeheven. Voorts deelt de
Voorz. mode, dat als een gemeente aal wor
den gevormd het dooT Bodegraven verloren
sfuk Wcipoorl en het Weiland, de Gemeenten
Langeruigeweide, Hekendorp, Papekop, Waar
der, Bar wou iswaarder en Rietveld. Het ver-
He© voor Bodegraven te Weiland en Weipoort
zal aan personen 547 bedragen, benevens 339
bunder grond. Doze plannen gaan met advies
vain B. en W. naar Ged. Staten, waarna ook
de Raad in deze zal hebben te adviseeren en
eem daartoe le benoemen nieuwe (dubbele)
Raad1. Voor zoover van de publieke tribune
virl op te merken, bleek, de heer. Ruting met
do plannen absoluut iniet ingenomen. De Voor
zitter deelt mede, dat, volgens contract, do
gasprijzen zijn herzien en vanaf 1 Juli a.s.
het gewone gas 12 en het muntgas 13 cent per
tub. meter zal kosten.
De Voorzitter deelt mede dal door het Dag.
Bestuur aan Rijnland is gevraagd om toestem
ming tot het afgraven van het Zoidzijdsche
Dijkje. Tegen dit plan bestond bij genoemd
college geen bezwaar. Aan den Minister van
Arbeid is gevraagd geworden om financicelen
steun, indien de Gemeente werkverschaffing
zal verleenen door het afgraven van be
doelden dijk. De Minister was bereide dien
steun te verleenen, indien inderdaad officieel
imocht blijken, dat te Bodegraven werkeloos
heid heerscht van eenige beteckcnis. Ook heb
ben B. en W. reeds een plan in bewerking in
overleg met den Gemeenteopzichler, dat naar
Rijnland gezonden zal worden, en daarna
■door den Raad behandeld kan worden. De
■heer v. d. Marei wijst er op, dat slechte vier
personen zijn ingesch»even aJe werkloos bij
het Bureau, dat to Bodegraven daarvoor be
staat. Indien dit zoo blijft, kan den Minister
niet medegedeeld worden, dat hici werkeloos
heid heerscht, en is het de schuld van de
werkloozen zelf, indien geen finaneieolen
steun van de Regeering komt. Werkloozen
moeten zich bij het B-u.'au aanmelden. De
he*r Baan Batelaan wil, nu van andere zijde
geen enkel woord in dezen geest is gesproken,
B. on W. dank zeggen voor de epoedi waarme
de het vraagstuk werkeloosheid werd behan
deld.
Do Voorzitter deelt vervolgens mede dat
binnenkort van het Prov. Bestuur een wet ge
reed zal komen waarbij wordt voorkomen dat
te zwaar belaste auvo's door de gemeente rij
den. De heer Ruting hoopt op een spoedige
tot standkoming van deze wet en wijst nog
maals op de noodzakelijkheid daarvan.
Hierop gaat de Raad over in geheime zitting
tem eindo te behandelen hoe te handelen met
doachterstellige gelden voor de betaling van
Hoofd. Omslag door den heer L. Engelsman
(Lid van den Gemeenteraad) nog te voldoen.
Na^de heropening deelt de Voorzitter mede dat
de Firma Engelsman die gefailleerd is nog
f 353.85 schuldig is, welke vordering in han
den van den curator is gesteld, voorts dat de
heer L Engelsman, Lid van den Gemeente
raad nog f 168.35 moet betalen, -rn hij vraagt
aan den Raad welke pogingen moeten worden
aangewend om dit bedrag geind te krijgen. De
heer Engelsman deelt mede, dat hij bereid' is
binnen 3 maanden f 50.te betalen en ver
volgens opnieuw een bedrag van f 50.in de
daaropvolgende 3 maanden terwijl de rest dan
binnen 3 maanden na heden betaald zal zijn.
De raad neemt biermede genoegen.
Bij de rondvraag vraagt do heer Batelaan of
de plannen tot electrificatie der Gemeente voor
af aan de leden zullen worden toegezonden en
of een bespreking met den Adviseur mogelijk
is. Do Voorz. antwoordt bevestigend en deelt
vervolgens mede dat dezer dagen geconfereerd
is met den adviseur, wien is opgedragen een
nieuw contract met Gouda te bespreken, ten
einde, wanneer Zwammerdam bij Bodegraven
mocht worden gevoegd., ook die gemeente de
voordeelen van licht cn kracht deelachtig te
doen worden. Eveneens doet do Voorzitter me-
dedeeling dat hem een Buitenlandsch verlof
is toegestaan van 6 weken.
De lieer Engelsman vraagt wat het resultaat
is geweest van de oproeping, inzake het be
noemen van een Ouderoommissie. De Voorzit
ter geeft den heer Engelsman in overweging
art 183 en 199 der Gemeentewet te lezen op
dat hij meer befeond zal worden met deze ar
tikelen en in hMi vervolg kan weten wat aan
B. en W. gevraagd kan worden. De heer En
gelsman meent deze vraag te mogen 6lellen,
omdat de oproep van B. en W. is uitgegaan.
Do Voorz. wil wel mededeolen dat een tweede
oproep heeft plaats gehad van ouders der
schoolgaande kinderen en als commissieleden
zijn g'kozen: de hoeren P. H. van Ingen, A.
v. d. Most, Dr. J. J. van Bruggen, H. Schoo,
J. D. den Hertog, J. Biesheuvel en G. T. Sterk.
Do lioor Engelsman vraagt vervolgens of oen
non to konion on Abbio en Forster onder
hielden zich nog enkele ©ogenblikken to
zamen.
„Vaart allebei wel," zeide hij een ©ogen
blikje lator, terwijl hij nog oen laateten
blik op de twe© meisje© wierp. „Esther, zorg
voor baar, tot ik u aflo6. Dat zal nu niet
lang moer duren."
„Pas maar op," was Esthers vroolijke re
pliek. „Gij vergeet den afstand tusschen de
lip en den bekerrand."
„Maar hij antwoordde met bijna pleclv
tigen ernst.." „Ik vergoot nooit do spreuk,
die hetzelfde idee op ©enigszins andere wij
ze uitdrukt: „Wij weten niet, wat ons de
dag van hoden brengen zal. Het strekt mi;
altijd .tot de grootste blijdschap, dat
God hot weet en dat Hij ons leidt op den
weg."
„Hij is ernstiger dan tien dominés," zei-
do Esther, toen zij het. venster verlieten.
„Kom, Abbio, laat ons naar boven gaan."
Twee uur later trad Abbie haar zitka
mer weer binnen, waar Esther haar reeds
wachtte cn hurkte als een kleiu hoopje ne
teldoek aan Esthers voet.
„Daar," zoide zij en haar lachje klonk
als muziek door het vertrek
„Moeder heeft mij weggestuurd. De maat
van haar ontevredenheid is nu vol. Dokter
Downing is in de huiskamer en ik ben zoo
ondeugend geweest naai* binnen, te gaan,
schoolarts ian aangesteld worden, iets wat
spr. beslu»t noodig acht. De Voorzitter zal den
he*r Engelsman een verslag ze oden van da
Gezondheidscommissie, waarin deze zaak is
besproken. De heer Oosterbaan achtte do
Rijnstreek voor schoolartsen nog niot rijp. In
Boskoop had men er een maar, men heeft c-r
minder aangename gevolgen ondervonden'.
Deze zaak kan echter wel bij B. en W. eena
besproken worden.
Do heer Mourite releveert de volle kaas
markten tegenwoordig en wenaohto Jangs de
schutting der Schapcnmarkt de wagen» met
kaas te plaatsen, die het eerst op de markt
komen, en dan die kaas 10 minuten vroeger-te
laten verkoopen; althans de gelegenheid daar
toe ppen te stollen. Voorts wenscht spr. meer
deren spoed met de bestrating van de Meye-
weg. Spr. begint eenige cijfers te noemen,
waarop de Voorz. interrumpeert en den heer
Mounts in overweging geeft, indien naar zijne
meening B. en W. niet vlug genoeg dezo zaak
afdoen, zelf een voorstel in te dienen, omlijnd!
met cijfers en voorzien van toeslichting. Wat
de kaasmarkt aangaat, acht de Voorzitter het
voorstel Mounts niet uitvoerbaar, omdat de
verordening geen uitzondering op het vast
gestelde aanvangsuur toestaat. Niets meer aan
do orde zijnde wordt de vergadering hierop
gesloten.
Land- en tuinbouw.
De Fabrieksaardappelen.
In Het Volk doet de heer Knibbe. landbon*
wer en voorzitter van een coöperatieve nardap*
pelmeelfabriek te Stadskanaal belangrijke mede-»
deolingen omtrent den verbouw van fabrieksaard*
appelen.
De verbouw daarvan is vooral voor de Noor*
dolijke provinciën van groote betoekenis.
In 1913 waren er ruim 31.000 H.A. mee bo*
teeld, die ruim llè millioen H.L. fabrieksaard*
appelen opbrachten. Bijna uitsluitend komt dit
product voor in de Noordelijke provinciën van
ons land. In 1913 stond Groningen bovenaan met
bijna 4* millioen en dan Friesland on Overijsel
met 850.000 en 540.000 H.L.
Van de 36 aardappelmeelfabrieken, ciio in 1919
in Nederland aanwezig waren, stenden er 25 in
Groningen, 7 in Drente, 2 in Friesland en 2 in
OvorijseL
Voor en vooral gedurende den oorlog werden
met den verbouw van fabrieksaardappelen prach-»
tige zaken gemaakt, maar door het sterk terug*
loopen van do prijzen van het aardappelmeel
is thans de toestand voor het meerendeel der
bouwers ver van gunstig.
Omtrent de oorzaken van deze malais© deelt
de, heer Knibbe hot volgendo mede:
Het aardappelmeel wordt gobruikt voor vo»
lerlei doeleinden. In de eer6te en voornaamste
plaats in de textielindustrie voor het appro*
teeren. Voorts voor de bereiding van do stroop
cn ten slotte voor allerlei zakou, die wel to zo»
men niet onbelangrijk zijn, maar die toch elk
voor zich niot zoo heel veel meel vorderen; bij
de bereiding van dextrine, macaroni, pakjeameel,
zeep, worst, enz.
Welnu, het i6 u bokend, dat do toxtiel een slecix
ten tijd heeft gehad en nog heeft. De Twentscho
textielnijverheid, die steed6 een boteekenendo af*
neemster was, vraagt belangrijk minder, terwijl
ook de Engelschc textiel spoedig verzadigd ie.
Bij de stroop is er ©en andere oorzaak. Er
wordt tegenwoordig Amerikaanscho mais-glucoae
aangeboden tegen zoo lagen prijs, dat ons aard
appelmeel, dat anders nog al veel voor do glu-
co8e-bereiding wordt gebruikt, daarvoor niet is
te verkoopen. Dat is voor onze industrie dus ook
een leolijk ding.
En verder is eon voorname oorzaak gelegen in
de ontzaglijke hoeveelheden aardappelmeel die
door Japan op do wereldmarkt zijn gebracht.
Japan is daar tijdens den oorlog moe begonnen.
In 1914 b.v. bedroeg zijn productie van aardap*
pelmeel nog geen 24.000 ton, in 1918 moer dan
125.000 ton; in ,1912 voordo het 5000 balen uit,
in 1919 bijna 1 millioen. Maar tijdens «Jen oor
log hadden wij daar geen last van, want ons
meel werd door den unaistor opgevorderd voor
de iroodbereiding en hij i.e «aMo liooge prijzen.
Toen echter de wapenstilstand gesloten werd
kwam daarin al sp'»ed'g lerandeims- aany**r
van granen nam wcor toe.
Er was dus minder aardappelmeel voor do
broodberoiding noodig en wij kwamen met dit
artikel weer op do wereldmarkt, waar wo Japan
ontmoetten. Hot moei daalde in prijs, het daalt
nog steeds. Ik krijg olke week opgave van d©
prijsbeweging, maar hot laatste bericht wees op
©en nog steeds doorgaande prijsdaling. Het is
aoo sterk, dat do aardappelbouw niet meer loo-
nend is; de boeren hebben op olke H.A., dio z®
mot aardappelen bc-bouwen, bij dezen meel prijs
stellig een verlies van 100 tot 209 gulden per
II.A., behalve huur of rente.
Geen wonder dat velen pogingen doen hun be*
drijf op een anderen voet voor do veeteelt
in te richten en dat arbeidsconflicten telkens weer
dreigen.
Deuk eeoe aan! Wat een verschrikkelijk®
■inbreuk op de etiquette en dat in het huis
der Ried«. Hoor^eens, ik weet nu heuech
niet meer, wat ik mei. mezelf uitvoeren mag
Ik heb werkelijk geen sikkepit meer te doen
of ik moest de braidskoek gaan opeten."
„Je gedraagt je volstrekt niet als een
jonge dame, die morgen trouwen gaat,"
antwoordde Esther met een half la -hend
half ernstig gezicht.
„Vindt je dat heusch?" zeido Abbie, en
probeerde een verschrikt gezicht te zetten.
„Wat tor wereld heb ik dan nu weer ge
daan? Ik trap ieder keer op een stukje eti
quette en verbrijzel het onder den voet. Het
zal eon pak van mijn hart zijn, als ik goed
en wel getrouwd ben, dan mag ik weer doen
als een gewoon sterveling. Weldu, Esther,
waarin bestaat mijn misdaad?
„Je hebt geen greintej sentimentaliteit in
je, heb je wel, Abbie?" op het lioorea van
deze op ernstigen toon genile vraag
schaterde Abbio het uit.
„Schrap die post nu toch alsjeblieft van
de rekening," zeide ze vroolijk. „Is het be
paald noodzakelijk, bij die gelegenheid seu-
tementoel te wezen, Eethertje? Ik wóu, dat
jij getrouwd waart, dan kon ie me preoiqp
vertellen, hoe ik doen moet. Hoe kqn.jij op
raheder zoo onredelijk zijn te verwachfeh-
dat ik geen enkele fout maak, ik trdwiv ijll
mers voor 't eeret van main loven.
