Dagblad voor Leiden en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL 12.50 PER WEEK10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL 12.90 'ste JAARGANG. - VRIJDAG 24 DECEMBER 1920. - No. 226 BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIE-PRIJS TER GEWONE REGEL 10.221/3 DES ZATERDAGS E0.30 INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEF. KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 30 woorden 50 cent: Zaterdags 75 cent. bij vooruitbetaling -ï Dit nummer bestaat uit twee bladen DE GEBOREN KONING. Heel de Christenheid 6taat weer gereed, ©m t-e vieren het heerlijk Kerstfeest, om te gedenken de komst in het vleesch van het Christuskind, om te toeven in don geest ,te Bethlehem, waar de wonderschoone En gelenzang werd gehoord, waar de herders zich schaarden rond het kind in de kribbe en waar de wijzen uit het Oosten kwamen om te zoeken en te aanbidden den geboren Koning der Joden. Dat moet voor die wijzen wel een groote ontnuchtering zijn geweest. Zij hadden gezien de ster van den gebo ren Koning, zij waren op hunne verre reis die ster gevolgd en als zij dan eindelijk komen om dat Vorstenkind hunne hulde te bieden, dan worden zij verwezen van Je ruzalem naar Bethleheln en van het Ko ninklijk paleis naar een stal waar Jozef en Maria toefden, omdat er voor henlieden geen plaats was in de herberg. De Heiland der wereld, de Zoon van God, geboren in een stal, dat klinkt pa radoxaal. Toch hebben de Oostersche wijzen geen ©ogenblik ook maar geaarzeld. Als zij opnieuw de 6ter zagen na hun ontnuchterend onderzoek te Jeruzalem, zoo verheugden zij zich met groote vreugde en in het huis gekomen zijnde hebben zij het kindeke aangebeden en hunne schatten opengedaan hebbende brachten zij geschen ken, goud en wierook en mirre. Wijzen uit .het Oosten, die geknield lig gen voor het kindeke, om het te aanbid den, dat is voor velen in onze dagen zoo iets als een raadsel. Het geheimzinnige Oosten is immers de bakermat van wijsheid en mysterieuse vroomheid? Uit het Oosten worden verwacht de wij zen die de menech'heid op een hooger plan zullen weten op te voeren, die een nieuwen wereldgodsdienst zullen brengen en ons in .dieper weten zullen inleiden. Het Oosten, maar dat is toch het geheim zinnige wonderland, waar men kan dwepen en droomen en zich kan laten gaan op de zachtwiegeiende golven van een onbegre pen mystiek. En zouden dan wijzen uit het Dosten naar het geringe Bethlehem zijn gekomen, niet alleen om daar dat lieflijke kind te aanschouwen, maar om het, als een gebo ren Koning te eeren en te aanbidden? Neen, dat is niet mogelijk. Wèl het omgekeerde. En menschelijke wijsheid heeft dan ook bedacht dat de wijzen niet naar de kribbe zijn gegaan, maar dat Jezu6 is gegaan tot de groote Oostersche meesters, en dat wat hij later leeraarde de vrucht is geweest van de wijsheid die hij in het Oosten, gezeten aar de voeten van de groote wijsgecren dier dagen, verzamelde. Want dit is juist het kenmerkende van veler Kerstfeestviering in onze dagen, dat zij wel dwepen met het kindje arm en ldeên, maar dat men niet zien wil in dat kind in de kribbe den geboren Koning, die men dan ook weigert te aanbidden en wieq men niet wenscht te brengen uit de vol heid van het hart goud en wierook cn alles wat men aan kostelijks bezit. Het Vrede op aarde, het klinkt zoo schoon, op het Kerstfeest vooral in onze dagen nu het hatend karakter van den mensch. weer zoo scherp naar voren kwam. En het in menschen een welbehagen, men zingt het zoo gaarne en met zooveel Maar het Eere zij God, dat vooraf be hoort te gaan, het wordt tot een v a 1- 8che klank, omdat niet beseft wordt, de groote beteekenis Yan Jezus' komst in het vleesch, waarbij hij zich zelve ontledigde en de gestaltenis van een dienstknecht aan nam om den gevallen mensch weer in con tact te brengen met God en zijn volk van hunne zonden te zaligen. En zoo heeft men ook geen behoefte om Je zus als Heiland en Koning te orkennon en te aanbidden. Zoo wordt het Kerstfeest een feest zon der beteekenis en inhoud niet alleen, maar wordt het een verloochening van den geboren Koning, met wiens ordinantiën miet wordt gerekend. Hier ligt de bron ook van de sociale on staatkundige ellende van onze dagen. En daarom ligt hier ook de oplos sing van de brandende vraagstukken. Tegenover een wereld die z. g. met het Kerstkindefce dweept, maar die Jezus niét als Koning erkent, hebben, wij uit te roepen de eere van onzen Koning en te 6trijden onder het „Pro Rege". En dat moet, zal het goed zijn, ook oen der vruchten wezen van dit Kerstfeest. Zelf moeten wij ons, met innige, geeste- fliiko bandon verbonden weten aan den Zone Gods, die in de wereld kwam om te zoeken en te zaalgen wat verloren was. Maar dan moeten ook de vruchten daarvan naar buiten worden gezien. Dan moet daar in ons wakker wor den de begeerte om heel ons leven te stel len in den dienst van dezen Koning, om zijnen Naam groot te maken en zijn Ko ninkrijk te doen komen. Dan m o e t en dan zal ook gaan bran- in ons het propagandavuur voor onze En dan zullen wij ook gaarne heel ons leven, al onze gaven en krachten, al on6 goud, al onze wierook en al onze mirre brengen aan de voeten van den te Bethle hem geboren Koning. V Ontmaskerd. „Ontwapening". Dat. is de tekst voor de Kerstvergaderin gen die de S. D. A. P. zal beleggen. Ontwapening. Geen man en geen cent meer voor leger en vloot. Wij hebben reeds meermalen de aan dacht gevestigd op het bedriegelijke van deze leuze en wij willen het inog eens doen. Ditmaal naar aanleiding van de rede door den heer Hqgenholtz gehouden over de Marine-bcgrooting. Men herinnert zich dat de vorige week door den heer Wijk 'n motie werd voorge steld, waarin werd uitgesproken, dat wij ons land niet meer moeten verdedigen. De Soc. Dem. echter voor zoover zij niet gauw genoeg naar de koffiekamer konden vluchten- stemden tegen deze motie. Ieder voelde het dwaze, het ongerijmde van dit standpunt. Immers wanneer men ontwapening pre dikt en geen cent meer voor leger en vloot wil uitgeven dan ligt daarin toch opgeslo ten dat men zich niet meer verdedigen wil? Is ons leger ooit aanvallend opgetreden? Do-heer Hugenholtz behoorde ook tot de tegenstemmers. En nu moest hij zijn houding rechtvaar digen. Wat hij volgenderwijs deed: „Dat was met recht een dwaze mo tie, omdat de heer Wijk zelf niet van plan was er voor te stemmen. Maar bovendien als gericht tegen ons stand punt was de motie volmaakt onjuist, want zij miskende ons uit gangspunt, het handhaven yan, onze nationale zelf standigheid. Daarom heb ik bij onij zelf tegen over deze motie niet de minste verle genheid gevoeld en ik heb tegenge stemd. Al spreek ik nu volkomen voor mij zelf en ik hierbij niemand aan mijn woorden bind, wil ik toch zeggen dat, als wij, ondanks alle pogingen om het te verhinderen, weer in de si- tuatie van 1914 zouden geraken, ik dan weer dezelfde houding zou aanne men van toen. Ik heb niet de minste reden mij voor die houding te schamen of te meenen, dat ik toen verkeerd gehandeld heb» Weerloosheid is nooit ons f standpunt geweest. Ik weiger vrouw en kind te laten slachten zon der verzet; ik weiger den klassenstrijd' f prijs te geven voor den strijd met de bourgeoisie tegen vreemde indringers, maar ik weiger even hartgrondig voor die chimere een langdurige en kost bare militaire voorbereiding te vorcec- ren met de zekerheid, dat het ons niet baten zal. Als men een beroep doet op 1914, dan zeg ik: toen hebben wij niet ge vochten. Hadden wij moeten vechten, j dan waren wij vernietigd. Wij hebben j, toen echter g ew a a k t. Als die situa- j tië zich weer voordeed, zouden wij J weer moeten waken, desnoods met ge- l ïrequireerde middelen. Wil men dat noemen parasiteeren op anderer ver antwoordelijkheidsgevoel, dan zeg ik: 1 die. pluim past niet op uw hoed. Wat verantwo o rdelijkheids gevo el wordt genoemd, acht ik onverantwoor- j delijk spelen met vuur. Als er daar- door een ramp komt, dan moeten wij, 7 die die ramp over ons gebracht heb- j ben, ons verdedigen met de wapenen, maar ik doe er niet aan mede, zelf die wapenen te koopen. Ais men dat in consequent noemt, dan draag ik dat yerwijt gelaten. Ik geloof, dat do grootste consequentie tevensdc grootste dwaasheid i6. Ieder onzer en iedere partij is in zekere mate inconsequent. De liberalen offeren wat van hun vrij heidsbeginsel aan de Staatsbemoeiing en de kerkelijke partijen van haar s, hoogheid van het gezag aan medezeg genschap der democratie. Welnu, men gunne mij de inconse quentie van verweer als ik wordt aan gevallen, zonder nochtans de vechters bazen mijn kant uit te trekken door 'het mes te laten flikkeren." De korte rede van de lange zin is deze: De Soc. Dem. willen onze nationale zelf standigheid handhaven. Als wij worden aangevallen, moeten wij ons verdedigen. Maarom de kiezers in 't gevlei te ko men, en een leus te hebben die naar men hoopt zal inslaanweigert men de wa penen aan te schaffen. Er moeten wel wapenen zijn. Als wij worden aangevallen mogen onze jongens niet weerloos 6taan, maar men vul geen geld geven om die wapenen te koopen. Voelt men het misleidende, het b e- driegelijke van de Soc. Democrati sche politiek? De overzichtschrijvers melden dat er on der de roode Kamerleden groote onrust heersehte toen de heer Hugenholtz zoo openhartig uit den hoek kwam. 't Zal wel waar zijn! 't Is ook niet prettig wanneer een der ingewijden in een onbewaakt oogenblik zijn eigen vrienden op een dergelijke wijze ontmaskert. Maar ontmaskerd zijn ze de iroode heeren. En geen tien Kerstredevoeringen van Mr. Troelsta kunnen het masker weer in orde maken. V De Unie-collecte. Uit de pas gepubliceerde 20ste lijst van de 42ste jaarcollecte voor de Scholen met den Bijbel blijkt, dat deze collecte 'bij 500 Locale Comité's heeft opgebracht de som van f 103455.44 5. We zijn dus alweer boven de f 100.000. Een zeer verblijdend en bemoedigend be richt. Wij hebben nu immers de financieele ge lijkstelling, die aan verschillende comité's zelfs aanleiding gaf de collecte niet meer te houden. Bovendien leven we in een teruggaanden tijd waarin ook voor andere doeleinden veel gevraagd wordt. Het zou dus niet ongewoon zijn geweest indien de opbrengst ditmaal vèr beneden de verwachtingen was gebleven. En als dan toch, ondanks dat alles, nog zonder eenige moeite meer dan een ton wordt, bijeengebracht, dan is dat wel een bewijs van de groote plaats die de Chris telijke school in het hart van ons volk inneemt. Mogo 't zoo blijven ook onder de straks gewijzigde omstandigheden. STADSNIEUWS. Ondervvijzerssalarissen. Naar we vernemen heeft het Bestuur der Chr. School voor M.U.L.O. aan het personeel dier school het geheele tegoed over 1920 op de salarissen uitbetaald, zoo als die zijn vastgesteld bij de laatste wij ziging der voorstellen van den Minister van Onderwijs. Gisterenavond had in het Nutsgobouw de vergadering plaats voor het Millioenplan. Be opkomst was zeer bevredigend! De voor zitter Mr. Briët opende de vergadering met ge bed, waarna direct werd aangevangen met de be* 6prekingen. De stad zal worden verdeeld in 40 sectio's. In iedero 6ectie zal een voorzitter (ster) op treden, dio de leiding heeft. Alle aanwezige dames en hoeren verklaarden zich bereid aan de werkzaamheden doel te ne men. Besloten werd een circulaire saam te stollen waaraan een geperforeerde strook zal worden be vestigd, waarop voor een bijdrage per week, per maand, per kwartaal, en per halfjaar kan wor den ingoteckend. In deze circulaire zal in korte trekken het doel, wat de A.R. partij heeft mot het bijeen brengen van het Millioen, worden uiteengezet. Aan de hand van de bij de j.l. gehouden Raadsverkiezing, gebruikte bureaulijsten, zal aan alle Anti-revolutionairen en aan hen die gerekend kunnen worden met het doel to symphatisceren, deze circulaire worden toegezonden. Hierna zal het persoonlijk bezoek plaats hob- ben, liefst door twee personen. De .inteekenbiljetten welke in ontvangst wor den genomen, worden afgodragen aan den pen ningmeester van het Comité de heer P. Boot Jr. Do voorzitters (sters) der sectio's zorgen voor de regelmatige inning der ingeteekendo bijdra gen, en dragen deze aan den Penningmeester op ge regelde tijden af. Het ophalen der bijdragen kan geschieden door aankomende jongons en meisjes op door den voor zitter (ster) getcekende kwitantiën. In twaalf maanden moet de arbeid zijn afgo- loopen, zoodat de. halfjaarlijksche bijdragen 2 maal, do driemaandelijksche 4 maal, do maande- lijksche 12 maal en de wekelijkscho 52 maal zul len worden geind. Aangedrongen werd op spoedige aanvatting der werkzaamheden en zooveel mogelijk te bevorderen dat do inzamelingen in alle bureau's gelijktijdig zullen aanvangen. Door een der aanwezigen werd er de aandacht op govestigd dat men tegenover het welslagen dor zaak niet pessimistisch moet gestemd zijn. Als het werk "maar goed georganiseerd wordt, zal het resultaat alle verwachtingen overtreffen. W\anneor elk bureau per maand 25 k 30 gld. bijeenbrengt, vormt dit over 40 bureaus, f 1000 li i 1200. Wanneer deze som gedurende 12 maanden wordt ingezameld zal het totaal bedrag 12 k 14 duizend gld. zijn. Onder één voorwaarde ochter dat met nauw gezetheid en ernst worde gewerkt, en bij de in- teekenaren met gepaste vrijmoedigheid wordt aangedrongen, op offervaardigheid. Ons anti-revolutionaire volk is het g e v o n nog niet verleerd! Groote offers heeft hot gebracht voor ons chris telijk onderwijs. Daarin heeft de Heere thans ruimte geriaakt. Laat er nu voor deze schoone zaak, een heilig idealisme bij ons volk moge gevonden worden, opdat 1 April 1922 de dag waarop het millioen bijeen moet zijn de meest gedenkwaar dige dag moge worden in de geschiedenis der Antirevolutionaire partij in Nederland. Wij hebben het Zaterdag j.l. van onze leiders gehoord: 't Gaat niet om eon millioen, maar om het millioen! De Kerslfecstviering der leerlingen van do Zondagschool en Handwerkles, uit gaande van de Commissie voor Slads-Evan gelisatie der Geref. Kerk alhier, had Woensdag 22 Dec. in het gebouw „Predi ker" plaats. Te half zes opende de lieer Yerschoor dezeKerstfeestvleringmetgebed en bet laten zingen van Psc. 98:1, waarna hij de kinde ren en belangstellenden, wolke in groote getale waren opgekomen, een hartelijk welkomm toeriep en wees op de liefde Gods, dat Hij Zijn Zoon op aarde zond voor ons arme zondaren en hoe wij nu het heerlijk Kerstfeest mochten vieren. De Kerstgeschiedenis zelve werd op zeer ver dienstelijke wijze verteld door Mej. F. J. Moene, terwijl door middel van eenc too- verlantaarn het de kleintjes aanschouwe lijk werd voorgesteld. Dat het bij hen in sloeg bewees wel de stilte welke er gedu rende de vertelling lieerschle. Dit was ook het geval bij de vertelling van bet mooie verhaal, eveneens door den heer Yerschoor op hét doek gebracht en door den heer H. van Wcercn Jr. op bevattelijke wijze verteld: dit verhaal was getiteld„Jes sica's Moeder", uit het Engelsch door Hes- ba Strotton. Niet weinig klom de vreugde ten top bij de traditioneele tractatie en prijsuildeclïng, waarbij de kleintjes niet alleen, maar oolc de grooteren doords. Kou enhoven in hartelijke bewoordingen wer den toegesproken, die de Kerstfeeslvie- ing te ruim 8 uur met gebed en dankzeg ging sloot. Zeer voldaan gingen allen huis waarts. De Zondagschool Pred. 11:1a, vierde gisteravond in het Kerkgebouw der Gëref. Kerk Oude Vest, met haar leerlingen „Kerstfeest." De voorzitter, de heer A. Kiel, opende het samenzijn met gebed en sprak een in leidend woord, waarin hij de kinderen wees op de beteekenis van het Kerstfeest en van de komst van den Heiland op aarde. Voorts werden door de onderwijzers J. Wassenaar en K. Wassenaar de kinderen toegesproken en .hen verhaald van de profetiën in Gods Woord, welke de be loofde „Messias" hebben aangekondigd. Door de kinderen werden kerstliederen gezongen, terwijl de gebruikelijke versna peringen aan de leerlingen door dames werden uitgereikt. Tijdens de feestviering deelde de voor zitter mede, dat dit jaar de Zondagschool 25 jaar heeft bestaan. Er is door bet be stuur overwogen, om dit feit feestelijk met de kinderen te herdenken, b.v. door het organisceren van een bootocht. De groote kosten welke daaraan tegenwoordig echter verbonden zijn, konden het bestuur nog geen vrijmoedigheid geven, hiertoe te be sluiten. Er zal evenwel nog getracht wor den iets te doen, als het bestuur maar eenige financieele medewerking krijgt, waarop door den voorzitter met klem werd aangedrongen. Aan den heer Kiel, die reeds gedurende 40 jaren bij het Zondagschoolonderwijs werkzaam is, werd door zijn leerlingen een boek ten geschenke aangeboden, getiteld: „De Antichrist", door Dr. Y. Hepp. De heer Kiel dankte in hartelijke woor den voor dit bewijs van liefde en aanhan kelijkheid, en stelde de attentie op zeer lioogen psijs. Met een woord van dank aan ouders en leerlingen werd hot samenzijn door den voorzitter met dankgebed gesloten, nadat gezongen was Ps. 25 :G. Bij den penningmeester voor liet Mil lioenplan te Leiden is tot op heden inge komen aan bijdragen en toezeggingen een bedrag van circa ƒ600. De vergadering van liet Leidsch Drankweer-comite zal niet plaats hebben op 5, doch op 6 Jan. a.s. en wel in de klei ne Stadszaal. Bij resolutie van den Minister van Koloniën is ter beschikking gesield van den G.-G. van Nederlandsch-Indië, de heer mr. B. E. R. N. D.Engelbert van Bevervoorde alhier, om daar te lande te worden ge- plaats in een rechterlijke betrekking. Geslaagd voor liet „Mercurius" diplo ma voor boekhouden en a.v. de heer J. G. Teunissen, leerling van het Genootschap „Kennis is Macht", alhier (leeraar de lieer II. D. M. Knol) - cn de heeren A. W. J. Schild en J. A. de Meij, beide leerlingen van don beer H. D. M. Knol, accountant al- l dier. Aan het Zoeklicht. Leiden, 24 December 1920. Reeds een paar weken stonden ze „ge- teekend" de mooie oude hoornen die aan de Hooigracht zulk een eigenaardig cn voor naam cachet geven. En nu is de bijl aan den wortel gelegd. De een na den ander valt om niet weer op te staan. We zullen zo missen die trouwe zwij gende vrienden, die misschien teveel liet licht onderschepten soms, maar die ook veel wat niet mooi was als met een mantel der liefde bedekten. Zie ze daar staan, die huisjes tusschen de grooten, in liun kleinheid, die weinig smakelijke gevels in hun naaktheid. De s c h ij n maakt plaats voor da werkelijkheid. O, als in het ieven eens alle hoornen werden gekapt. Als eens alle gordijnen werden weggeschoven. We zouden ons verbazen cn huiveren. En toch, hoe slaat liet ook weer in Ps. 139: „Indien ik zeide: De duisternis zal mij immers bedekken, dan is de nacht een 1 ic h t om mij. „Ook verduistert de duisternis voor U niet, maar de nacht licht, als d e dag, de duisternis is als het licht." D, die ontdekkende kracht van het god delijke Licht. Wat maakt het zelfs de reuzen onder de menschen klein en nietig en zondig..., Maar het licht ontdekt niet alleen, het maakt niet allen klein, maar 't geeft ook vroolijklieid in donkere harten. Immers we zingen 't weer in deze dagen: Daar is uit 's werelds donkre wolken Een licht der lichten opgegaan. Komt lot zijn schijnsel alle volken; En gij mijn ziele bidt liet aan! OBSERVATOR. BINNÊULAKÜ. Tmn het Hof. Naar wij vernemen zal de Koningin den 3den Januari e.k. ten koninklijke paleize in het Noordeinde een gastmaal aanbieden aan de hoofdèn der bij het hof geaccredi teerde gezantschappen. De Koningin zal zich Maandag 27 dezer, hij het verek uit Amsterdam per s.s. „Johan de Witt" van den Kroonprins van Djokjokarta doen vertegenwoordigen door haren adjudant den kapitein van den. Generalen Staf van het Indische leger A. R. W. Gey van Pittius. Opheffing nitvoer-certificatenbureau. De Minister<yan Landbouw, Nijverheid en Handel brengt ter algemeene kennis, dat met ingang van heden wordt opgeheven het Uitvoer-Certificatenbureau als tijdelij ke afdeeling van zijn departement, met toe kenning van eervol ontslag aan den heer mr. dr. R. Tj. Mees als directeur van dat bureau onder dankbetuiging van de door hem als zoodanig aan den lando bewezen diensten. De verdere afwikkeling van de nog loo- pende zaken van het Uitvoer-Certificaten bureau zal plaats vinden in het pereeel Noordeinde no. 35, en wordt opgedragen aan den heer F. K. J. Heringa, regeerings- commissaris der - Nederlandsche Uitvoer- maatschappij. Dankbare onderwijzers. De heer Lamers secretaris van den Bond van Nederl. Onderwijzers, heeft aan Het Volk meegedeeld, dat thans zeer waar schijnlijk zal besloten worden tot een ver scherpte actie inzake de beperking van de opleiding van onderwijzers, zoo mogelijk tot een algeheele stopzetting daarvan. Als tweede maatregel voor de verscherp- ter actie wordt overwogen het tekort, dat -aan onderwijskrachten bestaat, te concen- treeren op één stad of op één provincie. Daarvoor zou wellicht Den Haag of Zuid- Holland in aanmerking komen. Dit zou betreffen het uitspreken van een boycot over een stad of provincie, zoodat daarheen door geen enkelen onderwijzen meer zou worden gesolliciteerd. Op het Huis Doorn. Do Berlijnsche correspondent van ,,De Standaard" vertelt vqn een bezoek dat hij bracht aan den hofprediker dr. Dryander, terstond nadat dezo was teruggekomen uit Doorn, waariioen hij was gegaan omdat da vroegere keizerin verlangd had het Avond maal te gebruiken. Dr. Dryander zeide, dat de keizerin gelukkig niet zoo ziek is, ala de, pers het heeft voorgesteld. Hij heeft ook den ex-keizer gesproken^ diens.gezondheid liet niets te wensehen. „Wij, Duitschers, zijn Nederland dank baar, dat het hem de vernedering be* spaard heeft, thans in het tegenwoordig Duitschland to moeten wonen. „Eén ding mist hij zeer: het paardrij den. Dat deed hii 700 gaarne. Maar hij ontwijkt het syoicuiuiiscli, zich aan het pu-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1920 | | pagina 1