Dagblad voor Leiden en Omstreken.
Ziektewet.
STADSNIEUWS
Aan het Zoeklicht.
BINNENLAND.
ürandsfoffenconittiissie
District LEIDEN.
ABONNEMENTSPRIJS
IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN i j
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
KWARTAAL f2.59
WEEKf 0.19
PER POST PER KWARTAAL 12.00
'ste JAARGANG. - WOENSDAG 17 NOVEMBER 1920. - No. 194
BUREAUHOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278
ADVERTENTIE-PRIJS
PER GEWONE REGEL 0.221/3
DES ZATERDAGS 10.30
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARlEfl
KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens
30 woorden 50 cent: Zaterdags 75 cent,
.iJ- bij vooruitbetaling 1
nummer bestaat uit twee bladen
Lis de vos de passie preekt, boer pas op
ganzen.
dit spreekwoord denkt men onwille-
als men ziet welke houding het So
Ned. Verbond van Vakvereeni-
igen ton opzichte van de Ziekteverzcke-
aanneemt en hoe het daarbij door het
van de S. D, A. P. H e t V o 1 k
fdt gesteund.
let Vakverbond wil de bureauoratie te-
jgaan. Het wil verminderde ambtenaren-
loed. Het wil het particulier initiatief
jinen en in de hand werken.
Sn bij dat alles wil het samenwerken met
natuurlijke vijanden van de arbeiders-
met de zoozeer gehate en zooveel ge
groot-werkgevers.
wat missohien nog het merkwaardig-
is, Mr. Troelstra, de man van de direc-
geeft op dit alles in Het Volk
zegen.
!en en ander leert den opmerkzamen toe-
puwer die in de politieke wereld niet ge
il vreemd is, dat er toch wel iets bijzon-
p aan de hand moet zijn.
!n dat is dan ook inderdaad het geval.
Ir bestaat in ons land nog zooiets als
Ziektewet-Talma.
wet die nog steeds- niet in werking is
maar welks uitvoering vooral
voor de goede werking van de Invalidi-
van groote beteekenis moet
den geacht.
[et wordt trouwens zoo langzamerhand
leeds in 1913, zeven jaar geleden dus,
d het ontwerp aangenomen en nog
laat de uitvoering op zich wachten,
Aalberse is dan ook genogen de
spoed te betrachten. De wet zou
Is zijn ingevoerd, ware het niet dat de
ister eerst nog van een Staatscommissie
wenschte over de vraag of de z.i.e-
v e r z o r g i n g in dit ontwerp moest
den geregeld, dan wel of een afzonder^
ontwerp de voorkeur verdiende,
leze zaak is thans beslist." De ziekenv e r-
r g i n g zal afzonderlijk worden gere-
L
In dus staat niets meer een spoedige hi
van de Ziektewet, waarnaar door
sinds jaren is verlangd, in den
p, toch. Er dreigen opnieuw gevaren.
dat niet van' de zijde van reaction-
re groot-werkgevers, die willen trachten
Invoering tegen te houden, neen, het zijn
hs de georganiseerde, of liever het is
li deel van de georganiseerde arbei-
s het roode, het socialistische deel
zich tegen de invoering verzet,
ffen heeft plotseling ontdekt, dat men
I zelf beter kan, dat de georganiseerde
eiders van de georganiseerde patroons
tr ziekengeld kunnen krijgen als de wet-
niet wordt ingevoerd,
fan de zijde der georganiseerde groot-
is een aanbod, gedaan om de
zekering van de georganiseerde werklie-
geheel voor hunne rekening te nemen
daarbij een hoogen uitkeering te geven
de wet-Talma waarborgt, mits zij
ook geheel baas blijven in eigen huis.
toezicht van de, Regeeriug, geen
hg, geen ambtenaren-hemoéiuig, maar
heid, blijheid
in wonder boven wonder, de bestuurders
de roode Vakbonden waren hiertoe da-
jk bereid.
|eg met de wet-Talma! dat was het pa-
t dat onverwijld werd doorgegeven.
waarom? Omdat de belangen van de
Iers op deze wijze beter gewaarborgd
'i?
Let zal niet gemakkelijk zijn, dit duide-
te maken.
toe zal h.et toch gaan bij werkstakingen!
lagen van werkloosheid, bij conflicten als
le partijen scherp tegenover' elkaar
in?
Paar moeten blijven de minder gezonde
aiders? Denkt men dat de patroons dezo
30 voor hunne rekening zullen nemen
zwakke of vermoedelijk zwakke arbei-
i in hun dienst ihouden?
•e arbeiders zullen meer invloed hebben,
men.
[aar hebben de georganiseerde arbeiders
geen invloed ïn de Raden van
sid? Kunnen zij daar soms niet hun in-
laten gelden ook ten opzichte van de
>oring van de Ziektewet?
:ler die eenigszins op de hoogte is, en
name de voormannen van het Vakver-
tl weten beter,
tunne plotselinge neiging om met de
pt-werkgevers samen te werken, hup
de voor het particulier initiatief, hun "te-
tegen Overheidsbemoeiing, het is
P even verdacht.
fuune bedoeling is niet de arbeidersbe*
te dienen, maar het plan is blijkbaar
door de invoering van de Ziektewet tegen
te houden, voor do S. D. A. P. politieke
winst te Jjohalen.
Een pogen, waartegen allen die het mot
de volksbelangen wel meenen, zich met
kracht hebben te verzetten.
Ds. Wisse.
Wij vernemen, dat de Kerkeraad van
de Gereformeerde Kerk van Driebergen
Maandagmiddag langdurig met Ds. Wisse
vergaderde. Deze laatste deed tJhans den be-
slissenden stap en zal a. s. Zondag in de
avondgodsdienstoefening afscheid van de
Gemeente nemen, terwijl des morgens een
leesdienst zal worden gehouden.
De pastorie werd door den Kerkeraad tot
April in bruikleen afgestaan, mits voor dien
tijd geen nieuwe predikant was beroepen.
Ds. Wisse verklaarde, dat hij zich het
meest voelde aangetrokken tot de Christe-
lijk-Gereformeerden.
Hij was niet voornemens om in te gaan
op de aanbiedingen van tal van sympathi
seerenden met hem zoowel uit de Geref."
Kerken als uit de Ned. Herv. Kerk om een
eigen Gemeente te stichten.
Met do gisteren aangekondigde ver
keersregeling op den" hoek Breestraat—
Noordeinde, is heden een aanvang gemaakt;.
De verkeersagent, gewapend met een
witte stok had veel bekijks wat er nu niet
bepaald toe medewerkte om de taak van de
zen agent gemakkelijker te maken.
Als' het nieuwe er straks af is en publiek
en agenten aan de nieuwe regeling gewend
zijn, zal ongetwijfeld blijken dat een groote
verbetering in het verkeer is aangebracht.
Blijkens een' advertentie in dit num
mer is door de huisartsen alhier een
regeling ingesteld, op d'ezelfde wijze als
thans reeds eenige jaren bij de apothekers
'geldende is. De namen van- de dienstdoen
de artsen zullen aan 'de woningen van de
geneesheer en en ook in onze agenda wor
den "vermeld.
Naar wij vernemen hebben alle huisari-,
sen zich hij deze regeling aangesloten.
Donderdag 18 November vergadert
het bestuur der. Anti-Evolutionaire kiesver-
eeniging alhier, ter bespreking der a. s.
Wintcrcampagne en het Millioenplan.
De Chr. Gymnastiek- en "Sohernweree-
niging „Door oefening 6terk" („D. O. S.")
gaat feest vieren.
De commissie is thans gereed gekompA
met de werkzaamheden ter herdenking van
het twaalf-en-half jarig bestaan van D.O.S.
Op het programma wordt vermeld, dat
Donderdag 25 November in de groote zaal
van de Stad&zaal éene Eereavond door hare
Damesaf deeling zal worden aangeboden.
Verder wordt, een onderlingo feestavond
gehouden op 26 November in de Foyer van
cle. Stadsgehoorzaal waarop alle leden en
oud-leden boven 16 jaar genoodigd zijn.
Tot slot zal op 29 November in de zaal
Prediker een. feestavond worden gehouden
waar evenals op andere avonden
onder meer voordrachten en samenspra
ken zullen' gehouden worden, en waarbij
re avonden 0. m. voordrachten en samen
spraken zullen gehouden worden, waarbij
aan dé kleinen verschillende versnaperingen
zullen worden verstrekt.
Hedenmorgen (had aan de Boonunarkt
alhier de aangekondigde groentenverkoop
plaats der Leidsche Tuindersvereeniging.
Er was veel belangstelling en op een en-,
kele soort na, werden de groenten vlot ver
kocht.
Morgen, zoo vernamen wij, zullen op
meerdere plaatsen in de stad, de groenten
voor het publiek beschikbaar worden ge
steld. O. a. aan de Kalvermarkt en aan de
Oude .Singel.
f—: Kort geleden zijn alhier oen aantal indone-
etsche studenten aangekomen, gediplomeerden van
de opleidingsschool voor inlandsche rechtskundi
gen te Batavia, die hier aan do rijksuniversiteit
hun rechtsstudie zullen voortzetten. In verband
daarmede deelt de rechtsgoleorde practizijn der
rijksuniversiteit alhier mede, dat hot Leidsch uni
versiteitsfonds twee prijzen boschikbaar stelt
voor diegenen van hen, welke naar hot oordeel
der rechtsgeleerde faculteit voor deze prijzen
in aanmerking komen blijkens hun doctoraal in de
rechtswetenschap in verband met den algemoenen
indruk, dien zij zullen hebben gemaakt. De eerste
prijs Gadjamada-prijs geheeten, bedraagt f750,
de andere prij3, Kanaka-prijs genaamd, bedraagt
f500.
Over het toekennen van dezo prijzen zal wor
den beslist, zoodra drie der genoemde indonesische
juristen hot doctoraal examen in de rechtsweten
schappen met goed gevolg zullen hebben afge
legd.
De namen van deze prijzen zijn ontleend aan
twee rechtsgeleerden uit de geschiedenis van hot
oude Java. Gajamada was van 1331 tot 1364
rijksbestierder van het Oud Javaansche rijk
Modjopahit, organisator van liet binnonlandsch be
stuur, tevens belast mot het oppertoezicht op de
rechtepcaak. Kanaka was rijksbestierder van het
zelfde rijk Modjopahit van 1413 tot 1430 en
auteur van een of meer Javaansch» wetboeken.
Leiden 17 November 1920,
Naar ik vernam' kan spoedig het afdee-
lingsverslag inzake de gemeentebogro0ting
mitsgaders het antwoord van B. en W.
worden tegemoet gezien.
Ik 'ben naar een en ander zeer benieuwd.
Onlangs zijn in het Vrijz. Dem. orgaan
de „Nieuwe Tijd" scherpe verwijten ge
richt aan het adres van B. en W. wie ver
weten werd dat zij de belastingen zoo hoog
hadden opgevoerd.
Aangezien een der redacteuren van de
„Nieuwe Tijd" tevens raadslid is, kan ver
wacht. worden dat dit verwijt met klinkende
bewijzen zal worden gestaafd en dat tevens
zal worden aangegeven, op welke posten zal
kunnen worden bezuinigd.
En dat is juist, wat we noodig hebben.
Dat er bezuinigd moet. worden is duide
lijk. De groote vraag is slechts waar te be
ginnen.
Ho0ge verwachtingen heb ik nog niet.
Nog voor de oniwerp-begrooting behan*
deld is hoeft, men er al w§er een klein schep
je slechts f 15000 opgegooid, en dat
zonder één wóórd van protest van de zijde
der Vrijz. Dem.
Maar misschien komt het nog.
Wie weet wellce verrassingen ons van de
N. T. zijde nog te wachten'staan.
OBSERVATOR.
DE ONDERWIJZERS-SALARISSEN.
Dinsdagavond is aan do Tweede Kamer toege-i
zonden oen brief van den Minister van Onder
wijs, waarin deze de nieuwe regeling vaa do on-
dorwijzers-salarissen mededeelt. -
De „Telegr." geeft hiervan de volgende sa-
menvatitng:
lo. De jaarwedden voor den onderwijzer, in
het bezit der. gewone acte van bekwaamheid,
wordt in minimum gebracht op f 2200, en in
maximum op f3600. Dit maximum wordt bereikt
in 19 jaren, en in 14 verhoogingen, ieder van f 100
Ongehuwde onderwijzers kunnen etfitor niet
verder komen dan een maximum van f 3200.
2o. De aanvang-jaarwodde van f 2200 gaat
erst in op 21-jarige leeftijd.-, Voor elk jaar, dat
de onderwijzer jonger is, wordt f 50 afgetrokken.
Ook do berekening der poriodieke vorhoogingen
begint op het 2ld jaar.
3o. Do jaarwedde van do z.g. hulponderwijzeres
sen acte A, bedraagt in minimum f 1600, ia maxU
mum f 3000, in 19 jaar to bereiken,
4o. De onderwijzer, die hoofd eener school
voor gewoon lager onderwijs is, krijgt daarvoor
een vevliooging van f 700 tot f 800.
5o. Do onderwijzer, dio hoofd is eener school
voor uitgebreid lager onderwijs of meer uitge
breid lager ondorwijs, krijgt daarvoor een vor-
hooging van f 900 tot f 1000.
60. De onderwijzAT aan eën school voor uitge
breid lager onderwijs, en de onderwijzer van liet
7e of hooger leerjaar van een school voor meer
uitgebreid lager onderwijs, krijgen oen verhoor
ging .Yan f300.
7o. Voor hot bezit van bijzondere actos worden
verhoogingen uitgekeerd van f 100 tot f 200.
80. Aangezien de onderwijzers voortaan wor
den opgenomen in het Rijksbezoldigingsbesluit,
zal voor hun salaris ook gelden de indceling in
gemeentoklassen, zoodat bovengenoemde salaris
sen alleen golden voor de gemeenten dor le klasse
Voor de gemeenten dor 2o klasse worden de sa
larissen verminderd met 4 pet., voor de gemeen
ten der 3e klasse piet 8 pet.
9o. Wat hét pensioen betreft zal ook voor do
onderwijzers de regeling gelden, die onlangs voor
do burgerlijke rijksambtenaren is bekend ge
maakt, zoodat er goen 7 pet. meer wordt afgehou
den en van 1 Januari 1920 af terugbetaling zal
plaats hebben van de gestorte pensioens-bijdrage.
lOo. Ook voor de kindertoelagen goldt do
nieuwe regeling, die onlangs door de regeering is
gepubliceerd, zoodat do bovenvermelde salarissen
met cle kindertoelagen zullen wordon verhoogd.
Do nieuwe salarisregeling zal in haar geheel
terugwerkende kracht krijgen tot 1 Jan. 1920.
HET MILLIOEN.
leVerant oording.
Van den penningmeester der Fi-
nancieele Commissie Mr. L.
Lindeboom f 5105.
„Van 3 hoog achter 25.
„Medelezer" 10.
W. v. d. M. 10.—
M. G.50,
Anti-Rev. Kiesver. Haarlem 80.65
Mej. C. S. te R10.—
C. K. te S2.—
W. Groen te Geldermalsen, Re
sultaat Bijeenkomst Donder
dagavond 15.63 5
f 5308.28 5
Do penningmeester,
S. BAKKER.
Het Hotel-, Restaurant-, en Café-bedrijf.
Het Bestuur van den Ned. Bond van
Werkgever8 in het Hotel-, Restaurant-, Ca
fé- en Aanverwante Bedrijven „Horecaf"
heeft nogmaals zijne ernstige bezwaren te
gen de bepalingen van de Arbeidswet 1919
voor zoover deze betrekking hebben op het
De Commissie maakt bekend, dat met ingang van Donderdag 18 Nov. a.s. worden
geldig verklaard de hierna te noemen bons en dat de op de kaarten genoemde han
delaar gemachtigd is op de gewone en nader op de kaarten omschreven Wijze de
navolgende afleveringen te doen:
BRANDSTOFFENKAART VOOR HET MINIMUM-RANTSOEN.
Bon
1
(la, lb)
1
eenheid (2 H.L.) grove gascokes.
Bon
2
(2a, 2b)
1
eenheid (1 H.L.) anthraciet.
Bon
3,
3a, 3b,
1
eenheid (1 H.L.) anthraciet.
Bon
4
(4a, 4b)
1
eenheid (1 H.L.) eierkolen.
Bon
5,
5a, 5b,
1
eenheid (1 H.L.) eierkolen."
Bon
G
(6a, 6b)
1
eenheid (100 K.G.) bruinkoolbriketten
Bon
7,
7a, 7b,
1
l eenheid 2 (H.L.) grove gascokes.
Bon
8.
8a, 8b,
1
i .eenheid 2 (H.L.) grove gascokes.
9a (9b)
1
y eenheid (1 H.L.) sbukkolen.
Bon 9.
BRANDSTOFFENKAART VOOR OUDEN VAN DAGEN.
Bon 1 (la, lb) een eenheid (1 IT.L.) anthraciet.
BRANDSTOFFENKAART VOOR KAMERBEWONERS.
■Bon 1 (la, lb) een eenheid (1 ILL.) anthraciel.
'Bon 2 (2a, 2b) een' eenheid (1 H.L.) eierkolen.
BRANDSTOFFENKAART VOOR STUDEER- EN WERKKAMERS.
Bon 1 (la, lb) een eenheid (1 H.L.). anthraciet.
Bon 2 (2a, 2b) een eenheid (1 H.L.) eierkolen.
BRANDSTOFFENKAART VOOR GROOTE GEZINNEN.
'Bon 1 (la, lb) een eenheid (1 H,L.) stukkolen.
'Bon 2 <2a, 2b)
een eenheid (1 H.L.) stukkolen.
Degenen, die als klant op de Gasfabriek zijn ingesohreven, ontvangen op alle ge
noemde bons uitsluitend gascokes.
In verband met de verbeterde kolen-positie heeft de Commissito kunnen besluiten
in te trekken den maatregel betreffende de beperkte geldigheidsduur der bons en zijn
de bons derhalve doorl&opend geldig.
Met het oog op -de beschikbaarstelling van deze hoeveelheid brandstoffen wondt de
gelegenheid tot afhaling opengesteld niet alleen op de eerste drie dagen na deze gel-
digheddsverkiaring (18, 19 en 20 November) doch ook daarna op den Zaterdag van
elke week.„
De maximum-prijzen zijn voor thuisbezorgd:
k per eenheid (1 H.L.) anthraciet f 4.10.
per eenheid (1 H.L.) eierkolen f3.45.
per eenheid (1 H.L.) stukkolen 4 3.45.
per eenheid (100 K.G.) bruinkoolbriketten f3,85.
per eenheid (2 H.L.) gascokes (grove) f4.40,
alles met inachtneming van de verhoogingen voor de Buitengemeenten als op de
maximum-prijslijst, is aangegeven. Bij verlangde aflevering in geklopte cokes, wordt
voor Jcloploon f 0.40 per eenheid berekend, terwijl bij afhaling der brandstoffen door
den handel op den maximumprijs "een reductie wordt gegeven 'van 0.20 per een-
heid. 1Q904
'De Commissie voornoemd,
P. E. BRIëT, 2e Voorzitter.
M. KRAMER, 'Secretaris.
Leiden, 17 November 1920.
hotel-, restaurant- en cafébedrijf onder de 1
aandacht gebracht van den minister van
Arbeid.
Gewezen wordt op eenige bepalingen wel
ke van zoo ingrijpenden aard worden ge
acht, dat zij bij doorvoering of wel het ge-
heele bedrijf of ten minste het overgroot ge
deelte daarvan geheel zouden ontwrichten,
eene behoorlijke werking beletten en in vele
gevallen zelfs tot den ondergang zouden
brengen.
Overwegend bezwaar bestaat tegen de
bepaling dat de arbeidstijd niet langer mag
zijn dan 10 uren per dag. Voor de kleiaere
bedrijven en vooral voor d© buitenzaken
zal zoo wordt gezegd dit niet moge
lijk zijn. Een tweede bezwaar geldt de we-
kelijksche vrije dagen van 36 uren, waarvan
tenminste 26 op Zondag moeten vallen,
waarbij niet vergeten mag "gorden dat nog
steeds zeer vele werknemers geheel intern
en yeelal ver van hunne familie verwijderd
zijn, zoodat het' naar huis gaan te veel tijd
en te hooge kosten zou vergen.
Van het verzoekschrift aan den Minister,
aandringende op voorstellen alsnog tot wij
ziging van de wet te dezer zake is afschrift
gezonden aan de lexien van de Tweede Ka-
mor der Staten-Genoraal.
Mr. J. H. Nieboer. t
Mr. J. H. Nieboer, lid van den Gemeen
teraad te 's-Gravenhage, een van de meest
vooraanstaande mannen in de S. D. A. P.,
is gisteren door een auto aangereden, aan
de gevolgen waarvan hij hedennacht is
overleden.
De Wielingen.
De eerst thans verschenen Augustus-afle-
vering van het nieuwe Fransche maand
schrift La Vie des peuples bevat een - be
schouwing van het vraagstuk der Wielin
gen, waarvan het bijzondere is, dat zoowel
het Nederlandsche als het Belgische stand
punt ten opzichte van de kwestie uiteenge
zet wordt. De redactie van het Fransche
tijdschrift heeft n. 1. het stelsel van het
hoort en wegedhoort toegepast: Maurice
Bourquin geeft do Belgische, J. Paulus de
Nederlandsche opvatting in het Wielingen-
vraagstirit weer. Er is een kaart bij het ar
tikel gevoegd.
Weer een mislukking.
In de Memorie van Beantwoording deelen
B. en W. van Amsterdam 1110de, dat de ge
meentelijke gaswinkel in de Leidsohestraat
zal worden opgeheven.
Naar de Tel. vernoemt bedraagt het. ver
lies, dat in 1909 op dezen winkel geleden
werd, ruim f 22.000.
Mocht dit juist zijn, dan blijkt al weer
dat hét niet gemakkelijk is om de gemeen
schap voor de gemeenschap te laten werken,
Bezuiniging bij gemeentediensten.
Naar gemeld wordt, is bepaald, dat op de
Amsterdamsche gemeentebureaux bij do ver
schillende takken van dienst in het vervolg
slechts enkele soorten enveloppen zullen
worden verstrekt, de afmetingen zullen
eveneens tot een klein aantal formaten wor
den beperkt en voor het gebruik zijn de
uiterste zuinigheidsmaatregelen voorgê-
schreven. Om het gebruik van enveloppen
zooveel mogelijk te beperken, zijn sluitze-
gels vervaardigd, voorzien van het wapeit
van Amsterdam. Deze zullen worden aan
gewend om bij circulaires en andere stuk
ken en brieven van weinig beteekenis dienst
te doen als sluiting; enveloppen zullen
slechts worden gebezigd voor stukken van
discreten aard.
Het heeft de opmerkzaamheid van den be-
zuinigings-inspecteur getrokken, dat" de kos
ten voor gemeentelijk drukwerk met be
dragen, loopende over duizenden guldens,
zouden kunnen worden verminderd, wan
neer, beginnende bij hét college van B. en
W., dat daarin wordt nagevolgd door tal
van hoofd-ambtenaren, werd gebroken met
de „concepten-manie".
Het spionnage-geval.
Naar aanleiding van de verdachtmakin
gen aan het. adres van de Nederlandsche ju
stitie door het franskiljonsche orgaan,
„l'Independance Beige", heeft de „Grond
wet" zich tot een der leden van het parket
van Breda gewend, teneinde te trachten nog
nadere bijzonderheden omtrent het opzien
barend spionnagegeval te vernemen.
Ofschoon aldus het blad ons verze
kerd werd, dat ons bericht conform dor,
waarheid was en dat, behoudens het reeda
vermelde, nog meerdere gevallen aan het
licht kwamen, konden wij aan het parket
niet die inlichtingen bekomen, welke wij
wenschten.
Toch meent het blad uit baar onderzoe
kingen en gewonnen inlichtingen als zeker-
to kunnen aannemen, dat niet alleen de HolA
landsche sergeant Ansems, doch ook dat
Belgische gendarm het feit van spionnagq
bekend heeft.
Van de onzinnige verdachtmaking den
Belgische annexionist.ische bladen, dat da
arrestatie slechts een soort wraakneming
zou zijn, Slainibroucks anti-Duitscho spion-
nage tijdens den oorlog, een verdachtma
king waarvoor do Nederlandsche justitie
veol te hoog staat, blijft dus absoluut niets
,over.