Tweede Blad.
Woensdag 10 Novemberl920
De Pers over Dr. KUYPER
Allo bladen van licteckenis wijden meer of
nder breedvoerige. beschouwingen a cm het overs
van Dr. Ittiyper.
Hoewel onze ruimte boperkfc is willen wij toch
echten van de voornaamste beschouwingen oen
,-orzicht te_geven.
Onze Rotterdamnior zegt o.m.r.
Vergeten zullon wij hot nooit, wat wo venno-
n door onze politieke organisatie, wat we ont-
kkelden aan journalistiek talent, wat wc bezit-
in onze -Christelijke ecliolen, wat wo loven in
7.c Vrije Universiteit, wat we roemen in zoo rae
g Christelijk instituut, wat we prijzen in de
rdieping onzer godgeleerde wetenschap hot
onder Gods zegen niet 't minst aan Dr. Kuy-
r's arbeid te danken.
"Waarin lag eigenlijk het geheim van de kracht,
deze titanengestalte ontwikkeld? Eens werd
arop doorben onzer vooraanstaanden dit anl-
lord gegeven„Ik zie in Dr. A. Kuyper den
in, die, in aansluiting aan Groen van Prinste-
r, ods voorgaat om op staatkundig gebied niet
iC-hts voor het geloof te strijden, maar oak U't
geloof te leven".
Hier was cene, dio zich zelf gaf geheel en on-
vaaraeüjk om het Pro Rego, voor Christus
izen Koning op alle lovensterrein uit te drag-m.
De groot-er., 'de koningen, ook de koniigm in
>t rijk der geesten gaan heen maar dc Allor-
igste Koning blijft."
Aan de Nieuwe Haagscbe Crt. is
ft. volgende ontleend:
„En nu is de hemel donker, cv®ais in. den tijd
it Groen van Prinsterer stierf. Ja nog donker»
r. Want de door Groon en Kuypcr eestreden
eginselen hebben doorgewerkt, en naar al te
einig wordt besoft, hoe zwaar de worsteling
orden zal.
Maar bij hot graf van Dr. Kuyper zijn wij wel
•oef gestemd en is het ons, alsof n*n 9*uk van
is eigen leven van ons wordt mede begraven.
Maar wij zijn niet moedeloos.
Niet tevergeefs heeft de Heere, ons dezen man
schonken".
Zullen wij, vraagt onze N. P r o v. G r o n.
tri., klagen? Noen, wij zullen danken. Danken
roor dit rijke leven, danken voor dit rijke levens-
and.
Dr. Kuyper hoeft nimmer in dit leven van rust
jehoude». Elders rust was ook zijn levensleus.
Sij heeft gewerkt tot het machtige brein niet
heer geregeld denken kon, tot do pon aan do
jjand ontviel. Dat loslaten van zijn grootsche cn
ïeerlijko taak, do voorlichting van het Calvi
nistisch volk, was hem een zwaro worsteling
Arbeid was zijn lust en leven. Een leven van
-iietsdoen scheen hem een ramp. Veel had hij ge-
'even. Hij wilde tot in hoogen ouderdom altijd nog
neer doen. Altijd weor%getuigen van den rijken
fehat, dien God in Zijn Woord aan Zijn volk
phonk.
Maar toon zijn God hom machteloos op het
dekbed terneer dood liggen, dat zijn storvenspon-
le worden zou, toen was boel dit lijden tot het
linde één uitdrukking van de ziolowensch van Ja
cob: op Uwe zaligheid wacht ik Heere.
Deze gaweldige strijder naar velen meenden
hard als ijzer deze grooto naar den geest,
was als een kind, stil en geduldig, met smach
tend verlangen naar de rust die boven is, naar
jhet Vaderhuis met zijn vole woningen,
j Wij roomen bij het graf niet van 'fl menschen
groote daden. Wij roemen in da genade Gods.
Hot Fr. Dgbl. zegt o.m.:
.Wij richten hein geen geen standbeeld op.
Dat ligt niet in onze lijn!-
j.God is groot" en Hij alléén.
Maar woo ons! wanneer we Zijn grootc dagen
vergetenEn met dio daden zijn ook onaf
scheidelijk verbonden de instrumenten,
o Hij gebruikt.
Htm heugenis mag niet vbrgaanf
Hun werk moet worden herdacht.
Hun arbeid moet worden voortgezet.
Wat een held Gods, gelijk Kuyper
uider ods is geweest, heeft tot stand gebracht,
lebben wij als eon kostelijke erfenis te bewaren
fn te verdedigen. Wat hij begon, hebben wij voort
;e zetten. Wat hij bc-uwde, hebben wij te vol-
:ooien.
Hijzelf stierf thans onder ons weg.
Hij ging den weg van alle vleesch
Maar zijn arbeid ie niet vruchteloos geweest,
'aut bij alle menschelijke factoren, die hior werk
ten, mocht hij méér dan verreweg de moesten" 011-
der do kinderen der menschen gegund is, mede
arbeider Gods zijn, die des Heeren werk on
der ons heeft verricht eu wiens werk daarom, wat
hot beginsel betreft, niet zal kunnen gebro-
g fcen worden.
Omdat het Christus' eigen werk was!
Dio er zijn knecht tóe begenadigde.
De Nederlander wijst er o.m. op. dat
men nimmer uit het oog mag verliezen dat dr.
Kuyper zichzelven hield, evenals zijne volgelin
gen dit deden, voor oen van Go'lawego geroepen
hervormer"; dat het gelukken dor b«- «rde her-
voimingen als het ware afhankelijk wae vnn zijn
persoon; dat zonder zijn persoonlijke kracht on
persoonlijke hoedanigheden het doel onbereikbaar
was. Vandaar dat hij nooit en nergens een tweede
plaats kon innemen, evenmin als b v. het Hoofd
den Staat dit zon kunnen doen. Er-zal wel,
ook onder hen, die onder zijn doen en laten grle-
jiden hebben, niemand zijn, die niet erkennen
dat hij inderdaad vele blijvende horvor
mingen heeft tot staud gebracht, daaronder ook
die door vriend en vijand moeten worden gepre
zen, en dat hoogstwaarschijnlijk een' and-.ren lei
der dit niet zou zijn gelukt. Al heeft ook hij, ge-
lijk ieder staatsman, die handelend optreedt,
soms hor- en derwaarts gezwenkt, zelden 0? nooit
maakte hij den indruk van te wankelen t^'&ocr
geheel zijn leven loopt een vaste 'lra vd. een ge-
sló'i,- vooruitzien, een ter bereiking van Rl doel
(voortdurende berekening, oigenschappon, die aoras
pinderlijk en voor den gewonen menscTi moeilijk
te dragen, maai- in dea her vormer, vooral ia
hervormer op staatkundig gebied. »n uirtbaa.' schij
nen te zijn.
•rAIen kan mot ziin hervormingen niét instemmen
en tocli toegeven dat liet doodepunt, waai op tij
zijn optreden ons land stond, funest was, en des
dankbaar zijn, dat hij ons over dat p-..nt heelt
fugeholpen. Indien dit zelfs door zijn kegeaatan
ders 'moet worden erkend; indien men daarbij
bedenkt hoe velen in den lande niet slechts zijne
hervormiugen toejuichen, maar tevons nan hem
positie te danken hebben, waarvan oca vijftig
jaren geleden wel nimmer één hunner zal hebbun
gedroomd, dan zal men de verheerlijking kunnen
begrijpen en rechtvaardigen, die deze buitenge
wone geest bij zijn leven genoten heeft en die
nog langen tijd zal voortduren.
Aan een fijn gestylecrd artikel in hot Han
delsblad ontloenen wij het volgende:
Nu luiden de klokken in Nederland.
Daar luiden er van de torens der korkin, een
voudige kerkjes voor het meerondeol, waar stijve
rechte menschen binnengaan met strakke gezich
ten om te luistereu naar strakke leeringen en
hunne ziolen te laven aan den koelen klank der
loutere psalmen. Dat zijn de klokken van den
Touw. Van Kuypers kleine luydon om des grooten
Kuypers dood.
Daar luiden er in de kranten. Ze luiden van
links en van rechts. En lang nog zullen ze blijven
galmen, tot buiten de grenzen van het kleine land
dat voor de figuur van Kuyper soms te klein waa.
Dat zijn de klokken van Kuypers faam.
Maar or luiden er, luiden er, luiden er lang
in de harten van die duizenden voor wie dr.
Abraham Kuyper moer is geweest dan de staute-
mau, meer dandé jouraalistjneer dan do theoloog,
meer dan do professor, meer dan de litterator,
meer dan de volksloider,, meer dan de mjmsch
Voor wie hij was: de Profeet, de van God gozon-
dene, die hen uit nederigheid ophief tot een zelf
bewust leven, doordien hij nieuwe Gods kracht in
hun zielen goot.
En dat zijn de klakken van Kuypers kracht.
De eeae dwingt de andere mee. Want niemand
kan zwijgen bij dezen dood van oen loven dat lui
der sprak in Nederland dan de levens van tien
duizenden, dat zelf een klok geweest is, en een
toren, en een kerk, tienduizenden tot zich roepend,
gebiedend, trekkend, en andere tienduizenden ver
jagend, verslootend, verwenschend, in zijn galmend
rythme van liefde haat, van vriendschap en
toorn, van zegening en vervloeking, af en aan. af
c-n aan, in 't onvermoeilijk weg-en-weder zwenken
van een wonderlijke menschenziel.
'Ze wekken elkander, de klokken, tot er geen
een meer zwijgt. Overal Waar oen mensch in Ne
derland een kerk gesticht hoeft in zijn eigen hart.
overal waar een toren oprijst uit het eigen leven,
waar een klok luidt in de eigen ziol, daar dwingt
het nu tot spreken, daar gaan do klokken aan 't
luiden. De klokken van eerbied, ontzag, bowonde-
rÏDg en vereering, de klokken van weemoed,
smart en rouw. De klokken ook van bitterheid en
sarcasme, van onbehagen en haatal zullen die
nu wel stiller hangen dan bij Kuypers leven.
Zo luiden nu allo, do klinkende metalen muilen,
die Kuypor zoo lang beoft op- en omgezwaaid.
Hun wuivende galmen gaan nu ovor 't land, van
zelf, terwijl hun touwen niet meer strekken en
sleppen door den ruk van zijn vuist. Daar klinkt
de klok weer van do phantasie, on die van don
sterken wil, on die der berusting. Dio van do op
standigheid en-die van den weemoed. Die van het
weten, die van het willen, die van het kunnen en
die van doen. De klok van ontzag en de klok
van 't gezag. En bovenal die van het oeroude,
simpele, rotsknoestige geloof.
Dus luiden de klokken in Nederland.
Want do man die. langer en sterker dan
jemand anders in de vorige en deze oeuw, de klok
ken heeft geluid in 't land, met machtige vuisten
beukend op 't klavier van 't wondere klokkenspel
dat de volksgeest is, die ligt nu stil. Voor eeuwig
is zijn hand verstijfd.
De klokken luiden zonder zijn roering.
Kuyper, de groote klokkenist, is dood.
Do Nieuwe Courant beschrijft Dr.
Kuyper als een figuur.van geweldige gaven, als
een man, die zich bewust was van ziju plicht met
deze gave te woekeren," waarna het blad er o.m.
op laat volgen
„Hij had een welhaast ongeëvenaard talent om
in een vrijwel onbewust voortlevende, massa, het
politieke instinct te wekken, dat die massa tot
een geweldige macht zou maken in do honden
van den -leider, die duizenden - en tienduizenden
zonder aarzeling en met een onlslollendo trouw
volgden, waarhoen hij hen wilde voeren. Hij
wist hen te bezielen en van een heiligen ijver
voor de zaak te doen blaken, die geen loon ver
wachtte en die naar motieven niet vroeg, een
volksleider bij uitnemendheid!
In latere jaren heeft hij moeien ervaren, dat
zijn machtswoord ook onder do zijnen wel faalde,
hij heeft do grootheid van zijn werk zien tanen en
met de verminderde mogelijkheid zijn invloed te
doen gelden, ook dien invloed zelf zien verminde
ren. Langzaam is hij politiek gestorven, zooals
zijn phveieke dood oen langzaam afsterven was
„Repos aillours", kon de leuze zijn geweest van
dezen werkor, wiens enorme, veelzijdige kennis
innoesten arbeid was verkregen al wist ziju
schrijftalent den indruk te wokken, dat hij ze
spelend hanteerde-.
Een sterk tegenstander is gestorven, wij zijn
ons bowust. dat nog lange jaren zijn. werk in den
weg zal staan aan dat van ons en onzo medestan
ders, maar dat mocht ons niet beletten aan dozen
landgenoot een laatsten groet te brengen, waarin
uit den aard van hot- oogenblik overwoog, wat
ons tot waardeering aanleiding gaL
Hot Nieuws van den Dag laat zich
als volgt uit:
Een man als Kuyper* moest wel onbegrensde
toewijding en eerbied eenerzijds, cn a&n don an
deren kant felle vijandschap en haat opwekken.
In onze geschiedenis blijft hij do Geweldige, zoo
als Halm hem in zijn onsterfelijke cariealuren
schetste. Men moet zuinig zijn met het woord
„staatsman", maar niemand zal ontkennen, dat
Abraham Kuyper, behalve invloedrijk politicus,
een Volksleider geweest is, zooals een natie er
slechts enkele kan aanwijzen in haar geschiedenis.
Aan het Vaderland is het volgende ont
leend-
De vensch van velen is vervuld, aau het lijden
van Dr. Kuyper is thans een einde gekomen. De
tegenstelling tusachea den eens zoo krachligcn en
talentvollen cn ziju langzamerhand wegstervenden
geest was zoo tragisch, dat het aau den blinden
krachtloozon Simson*te Gaza herinnerde, en het
verheugt ons in do laatete weken herhaaldelijk
ook uit den mond van politieke tegenetandors,
een welgemeend woord van medelijden gehoord
te hebben met zoo droevon uitgang van dit rijko
eu gelukkige loven. Gelukkig, volgens eigen ver
klaring, en daar was reden toe. yergelijk Dr.
Kuyper's leven eens met dat van Groen van Prin
sterer, die voor telken kleiner schare van geest
verwanten sprak, die, als hij geen kracht had
geput uit oen onverwoestbaar geloof, er strijdens-
moede het zwijgen toe zou hebben gedaan, ter
wijl de than6 overleden leider van de antirevo
lutionaire paTtij ten onzent niet alleen onver
moeid ontginner en zaaier geweest is, maar liet
oogstfeest beeft meegemaakt, waarbij gejubeld
kon worden over do landen, die ffcor .zijn arbeid
aireede wit waren om te oogsten.
Aan deze geopende groeve ontkomen wij na
tuurlijk niet aan de gedachte welk oen gewichtig
tijdperk van onze politieke goschiodonia mot den
dood van Dr. Kuyper wordt afgesloten. Do ge
weldige wereldrevolutie zal ook maken, dat voor
de Nederlandsche politiek waarheid wordt, dat
het oude is voorbijgegaan en alios nieuw is ge
worden. Maar wie naar dat afgesloten tijdperk
omziet, kan, als hij rechtvaardig is, niet anders
getuigen, dan dat Dr. Kuyper een van de merk
waardigste mannen is, dig dat tijdperk hoeft op
geleverd, een man singulier in alles, zooals het
van Oldenbarneveld werd gezegd. En laten zij
die hem het best hebben gekend en dus het meest
liefgehad, den strijd herdenkende 'dien hij heeft
gestreden, zich Lucas AH:26 herinneren: „Wee
u wanneer qlle de menschen wél van u spreken."
Requiescat in pace. Een groot man is van ons
heengegaan.
Het Volk tenslotte is van oordeel dat Dr.
Kuyper ook bij tegenstanders in cere zal blijven
als een der groote vólksleiders, die leven wekte
waar dood was. Zijn historische *10001 zal het
blijven, dat hij het geweest i3, die de kleine bur
gerij, van do m dommclende»onbcwu§theid voor
zich daar heen levenden die zij waren, gemaakt
heeft tot een krachtig, ja onstuimig levende volks
groep, tot werkelijke burgers van den staat, tot
een klasse. Wie in elk geval de bewustheid boven
de onbewustheid verkiest, ook al richt zich die
bewustheid, tegen hem, zal dit Kuyper tot een
hooge verdienste aanrekenen. Hij heeft er het
volksleven ontzaglijk mee verrijkt."
Van den volksleider had hij vooral de groote
gave, dat hij op de verbeelding der massa wist
in te werken, niet het minst- door zijn teokenach-
tige taal. Of hij in ,J)e Standaard" schreef dan
van de parlementaire tribune redevoerde, no^it
ontbrak het hem aan de schitterende leuzen die
als een vurig toeken voorafgangen die hem volgen
moesten en hen met magnetische kracht mee
sleepten. I11 de tijden van zijn opgang waren het
de „kleine luyden", „het volk achter de kiezers",
die hij opzweepto tegen „de heeren mot tweo na
men" om voor hen het „hoismanskiesrecht" te
veroveren, wat hij daaronder dan ook verstond,
het bracht hen in beweging. Of het was de strijd
„om der consciëntie wille" tegen de „ontkerstende
school", waarvoor hij oen modernen kruistocht-
wist op touw te zetten.
Na dan gewezen te hebben op de grootc be
zwaren die het blad heeft tegen hot optreden
van Dr. Kuyper zegt Het Volk niet to zullen
vergeten dat hij het was die als een tweede Mo-
zos, water geslagen heeft uit de dorre rots der
volksverst ecning.
BINNENLAND.
Plakzegels*
De directeur-generaal van de posterijen en
telegrafie maakt bekend, dat in het vervolg
plakzegels (beursbelastingzegels inbegre
pen) tot een gezamenlijke bedrag van
meer dan 100 niet kunnen worden inge
slagen bij de kantoren der posterijen in
plaatsen, waar mede kantoren der registra
tie en domeinen zijn gevestigd. Plakzegels,
welke bij hoeveelheden als bovenbedoeld,
worden verlangd, behoren te worden aan
gevraagd bij het kantoor der registratie ter
plaatse.
De Poststakers.
Het verhoor van een dertig a veertig be
ambten der telegrafie, die aan de stalcing
deelgenomen hebben, zal weldra beëindigd
zijn. Inspect. Joosten heeft aan de beamb
ten verschillende vragen gesteld, aangaan
de de motieven* die tot de staking geleid
hebben, en de aansporing tot staking op de
seinzaal.
De processen-verbaal zullen dan naar
den procureur-generaal gezonden worden,
die zal hebben te beslissen, of nog een ver
volging ingesteld zal worden. Nws.
De Oostenrijksche Gobelins.
Men meldt uit Wcenen d.d. 7 November
aan de „Msb.":
Heden wordt officieel medegedeeld, dat
de kabinetsraad tot de commissie voor
schadeloosstellingen het verzoek richtte, de
gobelins aan Holland te verpanden. Ge
noemde ^commissie verldaarde, hierin
slechts te zullen toestemmen, indien er in
het geheel geen andere uitweg kon gevon
den worden, maar verlangde vooraf in ken
nis te worden gesteld met, alle bijzonderhe
den en voorwaarden.
Ziektewet-Talma.
Naar de Haag3che redacteur van de
„Msb." verneemt beoft de Minister van
Arbeid naar aanleiding van het advies
van den Hoogen Rtfad van Arbeid om niet
over te gaan tot invoering der ziekte we t-
Talma alvorens een onderzoek te hebben
ingesteld naar den stand van ziektegelduit-
keering in ons land, zich opnieuw tot den
Hoogen Raad gewend om een nadere,
meer zuivere uitspraak in deze quaestic.
De Minister toch is van oordeel, dat het
gegeven advies niet duidelijk de" bedoeling
van den Hoogen Raad van Arbeid weer
geeft. Onder degenen, die voor een nader
onderzoek stemden, kan men twee catego
rieën onderscheiden. Op de eerste plaats
degenen, die een geheel ander stelsel van
ziekteverzekering wensclien.
In deze groep vindt men tezamen de ver
tegenwoordigers der fabrikanten (groep-
Posthuma) en der moderne vakbeweging
(bien étonnés de se trouver ensemble), die
de ziekteverzekering gelegd willen zien in
handen van do arbeiders- en werkgevers-or
ganisaties.
.De andere catagórie, die voor een on
derzoek stemde, omvat o.m. de vertegen
woordigers der Katholieke en Christelijke
vakbeweging. Dezen kunnen zich wel met
heb stelsel der ziektewet-Talma vereeni
gen, mahr achten een onderzoek naar den
stand van zftktegeld-uitkeering in ons land
in het algemeen gewenscht.
De Minister heeft er nu den Hoogen
Raad van Arbeid op gewezen, dat een on
derzoek naar den stand van ziektegeld-uifc-
keering in ons land minstens vijf A zes
maanden zal duren en de ziektewet zooal
niet in gbvaar zal brengen, dan toch de uit
voering ervan geruimen tijd zal tegenhou
den.
Verwacht mag worden, dat de Hooge
Raad van Arbeid op zijn vergadering tegen
het einde dezer maand tot een meer zui
vere uitspraak in deze materie zal komen,
zegt het blad.
De Spoornegellendc.
Een lezer schrijft aan de „N. R. Ct."
In Den Haag was t.rein no. 231 Zondag
avond slechts 39 minuten te laat, hetgeen
heelemaal niet erg is, want als 't publiek
een beetje vroeg komt kan het met den vo-
rigen trein mee.
Was do trein reeds flink bezet, hot pu
bliek vond nog plaats, zij het dan ook o,a.
mijn persoon, in de zijgangetjes, hetge#n
heelemaal niot erg is, want er zijn altijd ge
noeg Hollandsche jongens,, die een poosje
kunnen staan.
Plotseling oordeelde het geheimzinnig
verborgen organiseerend personeel het noo-
dig, vier wagens af te haken; groote con
sternatie. 't Gangetje waarin ik stond, dat
zich over vier coupé's uitstrekte, was wel
dra met 18 a 20 personen gevuld, hetgeen,
heelemaal niet erg is, want de gepakte ha
ring maakte Neerland groot, 't Perron
stond nog zwart. Alles verdrong zich naar
het einde van den trein, wa-ar redding ver
wacht werd. Vooraan stonden drie conduc
teurs gezellig te kouten. Inderdaad, de ge
heimzinnige man die het te zeggen had, was
zoo welwillend twee andere „wagens" te
laten aanhaken. Bij 't uitstappen in Delft
heb ik ze gezien, ze waren klein en zagen er
zeer bouwvallig uit. Met 17 minuten extra
vertraging vertrokken, we reeds, hetgeen
heelemaal niet erg is, want een goede Hol
lander heeft den tijd.
Aan de directie der H. S. M. zij medege
deeld, dat het publiek reeds zeer goed opge
voed en gedwee is. Ik durf te beweren, dat
ik geen enkele verwensching of iets derge
lijks heb gehoord. Alleen een dame dorst
bedeesd op to merken, dat zij hoopte om één
uur in Rotterdam te zijn. Dat zou dus twee
uur vertraging zijn.
Financieel wanbeleid.
Het „Weekblad voor de Burgerlijke Ad
ministratie" vestigt er de aandacht op, dat
de begrooting van Leeuwarden een ge
meente van 12.000 inwoners voor 1920
aan uitgaven een som aanwees van onge
veer 2 en een vierde millioen.
Van dezo som was 4.5 ton noodig voor
rente en aflossing, een millioen voor sala
rissen en loonen en 8 ton voor alle overige
uil gaven. (Wat 'n verhouding!)
Toen de hoofdelijke omslag ongeveer 2
ton meer opbracht dan waarop hij bij de
begrooting geraamd was, werd die "2 ton,
zonder te vragen of deze vermeerdering van
inkomsten een blijvend karakter zou dra
gen, omgezet in een blijvende verhooging
van salarissen en loonen aan ambtenaren
en werklieden.
Ge deputeerde Staten van Friesland heb
ben aan dit besluit hun goedkeuring ont
houden, wat niet te verwonderen is en
wat ook verklaart, waarom op de geld
markt zoo'n gemeente van de bank wordt
weggestuurd met leege handen.
Land- en Tuinbouw.
gold verstrekt; het bedrag hiervan moet voldoen'»
de zijn om gedurende Ren loop der drie jaren
op afdoende wijze in do instandhouding van het
bedrijf, tc voorzien. De rente is als die, welko de
Bank gewoonlijk berekent; zij mag bij de uitbe
taling van het voor&hot niet alvast worden af
gehouden. Elk jaar wordt door de Commissie voor
noemd en de Bank nagegaan, of de rente uit het
bedrijf kan worden betaald. Indien niet, dan
wordt list-voorschot met de rente verhoogd. Zoo
wordt Eveneens overwogen, of aflossing vaa het
voorschot of een deel daarvan billijker wijz£ ge»
vorderd kan jvorden. De voorschot nemer moet
goed vinden wat te dezer zake door de Co'mmia-!
sie wordt beslist.
Geeischt wordt, dat de voorscnotnenier boek
houdt, dat zijn bookhouding behoorlijk zij, en bil
controle daarop zal toelaten. De kosten der con
trole op do boekhouding zoowel als op het bedrijf,
zijn voor den staat.
Blijkt de voorschotnemer onmachtig om zijn
voorschot terug te betalen, dan wordt door Com
missie en Bank overlegd hoe te handelen. De
Commissie heeft do beslissing, de Bank 6chikt
zich daarnaar en neemt, zonder goedkeuring der
Commissie, tegen den voorschotnomer geen rechts^
maal regelen.
uemengd Nieuws.
Credict aan kweekers.
Min. Treub, de oud-minister, heeft gelijk gehad,
toen hij in 't voorjaar van dit jaar, in. een voor
dracht, welke hij hield voor den Nederlaudschen
Tuinbouwraad, voorspelde, dat de vooruitzichten
voor de kweekers donker waren. Trouwens, loon
was het reeds misère, en was men in de tuinbouw-
kiingen zelf al bedacht op middelen tot verbete
ring. Mr. Treub noemde als een middel om dan
nood in 't algemeen te lenigen en in 't bijzonder
om de boomkwcckers en tuinders op de been te
bouden: het verstrekken van crediet.
De woreld moest geholpen worden door Cidiet
verleend door het oenc volk van het andere
en do Rogceringen moesten mot crediet helpen do
menschen. de producenten, die zich zonder die hulp
niet of moeilijk staandè kunnen houden.
Onzo Regeering heeft dit ook begrepen. Er is
een wettelijke regeling lot stand gekomen, b vloo
iend boomkweekors en tuinders met voorschotten-
te steunen. Een in*'t leven geroepen „Regeermgs
Commissio voor Kwcckerscreditfff heeft zich tot
de "Centralen der Boerenleenbanken gewend met
het verzoek om haar medewerking lot deze zaak
te willen verleenen. De Staat is in beginsel be
reid om zich garant te stellen voor de credioten,
door de boerenleenbanken aan kweekers toe t9
staan. Evenwel slochcs tot oen bedrag van hoog
stens 90 procent. De aanvragen moeten gericht
worden aan het Secretariaat der Regeerings
Commissie voor Kweekerecrediet, Mauritskade 7,
VGravenhage.r kele der hoofdvoorwaarden,waar
onder het err .et kan worden verleend, laten wi
hier volgen
Wie st .1 verlangt, kan aankloppen bij een
boerenleenbank of een gewone handelsbank. Hij
moot in do boomkweokerij of tuinderij zijn hoofd-
bedrijf vinden. Alleen dan wordt een voorschot
vorlecnd, wanneer verwacht mag worden, dat bij
normaler omstandigheden het bedrijf er werke
lijk door gebaat wordt; dat voorts aflossing mo
gelijk zal zijn. en elders geen hulp op redelijke
wijze is te verkrijgen, 't Voorschot wordt gege
ven voor hoogstens 3 jaar; zoo noodig, kan de
termijn verlengd worden. Alleen voor het bodrijf.
en-uiet ten behoeve van levensondorhoud, wordt
Zondagmiddag had op
den Schieweg te Rotterdam een botsing
plaats tusschen een auto en een motorrij
wiel. De vrouw van den bestuurder van
den motor, mevr. Van B., werd van de duo
zitting geslingerd en brak beide armen en
beenen.
Zondagnacht is de 6 6-
jarige mevr. A. J. O.—C. op het Hofplein
te Rotterdam door een auto overreden. De
dame wilde de straat overstq^n, werd door
de auto gegrepen en- tegen een lantaarn
paal geworpen. Zij bekwam een hersen
schudding en verder inwendige verwondin
gen. Kort na haar overbrenging naar het
ziekenhuis is zij overleden.
Te Hilligersberg is gis-
terochtend een boerenwagen, waarin twee
bejaarde vrouwen zaten, te water gereden.
Toen na veel moeite de beide vrouwen op
het droge gebracht waren, bleek een hun
ner ree da te zijn gestikt. De andere is in
hoogst zorgelijke» toestand per automobiel
naar het ziekenhuis gebracht.
Een 5 6-jarig werkman te
Amsterdam dacht goedkoop aan anthra-
ciet te kunnen komen. Hij kocht een zak
van dien brandstof voor de som van één
gulden van een waker bij kolenschuiten
in- de Prinsengracht. Een- burger sloeg de
transactie gade, hield .den kooper aan en
bracht hem naar het politiebureau Leid-
scheplein.
De zak anthraciet kwam dus duur te
staan. En ook de bewater had niet veel
plezier van de gulden, waarvoor hij de
brandstof van zijn patroon had verkocht,
want even later kwam de politie hem in
rekenen.
De arrestaties van ver.
dachten in verband' met die ontdekte dief
stallen in liet havengebied te Amsterdam
gaan nog v-oort en ook worden steeds meer
goederen van diefstal afkomstig, opge
spoord.
Inlusschen schijnen deze aanhoudingen
nog niet erg afschrikwekkend te hebben
gewerkt, althans Maandagavond bleek uit
een loods in de Stadsrïetlanden weer een
aantal balen manufacturen te zijn ont
vreemd ter waarde van f7000.
De politie te Scheemda
(Gron.) heeft eenige arbeiders gearresteerd,
toen ze op heeterdaad werden betrapt bij
het slachten van een schaap in een weide.
Zondag is te Leerdam,
bij den steiger, opgehaald hot lijk van den
ruim 50-jarigen P. W. V., machinist bij
de Leerdamsche Stoombootmaatschappij.
Hoogstwaarschijnlijk is hij te water ge
raakt, toen hij uit een roeiboot op eeni van
do booten van genoemde maatschappij
wou stappen.
Men s c li r ij f t uit Frane-
ker aan het „Hbl.": Her. vriezend weder van
de laatste weken heeft zeer groote schade
toegebracht aan de opgeslagen voorraden,
winteraardappelen. Door het niet voldoen
de kunnen dekken dêt aardappelhoopen,
door de nogal plotseling en hevig invallen
de vorst, zijn reusachtige hoeveelheden \an
deze vruchten of bedorven of ongeschikt
voor menschelijk voedsel geworden. Vooral
in de omstreken van Franeker moet de
schade zeer groot zijn. Naar ruwe bereke
ning zijn zeker 100,000 korven klei-aardop.
pe'en», meest borgers en redstar, voor de
consumptie verloren.
M a a n d a g i 3 in de R ij n-
haven te Rotterdam binnengekomen het
s;s. „Toba". Aan boord bevond zich do be^
manning van het Duitsche loggerschip -
„Stella", den -2den dezer van Hull met een
lading pok naar Antwerpen vertrokken.
Zondagochtend was het loggerschip in zin
kenden toestand, nadat het in de Noordzee
tegen een wrakstuk was gevaren. De be
manning, bestaande uit schipper A. Kru-
ger, stuurman H. D. Wilsterman cn de ma
trozen P. Koch en P. Po^aM, heeft zich
daarop in de reddingsboot begeven cn is
naar het lichtschip Noord Hinder geroerd.
Van dit lichtschip heeft de .,Toba" hen
overgenomen en hierheen gebracht. De
bemanning zal zich naar Hamburg bege
ven, waar de reederij van de „Stella" ge
vestigd is.
Za ter dag morgen om 9 uurleg-
de een van do opzichters van een firma uit
Groningen, die belast is met den bouw van
de nieuwe marine kazerne te Amsterdam,
een bedrag van 2400 in een kast met het
plan hiervan des middags het personeel^uit
te betalen. Een uur later merkte de opzich
ter, dat het geld verdwenen was. Vermoe
delijk is de dief de houten directie lceot bin
nengedrongen, toen de opzichter deze ver
laten had. Van den dader geen spoor.
Het Tjeukermeer 6n alle
binnenwateren zijn voor zeilschepen her
opend. Ook in zee is geen ijs meor te be
kennen.
To Ede is de paardenkoopman O,
Zaterdagnacht door de politie van zijn bed ge»
licht, verdacht van to Ecbteld bij Tiel eenigo ma
len mot een revolver op iemand to hebben go-
echoten.
