Blad.
r. is-
tweede
™-r ^ensdag 27 October 1920
ND
OP DE RAADS-TRIBUNE.
de voorstellen inzake de prlisregcling van
en oloctriciteit een breede discussie zouden
ülirioMi was wc^ Tftrwac^t» maar dat men de be-
QlJ] J*jpingen zoo lang zou weten te rekken dat voor
[zo korto agenda nog een avondvergadering
ig was, was toch wel oen kleine tegenvaller.
fc behandeling van de eerste punten liep vrij
I van stapel.
leen de voorstellen lot wijziging van het uit-
^g'ÜihgSplan lokten eenige discussie uit, waarbij
leer Groeneveld zich bij vernieuwing als een
niginaes' ioen voor do onveranderde handhaving van
oet uJeenmaal vas^etolde uitbreidingsplan ont-
Iuil-.,Je. Hij achtte het zelfs noodig in afwijking
het reglement van orde, voor de derde maal
«woord te vragen, maar het gelukte hem toch
I de meerderheid aan zijne zijde tc krijgen.
Ét de Socialisten stemde alleen de beer Eerd-
tegen het voorstel van B. en W.
langs kwam in "Het Volk" een artikeltje
onder liet opschrift: „Cadaver-gehoorzaani-
de Soc.-Dcm. raadsfractie begint het daar-
LGHIOfcao langzamerhand ook te gelijken. Zelfs /an
m«er technische kwesties als het laten vervallen
een straat in een uitbreidingsplan, wordt een
rt partijzaak gemaakt eu geldt de stem van
voor alleu. ,^i
ie.
^ierna kwam aan do orde het punt waarvoor
>r dan gewone belangstelling was, wat ook
ek uit de tamelijk gevolde tribune: de regding
,i de prijzen van gas en elect riciteit.
['JJÏJtpe zaak waarom het ging is beleend.
gasfabriek werkt met een tekort dat op
ar even 1450.000 per jaar wordt geschat,
"^^■irnamelijk tengevolge van de stork verhoogde
pnprijzen.
Do productie-kosten, zoo werd voorgerekend,
0 met ongeveer 2,5 ct. per kubieken Meter gesle-
P-
»Vil men de rekening sluitend -maken, dan zou
voor de hand liggen, dat de prijs met
ct. per M3. Werd verhoogd.
'icn weg wilden B. en W. en ook de Socialisten
iter niet op.
De Socialisten stelden zich weer sis gew uni'Jk
propagandistisch standpunt. Zij hebben r.iet
mcerderhoid en bedankten voor bet bezette
n oen wethouderszetel en duB konden ze zich
weelde veroorloven te betóogen dat het abec-
EËcfi it overbodig is, dat zulk een bedrijf zich self
kt.
In andero plaatsen waar hunne mannen mee de
rantwoordolijkbeid dragen, moeten ze wol an
il tfcrs optreden door den heer Pera werd hierop
recht gewezen 1 maar bier konden .ze zich
taider bezwaar tegen alle verboogingsvoorstellen
1rzetten.
De andore partijen zouden wel zorgen dat de
ik in orde gemaakt werd en zij zouden dan
•er opnieuw bij bet lichtgeloovige publiek de
druk maken dat zij bot toch eigenlijk z'ja die
belangen van do arbeiders en do niot kapitaal*
•achiigen behartigen.
Men lieeft in roode kringen blijkbaar £»n zoor
gc gedachte tvan de arbeiders en ziet zo voor
fiiengewoon dom aan, als men meent dat het
derachtig dwaze van deze tactiek niet wordt
igezien.
Do heer Dubbeldeman mag dan betoogen dat de
Dele boel tteh kapot gaat, de groote mcevder-
an do arVide.s is nog verstandig genoeg
ji te begrijpen dat zij die opzettelijk de boel
ipot slaan aan de gemeenschap en in 't bijzon-
?r aan de economisch zwakken een zeer slcch-
ii dienst bewijzen.
De Raad deed dan ook heel verstandig door
n doze dwaze redeneeringen niet de minste
ndaclit te schenken.
Maar zooals gezegd, ook B. en W. en do
neorderheid van de Gascommissie wilden van
•erhooging van den gasprijs niet weten.
Door de prijzen te verhoogen, zoo redonecr-
zal de productie worden beperkt. Inzon-
lerlioïd do groofe verbruikers zullen zoovoel mo-
?lijk bezuinigen en het gevolg zal zijn dat de
'óduetie-prijs opnieuw stijgt, met als gevolg
liouwo prijsverbooging, nieuwe bezuiniging, erz.
Ten koste van alles, zoo betoogde de wethouder
heer v. d. Pot. moeten we trachten uit dezen
icieuzen cirkel uit te komen.
En daarom kwam men nu met een voorstel niet
gasprijs, maar' de Meterprijzen te vcr-
oogen en wel tot f 0.50 voor Muntmeters, f Ö.75
•or kleine en f 1 voor grootere meters.
Dit zou, zoo werd berekend, een meerdere bate
Seven van f 143.000. De nog ontbrekende drie ton
hoopt men te -vinden door een betere inrichting
ran clc fabriek.
Hot gevolg van clezo maatregelen zal, naar ver
trouwd wordt, zijn dat de productie niet alleen
niet beperkt wordt, maar dat het verbruik zelfs
vermeerderd wordt, wat weer verlaging van den
«cnhti idsprijs tengevolge kan hebben.
Aanvankelijk schenen de kansen voor dit voor-
ztcl niet gunstig.
Niet alleen de Soc.-Democraten moesten er
niets van hebben, maar ook de boeren Sytsma en
Wilbrink verklaarden zich met dit plan volstrekt
niet ingenomen..
Het. groote bezwaar was, dat op deze wijze de
klejne afnemers'per M3. veel meer zouden moeten
betalen dan de groote afnemers, die door dit
voorstel in een veel gunstiger conditie kwamen.
De heer Sytsma meende dan ook bet voorstel
als Qnsociaal en ondemocratisch te moeten arkeu
ren.
Nu was er in deze oppositio ongetwijfeld een
olomenj. dat niet kon worden weggeredeneerd.
De kleine verbruikore komen inderdaad naar even
wdigheid in een minder gunstige condjfic.
Hiertegenover werd evenwel opgemerkt, dat
als do oplossing in gasprijsverhooging gezocht
werd. de kleine afnemers, nog wocr moer zouden
moeten betalen.
Goliecl juist schijnt ons dit niet, daar de vor-
hMgiog niet «p 2,5 eent, maar op 1 eeat per M3.
gwteld zou moeten worden.
De groote vraag ie echter, wolkon ^invloed deze
verhooging op de afname zou hebben.
De heel' Wïlmer, die aanvankelijk bezwaren
had, verklaarde tenslotte de Directie met deze
proef eon kans te willen geven.
D# waarlijk schitterende vordedigiag van het
voorstel door den heer -v. d. Pot was op hem,
evenals op andere leden niet zonder invloed ge
bleven. De wensch van den wethouder, de Raad
te overtuigen dat do aangegeven weg de beate ia,
werd vervuld. Het wa6 dan ook oen zakelijke en
overtuigende rede voor hen die zich wilden la
ten overtuigon.
De Socialisten behoorden daartoe niet. Toen
de heer Do I*ange verklaarde dat hij door de
krachtige argumenten van den Directeur tot oen
andere ovortutging was gokomon, ging er in den
rooden hoek oen hoongelach op.
Men vond het blijkbaar buitengewoon dwaas,
dat iemand zich door redelijke argumenten van
ongelijk laat overtuigen.
Ook de heeren» Wilbrink en Sytema bleven hun
eenmaal ingenomen standpunt handhaven.
Een punt dat bijzondere aandacht verdient-
is de van diverse zijden gehoorde klacht over de
weelderige wijze waarop het beheer van de fa
briek gevoerd wordt.
Het wil ons voorkomen dat men beter gedaaiw
had met dit punt buiten het debat te laten tot
men in staat was concrete feiten naar voren te
brengen.
Het is wel boel gemakkelijk te spreken van „ge
ruchten" en van door ,.men" uitgesproken klachten
maar in een zakelijk debat doet men daarmee
toch al heel weinig.
Alleen door den hoer Svtsma werd ben bepaald
feit genoemd, dat naar vertrouwd mag worden,
ook wel terdege zal worden onderzocht,
De hoer v. Stralen stelde voor een Comm. to
bcnoeinou teneinde de door „men" verspreide ge
ruchten te onderzoeken. Het zou echter blijkens
verschillende uitlatingen nog wel zoo\reel aanbe
voling verdienen een Commissie te benoemen om
na te gaan op" police wijze de heer Groeneveld
zijn taak als. commissaris van de lichtfabrieken
vervult.
Als zulk een Commissaris toch weigort aan de
oplossing van gewichtige bedrijfsvragen mee to
werken en openlijk verklaart dat hij het niet als
zijn taak acht de mede aan zijne zorgen toever
trouwde belangen van het bedrijf te behartigen,
dan mag zeker de vraag weieens onder de oogen
worden gezien of zoo iemand in zulk een belang
rijke Commissie wel op zijn plaat6 is.
Alvorens etoenen to worpen naar het hoofd
van den directeur, die volgens den heer Dnbbelde-
man, wat betreft zijn bcdrijfspoliliek, niet te ver
trouwen is, deed men beter dit zijn plicht ver
zakende Commissielid tot de orde te roepen.
In de avondvergadering die ook nu -weer noo
dig was. werd allereerst de in- en doorvoer van
Argentijnsch vleesch mogelijk gemaakt.
Met den heer De Lange hopen we, dat de in
gezetenen spoedig van dit goedkoop vleesch zullen
kunnen genieten.
Verbolgens vroeg nog de aandacht oen voorstel
van Ged. Staten om do jaarwedde van den burge
meester te brengen van f 8000 op f 12.000.
In 't afgetrokken is er voor dit voorstel» wel
een en ander te zeggen. Hot Burgemeesterschap
van een stad, als Leiden is geen 6inecure en
stolt meermalen ook niet geringe representatieve
eischcn.
Hier is echter oen maar.
Telkens weer zag de Raad zich genoodzaakt
om op zichzelf niet onbillijke cischen met het oog
op den toestand van de gemeente-financicn af te
wijzen. Moest hiermede bij dit voorstel nu niet
worden gerekend'?
Een uiterst kleine meerderheid meende dft niet
te moeten doen en besloot zonder meer met het
voorstel van Ged. Staten mee te gaan.
Daardoor verviel écn voorstel van den heer de
Lange om hot salaris op f 1Ö0O0 te bepalen welk
voorstel gemotiveerd werd door a den zorg vollen
toestand der gemeente-financicn; b de aanspo
ringen tot zuinig beheer telkens weer door God.
St. en de Regeering gegeven en c het onderling
verband dat tusschen de- verschillende gemeente*
lijke jaarwedden moet worden gehandhaafd.
Deze argumenten hoe logisch ook, waren ech
ter voor de meerderheid niet overtuigend. Het
voorstel van Ged. Staten werd met 1 stem meer
derheid aangenomen.
Zij dio dit besluit om de hierboven aangege
ven redenen betreuren hennen zich troosten met
ck' godaclite dat Ged. Staten hun plan toch zou
den hebben doorgevoerd, zoonoodig tegen do
wensch van den Raad in.
Uit de Pers.
KINDERBIJSLAGEN.
„De Kinderbijslagen, zegt het „H u i s-
g e z i n", zijn een nieuwigheid.
Zooals ook de belast iugaftrek in ver
band met het aantal kinderen een nieuwig
heid is.
Lang heeft het geduurd, voordat het
denkbeeld, dat met den getfinsfactor èn bij
het loon on bij de belastingen rekening be
hoorde te worden gehouden, burgerrecht
had erlaugd.
Erkend moot worden, dat drie omstan
digheden hebben meegewerkt om de in
stemming met bet denkbeeld van triomf
mag-nog .niet worden gesproken te ver-
grooten on te veralgemeenen.
Vooreerst de schier ontzaglijke prijsstij
gingen, die reeds voor de middelmatige,
maar vooral voor de groote gezinnen de
uitgaven, in 't bijzonder voor de noodzake
lijke levensbehoeften, tot een nooit gekende
hoogte hebben opgedreven.
Op de tweede plaatsjhot betrekkelijk ge
ringe, in ieder geval voor de groote gezin
nen onvoldoende verschil in loon tusschen
de onvolwassenen en de huisvaders; een
jeugdig arbeidep heeft, bij wijze van spre
ken, weelde tegen dat een huisvader niet
weel -hoe het hoofd boven water te houden.
Op de derde plaats heeft het euvel der
kinderbeperking in den laatste» tijd ont
zettende verhoudingen aangenomen.
Al zal voor ons land nog wol niot
gelden wat we dezer dagen van het Belgi
sche Walenland lazen, dat daar por jaar
in 150.000 gevallen misdadige kinderbe
perking plaats heeft, ook hier vreet die
vreeselijke kanker voort.
Wat vroeger niet, althans niet zoo drie
gend en niet in die mate noodig was, wordt
thans een gebiedende maatschappelijke
plicht.
De duurte, geen voorbijgaand, maar een
blijvend verschijnsel; het betrekkelijk ge
ring verschil in loon tusschen onvolwasse
nen en huisvaders; de toenemende kinder
beperking, deze factoren nopen tot een
krachtdadig bijspringen der groote gezin
nen.
Vast, staat, dat de grondloonen niet mo
gen worden gedrukt men mag niet, ten
einde tegenover de huisvaders rechtvaardig
te zijn, aan anderen een onrechtvaardig
heid begaan, maar indien eenmaal de
grondloonen behoorlijk, billijk en redelijk
zijn, moest niemand er bezwaar tegen heb-
bent aan de kostwinners van groote gezin
nen een bijslag te verzekeren.
Wat wij hier verlangen is zoo eenvoudig
menschelijk, dat men zich het geweldige
verzet van links, vooral van de sociaal-de
mocraten hiertegen, haast niet kan verkla
ren.
Intus3chen, het bijslagensfelsel zooals
wij dat van overheiedswege zien toegepast
en zooals dat ook in de vrije maatschappij
begint te ontluiken, heeft, als vrijwillig in
stituut, niet te miskennen bezwaren.
Daarom moeten wij komoti tot een rijks
regeling, die niet dezen en genen, maar alle
werknemers daarvan doet profiteeren en
van den anderen kant alle werkgevers voor
dezelfde verplichtingen plaatst.
Zoo alleen is aan het vraagstuk een goe
de billijke en duurzame oplossing te verze
keren.
OM TWEE MINUTEN.
Wij lezen in „Patrimonia m":
Een gemeentetram is geen „kapitalis
tisch bedrijf Er is geen „kapitalistisch
uitzuiger", die met winsten gaat strijken.
De „gemeenschap" maakt, althans» in Am
sterdam, geen winst. De loonen en salaris
sen van het personeel bedragen 80 pet. van
alle uitgaven.
Van de tram maken in hoofdzaak arbeb
ders en kleine luyden gebruik. Het is, wat
men noemt, een „democratisch" vervoer
middel. In tegenstelling met de auto, die
hier te lande meer een „aristocratisch ca
chet heeft. Althans de auto's niet de lage
nummers. De hoogere nummers schijnen
meer op het zijn van O.-W.er te duiden.
Maar men moet dit natuurlijk niet al te
concreet toepassen!
De tram, het „democratisch" vervoer
middel, geëxploiteerd door een „gesociali
seerd bedrijf", waarin het personeel ook, in
den vorm van „georganiseerd overleg",
meespreekt over loonen en dienslvoorwaar-
den. Wat een toewijding voor de belangen
der „gemeenschap", zal daar gezien wor
den! Welk een bekoring zal er van dit be
drijf uitgaan op de massa, om haar steeds
gunstiger te stemmen vopr „socialisatie",
ook van andere bedrijven!
Helaas!
Er moest in Amsterdam een nieuwe
dienstrooster worden vastgesteld. En nu ge
viel het zoo, dat men veel'zuiniger zou
kunnen exploiteeren, dat men het publiek
wat goedkoopcr zou kunnen bedienen, in
dien de diensttijd van verschillende groepeij
kon gesteld worden o 8 uur en 2 minuten.
Maar dat wilde men niet! Di© twee mi
nuten was een te groot offer. Men moest, al
kostte het ook nog zooveel, binnen de
acht uur blijven. Zoo lcwam men tot een
werkrooster, waarbij men de acht uren niet
geheel kon benutten.
Het .publiek, ook het arbeiderspubliek
moet betalen. Of wel minder van de tram
gebruik maken.
Maar het trampersoneel behoeft geen
acht uur en twee minuten te werken.
Voelt men nu niet, dat op die manier
geen reclame voor het gemeenschapsbedrijf
wordt gemaakt? Dat men ons en anderen
die sympathie gevoelen voor het publieke
bedrijf, die de overname der concessies
steeds bepleitten, die verdediging uiterst
moeilijk maakt?
Langzamerhand ontstaat het gevaar, dak
de „concessie feitelijk in handen komt van
het p e rs o n e e 1, in plaats van in handen
der gemeenschap."
Maar er dreigt met dat al ook groot ge
vaar voor de levenskracht van het bedrijf
zelf.
Het wordt noodlijdend.
En het gaat toch niet aan, om voortdu
rend tekorten uit de belastingen te dekken.
Dat voelt ook de heer de Miranda, blij
kens zijn artikel in de Socialistische
Gids. Maar ook aan de tariefsverhoogin-
gen is een grens!
Uit het Sociale Leven.
De Diamant,indastrie.
ïn verband met de heerschende crisis zal in
de diamant-industrie een proef worden genomen
met oeu vorder ganado inkrimping van d^n ar
beidsduur dan in de nieuwe Arbeidswet is be
paald.
Teneinde te trachten, dsn te vorrichten arbeid
te doen uitvoeren door oen grootcr aantal werk
lieden, zijn de bestoren van den A. N. D. B. on
de A. J. V. overeengekomen, dat vanaf heden
6iechts vier dagen per week zal worsen gewerkt,
van Maandag tot Donderdag van 8 tot 12 en van
2 tot 6 uur.
Deze regeling, die niet geldt voor de roosjes-
branche. in Velke vijf dagen .van 8 uur en con
dag van 5 uur per week wordt gewerkt, wordt
beschouwd als een proef (ot het einde van No
vember.
Van de dan gebleken resultaten zal het afhan-i
gen, ot deze regeling zal gehandbs»M blijven, tot
dat oen algemeeno verbetering in den toestand
zal zijn getreden, of dat een andere regeling zal
getroffen worden.
Sign renindas tri*.
Op. verschillende sigarenfabrieken te Rhenen
ontstaat werkloosheid. Op soigiaige wordt maar
8 dagen per week gewerkt, terwijl waarschijn
lijk de fabriek van de firma Otto Roelof* an Zn.
zal worden opgoheven.
De acht-urondag.
De gemeente Maastricht laat ter bestrijding van
cien woningnood een aantal beton woningen bou
wen door een Duitsche aannemersfirma. Maandag
werd op dat werk de 8-urige werkdag ingevoerd.
De werklieden zagen daardoor hun dagloon van
f5.40 tot f4.80 dalen. Zij eischten nu een loon
van f 0.72 per uur. De directie heoft dat gewei
gerd, omdat zij dan bij 100 uren arbeidspreatatiee
minder, f36 per dag meer loon zou moeten be»
talen. Daarop heeft men liet werk neergelegd.
Tuinarbeiders.
Volgens het collectieve arbeidscontract is het
winterloon voor de tuinarbeiders te Loosduinen,
f 22.50 per week. Hun organisaties hebbon nu
f2.50 .toeslag gevraagd. De beide patroonsver-
oenigingen te Loosduinen, met die van Veur, Ber-
kel, Hof van Delft en Delft waren van oordeel,
dat de uitkomsten van het bedrijf zoo slecht zijn,
dat de toeslag er niet af kan.
Na vele conferenties is nu echter besloten, dat
de toeslag zal gegeven worden aan de gehuwden
en de kostwinners.
Mevr. Groen van Prinsterer.
Bij het nazien van een verzameling oudo brie
ven bij een familie te Woubragge werd ook ge
vonden een brie! van mevr. Groen van Prin
stererVan der Hoop, geschreven aan een lij
dende.
Deze brief, die bij vernieuwing een kijk geeft
op het innige goloofsleven van deze hoogbogaifde
Christin, luidt als volgt:
's Gravenhago, 13 Januari 1870.
Geachte vriend.
Reeds sedert lang dacht ik U onze hartelijke
deelneming uit te drukken. Onze wrtischen voor
herstel van gezondheid, althans verzachting van
lijden: onze zegenbede voor Uwe ziel» Wij weten
het toch. God bezoekt ons met smarten, uit barm
hartigheid; en opdat wij te beter de eenige troost
in loven en in sterven zouden leeren zoeken en
waardeoren. Wat is ons leven anders clan gedu
rige voorbereiding! Vergeten wij dat het van
korten duur is, en hechte» wij ons ti c-:-n weieid
die voorbij gaat, dan is 't verkeerd; en wij wor
den wakker geschud door loed on smart. Maar
nog meer vergeten wij dikwijls wat er noodig was
om ons die eenigo troost in leven en in sterven
te kunnen geven, die vernedering en overgifte van
onzen Heiland, die wij ons nauwelijks kunnen
voorstellen.
Hij, dio God zelf, in eeuwigheid geprezen,
zich tot de kribbe, en van de kribbe tot 't kruis
heeft vernietigd, opdat wij de heerlijkheid des
hemels mogten deelachtig worden, Hij, die* voor
onze arme ziolen is gestorven, Hij leeft nu eeuwig-
lijk om voor Zijn volk te bidden. Wie dat in 't
hart gelooft lieoft waarlijk troost. Mogt 't uw
deel zijn, waarde Heer en 't onze.
Mot hartelijke groet en deelneming.
(w.g.) B. GROEN VAN PRINSTERER
geboren VAN DER HOOP.
KERK EN SCHOOL.
Getuige en martelaar.
„Oude Paden" schrijft over het zorgwekkend
verschijnsel, dat sommige predikanten bevrediging
vinden in hun ambt en hot daarom verlaten. Ds.
Knap waarschuwt tegen een te groot optimisme
bij do aanvaarding van het ambt eu maakt
daarbij de volgende nuttige opmerking:
„Toen Pulus tot het apostolaat geroepen werd,
toonde de Hcere hem allereerst hoeveel hij moest
lijden om zijn Naam! 't Is dan ook niet toeval
lig, dat het grieksclie woord getuige van één klank
met dat voor martelaar is. Een droppel martelaars
bloed moet vloeien door de aderen van alwie als
prediker des evangelies wcascht op te treden,
omdat hij er zich innerlijk toe geroepen voelt.
Wie zoo do bediening begint, wordt niet zoo licht
gedesillusioneerd".
Wie voor het predikambt zich aangordt, moet
zich^elven ten offer wijden voor 's Heeren dienst.
Inzinking?
Bij zijn. afscheid van de Geref. Kerk van Am
sterdam sprak Dr. do Moor blijkens de nu in
druk versdienen predikatie o.m. het volgende:
„Zeker, het is zoo, ik ben eenigermate teleurge
steld. Ik heb hier toestanden aangetroffen, die
ik in ceno Gereformeerde Kerk niot mogelijk
achtte; een achterstand in de oefening der tucht,
die wel haar verklaring, maar nog niet hare ver
ontschuldiging vindt in de grootte van het ar*
beidsveld; een gemis aan samenwerking en sa
menbinding, aan samen leven en samen strijden,
die mij, vooral na wat ik in Den Haag gewoon
was, menigmaal zeer hebben bedroefd en gehin
derd".
Geheelonthouding en H. Avondmaal.
In den „Zeeuwsche Leeuw" van 19 Juni
j. 1. stond het. volgende berichtje:
„In de notulen van den Bijzonderen Ker-
lceraad te Middelburg van 15 Juli 1551
lee6t men: „Aengaende Jan Vinckaort, die
geen wijn drinckt, soeckende het H. Avond
maal te gebruicken, is geod gevonden
raden, dat hij hem soude poogen zoovêele te
drincken, als eehighsins tot die actie noo-
dich is".
Middelburg is dus sedert 1551 al met de
geheelonthouding in aanraking geweest; en
zelfs de kwestie van de gohoelonthouding
in verband met het H. Avondmaal kwam
er reeds drie en een halve eeuw geleden ter
sprake.
Schoolraad.
Blijkens de „Modedeelingen" (No. 13)
van den Schoolraad heeft de heer Mr. J. J.
de Waal Malefijt zich tot zijn leedwezen
genoodzaakt gezien, wegens drukke werk
zaamheden als" lid van den Schoolraad te
bedanken.
Tot 25c lid, tevens lid van het Modera-
men is gekozen de heer Mr. J. AE. A. Lis
man te 's-Gravcnhage, die. deze benoeming
heeft aangenomen.
Verder zijn de navolgende Commissies
benoemd:
a. om te rapporleereu over het o ui worp-
Leerplichtwet: de heeren Mr. J. J. de Waal
Malerijt te Utrecht, W. Verschoor te Kat
wijk aan Zee, en J. van der Waals te Nij-
kerk;
b. om te rapporteeren over het ontwerp-
Bewaarschoolwetde heeren Ds. L.
Adriaanse te Zeist en Mr. J. Terpetra te
Voorburg.
c. voor het behartigen van de belangen
der gepensionneerdende heeren Ds. W.
Bouwman te Leiden en Mr. J. Terpstra te
Voorburg.
De Schoolraad zal aan de Algemeene
Vergadering voorstellen, in verband met
de nieuwe Wetgeving, het Hulpfonds voor
gevallen van langduriger ziekte op te hef
fen.
Op de speelplaats.
Jongeus in 't speelkwartier.
,.Er wordt onder schoolmeesters nog wel eens
gediscussieerd over 'de vraag, wie prettiger loer*
lingen zijn, de jongen of de meisjes. .Wat mij be»
t reft, ik zou het "niet kunnen zeggen, behalve
voor 't speelkwartier. Want ofschoon je met do
jongens veel meer zorg en onrust uitstaat, spelen
ze toch veel aardiger, dat het gewoon niet to
vergelijken is. Zoo gauw ze één voet op de speel*
plaals gezet hebben, komen ze in actie. De aller*
wildsten beginnen onder luid geschreeuw en uit*
gespreide armen heen en weer to rennen* om hun
longen te vullen en de stramheid uit hun ledeu
te jagen. De overigen dringen in een beweeglijk
kluwen om een, die met z'n tanden de knoopen
uit een eind touw staat te trekken. Dan pakt hif
er vlug twee bij den arm en ,^pant in". Nog een
stuk of wat worden in het touw geduwd, dan
geoft de eigenaar, zonder op het roepen der art*
deren: „He Piet, raag ik ook?" acht te slaan., 'u
flinken ruk aan de leidsels: hrrt! En wog stuift
de „brandweor" of „gefangeaiswage" of wat zo
dien dag moeten voorstellen!
De achtergeblevenen kijken het span even ver
langend na, maar ook maar heel even. Dau geeft
er een plots oen gevoeliggn opstopper aan wie 't
dichtst naast hem staat „pats, jai bint 'm", en
de heele troep vliegt uit elkaar voor „lcraagertj<;,<
of „sitkraagertjo" of „toetje fan de floer". En
zoo zijn binnen twee minuten al je jongens met
bczweete koppen in 't volst van hun spel-'.
Aldus mej. P. J. Cohen de Vries in eea
barer feuilletons in de N. R. C. over „Kindereu
uit m'n klas".
Meisjes in 't speelkwartier
worden dor dezelfde schrijfster op de „volgende
wijze get eekend:
„Nu de meisjes. In druk- discours komen ze op
de speelplaats aangedrenteld zonder eenigo haast.
Laten we nu eens zeggen, dat een vaft haar ook
oen touw uit den zak haalt, en dat het voornemen
beslaat, daarmee te gaan touwtje springen. Dan
heeft 't eerst heel wat voeten in de aarde, voor
ze haar keus bepaald heeft, wie al en wie niet
?nce zal doen. En het versmade Grietje of Sientje
legt zich ook niet zwijgend bij die uitspraak neer.
„San", heet hot dan, „en werom raag ik nie
maidoen? 'k Heb jau gistere toch ouk in do
kring gekause?"
Of als ze minder logisch aangelegd is: „As je
main nie kiest, dan sal ik auk es fortelle, wat jai*4
of „wat jau sussie" of iets dergelijks.
De eigenares van het touw aarzelt bij die ba»
dreiging, maar nu smijt Jetje, die tot de uitver-1
korenen lioo.ct, plots het touw neer: „Dan doen
ik niet mai". En dan is er ruzie en gekibbel, en
gehuil en ,,'k sal 't lekker an de juffray segge".
En ondertusschen is 't speelkwartier al voor 't
grootste deel om.
Een ander keer hebben ze hun keus misschi n
wat eerder bepaald, maar nu blijven ze toch ia*
ker steken bij de oplossing van de vraag, wat er
gesprongen moet worden. De eene helft verkLiart
zich voor „Ain, twai, hoesail", do andoren dron*
zeu om: „Schaipie saaie ofer de sai". En wordt
eindelijk ua veel gesnib en vinnig gekibbel da
knoop doorgehakt, dan kun je er zeker van zijn,
dat een stuk of wat nijdig wegloopen: „Hé nai,
de dubbelde, dan doen ik niet mai". En ook is 'b
volstrekt geen uitzondering, ala ik ze hun gang
laat gaan, dat ze nauwlijks of nog niet eens bo«
gonnen zijn, als we weer naar binnen moeten.".
MEER AUTO'S DAN KINDEREN.
Van 't Ministerie van Economische Zaken ont»
ving ,,'t Getrouwe" eenige wetenswaardigheden.
Ei* liepen op 31 December 1919 in de Vereenig»
de Staten van Amerika 7.558.848 automobielen,
op de 8.750.000 van de g.iuscho wereld, dus 84
pet. Vroeger was het toerisme in Amerika een
sport als in Frankrijk, heden zijn de auto's het
bloed van de Staten.
In 1919 werden er 1.974.016 wagens gemaakt,
voor een waarde van 1.885.102.546 dollars, sa
men met de waardo der onderdoelea bracht do
autQ-nijvorheid voor oen bedrag vhn 3 miljard dol-»
lars voort. Zij staat boven alle andere industrieën
in de Staten. De schoeiselfabricatie en het volko
men drukkerebedrijf beloopcn amper 1 miljard.
De ganscho stoffen- en kleederen-aanmaak voor
de mans en ook die voor vrouwen liepen ntel ia
liet miljard-
Er werden verleden jaar in de Vereen. Stoten
meer nieuwe auto's gcmaakW dan er kinderén wor*
den geboren, voor een grooter waarde dan er ko»
Jen werden gedolven, en granen* werden geteeld,
voor een derde van den ganacken omloop dc-r imin»
t en— dio 5 miljard 800 duizend dollare bedraagt
voor het dubbele van het goud in Amerika
935 milliocn
Eekoriro we maar 5000 kilometers die een wa*
gen in een jaar loopt, en maar door elkaar 3 in»
zit tend en, dan hebben de auto's anderhalf maal
zooveel reizigers vervoerd dan de troinen.
De landbouw- gebruikt 2 millioen auto's e«
trekmotoren, en dit aantal verdubbelt elk jaar.
Er zijn nog in Amerika 21 millioen paarden, ellc
paard eet de vruchten van 2 hectaren op, dus
40.000.000 hectaren, die een mensch stilaan raoo»
ten ten goede komeu.
Het Amerikaaosche gouvernement heeft in 191$
94 millioen dollar automobiel-taxen ontvangou ad
daarvan 55 millioen aan de wegen besteed.
Van dien millioenendans van auto's werden -t
slechts uit Amerika 82.730 Uitgevoerd, dus 96 pet.
bloven in den lande.
De middenprija van eon automobiel was in 19141
951 dollar, nu ie dat 1103 dollar, dus niet zoea
zeer geduurd, omdat de aanmaak iel! beter weid
ingericht-
