Dagblad voor Leiden en Omstreken.
ABONNEMENTSPRIJS
IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
PER KWARTAAL f 2.59
PER WEEK f 0.10
FRANCO PER POST PER KWARTAAL f2.90
Iste JAARGANG. - DINSDAG 10 AUG. 1920. No. 110
BUREAUHOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278
ADVERTENTIE-PRIJS
PER GEWONE REGF.L f 0.221/,
DES ZATERDAGS f0.30
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEF
KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens
30 noorden 50. cent: Zaterdags 75 cent,
bjj vooruitbetaling,
i
STADSNIEUWS.
Kinderzendwgsfeest.
We oiwinigieru Het programma yan Het
2e Kinderzcrudiingsfcesit, dat D.V. op Donder
dag 12 Augustus a.s. pp „Oud-Poelgeest" zal
gehouden worden. iHet programma ziet er
welverzorgd uit. Op de titelpagina prijkt een
uitstekend gelukte foto van lied: kasteel Oud-
Poelgeest. Heit programma, vol afwisseling,
luidt aldus:
1.30 uur. Openingsrede door Dr. J. Rio--
mens. Herv. pred'. te Leiden.
2.15 uur, H. J. v. d. Bosch, onderwijzer
fcer Chr. School te Leiden. Onderwerp: „De
Godsdienst van de Dajakkers op Borneo".
3.1*5 uur. J. L- D. van der Roest, oud-zen
deling van Nieuw-Guinea en Halmaheira. On
derwerp: „Uit het land van den paradijs
vogel"
13-46 uur: Pauze.
4.45 uur, C- .Foniein, Hoofd der Chr.
/School te Poeldijk. Onderwerp: „Iets uit het
Peven van Toradjasche joneens".
5.15 uur, Sl-otwoord door Ds. W. den
Hengst, Geref. Pred.- te Leiden.
Hat sprelken zal worden afgewisseld door
de iMiuzielcvereeniging „Wiihelmiina" van
Rijnsiburg, die welwillend haar medewerking
verleende. (Direolcur de heer W. J. Smolders-
In eén kort woord aan de hinderen wordt)
B fcank gebracht aan de eigenaresse van het
"landgoed, die het gaarne weer ter beschikking
.stelde. De kinderen, worden er aan herin-
I, dal zij zich als nette kinderen hebben
te iredragen en dat zij op eens anders öoed
:ijn. Daarom wordt* er hun ook opgewezen.
dat zij niet op de grasperken- moeten loopen;
dat zij ge«eni planten en heesters moeten be
schadigen en geen bloemen moeten plukken.
„De zending heeft", aldus het comité:
groole zorgen, laten we ons best doen om de
Zendelingen te helpen bij hun werk. Dat
hun men w-e, niet alleen door onze gaven, maar
po-k door onze liefde en gebeden"',
i We wenschcn èn heit comité èn de kinderen
aa-n);iename middag, en hopenr dat de op-
jjkomst d'e verwachting niob moge beschamen.
Gisteravond vergaderden hier ter stede
twee patroonsv e r eenligang-en (iR.-K. en
Mei algemeen© stemmen werd de
gronding vara, het hoofdbestuur inzake de on-
s'dêrhandeltingen die gevoerd zijn met het
(hoofdbestuur van de arbeidersvereenijgingen'
«goedgekeurd.
DE TOESTAND VAN HANDEL EN
NIJVERHEID IN DE GEMEENTE
LEIDEN.
Wij ontvingen het verslag van den toe
stand van Handel en Nijverheid in de ge
meente Leiden over 1919 uitgebracht door
de Kamer van Koophandel en Fabrieken
Laan den Gemeenteraad van Leiden.
In de inleiding wordt er de aandacht op
'gevestigd dat van de beide belangrijkste
economische verschijnselen der crisisperio
de, de schaarsehte en de duurte
eerste wel grootendeels is verdwenen,
doch de tweedo niet.
Nadat het eerste halfjaar van 1919 op
menig gebied zich een verlaging der prij
zen had vertoond, begon in den zomer weer
een nieuwe stijging over vrijwel de. geheele
linie. Het blijkt ten duidelijkste uit de in
dexcijfers die na Mei weder regelmatig
naar boven liepen.
Als oorzaken van deze schijnbaar onlo
gische prijsstijging worden genoemd de
alle perken te buiten gaande vernietiging
van den goederenvoorraad der wereld, do
rooge vrachten, waarvan verwacht wordt,
dat ze zullen dalen, het kolen vraagstuk en
ongekende 6lijging van het arbeidsloon,
ra verband met de sinds den oorlog veel
sterker geworden positie der arbeidcre-
lasse.
Hier staan wij voor een verschijnsel dat
lee oorzaak is van de duurte 'en gevolg
tevens.
„In billijkheid dlont erkend, dat de stij
ging der loonen eerst gevolg is .geweest
vSn reeds door andere oorzaken minde
re productie in de oorlogvoerende landen
en mindere aanvoeren van overzee inge
treden duurte. Zij zijn echter over het al
gemeen. 't peil, waartoe zij rijzen moesten,
om dp arbeiders niet onder slechter voor
waarden te laten leven, ver voorbijgesneld
cn nu zelf oorzaak van duurte geworden,
die weder een gereede aanleiding vormt om
tot nieuwe loonstijgingen te prikkelen.
Hoe uit dezen vicieusen cirkel moet
moet worden losgekomen, is nog een
raadsel behalve voor wie van meening zijn,
dat met de tegenwoordige mentaliteit der
arbeidersklasse en haar sterk toegenomen
zucht naar betere levensvoorwaarden geen
rekening behoeft te worden gehouden."
„Is do duurte een onverdeeld nadeel voor
den consument, voor den producent en den
koopman is zij dat niet altijd.
Hij koopt duur in, hetzij zijn grondstof
fen en arbeidskrachten, hetzij de waren die
hij omzet, maar berekent ook zelf een goe
den prijs. Bij procontueele winstmarges,
zooals in den handel veelal gebruikelijk
zijn, zal ook handhaving van hetzelfde per
centage de winst zelf aanmerkelijk hooger
kunnen worden. Slechts ééne voorwaarde
dient dan te worden vervuld, n. 1. dat do
omzet ondanks de hoogere prijzen niet ver-
mindert-, m. a. w. dat de koopkracht van
het publiek dezelfde blijft.
Wat nu dit punt betreft dient vooral
voor een jaar als 1919 een groot onder
scheid te worden gemaakt tusschen zaken
die voor export- zijn ingericht en die met
binnenlandsche clienteele. Onder de laatste
zullen er zijn, die de bakens wat hebben-
moeten verzetten, omdat het meest-koop
krachtig deel des volks niet meer hetzelfde
is als voorheen, doch onder dit voorbe
houd zal er tot klagen over het algemeen
geen reclen wezen, waar de klassen, die
financieel veel sterker zijn geworden, tot
de talrijkste behooren. Anders is het ech
ter met wie zijn afzet vond in het buiten-
land. Niet. alleen dat hier en vooral bij de
verliezers van den wereldoorlog een sterk
verminderde koopkracht van de nationale
en sociale débacle het gevolg was, allengs
maakte de steeds meer dalende valuta dier
landen alle export daarheen zoo goed als
onmogelijk. De Duitsche rijksmark bereik
te in 1919 een laagtepunt van 5.05 c., de
OosLenrijksche kroon zelfs van 1.45 c."
Hoe vooral in Duitschland, dat als ach
terland voor ons van zoo groote beteeke-
nis is, de valuta zich verder houden zal,
is een vraagstuk -dat dagelijks met gespan
nen aandacht wordt gevolgd. Wordt er de
export met energie aangepakt en op het
eigen verbruik bezuinigd, dan is een gelei
delijk herstel niet uitgesloten. Echter bergt
deze toekomst voor ons weer andere geva
ren in haar school, Immers een energiek-
geleide export, mede aangezet doordat de
koopkracht in Duitschland zelf zoo ver
minderde, kan ook ten onzent de markt
doen overstroomen door Duitscheartike
len, waardoor do vraag rijst, of onze inlands
sche nijverheid liet tijdens den oorlog ge
ronnen gebied wel geheel zal behouden.
Gevaren dreigen dus van vele kanten.
Ging het onze industrieolen over het
algemeen in 1919 zeker niet slecht, men
leeft in zorg voor wat do toekomst bren
gen zal. Men zit met moeilijkheden, zooals
het loonvraagstuk, waarvan de oplossing
voorshands niet te vinden schijnt, tenzij
door een herschepping yan het geheele be
drijfsleven.
Volgt een overzicht van de voornaamste
bedrijven hier ter stede en in de onmiddel
lijke omgeving. -
Sajet-inöustrie. In hot eerste gedeelte van
het jaar kon wegens gebrek aan grond
stoffen niet met volle capaciteit worden
gewerkt. Later kwam hierin verbetering.
Als een gunstig teeken voor deze industrie
kan worden aangemerkt, dat zich tusschen
werkgevers en werknemers geen moeilijkhe
den voordeden.
De resultaten van het bedrijf worden
over het algemeen bevredigend geacht.
Machinale Breierijon. Gedurende een
groot deel van het jaar werd voor de Rijks-
Ideedingvoorziening in loon aangemaakt.
Er was volop werk, maar gebrek aan
werkkrachten. De resultaten worden als
bevredigend beschouwd.
Wollen deken fabrieken. De productiekos
ten stegen, maar over bet algemeen was er
voldoende werk. Er is in dit bedrijf aller
minst reden tot klagen.
Bedveeren enz. De omstandigheden in
aanmerking genomen, waren de resultaten
bevredigend.
Vlaggendoeklabricage. De verfstoffen zijn
moeilijk to verkrijgen; door de lage valuta
word do uitvoer afgesneden en de invoer
bevorderd. Wordt straks de 45-urigg ar
beidsweek ingevoerd dan zal de concurren
tie uiterst bezwaarlijk worden.
De Netten fabricage laat zich door de
duurte der grondstoffen en don treurigen toe
stand der visscherij niet rooskleurig aan
zien.
Breikatoen cn Lainpcpit. De inkomende
orders bereikten van lieverlede weer een
behoorlijk peil. De hooge prijzen der grond
stoffen en de .kortere arbeidsdag werken
echter nadeelig op de productie.
Het Confectiebedrijf, was in doorsnee
niet loonend. Enkele zaken werkten door
het terugloopen der prijzen met verlies.
Winkelbedrijf in "Manufacturen. Ondanks
de hoogo prijzen werd vlot verkocht. Door
de lage valuta konden de uit België aan
gevoerde goederen met flinke winst van de
hand worden gedaan.
IJzer cn Ijzerwaren. Over hot algemeen
was 1919 niet ongunstig. Dc verwachting
dat de toestand na het beëindigen van den
oorlog zou verbeteren is niet beschaamd.
Kon. Ncd. Grofsmederij. Do onvastheid
van de buitcnlandsche prijzen en de 'bui
tensporige loonsverhoogingon, maken het
afsluiten van contracten voor levering op
langoren termijn uiterst risquant,
Machinefabriek „O venijn". Het perste
gedeelte van 1919 was zeer ongunstig. La
ter kwam er eenige verbetering. Dc onze
kere toestand in het buitenland liet bij het
einde van 1919 een weinig hoopvolle toe
komst voorspellen.
Scheepswerven „Dc Hoop". Aanvanke
lijk liet zich de toestand zeer ongunstig
aanzien. Langzamerhand kwam er echter
verbetering in den toestand. Inzonderheid
het tweede halfjaar bracht weer lev'en in
het bedrijf en deed nieuwe hoop voor de
naaste toekomst ontstaan. Alles tezamen
genomen, waren echter de uitkomsten over
het afgeloopen jaar zeer onbevredigend.
Het aantal werklieden bedroeg aan het ein
de van het jaar 189.
Betonfabrieken. In het begin van het
jaar groote malaise. De stijgende loonen
en de verminderde arbeidsprestatie maken
het steeds moeilijker bij de uitvoering van
werken loonende resultaten te verkrijgen.
Verbetering van den waterweg door Lei
den en het Galgewater is voor dit bedrijf
ten zeerste gewenScht.
Sch'elpkalktragmeel en gemalen schelp
kalk vinden in de bouwwereld steeds meer
waardeering. De omzet in 1919 was dan
ook zeer bevredigend.
Houthandel. De vraag naar hard hout
was in Leiden tamelijk goed. De prijzen
waren bevredigend. In loonzaagwerk was
geregeld bedrijvigheid waar te nemen.
Bouwbedrijven. Het geheele jaar tame
lijk veel werk, door den bouw. van com
plexen arbeiderswoningen en de Ziekenhuis-
bouw. Voorts zijn een groot aantal winke
liers, die in den oorlogstijd goede zaken
maakten, mot soms een ingrijpende ver
bouwing begonnen. De bouwkosten zijn op
ongeveer 300 pet. hooger te stellen dan
voor den oorlog.
Olieslagerij. De malaise duurde ook dit
jaar voort.
Meelfabrieken. Het jaar 1919 begon on
der betere omstandigheden dan het vorige
jaar. De graanvoorraden werden geduren
de den loop van het jaar grooter.
Verduurzaamde levensmiddelen. De af-
deeling blikconserven gaf bevredigende
uitkomsten.
Veel slechter was het met do afdeeling
gezouten groenten.
De geheele voorraad van 1918, welke
men hoopte in het voorjaar 1919 naar het
buitenland te verkoopen. is onverkocht ge
bleven. Dit is op een enorm verlies uitge-
loopen. Die groenten, welke voor veel te
hoogen prijs in 1918 moesten worden inge
maakt, zijn totaal waardeloos ge
worden en zullen hoogst waarschijnlijk ver
nietigd moeten worden, omdat door gerin
ge koopkracht van het buitenland, tenge
volge van de lage valuta, er geen afnemers
voor zijn. Mocht de geldkoers in 1920 stij
gen, zoodat de koopkracht der centrale rij
ken verbetert, misschien, dat er dan nog
een kleine kans bestaat, dat de gezouten
groenten van de fabrikanten, die hun arti
kel goed hebben ingemaakt., nog iets op-,
brengen.
De afdeeling vleeschwarcn-conservcn gaf
behoorlijke resultaten.
Tengevolge van den hoogen suiker- en
vruchtenprijs is in de afd. Jam een terug
gang in het debiet te constateeren en
dreigt dit artikel geheel tot de luxe artike
len terug te vallen.
Groeutendrogerijen. Deze oorlogsindu,
strie kan gaandeweg uitgeschakeld worden.
De voorraden zijn nog enorm, maar de ver
koop gaat niet meer. In elk geval wordt er
nu niets meer bijgemaakt; voor de toe
komst zal het artikel gedroogde groenten
wel afgedaan hebben.
Koloniale» waren. Zoowel de detail- als
de engros-afdeeling in den lcoloniale-wa-
renhandel leden zeer onder den druk der
tijden.
Doordat de kooplust, en koopkracht van
het publiek door den oorlog zeer geleden
hadden, ging er in den detailhandel slechts
weinig om.
Ook de engroshandel was verre van roos
kleurig. De zeer onzekere prijzen van alle
artikelen, die veelal neiging tot dalen ver-,
toonden, gaven dikwijls gevoelige verlie
zen te boeken. Verder droeg de bespotte
lijke concurrentie onderling, die door de
ook hier 6teeds stijgende exploitatiekosten,
slechte betalingen enz. absoluut ongemoti
veerd was, er toe bij, dat ook in deze af
deeling met weinig succes gewerkt werd.
Het jaar 1919 was voor den handel in
koloniale waren en aanverwante artikelen
vrij bedroevend.
Drukkerijen. Do uitkomsten van het
drukkerij-bedrijf zijn over het algemeen
niet schitterend geweest. De enor
me loonen en de zeer hooge papierprijzen
hebben veel werk vernietigd.' Sommige
drukkerijen, die voor uitgevers werken,
hadden door de lage valuta in de.omrin-
gendo landen last van buitcnlandsche con
currentie. Drukkerijen die ingericht zijn
voor handelsdrukwerken on zoogenaamd
smoutwerk konden bij voldoend werk een
goede winst maken.
Distilleerderij. De binnenlandsche afzet
nam, dank zij dc opheffing der rantsoenee
ring toe, hoewel voor de meesten de om-
zet-cijfers achter bleven bij die voor den
oorlog.
Mineraalwater enz. Het binncnlandsch
gebruik nam ondanks de verbetering van
de biersoorten toe, en dientengevolge breid
de het bedrijf zich uit.
Sigarenindustrie. Dc werkloosheid nam
wegens gebrek aan voldoende afzet toe' de
goede tijd om de overtollige voorraden van
sigaren loonend te exporleeren was door
de rcgceringsbemoeiingen nutteloos voorbij
gegaan.
De toekomst laat zich donker aanzien.
Bloembollenteelt. Het bloembollenbedrijf
heeft in 1919 in vrij gunstigen toestand
.verkeerd.
De exploitatiekosten waren zeer hoog,
doch de prijzen van het productbevredi-i
gend. De daling der vreemde valuta op het'
einde van 1919 was voor velen echter een
oorzaak dat de winst in verlies verander-»
derde.
Zuivelproducten. Het. jaar 1919 was voor
den zuivelhandel uiterst moeilijk en over.
het algemeen nadeelig vooral doordat do
grenzen voor. uitvoer gesloten bleven.
De aanvoer op de Leidsche markt, voor-
zoover aan de stadswaag gewogen was
140,500 stuks wegende 1.023.240 Kg. te
gen 187.226 stuks met een totaal gewicht
van 1.328.884 Kg. in 1917.
AÏs unicum wordt vermeld dat dit jaar
voor eeno partij kaas, van den landbouwer
P. Warmendam te Voorhout, door do fa.
Leman en Zn., ruim f 1000.— werd be
taald.
Grocntcnteelt, landbouw en veeteelt. Do.
groententeelt over 1919 was voor de tuin
ders een tegenvaller van het begin tot het
eind. Bloemkool maakte een gunstige uit
zondering, maar de meeste artikelen brach
ten in verband met de hoogo huren, hooge
inestprijzen en arbeidsloonen veel te wei
nig op.
De omzet op de Leidsche groenlenvei-
ling daalde van f 1.272.130 in 1918 tot
f 515.376.
De resultaten van den Landbouw waren
gunstig. De prijzen der granen waren zcor,
goed en ook tie opbrengst was bevredigend.
De geringe aanvoer van graan uit het
buitenland was oorzaak, dat het. binncn
landsch product tot zeer loonende prijzen
verkocht werd.
Het. veelioudersbedrijf was in 1919 be
vredigend. in het begin van het jaar waren
de prijzen gedrukt, maar langzamerhand
verbterde zulks. Varkens, koeien, vet vee,
6chapen en lamineren brachten beste prij
zen op' melk, boter en kaas konden steeds
tot zeer loonende. prijzen verkócht worden.
De slagers beweren ie klagen te hebben
gehad, omdat liet goede vette vee steeds
duur bleef, zij door de concurrentie min
der winst konden maken, „bovendien hun
omzet verminderde, terwijl zij ook nog
schade leden door den aan voer van bevro
ren vleesch uit Argentinië. Boeren cn koop
lieden waren over het algemeen beter L>
vreden.
Lit een vergelijkende staat van de Vee
markt te Leiden blijkt, dat in 1918 in to
taal werden aangevoerd 10S780 stuks vco
vertegenwoordigende een vermoedelijke
waarde van f 21.003.215.Voor 1919
waren deze cijfers respectievelijk 162.392
en f 29.558.761.—.
Geld- en Effectenhandel.- Aanvankelijk
was er een zekere terughoudendheid in den
fondsenhandel, wat later verbeterde. Het
bankiersbedrijï mag over het algemeen op
een jaar van flinke winsten terugzien.
Leidsche spaarbank. Het tegoed dcr:
15191 inleggers bedroeg aan het einde van
het jaar i' 3.869.805,68.
Leidsche Duinwatermaatschappij. In-
het jaar 1919 werden door de stoomwerk
tuigen te Katwijk aan don Rijn uit het
duinreservoir opgepompt 1.590.793 kub.
M. duinwater, tegen 1.470,035 kub. M. over
het jaar 1918, zoodat 120,758 kub. M. meer,
werden opgepompt dan in het vorige jaar.
Het totaal aantal contracten op het ein
de van dit jaar bedroeg 8238, op het einde
van 1918 8204, van 1917 816J.
Do 1652 geplaatste watermeters hebben
een verbruik aangewezen van 506.177 kub.
M., zoodat, gerekend naar het totaal ver
bruik van 1.590.793 kub. M., door dc abon
nementen moet gebruikt zijn 1.084.616
kub. M., waaronder geblèr het w'ater voor
spuien, brandblussching en lekkage begre
pen is.
De lengte van het buizennet werd uit go-
breid met 1.076.50 meter.
'Gasfabriek. De nuttige gasaflevering be
droeg in "1918: 9.726.115 lcub. M. en liep in
-FEUILLETON.
"Langs donkere wegen.
,yüe lamp van Aladdin moet dit alles te
Voorschijn bobben geroepen; alles is even
'ijk gekleurd; tzelfs de .bloemen zijn boven
ille beschrijving verheven! ik wilde dat
ik maar rijk was, om van dat alles 'te kun-
len ikoopen! Er is een driedubbele kroon
'an smaragd, en een jajpon van ragfijne
rant, die F-itania zou kunnen dragen, en
ien krans vergeet-nrij-nietjes van porcelein
lie Charlotte doet verstommen. O, ik had
looit gedroomd, da't er zulke mooie din-
;en bestonden." 'En toen vervolgde zij:
„Wij (hebben zoo'n vervelenden dag ge
ld; ik vrees, dat de herinnering er aan^
lij mijn leven lang zal übij blijven, raiaar
iet was alles de schuld van die do-mme
Charlotte, en zij zeide. dat wij m-oesten
gaan. I-Iet regende 'en wij liepen door groo-
1 te plassen-; er waren geen winkels niets
dan vervelende straten, en eenige men
sehen, die onder een parapluie stonden te
praten.
„Moeder wilde, liever terugkeeren; maar
neen, Chai'lotte zeide, dat wij Brussel niet
konden verlaten, zonder het Museum
VVirta gezien te hebben, en inderdaad
haalde zij ons over, oral al die akeligheid
te ondergaan.
„O, Mary, welke schilderijen! he't was
werk van een (krankzinnige tenminste
zijit werken moeten toom krankzinnig heb
ben gemaakt. Mijn arm moedertje keek
geheel onthutst. „Eene verwarde verbeel
ding, Dollie," fluisterde zij; ga als 't u be
lieft: mee; deze schilderijn zullen ons ver
volgen!" en zij sloeg haar sluier neer en
ging in het aangrenzende vertrek. Maar ik
moest blijven; en nu schijnt alles mij een
nachtmerrie toe. Het waren zulke ivreese-
lijke voorstellingen, Mary; zulke akelige
onderwerpen. Mijn hoofd raakte verward;
de geheee zaak scheen vol grillige figu
ren, afgehouwen licliaamsdeelen, bloed en
krankzinnigheid! De namen klonken al
ontzettend „Honger, Krankzinnigheid en
Misdaad." „De opstanding van een, levend
begravene," „zelfmoord" „het visioen van
een onthoofd man!" Kunt ge u begrijpen
hoe een schilder zulke onderwerpen kan
kiezen1? Dan was er nog hot gelaat van Lu
cifer, die uit (jen hemel geworpen is, en
het had zulk eene duivelsche schoonheid,
dat men er naar moest kijken;, en Napo
leon in de onderwereld de verpersoon
lijking van onlmigzamen trots het her
innerde aan de beschrijving van Dante.
„Eindelijk vluchtte ik naar moeder; want
de zedelijke of liever de onzedelijke ataros-
pheer scheen mij te zullen verstikken. Met
welk recht martelen zij de gezonde her
sens van eé^x menscih met de ongezonde
voorstelling van een krankzinnig schilder.
en zulke zoude uren hun pale't .moeien
ontnemen. Ik ijlde bijna, toen wij weer
door de plassen waadden. Dien nacht
droomde ik van de afschuwelijkste din
gen; ik dacht er over na wat gij van dit
alles zoudt zeggen, Mary."
De brieven van Dollie waren zeer verma
kelijk; zij schreef alle gedachten neer, die
in haar werkzaam hoofdje opkwamen.
Langzamerhand veranderde zij van onder
werp; zij waren weer op het 'kasteel terug
gekeerd. Het wareji rustige dagen imet veel
werk, dat verricht moest worden, en des
avonds kwam dokter Arnau'd zijne gewone
bezoeken (brengen. Toen kwam de brui
loft. Dollie schreef, dat Charlotte zich vrij
goed gehouden had en er zeer lief had uit
gezien. Deze groote gebeurtenis maakte
haar wat bedaarder; zij had haar gemaakt
heid vergeten en was nu stil en eenvou
dig.
Daarna hadden zij' haar in haar eigen
(huis bezocht, den avond, voordat zij Les-
iponts verlieten. Zij kwam de 'trap af om
(hen tegemoet te gaan, gevolgd door haar
•jongsten stiefzoon. Zij droeg haar mutsje
en zag er blozend en.gelukkig uit.
„Pierre heeft gaarne, dat ik het op heb",
zeide zij eenvoudig; en toen klopte zij
Gaston op den schouder. ,Is het geen groo
te jongen?" zeide-zij op moederlijken loon,
terwijl zij lrera vriendelijk in het bruine
gezichtje keek. „Maak eene buiging, Ton
ton chéri;" en'Ton ton chéri maakte
eene vreemde beweging, en stak zijn bruin
handje uit. „Het zijn beste jongens, lieve
jongens en ik houd .veel van hen en van
hun vader," riep het dametje met schitte
rende oogen.
„Wie hebt ge daar, Madame Arnau'd?
viel eene bekende stem- in de rede. „Wel
zoo! onze goodo vrienden! Charlotte,
maakt ihet «haar aangenaam. Laten wij
haar het beste aanbieden, dat wij hebben.
Hier ziet gij ons. Madam, Mademoiselle,
wij zijn het gelukkigste huisgezin uit
Lespont. Mijne vrouw is onze goede engel.
Jean Jacqus en Ton ton chéri weenen
niet langer om een gestorven moeder. Le
roi est mort, vive le roi niet waar? kun
nen wij dan de liefde niet verplaatsen? de
moeder is gestorven en toch leeft de moe
der!"
„Mon ami, «do koffie staat gereed in het
salon en Horlensé wacht daar", viel Char
lotte bloozend in; ien hare blauwe pogen
rustten vol teedenheid op haar echtgenoot.
„Arm, klein vrouw'tje, zij is zéér gclu'k-
k%!" merkte Mrs. Maynard aan, toen zij
dien avond «door de stille straten liepen.
„Haar man en de jongens verafgoden haar.
Nu, zij is'niet geleerd, maar zij heeft een
1 goed hart; en voor mannen als Dr. Ar-
naud hindert een beetje coquetterie niet.
Misschien zal zij ten slotte nog gelukkiger
rare'b hem zijn diin met kapitein iHervey."
„Misschien wel, antwoordde Dollie ver
strooid; zij Gr ad ternauwernood gehoord
wat haar moeder zeide. Dit was Ihun laat
ste avond te Lespon'ts. Kerstmis was voor
bij en Nieuwjaar eveneens. Toen zij voor
het laatst -de Grande Place overstaken, be
gon het klokkenspel te spelen. „Vaarwel",
scheen (heft tot Dollie te zeggen; „vaarwel
gulden dagen; vaarwel gelukkige droo»
men; Zullen ze ooit terugkeeren.'"
Dollie, lieve, het is te koud om stil te
staan", bracht haar moeder vriendelijk in
het midden, en het meisje schrikte op en
spoedde zich toen haastig verder. „Vaar
twel, gulden en gelukkige droomen. O,
arme Mary!'' zuchtte zij; „zullen zij ooit
terugkeeren? zullen zij ooit voor haar te
rugkeeren?"
HOOFDSTUK XXIV.
He't was Zaterdag reeds laat op den
avond, toen Mrs. St. John en Mary door de
straten van 'East 'End van Londen reclen.
Zaterdagavond te Whitechapell Mrs. St.
John leunde achterover en sloot de oogen,
als wilde zij niets zien, maar Mary zat
rechtop cn keek ople'ltend naar buiten. Dit
was het strijdperk -van Maurice de
plaats waar hij werkte.