Dagblad voor Leiden en Omstreken.
VROOM &DREESM ANN
Brandsfoffeeicommissie
BINNENLAND.
IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
KWARTAAL f 2.50
WEEK f 0.19
lNCO PER POST PER KWARTAAL f2.90
IEDWE LEDSGHE GODRANT
ABONNEMENTSPRIJS
Is te JAARGANG. - ZATERDAG 17 JULB 1920. - No. 90
BUREAUHOOIGRACHT 35 - LODEN. - TELEFOON INT. I278
ADVERTENTIEPRIJS
PER GEWONE REGEL f 0.23»/
DES ZATERDAGS f0.30
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEF
KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens
30 woorden óO.yent Zaterdags 75ccnl,
brj \oo. aitbetaling.
nummer bestaat uit twee bladen
ONZE SCHOLEN.
r zijn op omterwijsgcbic/d bcmoedi-
de verschijnselen-
li materieel opdicht hebben we een
Jlen sta-p vooruit gedaan,
e schoolgebouwen zijn bij vroeger
«geloken paleizen, de klasseri zijn Itlei-
geworden, de leermiictdelen zeer be-
jrijk verbetert! en nie-i Ie vergrt.'-'n de
rissen van het onderwijzend perso-
althans eenigermale op peil ge-
:ht
lll|n ais we dan zien welke resultaten
e oude voortrekkers onder zeer on-
istige omstandigheden wisten te be
ien, met hoeveel geestdrift zij zich
J hun zeker niet altijd benijdenswaar-
CTe laak hebben gegeven, dan mogen
V zeker met hoopvolle verwachtingen
<le toekomst het oog gericht houden.
ju dreigt hier echter een gevaar
de lijd die achter ons ligt. was liet
r dat- zij d*-e niet, in de christelijke
>ol thuis hoorden, toch zouden tra oh
in die school een plaats 1° vc'-overen»
ekkelijk gering.-
hristejiik onderwijzer zijn bete ken-
neestal ziich groote opofferingen ge
iten, met gebrekkige leermiddelen
in groote klassen arbeiden en zich
een laag salan's tevreden stollen,
was ajs regel niet voordeel-jig de
stejijke school te dienen-
aarin is nu verandering gekomen,
e hebben nu de financicele gol ij Ic
ing en het geval kan zich zelfs voor-
3 dat een plaats in do christelijke,
ooi meer aantrekkelijks heeft, dgn
betrekking bij het openbaar onder-
iet dit gevaar dient ernstig rekening
a'puden te worden, waf, eenigermale
pcrilijk is door opleiding aan een Chris-
Jee inrichting en het bezit dér na-akte
.taiterra te stellen,
de onderwijzers, zoo 'de se'Tool
Syleiding en benoeming yan oncfar-
lend personeel is daarom een zaak
i niet te onderschatten beleekenis.
Is een bemoedigend verschijnsel kan
lit verband ook worden aangemerkt,
in verschillende streken cursussen
je paedagogiek worden opgericht.
terfÜ hebben in onze veeleisclrinde da-
nei nu het onderwijs steeds meer meet
opgeuoord onderwijzers
temiig die de kinderen volkomen kun-
ienj toerusten, voor de moeiijke taak die
nSjl wacht, maar-meer nog hebben wij
;"%efte aan opvoeder?, aan nvan-
enj en \Touwen die met Gods hulp in
It- zijn karakters te vormen,
idakaróni zullen onze schoolbesturen
ieli doen dergelijke cursussen zooveel
■pgjelijk te steunen, of in ove'leg met
'iRpnrterwiizorgorganisaties de oprich-
Pe) van ÈuEke cursussen voor te borei-
het onderwijl worden steeds lioo-
eischen gesteld.
•t kan weil n'ct anders. De tegon-
'dige fiid oi'scht van onze jongens en
ijes veel meer, dan die tij d die'ach ter
li.gt-,
Aar d'e opdrijving cn uitzetting van
mag niet tengevolge hei>
dat de o p v o c d i n g in de knel
en verwaarloosd wordt,
gr et genoeg kan daarom aan deze
[lv.die gewestelijk' geregeld zal moeten
kiden, aandacht worden geschenken.
[m
,R
Een zaak van groote beleekenis is
vooral naar het oordeel yan vele onder
wijzers het houden yan z. g. schootvel
gaideringen.-
Se'mmigen eiscficn daarom ver
plichte schoolvergaderingen.
En anderen gaan nog een stapje ver
der en achten een wettelijke ver
plichting orn zulke vergaderingen te
houden gewenscht en noodzakelijk.
'Het betreft hier een kwestie^ die niet
met enkele woorden kan worden afge
daan.-
Een verplichting, en vooral eene wet
telijke verplichting schijnt ons in liet
algemeen niet gewenscht.
Althans niet, zoolang niet duidelijk de
taak en de invloed van dergelijke ver
gaderingen is omschreven. Het trou
wens uiterst moeilijk zijn hier aJgemeene
voor allo scholen bruikbare regelen te
stellen*
Het maakt 'om maar iels te noemen
een groot verschil of men d&ig-elijke ver
gaderingen -een advise e rend dan
wel een beslissend karakter geeft;'
of men een school heeft met ervaren
personeel of met onderwijzers die nog
dagelijksche leiding noodiig hebben.
De gedachte die. aan het houden van
schoolvergaderingen ten grondslag ligt,
&a m e n w c r k i n g van hoofd cn per
soneel en besturen tot meerdere bloei
van het onderwijs, schijnt ons eehler
sympatheik en onze besturen zuilen
dan ook' goed doen aan deze zaak hunne
volle aandacht te schenken.
Van méér invloed en groeier -betoe»
lcenis is evenwel .de verhouding tus-
schen huisgezin en school.
Daarover echter oen volgend maal.
7 Een woord van Keuchenius
Meer dan 40 jaar geleden is door Mr.
C. W. C. Keuchenius aan.- rede gehouden
voor. de Unie, ,,E©n School met den Bij
bel."
Aan zijn woord dat ook' voor onze c'a'-
gen nog zjjn volle be teelten is heeft ont-
leg,nen wij liet volgende:
De tijden d'e wi.r beleven ontleen an
vooral a an de Chris lus-verloochening
hun ernstig karakter.
,,Do gebeurtenissen, 'die de volken
treffen en de vraagstukken, die hen be
roeren, hangen daarmede ten nauwste
samen, en zij stellen, nu alle verkleining
van den roern van Christus in de uit ge
doopte Christenen bestaande samenle-
vjng tot ontkenning van den levenden
God blijkt uil te loopen. deze vraag aan
de orde: is Christus het. hoofd van an0
overheid en. macht, of is het de mensch
hij hecte den Paus. Keizer, Kiezer, of
'A'beMsman?
Hardnekkig zal de strijd zijn, die tor
oplossing van deze vraag, weike scene
vraag zijn moést, gevoerd wordt; de aar
de zal doorweekt worden van tranen cn
bloed; de Hemel trillen van hel noodge
schrei, dat van haar opklimt naai- Bo
ven; maar wij weten, Wien do overwin
ning wacht en dat de uitkomst toonon,
zal. dat .wij ons niet bedrogen hebben,
als wij geloofd en het onzen kinderen
vroeg en laat hebben alngeprent, dat
Christus, het een i ge Hoofd Zijnor
Ke'"k op aarde, en de Koning van Konin
gen zoo wel als van volken, door het
menscheiijk denken en willen geen an
der is of wordt, dan Die Hij vóór eeu
wen was en tot in eeuwigheid 'zijn zal."
STADSNIEUWS.
De. Zendingsdag van de Gerefor
meerde Kerken i'n de Classis Leidien, die
a. s- Woensd'ag op Oud Poelgeest zal wor
den gchouden, belooft veel good's.
Let op d3 annonce van
in dit blad.
De rogelingscommissie heeft liet mo
gelijke gedaan om dezen $ag w©li te doen
slagen.
De plaats van samenkomst is mooi ge
legen en gemakkelijk te bereiken. Een
bezoek aan dit prachtige landgoed is
zichzelf reeds een iir-i te waardeeren
genot.
Ip de keuzo der sprekers was men zc't
gelukkig. Hunne namen met de onder
werpen vindt men in een der .vorige
nummers.-
Voor de noodige afwisseling en de
onmisbare yerversch'ingen zal worden
zorg gedragen.
Wanneer dus het.we er een weinig mee
werkt, dan ma? op een zeer drukbe
zoek worden gerekend-
Zij het een dag yan rijk genot en miï-
den zegen. Moge het doel: liefde en be
langstelling te wekken voor de verbrei
ding van het Evangelie worden bereikt-
Als de harten opengaan zullen ook
de beurze» n niet gesloten blijven.
Bij de gehouden toelatingsexamens
tot, Gymnasium én H- B. S. zijn dit. jaar
alle leerlingen der Mulo-school Noordein
de geslaagd, n-1-. 5 tot het Gymnasium.
6 lolde Ctir. H. B 'SI en 1 tot de Gemeen
telijke H. B. S.
Gisterenavond reed even voorbij ltet
Groene Kerkje te ÓégsTgèest door het
nemen van een te korte draai, een
Mri-jC'ht.auto 'tegen een' /langs den weg
staande paal. De auto- werd aan het spat
bord beschadigd; ook' de lantaarn werd1
ii.'ngöclirukl. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet, voor.
Gisterenmiddag ongeveer 5 uur
ontdekten tdiee agenten in burger al
hier. dat zich in de VIiet 2 personen S.
en K. (uit denoodwoningen) met een'
schuitje -in verboden vi'scliwater aan bet,
visschên waren. De agenten gelastten
hen r.an wal te komen, ctecli zij haddon
blijkbaar hier niet. veel idee in. Een der
agenten vuurde uit zijn revolver en
noodzaakte hen bij de spoorbrug aan
wal te komen. Volgens hun beweren
hadden zij toestemming om er to vis
sollen. Het water is echter door den
hoor Spaargaren gepacht. Het visc-h tuier
wertl iri beslag genomen. Terwijl ook
proces-verbaal tegen hen werd opge
maakt.
Ds. P. G. de Veij Mlestdagh :e Schip
luiden, hoopt Zondag 12 Sept. a-s- afscheid te
nemen van de Ned. Herv. gemeente ie Schip
luiden en Zondag 19 Sept. ~d. a. y zijn intrede
h doen bij de Ned Herv. gemeente te Wa.sc-
jiaar, na bevestigd te zijn door den consulent
ds. B. Tichelman van Scheveninjen.
Gistermorgen omstreeks kwart over
ifegencu brak op de Hoogewoerd van een
zwaar met hout, beladen wagen de achteras,
waardoor 'gerutnren tijd het tramverkeer ge
stremd' was. Nadat' men het hout op een an
dere wagen had geladen, eti de wagen met de
gebroken as had' weg /ehaaid, kon de 5ram
.'.veer passeeren.
Na afloop van de Woensdag gehouden
openbare vergadering, waarin Ds. Kerstcns als
spreker optrad, werd tot de .oprichting van de
afd. van de Geref. Siha'bkundige partij besloten
ïn een a s. Donderdag te houden vergadering
zal ceir definitief bestuur worden gekozen.
District LEIDEN.
Bon XY,
Bon 1,
la IK
Bon 2
Ba, 21-
Bon 3,
3a.
Bon 4,
4o.
Bon 5,
5a,
Bon 6,
6a,
Bon 7,
7a,
Bon 8,
8a, Si-,
De Directeur van het ü^ndstoffenbureau herinnert eraan, dat zyn geldig verklaard vau de
BRANDSTOFFENKAART VOOR HET MINIMUS! RANTSOEN
de onderstaande bons en dat de op de kaarten genoemde handelaar gemachtigd is op a
de gewone en nader omschreven wijze de volgende afleveringen te doen: 6985
1 eenheid (2 II.L.) gascokes.
1- eenheid (2 ILL.) gascokes.
1 eenheid (1 ILL.) anthraciet.
1 eenheid (1 ILL.) anthraciet.
1 eenheid (1 II.L.) eierkolen.
1 eenheid (1 Hl.) eierkolen.
1 eenheid (100 K.G.) bruinkoolbrL. u
1 eenhedd (2 H.L.) gascokes.
1 eenheid (2 H.L.) gascokes.
•Bon XY ie uitsluitend geldig tot Zaterdag 25 September a.s., zoodat degenen, die
voor dien datum op-deze bon geen brandstof hebben betrokken, na.25 September daar
op alle aanspraak verliezen.
In afwijking van de op de minimum-rantsoonkaart aangegeven geldigheidsduur
der bons, worden de bons 18 voorloopig geldig verklaard tot Zaterdag 25 Septem
ber a.s. en kunnen op deze bons na genoemden datum slechts brandstoffen worden
betrokken, nadat deze bons opnieuw zijn geldig - - !aa:-U.
I' .1 mum-prijzen zijn voor thuisbezorgd:
per eenheid (1 H.L.) anthraciet f 4.10.
per eenheid (1 H.L.) eierkolen f 3.45.
per eenheid (2 H.L.) gascokes f 4.40.
per eenheid (100 K.G.) bruinkoi f3,85.
n '..iitneming van de verhoogingen voor Uc te.!, ongemeen ten ai_- ,-j - .js-
lijst is vermeld.
De beschikbaarstelling van gascokes geschiedt uitsluitend in ongeklopte en wordt
de prijs met 20 cents 'verhoogd, wanneer aflevering van geklopte cokes wordt ver
langd.
De bons mogen uitsluitend worden afgegeven bij ontvangst der brandstoffen. Ter
voorkoming van betaling van herhaald bezorgloon (20 cents per eenheid) worden be
stellers verzocht de bons gereed te leggen, opdat de handel deze bij aflevering kan.
in ontvangst nemen.
AFGIFTE VAN BRANDSTOFFENKAARTEN OF VAN BONS, WAAROP GEEN AF
LEVERING IS GESCHIED, AAN HANDELAREN OF PARTICULIEREN HEEFT.
BUITENSLUITING TEN GEVOLGE.
LEEST DEN TEKST DER BRAND-STOFFEN- EN 3E3TELKAAETEN.
De Directeur voornoemd,
KRAMER.
Leiden, 8 Juli 1920.
Aan hei Zoeklicht.
Lolden, 17 Juli 1920.
XXIV.
Gelurik,:g hij on vrij en vroed
Dy,o neon durft zegige-n, neen,
Dat. bondig woord, vol mannenmoed
Tot iedereen.
De Genestet.
Onlangs had ilc een gesprek met een
vooraanstaand man in onze partij.
We hadden het. over ffemeenlcpoliliek,
gemeente-financiën. gemeente tekorten-
Ik «ie, zoo zeide hij, maar één uitweg.
En dal is?
Dal onze' Raadsleden weer leexen
néén zeggen als lift noodiig is.
Daartoe ontbreekt ons vaak de moed.
We zjjn, uitzonderingen daargelaten,
bang, dat we voor conservatieven zullen
wonden aangezien. We kijken teveel
naar de kiezers- En zoo helpen we mee
allertet•uitgaven toe te staan, terwijl we
op onze vingers kunnen narekenen, dat
de zaken vast moeten loon en.
Maar waar is de grens?
Ja izei hij, dal kan ik orik zoo niet zeg
gen. Maar als ik. voor mijzelf of voor
mijn gezin tets noodig heb, dan vraag
te e -rst, of 't. lijden kan. En als dat niet
hét gevaj is dlan zeg ik néén.
En dal is 't wat ook oijze Raadsleden
weer moeten lceren.
OBSERVATOR.
Actie in de metaalindustrie.
In het orgaan van den Ned. R. K. Me*
taalbewerkersbond lezen we dat besprekin
gen hebben plaats gevonden tusschen de.
Katholieke, Christelijke en neutrale werk
nemersorganisaties eenerzijds en den Alg.
Bond anderzijds om te komen tot samen
werking in zake de vakactie. Resultaat
werd nog niet bereikt. Gisteren werd we
derom vergaderd. Alle teekenen, zegt het
blad. wijzen op strijd. Wanneer staking én
wellicht straks de uitsluiting komen, dan
is zulks, volgens het blad, te wijten aan de
starre houding, welke de Metaalbond aan
neemt, die alles wat op loyale onderhar'
deling lijkt, absoluut negeert.
De verplichte onderwijzer.
Naar wij vernemen, zal eerstdaags do
Minister van Onderwijs bij de gemeentebe
sturen f200 beschikbaar stellen voor eiken
verplichten onderwijzer.
J. Zijp Hz. f
Te Wieringenvaard is, 70 jaar oud, over
leden de heer J. Zijp Hz., die van 1898
1919 lid was van de Prov. - Staten van
Noord-Holland, cn van 1910 tot verleden,
jaar zitting had in het college van Gedepu
teerden.
De hMr Zijp behoorde tot de Unie-libe
ralen.
De begrafenis i9 vastgesteld op a.s. Maan
dag, 's namiddags 2 uur.
FEUILLETON.
;i(jings donkere wegen.
nd|
|C heb haar voorbereid. Als het einde
i LI, zal het niet geheel onverwacht zijn",
haqt hij mét oen half medelijdenden en
Vbewonderenden blik op het rustig ge-
18 (van Mary. „Mijne beste verpleegster is
maar morgen zal zij rusten, als
geen verandering komt, en
blonde dame haar plaats innemen",
en*jging hij weg en fluisterde nog ïang in
praiauw verlichte' gang met Charlotte,
dar tie kwam7 juist uit de huiskamer en
enzfle de laatste woorden.
BGjoeden avond, lieve vriendin. Dus mag
it aan Hortense vertellen?"
£ker, als gij het goed vindt, dokter
id."
Maar morgen of overmor-
s ook goed; wat doet het er ook toe?
'b immers uwe belofte. Gaston en Jean
jues zullen niet lang meer moederloos
ïenl Hortense is een uitnemende vrouw,
(J zij is zoo streng, -hardvochtig of hoe
opek het noemen? Zij heeft vooroordeelon;
VEIame Amaud bezat die niet."
Lein zijt gij er zoo zeker van, dokter Ar-
3stel", fluisterde een bedeesde stem.
riJS|a/t waarvan zou ik zeker ziin? van
{goedheid, engel?"
io-
„Hoe dwaas!" dacht Bertie, terwijl hij
bijna luid begon te lachen. Het geluid van
zichverwijderde voetstappen verschrikte
Charlotte en zij sprong weg als een opge
jaagde haas, terwijl dokter Arnaud kalm
zijn garen handschoenen aantrok.
„Och, die welvoegelijkheid; ik vind die
Engelsche wijze van hof maken nog niet
zoo onaangenaam", sprak hij bij zichzcl-
ven, terwijl hij een sigaar aanstak en naar
bui-ten ging.
„Madame Arnaud had een mooi figuur en
een goede bruidschat; maai* men werd er
soms aan herinnerd, dat hare ouders van
lage afkomst waren. Maar Mademoiselle
Charlotte -had aangename manieren
zooveel gevoel, zooveel zchtheid en was zoo
vertrouwelijk. Mijn kleine Jean Jacques,
uw vader heeft goed gehandeld voor u en
uw broeder. Hortense mag brommen, maar
daar moet ik mij dan maar tegen wapenen.
Gij weet wel, hoe in uwe eigen huishouding
met vrouwen om te gaan, Pierre Arnaud",
eindigde hij, hierbij geheel vergetend, hoe
zijn eerste vrouw den baas over hem ge
speeld, en hoe hij daarna altijd onder zijn
zuster gezeten had.
In tusschen had Charlotte zich bloozend
en glimlachend naar de kamer van Dollie
begeven. Dollie, die juist hare blauwe
ochtendjapon aandeed, luisterde met afge
wend, verachtelijk gelaat naar haar verle
gen venhaal, -v— - -~r
„Woudt ge mij vertellen, Charlotte, dat
gij er ernstig over denkt met dokter Ar
naud 'te trouwen?"
„Lieve Dollie, ik heb u daar juist alles
verteld. „Wilt gij mijne vriendin worden
en de moeder van mijn armen kleinen
Gaston en van Jean Jacques?" dat was bet
precies wat hij zeide. Gij zijt Protestantsc.il,
ik Katholiek; maar dat behoeft geen be
zwaar te zijn. De priesters zijn mijne vrien
den niet; gij hebt genoeg godsdienst voor
ons beiden en zult mij onderrichten. Ik zal
een ijverig leerling zijn. Ik zal evenveel
hartstocht aan den dag leggen als een En-
gelschman. Gij moet toegeven, dat gij toch
ook iets voor mij gevoeld." „Dat heeft hij
alles gezegd, Dollie."
„En gij hebt „hem" dus vergeten ka
pitein Ilervey?" toen begon Charlotte te
weenen en zeide op strengen toon: „Nooit,
nooit, lieve Dollie."
„Hoe kunt ge toch zoo zwak en lichtzin
nig zijn, Charlotte? Wat is een kleine Fran-
sche dokter in vergelijking van een En-
gelscli officier, een held als kapitein Iler
vey? Als zoo iemaud mij bemind luid, mij
uit de geheele wereld had uitgekozen, mij
zijn trouw hart gegeven had, zou ik hem
dood of levend mijn gc-heele leven trouw
zijn gebleven. Ik zou het overige van mijn
dagen hem als eene weduwe betreurd heb
ben", riep Dollie met schitterende oogen
.uit. Charlotte wag geheel verbluft door hei
vuur waarmee zij sprak.
„Dat heb ik ook gedaan, lieve Dollie. Ik
heb gerouwd; ik droeg een tijd lang de
beste krip van elf shillings. De menschcn
zeiden, dat het mij zoo goed stond; alsof
dut mij iets kon schelen! Ik weende mijne
oogen rood", ging liet kleine persoontje
voort; „maar niets zou immers Percival
weer in het leven terug kunnen roepen;
daar is hij, mijn held, in zijn graf op Cath-.
cart Hill; eb hier ben ik, een dwaas, een
zaam schepseltje, ach zoo eenzaam, Dollie";
en toen werd haar stem zeer klagend.
Haars ondanks voelde Dollie zich zachter
gestemd.
„Als men zich eenzaam gevoelt, zoekt
men afleiding; en daarvoor is een vriendin
zeer geschikt. Ik heb er in de wijde wereld
geen dan mijne arme tante, en zij zal niet
lang meer hier zijn. Nu is dokter Arnaud
een goed vriend voor mij geweest; hij heeft
mij vriendschap cn achting betoond. Ik
koester groote liefde voor zijne moederlooze
kinderen."
„En houdt ge veel van hem?"
Charlotte haalde de schouders op. „Lieve,
ge moet niet zoo romantisch zijn. Ik ben
eens jong geweest en heb bemind; maar
ik geloof, dat ik mijn overgevoeligheid met
Percival in het graf gelegd heb. Ik mag
dokter Arnaud gaarne lilden. Ik acht hem.
Hij zegt mij allerliefste complimentjes. Hij
is een goed man. Ilij beefj een goede pQsU
tie.-Ik lieb een vrij goede bruidschat. WaS
zou er dan tegen zijn?"
„Ik maak u mijn compliment, Madame
Arnaud de Tweede!" antwoordde Dollie
spottend, terwijl zij in hare blauwe japon
gehuld, zich in alle .richtingen boog.
„Droog uwe oogen af, Charlotte; ge moet
zofgen, dat ze schitteren, als gij uw Fran-
sohen minnaar ontmoet. Als dokter Arnaud
hier komt zal ik voor hem ook een buiging
malcen. Ik zal zeggen: „Ilc wensch u geluk,
monsieur; gij krijgt een bekoorlijke vrouw
en Jean Jacques een liefhebbende moeder.
„Twee halven make*i één heelcn; uitste
kend, lieve Charlotte! Hij maakt u vele
complimentjes; wat kunt ge nog meer
wenschen? Goeden nacht, elaap wel! en
droom aangenaam van den dokter!" en de
ondeugende Dollie spoedde zich weg, Char
lotte in stomme verbazing achterlatend.
Deze kleine woordenwisseling had Dol
lie coed gedaan. Zij zag er zoo vroolijk en
beslist uit, toen zij de kleedkamer binnen-,
trad, dat Marv er geheel van onder den
indruk kwam. Zij keek naar haar en werd
hoe lan boe slaperiger, terwijl Dollia
ij\ -:;den sokje breidde.
'W-rdt vervolgd^