Dagblad voor Leiden en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS - IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL f 2.50 PER WEEK 10.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL f2.90 Iste JAARGANG. - WOENSDAG 23 JUNI 1920. - No. 69 BUREAUHOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIEPRIJS - PER GEWONE REGEL f 0.221& DES ZATERDAGS fO.RO INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARlEfc KLEINE ADVERTENTIES van hoogstens 30 woorden 50 centZaterdags 75 cent, bij vooruitbetaling. Dit n immer bestaat uit twee bladen Tegen den Godsdienst. De vorige week is 'door Nederland en 'Oranje le Leiden een sl'ooib'iljcl ver spreid waarin o- m. gezegd) werd dat de S. D- A. P. den Godsdienst vijandig ge zind is, zoodat allen diie eerbied hebben voor God cn Zijn Woord aan- deze partij hun stem niet kunnen geven. Een van de voormannen van de S< D. A P. stuurde zulk een biljet terug en eiijreef 'daarnaast, In et «vette" letters: gelogen l Ook bij het huisbezoek zal men niet nalaten op dit .gelogen" de aandacht le vestigen. Wij willen daarom hét yelieueren even ©pfrisschen ep. enkele uitspraken van voormannen van de S- D. A. P. in her innering brengen. M a r x, de groote M&rx schreef een maal dat de arbeiderspartij er naar moest streven oTn het geweten van liet g o d s d i e n s t i g e spook' te be lijden. Bebcl ve» klaarde in d'cn puitschen ffiksdag: Op politiek terrein streven wij naar d'e republiek'; op oeconomisch le.iTe.tn naar hol socialisme, op gods dienstig terrein naar het A L li e s m e. En verder; Hel eigenlijke wezen van liet Christendom met. zijn kraam yad leerstellingen staat v ij a n d i z tegen over de mcnschhe'd. Liebknecht sprak' zicli aldus uit: Het ChristendomJs knechtschap, ver slaving, geloof, dood; het socialisme is vrijheid- strijd- 'wetenschap, 1 e v e n.- KautSky verklaarde; Het erkennen van een persoonlijk God is onver e e- n i g b a a r met den tcgenwoordigen stand der wetenschap, waarvan h e t w e l e n s c h a p p e 1 ij k s c i a 1 i s- n e een o n d o r d e e 1 is.. De toonaangevende socialisten ten on zent hebben zich altijd in den zelfden ge.\st uitgelaten. -Toen de Fransch'e socialist VHvisani verklaarde: „wij hebben den mensctie-" 1 llken geest ontrukt aan den Godsdienst- Wanneer een proletariër vermoeid van £nn arbeid de knieën boog, hebben wij hein opgericht en hem gezegd dat ach ter die wolken niet s t. o vind i s d a n droombeelden. Wi j hebben de lichten des hemels gedoofd en zullen zorgen dat ze niet meer ont stoken worden; toen schreef H e t V' o k liet officieêle orgaan van de S. D. A P- deze v oorden: N a t-u u r 1 ij kis e r geen socialistische n a r 1 ij te r wereld di niet ve r- h c u g d zpu z i.j n als in haar eigen land vanwege de re- Is' c e ring d e r g e 1 i j" k e w o o r- den worden gesproken. DM is loc.li zeker wel een heel duide lijk uitspraak. I)ü heer i o r h a r sclireef: D e groote v ij a n d van het socialisme is.liet kerkgeloof. Was er crcen atheïsme- êr was geen socialisme- Sluit u-bij ons aan, en gij zult spoedig dingen verne men die voor eiken gcopciibaarden god-dienst erger z ij 11 dan rat- t k r u i d. Hoort eij dal arbeiders en arbeiders vrouwen! Wij Zouden zoo door kunnen gaan -met liet geven van citaten. Maar dat is immers niet noodig. Uit bovenstaande aanhalingen blijkt afdoende., hoe v i.j a n d! i g de S. D A. P. staat tegenover -den godsdienst, 'hoe onmogelijk'het is dat zij die nog e eni gen cerbie#d hebben voor God en zijn Woord, zouden stommen op de socialis tische candAdalen- Stemmen op de roode candidaten be- feekent: stemmen tegen den Godsdienst. Hoe zal het paan? Waf, zal 30 Juni 1920 aan de gemeente Leiden brengen? Zullen brutaliteit cn onbezonnenheid op alle Gemeentel, terrein plaatsnemen cn de Stedelijke Regeering winnen of zal ernstige overweging van de belan gen van alle burgers gesterkt uTt den strijd komen? Wij bebben nu gehoord, .hoe de so cialisten willen regeeren als- zij in de meerderheid komen 't Geld komt er niet op aan,"' zegt een van de woordvoerders, en de com- communst riet dal spel met het verderf gaarne, want des te eerder komt de door hem gcwciischle ineenstorting. 't Is dringen naar één doel. De socia list uit pure onbezonnenheid, do com munist. ziet dat spel met het verderf pen als de socialisten maar helpen. Wie de akelige ruwe laai in den Raad gehoord heeft, weet wat er te wachten staal, als die heeren nog meer het hoofd zullen opsteken. Ons volik wil-'in zijn Overheid ook' nog: 'fatsoen; het wenscht een Overheid voor wien het ontzag hebben kan. Maar de rc.ode hoeren in den Raid donken hét te winnen door ruwe grof heid, en brutaliteit- Brutaliteit, geheel onevenredig 3£.n hun bekwaamheid- Want dervF ijl overal elders de socialis ten een wethouder hebben, durfden dè heeren hel hier niet aan. Zij hebben in dal opzicht zelfkennis; maar zii trachten onder geschreeuw hun gebreken te ver bergen. BRIëT. V 30 Juni 1920. De socialisten willen groot, doen. Veel' beleven en veel praten. Dat, staal, echt socialistisch. Zij weten he<"l goédT dat wat zij voorstellen meestal onmogelijk is- Toch voorstellen! Zal het Leidsche volk zich d'oor die grootdoenerij laten bedriegen? Zoo dom zullen de kiezer? niet ziin. En de vrouwen zullen jntuUiof gevoelen dat het maar praatjes zijn, die de socia listen verkoopen Alles voor den schijn. Alles voor do tribune. Maar daden? Och kom, zie eens naar andere landen. Wel wiillen zii den boel omver werpen, maar opbouwen kunnen zii met- Met vuur spelen-' en a.ls 'de brand' uit breekt kunnen zij niet blusscben. En hier in den Bp.ad? Geen bezit een'g gevooj van verantwoordelijkheid voor wat hij zeg t. ,.'t Kan ze niet bommen!" Een echte socialistische uitdrukking. Toepasselijk in dezen tijd van hels'che machines- Maar daardoor regeert men geen ge meente geen land. Ook de gemeenten, die zwaar leden door den Oorlog, hebben rust noodig en niet een ophitsing door oproerige elementen. Al dlie beloften, geloof er geen woord van! 't Is opsnijderij van de erosie soort! BRIëT, STADSNIEUWS. Morgen, 24 Juni, herdenkt onze stadgenoot C. v. d- Ham, den dag dat hij 25 jaar geleden in dienstbetrekking kwam bij de Firma Batleljee en Terp- slra, Boekdrukkerij alhier. 'Alhier zal van 28 Juni tol G Juli a-s. een© belangrijke boekverkooping ge houden worden bij de firma - Burgers- dijk en Niermans „Templum Baiomo- nis-" De catalogus bevat nunuin-'s- verdeeld over de rubrieken: geschiede nis cn aardrijkskunde, lechtsweten- schap en staathuishoudik uil de, godge leerdheid erf wijsbegeerte, klassieke en moderne taal- en letterkunde en geschie denis dep oudheid, kunst- en muziekge schiedenis, geneeskunde, natuurkunde en aanverwante vakken. De veiling is samengesteld uil de bi- Moteek nagelaten door Ds. A. H- Ou- vée, pred-kant te 's-Gravenhage en nog andere belangrijke nalatenschappen. Namens het Hoofdbestuur der Pos terijen en Telegrafie worden wii ver zocht mede tc doelen dat de aangifte voor het examen adspivant-eloclrefech- nische ambtenaar der telegrafie r. i e-1 vóór 1 Augustus, zooals is aangekon digd, maar yóór 16 J uli a. s. dient te geschieden. Men meldt ons: Reeds conige weken geleden werden hier ter sledo door c,enige politieagenten pogingen aangewend om te kernen lot oprichting van een afdeeling van der. Boncl van Chr. Poli tic-boa mbten. Tot dal doel was gisteravond in hel gebouw „Patrimonium" door eenige Politieagenten een vergadering uitge schreven welke vcig.idrc iil' werd ge- lQid door den heer P. van Veen. Nadat de vergadering met gebed en het lezen van Pslm. 73 was geopend, werd het woord gegeven aan den heer II. .E. v. Gè&en Uit Awsterdani, Voor zitter van bovengenoemden Bond- E>oor deze wertl op duidelijke wijze aangetoond de plicht van dc Chr. Politie beambten om zich tc organisceren naar Christ- beginselen, omdat zij telkens voelen dat er voor hun geen plaals is -m een Neutrale o-rgaiilsalie. Spreker her innerde er aan dal de politieagent altijd vergeten werd. Gelukkig komt. daarin, aldus spreker, verandering; hij wijst op -de Staatscommissie slok en toont met voorbeelden aan, dat de organisatie zorgen moet invloed tc krijgen. Met krachKwordt cr c'oor hem op aange drongen om allo lauwheid cn lu.kshe d te laten varen en zich krachtig als Christelijke mannen aan oen te sluiten. Door verschillende personen werden vragen gesteld welke door spreker uit voer g beantwoord werden. Door de heeren J. Sleglenhorst cn M. v. d:- Berg werd nog een woord ge-spro ken als vertegenwoordigers der Christ/. Besturenbond Op duidelijke wijze werd door hen uiteengezet waarom .Christ, organisatie noodig. is en niet klem aan gedrongen om zich aan le sluiten, op dat oen Chr. orgnnsatie kan worden op- gerciil. Nadat ii<?g verse lil lende zaken besproken waren gaven alle aanwezi- gen zich als lid op. zoodat een afdeol'irig van bovengenoemd'en Bond kon wor den opgericht, met aanvankelijk 14 Le den. In het vooriooplg bestuur werden gekozen.de agenten Sepers, Wiolcnga, en Zilvcrlant. Verschillende personen hadden nog toezegging gedaan dat zij wanneer een afdeehng bestond als Ld zo'dden toetre den. We hopen dat deze organosol ie onder ^jods zegen mag" groeien cn bloeien cn mede mag werken tot zegen der Lcid- schc Politieagenten. Gü sternamiddag omstreeks vijf uur, viel in het Noora^itJe, de 9-jarige J. J. S., wonende Lange Gracht, van een wagen,, waardoor zijn rechtervoet onder het wiel geraakte, tengevolge waarvan deze gekneusd' word. S. werd Ier verpleging opgenomen in het- Aca demisch Ziekenhuis alhier. 69ste Lustrum der Leidsche Hoogeschool. Over de opening van de Lustrumfees ten in het Groot-Auditorium kunnen wij nog hel volgende mrdcdcelen. De zaai wag geheel gevuld met belangstellen den, o.-a. merkten wij op de Rector Magnificus Prof- Nieuwcnhuijs; het Be stuur der Leidsche Veroen ging van Meisjesstudenten" e. a. Nadat het corps vaandel was binnengedragen cn de le den der feestcommissie; de eereleden van het corps de oud-leden en leden ge zeten waren, trad onder het. staande zin gen van het oude „Io rival", het Colle gium binnen, hetwelk plaats nam -voor het spreekgestoelte. Voor den Pedellus Major de bekende „prof. Deo" gfng nog 'n algemeen hoeraatje op 't welk deze beantwoordde met een vriendelijk wuiven van zijn baret. Er heoA'schte een joligheid, die vreemd aandeed bij de strengheid Van het inte rieur.'Maar het hoogtepunt kwam bij de binnenkomst van M Collegium van Curatoren, van hetwelk onze "'nurgr- meesler Jhr. Mr. N. C- de Gijsclaar ook cleel uitmaakt. We klappen niet teveel Ut d'e school, ai? we zesgen, dat op een „Leve de Burgen iocs lei'". volgen moest: Er i,3 maar eene goeie Leienaar Dat is De Gijsclaar. Glimlachend over deze-spontane hui- do schreed onze burgervader voort tus- schen al d e jutxTeerehde corpsleden. En ook -teen do heer Hülscher in zijn wel komstwoord den burgemeester huldig de brak er weer een spontaan applaus uit alle rijen los. Slaan wc nog even sj.il bij het. ant woord van don heer Mr. J. W. Ramaer uit, 's-Gravcnhage. wiens speech Ln'.el- de van geest en vroolijkheid- -Snr. dank te in dé eerste plaats den p'aeses van het corps voor de uünoodig.ng, om dJ.ens welkomstwoord le mogen beant woorden. Hij herinnerde eraan, hoe rijf iaar ge leden e-r oo-lf: velen iri het auditorium waren, al was toen dc vergadering eenigszms melancholisch getnt. Toch wdde hij in deze dagen n et te veel herinneren aan den voorbijgegane^ .tijd. hij wcnschte eens onbezorgd feest te vieren. Het ,is voor de reünisten nu niet zoo1 erg -belangrijk, dat er geen maske rade zal worden -gehouden. Hel is ook goed, dat men nu die studenten meer ziet. in hun doen en laten. Spr. herinnert aan zijn studententijd, toen Mr. Thoo- door Heemskerk voorzitter van het corps was eri de professoren verbaasd waren, dat de jongelui zulke redevoeringen in het Groot-Auditorium konden houden. Vervolgens haalde de heer Ramaer noy eenige geestige voorvallen uit ziin stu dententijd op, dié telkens met oen luid gelach begroet werden. Spr. vestigt er daarna den aandacht op. dat al zijn herinneringen bedoeld zijn. om hel Coi- log-um te toonen. dat hij het eens is met de houding van het. corps in de gege ven tijdsomstandgheden. Ei' zijn nu een maal interne redener» .weerhouden feest le vieren als voor 'den oorlrw. juichlte het toe. ,i-u nei jongere ge slacht zich voorbereidde om ongelijk heden te nivelleeren in de tegenwoor dige maafschappn. Ook vroeg de heer R. zich nog af, of do zusjes der corp.sle- Aan het Zoeklicht. Leiden, 23 Juni 1920. Door de gehecle stad zijn thans biljet ten aangeplakt waarop in hel roode letters een aansporing om Mr. Van Eek te" stemmen. Een advies dat. naar ik hoop niet zal worden gevolgd. De heer Van Eek is als persoon een in vele opzichten sympathiek e/i bemin nelijk man.. Maar hij wordt door de S. D. A. P- niet aanbevolen als persoon, maar als drager van beginsel en, van de sociaal-democratische beginselen.- En als zoodanig is hij vtxtc onze ge meente. een zeergevaariijk man. De socialistische beginselen dfie met de Christelijke beginselen de meest ster ke logons fel ling vormen Vinden in hem een warm verdediger. Bovendien is hij iemand d('e voor do uiterste consequenties niet terugschrikt. Nog slechL? zeer kort geleden ver klaarde hij -zeer sterk le staan onder comnvunistischen invloed. En wat de p r a c t- ij k betreft: zijn partijgenoot de Ilaagsche wethouder Aibarida""betoogde dezer dagen dat hij een bcdrijfspolüiiek wenscht le voeren die voor de gemeeniajiopcLloi tig moet worden, die afgeleid wordt, u t dc illu sies van de „halfontwaakten" en die als ooit de socialisatie koml een nieuw tijdperk van duurte zal inluiden. Hierbij komt nog iels- Stemmen op den heer Van Eek Iwloc- kent ook: stemmen op. de tegenwoordi ge socialistische raadsleden- wvv op-, treden van cfen aard is geweest, dht ieder die het wel meent met de gemeen tebelangen hun heengaan moet wen- schen. Daarom: niet rood. niet Van Eek. OBSERVATOR. Vrijdagavond 3 uur, spreekt het K; m .r2id SCHOUTEN, in de Stadsgehoorzaal. Al onze lezers verwachten wij den ook zoo blij zouden zijn, nu er geen maskerade meer was. Sp>'. trok dit in twijfel, nu dc danm- go-en ridder meer hadden met wuivende vee,-en op den hoed en zijden en flu wé el en mantels. Toch verheugde het hem. dat u't het programma bleek, hoe .goed hel corps aan dc damesstudenten gedacht- heeft- Hij wenschto hel. corps van harte geluk voor de omgang mot de damesstuden ten, omdat hij voor zich wist. dat velen daardoor hun levensgezelfn vinden -/.ou den. De heer 11- protesteerde eveneens tegen een afdaling van hel corps, waar door dit met meer aan het hoofd cic» studtnten zou blijven slaan. Over dc-n groentijd wal hij liever niet sproken, omdat hij "den indruk krijgt, dat deze niet metr la, zooals de in zijn t-id was. Hij waarschuwi nog voor een onlaar- ümg der groentijd. Aan hel slot gekomen eindigt öc heer R. rne.t de oude spreuk „C re real Vivat Floreal" waa'op alle aanwezigen staan- de het corpsl ed aanhieven. Na afloop vertrok de gehesle stoet 'naar dc sociëteit Minerva. Op dc icceptie van half vijf lol half zes in de sociëteit Minerva, kwam eerst hel bestuur van de Verconiging voor Vrouwelijke studenten, bij monde van haar presidente mej- C ngcls. liet colle gium golukwcnsclicn. FEUILLETON. Langs donkere wegen. «i Na verloop van eenigen tijd kwam Dollie Ibij hem met bleeke wangen en gezwollen oogleden, en heur schoon haar geheel ver ward. Bertie pookte heftig in het vuur, de Ivonken vlogen naar alle zijden; hij was [vermoeid en hongerig, maar daaraan scheen niemand te denkeii. Er was iets ge beurd, maar geen der meiden scheen te we ten wat. Grey was den dokter gaan halen, Ursula was naar Charlotte, Justine was bij hare meesteres. „Mary heeft mij naar u toegezonden; zij boorde uw stap en kon Mrs. Reid niet ver laten", zeide Dollie stemmig. „O, wat is het bier koud! de kachel gaat uit en in de eet kamer is het nog erger; het was er juist een grafkelder, toen ik er straks doorging. Mary dachï, dat ge wel koud en hongerig zouclt zijn; zij heeft mij naar Katchen ge zonden, om wat warms voor u te vragen." „Die lieve Mary! zij vergeet iemand "nooit"', dacht Berlie dankbaar; toen ver- Volgde hij overluid, „laten wij in ieder ge val naar Katchen gaan; het zal daar wel warmer zijn cn dan kunt ge mij straks al- ïes vertellen." „Katchen is zwaar verkouden, en is daari naar bed gegaan; maar ik denk, dat ik wel iets voor u zal kunnen vinden. Ga maar bij de kachel zitten en warm u vast, terwijl ik naar den kelder ga; er is iets van eene- kip overgebleven en een stuk taart." De keuken zag er vroolijk en gezellig uit; de kachel stond open en het schijnsel der vlammen speelde op de gele wanden en roode -ylperen; de metalen stoofpannen blonken als spiegels. Bertie ging op eene eikenhouten bank naast de kachel zitten en keek vergenoegd naar Dollie, die heen en weer liep Zij had het blad bedekt met een sneeuwwit servet; had kaaskoetkjes en gestoofde peren ge vonden en liep zelfs met den chocoladeke tel in de hand. „Mary beeft gezegd, dat ik het u prettig moest maken", zeide zij ver legen, toen eindelijk het kleine feestmaal klaar was, en Bertie zich gereed maakte er alle eer aan te bewijzen. „Dit is godendrank en godenspijs! Gij ge lijkt op Hebe, die voor de oude Olympische goden schonk!" riep Bertie uit, toen zij den schuimenden beker naast hem neer zette. „Ga nu eens hier naast mij zitten, Hebe, en vertel mij alles eens", ging Bertie vriendelijk voort, terwijl hij zijn best deed dankbaar te zijn en niet inwendig te wen- schen, dat Mary naast hem zat in plaats van Dollie. Dollie gehoorzaamde hem gaarne, het was een aangenaam nieuwtje voor haar, firn, Ilebe genoemd ie worden en zulk een Adonis te mogen bedienen. „Mary heeft mij opgedragen het hem prettig te maken", zeide zij, zich verschansende achter een gevoel van plicht, terwijl Bertie, zooals hij altijd deed, haar met heldere teedere blik ken aanzag. Het was een lang verhaal, en hij had zijn maal geëindigt^nog lang voor dat zij er mede gereed was. „Arme ziel!" zeide Bertie medelijdend, want hij was zeer teerhartig,, „het moet een soort toeval geweest zijn of misschien eene lichte beroerte." „Wij hebben nog niet gehoord wat de dokter er van zegt", antwoordde Dollie huiverend. „Uw broeder zegt., dat het een ■toeval was, en dat zij dat wel eerder gehad heeft; Charlotte had het hem \erteld. Hoe jammer, dat Charlotte juist weg was; die arme Mary was zoo geschrokken; maar'zij heeft alles voor haar gedaan, wat zij kon." „En die ellendeling wat is er van hem geworden?" vroeg Bertie. „Dat is het vreemdst van alles" ant woordde Dollie. „Toen hij zag, wat er ge beurd was, begon hij hevig te steunen en over zijn geheele lichaam te heven; toen zij haar naar hare kamer gebracht had den, leidde Mr. Lyndhurst liem hij den arm weg; hij bood geen weerstand, toen uw broeder de voordeur opende, llc geloof, dat hij met hem naar huilen is gegaan, want ik hoorde stemmen vóór het huis." „Het is eene afschuwelijke geschiedenis'^ mompelde Bertie. „Zoodra hij geen geld meer lieeft, weel. hij haar als een bloedhond op liet. spoor te komen. Arm schepsel, wan neer men dal alles weet is men eerder ge neigd hare scherpe gezegden over het hoofd te zien"; daarna vervielen zij in een lang durig stilzwijgen. „Wat voert gij beiden uil?" vroeg Grey, terwijl hij plotseling in de deur verscheen en hét tooneeltjê vóór hem met. onvurholeu verbazing gadesloeg. liet presenteerblad stond er nog en men rook onlegenzeggelijlk den geur van warme chocolade. Berlie zat op zijn gemak bij het vuur en Dollie stond in haar groene japon, met een servet voor gespeld, ten einde zich niet vuil te rnaken, naar hem te kijken. „Weet ge wel. dat liet over elf is cn dat Mary laat vragen, waar ge blijft?" ging Grey eunigszins wrevelig voort. „Hoe gaat het met Mrs. Rcid?" Is Char lotte thuis?" vroegen heide tegelijk. „Ja, cn de dokter is juist weggegaan. Het was een zenuwtoeval, zooals elk reeds zei de, maar zij is.nu iets beter. Mary cn Char lotte zullen vannacht hij haar waken. Mary wenschte u even in uwe kamer te •spreken", vervolgde hij, zich tot Dollie wendend; cn de 9chaduw op zijn gelaat verergerde, toen hij de deur achter haar sloot cn tegenover zijn broeder ging zitten. Want Berlie had op luiden, vroolijken toon gezegd: „Goeden nacht, Hebe", en Dollie had hem toegewuifd en was snel uit de kamer gegaan, zonder acht op Grey to. slaan. HOOFDSTUK XII. Mary stond droevig en in gepeins ver zonken bij de kachel te kijken, toen Dollio binnenkwam. Op het geluid der vlugge voetstappen, hief zij het hoofd op. „Wat zijt ge lang uitgebleven, lieve Dollie!" sprak zij mistroostig; ik had niet veel langer, kunnen wachten, en tóch wilde ik u gaarne goedennacht wenschen, voordat ik naar Charlotte ging, en alles hooren wat gij mij" te zeggen liebt"; en er kwam een licht blosje op Mary's bleeke wangen en haar oogen straaldeh van blijde verwachting. „O, er valt niets bijzonders te vertellen", antwoordde Dollie onverschillig, terwijl zij hare blanke armen behagelijk boven haar hoofd uitstrekte. Zij 'was vermoeid en op gewonden door al de akelige gebeurtenis sen van dien dag. en de herinnering aan het laatste uur vervulde haar -geheel met een vreemde, aangename gewaarwording. (WonU vervolgd)*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1920 | | pagina 1