Dagblad voor Leiden en Omstreken.
ABONNEMENTSPRIJS -
IN LEIDEN" EN BUITEN LEIDEN
WAAR AGENTEN GEVESTIGD ZIJN
>ER KWARTAAL f 2.50
PER WEEK f 0.19
BANCO l'ER POST PER KWARTAAL f2.90
Iste JAARGANG. - MAANDAG 21 JUNI 1920. No. 67
BUREAUHOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278
ADVERTENTIEPRIJS -
DER GEWONE REGEL f 0.22
PES ZATERDAGS f0.30
INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEF
KLEINE ADVERTENTIES run hoogstens
30 woorden 50 cent Zaterdags 75 cent,
bij vooruitbetaling.
Moet ik stemmen
Een lezeres dlio blijkbaar ïn dc
laadsvclac-z.ingen veel belang stelt,
raagt ons', of ook „huiszittende zieken"
unnü slem moeten uitbrengen en op
-elke wijze.
Daa' ei' misschien ook anderen zijr,
je in deze vraag belang stellen mcenen
rij goed te doen door middel van ons
tad te antwoorden.
De Kieswet schrijft voor dat ieder, die
olgens de kiezerslijst bevoeird is tot dc
e-iize in ede te werken v e licht is
ich hamen den voor stemming bcpaai-
füi tijd teil uitoefening'Van zijn kies-
jcht bij het stembiireaux aan te mel
en b e h al vc b ij het bestaan
ar .een geldige reden van
c'r h i ri d e r i n g.
Binnen veertien dagen na den dag
an dc stemming ontvangt de kiezer die
leraiimdc oen uitnood'iging van eten
urgemccster om zjicli schriftelijk of
londdtng tor z&kb van zijn verzuim to
cranl woorden.
Indien de burgemeester oordeelt dat
oor hel nakomen van de verplichting
re geldigs reden is aangevoerd, worcit
in de"zaak geen verder gevolg gege-
[>n. Tn het omgekeerde geval worden
c Stukken opgezonden aan den met
vervolging -belasten ambtenaar van
pt Openbaar Ministerie-
Het spreek! wel vanzelf dat zieken
iet onder de wettelijke verplichting
dien.
Wanneer iemand kan aanloonen dat
öf zij door ziekte aan huis gebonden
as, dan zal dit als een geldige reden
tor' verzuim" worden aangemerkt.
W c I, I o 1 ii k gaan „huiszittende zie-
in" dus vrij uit.
Er zijn echter niet alleen wettel ij-
e, muur ook zedelijke verplichtin-
n.
Alle mannen en vrouwen wie het
MMii iS geschonken zijn .straks
wc den gang van zaken mede verant-
fueiijk-
Er zijn naar we vernamen in onze
nngen enkele vrouwen die uit prin-
pieelo oveiwegingen zeggen: ik slem
iet.
Dat is natuurlijk een misvatting.
Wie thuis blijft stemt óók.
I e di e r e - a n t .1 - r e v o 1 u t ion a i-
e man of vrouw dl i e niet
de stemming dec l-
8 e m t, brengt een stem uit
p d e t e g e n p a r t ij.
En het geval is zeer goed denkbaar
at op d'e wijze niet slechts enkele
temmen, maar een geheele zetel wordt
eirspoeld.
Nemen we aan dat nog één zetel kan
'orden toegekend en dat dg socialisten
en overschot hebben van 998 stemmen
nde Ant.i-revolulionairen een overschot-
an 1C00 stemmen. In dat geval wordt
e zetel toegewezen aan de A-R. parlij
mdal zij het grootste overschot heeft-
Maai' nu zijn e-r laten wc zeggen tien
roüwon u t pn ncipieele overwegingen
uifsgebleven.
De overschotten worden dan-voor de
D- A-- P. &S8 en voor de A.- Pt. partij
50 stemmen.
In cfat geval danken de boc-.-Democra-
In 'een zetel aan de negatieve stemmen
an princip'eelc A- R. vrouwen die
oorthuis te "blijven fetelijk -•-• i
ebben o-p den socialistischen tancli
aal.'
En zco staal het nu ook cenigermate
iet dc zieken.
Zij stemmen ook.
Maai- nu zijn er z eken en zieken.
Er zullen er zijn die van hun genees
leer onder geen vcocwaarnr i-'-stuui-
ning krijgen om van huis tc gaan!
Wulken vallen vanzelf af. Zij gaan niet
-Heen wettel ij k maar ook moreel
vrijuit.
Maar er zijn óók zieken die met een
>celje goeden wil nog zeer goed den
ang naai- de stembus zouden kunnen
«aken.
Per rijtuig, zoo noodig.
Of desnoods per auto.
Dat kan ieder voorzichzelf beoordee-
len.-
Wij zouden zeggen, laat men in elk'
geval waaromtrent ook maar eenigo
twijfel beslaat even nader informeoren.
Men kan dót doen aan het gebo-uw
van onze Nieuwe Leidsch e Courant.
Hooigracht 35, \vaar ook het Bureau van
onze organisatie is gevestigd.
Dc gewone regel is: bij twijfel ont
houdt u-
Maar in dit gevaf is de regel: bij twij
fel informeert, en d'oet het zóó tijdlig dat
db'Oir |d!e organisatie alle gewenschte
maatregelen kunnen worden genomen-
Tot- KIESKRING I behooren de vol
gende stemburau's.
1. Raadhuis.
2. Gehoorzaal-
3. School Noordeinde
4. Gymnasium Doczastcaat.
5. H. B. S. Garen markt.
G. H- B. S. Garcnmarkt.
7. School Hovcrslraat
S. School Haverstraat.
17. Burcht.
IS. Paironaat Hooigracht-
36. H. B. S- Hooge Rijndijk.
37. Invalidenhuis.
In ai deze slembureau's vindt, men
den naam van onzen c-andidaat. PERA
op lijst 8 het bovenste hokje.
Raadpleeg uw oproepingsbiljct!
Tot KIESKRING II behooren de vol
gende stemburau's.
9. Reinigingsdienst.
10. Reinigingsdienst.
11. Timmerwerf.
12. School Mare.
23. Paul Krugerslraat.
24. Paul Krugerslraat.
25. Café Zonierlust.
26. Café Zomerzo-rg.
27. School Pasleurstraat.
28. School Pasteurstraat.
29. Slachthuis.-
38. Sc-hool Heerenstraat-
39. School DuivenbO'dest.iaat.
40. Kweekschool voor Zeevaart.
41. Ambachtschool.
In ai deze stumhureau's vindt men
den naam van onzencandi-daat PERA'
op lijst 8 het bovenste hokje-
Raadpleeg uw oproepingsbiljct!
Tot KIESKRING III behooren. de vol
gende stembureau's-
13. Sc.hool Brandewijnstèeg.
14. School Brandewijnstccg.
15. School v. d- Werfslraaf.
16. School v. d- Werfstraat.
19. School Green es teeg.
20. School G roenes leeg.
21. School Zuidsingel
22. School Zuidsingel-
30. School Mares'ngel.
21. School Maresingel.
32. S choo-1 Hee-ren s i n gel
33. School Medusastraat.
34. School Medusastraat-.
35. II- B- S- Hooge Rijndijk
Tn ai deze stembureaus yin rit men
den naam van onzen cand!idaal PERA
op lijst 7 het bovenste hokje
Raadpleeg uw oproepingsbiljct!
STADSNIEUWS.
Bij de firma Wisbnin en Llffmann,
'Haarlemmerstraat 116120 is achter
haar winkelramen oen speda-Le Lus
trum- étalage ui tgc-stald.
Op eert handige, en de aandacht trek
kende wijze Liggen er stalen ton toon
dlre de senaatskleuren en die van cle ver*
scli' llende faculteiten voorstellen.
Vooral des avonds bij de verlicht ng
dl.e met de versiering een fraai effect
maakt loont hel dc moeite deze uitstal
ling eens - te bezichtigen.
De heer H.' F. Hoekstra alhier, tot ar^t
bevordefd. is bestemd tot oii, van geawKiheii 1
2d-e klasse bij de zeemacht. I
Blijkens da alhier vamvege het gemeen
tebestuur gehouden woningtelling tussohen
1 November 1919 en 1 Januari 1920, die dus
betrekking heeft op het gebied'van Leiden
vóór de annexatie, bedroeg het aantal wo
ningen 13628 en het aantal perceelen niet
voor woning -bestemd 1428. De bevolking
bedroeg op 1 Jan. 1920 61408.Deze moest dus
in het genoemd aantal woningen, waaron
der 16 noodwoningen en 57 onbewoonbaar
verklaarde, doch bewoonde woningen,
worden gehuisvest, waarvan echter, om een
of andere reden nog 96 perceelen leeg
stonden.
In 784 woningen huisden 2 gezinnen, in
28 perceelen 3 en in 4 perceelen 4.
Van de 38 reeds onbewoonbaar verklaar
de perceelen werden 11 perceelen dubbel
bewoond.
ife*
DE LUSTRUMFEESTEN.
Het 345-jarig bestaan der Hoogeschool
zal dit jaar niet met den praal van voor
heen worden gevierd.
Toch is er wel een feestviering, en een
vol afwisseling.
Wij hebben al reeds eenigen tijd geleden
het programma in onze courant afgedrukt,
doch vele onzer lezers zijn dit misschien
weer vergeten. Daarom worde vandaag
in herinnering gebracht, wat er morgen
zal plaats hebben.
'Dinsdag
2.39 uur: Inhaling van de reünisten en
de senaten der bevriende Studenten-corp
sen door het Lejdsch Studenten-corps en
optocht naar de Academie.
Om ongeveer 1.30 vertrekt de stoet van
de Academie langsRapenburg K-ort-
Rapenburg, Prinsessekade, Steenstraat,
Stationsweg naar het Station.
Volgorde.
1. Muziek van het 2e Reg. Veld-Artillerie
te paard, kapelmeester de heer J. J. H.
van Rosmalen.
2. -Pedel van het Leidsch Studentencorps.
3. Eere wacht te paard, onder het banier
van de Leidsche Studenten Caroussel-
vereeniging.
4. Assessor I Collegii met het corpsvaan-
del, te paard.
5. Collegium Civitatis Academicae Lug-
duno-Batavae Supremum.
6. Eereleden van het Collegium.
7. Feestcommissiën.
8. Stedelijk Muziekcorps, kapelmeester
de -heer v. Wyck.
9. Vaandels en Banieren van gezelschap
pen en vereenigingen.
10. De Leden van het L. S. C.
Te 2.30 uur worden de reünisten en de
senaten der bevriende Studentencorpsen'
op ,.Zomerzorg" ontvangen van aankomst
der treinen van 2.01 uur uit Den Haag en
2.08 uur uit Amsterdam.
Hierna nemen de gasten van het corps
plaats in den stoet achter no. 7 en vóór
no. 8.
De stoet zal dan den volgenden weg
nemen:
Stationsweg, Steenstraat. Blauwpoorts-
ihrug, Prinsessekade, Kort-Rapehburg,
Breestraat, Steen-schuur (N.-zijde), Rapen
burg (naar de Academfe).
Hier wordt een welkomstrede gehouden
tot de reünisten door den praeses van het
Leidsch Studentencorps, den lieer H. J.
Hütschler.
Na de rede van den praeses (ongeveer 4
uur) verlaat de stoet in bovengemelde
volgorde de Academie en trekt langs
Rapenburg (Oostzijde), Breestraat naar
Sociëteit „Minerva", alwaar de stoet ont
bonden wordt.
Vervolgens zijn er recepties, diners op
Zomerzorg en in Minerva en tenslotte con
cert in „Minerva".
Aan den oproep van de lustrumcommissie
tot de winkeliers, om hun etalages voor
deze lustruim-week extra in te richten heb
ben er meerdere winkeliers gehoor ge
geven.
BINNENLAND,
Congres Chr. Vakbeweging,
Het Congres van de Chr. Vakbew.-inter
nationale werd Donderdag en Vrijdag j.l.
voortgezet. Minister Aalberse 'woonde de
zitting van Vrijdag gedeeltelijk hij. De voor
zitter deelde toen mede dat het voorname
lijk aan minister Aalberse te danken is,
dat Nederland op het gebied der sociale
wetgeving vooraan staat.
De heer Thos. Burns (Engeland) doet
eenige mededeelingen over de Engelsche
Christelijke vakbeweging.
Vervolgens was aan de orde het rapport
van de commissie, ingesteld om een onder
zoek in te stellen naar de boycot door het
I. V. V. vakverbond uitgesproken over Hon
garije. Dit rapport werd uitvoerig behan-
deld.
Opnieuw varhooging der posttarieven?
De Minister van Waterstaat -deelt mede,
dat opnieuw tot een verhooging van de
binnenlandsche posttarieven zal moeten
worden overgegaan, onafhankelijk van de
beslissing welke door het eerstvolgende
postcongres, met betrekking tot de inter
nationale tarieven zal worden genomen.
Werklooza sigarenmakers.
Naar „Het Volk" verneemt-, wordt aan de
gehuwde z.g.n. uitgetrokken sigarenmakers
80 pet. van f 18 uitbetaald, aan de onge-
huwden, die niet bij hun ouders inwonen
60 pet. en aan de ongehuwd en, die wel in
het ouderlijk huis wonen 40 pet. van dat
bedrag.
Commissio voor Arboidsvorzokering.
De Minister van Arbeid zal op Maandag
28 Juni a.s. in het Departement van. Arbeid
de Commissie voor de Arbeidsverzekering
uit den Hoogen Raad van Arbeid instal-
leeren.
Na de installatie zal de Commissie on
middellijk haar eerste vergadering beleg
gen en o. a. in behandeling nemen een
ontwerp-wijziging der Ziektewet en een
Besluit tot vaststelling van een algemee-
nen maatregel van -bestuur, houdende een
regeling der premiebetaling door middel
van dagzegels.
Neerbosch.
Vrijdag werd te Neerbosch op het Wee-
zendonp de 57e jaarvergadering gehouden;
een feestelijk karakter, zooals zoovele vroe
gere jaren het geval was draagt deze
'bijeenkomst niet meer. De tijden hebben
er aanleiding toe gegeven, de werkzaamhe
den tot de strikt noodzakelijke te bepalen.
Bij '.t einde van Giet dienstjaar waren 510
kinderen op de inrichting aanwezig. Voor
het meerendeel waren de in 1919 opgeno
men kinderen h-eele wezen. Van de 510
verpleegden bezoeken er 32 de bewaar
school, 268 de lagere school, voorts 110
werkjongens en 100 werkmeisjes. Onder
de 75 kinderen die dat jaar de inrichting
verlaten hebben, waren er s'echts 3 die
werden weggezonden als onhandelbaren.
Kooge Raad van Arbeid.
H-et weekblad „De JVLi-ddcnstan-disbond" be
vat in zijn laatst verschenen nummer eenige
mecledeelingeii', waaruit blijkt, dat-bij dien Hoo-
gicn Raad van Arbeid zijn ingekomen: een
voorontwerp voor een algftroeenei* maa'regel
van beroep als -bedoeld bij ariiikel 82 der Ar
beidswet 1919 (regelende de verplichting van
geoèeskiinöigien tot bet doen van aangifte van
beroepsziekte* pva-lten), met toelichting, en een
voorontwerp van wet tot wijziging van ie
Steenjhouwerswet met memorie van toelichting
en bijlage, en dat de commissie voor de be
drijf sorganisatiie uit den Hoogen Raad van
Arbeid aan dei: voorzitter van den Raad haar
advies liecft uóigcbiacht betreffende tie: voor
ontwerp van wet eerier burgerliik-rechrerl-ijke
regeling der collectieve arbeidsovereenkomst.
Mien meldt nog aan de „Msbd.":
HEDENAVOND
Samenkomst Organisatie in het Nutsge-
bouw.
Belangrijke bespreking!
Opwekkend woord
De Minister van Arbeid zal op Maandag
28 Jtirei a.s om elf uur in bet Departement van
Arbeid de Commissie voor de Arbeidersverze-i
keri-rtg uit den 'Hoogen Raad van Arbeid "in-
sfcalleeren
Na de installatie zal de Corrfmnssne onmid
dellijk haar eerste vergadering beleggen en,
o.a. ao böhajideü-tig nemen een nntwerpwifzl-
ging der Ziektewet en een Besluit tot vast
stelling van een alhc'meeiien maatregel van
bestuur, houdende een- regeling" der premie
betaling door middel van dagzegels.
De broodkaarten.
Op een door het distributiebedrijf te Vlis-
singen op aandrang van de bakkers aan
den minister van Landbouw, Nijverheid en.
Handel gedaan verzoek om voor Ylissin-
gen de broodkaarten af te schaffen is ge
antwoord, dat vooralsnog daartoe niet kan-
worden overgegaan. Alleen wanneer de
proef slaagt te Amsterdam, zullen in ineer
gemeenten de kaarten worften afgeschaft.
De tiende volkstelling.
De conclusie, welke de „N. R. Ct." uit de
toezending aan de gemeenten der betrok
ken staten trok voor het toch doorgaan der
tiende volkstelling is onjuist.
De minister.is nog steeds van meening
dat de tiende volkstelling kan worden uit
gesteld. Hij heeft echter daarover de mee
ning der commissarissen van de Koningin
gevraagd. Eerst nadat die in binnengeko
men, zal de minister een definitieve beslis
sing nemen.
De uitsluiting in het Bouwbedrijf.
De -leden der Algéineene Patroönsver-
eeniging te Amsterdam hebben de bij hen
werkende bouwvakarbeiders, georganiseerd -
in de moderne en syndicalistische bonden',
opgezegd tegen Donderdag 24 Juni as. De
uitsluiting gaat dus tegen dien datum in.
De Christelijke en Katholieke georgani
seerde arbeiders.-benevens de ongeorgani
seerden zullen niet worden uitgesloten.
Houden alle patroons zich aan de order
hunner vereeniging, dan komt het bouw
bedrijf op 24 Juni zoo goed als stil te lig
gen, zegt de „Crt.".
De uitsluiting omvat in dat geval circa
3000 timmerlieden, metselaars, betonwer
kers en steenhouwers.
'Men rekent in arbeiderskringen op een
langdurigen strijd. Gesproken wordt elfs
van 3 maanden.
De hoofdbesturen der Landelijke Fede
ratie van Bouwvakarbeiders en van den
Alg. Ned. Bouwarbeider^bond hebben zich,
ieder in een afzonderlijk schrijven, tot den
Bond van Patroonsvereepigingen gewend,
hun standpunt nog eens uiteengezet, zich
bereid verklarend 'het conf'ict te beëindi
gen, mits een behoorlijke regeling der ar
beidsvoorwaarden wordt gegarandeerd.
Ook te Rotterdam zal, naar we vernamen,
de uitsluiting tegen 24 Juni worden gepro
clameerd. „Crt."
De ex-keizerin.
Een Duitsch radiótelegram van 15 dezer
zegt, dat de leden van de Duiische keizer
lijke familie er van in kennis zijn gesteld,
dat de voormalige keizerin te Doorn ge
vaarlijk ziek is. Zij lijdt weder aan haar
oude hartkwaal; een telegram, ontvangen
door prins Oscar, wijst er op, da* de ziekte
van dien aard is, dat men den dood el'k
oogenblik kan verwachten. Het té waar
schijnlijk, dat de leden der familie zich on
middellijk naar Dforn zullen begeven.
Samensmelting N. V. V. en N. A. S.l?
Op de algemeene vergadering van heÖ
Nederlandsch Verbond van Vakvereenigin-
gen, welke gehouden zal worden einde Juni
te Amsterdam, zal een voorstel in behan
deling worden genomen van de Neder-
landsche Vereeniging van Spoor- en Tram
wegpersoneel: „het verbondsbestuur on-
derzoeke de mogelijkheid van samensmel
ting met het N. A. S."
FEUILLETON.
.angs donkere wegen
En toen viel Grey op goedhartige
'ijze fn de rede, en werd er niet
teder over de zaak gesproken. Een geheel
ader onderwerp vervulde hen aan tafel,
-ene -Vlaamsche dame met wie Charlotte
eer bevriend was, was plotseling ziek ge-
i'ordeit en haar man had oen boodschap
laar het kasteel gezonden om hare hulp in
e roepen. Charlotte was reeds eenmaal
'aar de Rue d'Equerre geweest, en deelde
iu mede, dat zij plan had er na het eten
Veer heen te gaan, om de zieke wat gezel-
phap te houden.-
.Arme Madame Duharry!" zei-de zij; „zij
'jdf vreeselijk, haar man is oud en doof,
ln tot niets in staat. Ik zal Romany mede-
némen, en terug zijn, voordat gij naar bed
gaat, tante."
„Morgen is ook vroeg genoeg; gij behoeft
van avond bepaald niet meer naar de
Reu d' Equerre te gaan," bracht Mrs. Reid
hier tegen in. Maar het hielp nie>t; Char-
Jotte wilde haar zin hebben. Zij moest haar
lieve Hortense nog even bezoeken vóór dJ>-
ze ging slapen.
Mrs. Reid glimlachte; zij wist van ouds,
dat 'het niets hielp, om met Charlotte te
redetwisten, wanneer zij zich ietis had voor
genomen.
„Kom maar spoedig terug," zeide zij
opgeruimd, toen Charlotte haar vroolijk
toewuifde. „Zij is een goed schepseltje,"
zeide zij, haar breiwerk !*eder opnemende;
hare fou-ten liggen alle aan de opper
vlakte., Ze is wuft en lichtzinnig, en zal
vermaard worden, maar op den bodem
yan dat alles ligt een waar vrouwenhart."
„Zij schijnt zeer aan u gehecht te zijn",
antwoordde Mary.
„Ja, zij is zeer goed voor mij, en zij is
mij van veel nut; maar wij komen slecht
met elkander overeen. Charlotte heeft wei
nig verstand; zij doet nooit ten boek
open, -r- zij doet niet» dan door het buis
trippelen en praten. -Het rammelen roei de
sleutels is de eenige muziek, die zij maakt;
eene nieuwe mode haar grootste genot; zij
heeft 'totaal g"een hersens en is toch zoo
hartelijk, dat ik haar liefheb als een kind."
„Zij ziet er nog zeer- jong uit voor hare
jaVen."
„Ja, arme Charlotte! en toch, hoewel zij
zich vastklemt aan hare jeugd, moeten de
rimpels en de grijze haren eens komen. En,
DoM'ie, nu zijn wij geifced, om een uwer
geliefkoosde liederen te hooren; vanavond
moét Grey voor u omslaan, daar Mary mij
de nieuwe steek voor 'mijne sprei wijst.
D'olli-e stond met 'tegenzin op. Het was
hard den warmen haard te verlaten en
achter in de kamer t» gaan met niemand
dan Mr. Lyndhurst. Hafc was geheel iets
anciens zijne 'bescherming in de kathedraal
te genieten, dan hem daar tegen de piano
te zien leunen, -terwijl hij haar gadesloeg
en in stilte haar zang afkeurde.
Dus toonde zij hare dankbaarheid voor
genoten gunsl.cn door nu lichtgeraakt te
zijn. Niets was er goed; dc kaarten noch
de muziekstoel, noch de rnuzieklcsscnaar;
de liederen, die hij uitkoos, waren zoo oud
ais de weg van Rome, en het verveelde
haar doodelijk zo te zingen. Grey genoot
niet veel van de muziek, maar hij 'glim
lachte een weinig, want hare kinderachtige
korzeligheid vermaakte hem. Hij was er
zich niet van bewust, dat Dollie don avond
lang en vervelend vond, zonder de grappen
van Bertie, en dat zij haar humeur op diens
broeder luchtte.
„Was dat de voordeur?" vroeg Mrs. Reid
kort daarna, toen etn koude tocht tot de
kamer doordrong.
„Ik denk, dat Bertie terug is gekomen;
het kan Charlotte nog niet zijn. Ga er eena
heen," vervolgde zij, zich tot Ma*y wenden
de, „en vraag Justine of Ursula, of zij zorg
willen dragen, dat er iets voor hem in de
eetkamer wordt klaar gezte't."
Mary gehoorzaamde gaarne: want wat
kari eene vrouw aanganamor zijn, dam te
zorgen voor den man, dien zij in-stilte be
mint? Zulke zorg maakt een dteel uit van
het sacrament der lactde. Zij spoedde zich
reeds weg om hare laak ie vervuilen, met
l^ene Wijde welkomstgroet op de lippen,
maar bieof teleurgesteld staan, daar zij
Justine in een heftigen woordenstrijd ge
wikkeld vond in.-i een armoedig gekleed
man, die haar juiat voorbij was gestapt
dten gang in.
'(Wordt vervolgd}.