Dagblad voor Leiden en Omstreken. BUREAUHOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 EEN VERWOEST LEVEN COURANT ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAR AGENTEN GEYESTIGD ZIJN PER KWARTAAL f 2.50 PER WEEK f 0.10 FRANCO PER TOST PER KWARTAAL f 2.00 Iste JAARGANG' - WOENSDAG 5 MEI *920. - Ho. 29 ADVERTENTIEPRIJS - PER GEWONE REGEL f0.22i/ DES ZATERDAGS f 0.30 INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEF. KLEINE ADVERTENTIES ran hoogstens 30 noorden 50 cent; Zaterdags 75 cent, bij vooruitbetaling. Hemel én aarde. In 'den beginne schiep God den Hemel en de aarde. Er is dus niet alleen een aarde, maar ©o]c een hemel. Door hen die niet geloovcn In een almachtig God, wordt dit ontkend. De hemel zoo zeggen zi|, bestaat alleen in de godachte van bekrompen zielen en daarvan maken anderen gebruik om de I ïuen.schen rustig le houden. .Met een wissel op- de eeuwigheid, ®oo wordt gespot, tracht men de massa af to schepen en hunne aandacht af té Leiden van de maatschappelijke wa lgen. In werkelijkheid echter is er geen j hemel evenmin als er ccn God beslaat- En daarom, laat ons eten en drinken ol on vroolijk zijn, laat ons trachten aan den cïisch van dit aardsche loven een [goede plaats te veroveren en de.iv her fried overlaten aan de dompers en diwee- hpers die dwaas genoeg zijn nog in een I God en een eeuwigheid te gelooven. En daarnaast zijn cr ook lal van men- Sahen dim, op de geestelijke zijde der dingen allen nadruk leggen en bij wie Hel, schijnt alsof alleen de hemel door 'God word geschapen. Zij beschouwen clle -aarde en d'c aard'- iselie dingen als iet-s minderwaardigs- Üi# de sociale en staatkundige vragen jolen zij z:ch niet 'in. Immers Gods Woord' zelf leert het ons, zoekt- eerst hól Koninkrijk Gods en zijne gerech.- jjigheid. Daarom d:e volle aandacht gespannen bp de hemelsche dingen: het,-oog afge wend van deZe aarde met hare zonden 'en gebreken-en gericht naar den hemel. Voor do Tool t.ieke actie zijn dezulken biet warm te krijgen. Dat geeft immers Toch niets In de politiek gaat het toch' slechts in hoofdzaak om persoonliike- 'rn parliibelanrron, het, iraakt maar hee- jte hoofden en koude harten'. Met d'e sor'ate beweging staaf, liet Vliet anders. Laat. een ieder ziin pbeM Vw-n en verder al 'df.e maatscha^peliike 3aangelegenheden aan ..de wereld'over- ïalm om dan zichzelf terug te trekken Sn stille overpeinzing van de hemelsche ti'ngen, die van veel grooter beleeke- his en meer waardij zijn dan do- d'ingen löe-zor aarde. Dit kllinkf ongetwijfeld vroom; er is hi deze reden coring iels-, waandioior me- hiatecn zflfch voelt aangetrokken. En wij zullen de iaratslen zijn om le Oiilkennen dat er vaak is een teveel op gaan in de dfingon dezer wereld, diat de (politieke en maatschappelijke vragen vaak oorzaak zijn dat de geesteliike din gen op den achtergrond worden ge drongen. Maar volgt hieruit nu, dat- met name (Je Christenen zich niet met de aardsche 'dingen zouden hebben bezig te. houden Immers neen. God scTiicp niet alleen den hemel, maar ook dfe aaiMe en diie aarde heeft Hij den menschenk'indcren toevertrouwd. Een kostelijk goed is daarin aan den Tnonsch geschonken en het zou van 'groote ondankbaarheid getuigen wan neer die heerlijke gave werd1 -vorwaar- k»o>cT. cn als iets minderwaardigs be schouwd- De menscH is op de aarde gesteld ols mi bewaarder die van zijn beheer ver antwoording schuldig is I-Tij is veirant- Voordelijk voor de ontwikkeling van diit aardsche loven, voor do verhouding dor velschillende maatschappelijke groepen, voor het bestuur van den Staal cn hij htieft er toe rne-cte le werken om den V'j'l Gods in dit aardsche leven toe te 'possen. Een zware laak is claardq-or op onze (schouderen gelegd. Het i's veeil gemakkelijker Zich' in rus- li Lgc rust terug le tre.kken. dan zich te begeven midden in het strijdgewoel en zich het hoofd te breken met de oplos sing van de ingcwiikk.tde sociale vraag- st ukken. Maar dóór zoo te handelen beanf- Woordit de mensch niet aan zijne hooge roeping. Ook deze aarde, -ook dit. aardsche le ven is dioor God besteld) en ieder voor zich heeft 4oib taak ook daarin zijn God te dlienen en er toe mede te werken dat ook door en in dlil leven de naam Gods wordt groot gemaakt en geprezen. Genoeg, zegt deze en gene misschien, wij weten het ook wel. Maar wij hebben reeds zoo vaak cn zoo lang tal van z g christenen bezig gezi#»*, dat het ons waarlijk niet meer aantrekt of bekoort- Zullen wij dJit ontkennen? Zullen wij trachten te ontkennen dat het optreden van vele christenen ook ten opzichte van de staalkundige en maalscbappijke aangelegenheden lang niel altijd was, zoo het behoorde te zijn? Wij donken er niet- aan. Maar toch, laten wij een weinig voorzichtig zijn en niet te spoedig de sleenen opnemen. Vragen wij eerst onszeüven af, wat hebben wij- gediaan om onze grootsche en schoone roepang te vervullen. En al Zien wij dan bij de belijders van den Christus veel verkeerdheid en on volmaaktheid, dan vallen ons toch de sleenon uit de handen en innlaats van alLeen te criitiseeren en le veroordeelon, beginnen wij ook zelf de hand aan den ploeg te slaan, weren wij mee aan de ontwikkeling van diit aardsche leven omdat, wij hel, belijden dat God de Hcere schiep niet alleen den hemel maar óók de aardie. STADSNIEUWS. Onder groote belangstelling van collega's en vrienden had gisterenmorgen op de begraaf plaats aan de Groenesieeg de teraardebestel ling plaats van wijlen den lieer O. Groen J.Jzn, ia loven drukker en uitgever, alhier. Op verzoek van den overledene werd aan het giaf niet gesproken. De oudste zoon dankte met een erJkel woord voor de betoonde belatig- Stcllmgi Tot leden der commissie tot liet cxamïneeren van hen, d e in 1920 de akte van bekwaamheid1 wen so hen te verkrijgen tot het geven van lagen on derwijs in de wiskunde, bedoeld in art 80 .der wet tot regeling van het lager onderwijs, zijn o- m. benoemd Prof. dr. J. G. Kluijver on Prof. dr. i*\ A- H. Schreinemakers alhier. Mevr. M. C. van Ocrle^-Nipper, di rectrice der R). K- V.aiksch<oo<i voor meis jes alhier komt voor als plaatsvervan gend Jiidbih de commissie voor het exa men koken en voedingsleer. Onderhands is opgedragen aan den aannemer A. van Hou welingen alhier, hel.-ophooigen van straten en liet dem pen van do Driftsloot in. liot Kooi-ter rein- Wij hebben de voriige week een- ex- van ons blad, van Woensdag en Don derdag aan H. M. de Koningin aange boden en ontvingen naar aanleiding daarvan het volgende schrijven. Hare Majesteit, de Koningin heeft mij opgedragen de Redactie en de Directie van de Nieuwe Lei'dlsche Courant, den dank van Hare Majesteit over te bren gen voor cïe ook aan Z. K H. den Prins faangjeboclen geit ik wens cifrn benevens die twee exemplaren van genoemde cou rant- De Particuliere. Secretaris van H. M. de Koningin, (w. g.) VAN GEEN. De Antirevolutionaire Kicsvereeni- ging ..Nederland en Oranje" alhier zal blijkens achterstaande advertent.e as. Woensdag 12 Meii opnieuw vergaderen- Het uitvallen van eenige can dictaten maakt nadere aanvulling van de candi- diatenLijsd noodzakelijk. Wij voldoen gaarne aan het tot ons 'gericht, verzoek om tot trouwe opkomst dringend cp té*wekken- Ook die vrouweliiko leden mogen dit maal niet ontbreken. Aan de straks te houden verkiez'rig voer den Gemeenteraai zal voorafgaan een strijdt om de vrouw. Met. name van uiterst li-nkscHe zijde zal het, onmogelijke worden beproefd om de Christelijke vrouwen te bewer ken en haar naar links over te halen. werken, hard werken is dus de bood schap. Opk voor de vrouwelijke leden. BINNENLAND. Kuip voor de kweekers. De leden der Tweede Kamer Dressel- huys, Rink. Teenstra. Ryckevorsel, Rugigo, Zijïstra, Engels en De Groot hebben gisteren een bezoek gebracht aan de Ministers van Landbouw en van Financiën ten einde op hulpverlee ning aan te dringen aan de in moeilijk heden verkecrende boa fide kweekers, die bij ide verduurzaming van hun groenten in schulden zijn geraakt en thans dreigen onder t geen. Beide Ministers zegoden welwillende overweging van de door de Kamerleden voorgestelde oplossingen toe. Hef bleek, dat een wetsontwerp strekkende om naast de hulpbehoevende boomkwee kers ook de groen (on drogere- en zouters door crediet te helpen en aan tot hun gezamenlijk bedrag van drie en een half milliioen gulden eerlang de Kamer zal bereiken. Daarnaast werd editor aangedrongen op steun dioor hef schenken van een bedrag in eens aan die Kleine kweekers, die, dioor een credii ei regeling niet zou den worden gebaat. De Ministers ver klaarden ook di't denkbeeld in beginsel sympathiek te vinden en zonder reeds thans toezegging te kunnen doen ook oim'trent deze regeling ernstig te over leggen De harinavisscherij. De Reedersvereeniging te Vlaardin- gon heeft, besloten om slechts met één vijfde der vloot vóór 1 Juli ter haring- vis.se,herij uit le varen. Er werd geloot wie wei mochten uitvaren. r«rt!irbf Noo^wn'k a»n Zf®. 'Op de vragen van,het Tweede Ka merlid Ter Hall betreffende de oprich ting van een kustlicht te Noordwiik' aan Zee luidt hot antwoord van den Minis ter van Marine a i.: ,,In het jaar 1914 wa- Het voornemen opgevat voor de. oprichting van een kus'Vcht. te No-oioi-wijk aan Zee het nood'go. te verrichten; do tijdsomstan digheden, welke het gevolg waren van den oorlog, hebben tot. nu toe belet aan dat voornomen gevolg to geven: bii de samenstelling der Ma/rirebegroaMrvg vóór hep dienstjaar 1921 zullen de gel den. h-moofbgd voor de oprichting van het licht, worden uitgetrokken Kunstmeststoffen. De M'nisler van Landbouw. Nijver* heild' en Handel bepaalt dlat met ingang van 4 Mei liet verbod van aflevering, verhandelen, ten geschenke e-even of op cenigerlei wiize vervreemden voor alle kuslirieslstoffen wordt opgeheven. Van. het Hof. Met den gewonen staat.-.spoortr?in van 12 uur 34 min., waarin zich de Konink lijke rijtuigen bevonden, zijn Koningin, Pa'ns en Prinses gisteren uit Den Haag naar liet Loo vertrokken voor het zomer verblijf. De Koninklijke familie werd uitgeleid door den burgemeester en don gouverneur dor Residentie. Lager Onderwijswet. De lieer Rutgers heeft een amendement ingediend op de L. Ö.-wet op art. 11 om van een geregelde deelneming aan het on derwijs in de lichamelijke opvoeding vrij te stellen de kinderen omtrent wie aan het hoofd der school is overgelegd eene verklaring van een arts. De verklaring be helst, dat het op grond van den gezond heidstoestand van het kind aanbeveling verdient, dat hot aan het gemelde onder wijs niet deelneemt. De vrijstelling geldt voor den in de verklaring vermelden ter mijn. Nederl. Christ. Boerenbond. Op de jongste vergadering van den Ne derl. Chr. Boerenbond is besloten, volgens het „N. v. d. D. dat alle katholieke land bouworganisaties het K. N. L. C. zullen verlaten, en dat zij een eigen nationale or ganisatie zullen stichten, waarin alle ka tholieke land- en tuinbouworganisaties zullen worden opgenomen. Daarmede is dan de laatste hand gelegd aan de stich ting van een Roomsch Landbouwcomité. Dr. Lovink. Er gaan geruchten, dat het ambt van Commissaris-Generaal voor de Landbouw productie binnenkort zal worden opge heven. Dr. Lovink, de oud-Directeur-Gerferaal van den Landbouw zoowel hier te lande als in Nederlandsch-Indië, die op dit oogenblik bovenbedoeld ambt bekleedt, wordt dan ontheven van zijn functie, die hij met zooveel toewijding en zooveel suc ces heeft vervuld, 't Is te hopen, dat deze belangrijke figuur voor den regeerings- arbeid behouden zal blijven en dat hem opnieuw een ambt zal worden toever trouwd, dat evenredig is aan zijn groote werkkracht en orivermoeideu werklust. De oorlogswinstbelasting. Naar wij vernemen is het advies van de commissie uit de Gedeputeerde Staten der verschillende provinciën, onder voor zitterschap van Mr. Kolkman, voor de voorbereiding van een tweede uiikeering uit de oorlogswinstbelasting aan de ge meenten thans binnen zeer korten tijd te verwachten, waarna de onverwijlde indie ning van een daartoe strekkend wetsont werp kan worden tegemoet gezien. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. ■Vergadering van Dinsdag 4 Mei 1920. Aai» de orJe is de stemming over 'het wetsont werp tot wijziging van art. 77 der Gemeente wet, vervanging Burgemeesters, 't welk aange nomen werd met 55 tegen 35 stemmen. Vóór stemde de rechterzijde met de vrij-libe- iraleu. Aan de orde zijn hierna de stemmingen over de ameifdementen op art. 3. flec, aniendement-Ossendorp (S.D.A.P.), om te bepalen, da; liet bewoon lager onderwijs ge geven wordit in acht achtereenvolgende Lerja- rcn. werd verworpen mei 52 tegen 30 stemmen, Hec amendement-Visser van IJzendoorn (V.-L.) om geltgervheid te geven in de lagere school ook onderwijs te geven in niet verplich te vakken, zooais bet Fransch, werd verworpen n?ct 79 tegen 10 stemmen. Het ameiudement-Snoeok Henkemar.s (C.-H.l om m de eerste 4 leerjaren de verplichte vak ken te ónderwtjzen en daarna toe te laten, dat ook onderwijs wordt gegeven in de nie: ver plichte vakken, werd verworpen met 61 stem men tegen en 25 voor. - Voor stemden de vrij-liberaten. de katholie ken Sasse v. IJsseir, v. Vuuren, Kooien. Juten, Kolkman en de aiiti-revolutiounairen Rutgers, Boumer, Colij.n, v. d. Voort v. d. Zijp, de chris- teJijk-historisohen Snoeck-Henkemans. De Geer, Schokking en v. Veen en eenige tinie-lLberalen en neutralen benevens de communisten. Het amendement-Bulten, om ook in het 7e leerjaar geen andere dan de verplichte leer vakken te or.derwij.en, werd verworpen met 87 tegen 2 stemmen. Hetamendemfcnli-Siiocck Henikemans, tot handhaving van lüet M.U.L.O.-onderwijs, 't welk de .Minister 'zeer ernstig ontraden had, werd verworpen met 71 tegen 18 stemmen. Art. 3 en 4 werden hierna z. h. s. goedge keurd. Bij art. 5 verdedigt de heer K. TER LAAN (S.DA.P.) een- amendement luidende als volgt: Schenkingen, oirdcr welken naam of vorm ook, aan een school voor gewoon of uitgebreid lager onderwijs of aan een inrichting, tot oplei ding van ouderwijzers komen aan de onder scheidene scholen van dezelfde soort 'binnen de zelfde gemeente gelijkelijk ten goede. Indien dit amendement dan ook wordt ver worpen. zat spr.'s fractie tegen de wet stemmen. De heer KETELAAR (V.'D.) kan tot zijn spijt dit amendement niet steunen, daar liet prac- tisoh onuitvoer is. Hij voel veel voor de bezwa ren yan den heer'ter Laan maar zooals hij de zaak voorstelt wordt zij niet opgelost. Spr. ontkent tegenover den heer ter Laan, dat hij 'het recht heeit zijn stem over dit om- afhankelijk te stellen van de aanneming van uit amendement. Het artikel van den Minister is gelijkluidend zooals het door de Bevredigüngscommissic ls opgesteld en dit ontwerjr heeft de lieer ter Laan onderteekeivd. Aan het Zoeklicht. in. Lalden, 5 Mei. De gemeente Leiden verheug-,t aiclï in hel, bezit van communistisch re geerder, de heer Knuttel. Een beschaafd en ontwikkeld man, maar die desondanks nog soms dwazo dingen zegt. Zoo de. vorige week toen hij den heer De Lange toevoegde, dat de Godsdienst vanzelf wel zal verdwijnen. Precies hetzelfde wat 19 eeuwen ge leden een Joodsch gedeerde van het Christendom zei. Alleen; d'e was voor zichtiger en maakte deze reserve indien deze zaak niet uit God is. En nu heeft de geschiedenis geoor deeld. Geen middel is onbeproefd gelaten om liet Christendom te vernietigen. Maar de. gemeente van Christus is staande gebleven. Het bloed der martelaren bleek altijd weer te zijn hot zaad der kerk. Onder de Romeanscho Keizers, en ook onder de vervolgingen in -het bosjewistischo Rusland. En als 't Communisme reeds lang heeft afgedaan en do woorden wan Dr. Knuttel reecte lang in do vonrefelheid zijn verzonken, dan zal-nog altijd schit terend in volle klaarheid het woord: ,,De poorten der hel zullen zijne ge meente niet overweldigen.*' De heer v. d. MOLEN (R.-K.) bestrijdt ook' het ameiKlemeni ter Laan, dat niet uitvoer baar is. Het amendement zou boverJdien het onderwijs zeer veel schade doen, wijl het efke 'particuliere blangsteiliiig er voor doodt. De heer DE SAVORN1N LOHMAN (C.-H kan niet inzien dat bij verwerping van het amen- deineirt-K. ter Laan een ongelijkheid wordt ge schapen. Er wordt niet verboden schenkingen te geven aan openbare scholen imaar men laaf schenkingen toe voor beide scholen. Spr. lean niet iuzie» wat daar voor ongelijkheid rr.ztf. Wordt het amendement aangenomen dan komt nvcit tot allerlei practrscbe moeilijkheden. Iemand die de koloniën komt met eenige interessan te mfrkwaaragheden voor het onderwijs, zoo deze niet aan een schoot ten geschenke mogen aanbieden, indien hij ook niet beschikt over een .tweede serie voor de openbare schoot. Bovendien zijn de bijzondere scholen in meu bilair nog verre ten achter bij de openbare scholen, zoodot hier van gelijkheid in de eerste jaren nog geen sprake is. Waarom moet het nu verboden worden, dat dit uit particulier© bijdragen verbeterd wordt. De heer v. RAVESTEIJN (C.P.) meent, da? dit artikel duidelijk aantoont, dat de fhmncieele gelijkstelling neerkomt op bevoorrechting van het bijzonder ouderwijs. Het amendement ter Laan lost deze moei lijkheid niet op, dat is dan ook niets anders dan een slag in de lucht, nadat de S.D.AP. eerst de openbare school verkwanseld heeft voor 'het kiesrecht. Aan deze doorzichtige po litiek doet hij niet mee en zal dan ook stemmen tegen het amendement. De heer OTTO (U.-L.) apprecieert volkomen de bedoeling van den heer ter Laan, maar zij,1 amendement is niet uitvoerbaar. Daarom moet worden gezocht naar een andere oplossing en die kan gevonden worden bij art. 96. De lieer ter Laan zal dan ook goed doen zijn amen dement in te trekken. De heer KOOLEN (R.-K.) kan zich indenken dat de vrees beslaat, dat door schenkingen de bijzondere scholen de onderwijzerssalarisscn zoo hoog opvoeren dat zij de besle onderwijzers der openbare scholen naar zich toetrekken. Dit zou werkelijk een oneerlijke concurrentie worden en daarom voelt hij cr iets voor in de wet te be palen. dat de salarissen der bijzondere onder wijzers niet hooger mogen zijn dau bij Koa. Bes', zijn vastgesteld. De heer RUTGERS- (A -R.) zegt dat geen enkele rechtelijke bepaling za! kunnen beletten dat iemand iets geeft aan een inrichting waar voor Ihij liefde gevoel. Dit'zou in strijd zijn mei elk begrip van ons rechtsgevoel. Hij doet niet mee om bepalingen in de wet op te neincn. di© toch niet uitgevoerd kunnen) worden. De Minister van Onderwijs, Kunsten en We tenschappen, de heer DE VISSER, verwon derd dat thans van sociaal-democratische zijjQ principieel verzet tegen dit artikel wordt ge- woerd. FEUILLETON. door HUGO KINGMANS. i (Nadruk verboden.) Rn zij gaat Zij loopen in het donker. Langs de muur glijdt de man, tandan- knersend Hij heeft het gehoord: „Is het „manke IHein" en madame Machiavelli?" En zij heeft hen verraden. Dat wil zeggen, dat Horringa (o, hij kent ïiPiii wel!) morgen als de mead nog meer I heeft verteld op het .parket zit. en ..,.t j «Ja, 't is „manke Hein"," eist hij. i #.Manke Hein" wordt hij genoemd, om dat hij wat mank gaat. Maar niet zóó mank, of hij glijdt bliksemsnel langs de huizen, het mes, het lange mes haiefkl uit den gordel Wat is er? Wat gebeurt er? Waarom vliegen daar deuren en ven sters open, koonen menschen in de don kere straat? Waarom snelt een agent toe, af op dit groepje? Het is een merg en nieren doordringen de kreet geweest-, die Marie Lokkerse heeft geslaakt Daarna was zij met 'm rochelend geluid ter aarde neergezegen Even hadden de vier personen verplet gestaan Dp gedaante, die van achteren op Ma rie was gesprongen, onverwachts, zonder een kreet te slaken, was weggeijld en in het donker verdwenen 't Was alles zoo plotae'ing gebeurd Het meisje wordt opgenomen, een win kel binnengedragen Uit de diepe, geopende wonde tussehen de schouderbladcn wordt liet lange mes getrokken Een uur later gaat de treurige stoet naar het ziekenhuis. HOOFDSTUK XXII. Zij hebben dienselfden avond, af liever nacht, gestaan rondom het sterfbed: Hor ringa, baas Sinke, Jan Boer en Jan Fol- mer en de dienstdoende dokter. Zij hebben geen woord tot elkaar ge sproken. Het was te ontzettend. Horringa heeft aan een der verpleegsters een Bijbel gevraagd. Hij heeft er in gebladerd, teksten opge zocht, aan de bovenzijde der pagina's een vouw leggend, alles zonder één woord. Hij heeft véél meegemaakt, inaar zooiets verschrikkelijks nog nooit Marie slaat de oogen op, zonder de aan wezigen te kennen. De dokter buigt zich over haar heen, on derzoekt nog even Een pijnlijk gekreun Hij haalt de schouders op ,,'t Kan ieder oogenblik gedaan zijn." Horringa neemt zijn Bijbel, en dicht bij het oor van Marie leest hij met langzame, duidelijke stem de teksten op. Dc anderen zijn ontroerd „Al waren uwe zonden als scharlaken, zij zullen worden als witte wol „Komt allen tot Mij, die vermoeid cn bo» last zijt cn Ik zal u rutsc geven „In het Vaderhuis zijn vele woningen, anderzins zou ik het u gezegd hebben. Ik ga heen, om u plaats te bereiden." Een diepe, lange zucht: De mond prevelt watHorringa legt zijn oor er bijna op „Jezus", zeggen die bijna stomme lip» pen. En dan is het gedaan „Jezus". Wie vx' zeggen, wat er op het allerlaat-. sle momThii is omgegaan tusschon God eq die arme ziel? v EINDE, f

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1920 | | pagina 1