Dagblad voor Leiden en Omstreken. ABONNEMENTSPRIJS IN LEIDEN EN BUITEN LEIDEN WAAK AGENTEN GEVESTIGD ZIJN PER KWARTAAL f 2.50 PER WEEK f 0.19 FRANCO PER POST PER KWARTAAL f 2.90 Iste JAARGANG. - VRIJDAG 9 APRIL 1920. - No. 7 BUREAU: HOOIGRACHT 35 - LEIDEN. - TELEFOON INT. 1278 ADVERTENTIEPRIJS PEK GEWONE REGEL f 0,221/2 DES ZATERDAGS f 0.30 INGEZONDEN RECLAMES DUBBEL TARIEF. KLEINE ADVERTENTIES van hoogsten* 30 woorden 50 cent; Zaterdags 75 cent, bij vooruitbetaling. V Vrijzinnige spotternij. 'Enkele weken geleden is er in de staats- nrjn Emma een ongeluk gebeurd, waar bij ook een geestverwant van het beken de weekblad „Timotheus" betrokken was. Bedoeld blad schreef daaromtrent dezer dagen „Door een verwisseling van de plaats der kooien, viel de kooi, waarin onze broeder zat, en die een heel eind om hoog was, 300 meter met bliksemsnel heid naar beneden, terwijl de andere kooi, waarin zicli zes personen bevon den, naar boven vloog. Nu liet het zich aanzien, dat die naar beneden iviel veel erger gewond zou zijn dan die naar boven ging. Maar 't is juist andersom geschied. Van de naar bo- .ven gaande personen werden vier ern stig aan hoofd en schouder gewond, f En onze broeder kwam er met wat schrammen af. God bewaarde hem, dat in den val zijn adem niet werd af- gesneden, en voorts, dat de kooi zóó 1 kwam te vallen, dat er juist nog een opening overbleef, waar hij kwam te vallen, terwijl hij anders verpletterd .was geworden. De overgelukkige man schrijft ons: O, wat is hier de hand des 'He eren duidelijk te zien! De val is voor mij geen val geweest. Ik ben tegengehouden. Gods engelen hebben over mij gewaakt. Maar dit wilde ik u nog zeggen: Toen ik zoo (Viel, had ik geen vrees. Ik kende Je zus. En iemand, die den Heiland toe behoort is gelukkig, hoe 't ook ga. Dat kan de natuurlijke mensch niet i begrijpen. Maar liet, is een feit. De mannen, die naar mij zochten, waren - vol verwondering, mij levend te vin- j den. Zij haddon gedacht mij verplet- tend te zien. Ze staarden mij maar aan als een levende uit de docden. 't Was of ik zoo ongedeerd uit den vufigen I - oven kwam..O, ik kan niet dankbaar genoeg wezen voor dit wonder! Als j - ik was gedood, zou 't ook goed ge- vyeest zijn. Want hetzij, wij leven, het zij wij sterven, wij zijn des Heeren. j - Maar nu behoor ik nog tot de leven- I den en kan Hem prijzen en veriieer- lijken, en kan nog Jets voor Jezus zijn l en doen onder mijn mede-mijnwer- i kers. Wat zou ik er gaarne een tra/k- I taat over hebben! Er zijn hier zoo vele arbeiders, die allen over bonden i - spreken. Maar hoe weinigen zijn er, diie in den bond willen ingaan, die van den Heere Jezus uitgaat. Ach, wat hebben al die zoogenaamde ver beteringen gebracht? Mochten toch allen ér toe gebracht worden God lief te hebben en den naaste als zichzel- ven. Mochten toch allen leeren geloo- ven in den naam van Jezus. O, die Heiland laat den Zijnen den dood niet zien in eeuwigheid!" De Nieuwe R11. Crt., 'die ook in christelijke kringen vele lezers telt en dauarotn zoo nu en dan ook gaarne met een wit dasje pronkt, merkt hierbij op: "Tot zoover de overgelukkige broe der. Wij vreezen, dat zijn ongeloovige vakgenooten, zoo ze zich tot het chris tendom zullen laten bekeeren, hier voor andere argumenten zullen begee- ren dan zoo'n „wonderbare redding" Tenzijde bioscoop-Christus heeft oivs hieromtrent minder zeker ge maakt. Misschien werkt het sensatio neel traktaalje, dat de geredde.er gaarne over zou willen hebben" nog wonderen, evenredig aan het wonder van zijn redding. Dat liet liberale orgaan dergelijke spot tende opmerkingen maakt baart geen verwondering. Het bloed kruipt nu eenmaal waar het niet gaan kan. Maar wel bevreemdt het dat er-nog al tijd tal van christenen zijn d.ie dergelijke bladen met hunne abonnementen en ad- vertentiën steunen en vergelen de christe lijke pers te steunen. Hoe staat het daarmede in onze om geving? STADSNIEUWS. Bedrijfsorganisatie. Gisterenavond hield de afdeeling Leiden van de Vereeniiging van den Chris telijke n Harrdeldrijvenden en Industriee- len Middenstand in Nederland een verga dering in het Nutsgebouw. Een flink aan tal leden was opgekomen. Allereerst werd gesproken over „De Middenstand en de a.s. Gemeenteraadsver kiezing." De voorzatter vestigt er de aan dacht op dat dit punt voor de vereeniging moeilijk is, omdat in geen geval aan poli tiek mag worden gedaan. Een breede be spreking volgt, waarvan het resultaat is, dat de meerderheid van oordeel is, dat de Vereeniging in dezen niet handelend be hoort op te treden, maar dat het wel op zijn plaats is alle leden op te wekken krachtig voor de middenstand te werken in hunne Kiesverenigingen, omdat vol gens veler oordeel met de belangen van die stand in de Raadsvergaderingen maar al te w einig rekening wordt gehouden. Ilierna deed de voorzitter eenige me- dedeelingen van liuishoudelijken aard. Daarna gaf de voorzitter, de heer L. van der Steen, het woord aan den heer H. Buurman, tot het inleiden van zijn onder werp „Bedrijfsorganisatie". De lieer Buurman, thans het woord verkrijgende, wees er allereerst op, dat het tegenwoordig een tijd van „organisa tie" is. De werknemers zijn er mede be gonnen en hebben ook de werkgevers ge noodzaakt zich te gaan organiseeren, waardoor twee partijen tegenover elkan der komen te staan, die beiden trachten zooveel mogelijk alle vakgenooten tot zich te "trekken. Beide partijen blijken steeds meer tegen elkander opgewassen te zijn. Daarom zijn de besturen, zoowel van werkgevers- als werknemerszijde in. en kele vakken gaan begrijpen, dat alleen door onderlinge samenwerking, dus door orgianiisatie van liet geheele bedrijf iets zou zijn te bereiken. Bedrijfsorganisatie in den handel is. als van een bepaald vak zoo goed als allen in de vakyereenigingen zijn ondergebracht, zoodat besluiten kunnen worden geno men die in 't belang zijn van het vak. Bij de industrie, waar de bedrijfsorgani satie in zekeren zin meer tot haar recht komt, kan eerst daarvan gesproken wor den, indien de vakvéreenigingen en van patroonszijde èn van werknemerszijde bei den als het ware hunne groepen bijna ge heel omvatten, zoodat bijvoorbeeld arbeids overeenkomsten met verplicht lidmaat schap, zoowel van werkgevers als van werknemers kunnen tot stand kómen. Waar het bij bedrijfsorganisatie vooral op aankomt, wat eigenlijk het hart van de zaak is, dat is het streven om in de geza menlijke ondernemingen in het bedrijf een zoodanigen prijs voor het product te verschaffen dat allen die daarin werk zaam zijn, zoowel werkgever als werkne mer, er een behoorlijk bestaan kunnen vinden. Daartoe is noodzakelijk dat prijsregelin gen worden voorgeschreven en doorge voerd. Een goed doorgevoerde bedrijfsorgani satie brengt groote veranderingen in het bedrijf teweeg, groote verandering ook in de verhouding tusschen patroon en arbei der. Spr. betoogt voorts dat de patroon niet alléén zeggenschap hebben moet in het bedrijf zooals het voorheen zoo menig maal voorkwam, en tot onze schande moet het gezegd worden, ook menigmaal bij Christelijke patroons voorkwam, dat de patroons groote winsten maakten en rijk of steeds rij-ker wedden, terwijl de arbei ders in hun bedrijf een kommervol bestaan hadden, maar dat ook de arbeider van zijn zijde invloed raag uitoefenen. Bij een goed doorgevoerde bedrijfsorga nisatie wordt de mogelijkheid geopend dat de arbeiders meer ambitieus zullen arbei den. Een goede en gezohde arbeidsrege ling zal de levenslust en de arbeidslust kunnen bevorderen, cri arbeidslust geeft arbeidskracht, zoodat de productie zal kunnen worden verhoogd. Bij bedrijfsorganisatie moet veel door de werkgevers worden prijsgegeven, maar dat beteekent niet in alles verlies. Een groot voordeel is toch ook dat er rust zal komen in de bedrijven, rust die zonder bedrijfsorganisatie nimmer is te verkrij gen. Spreker besloot: „Er is een tijd geweest dat alleen de bezittende klasse de teu gels in handen had en wij zijn het er allen over eens, dat die toestand in geen geval de gewenschte was. Het gevaar dreigt nu dat de weegschaal naar de andere zijde zal overslaan en dat het proletariaat de teugelen in handen zal krijgen en wij zijn het er nog meer allen over eens dat die toestand nog minder de gewenschte zou zijn, en noodlottig zou worden. Bij velen bestaat echter de hoop en het vertrouwen dat door bedrijfsorganisatie een toestand zal kunnen worden gescha pen dat èn kapitaal en arbeid nuttig en tot op zekere hoogte in vrede zullen kun nen samenwerken." Een uitvoerige bespreking volgde, waar aan velen der aanwezigen deelnamen. Men merkte op dat de kleine haasjes „als paddestoelen uit den grond" zouden verschijnen, dat de loonkwesties er niet geheel door werden opgelost.dat de patroons zullen blijven ijveren om de knechts van elkander af te koopen, Of het wel eerlijk is dat alle werkkrachten .gelijk worden betaald, en of dit niet strijdt tegen de scheppingsverhoudingen die God heeft in gesteld, is de bedrijfsorganisatie geen zoe ken, zoodat men geen vaste richting heeft, zal deze organisatie werkelijk meer arbeidslust opwekken? De heer Buurman beantwoordde deze vragen allen afzonderlijk, hoewel enkele vragers te kennen gaven het niet geheel met hem eens té zijn. Een der aanwezigen merkte op, toen de heer Buurman zeide, dat in 't alge meen de kostprijs van e%n artikel moet worden berekend door samentelling van grondprijs, arbeidsloon en winst, dat dit in de praktijk niet opging. Prijsberekening is niet zoo eenvoudig. De heer Buurman zeide nog dat be drijfsorganisatie het redmiddel is om het roode gevaar te keeren. Verschil in loon naar werkkaoht is bij bedrijfsorganisatie zeer goed mogelijk. Ten slotte werd nog door iemand opge merkt, dat arbeiders nooli patroons van bedrijfsorganisatie iets willen weten, waar om de invoering niet gemakkelijk zal gaan. Om des tijds wille moesten de twee pun ten op de agenda: Bespreking Midden- standswoningbouw en Bespreking cursus Boekhouden tot een volgende vergadering blijven rusten. Met een woord van dank aan inleider en aanwezigen sloot de voorzitter de ver gadering, waarna met dankgebed werd ge ëindigd. Onze stadgenoote mej. J. Boer Knotl- nerus is geslaagd voor het examen van analyst, gehouden vanwege de Neder landsen Chem:.-lie Vereeniging te Utrecht op 7 dezer. Den Ion Mei.a.s. hoopt onze stadge noot M. Galjaard den dag te herdenken dat hij voor 40 jaar geleden werkzaam werd gesteld aan den Hortus te Leiden. Mej. II. van der Reyden herdenkt a.s. Zondag haar 40-jarige werkzaamheid aan het Academisch Ziekenhuis. Thans moeilijk Ier been, is het haar niet meer mogelijk zich naar het ziekenhuis te be geven. Zij was den laatste tijd in hert; Zie kenhuis hoofd van de werkvrouwen. De gisteren alhier gehouden vergade ring van aandeelhouders der N. V. Ko ninklijke Stoomzeep-, Eau de Cologne- en Parfumeriefabriek v.li. Sanders Co., heeft de balans en de winst- en verlies rekening goedgekeurd en het dividend over het afgeloopen boekjaar bepaald op 14.8 pet. evenals over het vorige jaar. Als commissaris werd herkozen prof. mr. A. A. II. Struycken. De heeren M.van Wamelen,hoofd eener o. 1. school, en N. Koops, hoofd der eer- school bij de gem. kweekschool alhier, werden benoemd als deskundigen bij het te Haarlem te houden onderwijzersexa- BINNENLAND. LEVENSMIDDELEN NAAR DUITSCHLAND. Er worden onderhandelingen gevoerd om op voorhand van de overeenkomst met Duitschland, levensmiddelen naar Duitschland uit te voeren, ten behoeve waarvan een crediet van twintig millioten zal worden beschikbaar gesteld. Principieel is reeds overeenstemming verkregen. De Broodkaarten blijven. De minister van Landbouw heeft in een schrijven aan B. en W. van Amster dam medegedeeld, dat hij vooralsnog niet wenscht te besluiten tot het afschaffen van de broodkaarten. De brooddistrioutie. Naar de ,,Tel." vernam, zou de brood distributie worden opgeheven na de beëin diging van het conflict in de havenbedrij ven. Ter bevoegcler plaats werd aan de ,,Tel." medegedeeld, dat de Minister onge acht de havenstaking reeds een datum heeft vastgesteld, waarop de distributie zal .eindigen. Deze datum wordt echter niet bekend gtemaakt, orn dien desnoods te kunnen versehuiven, wanneer de broodvoorziening door de staking gevaar loopt. Melkhygiëne. In een vergadering te Delft van den R.-K Bond van Handelaren in Melk en Melk producten in Nederland werd medegedeeld dat een Melkwet als onderdeel der Waren wet, wordt voorbereid. Naar wij van be voegde vernemen, is zulks niet juist. Aan het het Departement van Landbomv is men van oordeel, dat voorzoovteel de melkhy giëne betreft, de Warenwet de Regeering voldoende in staat stelt de noodige maat regelen te nemten. Van de urgentie voor het nemen van maatregelen op melkhygiëniech gebied is men aan het Departement ten volle door drongen. Aan dat Departement is thans in voor bereiding een wetsontwerp tot regeling der melkvordering voor de groote steden. Uitvoervergunningen. De N.U.Nf. brengt ter kennis van be langhebbenden, dat van 1 April j.l. af voor de endosseering van uitvoervergun ningen voor suikerhoudende artikelen, welkte zijn samengesteld uit suiker en grondstoffen, waarop geen uitvoerverbod rust, slechts 1 pCt.- van de verkoopwaarde van de in die artikelen verwerkte hoeveel heid suiker verschuldigd is. In den vervolge behoort, derhalve bij het indienten van aanvragen tot het verkrijgen van uitvoervergunningen voor suikerhou dende artikelen als bovenbedoeld, de ver koopwaarde van de de daarin verwerkt® suiker te worden vermeld. Visch naar Duitschland. Naar wij vernemen, heeft een conferen* tie plaats gehad van vissclierijvertegen* woordrtgers uit de Zuiderzeeplaatsen met een Duitschen gevolmachtigde, ten ein de de voorwaarden te bespreken, waar onder onze visch naar Durt9ohand zo-u kunnen worden uitgevoerd. De conferen tie heeft echter niet tot eenig resultaat geleid. Vorderingen op Rusland. Naar liet Corr. Bureau verneemt zal in" den loop der volgende week te Genève een semi-officieele conferentie worden ge houden van neutrale beanghebbenden bij' vorderingen op Rusland, zoowel ter zake van staatsfondsen als vorderingen uit den handel. Ter conferentie zullen de Scandinavische landen, Zwitserland en Nederland vertegenwoordig zijn, terwijl ook de Regeeringen der betrokken landen zich daar zullen laten vertegenwoordigen. Als vertegenwoordiger der Nederland - sche Regeering zal ter conferentie aanwe zig zijn mr. M. W. F. Treub, oud-minister van Financiën en lid der Tweede Kamer, die zich a.s. Dinsdag daartoe naar Zwit serland zal begeven, met een commissie van Nederlandsche belanghebbenden. Op bezoek bij den ex-keizer. Te Oldenzaal passeerden op hun door reis naar Duitschland de hertog van Brunswijk en diens gemalin, prinses Louisa von Hohenzollern, d: jongste dochter van het gewezen keizeriijk echtpaar. Zij had den een he/eek gebracht aan hun ouders te Ame rung en. De ex-kroonprins. De ex-kroonprins heeft de pastorie der Nted. Herv. Gemeente te Oosterland op nieuw tot 1 September a.s. ingehuurd en in- verband daarmede het opnieuw aanleg gen der tuinen rondom de pastorie opge dragen aan den heer Th. Adriaanse, bloe mist te Den Helder. Meubelmakersstaking. Donderdag kwam de R.-K. bedrijtsraad in het Meubelmakersbedrijf wederom in Den Haag bijeen, onder leiding van Prof. Mr. J. A. Veraart. Met groote voldoening nam de Bedrijfsraad kennis van de#toe nadering, die in liet geheele bedrijf te be speuren viel. Het concept-collectief con tract, waarover de algemeene patroons- commissie in bespreking was met den Al gemeenen en den Christelijkcn werkne mersbond, bleek zoodanig in overeenstem ming met hetgeen in den R.-K. Bedrijfs raad tusschen „Sint Reinoldus" en „Sint Antonius van Padua" was tot stand geko men, dat er geen bezwaar was zich bij het agemeen collectief contract aan te slui ten. Derhave werd met algemeene stemmen besloten al die stappen te doen, welke noodig zijn om tot volledige overeenstem ming in het geheele bedrijf te geraken. Verhooging duinwatertarief. B. m NV. var Pen Haag stellen den Raad voor toe vcihooging met 20 procent van het duinwatertarief over te gaan, ten einde door het duinwaterbedrijf de meerde re kosten, welke, voor dat bedrijf het ge volg zijn van de herziening der loonen en salarissen, en de invoering van premievrij pensioen, zelf te doen dragen. Alleen voor de huishuren boven de f 1000 is voor iedere vermeerdering van huurwaarde tot 500 teen verhooging van ƒ4.20 per half jaar Voorgesteld. Een historisch gebouw. Een gtebouw waaraan de naam van een onzer vrijheidshelden verbonden is, is thans in veiling, n.l. het kasteel Weert. FEUILLETON. EEN VERWOEST LEVEN dooi HUGO KINGMANS. (Nadruk verboden.y 7) Inmiddels tuurt hij met argusoogen naar de eenzame vrouw, die daar heen en weer drentelt, azend op prooi Zoovelen kennen onze groote steden bij nacht niet. Zij weten niet, dat daar in de groote winkelstraten, waar nog café's open zijn Het is -geen verheffende lectuur, maar het is de groote, droevige, huiveringwek kende werkelijkheid, die hier aan liet woord is „Dames" wandelen of liever drentelen. Ja, het zijn „dames": witte japon, zijden mantel, strooien hoed, witte kousen, witte schoenen, rotting in de hand. Loop haar achteloos voorbij. Kijk ze niet aan, want onverbiddellijk klampen ze u aan, noodigen u uitEn als ge niet sterk staat in uwen God O, als on^e groote steden eens konden «preken, hoe zou blijken, wat huwelijks trouw is geschonden... Wat beloften ver broken... Hoeveel bittere tranen zouden worden geschreid, tranen van spijrt en be rouw, tranen van boosheid, tranen van diep, intens-diep* medelijden Wat die „dames" zijn. Op den dag heb ben zij een betrekking of zij luieren. Maar 's#vonds gaan zij er op uit. Gedre ven door de zucht naar mooie kleeren of opschik geven zij zich veil. Haar ouders hebben niets meer over haar te zeggen, 't Is hun eigen schuld! Zij hebben haar geen opvoeding gegeven of die in ver keerde banen geleid. En het einde draagt de lasten. Ook zijn er onder, die reeds van de prilste jeugd af aan, door hun slechte, ge- wetenlooze ouders, tot liet kwaad worden opgezet. Zeker, beklagenswaardig, diep-bekla- "genswaardig zijn ze allemaal, doch zijn deze laatste het niet het meest? Een enkele maal staan die nachtelijke zwerfsters terecht wegens misdrijf tegen de zeden. Maar in de meeste gevallen we ten zij geslepen uit de handen der politie te blijven Het zondeleven in een groote stad In zoo'n stad komt Marie Lokkerse te recht. HOOFDSTUK VII. Zij had haar zin weten door te drijven. Moeder had hartroerend geschreid. Mooht zij, de oudste, haar moeder, een weduwe, nu alleen laten! Er waren toch nog meer kinderen? Moesten die dan niet verzorgd worden? Zij was verplicht, van Godswege verplicht, haar moeder te ondersteunen. Zoo praatte vrouw Lokkerse, de eenvou dige dorps vrouw, die niet bij benadering wist, welke gevaren een grooten stad ver bergt. Zij had er wel eens iets van gehoord en zei dat ook wel, maar het sloeg niet in, omdat het geen krachtige argumenten wa ren, die zij kon bezigen. Marie ontzenuwde haar argumenten trouwens, althans van hóar standpunt uit. Wist moeder dan niet, dat een dienst meisje in de groote stad veel meer ver diende? Welnu dan, dan zou zij toch meer goed naar huis kunnen sturen, dan zij nu afgaf? Al ging zij moeder en het dorp verlaten, zij zou toch nog wel denken aan haar en haar geboorteplaats. Moeder moest dat niet zoo donker inzien. Zooveel meis jes gingen immers in een groote stad die nen. Boer Jansen gaf haar volkomen ge lijk. Zij was géén meisje, dat haar leven op een dorp moest verslijten. Wijselijk verzweeg ze, dat de boerin bij die woorden het hoofd had geschud. Neen, moeder moest daar niet zoo tegenop zien. Het liep best los. Heusch, zoo erg was het niet. Zoo redeneerde zij al door. De zwakke moeder worstelde, worstel de als Jacob met God. En aanvankelijk weigerde zij het meisje te laten vertrekken. Hoe Marie ook mokte, zij 'bleef volhouden, dat het kind, dat ongenietbaar werd, eindelijk toestem ming kreegwat het meisje in de wol ken bracht. Een dienst was gauw gevonden. Een dag blad, dat in die stad verscheen en door enkelen op het dorp gelezen werd (zij mocht het wel inzien) bevatte annonce op annonce. Eén trok al heel gauw haar aandacht: „Mevrouw A., Vischmarkt 39, vraagt zoo spoedig mogelijk een dienstbode, liefst van buiten. Hoog loon; veel verval. Hulp van een werkvrouw." Zij besloot er op te schrijven, in span ning bet antwoord afwachtende, dat al heel spoedig kwam: Mejuffrouw Lokkerse werd verzocht eens te komen, op kosten van Mevrouw, om eens kennis te maken. En Marie ging naar de groote stad, stond verlegen in de warrelige drukte op het perron en wist niet zoo gauw, waar heen te gaan. Op haar toe kwam plots een juffrouw, mét een band om den arm. Later zag zij, dat op dien band stond het woord: Sta tions werk," „Ik bemerk, dat ge hier vreemd zijt," zei de dame beleefd. „Als ik u van dienst kan zijn, met plezier, hoor." En, wijzend op haar band om haar arm: „U kunt ge rust zijn, ik breng u niet op dwaalwegen". Marie, wat vermoeid van de lange, on gewone reis, zag haar dankbaar aan. „Ik moet naar Mevrouw A in de Visch- straat", zei ze. „Zoo," was het antwoord van haar ge leidster, die inmiddels den uitgang had bereikt, „dat is niet bij de deur. 't Is in het nieuwe gedeelte. Ik zal er u heenbren gen." Zij praatte over alles en nog wat, Marie op. haar gemak brengend. „Past u op do tram." „Daar komt een auto, denk er aan". „U is zeker niet vaak in een groote stad geweest?" „Nog nooit," antwoordde Marie, wat bang voor de ontzettende drukte in den omtrek van het stationsplein. „Nog nooit? Neen, dan valt hel niet mee. Och, wij, stadsmensehen, zijn onver schillig voor die drukte. We zijn er zoo aan gewoon, hé?" En dan plots: „Yondt u het niet onver* antwoordelijk, zoo.alleen te komen." „Ik ben geen kind meer", zei Marie, wa( trotse h. (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1920 | | pagina 1