NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN. ABONNEMENT: IJJft Voor Leiden, per 3 maanden1.25. bbL vt» Zaterdag 15 Maart 1890. - N°. 63. AOVERTENTIEN: Bureel: Scheepuiakerssteeg 6. Uitgevers: Gebroeders Muré. ikIé De Wilddief. leu 1. Jm i voortj ins. 1.1 Niec^. C°. lie EC €011 rant verschijnt dadelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. JSl «r. m,je( Franco door liet geheele rijk, per 3 maanden l.ttO. irU Prijs per X timmer 10 Cent. 203e Jaargang. Van 16 regelsf 0.90. Elke regel meer0.15. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen, a contant, zonder rabat, per regel 0.10. ïe en. 117, ierd ilve len g LEIBKN, 14 Maart. i,u.6. en welh. geven, onder over ling van bet desbetreffend adres, aan den ■mrenteraad in overweging afwijzend te be- thikken op liet verzoek van Th. J. Wil- alhier, om restitutie van schoolgeld pgtr onderwijs) voor zijn zoon, die gedu- ttDie drie maanden wegens ziekte de school i! kan bezoeken, wel wordt in de veror- ling daaromtrent gesproken van restitu- ■an ouders of die hen vervangen, welke jchentijds de stad metterwoon verlaten zich in de gemeente vestigen, doch niet in ouders wier kinderen de school door igesleldbeid moeten verzuimen. Burg. en weth. hebben den gemeeute- U raad overgelegd een rapport van commissa- nwen der stedelijke gasfabriek op het adres nil P. Duyverman, ontslagen stoker, hou- iDjende verzoek dat het hem gedane onrecht en /{pned™11 worde gemaakt, met welk rapport ir /r.^ en we'b. kunnen vereeuigen, ter- niji ook naar hunne meening van aangedaan a'-^lnrecht geen sprake is. Zij geven den ge- «eenteraad mitsdien iu overweging afwijzend het verzoek te beschikken, tiet adres mn Duyverman bovengenoemd luidt in zijn jeheel als volgt: ,'a'" Aan den gemeenteraad van Leiden. •ezonGeeft beleefdelijk te kennen, Petrus Duy- om german tot voor korten tijd stoker aan de mjedelijke gasfabriek te Leiden; dat de toestand der stokers aan deze jbriek ellendig en een schande voor de ge- Jeente is dat zij toch gedoemd zijn hun zwaren en ^ElÉigezondeu arbeid te verrichten gedurende L erM'f achtereenvolgende uren van 6 tot 6 faarin slechts een schaftijd valt van 15 d rfuiL minuten; i dat deze arbeid voortduurt dag uit dag ederk not (jes Zondags, onafgebroken geduren- 1 het geheele jaar, zonder dat hun ooit pk maar één enkele rustdag wordt gegund; j dat zij daarvoor slechts ODtvangen een jf i; van elf gulden per week, in den tegen- rook 00[digen tijd geheel onvoldoende om bij iet i lwareu «'beid met vrouw en kinderen in de meest bescheiden eischm des levens i voldoen; 'c dat dan ook .namens de gezamenlijke rten Mokers" onlangs een adres werd gericht aan doi Sigi FEUILLETON. KKR VERHAAL orr der tijd var Graav Jar II. tboei| Eerst zal ik onderzoeken, of ridder B Noortig mijn aanzoek durft afslaan, aanzoek vati een krijgsman, die hem dapperheid overtreft en iu wiens maebt door een eerlijken strijd is gekomen, h hoor eensTevergeefs heb ik een rader gezocht, wiens helsche listigheid bepaald met een smadelijken dood zal ffen, waar zou ik den schelmschen portier roopa dit kasteel moeten zoeken? ils, U kan ik slechts zeggen, dat bij erennacht door den ridder naar Haarlem gezonden, waar ontzet gevraagd moet •len, overste I Waarom hebt ge mij dat ver iet l»egenP Omdat ik meende, dat bet u geen 8 kon iuboezemeD, dewijl bet kaateel ten den directeur, houdende het verzoek om te bevorderen, dat hun één rustdBg en één gulden loonsveihooging per week mocht worden toegekend; dat hij zich niet kon voorstellen, dat iemand ter wereld in dit verzoek iets af keurenswaardig zou kunnen vinden, maar dat integendeel een ieder het ten zeerste zou billijken daar men tegenwoordig den mond vol heeft over de noodzakelijkheid tot ver betering van den toestand der arbeidende klasse en door alle partijen één rustdag per week óf als noodzakelijk óf zelfs als door God geboden wordt erkend, terwijl twaalf gulden voor een werkman met vronw eu kinderen toch zeker ook geen overdreven eisch is te noemen; dat eindelijk de bovenomschreven stap ter verkrijging van lotsverbetering is geschied door zich te wenden tot de bevoegde macht, dus laugs deu geleidelijken weg, die naar men zegt, voor den arbeider de meest aan bevelenswaardige en doeltreffende is; dat niettegenstaande dit alles de directeur in dit optreden een misdaad schijnt te heb ben ontdekt groot genoeg om hem met vrouw en kiuderen in de grootste ellende te storten; dat bij bij den directeur ontboden en ge vraagd of hij kennis droeg van het bewuste adres daarop volmondig overeenkomstig de waarheid toestemmend antwoordde, terwijl zijn kameraads, voor dezelfde vraag gesteld, onder welke invloeden wil hij voor het oogenbiik onbesproken laten, meenden ont kennend te moeten antwoorden; dat het gesprek, hetwelk hij ter zake met den directeur had gevoerd, van weers zijden een zeer welwillend karakter droeg; zoodat bij uieta kwaads vermoedende den volgenden dag te werk kwam, doch toen van den baas zonder opgaaf van redenen de mededeeling ontving van te zijn ontslagenI dat hij zich daarop tot driemalen toe bij den directeur heeft aangemeld om dezen over de zaak te spreken, doch eiudelijk de bood schap ontving dat de directeur voor hem niet te spreken was; dat bij thans dus, na 8 jaren zwaren dienst zonder één enkeleu rustdag en voor een 9chraa! loon, ter zske van een alleszins gepast verzoek, zonder te zijn gehoord met vrouw en zeven kinderen broodeloos wordt gemaakt, terwijl hem zelfs een getuigschrift wordt geweigerd dat hij zich door deze daad van schrome- lijken w illekeur in de hoogste mate verouge- lijkt en bezwaard acht en zich daarom bij dezen wendt tot uwen raad met beleefd ver zoek het daarheen te willen leiden dat bet hem aangedane onrecht ongedaan worde gemaakt. 't Welk doende. Petrus Duyverman. Leiden, 12 December 1889. In het rapport van commissarissen om trent deze zaak lezen we hoe Petrus Duy- verman den 22sten October 1881 als hand langer werd aangenomen bij deu bouw voor de nieuwe generatoroveus. Toen bierbij enkele sjouwerlieden konden gemist worden werd Duyverman op zijn verzoek als los wiuterstoker aan 't w rk gesteld. 22 Maart 1882 werd hij weder ontslagen om bij den aanvang van de wintercampagne weder terug te keeren. In Juni 1885 kwam bij op het terrein als sjouwerman. Zoo was hij ala stoker met tusschenpoozen werk zaam in de jaren 188689 achtereenvol gens 339, 299, 351, 278 en 297 dageu. De overige dagen werd hij als sjouwermau op bet terrein aan bet werk gehouden. Achtereenvolgens genoot hij 40, 1, 44 en 32 dagen ziekengeld. In hut geheel was hij 134 dagen, betzij als ziek of om an dere thans niet meer bekende redenen afwezig. In de latere jaren, bij het oiittlaan der socialistische woelingen in de gemeente was er meermalen sprake van, hem niet meer op de fabriek toe te laten, omdat hij nei ging vertoonde zich bij deze beweging aan te sluiten en enkele malen, de ontevreden- beid gaande maakte van zijue kameraden, die lijnrecht tegenover zijne meeoing ston den. Intusschen werd ter wille van zijn groot huishouden telkens te zijnen gunste beschikt en liep de zaak af met een streng verbod om blaadjes van dergelijke strekking in de fabriek te brsngen. Intusschen bleek zijn werklust te vermin deren en zocht hij andere vrij onervaren eu meestal losse winterstokers voor zijne denkbeelden te winnen, waDneer zij buiten de fabriek in een of andere herberg bijeen waren. Toen iu het najaar van 1889 om redenen van technischeu aard de arbeid (-enigszins anders moest worden geregeld, onstoud bij enkele slappere stokers eeuige ontevreden heid en Duyverman maakte van deze ge legenheid, ofschoon hij van 527 October afwezig was, gebruik om zijne redeneeriu- gen ingang te doeD vinden, wat hem bij sommigen min of meer gelukte. Men be sloot zich om loonsverhooging tot de direc tie te wenden en in de plaats van deu geleidelijken weg in te slaan en zich mou- deling tot deu directeur te wenden, werd door de jongeren onder elkander besloten een brief aan den directeur te zenden. Duyverman zou dien opztellen eu aan de anderen laten lezen. Die brief kwam per post in handen van den directeur. Niet alle stokers konden zich daarmeê vereenigd hebben. Eukele stokers genoten reeds meer dan gevraagd werd (12 gulden), terwijl deze met auderen, die onafgebroken in de stokerij werken, beurtelings een rustdag bekomen, of wan neer zij van dien vrijen Zondag geen ge bruik willen maken, betgeen veelal ge schiedt, fl.50 boven hun vast werkloon ontvangen. Het was dus wenschelijk te weten, wie d<-r stokers bier .de gezamenlijke stokers" heetten te zijn. Daartoe ontbood de direc teur op Zondag 1 December te half twee du stokers een voor een bij zich, zooveel de arbeid dit toeliet, las buu den brief voor en verzocht onderteekening. Alleen a lressaut door wien de brief met een be- kuudeu geestverwant in een herberg was besproken, teekende. De andereu van cTè- dagploeg zeiden eenparig den brief niet te kunnen eu nooit daaronder hun naam te zullen plaatsen, waarbij de meesten hnn verontwaardiging te kennen gaven, dat reque- strant op deze wijze de goede verstandhou ding tusschen het hoofd en hen, en tusscben hen onderling deed gevaar loopen. Enkeleu zeiden wel gaarne wat meer weekloon te willen verdienen maar niet lange zulk een weg. Des avonds te 6 uren werd dezelfde weg met de opkomende uacblploeg bewan deld; ook bier geen onderteekenaars eu alge- reeds in uw macht ie, zoodat de Haarlem mers, als zij uog onverhoopt bijstand kwamen bieden, wel spoedig weer zouden aftrekken, dBar hulp bier thans doelloos mag heelen''. De Haarlemmers vrees ik waarlijk niet; maar de verwenschte sluwe portier zal wel niet terugkomen. Daarvoor is hij te slim. Maar zoudt gij hem toch nog niet iu het net kunnen lukken? Bij St. Bavo heb ik teu aatihoore van al mijn ruiters gezworen, dat ik den bedrieger aan de hoogste torenspits van uit kasteel zou laten ophangen en Adolf de Gentenaar pleegt waarlijk steeds zijn woord te houden. Augustinus antwoordde: Omdat de sluwe portier ook stoutmoedig is, zal hij, als hij dit kasteel in uw macht weet, waar schijnlijk zijn heer trachtten te bevrijden, waarvoor hij zich, wil hij althans iets van lijn heer vernemen, hier in den omtrek zal moeten ophouden, waarbij ik hem, dewijl hij mij onmogelijk kan wan trouwen, ook in uw handen zou kunDen leveren. Dan kunt gij op een goede be- looning rekenen! zei de Geutenaar glimlachend. Ik dien gaarne een beid, wiens deugd en dapperheid achting eisciien zei Augus tinus fluks, omdat hij vreesde, dat er juist geen lofrede op hem zou volgen. Laat deugd en dapperheid maar on besproken, als ge mij slechts trouw dient, zult gij in mij geen ondank vinden, zei de Geutenaar lachend, waarna Augua- liuu9, dewijl Adolf ter raste wilde, na een buiging heenging, terwijl de Gentenaar, die hem verachtelijk nastaarde, mompelde: Grooter schurk is uog ongeboren. Maar voor de hand van Agnea Van Noortig en voor de ophanging van den verwenschten portier zou ik zelfs weet ik wien tot vriend nemen. Nog lang lag de Gentenaar op zijn legerstede te overwegen, hoe hij Agnes Vsn Noortig het best tot gade zou kunnen krijgen. Toen hij eindelijk in slaap viel, waande bij zich droomend reeds gelukkig. Maar Vau Noortig sleet den nacht slaaploos en onrustig. Den ridder viel de nacht zeer langde rijzende zon vond hem nog wakend. Afgemat en zeer droefgeestig kwam hij teD ontbijt. Zijn bleek gelaat verontrustte Mathilda en Agnes zoodanig, dat zij niet meer aau hear eigen lot dachten. Vergeefa trachtten ze zijn smart te lenigen; de rimpels kondeu zij niet van zijn voorhoofd doen verdwijnen. Stom en strak bleef h(j staren en hij wildé niets nuttigen. Eindelijk sprak hij bitter: Een verwonnen gevangene nuttigt slechts water en brood; uw spijzen zijn niet voor den man, die geen ridder meer mag heeten. Nu spreekt gij onbillijk, zei Mathilda. Want gij hebt dapper ge streden. Het was uw schuld niet, dat in den strijd voor den vaderlande bekomen wonden u de gewoue, algemeen bekende kracht en vlugheid deden missen. Als ik mijn volle kracht had bezeten, had de Gentenaar zich, indien hij de snede van mijn zwaard althans niet had willen voelen, ook tnanlijker moeten kwijten. Maar hij wilde mijn dood niet, doch slechts mijn vernedering, wat mij nog dieper grieft dan de smadelijkste, schandelijkste dood het ooit, ooit zou kunnen. \Mrordt vtrvolfd.)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1890 | | pagina 1