NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
ABONNEMENT:
IJJft Voor Leiden, per 3 maanden1.25.
bbL
vt» Zaterdag 15 Maart 1890. - N°. 63.
AOVERTENTIEN:
Bureel: Scheepuiakerssteeg 6.
Uitgevers: Gebroeders Muré.
ikIé
De Wilddief.
leu
1.
Jm
i
voortj
ins.
1.1
Niec^.
C°.
lie EC €011 rant verschijnt dadelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
JSl «r.
m,je( Franco door liet geheele rijk, per 3 maanden l.ttO.
irU Prijs per X timmer 10 Cent.
203e Jaargang.
Van 16 regelsf 0.90.
Elke regel meer0.15.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen, a contant, zonder rabat, per regel 0.10.
ïe
en.
117,
ierd
ilve
len
g
LEIBKN, 14 Maart.
i,u.6. en welh. geven, onder over
ling van bet desbetreffend adres, aan den
■mrenteraad in overweging afwijzend te be-
thikken op liet verzoek van Th. J. Wil-
alhier, om restitutie van schoolgeld
pgtr onderwijs) voor zijn zoon, die gedu-
ttDie drie maanden wegens ziekte de school
i! kan bezoeken, wel wordt in de veror-
ling daaromtrent gesproken van restitu-
■an ouders of die hen vervangen, welke
jchentijds de stad metterwoon verlaten
zich in de gemeente vestigen, doch niet
in ouders wier kinderen de school door
igesleldbeid moeten verzuimen.
Burg. en weth. hebben den gemeeute-
U raad overgelegd een rapport van commissa-
nwen der stedelijke gasfabriek op het adres
nil P. Duyverman, ontslagen stoker, hou-
iDjende verzoek dat het hem gedane onrecht
en /{pned™11 worde gemaakt, met welk rapport
ir /r.^ en we'b. kunnen vereeuigen, ter-
niji ook naar hunne meening van aangedaan
a'-^lnrecht geen sprake is. Zij geven den ge-
«eenteraad mitsdien iu overweging afwijzend
het verzoek te beschikken, tiet adres
mn Duyverman bovengenoemd luidt in zijn
jeheel als volgt:
,'a'" Aan den gemeenteraad van Leiden.
•ezonGeeft beleefdelijk te kennen, Petrus Duy-
om german tot voor korten tijd stoker aan de
mjedelijke gasfabriek te Leiden;
dat de toestand der stokers aan deze
jbriek ellendig en een schande voor de ge-
Jeente is
dat zij toch gedoemd zijn hun zwaren en
^ElÉigezondeu arbeid te verrichten gedurende
L erM'f achtereenvolgende uren van 6 tot 6
faarin slechts een schaftijd valt van 15 d
rfuiL
minuten;
i dat deze arbeid voortduurt dag uit dag
ederk not (jes Zondags, onafgebroken geduren-
1 het geheele jaar, zonder dat hun ooit
pk maar één enkele rustdag wordt gegund;
j dat zij daarvoor slechts ODtvangen een
jf i; van elf gulden per week, in den tegen-
rook 00[digen tijd geheel onvoldoende om bij
iet i lwareu «'beid met vrouw en kinderen
in de meest bescheiden eischm des levens
i voldoen;
'c dat dan ook .namens de gezamenlijke
rten Mokers" onlangs een adres werd gericht aan
doi
Sigi
FEUILLETON.
KKR VERHAAL
orr der tijd var Graav Jar II.
tboei| Eerst zal ik onderzoeken, of ridder
B Noortig mijn aanzoek durft afslaan,
aanzoek vati een krijgsman, die hem
dapperheid overtreft en iu wiens maebt
door een eerlijken strijd is gekomen,
h hoor eensTevergeefs heb ik een
rader gezocht, wiens helsche listigheid
bepaald met een smadelijken dood zal
ffen, waar zou ik den schelmschen portier
roopa dit kasteel moeten zoeken?
ils, U kan ik slechts zeggen, dat bij
erennacht door den ridder naar Haarlem
gezonden, waar ontzet gevraagd moet
•len, overste I
Waarom hebt ge mij dat ver
iet l»egenP
Omdat ik meende, dat bet u geen
8 kon iuboezemeD, dewijl bet kaateel
ten
den directeur, houdende het verzoek om te
bevorderen, dat hun één rustdBg en één
gulden loonsveihooging per week mocht
worden toegekend;
dat hij zich niet kon voorstellen, dat
iemand ter wereld in dit verzoek iets af
keurenswaardig zou kunnen vinden, maar dat
integendeel een ieder het ten zeerste zou
billijken daar men tegenwoordig den mond
vol heeft over de noodzakelijkheid tot ver
betering van den toestand der arbeidende
klasse en door alle partijen één rustdag
per week óf als noodzakelijk óf zelfs als
door God geboden wordt erkend, terwijl twaalf
gulden voor een werkman met vronw eu
kinderen toch zeker ook geen overdreven
eisch is te noemen;
dat eindelijk de bovenomschreven stap ter
verkrijging van lotsverbetering is geschied
door zich te wenden tot de bevoegde macht,
dus laugs deu geleidelijken weg, die naar
men zegt, voor den arbeider de meest aan
bevelenswaardige en doeltreffende is;
dat niettegenstaande dit alles de directeur
in dit optreden een misdaad schijnt te heb
ben ontdekt groot genoeg om hem met
vrouw en kiuderen in de grootste ellende
te storten;
dat bij bij den directeur ontboden en ge
vraagd of hij kennis droeg van het bewuste
adres daarop volmondig overeenkomstig de
waarheid toestemmend antwoordde, terwijl
zijn kameraads, voor dezelfde vraag gesteld,
onder welke invloeden wil hij voor het
oogenbiik onbesproken laten, meenden ont
kennend te moeten antwoorden;
dat het gesprek, hetwelk hij ter zake
met den directeur had gevoerd, van weers
zijden een zeer welwillend karakter droeg;
zoodat bij uieta kwaads vermoedende den
volgenden dag te werk kwam, doch toen
van den baas zonder opgaaf van redenen de
mededeeling ontving van te zijn ontslagenI
dat hij zich daarop tot driemalen toe bij
den directeur heeft aangemeld om dezen over
de zaak te spreken, doch eiudelijk de bood
schap ontving dat de directeur voor hem
niet te spreken was;
dat bij thans dus, na 8 jaren zwaren
dienst zonder één enkeleu rustdag en voor
een 9chraa! loon, ter zske van een alleszins
gepast verzoek, zonder te zijn gehoord met
vrouw en zeven kinderen broodeloos wordt
gemaakt, terwijl hem zelfs een getuigschrift
wordt geweigerd
dat hij zich door deze daad van schrome-
lijken w illekeur in de hoogste mate verouge-
lijkt en bezwaard acht en zich daarom bij
dezen wendt tot uwen raad met beleefd ver
zoek het daarheen te willen leiden dat bet
hem aangedane onrecht ongedaan worde
gemaakt.
't Welk doende.
Petrus Duyverman.
Leiden, 12 December 1889.
In het rapport van commissarissen om
trent deze zaak lezen we hoe Petrus Duy-
verman den 22sten October 1881 als hand
langer werd aangenomen bij deu bouw voor
de nieuwe generatoroveus. Toen bierbij
enkele sjouwerlieden konden gemist worden
werd Duyverman op zijn verzoek als los
wiuterstoker aan 't w rk gesteld. 22 Maart
1882 werd hij weder ontslagen om bij den
aanvang van de wintercampagne weder
terug te keeren. In Juni 1885 kwam bij
op het terrein als sjouwerman. Zoo was
hij ala stoker met tusschenpoozen werk
zaam in de jaren 188689 achtereenvol
gens 339, 299, 351, 278 en 297 dageu.
De overige dagen werd hij als sjouwermau
op bet terrein aan bet werk gehouden.
Achtereenvolgens genoot hij 40, 1, 44 en
32 dagen ziekengeld. In hut geheel was
hij 134 dagen, betzij als ziek of om an
dere thans niet meer bekende redenen
afwezig.
In de latere jaren, bij het oiittlaan der
socialistische woelingen in de gemeente was
er meermalen sprake van, hem niet meer
op de fabriek toe te laten, omdat hij nei
ging vertoonde zich bij deze beweging aan
te sluiten en enkele malen, de ontevreden-
beid gaande maakte van zijue kameraden,
die lijnrecht tegenover zijne meeoing ston
den. Intusschen werd ter wille van zijn
groot huishouden telkens te zijnen gunste
beschikt en liep de zaak af met een streng
verbod om blaadjes van dergelijke strekking
in de fabriek te brsngen.
Intusschen bleek zijn werklust te vermin
deren en zocht hij andere vrij onervaren
eu meestal losse winterstokers voor zijne
denkbeelden te winnen, waDneer zij buiten
de fabriek in een of andere herberg bijeen
waren.
Toen iu het najaar van 1889 om redenen
van technischeu aard de arbeid (-enigszins
anders moest worden geregeld, onstoud bij
enkele slappere stokers eeuige ontevreden
heid en Duyverman maakte van deze ge
legenheid, ofschoon hij van 527 October
afwezig was, gebruik om zijne redeneeriu-
gen ingang te doeD vinden, wat hem bij
sommigen min of meer gelukte. Men be
sloot zich om loonsverhooging tot de direc
tie te wenden en in de plaats van deu
geleidelijken weg in te slaan en zich mou-
deling tot deu directeur te wenden, werd
door de jongeren onder elkander besloten
een brief aan den directeur te zenden.
Duyverman zou dien opztellen eu aan de
anderen laten lezen.
Die brief kwam per post in handen van
den directeur. Niet alle stokers konden
zich daarmeê vereenigd hebben. Eukele
stokers genoten reeds meer dan gevraagd
werd (12 gulden), terwijl deze met auderen,
die onafgebroken in de stokerij werken,
beurtelings een rustdag bekomen, of wan
neer zij van dien vrijen Zondag geen ge
bruik willen maken, betgeen veelal ge
schiedt, fl.50 boven hun vast werkloon
ontvangen.
Het was dus wenschelijk te weten, wie
d<-r stokers bier .de gezamenlijke stokers"
heetten te zijn. Daartoe ontbood de direc
teur op Zondag 1 December te half twee
du stokers een voor een bij zich, zooveel
de arbeid dit toeliet, las buu den brief
voor en verzocht onderteekening. Alleen
a lressaut door wien de brief met een be-
kuudeu geestverwant in een herberg was
besproken, teekende. De andereu van cTè-
dagploeg zeiden eenparig den brief niet te
kunnen eu nooit daaronder hun naam te
zullen plaatsen, waarbij de meesten hnn
verontwaardiging te kennen gaven, dat reque-
strant op deze wijze de goede verstandhou
ding tusschen het hoofd en hen, en tusscben
hen onderling deed gevaar loopen. Enkeleu
zeiden wel gaarne wat meer weekloon te
willen verdienen maar niet lange zulk een
weg. Des avonds te 6 uren werd dezelfde
weg met de opkomende uacblploeg bewan
deld; ook bier geen onderteekenaars eu alge-
reeds in uw macht ie, zoodat de Haarlem
mers, als zij uog onverhoopt bijstand
kwamen bieden, wel spoedig weer zouden
aftrekken, dBar hulp bier thans doelloos
mag heelen''.
De Haarlemmers vrees ik waarlijk
niet; maar de verwenschte sluwe portier
zal wel niet terugkomen.
Daarvoor is hij te slim.
Maar zoudt gij hem toch nog niet
iu het net kunnen lukken? Bij St. Bavo
heb ik teu aatihoore van al mijn ruiters
gezworen, dat ik den bedrieger aan de
hoogste torenspits van uit kasteel zou laten
ophangen en Adolf de Gentenaar pleegt
waarlijk steeds zijn woord te houden.
Augustinus antwoordde: Omdat de
sluwe portier ook stoutmoedig is, zal hij,
als hij dit kasteel in uw macht weet, waar
schijnlijk zijn heer trachtten te bevrijden,
waarvoor hij zich, wil hij althans iets van
lijn heer vernemen, hier in den omtrek
zal moeten ophouden, waarbij ik hem,
dewijl hij mij onmogelijk kan wan
trouwen, ook in uw handen zou kunDen
leveren.
Dan kunt gij op een goede be-
looning rekenen! zei de Geutenaar
glimlachend.
Ik dien gaarne een beid, wiens deugd en
dapperheid achting eisciien zei Augus
tinus fluks, omdat hij vreesde, dat er juist
geen lofrede op hem zou volgen.
Laat deugd en dapperheid maar on
besproken, als ge mij slechts trouw dient,
zult gij in mij geen ondank vinden,
zei de Geutenaar lachend, waarna Augua-
liuu9, dewijl Adolf ter raste wilde, na een
buiging heenging, terwijl de Gentenaar, die
hem verachtelijk nastaarde, mompelde:
Grooter schurk is uog ongeboren. Maar voor
de hand van Agnea Van Noortig en voor de
ophanging van den verwenschten portier
zou ik zelfs weet ik wien tot vriend
nemen.
Nog lang lag de Gentenaar op zijn
legerstede te overwegen, hoe hij Agnes
Vsn Noortig het best tot gade zou kunnen
krijgen. Toen hij eindelijk in slaap viel,
waande bij zich droomend reeds gelukkig.
Maar Vau Noortig sleet den nacht slaaploos
en onrustig.
Den ridder viel de nacht zeer langde
rijzende zon vond hem nog wakend.
Afgemat en zeer droefgeestig kwam hij teD
ontbijt. Zijn bleek gelaat verontrustte
Mathilda en Agnes zoodanig, dat zij niet
meer aau hear eigen lot dachten. Vergeefa
trachtten ze zijn smart te lenigen; de
rimpels kondeu zij niet van zijn voorhoofd
doen verdwijnen. Stom en strak bleef h(j
staren en hij wildé niets nuttigen. Eindelijk
sprak hij bitter: Een verwonnen gevangene
nuttigt slechts water en brood; uw spijzen
zijn niet voor den man, die geen ridder
meer mag heeten.
Nu spreekt gij onbillijk, zei
Mathilda. Want gij hebt dapper ge
streden. Het was uw schuld niet, dat in
den strijd voor den vaderlande bekomen
wonden u de gewoue, algemeen bekende
kracht en vlugheid deden missen.
Als ik mijn volle kracht had bezeten,
had de Gentenaar zich, indien hij de snede
van mijn zwaard althans niet had willen
voelen, ook tnanlijker moeten kwijten. Maar
hij wilde mijn dood niet, doch slechts mijn
vernedering, wat mij nog dieper grieft dan
de smadelijkste, schandelijkste dood het ooit,
ooit zou kunnen.
\Mrordt vtrvolfd.)