BINNENLANDSCHE BERICHTEN.
*3 -i-» «CJ<
SS*
Anton Van Halten, E. Van Heyst, dr.
A. S. Kok, E. Laurillard, C. L. Lütkebuhl,
F. Nachglas, Willem Otte, Betsy Perk, M.
A. Perk, P. Pluim, Alb. Reiger, I. Van
Rennes, Ant. L. De Rop, N. W. Schuur
man, A. W. Stellwagen, W. C. Tengeler,
H. Tiedetnan, Jan C. De Vos, A. C. Wert-
heim, dr. Jan Te Winkel, P. H. Witkamp,
Johanne A. Wolters en 11. P. Wolters.
Zien we die lange lijst van namen na,
dan vinden we daar uitmuntende vaderland-
sche krachten van velerlei gaven en komen
we tot de ervaring dat zoovele mannen van
de pen en de stift de zaak tot eene natio
nale wenschen te maken.
UFFIC1FFL.F BFKICHTHtt.
Bij kon. besluit is aan M. Van de Stadt,
gewezen bewaarster der 2e kl. in de bij
zondere strafgevangenis voor vrouwen te
Gorincbem, verleend een pensioen ten laste
van den staat van f103 'sjaars.
Bij het departement van koloniën bevor
derd tot adjnnet-commies de eerste-klerk J.
M. J. Van Kesteren.
De minister van waterstaat, handel en
nijverheid zal op 11 dezer geen audiëntie
verleenen.
De eerste kamer der staten-generaal
is, tot hervatting harer werkzaamheden,
opgeroepen tegen Maandag 13 dezer, des
avonds te 8^ ure.
Bij den minister van buitenlandsche
zaken is door tusschenkomst van den con
sul te Koningsbergen een exemplaar ont
vangen van een nieuw tarief van havengelden
daar ter plaatse, dat is opgenomen in de Sl. Cl.
van heden.
Hoewel de influenza verschillende be
dienden der koninklijke familie heeft aan
getast, verklaren de doktoren, dat de onge
steldheid van de prinses slechts een ver
koudheid i9, die zij bij het schaatsenrijden
op de vijvers van Het Loo vatte. De tent
op het ijs beschutte Hare Majesteit na het
rijden voldoende, doch de prinses, die nog
niet zoo vlug ter schaats is, of zij ver
poosde zich nu en dan, ondervond daarvan
de nadeelige gevolgen. Met het oog op
de heerscheude epidemie achtten de doc
toren het raadzaam alle voorzorgsmaatre
gelen te nemen, en haar te verzoeken hare
vertrekken niet te verlaten, voordat de hoest
geweken was.
De adelborsten le kl. W. F. Van
Erp Taalman Kip en H. J. Boldingh, den
1 Januari jl. van Zr. Ms. instructiekorvet
Nautilus op non-activiteit gebracht, zijn be
stemd voor den dienst in Oost-Indie. Zij
vertrekken den len Februari a. s. als mede
geleiders van een transport onderofficieren
en minderen, per stoomschp Prins Fre-
derik van de maatschappij Nederland der
waarts.
-— Van het instructie-bataljon te Kam
pen vertrokken ter versterking der kaders
31 korporaals titulair naar de regimenten.
Naar het vierde regiment vertrokken er
o. a. twee.
Men leest in het Handelsblad onder
het opschrift Atjeh en Engeland het vol
gende:
yin de Times van Zaterdag jl. vinden
wij een zonderling ingezonden stuk over de
verhouding van Engeland tegenover Atjeh.
De heer Th. Gibson Bowles schrijft daar,
naar aanleiding van ongunstige berichten
welke dat blad over onzen toestand tegen
over de Atjehers behelst, dat hij al 16 jaar
geleden heeft voorspeld dat dit dappere volk
nooit zou worden onderworpen.
Deze voorspelling beteekent natuurlijk niet
veel, en heeft in Engeland ook geen geloof
gevonden, omdat men nergens beter dan
daar weet, hoeveel tijd vaak gemoeid is met
de onderwerping van Indische volksstammen.
De heer Bowles doet echter meerbij beweert
zooals hij reeds in 1874 tegeuover den
minister Gladstone had gedaan dat Enge
land, krachtens het tractaat met Nederland
in 1819 gesloten, verplicht is Atjeh tegen
aanvallen te beschermen. Dat tractaat, meent
hij, is Engeland nog altijd verplicht na te
leven, niet alleen ter wille van het recht,
maar ook omdat het bezetten vau Atjeh door
de Hollanders alleen dienen kan, om dat
land te bewaren tot den tijd dat èn Neder
land èn de Nederlandsche koloniën een prooi
zullen worden van Duitschland's ygrooten
muil".
De heer Bowles is wel zoo goed zich te
herinneren, dat in 1871 een nader tractaat
is gesloten tusschen Engeland en Nederland.
Maar hij beweert dat die overeenkomst ou-
bestaanbaar was eu een schending bevatte
van het tractaat van 1819. Inderdaad een
vreemdsoortige opvatting van tractaten 1
Welke landen zouden ooit een tractaat wil
len sluiten, als zij zich niet de bevoegdheid
voorbehielden daarvan met ouderling goed
vinden later af te wijken? Engeland heeft
in 1819 geeuerlei verplichtingen op zich
genomeu tegenover Atjeh, wel tegenover
Nederland; en beide staten waren volkomen
gerechtigd in 1871 in het belang van een
goed koloniaal bestuur den toestand te wij
zigen, die iu 1819 in het leven was geroe
pen, maar niet langer raadzaam werd geacht.
Engeland liet aan Nederland de vrije hand
op Sumatra om aan de gevaren van een
verdeeld koloniaal bezit op hetzelfde eiland
een eind te maken, en het vond geen reden
het op te nemen voor Atjeh, dat door zee
roof eu. menschenroof het verkeer onveilig
maakte en door regeeringloosheid een gevaar
werd voor de omgeving.
Geen der latere Eugelsche ministeries heeft
het anders ingezien, gelijk de heer Bowles
dan ook moet erkennen, Zijn aansporing,
tot Salisbury gericht, om nu als kampioen
voor Atjeh op te treden, zal dan ook wel
niets uitwerken. Evenmin zijn bedreiging,
dat als Engeland nu niet zijn diplomatie iu
Den Haag aau het werk stelt het later be
rouw zal hebben, omdat het dau tevergeefs
te Berlijn stappen zal hebben te doen.
Zulk een schrikbeeld van den Duitscheu
boeman zal op de Engelsche regeering wel
weinig inbreuk maken.
Wat wij uit dezen aanval van den heer Bowles
echter leereu kuuuen, is dat men in het
buitenland het oog gevestigd houdt op Atjeh,
eu dal oiik om die reden het hoogst ge-
wenscht is, geeu weifelende houding te
volgen, maar het vraagstuk flink aan te
vatten en tot een oplossing te brengen."
De begrafenis van den opperhofmaar
schalk eu opperintendant der koninklijke
paleizen, baron Fagel, zal morgen op de
Haagsche algeuaeene begraafplaats plaats
hebben. Het stoffelijk overschot is per
Rhijuspoor uit Ellecom naar Den Haag
gebracht.
Gisterenmiddag overleed te Zwolle de
heer rnr. W. baron De Vos van Steenwijk,
lid der eerste kamer voor Drente. Slechts
eeu paar dagen was hij ziek. Een heftige
longontsteking nam den algemeen geachteu
man weg.
De administrateur der Generale The
saurie aan het ministerie van financien is
belast inet het opmaken van eene regeling,
in overleg met belaughebbeuden, van de
kwestie der pensioenen en uitkeeringen aan
de spoorweg-ambtenaren, die, bij overdracht
van verschillende spoorwegen aan het rijk,
niet in dienst van den staat overgaan.
Het hoofdbestuur van den boud tegen
vaccinedwang heeft eene circulaire verspreid
waarin het mededeeling verzoekt van ge
vallen
a. waarin de inenting zonder gevolg is
gebleken d. w. z. waar later toch pok
ken zijn ontstaan;
b. waarin op de inenting ziekte of dood
is gevolgd
c. waarin de wijze van inenting aanlei
ding tot beklag heeft gegeven.
Afleveriug 2 der afdeeliug yMeer
uitgebreide artikelen" van het Tijdschrift
van het Koninklijk Nederlandsch Aard
rijkskundig Genootschap," 2de serie, deel
VI, bevat:
1°. Een Nederlandsch reiziger aan den
Congo, door F. De Bas (vervolg), en
2°. De Samoa-eilanden door W. F.
Andriessen.
Recht voor Allen weerspreekt, dat
burger Croll als redacteur van het blad iB
afgetreden wegens oneenigheden iu den boezem
der socialistische partij. Croll is, op zijn ver
zoek, ontheven van het redacteurschap en
heeft thans een betrekking aau het blad.
Evenals te Amsterdam ondervinden te
Rotterdam verschillende zaken groote storing
ten gevolge van de griep. Op het telegraaf
kantoor ontbraken gisteren 34 ambtenaren;
verder zijn vele postambtenaren, politie-agen-
ten, koetsiers en conducteurs der tramweg
maatschappij door de ziekte aangetast.
In het rijks opvoedingsgesticht te Mont-
foorl lijden van de 95 geïnterneerden 48 aan
de griep.
Met 't oog op het veelvuldig voorkomen
van de griep onder de ambtenaren bij den
postdienst eu bij de telegraphie le 's Graven-
hage is machtiging verleend aldaar evenals
te Amsterdam en Rotterdam de hulpsantoren
te sluiten.
Ook te Kampen doen zich vele gevallen
voor van influenza. Verscheidene militairen
vau het iustr. bataljon en vele kinderen uit
het burgerweeshuis zijn er door aangetast.
De ziekte is echter van eeu goedaardig
karakter.
De oud-strijder van 1813 Hendrik
Wermee8ter is gisteren te Rotterdam op 97-
jarigen leeftijd overleden.
Te Charlois zijn er 80 lijders aan in
fluenza. Van de drie geneesheerei aldaar
zijn er 2 ongesteld.
Op 's rijks werf te Willemsoord ont
braken gisteren tengevolge yinflenza" zestig
werklieden.
Op het Kon. Instituut voor de marine,
alwaar de lessen na het Kerstverlof werden
hervat, waren 25 zieken, terwijl zich in den
loop vau den dag 10 nieuwe gevallen voor
deden.
Indertijd werd gemeld, dat een politie
agent te Monnikeuduin insubordinatie tegen
den burgemeester zou gepleegd hebben, eu
niettemin den volgenden dag zich iu uni
form zoude vertoond hebben, als ware er
niets gebeurd. Thans verneemt men, dat be
doelde agent terstond na het voorgevallene
uit den dienBt is ontslagen, en zich den
16deu dezer voor de arrondissements-recht-
bank te Haarlem te verantwoorden heeft.
Van Urk wordt i. d. 6 Jan. gemeld:
Wegens de ingevallen vorst heeft sedert 31
Dec. tot 6 Jan. van hier geen verzending
van brieven kunnen plaats hebben.
Hedenmorgen is de postschuit van Urk
naar Kampen vertrokken en de postschuit
van Kampen naar Urk weder aangekomen.
Voor zoo ver men van Urk kan zien, is het
ijs verdwenen.
De gevallen van griep of influenza
doen zich bij de militairen te Utrecht in
garnizoen ook eiken dag meer voor. Dage
lijks moeten een groot aantal ter verpleging
in de militaire ziekeninrichting worden op
genomen, terwijl bovendien nog een menigte
soldaten kwartierziek hun bed in de cham-
brêe moeten houden. Het rijks militair hos
pitaal aan den Spriugweg is dau ook over
bevolkt, zoodat handen te kort komen voor
de oppassing van een zoo ongewoon groot
aantal patiënten.
Door den commandant van het korps ge
nietroepen is, op de daartoe strekkeude aan
vrage, dan ook reeds eeu 15tal geniesoldaten
ter beschikking gesteld van deu chef van
die inrichting, om de noodige adsistentie
te verleenen.
Gisterenmorgen waren er bij het korps
genie-troepen wederom niet minder dau 70
militairen, die zich met de griep ziek
meldden.
Te Warnsveld is een mooie grijze valk
opgevangen, die eeu musch trachtte machtig
te worden en dit beest vervolgde tot in de
schuur bij de woning van het hoofd der school,
alwaar de musch iu vrijheid werd gesteld
en de valk werd gevangen gehouden.
Eergisteren zijn een 12tal personen
bij den rechtercommissaris te Assen in ver
hoor geweest in zake den moord op den
persoon Kalter te Koekange. Een is voor
eenige dagen als verdacht preventief gevan
gen gezet.
Maandag is het laatste transport ver
pleegden, ten getale van 80 man, van de
Ommerschans naar Veenhuizen, 1ste gesticht,
overgebracht.
Daarna zullen ook 22.000 kilo yjutte
garen" worden overgebracht, waar nog al de
transportkosten op zullen komen, als men
in aanmerking neemt, dat vau Assen thans
alles per wagen moet geschieden, en men op
eiken wagen niet meer dan 500 kilo mag
laden.
Gisteren werd voor de arrondissements
rechtbank te Heereuveen behandeld de zaak
van Meintje Wind, beschuldigd van opzette
lijke brandstichting, waarbij een boerderij
te Oldelamar afbiaudde, terwijl haar daarmede
gepaard gaande diefstal en verduistering
worden te laste gelegd. Het O. M. eischte
voor haar zes jaar gevangenisstraf.
Omtrent de werkstaking in de machi
nale vlasspinnerij te Groningen zij het vol
gende medegedeeld: Voor de arbeiders en
arbeidstere, die op stuk werken, bracht de
invoering der nieuwe arbeidswet eene ver
mindering van verdiensten mede, en deze zaak
was reeds sedert November 11. met de mees
terknechts eu het werkvolk besproken. Hoe
veel de vermindering van loon zoude bedragen,
kon niet vooruit worden gezegd en moest de
ervaring leeren. In den vroegen morgen van
den Sdeu Januari evenwel, toen de opzich
ter den meesterknecht H. er op wees
van handtastelijkheden was geen sprake
dat het werk zeer slecht gedaan werd, be
dankte deze voor het werk, ging heen eu
zijn voorbeeld werd gevolgd door éen arbeider
en ruim zeventig arbeidsters. De andere ar
beiders eu arbeidsters bleven rustig doorwer
ken en zijn ook nu nog in de fabriek bezig,
doch met het spinnen moest natuurlijk worden
opgehouden. Dat de opzichter Folkerts iu zijne
woning zou hebben moeten vluchten, is on
juist, en de fabriek werd door het bovenge
noemde werkvolk verlaten, zonder dat er
eenige wanordelijkheden zijn voorgevallen.
De werkstaaksters hebben thans een rond
schrijven verspreid, waarin zij mededeelen,
dat haar hoogste weekloon thans f 4 bedraagt,
het laagste f 1.50. Bovendieu klagen zij over
de gestrengheid van den opzichter Folkerts
en het in de fabriek geldende boetestelsel.
Zij willen hetzelfde loon als vroeger, ontslag
van den opzichter, afschaffing van het boete
stelsel en vergoeding van de schade door
haar ten gevolge van de werkstaking geleden.
Zij vragen iutusschen aau de inwoners van
Groningen geldelijken steuu om de werksta
king vol te houden.
Veendam verloor op het eind van
het vorige jaar twee meuscheu van hoogen
leeftijd, nl. mevr. de wed. E. J. Van der
Wijck op 82- eu den heer M. Tof op 92
jarigen leeftijd.
Die ouderdom is niet zoo hoog om ver
meld te worden, maar wel dat de eerste
f 7000 legateerde aan het armen- eu werk
huis der Ned. Herv. gem. aldaar, en de
laatste bijna zijn geheele vermogen, onge
veer f 100,000, aan liefdadige instellingen
aldaar, o. a. f20,000 voor den bouw van
eene nieuwe Synagoge der Israël, kerk, ver
maakte.
Uit Vlissingeu wordt aan de IV. R.
Ct. gemeld
Gisterenavond te 10 uur heeft hier op de
reede andermaal eene aanvaring plaats gehad,
en wel tusschen de petroleum tank-stoomboot
Russian Prince, te Newcastle te huis be-
hoorende en ongeladen hier op de reede ten
anker liggende, en een Engelsch barkschip
van de White Star Line, dat van Antwerpen
komende gesleept werd.
De tank-stoomboot heeft alleen schade be
komen aan vier boegplateu, die vernieuwd
zullen moeten worden.
De influenza, de ziekte van den dag,
begint ook te 's Bosch grootere proportien
aan te nemen en in vele familien zijn een
of meer zieken. Volgens de geneesheeren
kan men nog grootere uitbreiding te ge-
moet zien. De ziekte is hier niet kwaad
aardig.
Te Breda ontstond Maandagavond een
binnenbrand in het hotel de Oude Prins, welke
zich aanvankelijk ernstig liet aanzien, doch
door spoedige hulp binnen korten tijd ge-
bluscht werd. Er is echter nogal veel aan
goederen verbrand.
Wegens ziekte (influenza) der onder
wijzeressen Ursulinen is de meisjesschool te
Venraai moeten gesloten worden.
Uit Valkenburg meldt men aan de N.
R. Cl.:
Sedert II. Donderdag verkeeren hier weder
eenige blokbrekers in opgewonden toestand.
Met geweld drong men den berg binnen
en hervatte den arbeid daar, waar het door
den ingeneur van het mijuwezen verboden
is. Door de marechausées werd deswege
proces-verbaal opgemaakt en kennis gegeven
aan de justitie te Maastricht, welke laatste
onmiddellijk last heeft gegeven, de groeven
dag en nacht te bewaken en de indringers,
desnoods met geweld, daaruit te verdrijven,
hetgeen 11. Vrijdag reeds geschiedde. Daarop
sloegen de mijnwerkers tot nog grootere
ontevredenheid over en beleedigden de mare
chaussees, waarvoor reeds tegen twee proces
verbaal is opgemaakt.
LEIBËN, 8 Januari.
De opperjagermeester baron Van Pal-
landt van Oud-Beijerland is aangewezen als
vertegenwoordiger van Z. M. den koning bij
de begrafenis van den opperhofmaarschalk
baron Fagell.
Heden overleed te 's Gravenhage de
gepensioneerde generaal-majoor F. A. Vail-
lant, oud-inspecteur der genie.
De gepensioneerde luitenant-generaal,
graaf M. D. Van Limburg Stirum, oud
minister van oorlog, is sedert eenigen tijd
ernstig ziek.
Heden is te Maastricht in den ouder
dom van 50 jaren overleden jhr. Ruijs
Van Beerenbroek, broeder van den minister
van justitie.
Naar ons verzekerd wordt, was de
berichtgever, die ons eenige bijzonderheden
mededeelde aangaande de aanleiding tot het
tweegevecht tusschen twee officieren te Am
sterdam, niet goed ingelicht.
Aanleiding tot het conflict was eene opmer
king van den instructeur, luitenant Van L.
aan den luitenant der artillerie K. waarop
deze laatste, zich beleedigd gevoelende, eene
uitdaging zond, die de heer v. L. meende
niet te mogen afwijzen. Eene woordenwis
seling waarbij minder parlementaire uitdruk
kingen werden gebezigd, is niet voorafgegaan
en voor het duel werden ook niet de voor
waarden gesteld, die onze berichtgever
noemde.
Alleen de luitenaut K. werd gekwetst.
Zijn tegenstander bleef ongedeerd,en deze heeft
bijgevolg noch drie weken zijne kamer be
hoeven te houden, noch de hulp van een
civielen arts behoeven in te [roepen.
(IV. R- Cl.)
