NIEUWS- EN ADVERTKNTIEBLAl) VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
II e ie Co u i a n I verse it i) n t da«re 1 ij ksbehalve op 1 osi- en ees t dageii.
AB0HHES1ENT:
Prijs per %uiuuier 10 Cent.
Zaterdag 27 Juli 1889. i'. 175.
ADVERTENTIES:
Bareel: Scheepusakerssteeg 6,
Uitgevers: Gebroeders Muré.
Hoogere Burgerschool voor Jongens.
J A c ai T.
BINNEN LANÜSCHE BERICHTEN.
I
HÈ
coe
Vooi Leiden, per 3 maanden1.25.
Franco door liet geheele rijk, per 3 maanden 1.60.
Van 46 regels0.90.
Elke regel meer0.15.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen, a contant, zonder rabat, per regel 0.10.
203e Jaargang.
Stads-Berich ten.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS
van Leiden brengen ter algemeene kennis,
dat de rekening en verantwoording van de
inkomsten en uitgaven dezer gemeente, over
het dienstjaar 4888, met al de daarbij be
boerende bescheiden, aan den Qemeenleraad
op heden is overgelegd, tegelijk voor een
ieder, gedurende veertien dagen ter lezing
nedergelegd op de Secretarie dezer gemeente
en in druk, tegen betaling der kosten, al
gemeen verkrijgbaar gesteld.
Geschiedende daarvan, ingevolge art. 219,
der wet van den 29 Juni 1851 (Staatsblad
n°. 85), openbare kennisgeving door plaatsing
in de Leidtche Courant.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd
DE KANTER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, den 25 Juli 1889.
ADMISSIE-EXAMEN
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
der gemeente Leiden, brengen ter kennis van
belanghebbenden dat het tweede admissie-
examen voor de Hoogere Burgerschool voor
Jongens, cursus 1889/90, zal plaats hebben
in het gebouw aan de Pieterskerkgracht op
Dinsdag; 27, Woensdag 28 en Donder
dag 29 Augustus a. s.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
DE KANTER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Lsiden, den 26 Juli 1889,
De COMMISSARIS des KONINGS in de
Provincie ZULU-HOLLAND,
Gezien het besluit van de Gedeputeerde Stalen
van den 21slen Mei 1889, n°. «8;
Gelet op art. II der wet van den 13den
Juni 1857 Staatsblad tio. 87);
Brengt ter kennis van de belanghebbenden,
dal hij voornoemd besluit door de Gedeputeerde
Staten is bepaalddat de afzonderlijke jach
ten op waterwild voor dit jaar zijn geopend
op Donderdag den I sten Augustus aanstaande
en dat mitsdien van af dat tijdstip de uit
oefening der jachtbedrijven, vermeld in art-
15, d, f en li, der wel op de jacht en vis-
sclierij, is geoorloofd; wordende tevens her
innerd aan de bepaling van arl. 1 van het
Reglement op de uitoefening der jachten vis-
scherij in deze Provincis, krachtens welke die
jachten niet anders mogen plaats hebben dan
op het water, langs de stranden, oevers vau
meeren, plassen, rivieren en op moerassige
landen.
En zal deze kennisgeving, in plano gedrukt,
worden afgekondigd en aangeplakt, waar zulks
te doen gebruikelijk is, alsmede in bet Pro-
vmciiml Blad en in de Nederlandsche Staats
courant worden geplaatst.
De Commissaris des Konings voornoemd
F O C K.
's Gravenuage den 25slen Mei 1889.
LËIDËN, 26 Juli.
Voor wie „Knikkebeen van de Bees
'eumarkt" niet hebben zien spelen, is 't
moeilijk zich daarvan eene voorstelling te
vormen. Het is een blijspel in 3 bedrijven
ol 6 tafereelen, met nieuwe coupletten, quad-
libets, koren, enz. door M. S. Trijtel, muziek
gearrangeerd door den orkestmeester S.
Bvnaveute, eo werd gisterenavond in den
schouwburg-Vaii Lier op de Douzastraat op
gevoerd.
Het is een stak om te lachen, om te
schudden vau 't lachen. Maar veel meer is
't ook niet. Personen en zaken worden er
op eeue onrustbarende wijze gechargeerd
een professor in de wiskunde wordt ons voor
gesteld zooals we er gelukkig nooit een
zagen; we zouden anders waarlijk professor
en krankzinnige voor synoniem moeten
houden. Hij deed ons meer deoken aan een
hardlooper.
De geheele zaak komt hierop neer. Een
kruier, Knikkebeen, is verbazend verstrooid
en doet alle boodschappen verkeerd. Professor
Scholten, in de scheikunde, heeft nota bene
eene nieuwe waschmachine uitgevonden en
zal die aan een waschmeisje zenden om er
de proef mêe te nemen. Eerstdaags is ook
zijn vrouw jarig en bij zal baar geven, waarnaar
ze reeds zoo lang verlangde een goud
horloge met briljanten. De kruier moet dat
zaakje in orde brengen, docb brengt natuur
lijk het waschmachine naar de jarige mevrouw
Scholten en het kostbaar horloge naar het
waschmeisje. Mevrouw is woedend om zulk
een geschenk; Betje Olieëiiloog, het wasch
meisje begrijpt er niets van, maar haar vrijer
m PP 111 O S nllno nnn in (J]fM
professor wel leeren.
Uit deze verwarring ontspon zich nog een
ganscbe kluwen andere verwarringen die het
geheele stuk door onopgelost blijven tot op
bet laatste oogenblik. Met dit thema is
vlijtig gewoekerd om de dolste en onzin
nigste scènes ten tooneele te brengen. Een
lang tafereel speelt aan „de Vink", een
ander even lang iu bet commissariaat van
politie.
De rol van „Knikkebeen" was bij den
heer Lageman in goede handen. Mevrouw
Van Rossum was uitstekend als de vrouw
vau den onmogelijken professor Sterrenberg;
mevrouw Van BeemKapper eveneens als
Betje Olieënloog, de waschvrouw, en Lotje,
de dienstmeid van professor Scholten, werd
door mevrouw Poons—Vau Biene met zorg
weêrgegeven.
Overigens was de voorstelling eene com
binatie van de meest verrassende onmoge
lijkhedenen inoesl ons van tijd tot tijd
eens een „hoe innig laf" van 't hart, als ker-
misstuk heeft 't in zooverre hooge waarde dat
door een zeer groot deel van het publiek
bij 't einde kon worden geklaagd over kaken
vermoeid van 't lachen. En dat zegt met
de kermis toch éék wel wat. De schouw
burg was uitmuntend bezet.
Naar wij vernemen, zullen een aantal
L'ddscbe studenten gebruik maken van de
uitnoodiging der Association générale des
Etudiants de Paris, tot bijwoning van de
feestelijkheden ter opening der nieuwe Sor-
bonne te Parijs. Hel Collegium Supremuui
zal door de beeren Coster, praeses, en Van
der Schalk, ab-actis, worden vertegenwoordigd.
(N. R. Ct.)
Bij het gisteren te 's Graveuhage ge
houden acte examen als hoofdonderwijzer
zijn toegelateu de heeren J. J. Meukemacn
A. J. Verbrugge uit Leiden.
De gemeenteraad van Terneuzen heeft
tot gemeente-geneesheer benoemd den heer
C. L. Dorst, arts alhier.
De heer H. Van den Oven en echt-
genoote te Leiden, zijn benoemd tot vader en
moeder in bet Ned. Herv. Oudemannen-
en Kinderhuis te Harderwijk.
Gister tegen den avond ontstond op
de boerderij van V aan de Lage zijde onder
Leiderdorp brand in den hooiberg door 't
broeien. Het hooi is uitgehaald waardoor
verdere onheilen voorkomen werden.
OFFICIEELE BERICHTEN.
Bij kou. besluit zijn benoemd.- tot burge
meester der gemeente Waddingsveen P.
Rupke, wethouder dier gemeente, en E. A.
Kingma, met ingang van 1 Augustus 1889,
tot burgemeester der gemeente Wildervauk,
met gelijktijdige toekenning van eervol
ontslag als burgemeester der gemeente
Vlachtwedde;
zijn met ingang vau den 16den Augustus
1889, bevorderd tot off. van gez. Ie kl. de
off. van gez. 2e kl. J. J. Sterk, 0. VV. C.
Van Dort Kroon, H. G. J. Van Doesburgh
en J. A. Rademaker; is aan den schout-
bij-nacht, directeur en commandant der
marine te Amsterdam W. F. H. Cramer
de vergunning verleend tot het aannemen
en dragen van de versierselen van ridder
grootkruis der orde van den Leeuw en de
Zon, hem door Z. M. den Shah van Perzië
geschonkenis bij het personeel van den
geneeskundigen dienst der landmacht be
noemd tot off. van gez. 2e kl., de student in
de geneeskunde (arts) H. Offerhaus, en is, te
rekenen van 1 Juli 1889, aan den surnumerair
der npsteriien W. Witsen Eüas, op zil»
verzoek, ontslag verleeua un aie iWAmiig.
Voor den dienst bij het boschwezen
in Nederlandscb Indië kunnen twee jonge
lieden, die den leeftijd van 22 jaren niet
hebben overschreden, in opleiding worden
genomen.
Gegadigden, die in het bezit zijn van
een diploma van landbouwkundige van de
rijkslandbouwschool, worden opgeroepen om
zich véór 15 Augustus a. s. bij gezegeld
request aan te melden bij het departement
van koloniën.
Door den heer Huber is, zooals men
weet, bij de behandeling van het school-
wetsontwerp-Mackay in de afdeelingen der
tweede kamer een nota ingediend. Deze
nota is thans volledig opgenomen in Het
Noorden van 23 Juli.
Wij ontleenen daaraan bet volgende:
„De ondergeteekende, gebruik ma kende
van het recht hem bij art. 26 van bet
reglement van orde verleend, meent op het
volgende de aandacht te mogen vestigen.
Met waardeering en ingenomenheid mocht
hij in de memorie en toelichting van de
regeering vernemen, dat ook zij erkende,
dat tal van gemeenten met de tegenwoordige
rijksbijdrage niet in staat zijn om in de
kosten van het openbaar onderwijs te voor
zien, zonder verwaarloozing van andere be
langen, ook al worden de eischen der on
derwijswet beperkt.
Daarom ook schijnt bet een van de be
doelingen, waarom dit wetsontwerp wordt
voorgesteld, te zijn, om, terwijl van 's rijks
schatkist geene grootere offers worden ge
vraagd, de zwaarst beluste gemeenten, wat
meer dan thans, te hulp te komen,
„Tot zijn leedwezen moet de onderge
teekende betwijfelen of dit doel wel zal
worden bereikt".
Mr. Huber toont daarna meer in het
bijzonder aan, welke gevolgen het thans
voorgestelde ontwerp zou hebben voor de
zoo ontredderde financien van de Friesche
gemeenten.
Het lust den ondergeteekende niet zoo
wordt daarna vervolgd een onderzoek in
te stellen of die vermeerdering van den
druk der gemeenten alleen een gevolg is
van de wet op het lager onderwijs, dan
wel of ook niet de wet gematigder had
kunnen zijn uitgevoerd. Dankbaar mag
worden erkend, dat de hooge regeering iu
de laatste jaren heilzaam temperde het vuur
van ijver om het openbaar onderwijs te zeer
op den voorgrond te stellen.
Dit echter staat vast, dat nergens de wet
op het lager onderwijs zwaarder op de ge
meenten drukt dan juist in Friesland.
„Het groot aantal kleinere dorpen maakt
daar een veel grooter aantal scholen uoodig,
dan bij eene even sterke bevolking in andere
provinciën. Zoo heeft Baarderadeel met eene
bevolking van ruim 6000 zielen 11; Donia-
werstal met 4500 zielen 10; Franekeradeel
met 5200 inwoners 10 en Weststellingwerf
met ruim 14800 inwoners, 21 lagere scholen.
„En dewijl de wet al die kleinere scholen
dezelfde eischen stelde als aan de scholen
in de groote steden, kwamen hierdoor de
kosten van het openbaar onderwijs in deze
provincie eene hoogte te bereiken, die mede
er toe bijdraagt, dat een aantal bemiddelden
uit de gemeenten vertrekken, en schoolgeld-
heffing tot een eenigszins belangrijk bedrag
daardoor van de overblijvenden ook onmoge
lijk wordt.
„Wil de algemeene wetgever overal de
zelfde scholen., trp.pn pprHpfllinnr ale
verschillende categoriopn. leut dit aan
toch niet zijn reu ananciëelen ondergang van
die gemeenten, die juist die gelijkvormig
heid het minst op prijs stelleu, die het
met veel eenvoudiger scholen heel wel kon
den doen.
„Bij dit wetsontwerp streeft de regeering
er naar de rijksuitgaven ten behoeve van
het lager onderwijs niet eenigszins belang
rijk te doen toenemen.
„Wordt dit stelsel door de volksvertegen
woordiging goedgekeurd, of blijft de regee
ring daarbij volharden, dan blijven de Frie
sche gemeenten in den tegenwoordigen be-
uarden toestand waarin zij, ook zonder
nadeel van het algemeen belang, niet langer
mogen blijven verkeeren.
„Het is daarom, dat de ondergeteekende
bij deze nota aan de regeering in overwe
ging geeft, alsnog zoodanige wijzigingen in
het ontwerp te brengen, dat de kosten van
het openbaar, voornamelijk het lager onder
wijs meer gelijkmatig in den staat zullen
worden gedragen, en daardoor die kosten
niet verder zullen voeren tot geheele uit
putting van belangrijke en vroeger welva
rende gemeenten.
„Die meerdere gelijkmaking van lasten
kan geschieden, zoo men niet al de kosten
van het openbaar lager onderwijs geheel
voor rekening van het rijk verlangt te bren
gen, dan toch voor een veel grooter deel
vau de kosten van dat onderwijs ten laste
van het rijk te nemen dan de thans be
staande vergoeding van 30 pCt. of het
daarmede vrijwel gelijkstaande tegenwoor
dige voorstel. Mocht de regeering hiertoe
overgaan, dan zal zij een belangrijke oor
zaak van den achteruitgang van zeer veel
Friesche gemeenten hebben weggenomenen
al is het nadeel, dat reeds is aangericht
onherstelbaar, de verarming zal dan toch
niet meer toenemen, en voor geheelen finan-
cieelen ondergang zullen zij althans worden
bewaard."
Zijn wij welingelicht dan bestaat bij
de regeering het voornemen de k w eekschool
voor onderwijzers te 's Bosch naar Nijmegen
over de brengen. (N. Ct.)
Het Hbl. verneemt, dat het bericht
dat de heer A. Gildemeester als lid der
tweede kamer zou aftreden niet juist is.
Welk voornemen de heer Gildemeester
eenigen tijd geleden ook mocht koesteren,
thans heeft hij op veler aandrang besloten,
iu ieder geval deel te nemen aan de be
raadslagingen over de wijziging der schoolwet