NIEUWS-
ADVERTENTIEBLAI) VOOR LEIBEN EN OMSTREKEN.
A 3 0 H H E !S E f J T
AÖVF.RTEMTIEH:
Bureel: Kcheepiitakerssteeg 6.
Uitgevers: Gebroeders Muré.
BIJVOEGSEL
BUITENLANDSCHE BERICHTEN
A V
hlN
8> e l e o ii r a ii t ver sc'li if n t d a e 1 ij k sbehalve op Zon- e n Feest<la<re i».
Vooi Leidenper 3 maanden1.25.
Franco door liet geheele-rijkper i maanden 1.00.
Prijs per Nummer 10 Ont,
Van 16 regelsƒ0.90.
Elke regel meer0.15.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingena contantzonder rabatper regel 0.10.
Maandag 13 Mei 1S89, W, 112,
Mï' Jaargang.
behoorende bij de leidsclie Courant
van 13 Mei 1889.
Men meldt aan de N. R. Ct. uit
Medemblik: De met goede verwachting aan
gevangen ansjovisvangst begon heden met
een vreeselijk ongeluk. De boot, bevaren
door de zwagers Jb. Vos en P. Brouwer en
gisterenmorgen te 3 uren uitgegaan zijnde
om de netten in te balen, sloeg om, met
het treurig gevolg dat beide personen in zee
geraakten. Vos, welke op de netten dreef,
werd gered «oor een Marker visscher, doch
van Brouwer was geen spoor te ontdekken.
Zijn lijk is nog niet gevonden. De ongelukkige,
sedert kort gehuwd, laat een bedroefde vrouw
met kind na,
[n Friesland worden tegenwoordig on
gehoorde sommen geboden voor weiden, zeker
ten gevolge van den voorraad gras, die nu
reeds op de landen staat. Ouden van dagen
herinneren zich niet, om dezen tijd van t
jaar ooit de landen zoo schoon gezien te
hebben.
BELGIË.
Ter eere van 12 Mei zal Zondag te
Brussel in de Hollaudsche kerk een plech
tige dienst gehouden worden en zal onze
gezant des avonds receptie houden. De iu
Brussel aanwezige Hollanders zullen een
felicitatie-adres aan Z. M. den koning
richten.
E X ffi E A. A ai u
Het lagerhuis beeft gisteren bij eerste
lezing het wetsontwerp aangenomen, waar
bij de wet op de nationale schuld wordt ge
wijzigd.
Er is door drie leden van het lager
huis van verschillende richting een ontwerp
tot bescherming van kindereu ingediend.
Het stelt o. a. voor de bepalingen der fabrieks-
wet toepasselijk te maken op het verkoopen
op straat, zoodat ouders niet meer bevoegd
zouden zijn hunne kinderen den ganschen
dag tol laat in den nacht met koopwaar op
de straat te laten rondloopen. In geval van
bedelarij zullen niet de kinderen, maar de
ouders die hen uitzonden gestraft worden.
Bij mishandeling zal de straf verdubbeld
worden, zoodra bewezen is dat de ouders
geldelijk belang hebben bij den dood van
het kind.
Fit AHHK1JH.
De opbrengst der belastingen en indirecte
inkomsten voor April jl. is 2^ millioen, en
voor de eerste vier maanden van 1889
6 millioen boven de raming.
De Javaansche kampong op de ten
toonstelling trekt zeer de aandacht. Met
lof wordt gewaagd van de welwillendheid
van den heer J. H. Bernard, gedelegeerde
van het comité van Neêrlandsch Indie, die
steeds bereid gevonden wordt de noodige
inlichtingen te verschaffen. De heer Bernard
bracht 17 jaren onder de Javanen door en
kent hunne taal en gebruiken volkomen.
Omtrent het proces-Boulanger ver
neemt men, uit een onderhoud met een
van de leden der commissie van het hoog
gerechtshof, dat de instrnctie nog niet aan
Let licht heeft gebracht het feit van een
beraamden aanslag op de veiligheid van den
staat. Niettemin wordt van vertrouwbare
zijde de bewering tegengesprokeu als zoude
instructie kunnen eindigen met een verdict
van niet-ontvankelijkheid. Reeds nu is met
zekerheid aan te nemen, dat de inbeschul
digingstelling met algemeene stemmen zal
worden aangenomen.
Gelijk thans gemeld wordt, beeft te
Nimes tijdens de feestviering voor het
eeuwfeest van de eerste zitting der Staten-
Geueraal een onbekend gebleven persoon
eene dynainiet-patroon midden op het cen
trale plein neergeworpen. De ontploffing
was zoo hevig, dat een deel der illuminatie
werd uitgedoofd, verscheidene vensterruiten
sprongen en twee steenen ter grootte van
eene vuist in eene bovenkamer werden ge
slingerd, waardoor een jong meisje aan den
arm werd gekwetst.
De commandeerende generaal te Tours
heelt verscheidene soldaten der bezetting lateu
gevangen nemen, omdat zij 's avonds vdér
het eeuwfeest bij het taptoeslaan Boulan-
gistische liederen gezongen en met burgers
kreten ter eere vau Boulanger aangeheven
hebben.
Den koning en de koningin van W ur-
temberg zijn van Nizza naar hun land terug
gekeerd. De prefect, de maire e. a. deden
HH. MM. aan het slation uitgeleide.
ITALIË.
De minister-president Crispi heeft gis
teren op eene interpellatie geantwoord, dat
de regeering meent haren plicht te hebben
gedaan door het bondgenootschap met de
centrale mogendheden te begunstigen, omdat
dit iu het belang van Italië is.
BlHTICIlLAt».
Op vele plaatsen in de Westfaalsche
steenkooldi8tricteu is sinds de jongste opga
ven de arbeid neergelegd. Daartoe bebooren
de mijnwerken „Eiberg" en „Eintracht" te
Essen, „Tiefbau" te Stede en mijn n°. 3
van den „Zollverein" bij Cateruberg. Op
g Matthias Stinnes" bij Caruap is volgens
de Rheinuch Westf. Ztg. (het orgaan der
werkgevers) de arbeid hervat. De kermis
te Steele is gesloten. De hoogovens van
Schalke en verscheidene ijzerwerken bij Dort
mund staan stil. Te Steele heeft het bestuur
van het mijnwerk ,Johann Deimelsberg"
om eene werkstaking te voorkomen, de eischen
der arbeiders ingewilligd. Op de „Hiberuia"
te Geisenkirchen besloten de werkstakers
niet aan den arbeid te gaan, vdér alle vor-
deringeu waren ingewilligd.
Omtrent het oproer op het mijnwerk
//Graf Mollke" berichten Westfaalsche bladen,
dat duizenden arbeiders zich geheel in 't
geheim verzameld hadden om het zoog.
Kesselhaus te vernielen. Eenigen tijd lang
slaagde het kleine aantal beambten er in,
de menigte met den revolver in de haud
terug te houden, en seinde inmiddels om
hulp uit Geisenkirchen, van waar weldra
troepen kwamen. Het was hoog tijd. Op
het oogenblik dat een soort van bestorming
zou beginnen, verschenen eensklaps de blin
kende helmen der Boldateu. De menigte
begroette hen met een hagelbui van steenen,
zoodat eenige soldaten ernstig gekwetst
werden. Na herhaalde aanmaning, uiteen te
gaan, volgde het bevel te schieten. Een
geweersalvo daverde, en drie mannen vielen
doodelijk getroffen ter aarde, terwijl vier
anderen gewond waren, waarvan er een kort
daarna bezweek. Eenige oogenblikken
beerschto stomme ontzetting, toen echter
brak de menigte iu een onbeschrijflijkeu
kreet vol vertwijfeling los, terwijl een voor-
waartsche beweging gr maakt werd. Doch
de soldaten stonden met gevelde bajonet
in gesloten gelid in dan weg; de menigte
weifelde, deinsde terug en stoof uiteen. Het
Kesselhaus en de beambten, die in levensge
vaar hadden verkeerd, waren gered. Van
de geKwetsteu ziju nog twee gestorven, terwijl
5 in het ziekenhuis te Burer verpleegd
worden. Van de troepen zijn een onder
officier en 8 man door steenworpen ernstig
gekwetst.
Volgens een later bericht was in Geisen
kirchen de orde teruggekeerd. Door zeven
kooplieden en mijnwerkers is een Werk
stakingcommissie" benoemd, waarvoor een
der kooplieden 10000 M. zou hebben ge
geven.
Na de vergadering te Bochum van Don
derdag, waarop de arbeiders eenparig besloten
de werkstaking voort te zetten, had des
avonds in de straten een groote oploop plaats
die echter geen beschadiging van eigendom
ten gevolge had. De soldaten werden uit
gescholden, waarop alle troepen opgeroepen
en de straten gezuiverd werden. Bij de
aankomst van een treiu uit Bochum mengden
zich de onruststokers onder de reizigers, die
van het station stadwaarts stroomden. Er
werd met steenen geworpen, waarop de sol
daten op de menigte ingingen. Twee per
sonen werden gedood en drie gewond. Dit
vooral heeft groote opgewondenheid teweeg
gebracht.
De Konigssteelo trokken jongelieden met
dolk en revolver door de stad. Vier per
sonen werden gevangen genomen.
Te Dortmund staan de mijnwerken der
rDoitmunder Union" en van den »Hörder
Bergwerks- und Hüttenvereiu" stil. Daaren
tegen is een deel van het werkvolk der
rWestpbalia" gistermorgen weder aan den
arbeid getogen. Vele staalgieterijen en de
meeste bierbrouwerijen kunnen niet werken.
Men verwacht nu spoedig de aankomst van
buitenlandscne kolen, en ziet met groote
spanning tegemoet of de werkstakingen zich,
zooals door sommigen gevreesd werd, in
andere, meer bepaald de Silesische kolen
bekkens zouden voordoen. Vele gasfabrieken
en waterleidingen worden thans van steen
kool uit Saarbrückeu voorzien.
De koninklijke landraad heeft de gerust
stellende verzekering gegeven, dat de mili
tairen alleen geroepen zijn om de aibeiders,
die aan het werk willen blijven, te bescher
men, doch niet om tegen de werkstakers op
te treden zoolang deze de openbare rust
niet verstoren. Te Geisenkirchen werd eene
vergadering der werkstakers geopend met
Leve de Keizer! en gesloten met Leve de
landraad, de burgemeester en de keizer!
Ook vermaande de voorzitter tot het be
waren der rust.
Verder ia gebleken dat de salvo's met
scherp der soldaten te Bochum, waardoor
gisteren twee personen gedood en vijf ge
wond zijn, het gevolg zijn geweest van een
betreurenswaardig misverstand van den be
velvoerenden jongen en onervaren luitenant.
Dien avond waren eenige oploopen vau
rumoerige halfwas knapeu door de soldaten
de stad uit en in de richting van eet sta
tion gedrongen. Op dat oogenblik kwamen
juist twee volle personentreinen aan, de
reizigers kwamen zonder iets kwaads te
vermoeden den gewapenden troep te gemoet
de officier dacht iu de duisternis dat hij
eene sterke bende werkstakers tegenover
zich bad en kominaudeerde: vuur! Van
deze verschrikkelijke dwaling werden geheel
onschuldige reizigers en spoorwegarbeiders
het slachtoffer.
Ongunstiger zag het er uit bij de mijn
Moltke te Geisenkirchen. Hier wil Je een
talrijke hoop arbeiders het groote Ketelhuis
vernielen, dat door de mijnbeambten met
revolvers verdedigd werd. De per tele-
phoon te hulp geroepen soldaten kwamen
op het oogenblik dat duizenden woedende
arbeiders tegen het ketelhuis storm liepen.
De soldaten, met steenworpen begroet, scho
ten met los kruit en vervolgens met scherp,
waardoor drie mannen gedood en vier zwaar
gewood werden. Ook eenige soldaten wer
den gewond.
Eenige op zich zelf staande vechtpartijen
tusschen politieagenten en mijnwerkers zijn
gebleken het gevolg te zijn geweest van
persoonlijke veeten zonder andere betee-
kenia.
Zeer opmerkelijk is het dat noch te Bo
chum noch te Dortmund, noch ergens an
ders de burgerij militairen tot hare bescher
ming weuschte te zien komen. De burge
meesters vreeaden geene ongeregeldheden.
Zelfs wordt van vele zijden beweerd dat
juist door het militaire machtsvertoon het
uitbreken der werkstakingen op vele plaat
sen verhaast en verergerd is.
Daarentegen werd gisteren in den minis
terraad de vraag behandeld of de werksta-
kende districten niet in staat van beleg
moesten worden verklaard. Er is echter
besloten eerst nog de meening der bezitters
van mijnen en der hoogste regeeringsbeamb-
ten in Westfalen te vernemen. Het aantal
werkstakers wordt thans op honderdduizend
geschat, daaronder begrepen de tegen hun
nen zin werkelooze metaal-arbeiders. In
het district Essen wordt nog gewerkt. Daar
schijneD de patroons zich met hunne werk
lieden op vriendschappehjken voet te ver
staan. Aanstaanden Woensdag zal de eind
beslissing volgen.
Zoover thans bekend is, zijn er in het
geheel twaalf personen gedood, waaronder
eene vrouw, en drieentwintig zwaar gewond.
Vele goederentreinen ziju gestaakt. De prij
zen der levensmiddelen rijzen.
Uit Essen meldt men
De werkstaking duurt voort in het geheel
opper-mijn-districtook de mijnen aan de
Ruhr worden er grooteudeels door getroffen.
De werklieden aan de mijn „Königio Elisa
beth" te Esseu hebben in de beide schachten
den arbeid gestaakt. De besturen willen
eene percentsgewijze verhooging van loon
niet toestaan, doch stellen eene loonsver-
hooging in het vooruitzicht, wanneer de ar
beiders uit eigen beweging het werk her
vatten. Hiertoe is wel een deel hnuner
geneigd, doch zij worden daarvan terugge
houden uit vrees voor gewelddadigheden
van de zijde der overigen.
Uit Witten wordt bericht:
De werkstaking ueemt steeds in omvang
toe. Men schat het getal dergenen die den
arbeiders in de mijnen hebben gestaakt op
70,000, wat ongeveer gelijk staat met 70
pereent der aan de mijueD verbonden werk
lieden. De toestand is derhalve zeer ernstig
en wat dien nog hachlijker maakt is de tal
rijkheid der oproerige bewegingen (vielfach
Tamulte). Dit maakt de tusschenkomst der
militaire macht noodig, welke in dit district
thans overal de handen vol heeft (Militair
überall).
Op eene aanvrage van de vereeuiging
tot lijkverbranding te Berlijn om aldaar een
crematieoven ta mogen oprichten is door de
regeering afwijzend beschikt.
RIISLASI.
Bij de nadering van het bezoek van
den shach van Perzië te Petersburg, vestigt
de Russische pers vooral aandacht op het
feit, dat deze reis voor Rusland van groot
staatkundig belang is. Uit een Russisch oog-
