K3 rn f3 va TBI «S IJ n*. .V 'V..
woordig meer zekerheid dan eene in Europa.
Maar ?ooral moet er iets terugkeeren van
den ouden ondernemingsgeest; vernieuwde
handelsbetrekkingen komen het land en het
moederland beide ten goede. Met eene aan
sporing tot vermeerderde samenwerking be
sloot spreker zijn alleszins belangrijke voor
dracht.
Op de vraag van den voorzitter der af-
deeling dr. De Loos of iemand omtrent het
hier behandelde nog inlichtingen wenschte
die dan gaarne door den heer Jorissen zouden
worden verstrekt vroeg de heer professor
Van Bemmelen het woord. Hij vindt't jam
mer dat in der tijd de middelen tot den
aanleg van den gewensohten spoorweg in
Zuid-Afrika niet zijn verkregen, vooral wanneer
men bedenkt hoeveel geld aan Amerikaansche
spoorwegaandeelen is besteed en, voor een deel
weggeworpen. Wel hebben we in Holland
de afgevaardigden van de Transvaal ontvan
gen met optochten, maaltijden en speechen
zonder tal, en zonder eind, maar springen
ons dan niet de tranen in de oogen als we
bedenken dat de geestdrift verslapte waar
't aankwam op 't nemen van aandeelen in de
leening, die de kloeke mannen hier wenschte
te plaatsen. Spreker vraagt of er nog niets
aan te doen is, of de concessie nog hangende is.
De heer Jorissen antwoordt dat het Syn
dicaat ontbonden werd toen het niet slagen
bleek; echter bleef bij drie leden, de heeren
Grol), Maarschalk en Van de Wall Bake de con
cessie in handen en toen de eerste twee
heeren overleden vulde de heeren Clnysenser
en Groll Jr. het drietal aan. Die heeren zijn
steeds in de gewenschte richting werkzaam
geweest en zullen spoedig plannen in 't licht
zenden. Meer bizonderheden kan de heer
JoriBsen niet geven, maar hij blijft er op
wijzen dat het de schuld van de Nederlanders
zelve zal zijn, indien de spoorweg niet door
hén zal worden gebouwd. De onbekendheid
van de Hollanders met de voordeelen van
geldbelegging aldaar is zéé groot dat van
de soliede gelegenheid om 6 °/0 rente te
trekken door Hollanders bijkans geen gebruik
werd gemaakt; wel echter door de Londen-
sche burgers.
De heer dr. Boursse Wils vraagt welke
middelen zouden kunnen worden aangewend
om die onbekendheid te doen eindigen, waarop
de heer Jorissen antwoordt dat het aange
wezen middel ligt in de handen van de Ne-
derlandsche regeering. Engeland, Duitschland,
Portugal, Zwitserland, al die lauden hebben
in de Zuid-Afrikaansche republiek een offi
cieel consulNederland, het moederland
nog steeds niet.
De heer De Loos bedankt nu in waardee-
rende bewoordingen den heer Jorissen voor
zijne belangrijke rede, die velen moge op
wekken om de banden aan den ploeg te
slaan, en hij deed dat ongetwijfeld uit naam
van alle aanwezigen; moge 't ook zijn uit
naam van allen die dit verslag zullen gele
zen hebben.
Bij kon. besluit van 9 Maart 1887
n". 5 is dr. C. Snouck Hurgronje, lector
aan de gemeente-inrichting voor de opleiding
van Oost-Indische ambtenaren te Leiden,
benoemd tot lector aan de rijks-universiteit
aldaar, om onderwijs te geven in de in
stellingen van den Islam; en is hem mach
tiging verleend om de genoemde ambten
gelijktijdig te bekleeden.
De minister van oorlog heeft den kapt.
J. C. Vieweg, van het 4de reg. inf. te Lei
den benoemd tot kap. voor speciale dien
sten bij bet corps, ter vervanging van den
op pensioen gestelden kapitein J. Lammerse.
Daar de pas benoemde praeses van
de studentensociëteit rMinerva" voor deze
betrekking bedankt heeft, is in zijn plaats
gekozen de heer G. Vissering; tot quaestor
de heer N. Boodenburg.
Hedenmorgen werd aan 't politiebureel
gebracht een te Botterdam tehuis behoorende
16-jarige jongen, die, in de beenen lam
zijnde, met een doosje lucifers in de hand,
als 't ware geheel hulpeloos, langs de straat
voortkroop, doch op 't zien van een politie
agent door een hem met een wagentje vol
genden man werd opgenomen en voortgere
den. Behalve een groot aantal centen in zijn
zak bad hij een buidel met centen in dat
wagentje geborgen, zoodat de algemeene lief
dadigheid ruimschoots schijnt te worden in
geroepen om die exploitatie behulpzaam te
zijn. De man is met wagen en jongen
buiten de gemeente gdeid.
MUZIEK, LETTEREN EN KUNST.
Geboortedag (1684) van Justus Van Effen.
Sterfdag (1650) van Descartes.
Aanstaanden Zaterdagavond wordt te
's Hage aan madame Albani door «enige
abonnés van de Frausche opera eene serenade
gebracht véér het Hótel den Ouden Doelen
aan het Tournooiveldin welk hótel de
zangeres verblijft.
De kleine kapel van het regiment grena
diers en jagers, ouder leiding van den heer
Van der Linden, zal eenige muzieknommers
uitvoeren.
De stoet zal, na een half uur na afloop
der voorstelling van het binnenplein van den
schouwburg te zijn vertrokken, langs het
Bleijeuburg, Korte Poten, Plein en Korte
Vijverberg naar het Tournooiveld trekken.
Voor het gedenkteeken voor Liszt te
Bayreuth zijn 52 ontwerpen ingekomen. De
jury komt morgen bijeen.
B1NNENLANÜS0HE BERICHTEN.
De Staatscourant van heden (n°. 58)
beval het verslag der onderzoekingen door
dr. J. M. Janse te Leiden verricht aan de
Nederlandsche tafel in het zoölogisch station
van dr. Dohrn te Napels van 15 October
1886 tot 1 Februari 1887.
Het Prov. Groninger Werkliedenver
bond heeft een adres aan de tweede kamer
gericht, waarin verzocht wordt bij de re
geering er op aan te dringen dat rijkswer
ken niet meer voor zulke lage prijzen wor
den uitbesteed als in de laatste jaren het
geval is geweest, daar de lage aannemings
sommen te zwaar drukken-op de werklieden,
bij de aannemers in dienst.
Met het stoomschip Noordholland zal
12 Maart aanstaande, te 12.30 's avonds,
een brievenmaal worden verzonden van Bot
terdam naar Padang en Batavia.
Aan een particulier schrijven uit Java
ontleent het Handelsblad het volgende:
„Wij beleven hier dit jaar een vreemden
moesson. Beeds vroeg hadden we veel regen,
zeer schadelijk voor de koffiebloesemsdie
tot rotting overgingen in plaats van vrucht
te zetten. En in deze maand (Januari),
anders bekend om hare hevige buien, is het
droog, met flink onweder, zonder dat er
regen loskomt. Vandaar dat het minder
frisch en gezond is dan andere jaren het ge
val is in deze regenmaanden.
De berri-berri is men op Aljeh nog niet
meester en dat zal bezwaarlijk gaan, alvorens
men die verpeste streek verlaat voor een
gezonder gelegen gedeelte. Maar zal men
den kraton en zijn omgeving kunnen ver
laten P De concentratie heeft nu alin plaats
van de troepenmacht te verkleinen, juist het
tegendeel uitgewerkt, omdat, zoovele aan
die ziekte lijdende manschappen moesten
worden vervangen en voor den dienst afge
keurd.
*Prof. Pekelharing heeft te Batavia lijders
en overledenen aan de berri-berri-ziekte onder
zocht, zonder een verdachten bacil te vinden.
Hij vertrekt nu naar Padang, waar de lijders
uit Atjeh in behandeling komen, en begeeft
zich daarna naar Atjeh zelf om meer ziekte
gevallen na te gaan.
«Dr. Cornelisseu heeft zich in een wes
pennest begeven, door zoo boud dd ziekte
aan een bepaalden bacil toe te schrijven.
Beeds heeft dr. Jacobs bem in het Bat.
Nieuwsblad ouder handen genomen.
Op Atjeh komen wij overigens niet verder
getuigen de ongelukkige geschiedenis op
Poeloe Bras. Willen we niet tot ontruiming
genoodzaakt wordendan moet er krachtiger
opgetreden en niet langer gemorst" worden.
Bij het toestaan van gelden voor benoe
ming van meer generaals, is men zeer
onbillijk geweest, door niet ook een generaal
voor den geneeskundigen dienst aan te stel
len. De chef van dezen dienst heeft zulk
een uitgebreiden werkkring, zoowel civiel
als militair, dat hem dien titel niet minder
toekomt dan aan de chefs van andere speciale
wapens.
Z. M. de koning heeft in een bijzon
der onderhoud aan mr. J. P. Vaillant, voor
zitter der feestcommissie voor het concert
der koninklijke nationale zangschool voor
handwerkslieden te 's Gravenhage, de be
tuiging herhaald van hoogstdeszelfs leedwe
zen, dat ongesteldheid hem had verhinderd
gevolg te geven aan het voornemen om dat
feestconcerl den 21en Februari jl. in het
Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
bij te wonen. Daarbij gaf Z. M. te kennen
de gevoelens, waarvan die feestviering de
uitdrukking was, zeer op prijs te stellen, en
droeg Z. M. den heer Vaillant op hoogst
deszelfs bijzonderen dank aan de commissie
en de zangschool over te brengen.
De gelden ten behoeve van de feest
viering voor 's konings verjaardag, in Den
Haag bijeengebracht, zijn niet gebeel ver
bruikt. Er is een overschot van f 1048. Er
is bepaald dat, zoolang onzen koning het
leven blijft gespaard, telken jare op 's ko
nings verjaardag ten behoeve van de alge
meene armen een inzameling zal worden ge
houden. De thans beschikbare f 1048 wor
den belegd als bate voor de eerstvolgende
collecte op 19 Februari 1888.
Op verzoek van Hare Majesteit de
koningin zullen voortaan, wanneer zij of
prinses Wilhelmina, te voet of per rijtuig,
het Malieveld passeertdoor iiet aldaar exer-
ceerende regiment, of gedeelten daarvan,
geen militaire eerbewijzen worden gegeven.
Het koninklijk gezin zal Dinsdag 12
April te 3 uur naar men verwacht, te Am
sterdam aankomen.
Het ledental der Nederlandsch-Zuid-
Afrikaansche vereeniging is in de laatste we
ken met omstreeks 500 nieuwe leden ver
meerderd. Zij telt er nu ongeveer 900.
De aankondigingen (advertentiën) van
geboorte, overlijden enz., welke thans zoo
diep in de volksgewoonte zijn doorgedrongen
dagteekeneu hier te lande evenwel slechts
van 3 December 1798, toen de eerste ver
scheen in de Oprechte Haarlemsche.
Tot adjunct-directeur vau het Konink
lijk Zoölogisch Genootschap „Natura Artis
Magistra" is aangesteld jhr. Neervooit van
de Poll. (HU.)
De bekende onderzoeker van spiritisme
en hetgeen daarmede in verband staat, de
heer A. J. Riko uit Den Haag, deelt uit
eigen ondervinding het volgende mede:
Zooals bekend is, behoeft de patiënt zelf de
slaapster iet op tr zoeken, maar kan deze, zoo
wordt beweerd en geloofd, eveniroed haar raad
meêdeelen, wanneer zij slechts het eeu of an
der voorwerp, dat met den lijder in aanra
king is geweest, véér zich heeft. Bij toe
zending van een lok haar gaf zulk een zoo
genaamde helderziende den heer Riko het
volgende consulthier letterlijk gecopieerd
„Door eene opgaring van gevatte koude is
er een rheumatische zenuwgevoeligheid ont
staan, die het hoofd, maag en ingewanden
gevoelig maakt. Spanning, benauwd, te
weinig doorstraling, moei, loom, pijnlijk,
zwak in rug en lenden de voorzeg
ging is onder Gods zegen gunstig. Niette
veel slappe koffie, thee, azijn, peper. Wel
rauwe zoete melk, een dun ei."
De haarlok nu, die was toegezondenwas
van een dooden aap; loom was de
patiënt dus zeker en weinig doorstraling had
hij ookmaar of melk met een zacht eitje
bem weer zou opkuappen, valt te betwijfelen,
't Dient nog vermeld, dat de lok haar met
pomade tot een krul was gedraaid en daar
door veel had van menschenhaar.
Met ingang van 1 Maart jl. werd op
enkele scheepstimmerwerven te Amsterdam
het loon van dc werklieden teruggebracht
van 22 tot 20 cent per uur. Dit kon te
eerder geschiedenomdat het gemiddeld peil
van verdiensten aldaar iets booger was dan
elders, en zeer bekwame werklieden toch
22 cent konden blijven verdienen. Buiten
dien maakte de concurrentie het noodzakelijk.
Niet alle werklieden namen met deze rege
ling, echter genoegen. Een klein getal
staakte op verschillende werven den arbeid
doch daar hun voorbeeld geen navolging
vond, zullen zij wel spoedig het werk her
vatten. (Hbl.)
In de Willemstraat te Amsterdam heeft
zich eene commissie gevormd ten einde bij
de aanstaande komst van Z. M. den koning
de Willemstraat zoo feestelijk mogelijk te
versieren. Te dien einde is eene vergade
ring van de bewoners dier straat gehouden
tot het bijeenbrengen van gelden en bet be
ramen van plannen. De kosten worden op
ongeveer f1209 geraamd.
Daar de bewoners hun wensch zullen te
kennen geven, dat HH. MM. de Willem
straat een bezoek komen brengen, is men
nu reeds bezig het plaveiseldat zeer slecht
is, zoo in orde te brengen, dat het konink
lijk rijtuig niet al te groote schokken zal
ondervinden.
Het plan bestaat, in Mei of het be
gin van Juni de werkzaamheden op de Lutine
te hervatten.
Ook de man die met zijne vrouw te
Breda op het eind van het vorig jaar op
verzoek van den procureur des konings te
Antwerpen werd aangehouden en gearresteerd,
is thans aan de Belgische regeering uitge
leverd geworden.
Dinsdag arriveerde te Venloo een troep
Zigeuners, bestaande uit 12 personen, die
4 paarden en 2 wagens bij zich hadden.
Daar men op hun verblijf hier te lande niet
gesteld was, deed men hen uitgeleide naar
Pruisen. De politie aldaar bracht ze naar
Venloo terug, alwaar zij thans vertoeven.
Een nadere beschikking zal nu weder geno
men moeten worden.
's GRAVENHAGE.
Door Z. M. is, met ingang van 16 Maart
1887, benoemd tot leeraar aan de rijks
hoogere burgerschool te Tilburg, A.Jansen,
te 's Hertogenbosch.
Door Z. M. is de off. v. adm. 2de kl.
J. F. Van Gelsdorp, met ingang van 1 April
a. s., bevorderd tot off. v. adm. 1ste kl.
De benoemd off. v. gez. 2de kl. bij
de zeemacht M. J. Brandts wordt, met 1
April a. s.geplaatst aan boord van Zr. Ms.
wachtschip te Willemsoord, om tevens dienst
te doen in het hospitaal der marine aldaar.
LAATSTE BERICHTEN.
Bij het voortgezet debat over de Grond
wetsherziening in de tweede kamer is aan
genomen het amendement-A Mackay om bij
bestuursmaatregel aan te wijzen welke rech
ter over gratieverzoeken aan den koning zal
adviseeren. Voorts is aangenomen het amen-
dement-Borgesius om bij artikel 67 terug
te komen op het gisteren bij artikel 57 aan
genomen amendement—Lohman en dus te
spreken van machtiging van de wet op den
koning. Met 43 tegen 37 stemmen werd
verworpen het amendement-De Geer om in
de Grondwet in de afkondigingsformulier-
wetten op te nemen de woorden^bij de
gratie Gods". De paragrafen 9,. 14 en 15
werden aangehouden tot bij hoofdstuk 5
zoodat de discussie over hoofdstuk 2 ge
schorst is. Tegen morgen 1 uur zijn de
andere wetten aan de orde gesteld.
Geheel onverwachts is in den afge-
loopen nacht te 's Gravenhage overleden de
heer J. D Doorman, hoofdredacteur van
het Dagblad van Zuid-Holland en 's Gra
venhage.
Gister was hij nog op zijn bureel werk
zaam verliet het klagende over pijn in de
borst, om niet meer terug te keeren op zijn
post, die hij gedurende ruim 25 jaar met
zooveel talent, zooveel liefde en ijver heeft
vervuld. Aanvankelijk te Utrecht als boek
handelaar gevestigd, was hij werkzaam aan
het Utrechtsche Dagblad en verwisselde de
heer Doorman, toen het Nieuwe Dagblad
werd opgericht, zijne betrekking met die
van redacteur van dat blad, en toen de
toenmalige hoofdredacteur overleden was,
nam de heer Doorman diens plaats in en
heeft er steeds ernstig naar gestreefd om
met behoud van de politieke richting van
dat bladtoon en inhoud te verbeteren en
het een voorname plaats te doen innemen
onder de groote bladen.
Vloeide uit zijn pen menig belangrijk en
dikwijls van groote studie getuigend artikel
over de staatkundige vraagstukken, onver
poosd hield hij zich steeds bezig met de al
gemeene leiding en directie van zijn blad.
Als journalist en mensch stond Doorman in
hoog aanzien. Zijn eenvoud, bescheidenheid
en kalme natuur werden door allen die met
hem in aanraking kwamen opgemerkt en
gewaardeerd en toen, eenige jaren geleden
de Nederlandsche Journalistenkring werd op
gericht behoorde Doorman terstond bij keuze
tot de bestuurders. Ook in dien kring werd
zijn helderheid van geest en juistheid van
blik bijzonder op prijs gesteld.
Weinige maanden geleden nog den
lsten October jl. mocht Doorman zijn 25ja-
rig ambtsfeest met opgewektheid vieren en
genoot bij bet voorrecht te zien dat hij de
achting genoot niet enkel van zijn vrienden,
maar ook van politieke tegenstanders.
Werd nu ook zijn levensdraad sneller af
gebroken dan menschelijke berekening zou
doen verwachten Doorman had pas zijn
60sten verjaardag gevierd voor zijn zwaar
beproefde weduwe en betrekkinggen, voor
zijn zoon, medearbeider aan betzelfde blad,
moge het een troost zijndat de herinnering
aan den arbeidzamen, bekwamen, gemoede
lijken man niet licht zal verloren gaan.
Te Leiderdorp is eene Gereformeerde
jongelingsvereeniging opgericht, die reeds
37 leden en 70 begunstigers telt.
Het huis van bewaring te Gorinchem
thans ingericht voor strafgevangenis voor
vrouwen, is gisteren door omstreeks dertig
gevangenen, waaronder de Leidsche gift-
mengster, vrouw Van der Linden, en de
medeplichtige aan den moord te 's Hage op
mevr. v. d. K.vrouw Jut, betrokken.
De minister van marine zalnaar men
verneemt, zich beijveren het ontwerp voor
de begrooting voor zijn departement zoo
tijdig in te dienen, dat de tweede kamer
het in de eerste dagen van April véér de
Paaschvacantie kan behandelen.
(D. v. Z.-H. e» 's Gr.)
PER TELEGRAAF.
STRAATSBURG, 10 Maart. De minister
Hoffmann heeft zijn ontslag als staatssecre
taris voor Elzas en Lotharingen aangevraagd.
GEMENGDE BERICHTEN.
De beroemde Amerikaan Edison is in
Florida; zijn gezondheid laat veel te wen-
schen over. In den laatsten tijd is Edison
spiritist geworden, en dat schijnt op zijn
gestel geen gunstigen invloed te hebben.
Een uitgebreide werkstaking is aange
vangen onder de visschersbevolking te Great-
Yarmouth, wegens de voorgestelde afschaf-
