BUITENLAXDSCMK BERICHTEN.
me
waarna ze in manden naar de barricaden
werden gebracht.
Het viel niet te loochenen, dat de hou
ding van het volk op enkele uitzonderingen
na, hoogst vijandig was. Een vrouw zeide
o a. op de Li ndengracht tegen een jongen,
die een steenwelken hij niet doormidden
kon kloppen, boos in het water wierp„Ben
je bed. ...d, jongen, die kan-je wel beter
tegen de dienders gebruiken!"
Eerst nadat drie soldaten door uit de
huizen geworpen steenen zoo ernstig waren
getroffen, dat. zij ineenzonken, werd op den
hoek van de Lindenstraat en Booindwars-
straat het eerste bevel gegeven tot vuren.
Zooals ons door een bewoner van dat punt
is verzekerdwerd daar ook door het volk
geschoten met pistolen.
Omstreeks half tien werd een detachement
huzuren 111 de Anjeliersstraat htvig bestoukl
met steenen. De bevelvoerende officier, in
ziende dat met de blanke sabel niet veel
in de nauwe straat was uit te richten, liet
onmiddellijk zijn huzaren afzitten en uit de
karabijnen vuur geven. Met zekerheid
kunnen wij inededeelen dat hier één persoon
gedood en verschillende gekwetst werden.
Een kanonnier weid wegens verzet in hech
tenis genomen.
Ook iu de Tuinstraat werd op de infan-
teiie met steenen en dakpannen geworpen,
waarbij een infanterist werd gekwetst.
liet was omstreeks kwart voor elven toen
een groote menigte van de Brouwersgracht
naar de Noordermarkt optrokwaar de brug
bij de Prinsengracht door een detachement
infanterie was bezet
Toen dit met steenworpen werd begroet,
ratelde ook hier weldra het geweervuut.
Drie salvo's deden de menigte uiteenstuiven.
Bij deze gelegenheid werden twee mannen
zwaar gekwetst en eene vrouw van vieren
twintig jaar door hoofd en buik geschoten.
Zij stnrlte dood neder.
liet Ml. vail heden bevat:
Naar het zich in den namiddag van gis
teren liet aanzien, heeft lic't beslist optreden
in den vorigen avond en nacht gelukkig de
gewenschte uitwerking gehad. Het bleef al
thans viij rustig. Natuurlijk ontbrak het
evenwel niet aan verspreide groepen en
groepjes, die het gebeurde in meer of min
der juiste kleuren afschilderden en er dan
eenige beschouwingen aan vastknoopten;
maar ophitsende kreten werden niet gehoord.
Ook lijdelijk verzet werd niet waargenomen.
In de Oude Looierstraat, dus op een halt
uur afstand van de oproerige huurt, werd
omstreeks vijf uur een rustig toezicht hou
dend politieagent, met name Korfmaker,
het slachtoffer van een woesteling, die hem
goedsmoeds met een stuk hout een slag op
het hoofd toebracht. De verwonding was
helaas zoo ernstig, dat de ongelukkige be
wusteloos naar liet Gasthuis werd vervoerd,
waar dr. Frank hem hulp verleende. Zijn
toestand is zorgelijk. De dader, hoewel
nog niet gevat, zal zijne straf niet ontloo-
pen, want hij is bekend.
Volgens eeu later bericht is zekere Lan-
gelaandie ook eenigeti aanhang bij ziclf
had, maar toch als de hoofdaanlegger van
het treurige feit mag worden beschouwd,
reeds in verzekerde bewaring genomen.
Omstreeks acht uur kreeg de politie een
viertal muitelingen in handen, die reeds
langer stonden aangeschreven en dan ook
naar de cel werden overgebracht. Het wa
ren zekere Lodewijks, Vandtr Burgt, Baars
en Scliweitz. Beide eersten hadden zich
schuldig gemaakt aan ernstig verzet; de
derde had eene roode vlag ontrold, de
vierde met steenen geworpen. Deze laatste
is een wegens dronkenschap ontslagen poli
tieagent, die ook gisteren onder de bellia-
mels behoorde.
Tegen halfnegen, toen de regenachtige
lucht al meer en meer verduisterde, meen
den wellicht eenige kwade jongens op de
Prinsengracht bij de Brouwersgracht hun
kans schoon te zien oin weer eens met
steenen te werpen. Bij het voortrukken der
politie, gedekt door militaire macht, sloeg
de vo;ksdroui op de vlucht.
Door die beweging geraakten de gemoe
deren weer aan gisten; men hoorde fluiten
en vloeken, en in de straten en grachten
werden de hoofden weer onrustbarender bij
elkaar gestoken. De hoofdcommissaris Does
burg achtte het althans geraden den bevel-
voerenden majoor der infanterie Muller te
verzoeken een paar rondes te maken om
meer vrij baan te houden.
Deze beweging liep zonder vijandelijke
ontmoetingen af, zoodat de militaire macht
zich weer kon b palen tot het bezetten van
eenige posten en verier haar bivak kon
opzoeken in de Noorderkerk, welker ver
lichte ramen zich helder afteekenden tus-
sehen het donker geboomte in den omtrek.
De regen begon intussihen al heviger te
vallen en dreef de menigte naar huis. Alléén
wierp men te ongeveer half elf uur nog in
de Anjeliersstraat met eenige steenen, doch
toen de infanterie zich vertoonde, sloegen
zij die hiermede bezig waren op de vlucht.
Een huishoudelijke vergadering «Ier socia
listen werd in het Volkspark gehouden. On
geveer een dertigtal personen kwam daarbij
op. Een sectie infanterie, onder luitenant
Mansfeldt, was aan het politiebureel van de
Raampoort geposteerdwaar een der bestuurs
leden van den bond voor Algemeen Stem
recht meededeelde, dat men gaarne een in
zameling in de stad wilde houden voor de
slachtofi'ers en de nabestaanden van de ge-
dooden bij dit oproer. Natuurlijk werd deze
„weldoener" naar de bevoegde overheid ver
wezen.
Het getal dooden bedraagt thans zes-en -
twintig personen.
Het bericht betreffende de inhechtenis
neming van een kanonnier, die gemecne
/aak met de opstandelingen zou hibben
gemaakt, is gebleken op een misverstand
te berusten. De man, nog pas in dienst,
had vrij af en meende, toen hij van
oproer hoorde, dat zijn plicht hem onmid
dellijk naar de kazerne riep. Den koristen
weg kiezende, wilde hij door de bezitting
dringen en werd bij die gelegenheid inge
rukt en naar het pohtieburevl op de Nooider-
markt gebracht. Toen hij hedenmiddag onder
geleide van een sergeant en vier man aan
de militaire overheid zou worden overgele
verd, trachtte het volk hem te ontzetten,
zoodat hij ten slotte in een rijtuig moest
worden vervoerd, 's Mans onschuld is in-
tusschen reeds gebleken. Dat doet ons te
meer genoegen, omdat de geest der militai
ren, ondanks hun zwaren dienst, als uil-
stekend wordt genoemd. Ook de burgeiij
toont dat te beseffen. Van verschillende
zijden is aan de hoofdwacht, met toestem
ming van den commandant, wijn en sigaren
bezorgd om onder de manschappen te wor
den verdeeld. Maar merkwaardiger dan
deze blijken van waardeering is het feit,
dat de bewoners der straten, waar de mili
(aire macht handelend moest optreden en
bloed vergoot, als om strijd kuflie, bier,
brood, tabak eD sigaren aan de Noorderkerk
bezorgen. De handelwijze dezer ooggetuigen
is zeker wel de welsprekendste veroordeeling
der opstandelingen en het bewijs tevens dut
de militaire overheid, ondanks haar gestreng
optreden, met beleid is te werk gegaan.
Die ineening wordt bevestigd door de
omstandigheid dat bij verschillende dooden
en gekwetsten revolvers zijn gevonden, waar
aan twee of drie scholen ontbraken. Nu er
helaas toch slachtoffers moesten vallen, is
het zeker gelukkig dat ten minste in dezen
onmiskenbaar schuldigen zijn getioffen.
De militaire dienst zal heden worden
waargenomen door de infanterie, de mari
niers en een gedeelte der schutterij. De
manschappen van beide eerstgenoemde wa
pens hebben dan althans weer eenige rust
gehad, een voorrecht, waarin de plaatselijke
commandant kolonel Boellaard en de kapi
tein-adjudant Ki-yser niet deelen, want
beiden hebben reeds van eergislerenochlend
acht uur onafgebroken dienst.
Voor Vrijdag, den dag der begrafenis
van de gedoodei»zijn bijzondere maatrege
len genomen. Een sterk naburig garnizoen
zal tnaischvaardig staan, zoowel voet- als
paardevolk, en de spoorwegmaatschappijen
zijn aangeschreven zoodanig materieel gereed
te houden als noodig is voor snel en oogen-
blikkelijk vervoer.
Dc burgerij kan derhalve gerust zijn; al
leeu drukken wij haar nogmaals op hel tiart,
de taak der waakzame overheid niet te
verzwaren door als toeschouwer het verkeer
te belemmeren.
De Utreclitsche correspondent van de N.
R. Ct. schrijft het volgende:
Een toeval voerde mij gisteren avond naar
Amsterdam. Stel u voor: ik wist van niets;
ik had geen krant gelezen en hoorde plot
seling op de tram, die te ongeveer half acht
van het Rijuspoor naar den Dam afreedde
mare van de dooden en gekwetsten. Door
eene wellicht laakbare nieuwsgierigheid ge
dreven, begaf ik mij naar het terrein des
oproers. Op de gracht tegenover de Noor
dermarkt posteerde ik rnijte midden van
duizenden kijkers, die daar op dat oogen-
blik eene veilige standplaats vonden. De
huzaren hielden de Noordermarkt vrij en
dreven de onwillige passanten met sabelsla
gen vooruit. Links van de markt drong het
volk te hoop en sarde de militairen, ten
gevolge waarvan een charge gemaakt werd
die het tot. aan de brug terugdreef. Bij het
daardoor ontstane gedrang raakte een man
te water, die echter spoedig door de daar
liggende schippers gered werd. Elmk was
de houding van den commandant der ruiters,
en luide werd hij aan onzen kant toege
juicht, toen hij een zijner manschappen, die
tusscheu het gepeupel deerlijk in de klem
geraakt was, door een hagelbui van sabel
slagen die op de ruggen en houfdeu der op-
roerigen nederdaalden in een oogenblik wist
te ontzetten. Toch moesten zij terug trekken
naar de markt. Een steenenregen dr^ng er
hen toe. Plotseling hoorde men doffe slagen;
uit de straten van dc Jordaan kwamen in
blauwe kielen gehulde, gebukte gestalten,
eene rij vrouwen plaatste zich vóór hen
de straat werd opgebroken. Weldra was de
gracht voor de cavalerie onberijdbaar en zag
men de mannen met ar.ien vol steenen en
de vrouwen met boezelaar* vol wegMiellen
en tusscheu het volk dringen, dat op de
brug ter linkerzijde opgehoopt stond. Ver
scheidene minuten bleef' het daarna stil. Op
de Noordermarkt stond eene sterke politie
macht geschaard, de ruiterij patrouilleerde
daar nog steeds, terwijl infanterie en ves
tingartillerie eveneens gereed stonden op liet
eerste sein van hunne wapens gebruik te
maken.
Ei'i sklaps kwam er beweging ook aan onze
zijde der gracht. De militairen rukten voort
over de brug aan onzen rechterkant en wil
den het gepeupel van de andere zijde be
stoken. liet was een oogenblik van \reese-
lijk gedrang. Aan de brug ter linkerzijde
stond het oproerige volkdat halsstarri"
weigerde ook slechts e schrede terug te
gaan, en van den anderen kant kwamen de
troepen, alles voor zich uitdrijvende. Het
was een gegil dat slechts overt rollen werd
door liet sarrend gejoel van het volk, dat
in zijne verbittering de soldalen tot vuren
tartte. En vrouwen en mannen sloegen zich
op de borst eu liievrn dreigend de vuisten
omhoog en wierpen de zware steenen door
«Ie lucht. Alles redde zich voor de opdrin
gende militairen zooveel mogelijk iu de hui
zen, waarvan de deuren door vele bewoners
welwillend geopend werden, andere haast
met geweld werden opengediongeil ik had
het geluk eene plaats te vinden schuin ovtr
de brug waar liet volk stond, op de iusprin
gende stoep eener woning, en stond daar
tamelijk veilig, totdat de infanterie met ge
laden geweren vlak vóór mij tegenover het
volk werd opgesteld. Ook de commandant
van dezen troep hield zich i'enn. O,» geen
15 meter van het volk stond hij vóór zijne
manschappen, als het mikpunt van de stee
nen die het grauw op hem richtte Tocli
sommeerde hij hen nog eerst uitten te gaan
en toen deze i isch vloekend beantw oord werd
met: schiet maar op, als je duift! toen
sprong hij ter zijde en commandeerde: vuur!
Eén schot! en het was al>of eene
alles overheerschende, oppermachtige stem:
stilte! haJilen geroepen, zoo ademloos ston
den allen één onderloaar oogenblik na dit
schot. Een hartverscheurende gil van hem
of haar, die getrulfen was, klonk boven de
hoofden der menigte, onmiddellijk gevolgd
loor het woedend gebrul dat uit duizenden
kelen omhoog steeg. Het was of door die
gansche opeengepakte massa ééne tilling
voer, en of zij met onweerstaanbaar geweld
op ons zou aandiingen om ons onder hare
voeten te verpletteren. „Vuur!" klonk het
nogmaals mi l donderende stem. Weer een
schot, weer een gil, nog eens dat steeds
woester wordende gebrul. „Schiet maar toe!"
gilden de wijven, die als luriën niet los
hangende haren nevens hare mannen ston
den en de steenen naar de soldaten slin
gerden. Een dier projectielen kwain terecht
in het portaaltje waar ik mij bevond.
„Schiet maar toe!" gilden de wijven, en
rukten zich de jakken van het lijf en sloe
gen de nagels in de ontbloote borsten.
„Schiet maar toe, moordenaars!"
„Vuur!" klonk het.
En nog deinsde het volk niet terug!
Neen, telkens vielen er meer steenen en
woester werd steeds het gebrul.
„Vuur!"
Eindelijk, nadat nog raenigmalen de bus
kruit vlammetjes in de schemering geflikkerd
hadden, ontstond er eenige verwarring iu
den hoop, en voort ging het nu niet de
bajonet er op los. Daar sloof alles voort,
de brugdie onder den last dreigde te
bezwijken, over, de straten der Jordaan in.
Ik had er genoeg van! Ik ben zeil'schutter
geweest en uit kractite van dien heb ik dus
reeds een afschuw en geen verstand van
vuurwapenen; maar, na deze ecr.-te maal
dat ik „uit ineeneiis" heb hooren en zien
schieten, denk ik met ontzetting er aan dat
ik in die jaren mijner militaire loopbaan
misschien ook geroepen had kunnen zijn
zulke blinde, opgeruide schepsels neer te
schieten.
De sociaal democraat Geel, die in het
Volkspark te Amsterdam bij gelegenheid etner
vergadering van de socialisten een revolver
schot op den commissaris van poliiie Stork
loste, zal in den loop van de volgende maand,
onder he*chul liging van poging lot moord,
voor het hof al laar terecht staan,
Gisteren werd eene met zeemiliciens
bemande marine sloep in het Nieuwe.liep
door eene Urker vi-chscliuit aangezeild,
waardoor de sloep eenige schade bekwam,
en drie der miliciens uit angst over boord
sprongen. Zij werden echter gered en be
houden aan wal gebracht.
De sergeant R. te Maastricht, die met
f280 van de menagekas verdwenen was,
treft aan een zijner vroegere collega's zijne
woonplaats te Luik opgegeven, met verzoek
hem eene jas over te zenden. In plaats vau
de jas, meldde zich heden ten zijnent een
luitenant aan, vergezeld van een wachtmeester
der maréchaussées. Het ontvreemde geld
werd, in franks omgezet, nagenoeg geheel
teruggevonden. R per trein naar Maastricht
medegevoerd, wist te Jupille aan zijne ge
leiders te ontsnappen.
'«GKAVEXIUGË.
Door Z. M. is aan de heer dr B. Hagen,
particulier geneesheer te Laboean Deli (Oost
kust van Sumatra), vergunning verleend tot
aanneming «Ier versierselen van ridder der
orde van Frans Joseph, hem door Z. M.
den keizer van Oostenrijk, koning van
Hongarije en Bohemen geschonken
Door Z. M. is, met ingang van 1
October 1886, aan J. Strootman, wegens
lichaamsgebreken, eervol ontslag verleend
als hoofdingenieur van 's rijks waterstaat,
behoudens aanspraak op pensioen of wacht
geld.
Door Z. M. zijn bencemd tot notaris
te Zevenaar, A. M J. VVillems, candidaat-
no'aris te Etten; en te Borculoo, J. H.
Wijers, candidaat-notaris aldaar.
BELGIK.
Onder de arbeiders in het noorden
heerscht gisting. Duizenden doen zich in
schrijven om aan de manifestatie van 15
Augustus te Brussel deel te nemen. De
regeering is voornemens haar te verbieden.
Te Louvières had Maandag een groote
arheiders-manifesiatie plaats; 12.000 werk
lieden, 32 Belgische vereenigingen verte
genwoordigende, trokken het Stadhuis voorbij
terwijl de commissie voor de bespreking der
belangen van den werkenden stand zitting
hield. Men riep: Leve het algemeen stem
recht maar daarbij bleef liet. De com
missie heeft zich eenparig voor verplicht on
derwijs, voor de oprichting van kookscholen,
voor vakscholen en vermeerdering van ge
wone lagere scholen, voor een wet op den
arbeid en voor maatregelen tegen drankmis
bruik verklaard.
EIVGELA D.
Gisterennamiddag hielden de conser
vatieven in de Carlton-club eeue bijeenkomst,
welke zeer druk bezocht werd.
Lord Salisoury deelde mede, dat lord
Hartington er niet in had toegestemd om
aan de vorming van een conservatief kabinet
deel te nemen, maar toch zijn ernstig voor
nemen had te kennen gegeven om de Iersche
politiek, overeenkomstig zijne laatste ver
klaringen, te ondersteunen.
Lord Salisbury uitte verder de hoop, dat
liet hem zou mogen g-dukken, om eene af
doende regeling der Iersche quaestie tot stand
te brengen.
Zijne rede werd levendig toegejuicht.
De vergadering nam het voorstel aan, dat
het parlement zich onmiddellijk behooit
bezig te houden met de kredieten en andere
dringende zaken, zonder op de najaarszitting
te wachten, zoodat het parlement tegen het
einde van Augustus kan uiteengaan, om dan
in Januari of Februari bijeen te komen.
De vertegenwoordigers van Britsch-
Lulie en de overige koloniën bij de koloni
ale tentoonstelling te Londen zijn voortdu
rend het voorwerp van groote. ovatiën, men
bereidt hun allerlei feesten; zoo zijn ze nu
weer uifgenoodigd voor een tocht naar liet
eiland Wight. Zij waren ook te gast bij de
revue over de vloot te Spitheaddaarbij had
een treurig ongeval plaats. Terwijl de „ko
lonialen" de werf van Portsmouth in oogen-
scliouw namen, ontspoorde een der spoor
wagens, waarmee zij in groepen derwaarts
werden gebracht en 20 personen werden bij
die gelegenheid gewond. De koningin
heeft haar diep leedwezen daarover schrifte
lijk aan de bezoekers betuigd. De revue
had niettemin volgens het programma, on
der bevel van admiraal Baird plaats en was
zeer mooi; 8 gepantserde schepen, 5 oefe-
ningsvaartuigen en een gansche vloot van
kannonneer- en torpedobooten namen er deel
aan. De koningin, vergezeld van den prins
en de prinses van Batteiiberg en de ex-
keizerin E'igénie, woonde het feest bij.
De hertog van Auinale blijft tot Oc
tober te Wood-Norton en gaat dan den
winter in Italië doorbrengen, op Sicilië.
F KWH K IJ H.
In een te Parijs gehouden vergadering
van ongeveer 250 leeken, anti vivisectionisten
en tegeuslauders van alle inenting it
