e:
ma o nsk. a. iw
kistste hud Wij zich twee dynamiet patronen,
een revolver en 24 patronen. Te Gosselies I
heeft een boer zich alleen verdedigd en met
twee geweerschoten twee der plunderaars
doodgeschoten, die zijn venster willen binnen
klimmen. Tc Charleroi hebben vijfhonderd
vrijwilligers zich gewapend en zijn aangeno
men om de burgerwacht af te lossen, die
door den zwaren dienst der laatste dagen
afgemat was.
Zoo bedaarde allengs de paniek, die wer
kelijk zeer groot waswant de muiters ver
telden openlijk, dat het hun plan was, om
alle mijnen te vernielen en met dynamiet
in de lucht te doen vliegen. Daarbij kwam
dat hier en daar slechts weinig troepen u-a-
reu. Zoo moesten o. a. te Trieu-Raisin 90
soldaten, vermoeid door den zwaren dienst,
de mijnen over een uitgebreidheid van vele
kilonieters beschermen, terwijl de plunderaars
met groote snelheid te werk gingen. ij
kenden alle zijpaadjes en kenden de zwakke
punten, waar r.ij de fabrieken moesten aan
vallen.
Voornamelijk hehben de muiters het op
de directeurs gemunt. Van daar hun groote
ongerustheid. Een der directeurs zond meer
dan dertig telegrammen naar Brussel, maar
er kwam geen hulp. Van het plateau, waar
de mijnen van Trieu-Raisin liggen heelt
men een overzicht over het geheele land,
dat de muiters ongestraft konden anoopen.
Vroeger heerschte in de geheele streek groote
bedrijvigheid, die nu is vervangen door
doodsclie stilte. Geen enkele schoorsteen
rookt meer.
Van Trieu-Raisin naar Gilly gaande
schrijft een correspondent zagen wij over
al de werklieden schijnbaar bij groepjes voor
de huizen staan pratenterwijl zij de voor
bijgangers met dreigenden blik aanzagen.
Een troepje jonge kerels was bezig met een
soort van spel. Een van hen hoorden we
zeggen: Al» we die kerels met die hoeden
de hersens eens insloegen 1 Het denkbeeld
scheen geen instemming te vinden, ten
minste men liet ons rustig passeeien.
Van het gevecht tusschen soldaten en
muiters bij Rouxwaar, gelijk men weet,
17 werkstakers werden gedood, geeft de
Gaeetle de Charleroi de volgende beschrijving
„De bende vervolgt haren weg, zet haar
vernielingswerk voort en komt te Roux, Daar
slaat zij bij den heer Goltier directeur van
la Roebelle, de glasruiten stuk en tracht den
fabriek-spoorweg van Sart-lez-Moulin te ver
nielen doch dit gelukt haar niet.
„Nu staan zij voor de spiegelgieterij van
den heer Momber. Deze had den aanval voor
zien en reeds 's avonds te 6 ure troepen
uit Charleroi gevraagd. Te 9j- ure was aan
dit verzoek nog met voldaan. Een vijftig
tal werkstakers, voor het meerendeel met ge
weren gewapend, willen parlementeeren. De
heer Monoier laat de hekken openende
vreemdsoortige parlementairen laten zich
dertig francs ter hand stellen en gelasten
daarna den heer Monnier hen in de fabriek
te vergezellen en al het werk daar te doen
o,.hou,ten. Dewijl de tocht door de fabrtek-
lokalen geschiedde, drong een troep van 150
werkstakers in de kantoren en de gieterij;
zij verscheurden al de boeken, vernielden a.
de vensterglazen, verbrijzelden in de maga
zijnen 5 h 6000 ineler ruw en gepolijst glas,
waarvan de waarde wel op 50 h 60000 trs.
geschat kan worden. De deuren, de kasten
en de lessenaars in de belendende vertrek
ken worden met houweelen en andere werk-
tuigen opengebroken.
„Eindelijk, om de kroon op het werk te
zettenslaan zij de bodems van vijf petroleum
vaten in, en verspreiden de vloeistof in het
kantoor, het fouragemagazijn en de gietzaal.
Daarna worden al deze lokalen in brand ge
stoken Weldra zijn het kantoor en het fou
ragemagazijn in gloeiende aschhoopen ver
keerd Den heer Monnier, door zijn perso
neel geholpen, gelukte het in de gietzaal de
vlammen te beteugelen.
„Middelerwijl trachtten andere muiters door
te dringen in de woning van den lieer Jon-
niaux, directeur van de Nord de Charleroi,
en hun doel niet kunnende bereiken, ver
brijzelden zij met steenworpen al de glazen
De heer Jonniaux had den tijd gehad zich
en zijn gezin, met de kostbaarste voorwer
pen welke hij bezit, in veiligheid te bren-
gen Plotseling wordt bericht dat het leger
in aantocht is. liet was tijd; het huis van
den heer Monnier zou juist in brand gesto
ken worden.
„De muiters, teleurgesteld, gaan in drei
gende houding de troepen tegemoet: een com
pagnie van het 3e bataillon jagers te voet,
uit° Doornik te Charleroi gekomen zijn on
middellijk naar Roux gezonden. Zij staat onder
bevel van kapitein Bulot, die dadelijk zut
dat hij met kerels te doen heeft die met
voor reden vatbaar zijn. De in lichtelaaie
vlammen staande fabriek, de vloeken en ver-
uenschingen der muiters, wier aanvoerders ge-
fapsad zijn, zeggen hem meer dan genoeg. Hij
verzoekt den commissaris de gebruikelijke
opeischingen te doen, maar de muiters slaan
er geen acht op en komen al meer vooruit.
Kapitein Bulot aarzelt niet langer. Aan twee
sectiën zijner compagnie beveelt hij de ge
weren te laden en vuur ie geven. Dadelijk
worden jammerkreten vernomenen terwijl
de muiters op de vlucht slaanworden vier
dooden en zeven gekwetsten weggedragen.
De bende was uiteengedreven. De dooden
en gekwetsten werden in de gemeenteschool
nedergelegd. Zeven der dooden zijn jongens
van 16 h 17 jaar. Slechts van één dezer
slachtoffers heeft men de identiteit kunnen
vaststellen: Thibaut, pletter te Monceau,
wiens lijk gisteren ochtend door zijn vader
herkend werd.
„Op één na zijn al de gekwetsten getroffen
in het beenwaardoor de kogel is heenge
drongen. Gisterenochtend schenen zij niet
veel pijn aan hunne wonden te liebben,
toen wij eenigen bloedend op bossen stioo
zagen liggen. Een hunner, een jongen kerel
linbert genaamd, uit de voorstad van Char
leroi rookte een sigaar. „Jammer dat ik
niet meer loopen kan", zeide hij: „anders
zou ik heden opnieuw beginnen."
„Wij kunnen niet nalaten de verontwaar
diging bekend te maken, welke de inwoners
van Roux over het gedrag van hunnen
burgemeester gevoelen, die den ganscken
avond niet te vinden was, terwijl het gevaar,
waarin de stad verkeerde, vooral zijne tegen
woordigheid dringend eischte.
„Te 3 nui in den ochtend kwam majoor
Van Vinckerey, aan het hoofd van een es
kadron van het 4de regiment laneiers, dat
's avonds te 11 uur uit Doornik te Char
leroi gekomen was, en weldra werd die
macht versterkt met drie kompagniën van
het 3e regiment jagers, die in de verschillende
etablissementen der gemeente verdeeld werden.
„Gisterenochtend stroomden van alle kanten
nieuwsgierigen toe om de dooden en ge
kwetsten te zien, en de houding van die
menigte deed iets vijandigs verwachten.
Dit voorgevoel was niet ongegrond.
„Kwartier over twaalven verscheen een
bende van ongeveer zeventig werkstakers van
Marchiennesen trok, met een roode vlai;
voorop, naar het gehucht La Basse, bij Roux,
en vandaar naar het dorp.
„Dicht bij de glasblazerij Bougard was de
weg versperd door het 2e regiment jagers
te voet, dat aan de bende bevel gaf terug
te keeren. Zij sloeg hier geen acht op en
vervolgde haren tocht. De militairen hadden
in last den weg schoon te houden enin
geval van verzet, vuur te geven. Het was
een ware moord. Onbeschrijfelijk was de
paniek in de gelederen der werkstakers.
Binnen twee minuten waren acht gedood en
negen gekwetst, en van de gekwetsten vier
zoo zwaar, dat zij des namiddags stierven,
zoodat in de gevechten van gisteren en
heden het getal dooden zeventien en dat der
gekwetsten elf is. Verscheidene door de
kogels getroffen werkstakers hebben zich uit
het gedrang weten te reddenmaar men weet
niet waarheen zij gegaan zijn."
Allerlei valsche berichten gaan rondhet
kasteel van den heer Dumont te Chassart
dat van mevrouw De Dorlodot le Lodelm-
sart, de glasfabrieken Louis Lambert, het
kasteel van graaf d'Oultremont te Presles,
zijn niet, gelijk gemeld was, verbrand. Men
veitelt van eenige industrieelen in den om
trek van Charleioi, dat zij zich aan plunde
ring hebben weten le onttrekken door hunne
werklieden een dag viij te geven en hen
toch te betalen. De andere industrieelen
nemen hun dat zeer kwalijk, daar deze werk
lieden nu zonder schade zich aan de rust-
verstooiders hebben kunnen aansluiten.
Te Chatelet wordt voortdurend de gas
houder door troepen bewaakt, daar de
werkstakers hem in de luent willen doen
vliegen.
De berichten uit de andere streken zijn
in vergelijking niet ongunstig. Het Borinage
(om Bergen) wordt zeer krachtig bewaakt;
de ongeregeldheden van het gebied van Char
leroi hebben zich er niet voorgedaan. Te
Antwerpen is de rust niet gestoord; alleen
aanplakbiljetten werden gevonden en afge
scheurd; de stortregens der laatste dagen
hebben veel tot het behoud «Ier orde bijge
dragen. Te Gent worden steeds meetings van
socialisten gehouden; de „garde civique is er
gewaarschuwd, maar de werkstakingen van
wevers, die vermeld werden hebben geen
plaats gehad. Wel hebben de fabrieken de
werkuren verminderd, de weverij Le Lys
heeft voor 5 millioen francs goederen gereed
in hare magazijnen maar noch patroons,
noch werklieden denken er aau de werku
ren te verminderen.
Te L.uven zijn biljetten aangeplakt, die
men niet voor ernstig houdt, terwijl daarin
voornamelijk van de vrouwenkloosteis mel
ding gemaakt wordt. Te Verviers vreesde
men voor woelingen, de troepen zijn in de
kazernes geconsigneerd.
Omtrent het vernielen van liet kasteel van
den heer Baudoux le Jumet meldt decorre
spondent van Figaro
„Op een soort van heuveltje was de groot
ste glasfabriek van België gebouwd, die van
den heer Eugéne Baudoux. Nog slechts de
muren van de twintig gebouwen zijn blijven
staan. Er is voor 4 millioen francs ver
brand. Twee dagen geleden was het een
bijenkorf, waar 1500 werklieden in de glas
fabrieken hun brood verdienden. Wij be
klimmen de kleine helling, die naar den in
gang der fabriek leidteen honderdtal nieuws
gierigen bekijken er de puinlioopen, het
ijzerwerk door de hitte verwrongende in
geslagen daken, de verkoolde deuren, het
<*las aan gruis. In de steenkoolloods zijn
twintig gendarmen te paard, om te bewaren
wat. er over is.
Rechts zijn de gashouders en gasovens;
er komt een verzengende hitte uit met
blauwe en roode vlammen die een akeligen
gloed in de werkplaatsen werpen. Wij gaan
een hellende poort door en komen in liet
glasmagazijn. Millioenen glazen van allerlei
kleuren liggen daar in poeder, in scherven,
gemengd met rookende balken en smeulend
houtwerk, liet is onmogelijk zich een deuk-
bceld te maken van de treurigheid die u
aangrijpt bij het zien van al die rijkdommen
door de bandieten zonder eemg voordeel
vernield. Er liggen wel vier of vijf zalen
ingestort over het glasgruis.
De nieuwe ovens liggen daar nog met
hun reusachtige oppervlakte van kokend glas,
dat eeist over veertien dagen bekoeld zal
zijn. Wij drogen onze doornatte kleederen
bij den gloed van deze kokende meren.
Verder ziet men, gesmolten en verbrijzeld,
de waggons met zand, verder vernielde en
omgebogen ijzeren kolommen. Weder ver
der is het kasteel van den lieer Baudoux;
meubels en rijtuigen, alles is in het vuur
geworpen. Toen Vrijdag de brandstichters
om dien vuurhaard dansten, en er alles in
wierpen wat hun voor de hand kwam, scheen
het wel eene bende kannibalen om een uien-
schenoffer dansend. De kelders zijn gele
digd; uien ziet overal langs den weg bour
gogne- en Chainpagnellesschen; het talel-
linnen hangt op de hagen.
De heer Baudoux heeft den brand van zijn
kasteel en zijne fabriek aangezien. Men
zocht hem om hem optehaugen of te fusil-
leerenmaar hij heelt zich uit de voeten
weten te maken."
De correspondent merkt op dat er zoo
weinig werkstakers onder zijn, en het eigen
lijk een vijftig of houderdtal personen zijn,
die het land afloopen en plunderen, van de
eene fabriek naar de andere gaande en over
al, meer dan te verwachten was, door be-
dieigingen hun wil doordrijvend.
De toestand van het land veroorzaakte
een ware paniek op de beurs, zoowel te
Brussel als le Antwerpen. De staatspapie
ren en stedelijke leeningen ondergingen een
groote daling; ja, zegt de Bien Public, deze
waren bijna onverkoopbaar en werden met
groote partijen aangeboden.
Te Leuven was Zaterdagavond het vol
gende aanplakbiljet op de muren der voor
naamste gebouwen bevestigd
Makkers in de ellende 1
Vergeet niet, dat dezen avond het nood
lottig uur daar is. Men vermoordt onze
broeders, omdat zij hunne rechten eischen.
Wreken wij heul Wij hebben in deze
stad veertig kloosters, die allen moeten ver
dwijnen!"
„Welaan, noch zwakheid, noch lafheid!
Nog eene laatste beweging. Een ieder
zij op zijn post.
liet uitvoerend comité.
Te Marcinelle is Eauviaux in hechtenis
genomen op liet oogenblik, dat hij eene re
devoering hield, waarin hij het volk tot op
stand aanspoorde.
Te Bergen is Defuissaux, de schrijver van
de beruchte Caléchisme du peuple, door de
menigte uitgejouwd. Met de grootste moeite
gelukte het den kerel om een schuilplaats
te vinden in een der lokalen van het station.
De onlusten, die van daar bericht werden,
hadden alzoo een geheel ander karakter. In
plaats van eene anarchistische beweging wa
ren die een poging legen de oproermakers.
Evenwel moesten toch de troepen tusschen
beiden kouien, ten einde buitensporigheden
tegen te gaan.
Onder reserve deelt liet Handelsblad van
Anlêo. mede, dat de mijnwerkers van Elenu
eene groote hoeveelheid dynamiet gestolen
en getracht hebben het huis van den di
recteur der miju in de lucht te doen spriu-
k Te Antwerpen, Verviers, Leuven, Gent
en Mechelen zijn meetings gehouden, die
echter rustig afliepen.
Kolonel Renson te Brussel heeft voor het
vertrek der onder zijn bevelen staaude troe
pen ten strengste verboden op het bevel van
vuur in de lucht te schieten.
De ministerraad heeft bevel gegeven in*
dien de Eransche werkmansafgevaardigde
Basly in België komt hem onmiddellijk het
land te doen uitzetten.
De troepen welke te Charleroi en omstre
ken zich bevinden zijn: 2 bataillons van
het 3e Reg. jagers te voet3 escadror.s van
het 4e Reg. Laneiers, 3 bataillons van het
9 e, 3 bataillons van liet 6 en 3 bataillons
van het 2e linieregiment, 2 escadrons Lan
eiers, 4 escadrons Jagers, 1000 man van
het Reg. Karihiniers en het le Reg. Jagers
te zamenbOOO man.
De burgemeester van Gent, de heer Lip-
pens, heeft Zondag een onderhoud met den
hoofdman der Gentsehe socialistenAnseele,
gehad, en hem medegedeeld, dat hij en
zijne geestverwanten zoovele vergaderingen
als zij maar willen konden houden in hun
gebouw, maar dat elke poging eener bewe
ging op slraat terstond met geweld zou
worden onderdrukt. Anseele moet daarop
geantwoord liebben, dat de socialisten zich
rustig zouden houden tot 13 Juni, den dag
der periodieke verkiezingen; maar als men
op dien dag manifestaties mocht willen be
letten, en de machthebbenden zich onge
negen mochten betoonen om aan de wenschen
des volks voldoening te geven, dan stond hij
voor de gevolgen niet in.
Uit Doornik wordt gemeld. Zes en vijf
tig ontginners van mijnen hebben besloten
het looncijfer van September weer te her
stellen. Men koestert de hoop, dat deze
toegevendheid alle bestaande grieven uit den
weg zal ruimen.
Uit Charleroi wordt van gisterenavond 8
uur gemeld. De dag is kalm voorbijgegaan;
de werkstaking in het centrum neemt af.
De heer Goulle, redacteur van den Cri du
Peupledie hedenmorgen hier aankwam,
is aangehouden en naar de grenzen gebracht,
hij heeft tot geenerlei demonstratie aanlei
ding gegeven.
Kleine benden werkstakers gaan voort met
bedelen en bedreigen, inzonderheid in de
plattelandsgemeenten; er hebben talrijke ar-
restatiën plaats. tiet parquet heeft zich
heden naar Jumet en Lodelinsart begeven,
om een onderzoek in te stellen naar den
brand in de glasfabriek van den heer Bau
doux een honderdtal bevelen van voor-
loopige aanhouding worden in gereedheid
gebracht.
Gisterenavond 8 uur is een bataljon li
nietroepen uit Bergen naar Anderlaes ver
trokken, alwaar een schildwacht werd over
hoopgestoken.
In de merinosfabrieken te Dinant is eene
werkstaking uitgebroken; 300 werklieden
hebben den arbeid gestaakt. Alles is rustig;
de garde civique is onder de wapenen ge
roepen. liet verkeer in de omgeving van
Charleroi zal van af heden weder hersteld
zijn.
Driehonderd arbeiders in de steengroeven
te Ecaussines hebben den arbeid gestaakt.
De rust is tot dusver echter niet gestoord.
liet Handelsblad bevat de volgende par
ticuliere telegrammen van gisteren uit Luik
7. u. 47 in. des avonds. Twee driehon
derd mijnwerkers kwamen beden vreedzaam
op het plein Saint Lambert bijeen. Zestien
hunner werden door den gouverneur ontvan
gen, en deelden hunne grieven mede. De
loonen der werkliedenzeiden zijzijn le laag,
terwijl de minste ingeneurs en de directeu
ren te veel verdienen. De gouverneur be
loofde hunne grieven te onderzoekenindien
zij zich rustig hielden. De werklieden gin
gen toen bedaard uiteen.
Charleroi, 10 u. 23 m. des avonds. Een
reporter van Le Cri du Peuple kwam giste
renavond hier aan. Op een uit Brussel ont
vangen bevel is hij van hier verwijderd en
hedenavond te 7 uur naar de grens vervoerd.
Op de vreemde dagbladschrijvers maakte deze
maatregel grooten indruk.
PER TELEGRAAF.
BERLIJN, 31 Maart. De commissie
uit het Pruisische heerenhuis, belast met
het onderzoek der kerkelijke wetten, heeft
de wijzigingen, welke door bisschop Kopp
zijn voorgesteld, met 13 tegen 5 steramen
verworpen. Deze voorstellen strekten tot
aanmerkelijke wijziging van het wetsvoor
stel en wel inzonderheid tot afschaffing van
het beroep op den staat.
De meerderheid der commissie is van
oordeel dat voor een beoordeeling der quaestie
uit een ander oogpunt, eerst zekerheid moet
gegeven worden van de zijde der Curie,
dat zij de Anzeigepflicht erkent.
CHARLEllOl, 31 Maart. 7 uur 45 min.
Hedenmorgen is het werk weer bijna overal
hervat. De burgerwacht is tot nader order
ontbonden. Het carneval is door den bur
gemeester verboden.
BERGEN, 31 Maart. (Part. tel. H.)
De divisie-generaal Van der Smissen ver
trekt heden van Charleroi naar Bergen
