jtBZ SS C H mm j R <-m iti TT. heeft Victor Hugo de vrijheid genomen deze figuur te vervormen en dit kan men hem als letterkundige op zich zelf niet kwalijk nemen, alleen komt daardoor op hem de verantwoording voor den goeden samenhang van het geheel. De muze der geschiedenis, aan wie hij de gehoorzaam heid opzegt, is ook van hare zijde voor niets meer aansprakelijk. Wat nu den Napolitaanschen gelukzoeker Jabiani betreft, het komt ons zeer waar schijnlijk voor, dat niet de goede stad Na pels maar veeleer het vindingrijk brein van den grooten schrijver het geboorteland van dien man geweest is. Dat nooit iemand van dien naam een overwegenden invloed aan het Engelsche hof bezeten heeft, staat in ieder geval vast. Nu vragen wij in gemoede of het te verdedigen is dat een schrijver zulk een voortbrengsel van zijne eigene ver beelding vooraan plaatst in de handeling, vooral wanneer deze handeling voor een groot deel politiek is en de schrijver naar het oordeel van deskundigen niet te houden is voor een meester op het gebied der staat kundige wetenschappen. Tot dusver alleen geschiedkundige ver wijten. Gaat men nu over tot de letterkun dige beoordeeling van het stukdan kan men het, naar bet ons voorkomt, niet met de hand op het hart een meesterstuk noemen, wanneer men niet bevangen is door een zeer verklaarbare verblinding ten opzichte van den genialeu schrijverdie het in 't leven riep. Dat zijne schildering veel, zeer veel schoons heeft, behoeven we niet te zeggen. Iemand, die zoo tot in de toppen der vingers toe genie is, kan moeielijk iets schrij ven of het getuigt van die genialiteithet oefent eene zekere aantrekkingskracht op den geest, de lezer of toehoorder gevoelt zich door ieder zijner voortbrengselen zoo medegesleeptdat hij zich alles op de eene of andere wijze tracht te verklaren en eerder geneigd is zijn eigen bevattingsvermogen te beschuldigen dau te twijfelen aan het ge liefde dogmade onfeilbaarheid van het genie. Het komt ons voor dat in „Maria Tudor" van Victor Hugo behalve historische onwaar heden ook wel degelijk fouten tegen de aesthe tics voorkomen. Ouder het vele schoone gaan zulke fouten licht verloren of, wat erger is, de fouten worden door het gezag van den auteur tot schoonheden verheven. Wij vragen in de eerste plaats naar de hoofdintrige van het stuk. Deze ligt. opge sloten in de vraag: „Wie van beiden?" d. w. z. Wie van beiden is door de bijl van den scherprechter getroffen, de trotsche intrigant Fabiano of de edele werkman Gil bert? Des schrijvers taak is natuurlijk met al zijn macht het publiek te doen wenschen dat de eerste het offer zal geworden zijn. Hij moet dus den lezer of toeschouwer zoo veel mogelijk afschuw voor den eerste en zooveel mogelijk sympathie voor den laatste inboezemen en nu is de vraag: //[leeft Vic tor Hugo dit doel bereikt?" Op deze vraag meenen wij niet zonder voorbehoud beves tigend te kunnen antwoorden? Wie is Fabiano Fabiani? 't Is een schurk, een slecht mensch, toegegeven. Wij zien hem ten minste voor onze oogen een man, die hem in den weg staat, vermoorden en aan eene vrouw, nog wel een koningin, gehui chelde liefde zweren. En toch durven wij vragenis de afschuw van het publiek voor dien Fabiano voldoende opgewekt? In staatkundige drama's is het vrij wel aange nomen gebruikpolitieke misdaden als ver schoonbare of zelfs in 't geheel niet als mis daden te beschouwen. Welnu, als intrigant, als politiek schaakspeler kan Fabiano in 't eerste bedrijf niet anders dan dien vreem deling vermoorden. Van de gehuichelde liefde zullen wij maar zwijgen, want valsche liefde zweren vooral aan vorstelijke perso nen, dat doet in het drama nu letterlük ieder fatsoenlijk mensch. Hier staat tegen over, dat Fabiano in vele opzichten de blijken geeft, dat bij ook deugden bezit Zijn moed en onverschrokkenheid worden door den schrijver met een zekere voor liefde geteekend. Hier tegenover staat de brave Gilbert. Wij gelooven natuurlijk den schrijver met genoegen, wanneer hij ons door tusschen- personen verzekert, dat die Gilbert zoo braaf en zoo edel is. Maar men houde ons toch ten goede, dat er bij ons nog eenige twijfel overblijft. Ten eerste zijne verblinde liefde voor Jane, waarvan hij weet, dat zij hem bedriegt. Men kan het een verschoonbare zwakheid noemendit geven wij toe, maar van zijn zieleadel moe ten dan andere bewijzen geleverd worden. Verder zijn houding tegenover Fabiano in Hoogste Vorige Laagste Hoogste Koers. pCt. ZUID-AMERïKA. brazilië. Koers. Koers. Koers. Londen 1865 5 9874 dito dito 1860 4{ 991/2 dito dito 1863 4£ 99% dito dito 1883 4^ 64%, 84% 84% dito goud 1879 87 V, 687/4 columbia. •Oblig.44 13 I8V2 ecuador. 102%, •1855 1 91/4 •02% peru. *Obl. 1870 6 10% 109/Ü •dito dito 1872 5 "13/u 7% 7% venezuela. 283/, 28 28% Prov. cu Sled. Leening. Amsterdam Oblig. 4 101 101 78%, Noordzeekanaal 3 89% 8974 's Grav. Leen. 1884 4 1OOI/2 901/2 Groning. Prov. Leen. 4 10 3/, Leiden, 1882 4 I0U% Rotterdam, 1882 4 101 65%, 651/4 651/s Utrecht, 1879/83 4 1005/, Zeeland, 1878/81 4 1001/8 Intl. en Fin. Ontlern. 631%, Air. Hand.-V. Aand. 112 Amst. Bank dito 125 dito Kanaalro. Aand. 2 51%, 5'% dito dito Oblig. 4 007/, Dcrrcp. Bk.d.V.-L.A. 52 456/1, dito dito Obl6 873/, 87% Gem.-Crediet. Oblig. 4} 03% dito dito4 101 - Ilandelsv. Amst. Ad. 633/, Havenst.bootd. dito 59 8416/j, Java-Bank dito 194 Koloniale Bank dito 48 Nat. Hyp.-Bk. Pbr. 5 1017/, Ned. Bank Aand 227 227 Ned. Handelm. dito 108% N.-Ind. Handb. Aand. 373/4 3874 38% 567/, dito dito Oblig. 5 87% 94 dito Landb.-My. dito 5 92 91% 92 94% Ned. Panopt. Aand. 33 33 Pal. v. V olks v./2 00 do. 30 30 Parkschouwburg dito 5 5 St. v.-M. Insul. Aand. 17 dito Java Aand. 6 77 dito Nederl. Aand. 48% 85vi6 104% dito Zeeland Aand. 84 Twentsche Bank dito 1081/, West. Suikerr. dito 68 501/2 Ad. Maxw. L-G.C. C. 9'/4 9% '47* •dito Incomebondsdo. Spoorweglerningen. 14% Aken-Maastricht. 4 Uaarl.-Zandv. Aand. 59 u%8 lloll IJzeren Aand. 1377« dito dito .Oblig 101% '01% M'/l, Exploit. St. Sp Aand. 106 l/g dito 1879/81 Oblig. ..4 101 101 Ned. Centraal Aand. 25 25 dito Oblig. Gestemp. 6 6 V3 Bew. Uitg. Sch. f 100 14% 14 Ned. Ind. Sp.-Aand. 138 138 dito Oblig. 1879 3 8'% dito dito 1869 47 100 - 1 7% N. Ryn.Volg. Aand. I 85 1 »s 'l eerste bedrijf is die zoo bizonder edel? Waarom helpt hij den edelman het lijk ver bergen? Waarom vooral neemt hij daar voor geld aan? Waarom valt hij den edel man, van wien hij weet, dat het een moor denaar is en die hem bovendien op 't grie- vendst beleedigt, niet aan? Omdat hij geen degen draagt? Arme verontschuldiging. Alsof de getergde, de verontwaardigde niet spoedig een wapen welk dan ook zou kunnen aangrijpen. In het derde bedrijf vinden wij zijn gedrag, hoe onverschrokken ook, tevens wel eenigs- zins wonderlijk. Zijn geheele ziel is ver vuld van wraakzucht, hij wil zijn leven ge ven voor wraak op den verleider zijner ge liefde, deze geliefde blijft hem dierbaar boven alles en het gevolg is dat hij de be middeling der koningin inroept om de boven alles geliefde met den boven alles gehaten in den echt te doen verbinden. Het komt ons dus voor, dat het stuk een zwakke zijde en zelfs een zeer zwakke zijde heeft. En toch we hebben genot gesmaakt, zeldzaam genot zelfs. De geest van Victor Hugo heeft zich namelijk ook hier niet ver loochend. De koningin, al is het ook niet de „bloody Mary" der geschiedenisis niet temin voortreffelijk geteekend, ook Fabiano, de onwederstaanbare duivel, is een goed ge kleurde figuur, misschien te goed gekleurd voor het succes van Gilbert, dien we min der goed geslaagd vinden. Jane maakt den indruk van een zeer alledaagsch meisje zon der buitengewone deugden of ondeugden en daardoor ook een minder bruikbare figuur voor een drama. De vele schoonheden in het stuk werden zeer in waarde verhoogd door het prachtige spel der artisten. Zelden zagen we mevrouw Beersmans zóó in haar kracht, zelden had zij gelegenheid hare veelzijdige talenten zoo duidelijk te doen blijken als bij deze gelegen heid. Het effekt van haar spel was dan ook verbazend. Ademloos richtte men zijne blik ken naar het tooneel. De heer D. Haspels was bij de rolver- deeling minder goed bedacht. Als Gilbert voldeed hij zonder twijfel goed, maar hij was toch niet bij machte de rol geheel te redden. De heer De Vries toonde zich in de ver tolking van Fabiani een zeer verdienstelijk acteur. Zijne houding en stem hebben een zeker poids, dat hem voor dergelijke rollen zeer geschikt maakt. De heer Van Zuylen had ditmaal een mindere rol, die van den cipier van den Tower, maar ook daarin was zijn spel uit muntend. Ook de heer Faassen vervulde bij deze gelegenheid een zeer ondergeschikte rol. Mejuffrouw Vink had in 't laatste bedrijf misschien wat meer uitdrukking in haar stem kunnen leggen. Overigens was haar spel verdienstelijk. Ten slotte een woord van hulde aan de smaakvolle tooneeleffectendie meermalen werden aangeboden, voornamelijk in het tweede en vierde bedrijf. H. IKGEZOtDEX. IVa „Sint JVicoIaas." De cadeaux zijn met een meer of minder dankbaar hart in ontvangst genomen en de surprises zijn ontpakt; soms was de ontpak king vrij lastig en erg tijdroovendmen werd eenigszins korzelig, maar als dan de verrassing voor den dag kwam en bleek een voorwerp te zijn waar men al lang naar verlangd had, maakte de knorrigheid plaats voor erkentelijkheid. Juichend en gillend van de pret, hebben de kleineneen ieder die onder hun bereik kwam, de St. Nicolaas-geschenken vertoond. De eerste en grootste blijdschap heeft reeds plaats gemaakt voor meer kalmte, en zekere onverschilligheid voor 't ontvangene begint in 't jeugdig gemoed te heerschen. Ja, wat anders een ongekend verschijnsel is in de kinderkamer „het lekkers" wordt niet meer onmiddellijk met gretigheid opgegeten, lang wordt er mede gespeeld en gesolden 't duurt geruimen tijd eer 't kieskauwend en met een zeker air de dédain „naar binnen gewerkt wordt." Het speelgoedeerst geen minuut uit de handen en geen seconde uit 't oog, wordt soms reeds voor een half uurtje vergeten, de eerst zoo gecourtiseerde pop, zij zal 't weldra ondervinden, dat in de kinderwereld de vergoding van 't nieuwe heersclit, om weldra plaats te maken voor onverschilligheid, gevolgd door minachting en terzijdestelling, van 't eens zoo gevierde voorwerp, zoodra nieuw speelgoed het op den achtergrond dringt/ De donkere dagen vóór Kerstmis zijn in Vorige Koers. AMSTERDAM, 8 December 1885. StMtsleeningeD. pCt. nederland. Cert. Nat. Werk. Sch. 2J 68%e dito dito3 dito dito4 102% Oblig. dito 1884 4 102% belgie. Obligatiën dito hongarije. Obligatiën .867 dito Papier dito Goudleening dito 18814 V 783/i<j italië. Inschryv. 1862/81 5 Paus. Leen. 1860/64 5 oostenrijk. Mei/November 5 Febr./Augustus 5 Zilv. Januari/Juli 5 dito April/October 5 in Goud4 polen. Oblig. Schatk. 1844 4 poutl'gal. Buitenland 1853/84 3 dito 18815 rusland. Obl. Hope 1798/1815 5 Cert.lus.5eSer.1854 5 dito dito 6e Serie 1855 5 Oblig. 1862 50/ 100 5 dito 1864 1000 5 dito 1866 ƒ1000 5 dito 1877 20-100 5 dito Ooster-Leening 5 dito 2de Serie5 dito '72 Gec. 50/100 5 dito'73Gec.# 50-100 5 dito 1884 gecons. 5 ditol850 leLng.J 100 4[ dito 1860 2eLng. 100 4.; ditolb75Gec A50-100 4» dito 1880 Gecons 4 Obl.-Leen. 1867/69. 4 Oblig. in Goud 1883 6 mp an je. Buit. Perpet. S Obl. 4 Binn. Perpetneele 4 turkije Geprivileg- Oblig. 5 Oblig. Geregistreerde dito Gecv. Serie D. dito Geregist. 1869 dito Gecv. Serie C. egypte. Leening 1876 yer. staten. 1877 4 dito 1876 4J MEXICO. •1851 3 187/1# •dito 1864 8 6^s Laagste Koers. 98% 72% 721/s fc7%6 907/1(S 93 659/16 647/, 659/n 65% 8 7 Vg 83% 459/16 83% 101 59 8413Ae 93% 991/2 99% 987/, 56 5611/16 94 94 95 92% 907/, 87% 76% 85 104% 507/i6 49% 66% '31/2 147/i6 '47/16 65 121 110% 68 82 102% lU27/lg 867/, 78%6 901/4 657/i6 65 6 57/i6 65% 45% 101 59% 847/, 937/, 99% 99% 98 56% 93% 941/16 94% 911/4 877/16 76% 847/, 1041/2 50 14%« 143/li 18% 7 pCt. dito Oblig. 1865/85 4 dito dito 1875/78 5 N. Br -Bokstel Aand. dito Obl. gest. 1875/80 Zuid-Ooster Spoorw. 4 Theiss Aand5 dito Oblig5 Zuidital. Spw. Oblig. 3 Wars.-Bromb. Ad.4 Wars.-Weenen dito Groote Maats. Aand. 5 dito Hypoth. Oblig. 4J Baltische Aand. 3 Brest-Grajewo Oblig. 5 Chark.-Az. 100 do. 5 Iwang. Dorabr. dito 4J Jelez-Griasi dito 5 Jelez-Orel 1000 do. 5 Kurs Char. l 000 do. 5 Iv.-Ch. Az 100 do. 5 Los. Sew. ƒ1000 do. Morsch.-Sysran Aand Mosk -Jaroslaw Obl. Mosk.-Kursk. dito. Mosk.-Smol. dito Orel-Vitebsk Aand. dito ZR. 1250 do. dito Oblig Poii-Titiis f 1000 do. dito dito 100 dito, RiaschkWiasra.Aand. 5 Zuid-West. Sp. Aand. 5 dito Z. R. 3000 do. 5 Atchis.-Top. Aand. Atchis. Top. Oblig.7 Atl. Pac.(W.f).) le H. 6 Buff.N.-Y. Ph. Aand. Buff. N.-Y. Ph. pref. Centr. Pacif. Aand. dito Oblig6 Calif. Oregon do. 6 San Joaq. Valley do. 6 Calif. Pac. 2e Hyp. do. 6 Canada-St. Certif. Canad. Pacific. C.v. A. Chesap. Ohio Obl. 6 dito late Hypoth. 5 Chic. Atlant. C. v. 0. 6 dp. Jowa Midi do. 8 do. Madison Ext. do. 7 do. Menominee do. 7 do. N.-W. Union do. 7 do. Win. St. Peter do. 7 Burl. Qin. C. v. Ad. do. Gr. Tr. 2e 11 Obl. 5 Chic. R.-Isl. Certif. dito South West. Obl. 7 CI. Akr. Col Certif. Denv.-Rio Grande do. •DesMoin Frtd le II. Flor. Cent. W.Cert.v. A dito dito Obl. Lr. B. 5 Illinois Cert. v. A. Kansas Pacif Oblig. 6 St LouisCa'iroCert r.d. dito dito Incoraeb. C. Louis v .Nashv.Certif. dito dito Oblig. 6 S. Franc. Ad. le pr, dito dito 2e pref. Vorige Laagste Hoogste Koers. Koers. Koers. 100 107 91/s 50 50 1016/, IOOI/4 851/. 853/, 85%, 676/lö 576/1, 673/, 48 j 663/, 66i/8 1163/, '67/i6 "69/16 951/4 96% 961/4 1 56% 561/16 567, 95 96 86 921/, 963/4 96% 97 883/4 881/, 88% 87 57 567/, 57 1021/, 102 102% 102% 97 7 873/4 88 88 93 '5/16 937/, 94% 961/4 9ö'/i6 931/2 54% 54% 543/8 593/4 591/4 597/s 597/, 59% 867a 120 84 84 11 Va 10% 10% 17 15% 16 41 423/, 423/4 UI uo% 1017, 107 IOOI/4 45 4374 433/4 577/, 57 57 69% 84 84 68% 130% 1301/a 130 1293/, 131 1277a 127% 1273/4 1331/i 69% 122 95l/u 125 42% 401/4 403/4 221/4 «0% 20% 78 12 113/4 H% 37% 136 108V3 I 523/4 503/4 52 473/4 45% 457a 105 105 95 95 487/, 4574 pCt. to Oblig. 7 2n Man. Oblig. 6 St.P.enMan.2e Hyp 0.6 dito Dakota Ext. dito 6 Pensylv. Cert. v. Aand. Southern Pacific Obl. 6 Tol.Peor.2elIyp.Incb. dito dito Oblig. 6 dito Coll. Trust Bonds 5 Wab. St. L. P. Cert. Brazilië. Spoorw. 5 Traniwcgniaatsch. Amst. Omnibm. Aand. dito dito Oblig. 4J Gooische Stoomtr. dito dito dito Oblig. 4 Ned. Tramw. Aand. dito Oblig4J N-- en Z.-Holl.Trw.do. Zuider-Stoomtram do. Preniieleeuingen. Amsterdam IOOO 3 dito f 1003 dito Kanaal-M. C.v. A. Rotterdam3 Gemeente-Crediet 3 Pal. v. Volksvlijt 1867 Antwerpen 1874 3 Brussel 1879 3 Hong. Staatsl. 1870 Theiss4 Oostenr.Staatsl. 1854. 4 dito 1860 5 dito 1864 Boden-Ored-Ansr.Ob. 3 Stad Weenen 1874 Pruis. L.I855 Th. 100 SJ Keulen-Minden-Spw. 3J Rusl Staatsl. 1864 5 dito 1866 5 Madrid 1868 3 Vorige Koers. 73% 837/, 111 6 1093/4 102 26%« 50 9 V4 ion/s 9 221/4 1061/2 112 110% 1131/4 1141/2 101/4 101 321/4 1131/2 921/8 23/l8 85 1721/2 1011/2 60 l/g 80 73 971/2 41/3 36 1037/18 •071/4 100 10U/2 9914 110 too'', •02% 951/2 97% 103 1351/3 Laagste Koers. 75 33 75% 102 247/, 18 IOH/4 21% 114% 92 19% 83% 170 Hoogste Koers# 33% 757/, 25% !8% 101% 92% 203/g 84% •TurkscheSpw. leen. 3 99% 112 96 97% 102 111% 135 100 97% 10074 100 130 123% 133 123 l/g 1241/2 43 427/, 43 8% 8 78 Prijxen der Coupons. Oostenr. pap. 20. dito zilv. 20.diverse in 11.57725 dito» dito met affidavit11.971/3; Portugeesche 11.571/2 Fransche 47.40; Belgische 47.35; div. Reichs. mark J 5-<.75 Ilainb. Rusland 1.14; Russ. zilv. Roebels I.I6I/2; dito papier. Roebel jPoolsche per zilv. Roebel JSpaansche Piaster buitenl. f dito dito Juli francs 47.40; dito dito binnenl. f dito dito Juli 2.25; Amerika gouden Dollar dito papieren Dollar ƒ2.46 Goud roebels ƒ1.8872 Koers van het geld; Beleen. Prol. 2V2 pCt« De met gemerkte Fondsen zyn noodlydend.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leydse Courant | 1885 | | pagina 3