EIPSCDE
II IJ It A H1.
!¥j
N°. 34.
DINSDAG 10 FEBRUARI.
8M5»
ebft
aris
drtf
A
aotj
i nlJ
kan
nsle
t at
angt
en,
iaM- Ue Courant verschijnt dagelijks, Zon- en Feestdagen uitgezonderd. De prijs der Courant is per vierendeels jaars f 1.50, franco p. p. f 2.—
ouderlijke nommers zijn verkrijgbaar voor 5 cents.
De prijs der Advertentiën is van 14 regels 1.iedere regel meer 25 cents, groote letters berekend naar plaatsruimte.
BLNNENLANÜSCHE BERICHTEN.
meier LEIDEN, 9 Februari.
j gelegenheid van den 310<l,° jaardagdie heden Leidens hoogeschool
werd door den rector magnificus, de heer dr. G. D. L. Huet, eene
bezocvoering gehouden in het groot auditorium der akademie, getiteld: "Over
"iel ijeeling van den arbeid in beirekking tol wetenschap en ouderwijs Na
'®el1 talrjjke toehoorders het welkom te hebbeu toegeroepenbegon hij zijne
met de woorden: Ubi stimulus, ibi affluctus, eene uitdrukking welke
iedici steeds gebruiken om te kennen te geven dat het bloed zich steeds
lister left naar de plaats welke geprikkeld wordt. Het bloed is op dit oogen-
rflihier talrijk, maar waar bevindt zich de prikkel, die u, het bloed, bier
en heelt geleid. Niet de welsprekendheid van den redenaar, zeide
'an 'ker, is het soms hel onderwerp van den medicus, ik betwijfel het, is
dan de gewoonte om op dezen dag hier te zjjn, die de oorzaak is van
tegenwoordigheid, ook voorzeker dit niet, maar ongetwijfeld is de
v°oiieer van dit alles de vreugde, de wensch om op dit 62,ts lustrum
^j^Teidens akademie bij elkander te zijn. Zal ik die vreugde kunnen
loop jrhoudenwaarschijnlijk niet; maar mogen dan ook mijne verwachtingen
inteilen hst diapason zjjn uwer verwachtingen, het onderwerp zal u allen
werf m welkom zijn. Het is toch mijn voornemen te spreken over onderwijs
tretenschapen wanneer wij dit in de laatste tien jaren beschouwen,
hebben wij alle reden tot dankbaarheid, die dankbaarheid heeft vooral
aanzijn te dankett aan de verdeeliug van den arbeid, die in de laatste
op zulk eene ruime schaal heeft plaats genomen. Bij die verdeeling
arbeid zou spreker thans eenige oogenblikken verwijlen. Men denke
dat deze haar oorsprong ontleent aan het menschelijk vernuft, neen,
thuis Huur zelve wjjst haar aan, in haar vinden wjj deze overal terug; door
dood billende voorbeelden helderde spreker dit op. Evenals wij deze arbeids-
:eling aantreffen in het zamengestelde organisme van het menschelijk
amevenzoo vinden wij deze terug in de menschelijke maatschappij; op
[ebied der philanlropie, van nijverheid, van landbouw, overal ontmoeten
deze verdeeling en overal brengt zij vooruitgang en beschaving voort,
schte maatschappij neemt de universiteit eene bijzondere plaats in; als zuiver
leclueel organisme verheugt zij zich in veel gunstigere omstandigheden
00 a elk ander organisme. Zij toch sterft niet van ouderdom, nieuwe en jonge
ts ealiten vullen steeds de plaatsen in door de oude organismen leeg gelaten,
als overal elders neemt de arbeidsverdeling ook hier eene zeer voor
plaats inis zij ook hier een zeer groote factor. Welk «en verschil
vroegere eeuwen, toen aan een ett denzelfden persoon hst onderwijs
in tiental vakken was toevertrouwd. Veel moeiten, veel bekommeringen
door deze verdeeling van den arbeid, nu het gezag d-'r universiteit
W| wijking met vroeger aan verschillenden is opgedragen, dei rector magni-
de
ïr Ni
egent
rdag
de Co
d tol
at o|
eene
mem
een
t pUi ontnomen; slechts de benoeming van eenen bijzonder-'" leestredenaar
I"
;et G
it lit
en
1 spi
n 23
en
zal
ifTen
bet
nog een vurigewensch van hem. Door deze verdeeling wis hetmogelijk ge-
den zich te wjjden aan een enkel deel der wetenschapwtardoor belangrijke
ekkingen in het leven zijn geroepenmen denke slezits de ontdekking
bacteriologie, waarin reeds thans enkelen van eenproflessoralen zetel
men. Veel, zeer veel aan die vooruitgang der wtenschap op het ge-
der geneeskunde heeft men te danken aan dfnieuwe methode, de
•ingsmethode, waardoor het waarnemen van micobien bij besmettelijke
ten eene mogelijkheid is geworden.
e verdeeling van arbeid heeft de Leidsche univesi'eit ruimschoots onder-
n enten, al is die verdeeling dan ook niet altijd em geljjk. Door die ver
in E ing is eene groote uitbreiding van het omfrwijs tot stand gebracht,
hls een gebrek bestaat er nog, volgens sptker, namelijk een bijzon
zetel voor de archeologie en aesthetick. doge dit lustrum ook deze
verrijzen. Spreker wil, bij de lielc welke hij voor elke ver
erwt mg koestert, niet onderschrijven de woot«n van enkele leden der ka-
dat drie rijksuniversiteiten in ons klein and een te groot aantal daar
e' a'den. Neen voor den opbouw der piraoden der wetenschap zijn vele
hplaatsen noodig. De drie kronen, dl wlj thans bezitten, zij blijven
ben'1 ""aangeroerd als de drie banen van Norlands vlag. Ook in de weten-
ip moet plaats zijn voor de vrouw ,°°k zij zoeke zich hierin een
kkring, mits deze is in overeensterding met de kieschheid van haar
edel achtmet haar eer. Na deze voordee" van de verdeeling van den arbeid
het licht gesteld te hebben, vond sp'ker het niet onnoodig ook de keer-
e van de medaille te beschouwen. Jok enkele nadeelen waren hieraan
verbonden. Dikwijls geeft zij aanleiding lot eenzijdigheid en zulks mag
niet zjjn. De woorden, onlangs door een Groningsclt hoogleeraar gespro
ken Eerst studium universale en vervolgens de bijzonderemaakt
spreker op dit oogenblik tot de zijne. Geschiedt dit niet, dan is
eenzijdigheid het natuurlijk gevolg hiervan. De droevige uitkomsten
hiervan merkt men op het gebied der kliniek. Opeenhooping van
arbeid bij enkelen en te weinig specialiteiten op het groote veld zijn
er eveneens dikwijls gevolgen van. Aangenaam vond hij het dat de studen
ten die verdeeling op uitstekende wijze wisten te bewerkstelligen, dat zjj
steeds daardoor de frischheid van geest bij hunne studies zoo noodig weten
te behouden door de gepaste genoegens als gymnastiek en anderzins waar
mede zij hunne studie afwisselen. Het zoo stille Leiden, gij weet het op
te vroolijkenriep hij de zonen van de Alma Mater toe. Gaat zoo voort,
begint met feest te vieren bij den aanvang van dit nieuwe jaar, schudt de
dommelende portretten in de senaatskamer door uw vroolijk gejubel wakker en
verwisselt de collegekamers met balzalen. Laten wjj dan blijven verdeelen,
riep hij hun ten slotte toe, alles verdeelen behalve de liefde voor onze
universiteit, en laten wij zorgen dat wij de luister van onze universiteit
behouden door verdeeling van arbeid en niet verzwakken door verdeeling
door arbeid.
Deze rede werd uitbundig toegejuicht.
In den namiddag verdrong zich eene groote menigte nieuwsgierigen langs
de hoofdstraten der stad, om getuige te zjjn van de rjj-jool, door hh.
studenten gehouden, die in menig opzicht vermakelijke tooneelen opleverde.
Te half negen hedenavond zal eene serenade worden gebracht aan de hh.
professoren die zich in het hotel Verhaaff aan eenen gemeenschappelijken
maaltijd hebben vereenigd. De stoet zal alsdan den volgenden weg nemen
Van de sociëteit Minerva naar het hotel Verhaaff; van daar Noordeindsbrug,
Kapenbitrg, Steenschuur, Hoogewoerd, Watersteeg, Nieuwe Rjjn, Koren
brugsteeg, Breestraat, Steenschuur, Rapenburg, Breestraat naar Minerva.
Bjj de op heden gehouden openbare verkooping van cokes, bjj partijen
van 100 50, 10 en 5 hectoliters, waren de hoogste prijzen ƒ35, ƒ18,
ƒ3.90 en ƒ1.90, de laagste prijzen ƒ35, ƒ18, ƒ3.70 en ƒ1.85.
Voor het tweede concert der Maatschappjj voor Toonkunst had het
bestuur zich gewend tot de Amsterdamsche Quarlettvereeniging, met het
gelukkig resultaat, dat Zaterdagavond het bekende viertal voor het Leidsch
publiek optrad. Voor de ware kunstvrienden was deze kamermuziekuit
voering een genot zooals in langen tijd niet door Toonkunst was aangeboden
het Amslerdamsch quartett toch vormt een geheel zooals men niet ligt elders
zal aantreden en de in ons land bekende Haagsche en Rotterdamsche ver-
eenigingen, verre achter zich laat. Het programma opende met het A-Moll
Strijkquartett van Schumann. Dit heerlijk werk werd bijna vlekkeloos weer-
gegeven, verwonderlijk was de rhytmische vastheid en de gelijkheid van
toon welke in de uitvoering heerschte, en hoewel deze eigenschappen de
hoofdvereischten zijn bij kamermuziekuilvoeringenworden zij slechts zeer
zeitien zóó volmaakt aangetroffen.
De Violoncel-Sonate van Mendelssohn werd door Bosnians op de hem eigen
meesterlijke wijze voorgedragen, zijn spel was nog voortreffelijker als op
het eerste symphonie-concert, waar wij onlangs gelegenheid hadden hem te
bewonderen. Ook Joseph Cramer, door wiens spel het publiek kortgeleden
op de kamermuziekuit voering der Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst
zoozeer in verrukking werd gebracht, handhaafde wederom door zjjne voor
dracht van het Rondo Rrillant van Schubert zjjn ouden roem, onnoodig is
hel over hem evenals over Bostnans, veel uit te weiden, daar hun optreden ze
steeds meer en meer als kunstenaars doet waardeeren.
Het zeer moeielijke Piano-Quartctt van Bramhs werd natuurlijk op even
meesterlijke wijze uitgevoerd, alleen de aanvang van het «allegro ma non
troppo" had een weinig meer rhytmische vastheid kunnen toonen.doch reeds
na enkele maten was alles weer in de fijnste bijzonderheden correct. Julius
Röntgen toonde welk een eminente kunstenaar hij is, bij wien het zeldzame
musikale talent nog boven zijn piano-virtuositeit uitblinkt. Geen wonder
dat de Königliche Hochschule te Berlijn hem zoo gaarne als hoofdleeraar
aan hare inrichting verbonden had gezien, en daarom is het des te meer te
waardeeren dat hij voor ons behouden is gebleven. Het groote publiek echter
weet blijkbaar niet in het minst zijn muzikaal talent te beoordeelen en
te bewonderen, immers waar hier de kunstenaar geheel in de muziek opgaat,
niets anders gevoelt, hoort en begrijpt dan muziek, het publiek geheei
vergeet en wegdenkt, waar hij slechts bezield is met het idèe de toonschep-
pingen in de grootst mogelpe volmaaktheid te vertolken en zich daardoor